EERST PAAS-VREDE,
NIEUWE ACTIE
DAN
Koning van Jemen vervangen
De credietfunctie van de polis
van levensverzekering
Hogere ambtenaren willen geen
I a n gzaain-aan-actie
draadloos
De Zeewolf' door Ed. Hoornik
Première bij Ned. Comedie
DE GOUDEN PIJL
Worosjilof in
Budapest
Paleisrevolutie in Sanaa
CONTACT
Onze dagelijkse
PUZZLE
VERZOENING MET PARIJSE
VERDRAGEN?
MAANDAG 4 APRIL 195»
PAGINA 9
Brussel-manifestatie was geen slot
G een verzoenend gebaar
OUDE MAN LIEP ONDER
TREIN
Op slag dood
KLEIN GRENSVERKEER
MET BELGIE
Staat in vele polissen op de voorgrond
Doch met behulp van goede middelen naar
verbetering financiële positie
„St Bemulphus'
bereikte mijlpaal
MET MOTOR TEGEN EEN
TELEFOONPAAL
CACAOPRIJZEN op LAAG
niveau
R. S. STOKVIS ZONEN
Resultaat over 1954 zeker niet
onbevredigend
Lijdensverhaal voor de jeugd
Blokkade van Saigon
tijdelijk opgeheven
„Illusies!", zegt Sovjet.weekblad
Wet van kracht
Beperking vrijheid van
onderwijs in Z. Afrika
WERELDPRODUCTIE VAN
RUWE OLIE
door
SELWYN JEPSON
Van onze Brusselse correspondent
Het Comité voor Vrijheid en Democratie, dat de protestactie der
Belgische Katholieken tegen de linkse onderwij s-politiek voert, heeft
meegedeeld, dat haar actie met de Brussel-manifestatie van 26 Maart
niet is beëindigd. Gezien de teleurstellend onverzoenlijke houding van
de Belgische regering op dit nationale katholieke protest, zal het comité
na Pasen zijn actie in verscherpte mate voortzetten. Het programma
hiervoor zal worden uiteengezet op een nieuwe zg. kaderdag, die op
Zaterdag 16 April zal worden gehouden.
Het comité stelt thans vast, dat de rege
ring aan de katholieke oproep haar hou
ding te herzien, geen enkele gevolg heeft
gegeven. Het onderzoek van de belangrijk
ste hoofdstukken van het wetsontwerp op
de scholen, werd deze week beëindigd z<?n-
der dat de regering daaromtrent enige
verklaring aflegde, zonder dat ztf het n -
dig achtte een daad tot verzoening t
Het comité stelt verder aan de ^aak „de
nieuwe aanslag" die de r®?eP 1Prilheden
heeft op 's lands democratischevruhedem
Het deelt hierbij op de door de regering
ingestelde censuur op de radioberichten
over 26 Maart, waardoor een zienswijze
werd gegeven, die strijdig was met de
waarachtigheid der feiten.
Het comité laat de regering duidelqk
weten, dat zij er in de gegeven omstandig-
heden'„niet moet op rekenen, dat 26 Maart
een hoogtepunt is geweest", waarna dz
actie voor de verdediging der democrati
sche vrijheden zou verzwakken". Integen
deel, zegt het comité, deze actie zal ver
der gaan en systematisch worden opge
dreven, totdat de vrijwaring der rechten
van alle staatsburgers zal verzekerd zijn.
Thans echter is men in de Goede Week
en het comité wil de Paasvrede eerbiedi-
De president van de Opperste Sov
jet,, maarschalk Kliment Worosjilof,
de Hongaarse president Istvan Dobi en
Maty as Rakosi, eerste secretaris van
de Hongaarse communistische partij,
waren Zondag de eregasten tijdens een
bijeenkomst in het Opera-gebouw te
Budapest ter gelegenheid van de fees
telijkheden van de tiende verjaardag
van de bevrijding van Hongarije.
In een rede verklaarde Rakosi dat
alleen de Sovjet-Unie in 1945 het her
stel van een imperialistisch regiem in
Hongarije had voorkomen. Hij deed 'n
felle aanval op de (afwezige) premier
van Hongarije, Imre Nagy sedert de
Malenkof-affaire in ongenade en
„ziek" gemeld.
Men was op dit moment in Honga
rije, aldus Rakosi, druk bezig de scha
de te herstellen, die een bewind met
rechtse opvattingen in de laatste an
derhalf jaar in 't land had aangericht.
Elke aanwijzing zelfs maar van vijan
dige tendenties, moest onmiddellijk
worden weggesneden. De Hongaarse
zware industrie moest de allerhoogste
prioriteit worden gegeven en elke hulp
diende verleend te worden aan de col
lectieve boerderijen.
Worosjilof, die na Rakosi sprak,
deed een oproep om de bedreiging van
de veiligheid te weerstaan, „nu 't Wes
ten openlijk een nieuwe oorlog voorbe
reidde".
He Hongaarse regering heeft ter
gelegenheid van de bevrijdingsvie
ring een beperkte „individuele am-
nestie" aangekondigd. Deze zal gel'l
den voor personen, die géén voor-BOSSCHE ST. JAN IN NIEUW
aanstaande rol gespeeld hebben in[ LICHT
Het ligt in de bedoeling in bet vacantie-
seizoen de Bossche St. Jan beter te illu
mineren. De bestaande verlichtingsinstal
latie dateert reeds van 1935 Een nieuwe
installatie is ontworpen, waarbij de ap
paratuur niet meer op de St. Jan zelf
wordt aangebracht, maar aan masten
wordt bevestigd; verder geschiedt de var-
lichting van de grond af. De kosten, hier
aan verbonden, bedragen 35.000. Deze
kosten willen B. en W. van Den Bosch
in 10 jaren afschrijven.^
gen- De eerste fase der protestactie is af
gesloten. Na Pasen zullen nieuwe wacht
woorden worden gegeven.
