MODELLEN
hyperslanke draagsters
Minister Cals komt niet aan
alle wensen tegemoet
De sigaar
is weer
aan de
winnende
hand!
Maastricht zet actie in tegen
onkerkelijkheid
uitsluitend geschikt voor
Zomer/node 1955
KATOEN
NEEMT DE
VOORNAAMSTE
PLAATS IN
Fraaie stoffen
en
Debat over schone kunsten ten einde
AUTORITEITEN OVER IJS NAAR
AMELAND
MOOIE KLEUREN
„Zilveren kroon van subsidies te zwaar voor
tere slapen van Assepoester"
Classificatie orkesten
wordt dit jaar bezien
Noordelijk isolement
„Hebben wij, priesters maar ook leken, geen
vat meer op de massa?"
Rechtbank te Djakarta
stelt zaak-Schmidt uit
Vrijdag 25 FEBRUARI 1955
RAGEN A 3
Bij de joio's:
ZTrrdIw \°P 'laar tedere
Monumenten
Natuurbescherming
Ballet,
Orkest, toneel, film
Radio
Sport
BOOT RAAKTE VAST
X
UIST nu de winter eindelijk is in
gevallen en de straten wit van de
kou zien, mogen de foto's van de
zomermode gepubliceerd worden.
Op straat zijn we dik ingestopt en in
huis hebben we een extra wolletje aan.
Het is dan ook geen wonder, dat de
mouwloze japonnetjes, ons uit ten
treuren door de couture voorgezet, ons
op het ogenblik wat onbehagelijk aan
doen. 't Idee. dat we ons over een paar
maanden in luchtige stoffen en in
katoen zullen steken, wil er nog zo
gauw niet in. Trouwens die geheel
mouwloze japonnen flatteren maar
zelden en het is akelig om te zien wat
voor stokken van armen met griezelige
ellebogen de mannequins in de regel
hebben, hoe elegant of ze overigens
ook zijn.
Aan de mouwen, als die er nog zijn
besteden de couturiers niet de minste
aandacht, daar denken ze .allen het
zelfde over. Ontbreken de mouwen
niet, dan vallen ze tot even boven de
elleboog: doodgewoontjes, .simpel en
recht.
De mantels hebben veelal T mouwen.
Een goed ding voor de handschoenen-
fabrikanten, want mochten die mou
wen opgang maken, dan moeten er be
slist lange handschoener, bij worden
gedra°'en
De couturiers die zich weinig van de verlangens van hun klanten aantrekken, geven
hun japonnen lange lijven, tot een goed stukje over het middel heen, dus het z.g.
sweater-model. De Franqaises, die geen bijzonder lange benen hebben, zijn daar niet
bijzonaer enthousiast over. De huizen die zich voornamelijk toeleggen op een „klan-
tencoiiectie", iaten m;ddel en ceintuur op de gewone plaats.
f mfsn r1' meer nog dan anders. zijn de modellen alleen geschikt voor hyperslanke
7s fc-i wat nog vervelender is, het zal moeilijk zijn ze voor vrouwen, die de
t10 naderen, draagbaar te maken. Dat begint al met de tailleurs, die min of meer
Korte basques hebben en zeer nauwe of wijde plooirokken. Het middel wordt aange-
u Uaar het jasje zit nooit helemaal strak. De kraagjes ontbreken dikwijls en de
schouders blijven onopgevuld wat het fi
guur meer uit laat komen en verdoezelen
nfaakf611 Wa* zwaar f'§uur onmogelijk
Ondanks enkele redingotes handhaven
de rechte mantels zich. We zien er met
gewone kragen en kleine revers, maar ook
r°nde kragen of zonder. En
eigenlijk dit laatste het meest.
Het is trouwens eigenaardig te zien, hoe
°,°rïriet5 veel van ons toilet, dat ge
voegelijk vervallen kan, hebben weg ge-
h Yïouwen, die de mode willen vol
gen, nebben geen kragen meer. geen mou-
§e®n ceintuurs. Het enige wat haar
blijft is een lintgarnering. De décolleté's
worden omgeboord met geribd lint, we
vinden het op zakkleppen, op sluitingen.
