"1 §1 MAM
B k H
UP*®—®*
mmmm
HATERQA
V00R30MG
Een sensationeel spel
m
ETON
ïlf OOO
Sir Alexander Fleming overleden
m m
Bridgerubriek
Stadhouder-Koning Willem III sterft
DE HEILIGE VAN DE WEEK
9 SF
*r*V ":a
PÏÏÈ
p|j|
Bescheiden ontdekker van penicilline
Enkelvoudige controle
aan Belgische grens
Aanvaring tussen
Belgisch en Nederlands
schip
IJsselmeer nog
onbevaarbaar
jjj§pf fKgjgl
i
m
Een mol kruist de weg van 'n groot soldaat
Wie 't weet
Oplossing Vaar-puzzle
HET GRABBELTONNETJE Plaatsnamen-puzzle
U is geen professor?
ZATERDAG 12 MAART 1935
PAGINA 6
rnmm
mm
i m
'mjTm
w j* m
AAJ»
P
BJ ill
W 'O, 'C^w/'G
*000, -
0-jG 8J
m a
m m m Jé.
a m 0. m.
0 a 0 a
- 00
-
19 MAART 1702
STADHOUDER - KONING WILLEM III
Oplossing
15 Maart: S. Longinus, de Heilige van de lans
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
CORRESPONDENTIE-ADRES-
POSTBUS 8, HILVERSUM
Sir Alexander Fleming, de be
roemde ontdekker van de penicilline,
is gisteren in zijn woning te Londen
na een hartaanval overleden.
Sir Alexander is 73 jaar oud gewor
den. In December van het afgelopen
jaar heeft hij zijn functie van leider
van het Wright-Fleming-Instituut voor
microbiologie in Londen neergelegd.
Nadien heeft hij zijn werkzaamheden
voortgezet in een klein laboratorium
waar hij vroeger vele jaren lang had
gearbeid. Hij was van plan zijn onder-
Sir Alexander Fleming, wereldberoemd
geworden door de ontdekking van de
penicilline, is Vrijdag in zijn woning te
Londen overleden.
zoekingen te zullen richten op de im-
munisatie van de mens tegen infectie.
Voor de ontdekking van de penicilline
heeft dit speurwerk zijn belangstelling
gehad.
Het meest opvallende van Sir
Alexander Fleming was misschien wel
zijn bescheidenheid. Zijn ontdekking
van de penicilline, in 1928, heeft hij
eens „louter geluk" genoemd. Hij wil
de nimmer gefotografeerd worden en
trachtte persfotografen altijd op een
veilige afstand te houden. Hij heeft
overigens weinig verdiend aan zijn
ontdekking: hij heeft de penicilline
aan de gehele wereld geschonken. Zelf
heeft hij er weinig ophef van gemaakt
en toen een Amerikaans verslaggever
hem eens vroeg of penicilline ook goed
was voor een kater, antwoordde hij
droog: „Welnee, zó goed is het niet!"
De man, die in zijn jeugd een kleine
school in Ayrshire in Schotland be
zocht en zelfs een tijdlang voor een
Londens scheepvaartkantoor heeft ge
werkt, verwierf in 1945 de Nobel-prijs
voor de geneeskunde. Het jaar te vo
ren was hij voor zijn belangrijke werk
geridderd.
Dé rustige geleerde bezat een fabel
achtig geheugen en een zeer grote
werkkracht. Zijn liefhebberijen waren
zwemmen en jagen. Sedert enkele
jaren rookte hij slechts zeer weinig si
garetten meer, hoewel hij eens ket
tingroker was geweest. Slechts zelden
gebruikte hij alcoholische dranken.
In de laatste jaren heeft Fleming
herhaaldelijk gewaarschuwd tegen
te veelvuldig gebruik van penicil
line. Overmatig gebruik zou de doel
treffendheid ervan beperken.
Bij uitvoer
Beladen goederentrein eet\ dag
tijdwinst
(Van onze correspondent)
De Nederlandse en Belgische douane
zullen, ingaande de nieuwe zomerdienst
regeling op 22 Mei a.s., te Esschen b(j Roo
sendaal, voor het eerst een gezamenltjke
controle uitvoeren op het goederenvervoer
per spoor, tenminste voor wat betreft de
goederen, die óns land verlaten. De Ne
derland binnenkomende goederen zullen
nog in Roosendaal worden behandeld.
Men was eerst overeengekomen om zo
wel de in- als uitgaande goederen geza
menlijk te controleren, doch men is van
dit plan overigens nog in een zij het
ver gevorderd stadium van voorbereiding
en eerst te verwezenlijken na voeling o.a.
met handelskringen gisteren toch weer
gedeeltelijk teruggekomen, toen op het
station van Roosendaal verscheidene hoof
den van dienst van de Nederlandse en
Belgische douane, alsmede vertegenwoor
digers van de spoorwegen van beide lan
der in een bespreking bijeen waren.
Vooral voor het transport van
stukgoederen ligt bij een dergeiy-
ke controle ecu tijdwinst. Een trein
met volle lading, van ongeveer vijf en
dertig wagons, kan bij de nieuwe regeling
niet minder dan één dag tijdwinst maken.
Voor andere treinstellen is (beladen) een
tijdwinst van twee en een half uur bere
kend en (ledig) één van ten minste drie
en een half uur. Transitovervoer, de
„bananentrein" uit Rotterdam b.v., on
dergaat geen wijziging.