Inmiddels heeft van zijn kant minister
president Van Acker, in de bizonder woe
lige Kamerzitting van Donderdag, een be
roep gedaan op kalmte en bezinning. Maar
zijn woorden, die geen enkel tegemoetko
mend gebaar inhielden, klonken voos. De
katholieken van dit land hebben geen
grein vertrouwen meer in regeerders van
zijn soort Kalmte kan allèèn dan in Bel-
gie terugkomen, als de regering niet lan
ger voortgaat met de katholieken als bur
gers van tweede rang te willen behandelen
en ze niet meer in hun heiligste gevoelens
en christelijke belangen kwetst.
Zondagmiddag omstreeks drie uur werd
100 meter voorbij de overweg te Meerssen
in de richting Valkenburg de 76-jarige
Maastrichtenaar H. E. door de electrische
trein HeerlenMaastricht gegrepen en
vrijwel op slag gedood.
Blijkens ooggetuigen is de man onder
de draad langs de spoorlijn gekropen, ver
moedelijk om zijn weg te bekorten. Dit
werd hem noodlottig. Het stoffelijk over
schot van de ongelukkige werd naar het
ziekenhuis Sint Annadal te Maastricht
overgebracht.
Zoals gemeld, hebben de regeringen
van Nederland en België een overeen
komst gesloten, volgens welke het over
schrijden van de grens tussen beide lan
den buiten de grensposten het gehele et
maal, dus ook tussen zonsondergang en
zonsopgang, geoorloofd is. De aandacht
zij er echter op gevestigd, dat deze over
eenkomst nog niet in werking is getre
den. Tot 1 Mei a.s. kunnen ten minste
tien Eerste-kamerleden of twintig T-vee-
de-Kamerleden de wens te kennen ge
ven. dat zij aan een uitspraak van de Sta
ten-Generaal wordt onderworpen. Voor
lopig is het overschrijden van de Neder
lands-Belgische grens buiten de grens
posten tussen zonsondergang en zonsop
gang dus nog verboden.
De 61-jarige koning van Jemen, Ahmad
Sayf-al-Islam Ahmad Ibn Yahia, is Za
terdag afgetreden ten behoeve van z(jn
43-jarige broer, de Westers-georiënteerde
Emir Sayf-el-Islam Abdoeliah. Koning
Ahmad is afgezet door de legerleiding
van Jamen. Zijn vervanging kwam na
botsingen tussen zjjn lijfwacht en het
leger. Op het ogenblik is de toestand in
van Jemen. Zijn vervanging kwam na
onder de stammen nog tot botsingen kan
komen.
De nieuwe Imam (koning) zou gewei
gerd hebben zijn afgetreden broer op
diens verzoek te ontvangen en naar ver
luidt was zijn eerste regeringsdaad het
terugtrekken van de lijfwacht van
Ahmad bij het fort Oerdhi, waar deze
verblijft. Een andere broer van de hui
dige iman, Emir el Hassan, die premier
is, bevindt zich thans voor besprekingen
te Cairo. Hij heeft het verzoek ontvangen
niet terug te keren, daar dit mogelijk
een andere aanleiding tot onlusten zou
kunnen geven. Van Cairo uit heeft de
premier inmiddels de nieuwe iman trouw
beloofd.
Iman Abdoeliah, de nieuwe koning, was
minister van buitenlandse zaken en
vroeger premier. Hij heeft zijn land vaak
in het buitenland vertegenwoordigd en
speelde een niet onbelangrijke rol in de
Arabische liga. Hij heeft vooruitstrevende
denkbeelden en was reeds begonnen aan
de economische expansie van zijn land
te werken. Tezamen met zijn gelijkge
zinde broers trachtte hij buitenlands
kapitaal aan te trekken bij de exploitatie
van de bodemschatten (olie). Naar ver
der verluidt wil hij ook sociale hervor
mingen invoeren.
De oude koning stond bekend om zijn
tamelijk autocratische opvattingen. In
de afgelopen zes jaar kreeg Jemen tele
foon en electrisch licht. Ook is veel
gedaan aan de sanitaire toestand. Ver
geleken bij de nieuwe imam wordt
Ahmad echter ouderwets genoeemd.
Ahmad is de oudste en Abdoeliah de
vierde zoon van imam Yahia, die in 1948
op 85-jarige leeftijd door opstandelingen
tezamen met twee van zijn negen zoons
werd neergesabeld. Gedurende vier
weken zat toen de usurpator Abdoeliah
el Wazir op de troon, doch Ahmed wist
met getrouwe stamleden de acht ijzeren
poorten van Sanaa, de hoofdstad, te for
ceren en Abdoeliah el Wazir werd, samen
met zijn voornaamste aanhangers, opge
hangen.
Het Jemenietische koninkrijk telt onge
veer vijf millioen inwoners. Het ligt ten
Noorden van het Britse protectoraat
Aden.
Vandaag is uit Cairo een gemengd
Egyptisch-Saoedi-Arabische missie onder
voorzitterschap van de Egyptische minis
ter van sociale zaken, Hoessim el Sjaffei,
naar Jemen vertrokken om daar te helpen
de bestaande moeilijkheden uit de weg te
ruimen.
In de vele publicaties, welke in de
loop der laatste jaren aan de polis van le
vensverzekering zijn gewijd, wordt bijna
steeds volstaai. met een tweetal functies
te belichten, n.l. de dekking, die de verze
kering geeft tegen de financiële nadelen
van een vroegtijdig overlijden enerzijds en
de spaarfunctie anderzijds. Zulks is ook
heel begrijpelijk, daar practisch bij
iedere verzekeringsvom deze beide func
ties aanwezig zijn.
Toch worden vele polissen gesloten
waarbjj een andere functie van de polis
n.l. de credietfunctie, op de voorgrond
staat. Men mag zelfs stellen, dat het aan
tal van deze polissen ook in ons land de
laatste jaren behoorlijk is toegenomen en
wanneer de voortekenen niet bedrie
gen zich deze stijging in de toekomst
zal voortzetten.
Een en ander hangt samen met de cre-
dietverstrekking bij aankoop van bedrij
ven en zelfstandige beroepen met name
dokterspraktijken. Bij het verstrekken
van zulk een crediet en de ervaring
leert, dat meer en meer van de bemidde
ling van financieringsinstituten moet
worden gebruik gemaakt eist doorgaans
het financieringsinstituut, dat tot zeker
heidsstelling voor de aflossing een polis
van levensverzekering wordt gesloten of
een reeds lopende polis mede verbonden
wordt.