If "aden, het vervangt ceintuurs en
geelt de nieuwe lengte van het lijf aan
door als ceintuur op de heupen te funge
ren. Het kan van satijn zijn, van moiré,
van gros grain of desnoods van ciré. Als
platte strikken wordt het op tailleurs en
japonnen genaaid, geklede toiletten zijn
dikwijls van achteren aan de hals met een
f eh, andere keren worden wijde
cocktailjurken er mee omgeboord.
a 'n <ius duidelijk dat lintgarnering
genade heeft gevonden in de ogen van de
couturiers. js een feït dat niets zo
moeilijk is aan je i,rengcn als een strik,
hoe eenvoudig of'dit ook lijkt. Maar er
is ook niets dat zo gauw verveelt
Behalve zwart, donkerblauw cn grijs, de gewone klassieke kleuren dus, veel zachte tinten, voornamelijk geel.
wat we nooit zagen.
Wordt de mode dit seizoen noga! omstreden, iedereen is het er over eens dat de kleuren en de stoffen mooi zijn.
Het geel gaat voorzichtig van eierdooier tot
abrikoosgeel, maar toch is er haast geen collectie
of er is een oranje toilet bij. wat een kleur is die
beter tot haar recht komt by vlaggenwimpels dan
in de couture.
Onder dc stoffen neemt katoen de voornaamste
Plaats in. Wat de fabrikanten van het eenvou
dige katoen weten te maken, grenst aan het
ongelooflijke. Iedereen die de collecties ziet is
daar verrukt over. Trouwens alle stoffen hebben
een onverdeeld succes, terwijl de modellen mis
schien de klanten :»nodzaken iets te veel aan
vermageringskuren te denken.
DINY K.—W
1. Grijs-blauwe linnen tailleur met bedrukte zakdoek op
de revers gestoken (model Germaine Lecomte). - 2. Een
geei-wollen japon met grote strik gegarneerd (model
Pieire Ba.main 1955). - 3. Japon en mantel van beige-
geel tweed otterbrun (model Jean Patore). - 4. Ensemble
van een klassiek zwart en wit ruitje (model Nina
R.cci). - 5. Ensemble in A-lijn; japon en jasje van beige
shantung (model Christian Dior). - 6. Champagnekleurig
kanten cocktailtoilet met blauw lint en rose roos (model
Bruyére). - 7. Beige jersey japon (model Geneviève
bath). - 8. Mantel van grijs en zwart bedrukte katoen,
opgemaakt met een donkerblauwe zijden band (model
Pierre Cardin).
's-Gravenhage, 24 Februari 1955.
HET antwoord, dat minister Cals
vanmiddag gaf op de algemene
beschouwingen aangaande de
kunst en wat diej meer zij, begon met
het sprookje, dat de heer Willems ten
tonele had gevoerd. Die had de scho
ne kunsten gezien als de Assepoester
van het departement, die hij wilde
sieren met een kroon van subsidies.
Die kronen in sprookjes echter, aldus
minister Cals, zijn meestal van bord
papier of hoogstens van verzilverd
metaal en sprookjes worden zelden
werkelijkheid. Dat stadium van ver
zilverd metaal zijn wij nu eenmaal
nog niet te boven, de tijd voor zilve
ren kronen is nog niet aangebroken
zulk een kroon zou misschien ook te
dat zit hoTT V, ho°Pte integendeel,
liik zL' M- *ier en onnfhanke-
W zou blijven dragen.
Toch was er op de begroting 1954 voor
schone kunsten 35 procent meer uitge
trokken, een sprong, waar men anders
vier a vijf jaar over deed. Zulk 'n sprong
kan men niet ieder jaar maken. Ook
niet met de steun, welke de heer Weiter
met zijn motie de minister in het ka
binet dacht te geven. Over die motie kan
Ik mij, ondanks het verzoek' van de heer
Welter nog niet uitspreken, want ik ken
haar nog niet. Later was het niet neer
nodig want zij werd niet ingediend.
