Van eenvoudige dorpssmederij1
tot moderne industrie
Radiostoringen door explosie
motoren
•mm'
Op iveg naar een nieuwe maatschappelijke orde (III)
Gouden „Oda"-Staalwerk opent nieuwe
fabrik te St. Oedenrode
CTNA
ZATERDAG 19 FEBRUARI 1955
die moet worden ingehaald
Twee voorwaarden
Twee voorbeelden
Een grote taak
Gisteren was het feest op paleis Soest-
dijk, waar de jongste telg van ons
Koninklijk Huis, Prinses Marijke, haar
achtste verjaardag vierde. (Foto links)
Tijdens een arresleetocht door de tuin
van het paleis, welke Prinses Marijke
tezamen met haar moeder en twee
minder valide kinderen van de stich
ting „Het vierde Prinsenkind", Adriana
de Zeeuw en Dirk Faassen, mocht
maken. De opname rechts werd ge
maakt terwijl de bestuurder van de
slee aan Prinses Marijke uitlegt hoe de
slee gereden moet worden.
NEEM PER MAN
DRIEKWART KAN
De sociale wetenschappen zijn nog
jong en ze worden bovendien door de
snelle evolutie der samenleving, door
wijzigingen in vormen en inhouden
voortdurend voor veranderingen in hun
object geplaatst.
De research zal de plangegevens niet
op een blaadje kunnen presenteren. Ze
zal hoogstens van voorlopige globale
situatietekeningen uit probleemstellin
gen kunnen definiëren en deze langza
merhand kunnen brengen tot de nood
zakelijke verfijningen. Deze research
gericht op alzijdige maatschappelijke
vormgeving, zal een eenheidskarakter
moeten bezitten en institutioneel ge
centraliseerd een wetenschappelijke
onafhankelijkheid dienen te handhaven.
Ten aanzien van de externe voor
waarde hierboven geformuleerd, zou ik
op de eerste plaats willen opmerken,
dat de research, nodig voor de planning
van de maatschappelijke positie der ka
tholieken, tegelijk het realistisch uit
gangspunt en de meest gunstige gele
genheid vormt, om de boven aangedui
de research te inaugureren. Op de
basis van de evidentie van onze maat
schappelijke achterstand, die op korte
termijn tot kritieke situaties kan leiden
(wij participeren met 45 pet in de
lagere schoolbevolking, tegen 30 pet
in het V.H.M.O., 25 pet in het Hoger
Onderwijs, in belangrijke takken min
der dan 20 pet onder de academisch ge
gradueerden eri de hoogleraren, terwijl
onze personele en materiële apparatuur
op velerlei terreinen zeer ernstige te
korten vertoont) kan de samenwer
king, neen, moet de samenwerking ge
boren- worden, die het élan opbrengt,
nodig voor een planmatige oplossing
onzer meest vitale problemen, van wel
ke oplossing tenslotte onze godsdien-
stig-apostolische betekenis in de wereld
van heden en morgen afhankelijk is.
Hoewel ik reeds meermalen in 't open
baar heb gewezen op de feitelijke maat
schappelijke betekenis van onze acade
mische achterstand, zij hier nog eens ge
wezen op het feit, dat de beroepskerste-
mng, de onmisbare kwalitatieve factor
voor de totstandkoming van een nieuwe
maatschappelijke orde, de zuurdesem
m een ideale economisch-juridische
structuur, veronderstelt een kwantita
tieve reprensatie van de katholieken
in die beroepen, die voor de moderne
samenleving van de hoogste betekenis
zijn. In onze industriële samenleving zal
de totale sociale structuur diep beïnvloed
worden door 't technisch substraat van
onze cultuur, door de technisch-organi-
satorische vormgeving van het produc
tieproces.
Het gevaar van een technocratisch ab
solutisme kan alleen worden bezworen
door in de wereld van 't technisch den
ken en doen zelf de krachten te introdu
ceren, die een technische verantwoorde
lijkheid verenigen met een alzijdige
godsdienstig-morele verantwoordelijk
heid.
De katholieke ingenieurs alsmede de
katholieke wis- en natuurkundigen in
Nederland vormen met resp. 15 en 14 pet
(1947) relatief wel een uiterst zwak deel
van dez'e zo belangrijke groepen En dit
in scherpe tegenstelling én met het hoge
en nog jaarlijks toenemende aandeel der
katholieken in de industriële beroeps
bevolking en met de sterke positie wel.
ke juist de onkerkelijken in de genoem
de beroepen innemen.
Anderzijds, waar de toenemende in
dustrialisatie en economische competitie
de zorg voor de geestelijke volksgezond
heid steeds zwaarder doen wegen, blijft
de medische equipering in al haar as
pecten een brandend probleem in het
teken van de achterstand.
Nuchtere analyses tonen aan: dat op
de meest vitale sociale sectoren,'op die
van de volksgezondheid, van 't 'sociaal-
charitatieve werk, van het onderwijs en
de culturele vorming, equipering en
apparatuur grote tekorten vertonen, die
in bepaalde gevallen het karakter dra
gen van een crisis.
De Carnavalsprins Frans d'n Iersten
van Maastricht en de Raad van Elf
uit deze schone stad, zijn Vrijdagmid
dag op het Haagse Binnenhof geweest
om een petitie ondertekend door
12.000 personen waarin aan de auto
riteiten om wijziging van de Zondags
wet wordt gevraagd, aan de Griffier
van de Tweede Kamer aan te bieden.
