THIJS ROKS nam de oranjetrui
De Vries
van
ploegmaat ue vries over
Italianen streden volop in de monsteretappe naar
Pugi won
Nunspeet; en
Ronde van Nederland in cijfers
m
n
Uit
een ivoestijn vol puin en starre stilte herrees de
facade van een nieuwe stad
Dooltocht over
een voormalig
slagveld
(4)
De Veluwe een hel in stofwolken waar de
slachtoffers bij bosjes vielen
Fritz Sohaer viel uit
79-
Wielrenners in het
ziekenhuis
Iers voetbalteam voor
Zondag samengesteld
Abe Lenstra verlaat
Heerenveen
DINSDAG 26 APRIL 1955
PAGINA 5
o
Peloton maakte grapjes
Wagtmans viel aan
Roks zet door!
Van Est kreeg geen kans
Schulte hloolhoofds
-
I - 1
'M
C"' "Tt-
De Veluwe-hel
Sportzaak in Enschede
"VOETBAL in ENGELAND
(Door MARTIN W. DUYZINGS)
Derde etappe
Algemeen klassement
P loegen-klassement
M ilitair-klassement
gR dromden
mensen leefden in het puin dat van
de Rijnoever reikte tot verder dan
de Ring. Het was bovendien alsof
men temidden van de stilte, de
ruïnes, de Sherman-tanks en de
Amerikanen, de oude stad Keulen
voor het eerst weer vaag herkende.
Millioenen tonnen
Machnies en blauwdrukken
Toen hoorde men, hoog en
scherp, de stem van een captain:
„Go!". Twee tanks namen de ruïne
onder vuur. De gevel helde achter
uit en brak toen, in een wolk van
objecten te klagen heeft. Doch ook in deze verstikkend Stof, aan stukken Dp
VREEMD EN VERBIJSTE
REND....
kaarsen voor een zij-altaar. Ver
derop in de kerk, temidden van een
warnet van veelkleurige telcfoon-
handgranaten voltooiden het werk.
Men haalde drie doden uit de
ruïne. Jonge mensen in slordige,
half aan flarden gerukte unifor
men. Toen zij op 'n rij in de straat
lagen, naast de Amerikaanse ser
geant die daar te slapen scheen,
kwamen de boys van het Ameri-
moment waarop de Duitse artillerie m een vei Dinrtmgstroep innend wordt, dat dit de zwaarst gebom- kaanse weekjournaal om het alle-
da.ap achter gelaten had, stond ba^eerde stad geweest is in de Tweede maal te filmen. Men kon daar niet
wijdbeens en hoog opgericht een Wereldoorlog lang naar kijken zonder onpasse-
jonge Amerikaan, de helm onder W eer wolven en Carnaval hik te worden. „The town", decla-
Doch m de Dom was de stilte een arm geklemd, het geweer nog Tien jaar geleden was het onmogelijk meerde John Groth uit zijn reis-
anders geweest: koeler, beter, ver- aan de schouder. Dichtbij knielde geweest, in Keulen twee stappen te ver- gids is famous for its tradition-,!
trouwder. Wij waren daar slechts een oude vrouw, haar gebogen te" zonder eraan herinnerd te wor-
enkele minuten, doch op de een of hoofd verborgen onder een donke- totale 3 oorToV w^^n^at^hy^oor het
andere manier bleven deze minu- re, gert, aide doek. Het was voor overige, zelfs in zijn laatste stuiptrekkin-
Dat was toen verderop in de verwoeste ten onvergetelijk. Er brandden 3 het eerst, dat men zag dat er nóg dagen°Toen^ohn^otoenTk^t^e^om
and joyful Carnival and its Eau de
Cologne".
Toen gooide hij die reisgids in
de modder....
M
(Van onze speciale verslaggever).
NUNSPEET, Maandagavond
In al haar ongerepte schoonheid en natuurpracht was de Noord-Veluwe
rond Emst en Nunspeet vanavond voor de Ronde van Nederland een inferno.
Een hel van smalle boswegen, kronkelend en mul, dalend en stijgend, bezaaid
met losse steenslag, scherp-gepunt en waarop tientallen bandjes aan flarden
gingen, terwijl onder de wielen een ondoordringbare en verblindende stofwolk
opsteeg, die de renners aan bet oog van de ploegleiders en volgers onttrok.
Het begon bij Emst, waar de karavaan plotseling de bossen indook en waar
de stofwolken tussen de bomen bleven hangen als woedde er een bosbrand
van groot formaat. Acht dapperen wierpen de eerste bandjirs van tot in alle
kieren door bijtend gruis op in hun eindrush naar de finish, waar hun vlucht
van zes volle uren de bekroning zou vinden. Maar ook van die acht ging een
bandje aan flarden, met name van de knappe Italiaanse athleet Fugi, die
desondanks op magistrale wijze de sprint zou winnen.