Veelal vormt de polis en terecht
slechts een additionele zekerheid. Bij
andere zekerheden immers staat in geval
van wanbetaling de executie-waarde van
het verbonden object op de voorgrond. Dit
iir „chter kij de polis niet het geval.
Weliswaar kan en zal doorgaans een polis
afkoopwaarde bezitten en als zodanig een
verhaalsobjec#voor de geldschieter vor
men, maar hierom is het de geldschieter
in eerste instantie niet te doen. De bij
zondere credietfunctie van de polis, welke
functie door geen enkele andere zekerheid
kan worden vervuld, ligt In het feit, dat
door middel van dc polis de geldschieter
in geval van overlijden van de debiteur-
verzekerde onmiddellijke en algehele af
lossing van zijn schuld verkrijgt en wel
onafhankelijk van de vraag of achteraf
beschouwd deze debiteur al of niet sol
vabel blijkt te zijn.
Wil deze specifieke credietfunctie van
de polis tot haar recht komen, dan dienen
ook bij de zekerheidsstelling bijzondere
maatregelen te worden genomen, m.a.w.
De grote zaal van „Amicitia" te 's-Gra-
venhage was Zaterdagmiddag tot de laat
ste plaats toe bezet met hogere ambtena
ren, die bijeen waren gekomen in een
buitengewone vergadering van de Cen
trale van Hogere Rijksambtenaren om
zich tc beraden, welke weg moet worden
gevolgd om een betere salariëring te ver
werven. Het bleek tijdens de vergadering,
dat alle ambtenaren niets voelen voor het
aanvankelijke voorstel, dat inhield, dat de
leden van dc centrale zich in het vervolg
uitsluitend zullen bepalen tot de strikte
uitoefening van het door hen aanvaarde
ambt, voor zover dit binnen de officiële
geldende werktijd uitvoerbaar is en voor
zolang verder gaande salarisverbeteringen
zullen uitblijven.
Er waren zeven afgevaardigden van tot
de centrale behorende verenigingen de
centrale omvat er meer dan veertig, die
het, woord voerden.
de voor-communistische regering.
De betekenis van de quantiteit van een
organisatie ligt vooral in het feit. dat hoe
groter het aantal eden is, des te meer
personen ook de vruchten van deze orga
nisatie deelachtig zullen worden. Het
werk is toch grotendeels nutteloos, wan
neer er niet veel leden zijn. De groei van
een vereniging houdt immers in: het
perspectief van een toenemende welvaart
der principes in het openbare leven.
Aldus formuleerde oater Frantzen
O.E.S.A algemeen geestelijk adviseur
van de Ned. Katii. Bond van hogere,
middelbare en lagere technici en chemici
„st. Bernulphus" ongeveer in het kort
zijn gedachten, die hij uitsprak bij gele
genheid van het feit, dat „St. Bemulphus
op 16 Maart Jl. zijn 2500ste lid in zijn re
gisters kon aantekenen. Deze gelukkige
Was de heer L. D. Bub wonende aan de
Adrianalaan te Rotterdam en sinds een
half jaar werkzaam als tekenaar-con
structeur bij Werf „Gusto" te Schiedam.
Om hem en zijn aanbrenger, de heer J.
Reijnders uit Schiedam, te huldigen was
een aantal autoriteiten Zaterdagmiddag
in „Hotel Terminus" te Den Haag bijeen
gekomen. Onder hen bevonden zich o.m.
de heer L. Beumer van de Centrale Pro
paganda Dienst van de K.A.B., die tevens
voorzitter H- Middelhuis vertegenwoor
digde, de heer v. d. Donck. voorzitter van
de Werknemende Middenstand, de heer
Sorel namens het Nederlands Instituut
van Middelbare Technici, de heer Boer,
voorzitter van de Beroepsgroep Technici
van de Ned, Chr. Beambtenbond en de
heer Moeken, voorzitter van de afdeling
Rotterdam van ,»St. Bernulphus".
Allereerst was het woord aan de alge-
meen voorzitter a.i. van „St. ei nulphus
de heer J Verheul, die, na een welkomst
woord, gericht tot het 2500ste
aanbrenger, deze gesche^en aanbood. De
heer Verheul beschouwde het m versnel
de mate toenemen van het aantal
ais een bijdrage tot de actie van de k.
naar de 400.000. Daar wees ook de neer
Beumer op en hij onderstreepte m nei
bijzonder nog eens de betekenis van ae
propagandist, die rimers de man is. om
wie de hele beweging draait. Daarom
vooral, aldus spreker, was er reden voor
heel veel vriendelijke woorden en bij
zondere verheugenis. Voor hem had ook
nog de directe chef van de heer Bub,
hoofdingenieur J. Reijnart, het. woord
gevoerd. Deze vroegere voorzitter van
,,St. Bernulphus schetste het grote belang
van een organisatie van technici en legde
er de nadruk op, dai deze zich nóg beter
moeten gaan verenigen
Nadat nog enkele andere sttrek.r* tot
het kleine gezelschap van genodigden
hadden gesproken, zonderde het 3v,„
stuur van „St. Bernulpht^ dl grootst
bond van technici n ons land die intus
sen al weer meer dan 2500 leden telt zich
af, om een aanvang te maken met zijn
vergadering.
In het Nationale Zeevaartmuseum te
Londen is een tentoonstelling geopend
van hedendaagse Nederlandse zeeschil
ders. De werken zijn daar een maand te
bezichtigen en gaan dan nog naar andere
Britse plaatsen.
Gistermiddag om half drie vloog de 22-
jarige fabrieksarbeider A L. uit Budel
in Soerendonk (gemeente Maarheeze) met
zijn motor uit de bocht tegen een tele-
foonplaal. Hij stierf onderweg naar het
ziekenhuis.