Om de uitvoering practisch mogelijk te
maken, zullen Nederlandse douanebeamb
ten, alsmede enig spoorwegpersoneel da.
gelijks naar Esschen gaan. Daar beschikt
men namelijk over een goede outillage,
terwijl de goederen rechtstreeks kunnen
worden doorgezonden naar Antwerpen-
Noord, dat volledig goederenstation is.
De Nederlandse ambtenaren zullen, sa
men met de Belgen, in Esschen in. en uit
klaren en dit voornamelijk in de morgen
en de eerste middaguren Goederentrei
nen, die later arriveren, kunnen niet meer
dezelfde dag worden doorgezonden.
De „Nellie" zwaar beschadigd
Het 436 ton metende Belgische tank
schip „Fiterna 16" uit Antwerpen, gela
den met benzine op weg naar Keulen,
is gisterenmiddag op de hoek van het
Slaak en het Zijpe in aanvaring geweest
met het 496 ton metende motorschip
„Nellie" van de firma Cornet uit Wer
kendam, dat. geladen met grint, op weg
was van Wezel naar Zeebrugge, De
„Nellie" werd daarbij zwaar bescha
digd, ook onder de waterlijn. De „Fiter
na" kreeg geringe schade en kon na
aanvankelijke assistentie de reis voort
zetten. Nadat men de „Nellie" eerst op
de Krammerplaat omhoog had gezet, is
zij later met assistentie van het
douanevaartuig „Alk" in de vluchthaven
van Zijpe gearriveerd. Het schip wordt
door het bergingsvaartuig „Mascotte"
van de firma Hoekman uit Wemeldinge
door aanhoudend pompen drijvende ge
houden.
Gistermiddag half twee is de sleep-
boot-ijsbreker „Tina" van de Oranje
sluizen te Schellingwoude vertrokken
voor een verkenningstocht op het IJs
selmeer. Van de sluizen tot de z.g. hoek
van het ijs was het water goed bevaar
baar maar toen werd het moeilijker. De
boot die tot 2% km voorbij Pampus is
gevaren en toen terugkeerde ontmoette
op haar tocht vele ijsbergen van soms
vier meter hoogte bestaande op uit el
kaar geschoven grote brokken ijs.
Voor de rest was het IJsselmeer bedekt
met een compacte ijsmassa van 15 tot 25
cm dikte. Om half zes keerde de „Tina"
in de haven van Schellingwoude terug.
Het is op het ogenblik, aldus de opva
renden van de „Tina", voor schepen zon
der ijsbreker onmogelijk het IJssel
meer te bevaren. Dinsdag a.s. zal de
„Tina" met schepen van de Shell
trachten Huizen te bereiken.
a
No. 2048. 13 Maart 1955
Redacteur: G. J. A. VAN DAM,
Vossiusstraat 18b, Amsterdam-Z.
Alle correspondentie aan dit adres. Bij
vragen om antwoord s.v.p. postzegel voor
antwoord insluiten.
OPLOSSINGEN
No. 3043. (K. W. Kruijswijk). Wit 6 (33),
1 (17), 21X12 (38). (Op zw. 39, 6 (43), 7)
Wit 8!, waarna het eindspel Selosse (1911)
begint. Nu 29! (43), 38, en 10, en thans volgt
op zw. 38, 4 (19), 10 (24), 15, terwijl op zw.
18 volgens Blonde zou volgen: 4 (23), 15
(37), 10 wint!
No. 3044. (K. W. Kruijswijk). Wit 33!
(niet 34, dat remise geeft), zw. 11, 27, 6
(21A), 1 (24), B, 12 en nu op zw. 26, 18
(30), 33—29! (35), 24 en op zw. 27, 18 (32),
23 (29), 37, 48. Op A. zw. 24, 1 (30), 33—29!
volgens Presburg (1915), zw. 21, wit 12 en
daarna op zw. 26, 18 (35), 24 wint scherp,
terwijl op zw. 27 volgt wit 18 (verwissel
baar met 24), (32), 24! 4 (23), 15 wint. Op
zw. B. 27 wint wit door 18 (32), 4 (23), 3
en op zw. B. 26 door 18 30, 3329 (35),
met weer scherp uit door /24.
No. 3045. (H. J. van Alphen). Wit 9 (32),
4 (22—27) op 21—27, 10 (38), 32 of 42, 15
Wit na 22—27, 31 (38), 48 (27), 30! (31),
23! volgens Blankenaar op zw. 37A, nu 41!,
3019 (42), en 5 en op zw. A. 42, wit 38
(36) waarna zowel 2 (41), 33 wint als 39
(41), 6 (46), 28.
No. 3046. (G. L. Gortmans). Wit 17! (30),
7 (34), 2 (niet 1, dat remise geeft!) (39), 16
(44), 49 (11), 6 (50), 1 (28), 44, 6 wint.
Een viertal bijzonder leerzame en te
vens zeer fraaie eindspelletjes van de be
kende eindspelredacteur van „De Pro
blemist".
No. 3047. (Roos). Wit 28, 23!, 38—33
(29X38 gedw.), X3, X29! (35—44), X40
(3034), 2933 en 3350 wint.