Bandjes bij tientallen. Maar erger: óók valpartijen en die gaven aan de
spookstoet van voor hun eigen schimmen vluchtende renners op die tien a elf
kilometers van Emst naar Nunspeet iets macabers.
Slachtoffer van zo'n valpartij was ook Thijs Roks, de Nederlandse favoriet
in het groepje van acht. Midden in de spooktocht sloeg hij plotseling voorover
tegen de scherpe steenslag; met bloedend voorhoofd wankelde hij op, zette
de strijd voort, haalde inderdaad de zeven anderen in, wierp zich met zijn
laatste reserves naar de eindstreep, werd daar door het Italiaanse duo Pugi
Seghezzi met ruim verschil geklopt, maar.reed zich desondanks met
een triomfantelijke voorsprong van zes minuten op Sjoerd de vries in de
oranje leiderstrui
De slag scheen eindelijk bij Hasselt, in
de kop van Overijssel, circa zestig kilo
meter voor de finish, te zullen vallen.
Meer dan 250 km
had de volgers
karavaan zich
hierop voorbe
reid, want deze
monster - etappe
van Den Helder
naar Nunspeet
was óe ijzeren
tempo-draaier
Wim van Est als
het ware op het
lijf geschreven
Een etappe voor
de vierkante
krachtrouleur, die
honderden kilo
meters aaneen in
hetzelfde, onstuit
bare locomotief
tempo onder zich
weg pedaleert.
Men wachtte en
Intussen kortte
men zich de tijd
met 't aanschou
wen van de
massa-achtervol-
gftig door de
toen De Waal
men naar Lemmer in het uiterste Zuiden
van Friesland en dat weer via een stuk
Drente de kop van Overijssel binnen.
Het peloton nam die ontsnapping niet
serieus en ook Sjoerd de Vries liet ditmaal
Thijs Roks en Adri Voorting hun gang
gaan. Roks wist echter wat hü wilde. Hij
stond op slechts twee minuten achterstand
van De Vries en hy ging vastberaden op
weg om de oranjetrui van zijn...... ploeg
genoot over te nemen. Was het met de
instemming van de Parijse debutan of had
die er geen erg in? In ieder geval ging het
wèl onder het goedkeurend oog van ploeg
leider Piet van der Horst en van kopman
Gerrit Voorting en de voorsprong steeg
gestaag.
Het peloton leefde na de ravitaillering in
het overstelpend-drukke Leeuwarden op
de Troelstraweg even op. De Vries moest
zich naar voren werpen om een witte en
een zwarte trui (respectievelijk van de
ploegen-Van Est en Schulte) tot de orde te
roepen, maar spoedig keerde de rust weer,
maakte men noodzakelijke uitstapjes en
kameraadschappelijke grapjes en hield
men er verder een uiterst comfortabel en
lui wandeitempo op na
En van treinloper Van Est zag men
niets, hoorde men alleen, hoe hij met gulle
lach het hoogste woord voerde in de kleu
ven-bonte stoet
Het was uiterst genoeglijk, maar ver
Vooruit was het ernst!
Daar had Thijs Roks met de fel aan
vallende drie Italianen na 110 kilometei
reeds bijna vijf minuten en voorbij „Snits"
oftewel Sneek met zijn befaamde Water-
SCHAER
Van korte duur
vijf gele rijders,
- reeds in de eerste paar honderd meters in
de straten van Den Helder een b'andje lek
reed; Van Dongen. Konings, De Groot en
Hoflan-d op hem wachtten en het vijftal
gezamenlijk in een straf tempo binnen de
vier minuten weer bijkwam.
Toen noteerde men, na de eerste 25 kilo
meters, vlak voor de Afsluitdijk, twee
vroege uitvallers: de Duitser Peter Schulte
en de Zwitserse kopman-met-faam, Fritz
Schaer. die minder aan de gevolgen van
zijn schouderbreuk van zes weken geleden
dan aan die van een gisteren reeds met
elf minuten achterstand geforceerde knie
reed. Beide uitvallers reden met dik-
omzwaehtelde benen en zagen de lange,
kaarsrechte Afsluitdijk liever van achter
het raampje van de uitvallerswagen.
Men blééf wachten op Wim van Est, de
specialist in monsteretappes. Maar vóór de
Afsluitdijk, op de Wieringse vlakke wegen
tussen Hippolytushoef en Den Oever,
eveneens binnen de eerste 25 kilometers,
had zich een vluchtgroep gevormd, die er
voorlopig wèl interessant uitzag. Natuur
lijk was Woutje Wagtmans er bij, altijd
een der mannen van het eerste uur. Weer
zocht de kleine Tour-maarschalk het ge
zelschap van Adri Voorting, die zijn rood-
wit-blauwe militaire premie-trui droeg
(het tricot was de vorige dag voor Wout
DOUBLE -20 microns
EXTRA PLAT
Waterdicht
Schokvrij
TWEE JAAR VERZEKERD TEGEN VERLIES EN DIEFSTAL
te groot gebleken en derhalve in de kast
gebleven). Er sprongen van links en rechts
wat renners bij en zo ontstond er met
stukjes en beetjes een groep van zestien
man, die rond het standbeeld van ir Lely
cie Afsluitdijk opdraaide: Wagtmans met
zijn helpers Hofland en De Waal, maar
ook van de Nederlandse D-ploeg drie
mannen: Jules Maenen, altijd present,
Thijs Roks, tóen reeds, plus de oranje
trui van Sjoerd de Vries, die ook op deze
derde dag weer voortdurend attent was.