De factoren, die in de afgelopen weken
van invloed waren op de dalende tendens
op de cacaomarkt, o.a. gebrek aan vraag,
waren oorzaak, dat de prijzen in de pe
riode van 26 Maart tot en met 1 April een
nieuw laagte-record bereikten, andanks de
lagere productie-cijfers van Nigeria cacao
(Lages), aldus meldt de fa C. W. M. Hes-
lenfeld.
Deze productiecijfers waren tot 24 Maart
jl. 68.150 ton tegen 83.000 ton in het sei
zoen 1953/1954.
De aankoopcijfers voor Accra tot 18
Maart jl. waren 206.536 ton tegen 205.793
ton in het seizoen 1953/1954. Beide aan
koopseizoenen zijn thans grotendeels ten
einde.
Twee moties
Twee van hen dienden moties in. Deze
werden samengevoegd en tenslotte aan
het einde van de vergadering aangeno
men.
De uiteindelijke motie houdt o.m. in, dat
de verenigingsraad van de Centrale van
Hogere Rijksambtenaren in hoge mate be
treurt. da; de regering de rechtvaardige
verlangens van de Rijksambtenaren tot
nog toe heeft afgewezen, waardoor onder
hen grote verbittering en teleurstelling
zijn ontstaan. De raad draagt het bestuur
'"Y0,1 vertrouwen op met alle oirbare
?n,..,te blijven streven naar een
!?lVeïbe1erin« der salarissen.
Voorts wordt m de motie gezegd, dat
gebleken is, dat de behandeling var het
wToviSee nJet besta™d* georgani
seerd overleg met aan redelijke eisen vol
doet, aangezien de regeringsdelegatie is
gebonden aan de instructies, welke haar
door een der partijen krachtens gezags
verhouding worden opgelegd. Bovendien
aldus de motie, bemoeilijkt de opzet van
het georganiseerd overleg, waarin de an
dere partners overwegend belangen heb
ben te behartigen van andere categorieën
ambtenaren, blijkens de in de laatste
iaren ongedane ervaringen, speciaal de
behandeling van de salariëring van de ho
gere ambtenaren in ernstige mate.
De Centrale dringt er bij het bestuur
met de grootste klem op aan te overwe
gen, welke stappen kunnen worden ge
daan om een doeltreffend overleg te be
reiken, waarbij wordt gedacht aan de
figuur, die op dit punt bestaat voor de
officieren van Land-, Lucht- en Zee
macht.
Applaus met handen en voeten
Herhaaldelijk gaven de vele aanwezigen
met applaus en voetgetrappel blijk van
instemming met de woorden van de spre
kers die allen wensten, dat met goede
middelen wordt gestreafd naar een ver
betering van de financiële positie van de
hogere ambtenaar. De salariëring van
thans kan, zo werd o.m. gezegd, maat
schappelijk ongunstigg gevolgen hebben,
welke zeker niet mogen worden overschat.
De voorzitter van de centrale, de heer
A. Boergema zei<3e jn zjjn openingswoord
o.m.: „Deze vergadering is belegd om de
toestand te bespreken en de gedragslijn
voor de toekomst te bepalen. Het in de
oproep voor de vergadering gedane voor
stel om ons te beperken tot een strikt for
mele uitoefening van het ambt, voor zo
ver dat binnen de officieel geldende werk
tijd uitvoerbaar is, heeft men verkeerd
begrepen of uitgelegd. Van een langzaam-
aan-actie is absoluut geen sprake, noch
van een model-actie of van lijdelijk ver
zet", aldus spreker.
De vertegenwoordiger van de centrale
in de centrale commissie voor georgani
seerd overleg in ambtenarenzaken, de
heer M. Burggraaff voerde hierna het
woord. Spreker zeide de argumenten te
gen verdere salarisverbetering van de
minister van Binnenlandse Zaken en van
de voorzitter van de regeringsdelegatie in
de centrale commissie voor georganiseerd
overleg ip ambtenarenzaken te kunnen
weerleggen.
Ofschoon R.S. Stokvis Zonen N.V. te
Rotterdam hoopt, dat het jaarverslag
over 1954 zeer binnenkort gepubliceerd
zal kunnen worden, meent men reeds
voorlopig enige mededelingen te kunnen
doen over het resultaat van het boek
jaar 1954.
De omzeitten in 1954 overtroffen die
in 1953 niet onaanzienlijk. Ondanks de
verhoging van onkosten en een hogere
reservering voor belastingen, overtrof
het netto bedrag der winst over 1954 nog
enigermate dat over 1953, zodat het re
sultaat zeker niet onbevredigend kan
worden genoemd.
Van het merendeel der binnen- en
buitenlandse ondernemingen, waarbij
wij belangen hebben, waren de resulta
ten in 1954 eveneens bevredigend.
De gang van zaken over de reeds ver
streken maanden van 1955 stcmt tot vol
doening.
kan niet worden volstaan met een doodge
wone verpanding van de polis.
De uitkering uit levensverzekering in
geval van overlijden wordt immers naar
vaste jurisprudentie verkregen buiten de
boedel van de verzekering-nemer/verze-
kerde om, zodat do begunstigde in de po
lis een eigen, directe vordering krijgt op
de verzekeringmaatschappij. Deze vorde
ring is dus niet een recht, hetwelk aan de
verzekeringnemer als zodanig toekomt,
zodat bij een verpanding van de polis zon
der meer juist dit recht buiten het pand
beslag zou vallen.
Essentieel is dan ook, dat de crediteur
zich door de verzekeringnemer/debiteur
als begunstigde laat aanwijzen en h(j ter
veiligstelling van zijn rechten overeen-
komstik de polisvoorwaarden de begun
stiging accepteert. In geval van overlijden
cepteert. In geval. In geval van overlijden
verkrijgt de crediteur dan de uitkering
buiten de boedel om van de levensver-
zekering-maatschappij ter compensatie
van zijn vordering. Voor zover de uitke
ring meer bedraagt dan de vordering, zal
de crediteur het restant in de boedel
moeten storten.
