Herhaalde conflicten symptomen van
strijd om de beginselen
ïgen - in de vorm van huur
moeten mee concurreren
PAGINA 4
ZATERDAG 26 FEBRUARI 195
Usurpatie
B.M.R.S.
W aar sch uwingsseinen
Hachelijke rechtspositie
Gebrek aan roepingen
ZUSTERS VAN J. M. J.
VERLATEN WASPIK
„Derde Tiendaagse'' van Stichting
Propaganda Woninginrichting
van 17 t.ra- 26 Maart
BRITSE ONDERSCHEIDING
VOOR DR ALBERT
SCHWEITZER
hele familie hoeft overigens niet afhan
kelijk te zijn van georganiseerde sane
ringsplannen. Op dit herstel zal aller
eerst ons 3. reven gericht moeten zijn,
alsmede op een terugdringen van cen
tralistische tendenzen, welke fnuikend
zijn voor persoonlijke vrijheid en ver
antwoordelijkheid.
Dit wil voor ons allerminst zeggen,
terug naar een geïdealiseerd verleden,
waarin individualisme hoogtij vierde.
Inteeendeel, wij erkennen, dat de tegen
woordige tijd zijn eigen eisen stelt, dat
zich een zekere, wat men wel noemt
„vermaatschaopeliiking" of „socialisa
tie" heeft voltrokken en dat deze tot op
zekere hoogte haar goede kanten heeft.
Er moet echter voor worden gewaakt
dat de schaal niet naar de andere zijde
doorslaat. Het is een zoeken naar de gul
den middenweg en in een volgend arti
kel zal onzerzijds worden getracht, een
bijdrage daartoe te leveren.
het streven tot een doelbewuste strijd is
geworden.
In het verleden hebben wij herhaalde
malen gewezen op de nadelen van dit
centraal geleide systeem van vrijwel on
begrensde verstrekkingen. De conse
quenties er van beginnen zich stgeds
meer af te tekenen ais waarschuwings-
seinen. De verspilling neemt toe, het
ziekteverzuim neemt toe, het vertrouwen
in de huisarts neemt af en, wat erger is,
ook zijn deskundigheid in bepaalde op
zichten. Het een werkt het ander in de
hand. De patiënt eist en krijgt veel snel
ler dan vroeger hulp van specialisten.
De huisarts wordt ook overigens voor
normale medische verrichtingen uitge
schakeld. zodat zijn ervaring op die pun
ten steeds geringer, voor de jonge art
sen zelfs tot een minimum, gereduceerd
wordt.
Het is b.v. moeilijk, zo niet onmogelijk,
in de steden huisartsen te vinden, die
nog bevallingen doen en aan de univer
siteiten ziet men haast geen kans meer
de studenten in dit opzicht een goede
opleiding te geven, omdat zich geen pa
tiënten meer aanmelden.
De ziekenmondsen hebben nl. dit onder
deel uitsluitend bestemd voor vroed
vrouwen, die de arts er alleen in bij
zondere omstandigheden bij mogen ha
len. Over enige tijd zullen ook de artsen
echter in die gevallen hun onvermogen
moeten bekennen, zodat men dan uit
sluitend nog bij de specialist terecht
kan. De vrijheid van keuze wordt op
deze wijze ernstig aangetast, ook voor
niet-fondsleden.
Er zijn nog andere verschijnselen, die
zorgen baren. De tandheelkundige kli
nieken in verschillende plaatsen zijn een
voorbeeld van het in eigen hand nemen
ook van de uitvoering der gezondheids
zorg door ziekenfondsen. De artsen, die
er aan meewerken verliezen hun onaf
hankelijkheid volkomen, de patiënt
heeft geen keuze meer. Op zich een ern
stige toestand, maar nog erger, indien
men er een voorbode in moet zien van
een verdere usurpatie van dit terrein
door het ziekenfondswezen of een an
dere (semi-1 overheidsinstantie.