De minister stelde overigens vast, dat
ln het adres van de Federatie van Kun
stenaarsverenigingen werd geconstateerd,
dat de overheidsbemiddeling resultaten
had opgeleverd. Werd er vroeger slechts
incidenteel gesteund, thans ligt er aan
de overheidssteun een algemene ont
plooiing van het kunstleven ten grond
slag. Er zou reden voor bestaan de taak
van de overheid ten aanzien van de
Pnvf. bezien, zoals de heer
een nnTa i gesuggereerd. Voor
mm-tiYl,, hlJ eehter, gezien de op-
rppric o over nota's in het algemeen
reeds gemaakt, terug.
Daartegenover stelde hij vast, dat hij
de vormende activiteit der particuliere
organisaties, de vorming der jeugd en de
subsidies aan kunstenaars zou bevorde
ren. Dit is echter een veelomvattend plan,
dat nog ingewikkelder en tijdrovender
zal zijn dan de reeds veelomvattende
onderwijszaken.
Over het behoud van monumenten
sprekend zette minister Cals uiteen, dat
er geen geld aanwezig was voor verzor
ging van alle gebouwen, die op de mo
numentenlijst voorkomen. De Rijksdienst
voor de Monumentenzorg kan ze slechts
in het oog houden. De moeilijkheid is, dat
de oude monumentenwet slechts het slo
pen en het verbouwen verbiedt zonder
toestemming van de overheid, maar niet
de plicht oplegt tot onderhoud. Dit kan
ook veelal niet, gezien de grote bedragen
die ermee zijn gemoeid en de weinige
inkomsten, die er bijvoorbeeld voor
de oude kerken in de centra der steden
nog zijn overgebleven. Deze moeilijk
heden. bijna onoplosbaar, vertragen ook
het totstandkomen van een nieuwe mo
numentenwet. Door de subsidie van
millioen per jaar gaat er practisch niets
verloren, als moest er veel meer worden
gerestaureerd.
Niet alle stedelijke en provinciale mu
sea kunnen worden gesteund; ieder geval
ligt weer anders. Bij het Museum voor
Natuurlijke Historie te Leiden was het
universitair onderwijs volgens de minis
ter zeer nauw betrokken.
Voor het behoud der Waddeneilanden
als natuurgebied toonde minister Cals
zich zeer geporteerd. Dit was hem, zo zei-
de hy, uit 't hart gegrepen en de Kamer
kon er van overtuigd zijn, dat hij met
alle kracht zou bevorderen, dat deze ter
reinen voor recreatie en wetenschap be
houden zouden blijven. Zoals wij gisteren
reeds schreven, zijn er plannen om delen
van deze terreinen te bestemmen voor
manoeuvres. De minister deelde nu mede.
dat hij te dier zake geregeld contact had
met zijn ambtgenoot van Oorlog.
De 3 millioen voor aankoop van na
tuurmonumenten had de vraag opgewor
pen, wie deze terreinen zou moeten be
heren. namelijk of dat niet beter kon ge
schieden door de Vereniging tot Behoud
van Natuurmonumenten. De minister
legde echter uit. dat dit beter kon ge
schieden door het Staatsbosbeheer, omdat
het hier kleine terreinen betrof in het
gehele land. die voor deze Vereniging
excessieve kostenstijging met zich zou
meebrengen.
De kwestie van de Nederlandse opera
besprekend, zette de minister uiteen, dat
de Nederlandse Opera thans als een goed
werkend instituut werd erkend. Maar
het speelplan is beperkt en men gaat nu
te veel van deze kunstenaars vergen, als
zij óók de provincies moeten verzorgen.