Met het oog op de specifieke crediet
functie van de polis is het dus eigenlijk
reeds voldoende dat de crediteur-begun
stigde de begunstiging accepteert en in
vele gevallen wordt hiermede in de prac-
tijk dan ook volstaan. Wel dient er hierbij
dan steeds nauwkeurig op gelet te wor
den dat de aanvaarding van de begunsti
ging geschiedt overeenkomstig de op de
polis voorkomende voorwaarden van ver
zekering. Deze houden doorgaans in, dat
acceptatie van de begunstiging slechts kan
geschieden met schriftelijk goedvinden
van de verzekeringnemer en de aanvaar
ding eerst van kracht is, zodra deze door
de verzekeraar op de polis is aangete
kend. Uiteraard kan de polis ook al
zijn deze formaliteiten precies in acht ge
nomen slechts haar specifieke crediet
functie vervullen, indien de verzekering
nemer-debiteur regelmatig de premie be
taalt.
De crediteur heeft er dus het grootste
belang bjj te weten dat ook daadwerkelijk
de premie regelmatig wordt voldaan. In
de voorwaarden van verzekering van de
meeste maatschappijen is dan ook de be
paling opgenomen, dat bij niet tijdige be
taling van een vervallen premie de maat
schappij het recht heeft c.q. verplicht is
de begunstigde-crediteur te waarschu
wen. Deze heetf dan veelal het recht de
premie zelf nog te voldoen, waardoor hem
de tijd gegeven wordt ondertussen met
zijn debiteur tot overeenstmming te ko
men.
Voor de wekelijkse uitzending van de
„Wigwam", had de K.R.O. evenals het
vorige jaar een groot uur van het Zater
dagmiddagprogramma gereserveerd om de
jeugd gelegenheid te geven in een zeer
eenvoudige taal het Lijdensverhaal van
Jesus te beluisteren.
Kees Galesloot en Henk Kuitenbrouwer
wisten met hun tekst de juiste toon te
treffen, terwijl Oscar van Hemel, duide
lijk geïnspireerd op de heldere taal van
de schrijvers, met zijn onderstrepende en
vertellende instrumentale muziek de ver
schillende stadia van de Passie die eenhe'd
gaf, welke nodig is om van begin tot eind
te boeien.
Het gemengde kinderkoor onder leiding
van Paula v. Alphen en het jongenskoor
onder leiding van Fr. Boudewijn hadden
het overigens niet al te gemakkelijk, daar
de componist, zijn muziek ingewikkeld en
zeer modern had getoonzet. Een factor
die de lof voor de uitvoerenden alleen
maar kan vergroten.
Horizontaal: 1 verzuimen, 7 en omge
keerd (afk.), 8 ik (lat.), 10 zangnoot, 12
nauwe, 14 bijwoord, 15 reeds, 16 gevan
genis, 18 deel v. e. vogel, 21 familielid, 22
projectiel, 24 ontkenning, 26 uiterste
grens, 28 ogenblik, 29 naamloze vennoot
schap (fr.), 30 dubbelblank. 31 vette vloei
stof, 34 de onbekende, 35 gelofte, 37 jon
gensnaam, 38 deel v. e. bloem (meerv.).
Verticaal: 2 herkauwer, 3 hemellichaam,
4 deel v. d. hals, 5 landbouwwerktuig, 6
windrichting, 9 ontwijken, 10 pl. in Over-
ijsel, 11 vr. munt, 13 zeediertje, 16 reke
ning, 17 onderofficier (afk.), 19 insecten
eter, 20 onder het nodige voorbehoud (lat.
afk.), 23 slede, 25 water in Friesland, 27
kloosterzuster, 29 reinigingsmiddel, 32
boom, 33 pl. in Gelderland, 35 verlaagde
toon, 36 fr. voegwoord.
Oplossing van Zaterdag
Horizontaal: 1 makreel, 6 pronken, 11
aal, 12 ede, 14 kil, 15 uk, 17 euvel, 19 or,
20 roi, 22 ons, 23 lot, 25 gom, 26 iedere, 29
sahara, 31 eed, 32 sok, 34 aal, 35 som, 37
eenmaal, 40 ale, 42 re, 43 rd, 44 aga, 46
termiet, 49 kok, 51 lor, 53 tag, 54 oma, 56
balkon, 59 armada, 61 rie, 62 mom, 64 dan,
65 kor, 66 ar, 68 kales, 71 st, 72 nar, 74
ate, 75 oud, 77 kanteel, 78 geniaal.
Verticaal: 1 maurits, 2 ka, 3 ras, 4 el, 5
leus, 6 peel, 7 ok, 8 nis, 9 kl, 10 normale,
13 dv, 16 koe, 17 ene, 18 los, 19 oor, 21
idem, 22 orde, 24 taal, 25 gala, 27 ee, 28
dom, 30 ha, 32 snert, 33 karig, 36 oog, 38
ere, 39 ade, 41 leo, 44 afbraak, 45 alle, 46
trom, 47 mat, 48 torn, 49 kaak, 50 kwartel,
52 ok, 55 mm, 57 air, 58 nok, 59 aas, 60 dos,
63 maal, 64 deeg, 67 gat, 69 lt, 70 lui, 72 nn,
73 re, 75 on, 76 da.
De particuliere legers, die in opstand
zijn tegen de Vietnamese regering, hebben
voor drie dagen hnn blokkade van Saigon,
die reeds zes dagen duurt, opgeheven om
de autoriteiten van de stad gelegenheid te
geven voedselvoorraden aan te voeren.
Door de blokkade zijn de prijzen van
verse levensmiddelen bijna verdubbeld.
De markten zijn leeg.
Het besluit om de blokkade op te heffen
is genomen naar aanleiding van een ver
zoek van de Franse en Amerikaanse auto
riteiten te Saigon, aldus heeft een woord
voerder van de particuliere legers mede
gedeeld.
Intussen is de toestand te Saigon aller
minst opgeklaard. Enerzijds dreigen
nieuwe moeilijkheden in het kabinet van
premier Diem, nu ook zijn minister van
buitenlandse zaken, dr Tran Van Do, het
kabinet schijnt te willen verlaten.
Men verwacht in Saigon, dat premier
Diem deze week nog zijn regering geheel
Zal reorganiseren.