Deze gedachte is niet zo vreemd, als
men denkt aan de in bepaalde kringen
gekoesterde wens van een nationale ge
zondheidsdienst; als men denkt aan
plannen, die door sommige,deskundigen
zijn opgesteld, tot organisatie van de ge
zondheidszorg in de nieuw gewonnen
Zuiderzeepolders en men deze in ver-
Staatscommissie in October 1954, welke
zich met datzelfde vraagstuk zal bezig
houden. Een prae-advies over dit onder
werp is enige tijd geleden al eens door
prof. dr J. H. Tuntler uitgebracht. Dit
bevatte ongetwijfeld veel goede elemen
ten, o.a. het streven tot herstel van de
positie van de huisarts, maar anderzijds
had het ook gevaarlijke kanten, waar
van de consequenties vooralsnog onaan
vaardbaar lijken.
Het herstel van de huisarts in zijn
oude positie van „all-round" geneesheer
en mogelijk ook vertrouwensman voor de
Zaterdag 26 Februari
Uitzending vanuit Engels Transit Camp te
Hoek van Holland. Golflengte 25 meter.
22.00 Verzoekprograirvma
23.00 Een ogenblik alstublieft
23.45 Vervolg verzoekprogramma
01.00 Sluiting
Zondag 27 Februari
Uitzending vanuit Engels Transit Camp te
Hoek van Holland. Golflengte meter.
22.00 Een beetje anders dan gewoon
22.45 Make mine music
00.30 Sluiting.
ZONDAG 27 FEBRUARI
HILVERSUM I 1402 M.) 8.00 VARA, 12.00
AVRO, 17.00 VARA, 18.30 VPRO, 13.00 IKOR,
20.00—24.00 AVRO.
8.00 Nws, 8.18 Gram. 8.45 Caus. 3.00 Sport.
9.05 Gram. 9.45 Caus. 10.00 Gram. 10.30 Met en
zonder omslag. 11.00 Gram. 11.10 Puzzlerubriek.
11.25 Promenade-ork. 12.00 Sportspiegel. 12.05
Amus.muz. 12.35 „Even afrekenen, Heren!"
12.45 Muz. cocktail. 13.00 Nws. 13.05 Meded. of
gram. 13.10 Fotowedstr. 13.20 V. d. mil. 14.00
Boekbespr. 14.20 Omr.ork. 15,20 Caus. 15.40
Dansmuz. 16.30 Sportrevue. 17.00 Strijksextet.
17.30 V. d. jeugd, 17.50 Sportjourn. 18.15 Nws.
18.30 Ned. Herv. Kerkd. 19.00 Ktnderd. 19.30
Caus. 20.00 Nws. 20.05 Journ. 20.15 Promenade-
ork. 20.45 Cabaret. 21.25 Gevar. muz. 22.10
Hersengym 22.30 Sopro. cn piano. 23.00 Nws.
23.15—24,00' Gram.
HILVERSUM II (298 M.) 8.00 KRO, 9.30
NCRV, 12.15 KRO, 17.00 IKOR, 19.00 NCRV.
19.45—24.00 KRO.
8.00 Nws. 8.15 Gram. 8.25 Horgmis. 9.30 Nws.
9.45 Vocaal kwartet. 10.00 Geref. kerkd. 11.30
Gram. 11.45 Blokfluit, gamba en orgel. 12,15
Gram. 12.20 Apologie. 12.40 Gram. 12.55 Caus
13.00 Nws. 13.10 Lunchconc. 13.40 Boekbespr
13.55 Gram. 14.00 V. d. kind. 14.30 Radio Philh.
Ork. 15.15 Brabants halfuur. 15.45 Gram 16.10
Kath. Thuisfront overal! 16.15 Sport. 16.30 Ves
pers. 17.00 Herv. Kerkd. 18.00 Klankb 18.45
Pastorale rubr. 19.00 Boekbespr. 13.10 Samen
zang. 19.30 Caus. 19.45 Nws. 20.00 Cabaret. 20 40
Act. 20.55 De gewone man. 21.00 Nederl. progr.
21.30 „De laatste dagen van Pompeji", hoorsp
22.15 Amus.muz. 22.40 Caus. 23.00 Nws. 23.15-
24.00 Gramofoon.
Engeland, BBC Home service, 330 m.
11.45 Gram 12.50 Hoorspel. 13.00 Muz. caus.
met gram. 13.30 Rep. 13.50 Progr.overz. 13.55
Weer. 14.00 Nws. 14.10 „Country Questions".