Bovendien ontbreekt het daar dikwijls
aan goede ruimte voor orkest, balletten
en wat dies meer zij. Daarom wilde mi
nister Cals ook een operagezelschap, dat
meer aangepast was aan de provincie en
waaraan bovendien de provinciale orkes
ten haar medewerking zou-'en kunnen
verlenen. De subsidie van ƒ100.000, welke
voor deze nieuwe Reisopera is uitge
trokken gaat dus naar deze tweede opera
die zal worden gevormd door abituriën
ten van Operaklassen. Dat wil echter niet
zeggen, dat de huidige subsidie aan de
Zuid Nederlandse Opera zou komen te
vervallen; deze moet nu nader worden
bezien.
Tot een subsidie aan het ballet der
Lage Landen, waarop bij de replieken op
nieuw werd aangedrongen, kon minister
Cals niet komen. Dat betekent geen mo
nopolie-positie voor t' Nederlands Ballet
onder leiding van Sonja Gaskell, maar
alleen, dat de beschikbare middelen er
niet zijn.
Het Ballet der Lage Landen heeft
prachtig werk gedaan, aldus de minister
en ik wilde, dat ik in de gelegenheid was
er een goede basis voor te leggen, aan
welke platonische liefdesverklaring het
Ballet der Lage Landen nu maar bitter
weinig heeft. Minister Cals verdedigde
zich echter met de mededeling, dat hij
hierin was voorgelicht door een ballet
commissie met buitenlandse deskundigen.
Tenslotte zegde de min. bij de replieken
toe te overwegen nog dit jaar enige steun
aan het Ballet der Lage Landen te kun
nen geven. De dansopleiding voor het
ballet zou volgens hem niet bij Toonkunst
moeten komen met als uitgangspunt de
Rotterdamse Dansacademie. maar aan het
Kon. Conservatorium in Den Haag. waar
aan dan een ballet-afdeling zou worden
verbonden.
De heer Peters had de minister ge
vraagd naar de ingevoerde klassificatie
der orkesten. Deze was door de commis
sie Fockema Andreae vastgesteld op
grond van historische en financiële
aspecten. Deze indeling was natuurlijk
niet bedoeld voor de eeuwigheid; dit
jaar zou de gehele indeling opnieuw wor
den bezien. Voor het Brabants Orkest was
het dus niet mogelijk deze klasse-indeling
te doorbreken. Het Fries Orkest kon dit
jaar nog niet in de algemeen gesubsi
dieerde orkesten worden opgenomen.
Voor de Toneelgroep ..Puck" zou mi
nister Cals een verzoek om subsidiever
hoging voor het komend seizoen zeker in
overweging nemen. Een subsidie voor
aankopen van objecten van beeldende
kunsten, zoals in Alkmaar is aangevat
zou de minister willen onderzoeken.
Ook de minister achtte een continue
filmproductie wenselijk. Wie A zegt,
moet ook B. zefegen. had men betoogd,
men bedoelt toch de B, vroeg de minister
nadrukkelijk en met de P. van Parel.
Maar hij was zelfs geneigd ook tot de
P. te gaan; daarom had hij steeds ga
ranties gegeven, ook voor eenvoudige
amusementsfilms. In 1954 had hij reeds
garanties gegeven voor twee films. Hij
betreurde het slechts, dat er niet meer en
betere projecten tot uitvoering werden
gebracht.
Maar hij zag niet, hoe hij dit zou
kunnen bevorderen.
Een groter zenderpark zou voorlopig
nog wel geen invloed hebben op de
luisterbijdragen, omdat deze zich in stij
gende lijn bewogen.