No. 3048. (Roos). Wit 37—31, 27—21,
47—41, 36—31!, X4, 24—20, X16 (40—49),
50—44 (49X40), 16—49 wint.
No. 3049. (Roos). Wit 32—27, 37—31,
47—41, 42—37, 49—43, 15—10, 10X8, 45X1
(19A), 34 (24B), 39 (29), 50 (34), 44 wint.
Op zw. B. 11, 39 (16), 43 (23), (waarbij wit
op 24 wint door 384349), 38 (28), 49 (33),
43. Op zw. A. 1 (6 (16), 22 (19), 27 (23), (Op
24 wint wit door 384349), 38 (28), 49
(33), 43 wint. Een klassiek slotspelletje.
No. 3050. (Roos). Wit 33—28, 34 of 33 res
pectievelijk na 45 of 42, 29, 40, 42, 34, 13 en
thans is weer het eindspel Meijer ontstaan,
dat o.a. ook voorkomt als slot van het pro
bleem van de heer Stuurman, geplaatst
onder no. 2977. De uitwerking daarvan is
geplaatst in de rubrieken van 31 Decem
ber 1954 en 22 Januari 1955. Eén variant
is daarbij nog niet behandeld, namelijk
als zwart hier nu direct speelt 510, dan
wit 13—9, 4X13, 15X4 (19 gedw.), nu kan
wit winnen door A. 415, 1217 a, b,
15—38!, 17—22, c, 38—15, 19—23, d, e; 15—38
22—28 f, 38—15, 28—32, 15—20!, 23—28
gedw., 20—42, 32—37, 42X31, 28—33, 31—27,
33—39, 27—49. Op zw. f. 23—28, 3821!
28—33, 21—16, 22—28, 1643 enz. w. Op
zw. e. 22—27, 15—4, 27—32, 4—10 w. Op
zw. d. 22—28, 15—38, 19—23, 38—15, 28—32,
1520 enz. als in hoofdvar. Op zw. c.
19—23, 15—38, 23—28 g, 38—27, 28—33
27—43, 17—22, 43—16 w. als in var. f. Op
zw. g. 17—22, 38—15, 22—27, 15—4, 27—32
415 als in hoofdvar. Op zw. b. 1923
15—33, 12—17, 33—11, 23—29, 11—6, 29—34,
61 w. En op zw. a. 1218, 1533 wint
Maar wit kan ook winnen door A. 49
(24a), niet 23 wegens 18, 3 (18), 9 (23), 13
(29), 9 of 4 enz. als in het slot van het
eindspel van probleem no. 2950, rubriek
25/9 1954. Op zw. a. (17), 3 (22), 9 (28), 20
32) (Op 23 wint 38), 15 (23) (op 37 wint
10), 20 en wint nu op 37 door 14 en op
28 door 42.
Een serie, waarmede de bekende pro
blemist Roos «11e eer inlegt.
No. 3051. (P. t. d. Kwartel). Wit 27, 34,
30, 43, 37, 23, 2 (13X35 A), 21, 36 wint. Op
zw. a. 15X35, 45, 3 (18), 9 (23), 14 (29),
20 (34b), 25 (35—40 c), 30 (43), 30 (39), (35),
34 wint. Op zw. b. 34—40, 43 (40), 39 (45),
50 w. Op zw. c. 33, 38 (44), 33 (50), niet 49
wegens 44; 6 (40), 34 (45), 1, 45 wint. Een
goed stukje werk.
No. 3052. (P. v. d. Kwartel). Wit 44—40,
39, 43—38, 21, 37, 18, 31, 1 (35A), 7 (30), 2
(34), 40 (44), 40, 7 wint. Op zw. a. 17 (18),
(35), 13 wint, terwijl op andere zetten een
voudige tric-tracwinst volgt. Naspel Mie-
dema, goed geconstrueerd.
No. 3055. (L. W. Scholtes). Wit 31, 11, 41,
X37, X7 wint geestig.
No. 3056. (L. W. Scholtes). Wit 34—29,
No. 3057. (Dr J. A. Picard). Wit verlokt
zwart met 1813 tot de schijnbare schijf
winst door 39 (want op 138 zou dan
volgen 913, 15X44 enz.), maar wit laat
verrassend volgen 30!, 36, 12, 27 en 4 wint.
No. 3058. (Dr J. A. Picard). Wit wint
door 22!, 4927!!, zeer verrassend, 1711,
en nu geestig 2743! met 43X5 over 39, 20,
8, 18, 10 met lange-lijnmotief.
No. 3059. (Dr J. A. Picard). Hier wint
wit door 27—22, 21—17, 48—42, 50—45,
42X33, 45X1, maar ook door de simpele
B O 2923. De diagramstand was onjuist en
diende te zijn zwart 16 op 18 en een zwarte
schijf op 13 toevoegen. Jammer is echter,
dat de eerste en tweede zet van wit onder
ling verwisselbaar blijven.
No. 3060. (Dr J. A. PicardVan Dam).
Wit 11 (X6 gedw.), 28, 43, X34, X2 met
Alix-motief via een bekend, maar altijd
geestig winstsysteem. Een verdienste is
ongetwijfeld het feit, dat twee der zwarte
schijven van het Alix-motief tijdens de
afwikkeling op hun plaats komen, terwijl
toch met minimaal materiaal (miniatuur)
is gewerkt.