14.40 Gram. 15.00 Critieken. 15.45 Ork.eonc. 16,50
Caus. 17.03 Ork.eonc. 17.45 Boekbespr. 18.00 V.
d kind. 18.50 Caus. 18.55 Weerber. 19.00 Nws.,
10.15 Caus. 19.30 Lichte muz. 20.15 Muzikale
caus. 20.45 Avonddienst. 21.35 Liefdadigh opr.
21.30 Hoorsp. 22.00 Nws. 22.15 Caus. 22 30
Klankb. 23.15 Recital. 23.52 Epiloog. 24.00—0'08
Nws.
een reële bedreiging voor verzekerden,
die over het algemeen niet zo gemakke
lijk er toe zullen komen het hun toeko
mende in rechte te vorderen.
Wij zien in dit voorstel niet anders dan
een soort chantagepoging tegenover de
tandartsen, die de poot stijf hielden en
dit zou dan voornamelijk gaan ten koste
van de, verzekerden, die niettemin een
materieel recht kunnen doen gelden op
vergoeding van tandheelkundige hulp.
De fondsen zouden zich misschien wil
len verschuilen achter de formele bepa
ling, dat verzekerden vrije keus hebben
uitsluitend uit medewerkers (i.e. tand
artsen), die aan de fondsen zijn verbon
den, maar liet is evident, dat de fondsen
dan ook de plicht hebben, medewerkers
aan zich te verbinden, zelfs al zou hun
dit op een gegeven moment meer gaan
kosten dan zij wenselijk achten. En zelfs
in geval de medewerkers zich onder geen
enkele voorwaarde zouden willen ver
binden of onmogelijke eisen zouden
stellen, zouden de fondsen o.i. zich niet
aan de plicht kunnen onttrekken een
redelijke vergoeding aan verzekerden te
betalen, zoals zij dit trouwens ook doen
in de plaatsen waar geen specialisten
meer aan de fondsen verbonden zijn.
De tandartsen zijn overigens wel dege
lijk bereid mede te werken en hebben,
voorzover wij kunnen nagaan, geen on
mogelijke eisen gesteld, doch slechts
vastgehouden aan de uitkomsten van de
berekeningen van wederzijdse deskundi
gen.
Hoe dit ook zij, er is nu een commissie
van goede diensten, die tot 1 April de tijd
heeft partijen tot elkaar te brengen.
Uit bovengeschetste situatie blijkt
reeds, dat de positie van medewerkers,
maar ook die van verzekerden tegenover
de fondsen niet erg gelukkig is, ge
volg van het feit, dat men er naar streeft
van bovenaf alles te regelen volgens een
bepaald systeem, qngeaoht of daardoor
persoonlijke rechten en verantwoorde
lijkheid worden pangetast. De middelen,
die worden aangewend, duiden er op, dat
De situatie rond het ziekenfondswezen wordt met de dag verwarder.
De fondsen liggen aan alle kanten met de medewerkers overhoop. Over
en weer worden maatregelen genomen en over de hoofden, soms zelfs
op de rug van verzekerden wordt een strijd uitgevochten, waarvan de
inzet aan heide zijden wellicht nog niet geheel duidelijk wordt aangevoeld.
Men kan de vraag stellen, of deze moeilijkheden misschien slechts
een min of meer toevallig karakter dragen, uitsluitend samenhangende
met de algemene prijsstijging en de ontwikkeling van de medische
wetenschap. Uitsluitend een kosbenvraagstuk dus?
Dit is het zeker niet, ofschoon kosten-
en inkomepskwesties het probleem wel
sterk geaccentueerd hebben. Neen, hier
wordt een strijd uitgevochten, welke in
wezen gaat over de ordening van onze
samenleving. De structuur, die uit deze
strijd te voorschijn zal komen, zal ge
zien de belangrijke plaats van de gezond
heidszorg in de samenleving mede
bepalend zijn voor andere sectoren van
het sociaal-economische terrein. Van
daar, dat het zo belangrijk is, dat ieder
weet waar het om gaat, zodat mogelijk
ook van onderen af een corrigerende
werking kan worden uitgeoefend op een
beweging, die zich aan de top haast auto
matisch schijnt te voltrekken.