Mevr. Fortanier—De Wit had politieke
zendtijd gevraagd voor de V.V.D. Dat
geldt evengoed voor andere partijen, zei
minister Cals. voor K.N.P., G.S.P.. voor
communisten en andere partijen. Het is
nog de vraag, of hier van onrecht kan
worden gesproken. Men kan zich name
lijk niet losmaken van de opzet van ons
radiobestel, dat zou een ingrijpende wij
ziging vergen. Het uitgangspunt van de
nieuwe Radiowet. die bij de Kamer is
ingediend,' is deze, dat de verzorging van
de omroep in handen wordt gegeven aan
algemene verenigingen op culturele
grondslag. Stapt men daarvan af, dan
stapt men af van het historisch gegroeide
betoogde minister Cals. Maar o.i. geeft
men dan bovendien een omroep in han
den van hen. die de financiële lasten
daarvan niet het minst hebben gedragen
en voor wie degenen, die met finaciële
offers deze omroep hebben gesticht, dit
allerminst hebben bedoeld.
Wat de vorming buiten schoolverband
betreft zeide minister Cals dat het de
bedoeling was daarvoor tlkenjare een be
drag uit te trekken. De ƒ250.000 waren
bestemd voor landelijke amateuristische
organisaties. Minister Cals zeide te hopen
dat de KNVB er in zou slagen de jeugd
te vrijwaren voor al te sterke beroeps
invloeden.
De replieken leverden, niets nieuws
meer op. want tot de aangekondigde mo
ties kwam men niet. al werd er aller
wegen aan de niet-ingediende moties alle
steun verleend.
De begroting werd dus z.h.st. aangeno
men.
Morgen zal de Kamer in afwijking, van
de oorspronkelijke bedoeling niet bijeen
komen.
o M(L^arner ial weer bi-ieen komen op
8 Maart. Op de agenda zullen dan voor-
komen de instelling van een productschap
voor Pluimvee en Eieren, de kwestie van
cumulatie van pensioenen en inkomens
de wijziging van de Loterijwet het ont-
werp Wet op het Kijkgeld, dé Tweede
Televisienota en de interpellatie van prof.
Gerbrandy over het vervoer van troepen
met de K.P.M.; deze laatste zal echter
niet vóór 15 Maart in behandeling wor
den genomen. De interpellatie-aanvrage
van de communist Wagenaar over het
niet-uitleveren der naar Duitsland ge
vluchte oorlogsmisdadigers werd toege
staan en zal op .een nader te bepalen da
tum worden gehouden.
F. S.
(Van onze correspondent)
Ameland, Donderdagavond
De veerdiensten naar Schiermonnikoog
en Ameland hebben door de voortdurend
toenemende ijsmassa's in de Waddenzee
te kampen met bijna onoverkomenlijke
moeilijkheden. Reeds werden Donderdag
Hebben wij. priesters maar ook leken,
geen vat meer op de massa? Dit was de
klemmende vraag, die de vicaris-generaal
van het bisdom Roermond en president
van het groot-seminarie aldaar mgr prof.
dr F. Feron, Woensdagavond in de Re
doute-zaal te Maastricht stelde tijdens
zijn spreekbeurt over urgente zielzorg
problemen. De geestelijkheid van Maas
tricht hield op deze Aswoensdagavond
een bijeenkomst als inleiding op de grote
wervingsactie in de Limburgse hoofdstad
voor de versterking speciaal van de gods
dienstige verenigingen. Deken P. J. M.
Jenneskens van Maastricht benadrukte
in zijn inleidingswoord de geestelijke nood
van deze stad, welke de geestelijkheid
met grote zorg vervult en waarmede zij
geen vrede kan en mag nemen.
Jaren geleden had mgr Feron reeds ge
schreven en gesproken over de noodzaak
dat Maastricht zou ontwaken en bedacht
moest zijn op het toen reeds ingezette
proces van ontkerkelijking.
Heeft Maastricht nog tijd en belang
stelling voor God? was de zoig van mgr
■feron die er op wees. dat de grote steden
van- Nederland voor driekwart van het
actieve christelijke leven afgevallen zijn
en dat de geruisloze afval in vele andere
grote plaatsen in ontstellende mate toe
neemt. Tekent niet voor de onkerkelijk
heid, dat Maastricht op 1 Januari j.l. ?bl
concubinaten telde?