De petitie was opgesteld door de
Maastrichter Carnavalsvereniging „De
Tempeleers", welke tracht te bereiken,
dat men bij folkloristische feesten niet
meer gebonden zal zijn aan de regel
van de vorige jaar aangenomen wet.
De foto toont Prins Frans I met de
volledige „Kolderraad in carnavals-
costuum voor het gebouw van de
Tweede Kamer, waar de uiteindelijke
overhandiging zich afspeelde.
Ik geloof a priori te mogen stellen,
dat een sociaal program, culminerend in
een bouwplan voor een waarlijk chris
telijke samenleving, wat zijn effectivi
teit betreft, afhankelijk is van twee
voorwaarden, waarvan er één van in
terne en één van externe aard is.
Men zou deze. Voorwaarden als volgt
kunnen formuleren.
1. Een interne voorwaarde:
Een plan voor een nieuwe maatschap
pelijke orde bezit meer vruchtdragende
kracht naarmate de ideologische uit
gangspunten, die het bevat, realistisch
zijn toegepast op de gehele maatschap
pelijke werkelijkheid en een weg aan
geeft ter realisering, waarvan het ver
trekpunt is gelegen in de actuele maat
schappelijke werkelijkheid en welke
weg er een is van constructieve geleide
lijkheid.
2. Een externe voorwaarde:
Aangezien de christelijke groep in de
samenleving de vitale maatschappelijke
kracht is, die het maatschappelijk leven
in beweging moet brengen om een nieu
we maatschappelijke orde te verwerke
lijken, is het noodzakelijk de godsdien-
stig-maatschappelijke positie van de
christelijke groep zo sterk mogelijk te
maken.
In het beperkt bestek van dit artikel
moet ik er van afzien een aantal argu
menten voor de hier geponeerde stellin
gen aan te voeren. Ik kan ze slechts toe
lichten door het maken van een toepas-
dit bedrijf, is het geen wonder, dat heel
het dorp. vandaag te beginnen, drie dagen
feest viert. Muziekcorpsen uit de gehele
omgeving komen ter opluistering en
vandaag was er voor het personeel met
vrouwen en verloofden 1300 personen
in totaal een lunch. In een der fa
briekshallen is „Oud St Oedenrode" op
gebouwd met de vroegere smederij en het
café van vader Van de Kamp, die op 7
Januari 1946 op 66-jarige leeftijd over
leed. Een ander huisje, waar hij is be
gonnen staat nu nog recht tegenover de
moderne fabriek en is eigendom van de
gemeente, die het perceel aan de direc
tie van „Oda" zal aanbieden met de be
doeling er een klein museum van te ma
ken.
Men onderschatte onze taak niet. Met
machtsspreuken vallen deze sociaal zeer
gecompliceerde vraagstukken niet op te
lossen. Het in gerichte beweging bren
gen van de katholieke groepen in op
zichzelf reeds bewegende maatschappe
lijke sferen, vraagt een diepe kennis van
de voor een groot deel nog onbekende
mechanismen, die aan de ons uitdagen
de verschijnselen ten grondslag liggen.
Met 40 pet der bevolking vormt de
ernstige zwakte in de sociale structuur
van 't katholieke volksdeel een natio
naal probleem. De oplossing zal in be
langrijke opzichten de planning van on
ze nationale samenleving beïnvloeden
in haar toekomstige structuur. Is daar
mede niet de organische aanleiding ge
geven om onze scheppende taak ten aan
zien van een nieuwe sociale orde, aller
eerst in staat en volk, waarin Gods pro
videntie ons heeft geplaatst te inaugu
reren met een plan voor de maatschap
pelijke opheffing, godsdienstig, intellec
tueel en cultureel van de katholieken.
De plicht het „Zout der aarde" te zfjn,
zouden wij modern kunnen vertalen in
de plicht het merg te zijn van de maat
schappelijke structuur.
De zelfkennis is in deze tijd ook van
sociaal karakter. Er is geen sociale lief
de zonder sociale kennis en sociale
kennis vraagt in onze dagen voortdu
rende en belangloze inspanning, niet in
't minst op het wetenschappelijk vlak.
Het hier gestelde vormt geen a priori,
doch het is een deductie uit de vele
ervaringen op nationaal en internatio
naal vlak, opgedaan bij de dagelijkse
leiding van het Katholiek Sociaal-Ker
kelijk Instituut, dat het voorrecht ge
niet zich in toenemende mate aan de
hier getekende arbeid te mogen wijden.
Prof. G. H. L. ZEEGERS
invloed op de motoren wordt uitgeoefend.
Gebleken is, dat de beste resultaten voor
auto's worden bereikt met zogenaamde
weerstandsbougies en een weerstandka
bel van de bobine naar de verdeler. Ook
voor motorfietsen en bromfietsen blijkt
het toepassen van weerstandsbougies gun
stig zijn. waarbij de motorfietsen dan bo
vendien nog voorzien moeten zijn van een
weerstand'kabe] tussen de verdeler en de
bougie(s).
Een aantal autofabrikanten past reeds
jarenlang enige vorm van weerstanden
in het ontstekingscircuit toe, zonder dat
de motoren daarvan nadeel hebben. Vele
Amerikaanse legerwagens waren tijdens
de oorlog reeds van weerstandsbougies
voorzien. Een voordeel dezer bougies is
bovendien, dat zij een grotere levensduur
dan -normaal hebben en een ander, dat
zij ook bij koude de motoren gemakkelij
ker laten aanlopen. Ook in vliegtuigmo
toren worden daarom weerstandsbougies
gebruikt.