Op zich genomen gaat dit voorstel ove
rigens alle perken te buiten en het is
wel triest, dat mensen, die op zulke ver
antwoordelijke posten zitten, blijkbaar
dergelijke ongepaste middelen wensen
aan te wenden, om eigen standpunt door
te drijven. Dit wijst er weer eens op.
welke gevaarlijke ideeën kunnen gaan
spelen In de hoofden van hen, die zeer
grote bevoegdheden aangaande de belan
gen van de meerderheid van de bevol
king krijgen toegewezen, zonder dat er
voldoende democratisch tegenwicht te
genover staat, en het voorstel illustreert
opnieuw de hachelijke rechtspositie,
waarin verzekerden verkeren.
Reeds eerder is het voorgekomen, dat
op een gegeven moment bepaalde ver
strekkingen (uit bezuinigingsoverwegin
gen) werden gestaakt, alsof voor de
fondsen niet zou gelden, dat zij eenmaal
op zich genomen verplichtingen ook die
nen na te komen. Het onderhavige voor
stel staat dus niet alleen, maar betekent
De Zusters van de Congregatie van
J. M. J. (de Congregatie van Jezus, Maria
cn Jozef), die sin^s 1857 in Waspik geves
tigd zijn, zullen er het eeuwfeest van hun
vestiging niet meer kunnen vieren. Ge
brek aan roepingen heeft haar gedwon
gen tot het besluit om per 1 Januari 1956
Waspik te verlaten.
Voor de St. Barthoiomeus-parochie al
daar betekent dat een zwaar verlies. Ds
zusters hebben er de volledige opvoeding
van de vrouwelijke jeugd in handen. Z(j
leiden een kleuterschool, een lagere
school, een huishoudschool en een naai
school.
De afgelopen weken hebben wij reeds
enkele malen symptomen moeten signa
leren van een ontwikkeling in de rich
ting van concentratie van macht bij en
kele centrale lichamen, welke over het
algemeen de centrale overheid achter
zich hebben ter bekrachtiging van deze
macht. De centrale overheid schijnt er
op gesteld in dit opzicht eer te stimule
ren, dan te matigen.
Wat de ziekenfondsen betreft wordt
nog slechts een tegenwicht gevonden in
de vrije organisaties van medewerkers,
die nog zoveel ruggegraat vertonen, dal
zij niet klakkeloos aanvaarden, wat van
hogerhand wordt nagestreefd. Dit wordt
haar niet gemakkelijk gemaakt. Alle
mogelijke middelen worden te baat ge
nomen om de oppositie te smoren. Een
voorbeeld daarvan was de onlangs ein
delijk onverbindend verklaarde prijzen-
beschikking medisch specialistische ver
richtingen; een nieuw voorbeeld levert
het voorstel, dat door een commissie uit
de Ziekenfondsraad deze week ter tafel
werd gebracht, om de financiering van de
tandheelkundige behandeling te staken,
nu de tandartsen hun overeenkomst met
de fondsen hebben opgezegd. Tijdig uit
lekken van dit plan schijnt te hebben
voorkomen, dat het werkelijk in behan
deling kwam en mede tot een meer ge
matigde uitweg te hebben geleid.
Ter inleiding van de Derde Tiendaagse
voor dc woninginrichting, een propagan-
da-actie die door het gehele land van 17
tot en me* 26 Maart zal worden gehouden
en door de Stichting Propaganda Woning
inrichting wordt voorbereid hebben giste
ren te Amsterdam de minister van We
deropbouw en Volkshuisvesting ir H. B.
J. Witte cn prof dr J. Tinbergen, direc
teur van 't Centraal Planbureau en hoog
leraar te Rotterdam korte voordrachten
uitgesproken.
„Ook de woningen zelf", zo zeide mi
nister Witte, in de vorm van huur,
moeten mee concurreren om een ver
antwoord deel van de gezinsuitgaven te
bemachtigen. Men kan zelfs stellen, dat
indien op den duur in het bestedingspa
troon van de gez'nshuishoudens geen gro
ter aandeel voor de huur wordt bestemd
het peil van de Nederlandse huisvesting
ver onder de maat van onze huidige
technische en economische mogelijkheden
zal blijven. In dit verwijderd verband con
curreert derhalve de huisvesting met el
ke andere mogelijkheid van behoeftebe
vrediging.