Na de verzoening van een deel van het
Cao-Dai-leger met het nationale leger
schijnt nu anderzijds een in 1953 naar de
regeringstroepen overgegane Cao-Dai-
bevelhebber, generaal Nguyen Van Thanh,
er onder bepaalde voorwaarden in toege
stemd te hebben naar het „verenigd (op-
positie-) front" terug te keren.
Het Russische weekblad „Nieuwe
Tijden" heeft zich in een artikel we
derom tegen de accoorden van Parijs
gericht. Onder meer wordt hierin ge
zegd, dat de van kracht wording van
de accoorden het Duitse vraagstuk
sléchts gecompliceerder zal maken en
dat het onmogelijk is de Duitse een
heid tot stand te brengen op basis van
deze accoorden. „Nieuwe Tijden" zegt,
dat „de illusie, dat de Sovjet-Unie zich
met de accoorden verzoend heeft,
slechts teleurstelling kan brengen aan
hen, die deze illusies koesteren".
Het blad zegt over een mogelijk te
houden vier-mogendhedenconferentie,
dat het stellen van voorwaarden vóór
de conferentie, niet kan bijdragen tot
het succes er van.
„Pravda" zegt, dat het nog steeds
mogelijk is terug te komen van de ac
coorden van Parijs. Hoe verder 't sta
dium echter, des te moeilijker zou dit
worden. Reuter tekent hierbij aan, dat
in de Sovjet-pers veel gezegd is voor
een conferentie voor het oplossen van
het Oostenrijkse vraagstuk. Tot nu toe
is echter nog nergens te verstaan ge
geven, dat men de oplossing van het
Duitse vraagstuk mogelijk acht. Inte
gendeel, er is steeds gezegd, dat her
eniging van Duitsland op basis van de
accoorden van Parijs onmogelijk is.
Radiorede Pinay
De Franse minister van buitenlandse
zakgn, Antoine Pinay, heeft in een ra
diotoespraak onderhandelingen met 't
Oosten een van de belangrijkste vraag
stukken van thans genoemd. „Wij moe
ten met vertrouwen en moed onder
handelen, zonder het risico van een
mislukking te lopen of van een vernie
tiging van het reeds bereikte". Men
diende niet aan een conferentie deel te
nemen, die propagandistische doelen
nastreeft, doch die positieve resultaten
afwerpt. In deze geest, aldus de minis
ter, worden thans door de geallieerden
voorbereidende besprekingen gevoerd.
Over het Verre Oosten zal nog deze
maand gesproken worden en wat Oos
tenrijk betreft, zijn wij reeds tot daden
overgegaan. Het Duitse vraagstuk zal
spoedig diepgaand bestudeerd worden.
Heden wordt in Zuid-Afrika de wet
van kracht, waarbij missiescholen en
provinciale scholen onder regerings-
contróle worden gesteld.
Volgens deze wet zullen ongeveer
5000 protestantse scholen ondeer de
controle van de minister voor naturel-
lenaangelegenheden geplaatst worden.
Verklaard wordt: „Ër is geen plaats
voor de Bantoe in de Europese ge
meenschap boven de grens van zekere
vormen van deelneming aan het ar
beidsproces".
De Katholieke missiescholen zullen
blijven voortbestaan, maar met dras
tisch verlaagde subsidies.
Het „Afrikaanse Nationale Congres"
heeft circulaires doen verspreiden,
waarin een beroep op de ouders ge
daan wordt, geen zitting te nemen in
de „schoolcommissies", die krachtens
de nieuwe wet zijn ingesteld.
De „Petroleum Press Service" raamt,
dat de wereldproductie van ruwe aard
olie in 1954 681,5 millioen ton heeft be
dragen, vergeleken met 655,5 millioen ton
in 1953.
Verreweg de grootste producent bleven
de Ver. Staten, hoewel de productie in dit
land daalde van 317.757,000 ton in 1953 tot
312.257.000 ton in 1954. Andere grote pro
ducenten waren: Venezuela 98.586.000 ton
tegen 92.261.000 ton, Koeweit 47.729.000
(43.286.000) ton, Saoedie Arabië 46.626.000
(41.382.000) ton, Perzië 30.073.000
(27.682.000) ton cn Canada 12.953.000
(10.837.000) ton.
Ed. Hoornik heeft reeds met zijn vers
drama „De Bezoeker" bewezen, dat hij on
miskenbare talenten bezit voor °e dlja-
matische litteratuur. Zaterdag heeft De
Nederlandse Comedie een nieuw stuk van
deze auteur opgevoerd onder regie van
Ton Lutz Hoornik heeft dit keer met zyn
spel in de volledige gebondenheid van de
verzen opgebouwd» hoewel zyn taal toch
een zekere gebondenheid aan e®n bepaald
metrum en rhythme vertoont. Hoornik is
niet de auteur van het regionale of van
het nationale. Hij neemt, wat wij zouden
willen noemen, het algemeen menselijke
tot basis van zijn kunst.
In De Zeewolf" zijn het mensen, die
leven "in een gefingeerd plaatsje Saint
Audace aan de Middellandse Zee. Men
treft daar aan André, de eigenaar van
het strandtentje „De Zeewolf". Een visser,
die droomt over hetgeen hij heeft beleefd,
toen hij nog op de grote vaart voer. Hij
heeft witte leeuwen gezien en steeds weer
ziet hij deze dieren in een visioen vol
avonturen terug. Marie, zijn vrouw, is
wat men pleegt te noemen een zaken
vrouw. Zij wil vooruit hoewel zij toch niet
uit het hout van volslagen materialisten
gesneden is. Maar zij heeft realiteitsbe
sef. Haar neef Paul is een jongen, die
vol verhalen over zijn leven op zee is,
maar die in feite zich door fantasieën
handhaaft. Hij wordt verliefd op Jeannet.
een Amerikaanse jonge vrouw, die in het
's winters verlaten oord waar „De Zee
wolf" staat, wil gaan wonen.
De verhouding tussen deze twee jonge
mensen is het hoofdthema van het stuk.