Mgr Feron beklemtoonde de noodzaak
dat naast de hiërarchische structuur der
priesters in de Kerk ook de leken inge
schakeld dienen te zijn met hun eigen
plichten en zendingen en zich in geeste
lijke zelfstandigheid verantwoordelijk
moeten stellen, niet alleen voor eigen
heil maar ook voor dat van anderen. Met
geloofskennis, apostolaatsijver, kracht,
der genade en Gods liefde moeten de le
ken de medemensen individueel en col
lectief beïnvloeden. Van priesters en le
ken samen in een actieve eenheid, dient
de collectieve beïnvloeding uit te gaan
via parochie, school, jeugdbeweging, so
ciale organisaties en sportbonden. Maar
aldus prof. Feron, het zijn naast het li
turgische leven in de Kerk vooral ook
de godsdienstige verenigingen als vorm
scholen voor het bovennatuurlijke leven
in diverse leeftijden, sexen en omstandi
heden, welke ons de geestelijke wapenen
verschaffen tegen het gevaar van onker
kelijkheid en ontkerstening.
Juist de godsdienstige verenigingen
bieden in haar collectiviteit en door de
nvloed van haar apostolaatskernen de
mogelijkheden van een hernieuwde groei
en bloei van de godsdienstige organisaties
Daaraan dienen de leken mede te werken
met Gods hulp. biddend en volhardend.
Het referaat van mgr Feron werd aan
hoord door besturen van verenigingen en
organisaties en door vele parochiegees
telijken van Maastricht.
op het vliegveld Leeuwarden enkele vlieg
tuigjes in gereedheid gehouden, omdat
het duidelijk is, dat, wanneer de Oosten
wind, die dê waterstand in de Wadden
zee Jaag houdt en de vorst mochten voort
duren, Schiermonnikoog en Ameland in
een isolement kunnen raken. De veerboot
.Brakzand", die de dienst van Oostma-
horn naar Schiermonnikoog onderhoudt,
zit reeds sinds Woensdagochtend vast op
korte afstand van de aanlegsteiger van
Schiermonnikoog. De passagiers zijn in
tussen van boord gehaald door de barkas
„Ameland", die Donderdag de dienst nor-
,maal kon onderhouden. De drie beman
ningsleden van de „Brakzand" zijn nog
aan boord.
Met de verbinding HolwerdAmeland
ligt de zaak minder eenvoudig. De reis
van Leeuwarden naar Ameland, die ge
woonlijk twee uur in beslag neemt, duur
de Donderdag zes uur. De boot kon, even
als Woensdag, de steiger van Ameland
slechts tot op enkele honderden meters
benaderen en de passagiers, voor het me
rendeel bestaande uit autoriteiten en an
deren, die het officiële afscheid van bur
gemeester R. Walda, die benoemd is in
Idaarderadeel wilden meemaken, werden
nu met een dukw aan land gebracht.
Doch een deel van de passagiers moest
later met inderhaast uitgereikte laarzen
over het ijs en door de modder van het
wad naar het eiland baggeren, omdat het
amphibievoertuig defect raakte.
De behandeling van de reehtszaak-
Schmidt te Djakarta is op verzoek van
de verdedigers, nir Bouman en mr Boeg-
heim, uitgesteld tot 7 Maart Bij de
opening van de zitting bleken de verde
differs met aanwezig te zijn Mr Bouman
was op doktersattest afwezig.
Op de vraag van de rechter verklaarde
beklaagde Schmidt in te stemmen met het
verzoek van zijn verdedigers.
Schmidt wordt ervan beschuldigd, dat
hij een leidende rol heeft gespeeld in
subversieve activiteit.
Van de ruim dertig getuigen werden
in de achtereenvolgende zittingen ge-
1 oord Tomasoa. tegen wie verdedigd
louman vervolging wegens meineed
vroeg, en getuige Harris Bin Soemahi.