Nimmer is in zo brede lagen van de
bc-olking de belangstelling voor de huis
vesting zo intens en zo algemeen geweest
als in de huidige periode van woning
nood, zo zeide minster verder, omdat
vrijwel iedereen, hetzij persoonlijk, hetzij
in zijn naaste omgeving bij familie of ken
nissen geconfronteerd is met de realiteit
van gaen woning te hebben, slecht ge
huisvest te zijp en samen te wopen met
andere gezinnen. Uit deze persoonlijke
confrontatie met de woningnood is 'n al
gemene waardering geboren voor het huis
als zetel van het gezin.
Het bouwen van seriewoningen zullen
wij als gegeven hebben te aanvaarden.
Er zal in de series echter een ruime va
riatie moeten zijn naar indeling, wel
stand en prijs, opdat ieder daaruit een
keuze kan maken. Binnen het gegeven
van grote series gelijksoortige woningen
moet ieder gezin zijn individualiteit be
leven en voorrang geven.
In het verleden is aan fabrikanten en
verkopers van artikelen voor de woningin
richting vaak verweten, dat zij onder het
mom van een conformatie aan de smaak
bij het publiek zoveel stijlloze kitsch-pro-
ducten aan de markt brachten. Uit de op
richting van de stichting propaganda wo
ninginrichting blijkt, dat men in de krin
gen van de producenten en handela
ren steeds meer oog krijgt voor de taak
en verantwoordelijkheid die op hen ligt,
om meer leidinggevend werkzaam te zijn
bij de vorming van de goede smaak bij
het publiek, aldus besloot de minister.
Koningin Elisabeth heeft de filosoof en
zendeling-arts dr Albert Schweitzer be
noemd tot erelid van de orde van ver
dienste, aldus werd te Londen bekendge
maakt. Deze onderscheiding is een van de
hoogste die de Britse Komngih kan toe
kennen. Zij werd in 1902 in het leven ge
roepen.
De orde is beperkt tot 24 leden met een
speciale voorziening voor buitenlandse
ereleden. President Eisenhower is het
enige andere buitenlandse lid. Britse le
den zijn o.m. Churchill, de filosoof Rus
sell en de dichter T. S. Eliot.
Dr Schweitzer, die in Januari tachtig
jaar is geworden, bevindt zich nog steeds
op zijn zelfgeschapen post in zijn zieken
huis te Lambarene in de wildernis van
Frans Equatoriaal Afrika.
zal het voorjaar het wonder verrichten
van nieuw jong gras, van schuchter ont
luikend groen. Dan zal ons hart dit jube
lend begroeten, zoals het straks ook
wonderlijk bevangen luisteren zal naar
die jubelende Paasklokken, al moet het
daarvoor eerst door een duistere wereld
vol pijn en hoon gaan..
MIEKE.
Na alle carnavalsrumoer en pret is met
het askruisje op ons voorhoofd de grote
stilte gevallen. Ik weet nog, hoe ik mij
als klein meisje voelde met <iat askruisje
op mijn voorhoofd. Natuurlijk werd dat
niet zomaar weggeveegd, je beschouwde
het als heiligschennis, en je dacht maar
aan die sombere woorden: „Gedenk o,
mens, dat gij stof zijt en tot stof zult
wederkeren". Later, heel veel later ben
je die woorden béter gaan begrijpen,
vooral toen God meermalen diegenen tot
Zich riep, die je zo lief waren
Ootmoedig zijn wij de Vasten inge
gaan. Nee niet, omdat wij geen koek
je meer gebruiken bij onze sui'kerloze
koffie of thee, och, daarin ligt het heus
niet. Natuurlijk, het is een klein offertje,
allemaal waar. Maar de Vastentijd is bij
uitstek zo geschikt tot overwegen en hoe
ouder je wordt, hoe meer je daarbij stil
staat en hoe intenser je deze dagen dan
ook beleeft.