No. 3061. (Ir W. Vrijlandt t). Wit 21,
23! (X38 beste), 33, Xll wint.
No. 3062. (Ir W. Vrijlandt t). Wit 11, 8,
41, 49!, X34 Pats!
No. 3063. (Ir W. Vrijlandt t). Wit 21, 24,
41, 44, 2 wint in origineel slotmotief. Ook
wint wit 21, en direct 33 met 33X2. Ge
lukkig is dit weg te werken door de dia
gramstand te wijzigen, bijv. Zw. 7, 9, 13,
15, 17, 26, 36, 39. Wit 24, 25, 27, 32, 37, 38,
47, 50. Nu wint 31, 41, 44 enz., terwijl di
rect 41 en 22 remise is door zw. 914,
2X10 15X4 25X14 en 39—43!
No. 3064. (Ir W. Vrijlandt t). Wit 34—30,
28—22, 22X4, 26X17!, zw. 20—33 beste, dan
wint geestig 3024 (33X11, want op 33X20
volgt 49, 25X5 met winst), 2419, 2520,
4X16 wint. Een origineel slot.
No. 3065. (Ir W. Vrijlandt t). Tot mijn
spijt is de stand van dit vraagstuk foutief
opgegeven, waarvoor mijn excuses. De
zwarte schijf op 11 behoort op 13 te staan.
Het probleem wordt hieronder herplaatst.
No. 3066. (Ir W. Vrijlandt t). Wit forceert
de winst door 3647!, 2435 gedw. (op
2430, 925 w.), 4724! (30), en 925 wint.
Kort maar krachtig.
Schaakredacteur: P. A. KOETSHEID,
Huize Sint Bernardus, Sassenheim.
DE PROBLEMEN VAN DEZE WEEK
Twee opgaven, die de oplosser aange
naam bezig zullen houden. No. 7247 is,
gelijk men ziet, een eerste publicatie van
een Griekse inzender. Zowel de sleutelzet
als het variantenspel zijn uitmuntend. In
no. 7248 gaat de strijd van zwart om zich
van het veld f4 meester te maken, doch
voor elke poging weet wit een antwoord
te vinden. Men bekijke het nauwkeurig.
Eén van de beroemdste Tsjechische com
ponisten, Z. Mach, is 2 December 1954
overleden. Gelijk een merk een bepaald
product tot zo'n gezocht artikel kunnen
maken, zo waren het ook zeker de pro
problemen bedragen, welke tot 30 Septem
ber 1955 gezonden kunnen worden aan:
Paul Müller, Baselstr. 47, Arlesheim/Basel,
Zwitserland.
Iedere inzending moet in duplo, op een
afzonderlijk diagram en voorzien van een
nauwgezette oplossing aan de achterzijde,
worden ingestuurd. De composities moe
ten voorzien zijn van een motto. Naam en
adres van de auteur moeten in gesloten
couvert worden bijgelegd. Als jury fun
geert dr M. Henneberger, Basel.
Sportowiec (Warszawa): tweezetten me-
redith (juryleden: A. p. Gulajew en M.
Wröbel), en strategische driezetten met
modelmats (jury als voren). Sluiting van
de inzending l-6-'55. Adres: Sportowiec,
skrz. pocz 225, Warszawa 10, Polen. Op de
blemen onder de naam van Z. Mach. Deze
componist, geboren 1877, schijnt de j pp® aangeven „Szachy
laatste jaren de probleemcompositie min- Turnerlngartournoai, 2 zetten (jury
der beoefend te hebben, althans wij heb- Chicco, M. Wröbel), 3 zetten (jury
ben in schaakperiodieken weinig meer van
hem gevonden. Hij ruste in vrede.
PROBLEEMOPLOSSINGEN
No. 7239. J. Hartong. Opl. 1. Rf6 dreigt
2. Df2fenz. 1Tbl, Tdl, bc4: (dc4:), 2.
cd5:f, cb5:t, Tc4:f enz. Zowel 1. Dd3 als
direct 1. Df2f falen door 1d5d4!
No. 7240. C. Groeneveld. Opl. 1. Tala2:
enz.
No. 7241. O. Stocchi. Opl. 1. Pb8—d7 2.
Td5e5ft.
GOEDE OPLOSSINGEN
Deze drie problemen werden goed opge
lost door: ir A. Bergstein, Geleen; P. M.
Dekker, Rotterdam; J. Dickhaut, Nijme
gen; E. Hoyng, Veghel; F. Pijls, Maas-
bracht; Paul Raschdorf, Hannover; H. G.
E. Teunissen, Zevenaar; C. v. d. Weide,
Rotterdam.
Nos. 7240 en 7241 door: C. A. van Arn
hem, Rotterdam; dr R. Bromberg, Roer
mond; H. Th. van Goor, Voorburg. No.
7240 door: J. K. Blom, Rotterdam; B.
Kouwerihoven, Rotterdam; kap. J. Lijten,
Oisterwijk; J. W. Wassenaar, Warmond.
No. 7241 door: W. H. Haring, Schipluiden.