Natuurlijk komt het tot een crisis, die
Hoornik afwikkelt in een uiterst traag
laatste bedrijf, waardoor een anti-climax
ontstaat, die zich oplost is een mijmering
over het vergane leven, over een wens'
droom waardoor Hoornik zijn stuk beëin
digt met een onzegbaarheid, die het poëti
sche raakt.
Rond de hierbovengenoemde figuren
treden nog op een schelpenmeisje Anita,
een poging van de schrijver om de on
bedorvenheid van een natuurkind te teke
nen, maar die wel erg naïef uit zijn pen
is gevloeid; een simpele ezeldrijver Napo
leon; een wereldwijze kapper en vrouwen
jager Francois en een oude notaris, die
zich ten slotte van zijn obsessie heeft be
vrijd en als een herboren man 'het leven
weer in treedt. Als figuratie voor een in
tiem feestje treden nog twee kamermeis
jes op.
In een alleraardigst décor van Nico-
laas Wijnberg is het spel opgevoerd onder
regie van Ton Lutz. In een voorwoord in
het programma heeft Lutz gefilosofeerd
5
Ik nam de brief aan. Het was een een
voudig velletje wit papier, zonder adres
of datum; in hetzelfde beverige, onper
soonlijke schrift stond er: Ik kan niet
langer alleen verder. Zorg alstublieft voor
Diana Louise Frempton.
Vader knikte haalde zijn schouders op,
en liet zich ontvallen:
Bovendien zijn dergelijke methoden
niets voor hem Hij zweeg, kromp bii-
na ineen en vermeed mijn blik
Het is jouw schuld, Éve, zei'hij ten
slotte, met 'n vriendelijkheid, die ik niet
verwacht had. Je maakt me zo nerveus
met je getob over mij, dat ik af en toe
de dingen met meer in hun juiste ver
houding zie. Dan verbeeld ik me, dat ik
schimmen en gestalten zie, en dat er om
iedere hoek gevaar dreigt
Maar heus, als ik begon ik, doch
zweeg, omdat ik besefte, dat hij uit zich
zelf misschien meer zeggen zou dan wan
neer ik drang op hem uitoefende. Geluk
kig nam hij geen notitie van mijn woor
den en vervolgde: Gonzalez zou nooit
zulke omwegen bewandelen.
Ik schrok.
Gonzalez! riep ik uit.
Senor Gonzalez y Fernandez di Ca-
lancar, zei vader nadenkend.
Maar vader, die is dood! zei ik. U
praat altijd over hem alsof hij dood is
Springlevend, kind. En volgens de
krant is hij op de tweede van deze maand
in ons land aangekomen en logeert hij in
hotel Claridge. Dat is veertien dagen gele
den, hetgeen wil zeggen, dat ik een week
geleden al had moeten weten of hij nog
belang stelde in mij. Om je de waarheid
te zeggen ,was ik zijn bestaan al sedert
een paar dagen vergeten. Daarnet dacht
ik een ogenblik, vanwege die geschiede
nis met die boot en dat daar hij wees
op het stapeltje kleren dat hij iets be
gonnen was. Maar dit heeft niets met
hem te maken. Het ligt hem niet, als je
begrijpt wat ik bedoel.
Ik begrijp er geen snars van, ant
woordde ik, en zette het op een hollen in
de richting van de loods. Het was onge
veer drie kwartier geleden, dat de vreem
de boot vertrokken was. Er bestond een
kleine kans, dat ik haa nog kon 'inha-
ook' geweest was, ze had zich zeker niet
Bij de schuur gekomen, maakte ik de
deur open, trok de race-boot op de giij-
helling, nam de hoes van de buitenboord
motor en sleepte die naar de achterste
ven. De twee blikken benzine waren vol,
dank zij Charlie's altijd toegewijde zor
gen, en ik zette ze. allebei in de boot.
Intussen was vader gearriveerd, terwijl
de jongen, die niet zo vlug vooruit kon
komen, doordat het kind zich hardnekkig
aan hem vast hield, een paar meter ach
ter hem aan kwam.
Het gesprek werd voortgezet op hel
punt, waar ik het afgebroken had, maar
nu achtte ik mij gerechtigd de leiding te
nemen. Intussen duwde ik, geholpen door
de jongen, de boot het water in.
U zult wel gelijk hebben, zei ik
tegen vader. Niemand kan beter dan u
weten wat voor iemand hij is, maar deson
danks blijft het een feit, dat hij reden
te over had om u te haten.
Ik dacht, dat hij een agent van de
Nazis was
Dat neem ik zonder meer aan. Maar
u liet hem arresteren en in de gevan
genis werpen; u verklaarde zijn bezit
tingen verbeurd, u besmeurde zijn naam,
en de hemel weet, wat u nog meer ge
daan hebt. En daarna ontdekte u, dat
hij helemaal geen Nazi-agent was.
Ieder mens maakt fouten, bromde
vader.
Maar u dreef bet nog verder door
te denken, dat hij dood was. Hoe kan ik
dan nu op uw oordeel vertrouwen, wan
neer u beweert, dat dit niet zijn werk is
het begin van een complot om het
u belaald te zetten?
Inmiddels was de boot vlot gekomen,
en terwijl de jongen haar bij het strand
hield, bracht ik de buitenboordmotor op
zijn plaats, schroefde de haken vast, en
begon de tank te vullen. Vaders inilde
stemming trok snel af, en aangezien hij
in zijn rolstoel niet dichterbij kon ko
men, moest hij zijn stem yerheflcn Er
was een woedende klank in
En als het Gonzalez is, dan wil ik
niet, dat ik er in gemoeid wordt blaf
te hij. Hij is nog erger dan de lUtvel!
Waar betaal ik mijn belasting voor? Laat
de politie maar met hem afrekenen! Het
is niet zo gegaan, als jij denkt.
Zoals u het vertelde, leek het zo.
merkte ik op, terwijl ik de dop op le ben
zinetank schroefde, en wat de politie be
treft, die zal het zeker moeten opknap
pen maar niet voordat wij zeker van
onze zaak zijn. Billy Bull zou niet erg
verheugd zijn, als wij een Zuid-Ameri-
kaanse vete in zijn district importeerden,
maar hij zou bepaald furieus zijn. als
we hem op spoken lieten jagen
Doe in vredesnaam niet meer dan
kijken als je ze vindt! riep vader.