Hoe je in de lijdensmeditaties Jezus
volgt iedere week, hoe je je voorneemt
je leven béter, anders in te richten naar
Zijn voorbeeld. En als wij ondanks al die
goede voornemens weer eens struikelen,
och, dan zal Hij er vast een wijze glim
lach voor hebben, want ondanks alles
menen wij het toch zo goed.
Wij zullen veel moeten overwinnen
om standvastig te blijven, het zal niet
elke dag even gemakkelijk zijn, want wij
zijn immers maar doodgewone huisvrou
wen met alle fouten en tekortkomingen
van dien. Wij zijn heus geen ideale moe
ders, die in boeken altijd blijken te be
staan, want niet elke dag bezitten wij dat
engelachtige geduld tegenover onze op
groeiende kinderen, die op hun beurt alle
tact en geduld van je eisen.
Maar ons hart is goed. al falen wij
wel eens; daarboven zal O. L. Heer ons
helpen in ons eerlijk gebed en zolang
wij daartoe de handen kunnen vouwen,
is niets verloren.
Als wij nu naar buiten kijken, is het
gras bedekt met een dikke sneeuw- en
ijslaag. Dat blijft niet zo. Want straks
By een deel van het
publiek heerst ten on
rechte de mening, dat bij
conservering in blik de
groenten aan voedings1
en vitaminenwaarde ver
liezen. Wetenschappelijke
onderzoekingen hebben
duidelijk uitgewezen, dat
de inschakeling van een
fabricksbehandcling ze
ker niet als een nadeel
beschouwd behoeft te
worden. De in verse
groenten aanwezige kool
hydraten, eiwitten en mi-
nierale stoffen blijken bij
conservering in blik uit
stekend behouden te blij
ven. Ook de samenstel
ling ondergaat geen ver
andering. Dank zij lucht
dichte sterilisatie (in ge
sloten blikken) is in prac-
tisch alle gevallen het vi
tamine C gehalte van
blikgroenten ook hoger
dan dat van huishoude
lijk bereide groenten,
waaruit bovendien door
het koken thuis vaak be
langrijke minerale stof
fen verloren gaan.
Het gehalte aan calor
neen en de hoeveelheden
vetten, koolhydraten,
eiwitten, minerale stof
fen en vitaminen, welke
in de verschillende soor
ten blikgroenten na het
srterilisatieproces aanwe
zig zijn, zijn tegenwoor
dig nauwkeurig bekend.
Op grond hiervan zijn
door vooral Ameri
kaanse voedingsdes
kundigen voedingswaar
detabellen samengesteld,
welke aantonen dat blik
groenten positieve bijdra
gen vormen voor een
volwaardige en gevari
eerde voeding.
Hierover en over nog
vele andere onderwerpen
wordt geschreven in een
populair-wetenschappe-
lijke brochure: „Blik
groenten en Uw gezond
heid", die dezer dagen
verscheen als uitgave van
de Voorlichtingscc-imis-
sie voor Blikgroenten.
Het boekie beschrijft o.a.
uitgebreide proeven ge
nomen door wsterr '-id-
De spanningen in en om het zie
kenfondswezen nemen met de dag
toe. Zij hebben een wijdere strek
king, dan alleen maar ziekenfonds
problemen te zijn en houden ver
band met algemene vraagstukken
van maatschappelijke ordening. Ge
zien de belangrijke beslissingen, die
toch binnen afzienbare tijd geno
men moeten worden, lijkt het wen
selijk, de toestand nog eens in al
gemene trekken te schilderen -en
daaraan vast te koppelen een be
schouwing over de richting welke
zal moeten worden ingeslagen, om
tot een op christelijke grondslag
gebaseerde oplossing te geraken.
De toestand van het moment
wordt in nevenstaand artikel be
sproken, waarbij wij wel beseffen,
dat uitsluitend die kanten van de
zaak belicht worden, waaruit de
spanningen voortvloeien; maar het
gaat er juist om, de oorzaken van
de spanningen weg te nemen onder
handhaving van de voordelen. Over
dit laatste probleem volgt dan nog
een tweede artikel.
(Wordt vervolgd)