AANKONDIGING PROBLEEM-
TOURNOOIEN
Basler Nachrichten. Wegens het 50-jarig
bestaan van de schaakrubriek in de
„Basler Nachrichten", schrijft dit blad een
driezettournooi uit. Het aantal inzendin
gen per componist mag hoogstens drie
VOOR ONZE LADDERWEDSTRIJD
No. 3065
Ir W. Vrijlandt t
No. 3071
Max Douwes,
Hilversum
No. 3072
van der Linde,
Zutphen
0 r
1 0 0 l
9 T# 0 O
ja o n o
0
No. 3073
A. van den Elzen,
Rosmalen
W
3 is
0
No. 7248
A. CASA
Eerste prijs L'echicpiisr 1952
Mat in drie zetten
Stand: Zw. 6, 12, 13,
16, 19, 22—25, 28.
Wit 26, 32, 34, 37,
38, 43, 44, 47, 48, 50.
Dwangpr. Wit for
ceert schijf- of
partijwinst. (Her
plaatsing).
Stand: Zw. 6, 8,
12—14, 18, 22—25,
27, 28, 36. Wit 11, 15,
16, 21, 32, 33, 35,
37—39, 41—43, 47.
Wit speelt en wint.
(Eerste publicatie).
Stand: Zw. 5, 8, 9,
12, 16, 18, 22, 28, 29,
33, 36. Wit 15, 21,
26, 37, 39, 42, 44—47,
49. Wit speelt en
wint. (Eerste publ.)
Stand: Zw. 3, 9, 13,
21, 23, 25, 26, 28, 29,
33, 35. Wit 14, 20,
31, 32, 37, 39, 41, 43,
44, 49, 50. Wit speelt
en wint. (Eerste
publicatie).
De oplossingen van .deze vraagstukken
worden gaarne tegemoetgezien aan het
boven deze rubriek vermelde adres tot a.s.
23 Maart.
m
Loschinsky en M. Wröbel), 46 zetten
(jury V. Pachman en M. Wröbel). Sluiting
van de inzendingstermijn l-6-'55. Adres:
Glos Pracy, Smolna 12, Warszawa, Polen.
Tidskrift för Sehack schrijft een tour-
nooi uit in 3 afdelingen. 2 zetten (jury Fr.
Lindgren), 3 zetten (jury Bo Lindgren),
meerzetten (jury B. Larsson). Adres: B.
Larsson, Kungstensgatan 63, IV, Stock
holm.
No. 7247
P. MOUTECIDES, Drama, Macedonië
Opgedragen aan C. Jacobs
Eerste plaatsing. Mat in twee zetten
Eén der meest opwindende en tevens
een der meest besproken spellen kwam
onlangs voor in een vriendschappelijke
zestientallen wedstrijd te Amsterdam
De kaarten waren als volgt verdeeld:
A 5,3
V,7,4
O 6,2
A A,H,B,9,7,3
O B,10,8,5
O A,H,B,10,7,3
A 8,5.2
A B,8,6,2
C? H,6,3
O V.9,5,4
A 10,6
A A,H.V,10.9,7,4
A.9,2
8
A V,4
Het spel werd vele malen door NZ in
een contract van 4 A geboden, waarmede
Zuid natuurlijk niet de minste moeite had.
Indien West, die gever is. opent met
3 Ruiten, is het bereiken van 6 Schoppen
of 6 Klaveren voor N—Z uiterst moeilijk.
Noord heeft na de 3 Ruitenopening van
West nauwelijks een veran'woord bod en
29X27, X2 wint door aardige „éénzetter". I als hij past zal Zuid, nadat Oost gepast
heeft, wel 4 Schoppen kunnen zeggen,
maar moet Noord dan verder gaan?
Aan één der tafels vond het volgende
biedverloop plaats. West opende met 1
Ruiten, Noord bood 2 Klaveren. Oost
2 Ruiten, Zuid 4 Sans-atout (azen vragen),
Noord 5 Ruiten, Zuid 6 Schoppen.
Wes' speelde Ruitenheer voor, welke
slag hem uiteraard bleef. West ging lang
zitten nadenken wat nu gespeeld moest
worden, want het bieden wees erop, dat
Zuid niet meer dan één Ruiten kon heb
ben. Stelt u zich eens voor, dat West de
„normale" teek van Hartenboer gedaan
had. Zuid neemt en legt hierna troefaas
op tafel om te ontdekken, dat Oost alle
troeven heeft. Hierna speelt Zuid Klave
renvrouw en neemt die in Noord met de
heer over: Schoppen wordt nagespeeld, de
boer wordt gesneden. Hierna komen alle
troeven aan de beurt en daar Zuid. nog
een Klavertje heeft en die kleur niet
slecht valt, maakt Noord nog een vijftal
Klaverslagen. Het klein-slambod is dan
vervuld.
Op gelijke wijze zou het spel ongeveer
verlopen, indien West in slag 2 Ruiten
naspeelt. Zuid troeft af. speelt éénmaal
teoef, dan Klaveren, snijdt in troef, enz.