Dat beloof ik, verzekerde ik hem, en
ik meende het van ganser harte. Ik wilde
alleen maar in staat zijn Billy Bul! een
beschrijving te geven van het jacht en
de opvarenden, en hem zo mogehjk de
ligplaats mededelen.
Ik zal niets doen voordat je terug
bent! Vader gaf zich eindelijk gewonnen
aan mijn gezond verstand.
Bij de tweede keer, dat ik aan het
koord trok, sloeg de motor aan,en het
volgende moment schoot de boot over het
water. Op een kalme dag als deze kon
ik dertig knopen halen tegen het motor
jacht acht of tien. Afgezien van de lichte
gestadige trilling veroorzaakt door de
vaart, lag de boot volkomen vast, en het
onpasselijke gevoel op mijn maag had
dan ook beslist een andere oorzaak. Ik
kende mijzelf genoeg om te weten wat
het was en hoe het kwam: een voorge
voel van gevaar.
Nu het getij aan het aflopen was. was
de middelste vaargeul de enige, waarin
genóeg water stond voor het jacht. Ik
koos deze geul en overlegde bij mezelf
of mijn voorganger stroomopwaarts de
rivier opgegaan zou zijn, in de richting
van Fendon, het stadje, dat aan weerszij
den van het water ligt, waar het zich tot
enkele meters versmalt; of dat hij
stroomafwaarts gegaan was naar zee, een
mijl verder. Ik kon slechts gissen. Maar
na Fendon is de rivier niet langer be
vaarbaar, behalve voor platte schuiten en
roeiboten. Die kant op was er dus geen
uitweg, en daarom kon ik beter eerst de
riviermond en de wateren daarachter af
zoeken
Vond' ik het jacht niet tussen Alde-
bugh in het zuiden en Lowestoft of
Great Yarraout in het noorden, dan zou
ik terugkeren naar de rivier. Ik zette
koers naar zee.
De vaargeul kronkelde zich In allerlei
bochten; op een plaats vormde zij zelfs
een lua, doch langzamerhand verloor
zij haar grillig karakter, tot ik de mod-
derbanken naderde waarachter de wijde
zee lag.
En toen zag ik iets, dat me deed be
grijpen, dat het geluk met mij was.
Buiten voor de riviermond, wachtende
tot het getij haar over de modderbank
zou dragen, lag daar De Pauw, met de
wimpel wapperend aan haar mast, als
een welkomstgroet. Zij moest daar al een
poos gelegen hebben, en als het motor
jacht gepasseerd was, dan hadden Char
lie Bedlington en Jonathan Penrose, of
één van beiden, het ongetwijfeld gezien.
(Wordt vervolgd).
over de twee realiteiten, die naar zijn me
ning in het stuk van Hoornik naar voren
komen: de existentiële en de heimwee.
Een objectieve en een subjectieve reali
teit.
Deze twee komen met elkaar in conflict.
Dat is zo, maar Lutz heeft zijn regie sterk
gericht naar het naturalistische uitbeelden
van het woord in de ruimte. De psycho
logische diepgang kwam niet erg tot zijn
recht. De typering van de figuren is uiter
lijk verzorgd De pauzes tussen de ver
schillende zinnen werden vaak opzette
lijk lang genomen, maar mede door het
décor werd alles volledig realistisch over
het voetlicht gebracht. Zo realistisch, dat
men zelfs de zee weerspiegeld zag in het
dak van de strandtent.
Er werd goed geacteerd door Joan Rem-
melts als André en Mimi Boesnach als
zijn vrouw. Maxim Hamel is een
schreeuwige jongeman, die niet bij mach
te is de vaak schone en steeds verzorgde
taal van de auteur goed te phraseren. Ina
van Faassen was de Amerikaanse be
haagzieke jonge vrouw. Ten minste uit
de tekst vernam men, dat zij uit Amerika
kwam; voor het overige was zij een cliché
type van iemand, die zich verveelt en
die behoort tot die internationale kliek,
die aan de Zuidkust van Frankrijk sa
menkomt om zich te verstrooien.
Hedda van der Linde moest naief zijn
en dat was ze ten voete uit: in gebaar en
stem, volledig. Onno Molenkamp was nog
simpeler en een knaap die zich daar wel
bij voelt. De kapper Francois van Ton
Lutz was goed getypeerd. Een ..Lebemann'
een profiteur maar toch charmant. Philip
pe la Chapelle bracht het arsenaal van
zijn jarenlange ervaring als acteur mee
om een gezellige en grappige notaris te
creëren, die echter geen moment tragisch
werd ondanks de enorme druk waaronder
hij leeft Zijn vrouw was keihard en heeft
bij haar sterven nog haar suprematie la
ten gelden door haar man op te dragen
zijn leven lang voor haar papegaai te
laten zorgen, een beest dat monsieur Ro
bert haat in het diepst van zijn hart.
In de schaduw van de strandtent tegen
het einde van het touristenseizoen heeft
Hoornik deze mensen bijeengebracht om
hun levens met elkaar in contact te bren
gen en om daaruit een stuk geobjectiveer
de levensphilosofie te lichten, die de toe
schouwer slechts voor het oprapen heeft.
Hoornik heeft vaak goede theater-effec
ten opgebouwd. Hij weet geestige woorden
in de monden van zijn personen te leggen
Het probleem is echter al spoedig te
raden. Zonder al te grote intuitie ver
moedt reien de fabel. Maxim Hamel heeft
ten overvloede in het begin dermate op
de loop der komende tafrelen en bedrij
ven vooruitgeacteerd, dat men zonder
spanning moest aanzien hoe de kiem der
tragiek tot wasdom kwam.
Men kan het nieuwe stuk van Ed. Hoor
nik een verrijking van de Nederlandse
toneelliteratuur noemen. En daarom kun
nen wij ieder aanraden kennis te nemen
van het laatste werk van deze auteur, die
zich reeds snel heeft ingewerkt in de
sfeer van schmink, voetlicht en décors.
BU.