Maar nu moet u er eens op letten wat
er gebeurt als West in slag 2 een Klavertje
naspeeltZuid neemt de slag b.v. in de
hand met de vrouw en wil nu de troeven
eruit gaan halen. Wanneer achter Schop
penaas wordt gespeeld, blijkt Oost de
troeven tegen te hebben en Zuid moet
dus Noord aan slag brengen om in troef
te kunnen snijden. Maar als Noord met
Klaveren aan slag gekomen is, betekent
zulks, dat er voor de tweede maal Klave
ren werd gespeeld; Zuid heeft geen
Klavertje meer over om later de vrije
Klaveren van Noord te maken en het
spel gaat onherroepelijk down
Natuurlijk zou het spel met open kaar
ten gemakkelijk te winnen zijn geweest;
als West in slag 2 Klaveren speelt, wordt
in Noord met Klaverenbee; genomen en
er wordt direct in teoef gesneden
Dit is echter met dichte kaarten een
slechte speelwijze, want als men 9 troeven
samen heeft begint men toch zeker niet
direct op de boer te snijden; zulks zou
veel te gevaarlijk zijn, want stel 1e voor,
dat West de Schoppenboer sec, tweede of
derde heeft en dan een slag maakt die
„.helemaal niet verloren behoefde te gaan.
De Westspeelster die dit spel zo
tegenspeelde verdient zeker een compli
ment, da' zij deze entrée-dodende speel
wijze wist te vinden; niet veel spelers op
haar plaats zouden in de tweede slag er
heil in zien zo een sterke kleur van de
dummy aan te vallen.
MIMIR.
f-
Uit: „Ons Vaderland"; 7de druk. Groningen Wolters)
Zoals bekend, was onze Stadhouder Willem III getrouwd met Maria
Stuart, de oudste dochter van Jacobus II van Engeland. Toen daar
ginds een prinsje werd geboren, dat katholiek zou worden opgevoed,
verzochten veel Engelsen Willem III zijn schoonvader weg te jagen.
Hij deed dat ongaarne, maar zeilde, niettemin, met 50 oorlogs- en
350 transportschepen begin November 1688 de Maas uit.
In zijn vlag stond geschreven: „Voor
de protestantse godsdienst en Enge-
land's vrijheid". Daaronder: „Je Main-
tiendrai" (Ik zal handhaven).
De landing verliep naar wens. Ja
cobus vluchtte, doch werd door vis
sers gegrepen. Willem III schonk hem
alle gelegenheid te ontsnappen. Door
de Franse koning werd hij met veel
eerbewijzen ontvangen.
De 23e Februari 1689 werden Willem
en Maria tot koning en koningin van
Engeland uitgeroepen: een en ander
bekend, als de „glorious revolution"
of roemrijke omwenteling.
Wij vertalen nu uit „History of Eng
land", door de beroemde geschied
schrijver Macaulay (me-ko-lie) wat de
ze vermeldt over de dood van de
Vorst.
De 20e Februari 1702 maakte Willem
een ritje op zijn lievelingspaard Sor
rel. Het was in het park van Hamp
ton Court, aan de Theems door Kar
dinaal Wolsey gebouwd. Het paleis
wordt niet meer door de koninklijke
familie bewoond.
De ruiter zette zijn paard tot galop
aan op een plaats, waar zich een
molshoop bevond. Sorrel struikelde en
viel; de koning brak zijn sleutelbeen
en keerde per rijtuig terug.
Door het botsen brak het gezette
bot opnieuw. Een jonge, sterke man
zou van dit ongeval niet het minste
nadeel ondervonden hebben, maar Wil-
lem's gestel kon iets dergelijks niet
verdragen.
De 28e Februari liet hij in het La
gerhuis een boodschap voorlezen, die
hij anders vanaf de Troon uitsprak.
De le Maart vertoonden zich on
rustbarende verschijnselen in de knie
Enkele dagen later trad koorts op
Het hart bleek verzwakt; er moesten
opwekkende middelen worden toege
diend. De koning vond niet eens meer
de kracht tot het plaatsen van zijn
handtekening.
„Het loopt met mij snel teneinde",
zei hij tot zijn omgeving. Kort tevo
ren had hij nog gezegd: „Ik ben
nooit bang geweest voor de dood. Er
zijn wel ogenblikken geweest, waarop
ik had willen sterven. Maar nu dit
wijde verschiet zich voor mij opent,
zou ik nog wel wat willen blijven".
Maar de zieke toonde zich niet week
en twistte evenmin met het lot. Dank
te de doktoren voor hun bijstand en
sprak; ,,Ik weet, dat Gij alles hebt ge
daan wat bedrevenheid en wetenschap
vermogen; maar dit geval gaat Uw
kunnen te boven; ik onderwerp mij".
Nu en dan scheen hij in gebed ver
zonken, legde belijdenis af des ge-
loofs en ontving de „sacramenten"
(Protestants) met grote ingetogenheid.
De voorvertrekken waren vol be
langstellenden en vrienden uit zijn
jeugd, die hem bij alle wisselvallighe
den der fortuin trouw waren geble
ven.
Hij stelde de sleutels van zijn parti
culiere vertrekken aan Albemarle ter
hand (Baron van Keppel-Pallandt, die
meer en meer de plaats van Bentinck
had ingenomen).
Hij kon nauwelijks meer ademhalen:
„Kan dit nog lang duren?" vroeg
hij zijn geneesheren. Dezen antwoord
den ontkennend.
Hij nam een hartversterkend middel
in en vroeg naar Bentinck. (Hans Wil
lem, baron Bentinck was eerst page
bij Willem III en diens trouwe vriend.
Willem schonk hem de hoge ridderor
de van de Kouseband en overlaadde
hem met rijkdommen en gunstbewij
zen). Dit waren zijn laatste, verstaan
bare woorden.
Bentinck naderde het sterfbed, boog
zich over de koning en bracht zijn oor
dichtbij diens mond .De lippen van
de stervende bewogen zich; maar men
hoorde niets.
De Vorst nam nu de hand van
zijn eerste vriend en drukte die tegen
zijn hart aan. Op dat ogenblik ver
dween. zonder twijfel, de lichte nevel,
die hun lange en zuivere vriendschap
had overtogen. Het was tussen zeven
en acht uur 's morgens. De koning
sloot de ogen en hijgde naar adem.
De Bisschoppen (dominees) knielden
neer en baden de laatste gebeden.
Toen zij deze beëindigden, was Willem
III niet meer.
Op zijn blote borst vond men een
smal. zijden lint, dat een gouden ring
en een vlokje haar van zijn gemalin
Maria bevatte, die hem enige jaren
in de dood was voorgegaan.
Aldus (ongeveer) Macaulay, die zich
hier niet aan de Gregoriaanse kalen
der houdt, welke de Engelsen eerst in
1752 invoerden.
Ieren en Schotten, door Willem on
derdrukt, bewaren geen al te beste
herinneringen aan zijn bewind; nog
steeds is in Ierland de naam „Oran
gist" niet bepaald een compliment.
Blok schrijft: „Met zijn dood eindigt
een periode in ons volksbestaan, tijd
perk van roem en aanzien, dat na
genoeg door geen ander in de geschie
denis van ons volk wordt overtroffen".
1. De Diaken richt zich, bij het zin
gen van het Evangelie naar het Noor
den. Daar bevindt zich, liturgisch ge
dacht, „het koude land der heidenen".
Hun moet het Evangelie worden ge
bracht.
2. Bedoelde Zondagen-vóór-Pasen he
ten: Laetare (halfvasten); Passiezon
dag; Palmzondag.
3. In de 3e eeuw beschouwde men de
(trotse) pauw als symbool der onster
felijkheid; men meende blijkbaar, dat
het vlees van deze vogel onbederfelijk
was.
4. „Hij zal u dekken met Zijn vler
ken" de arend overschaduwt zijn
jongen met zijn vleugels; deze vogel
is een symbool van Christus De duif
verzinnebeeldt God <le H. Geest Ik
ben geworden „sicut passer solitarius
in tectoals een eenzame mus op
het dak. Zo is óók de mus een beeld
van Christus.
5. Maatjes-haring heeft met 'n maatje
n dl., niets van doen. Eigenlijk wordt
bedoeld: jonge haring, maagdekes
haring.
6. De Spaanse „matten" der befaam
de Zilvervloot waren Spaanse zilver
stukken, ter waarde van acht Spaan
se realen: ongeveer 2.50. 'n rijks
daalder.
7. Gember is de gedroogde en gecon-
fijte wortelstok ener tropische plant.
8. Noch N„ noch Z. Beveland heeft
last van aard-bevingen. De naam I»
ontleend aan een heer, die Beve heet
te en omtrent wie verder al heel wei
nig bekend is.
9. De eerste gasfabrieken hier te lan
de stonden te Amsterdam en te R°*"
terdam (ongeveer 1825)
l°nJe TMa®str»;ht staat een standbeeld
voor J. P Min ckelers,uitvinder van
lichtgas uit steenkool, te Maastricht
geboren en gestorven (1824).
Mailboten
1. M(ijl). 2. aak, 3. vliet. 4. deklast.
5 zeilboten 6 stromen 7 boten. 8
dek 9 N(oorden)
In het Evangelie van Goede
Vrijdag lezen we: „Toen de sol
daten tot Jezus kwamen en za
gen dat Hij reeds gestorven was
braken zij hem de benen niet.
maar een der soldaten doorboor
de met een lans Zijn z(Jde en
aanstonds vloeide er bloed en
water uit".
„Een der soldaten". Volgens
de legende heette hij: Longinus.
Men stelt hem voor als een rid
der, zijn lans in de hand. ge
woonlijk zit hij te paard.
De Gulden Legende verhaalt,
dat hij iets aan een oog had.
Toen nu een druppel van de lans
leekte en dat oog bevochtigde,
werd het opeens beter.
Longinus zei de Romeinse le
gerdienst vaarwel en trad in 'n
klooster te Cesarea. De Romein
se gouverneur liet hem onthoof
den.
En de lans? Wat gebeurde er
met Longinus' lans?
Reeds in de eerste eeuwen vin
den we haar vermeld bij oude
schrijvers. Beda, de Eerbied
waardige Leraar der Kerk, heeft
haar met eigen ogen aan
schouwd in de kerk der Heilige
Wijsheid te Constantinopel; zij
bleek gehavend. De spits kreeg
later een plaats in de Sainte
Chapelle van Parijs, maar tij
dens de gruwelen der revolutie
is zij daar verloren geraakt. Zo
veel is zeker, dat Longinus'lans
deel uitmaakt van de drie grote
relieken der St. Pieterskerk: 'n
gedeelte van het kruis Onzes
Heren; de zweetdoek van de H.
Veronica, en dan: de H. Lans.
Alleen bij zeer plechtige gele
genheden worden zij vanaf een
balkon aan de gelovigen ge
toond.
De vorige week hebben we beloofd
iets over het verdere leven van de
dwerg Berthold te vertellen, die zo
gevat wist te antwoorden op vragen
van de koning.
De laatste vraag luidde: „Wat kom
je hier eigenlijk doen. dwerg?
„Ik kom iets zoeken, wat ik toch
niet vind. Ik dacht, dat een koning
zo ver boven 'n gewoon mens stond
als 'n kerktoren boven 'n schoorsteen.
Maar ik heb het lelijk mis gehad
Dit ging de Vorst wat al te ver.
Hij gelastte het brutale kereltje zijn
paleis te verlaten.
„Ik zal weggaan" klonk het ant
woord „maar ik ben net als de
vliegen: hoe meer men er verjaagt,
hoe meer er terugkomen"
„Best" lachte de koning zuur
zoet. „Als je ze dan maar allemaal
hier brengt".
Hoe groot was zijn verbazing toen
de dwerg enkele dagen later verscheen
met 'n ezel, die hij met iets inge
smeerd had, zodat er honderden vlie
gen zaten te snoepen. Toen kreeg hij
verlof om te mogen blijven.
De koningin vond dat allesbehalve
leuk. Ze wou het kereltje veel liever
kwijt!
Op zekere dag riep ze Berthold bij
zich in een grote zaal. Daar hielden
vier knapen van honden de wacht, die
lang niet op hun mondje gevallen wa
ren
„Je mag wel oppassen, Berthold,
die honden verscheuren je" waar
schuwden zijn vrienden. Toen de
dwerg de zaal binnentrad. liet hij vier
katers uit een zak los. De honden
achter de katers aan! Berthold zagen
ze niet eens.
De koningin zei toen, dat ze Ber
thold maar moesten ophangen! Mij
goed" zei Berthold. „Als ik dan
zelf de boom maar mag uitzoeken?"
„Best!"
De beul en zijn twee helpers liepen
met de dwerg het ene bos in. het an
dere uit, doch geen enkele boom vond
Berthold goed genoeg. Tenslotte keer
den ze van armoe maar weer naar het
paleis terug. Daar werd de dwerg in
genade aangenomen! En na enige tijd
tot minister uitgeroepen, raadsman
des konings!
Na zijn sterven vond men zijn laat
ste wil. zijn testament. Daarin spoor
de hij de Vorst aan nooit in drift iets
te doen, goed te zijn voor armen,
weduwen en wezen en kwaadsprekers
en lasteraars weg te jagen.
Hoeft ook niet voor deze
vragen
1. Welke zeer bekende kamerplant
dankt haar naam aan een ooievaars-
bek, of, wellicht juister, aan een
kraanvogelbek?
2. Hoe zou 't komen, dat, in 't alge
meen. de Rijn een regelmatiger wa
terstand heeft dan bijv. de Maas?
3. Welk bekend mengsel, bij verkoud
heid enz., nogal eens gedronken, dankt
zijn naam aan de bijnaam van een
Engelse vlootvoogd?
4. Geeft U één naam. omvattende alle
apen der oude wereld, met uitzonde
ring der mens-apen.
5. Het Engelse Wapen en de (Engel
se) Orde-van-de-kouseband, voeren
beide hetzelfde devies. Hoe luidt
dat devies en wat betekent 't?
6. Hoe noemt u een pater van de door
St. Augustinus gestichte Orde: een
Augustijn, of een Augustijner? Spreekt
u van een Franciscaan of van een
Franciscaner.
7. „Gevraagd 'n jongedame au pair"??
8. Holterberg Haarlerberg, resp.
64 m en 83 m. hoog in Overijsel.
Spreekt de „officiële" aardrijkskunde
hier ook van berg?
9. Wanneer we ons eerlang gaan la
ven aan de verfrissende bowl. zitten
we dan te bowlen?
10. Hoeveel Zondagen last de H.Li
turgie ais „Zon lagen-na-Driekoningen'
hoogstens in? Minstens in? Waar
hangt dit van af?
11. Wat bedoelt men wanneer men
zegt: deze kerk is georiënteerd?
12. Een geschenk bij de H. Doop heet:
„een pillegift". Wat nu? Geeft men
het kindje pillen ten geschenke?
Oplossing de volgende keer
Op de 11 kruisjes, van boven naaf
beneden het gehucht, waar Maas et>
Waal elkander naderen. Horizont»0!
Nederlandse plaatsnamen in de meest
uitgebreide betekenis.
1. Zinvol afkortingsteken vóór vee'
(oudere) plaatsnamen.
2. Dorpje onder het bekende Wittef
ook wei met Y geschreven.
3. Waveren ligt in het waterschap
derVenen.
4. Stad in Limburg, aan de Geleef
in de Mijnstreek.
5- Bij dit beroemde „pad" onder Heef'
stede sloeg Witte van Haamstede d'
Vlamingen (1304).
6. Aldus heten, naar St. AntoniuS'
twee „dorpjes", het ene bij Boxroce
het andere bij Groesbeek.
7. Dorp onder de gemeente Drie!
let op! aan de Maas.
8. Gemeente in Zuid-Holland, Z.W. vap
Woerden
9. De Friese naam van een ,,stee"
huis" of burcht; oorspr.: stenen 10
ren.
10. Hoofdplaats van Ameland, midde
op het eiland gelegen.
11. Als 1. -
Oplossing de volgende k^,