Adri Voorting had zijn witte ploegmakker
Bakker meegenomen en tenslotte was ook
het zwart van Gerrit Schulte door Van
Osta en Suikerbuyk vertegenwoordigd,
waarbij nog de Italianen Pugi en Seghezzi
(beiden toen reeds op avontuur), de Duit
sers Preitkeit en Siefert, de Belg Truye
en zowaar de Brit Talbot (als voorloper
van Hoar) dan eindelijk op deze dag wat
glans aan de Engelse kleuren zou geven.
Preiskeit bad eigenlijk die ontsnappihg
geanimeerd door samen met Siefert weg
te sprinten, de twee Italianen meeslepend
en ook Van Osta aan zijn wiel krijgend.
Maar met alle respect voor de ambitie
van de in elke etappe zeer energiek
rijdende Duitse kopman, het werd pas
menens toen Wagtmans er zich mee ging
bemoeien, Adri Voorting er onmiddellijk
bijsprong, Sjoerd de Vries zich zonder
dralen in postuur zette om zijn oranjetrui
te verdedigen en toen van alle kanten de
groep van zestien in luttele seconden
compleet was. Met de hardnekkigheid van
een De Vries als blok-aan-het-wiel had
de vlucht echter geen zin en reeds vóór
het einde van de Afsluitdijk streek Wagt
mans de wapens.
Nauwelijks ech
ter was de kara
vaan in Zurich op
de bodem van het
Friese hetelan
gekomen of Bols
ward zag, na nau.
welijks 70 van de
304 kilometers, dt
vlucht die achter,
af, 240 kilometers
verder, beslissend
geweest bleek t»
zijn. Opnieuw |p§
trokken Adri
Voorting en Thijs
Roks aan de
strengen. Wéér
sprongen Hofland
en De Waal direct
mee, een derde gele rijder, invaller Jan
Konings bovendien. Wéér leverden beg-
hezzi en Pugi. ditmaal nog met De Vecchi
versterkt, prompt hun aandeel en ten
slotte sloten ook Van Oers en de Brit
Hoar zich bij de vluchtelingen aan. Een
groep van tien rijders die er een hoog
tempo inzette bij Beetgum, na 92 kilo
meters reeds bijna vier minuten winsi
had en eenmaal buiten het gezicht, de
voorsprong snel opvoerde. In die groep
werd ook de militaire sprint op het vlieg
veld Leeuwarden beslist en vandaar zakte
poort en uitbundige bevolking, na 134 kilo
meters, reeds acht minuten en 40 secon
den keiharde, zakelijke winst in de hand.
Er kwam beroering in de volgerskara
vaan. toen plotseling ploegleider Piet van
der Horst, baas van zowel Roks als De
Vries en.... van Gerrit Voorting jakke
rend in zijn vuurrode wagentje naar voren,
richting-Roks, stoof. Wat kon daarvan de
reden wel zijn?
Een hele rits wagens vloog er achter aan
en toen werd het duidelijk hoe ver de
vlucht van Roks en zijn Italiaans-Duitse
ensemble over meer dan acht minuten we)
reikte. Het raadsel werd opgelost. Via de
geheimzinnige tong-tong", die in een
Rondekaravaan elk nieuwtje overbrieft,
was Van der Horst te weten gekomen dat
Roks een paar onwillige spaken in zijn
wiel had. Een nieuw wiel was snel ge
monteerd, maar de Duitsers en de Ita
lianen konden daar, evenmin als het gele
trio uit Wagtmans' ploeg, op wachten.
Streekgenoot Thijs van Oers, ofschoon van
de concurrerende Schulte-ploeg. bleef
echter wel wachten en sleurde Thijs Roks
kinnen de kortste keren terug het groepje
b:nnen, merkwaardig genoeg overigens.
Intussen was deze monsteretappe toen
halverwege en nog altijd bedroeg de voor
sprong van de tien vluchtelingen rond de
negen minuten. Ook bij Kuinre na 169
kilometer, ook bij het levende kleder
drachtenmuseum Staphorst, dat na 228
kilometers door het moderne lawijt van
een renners, volgers- en reclame-karavaan
werd overrompeld-
Ver naar achteren zagen wij soms wat
zwarte en witte truien aan het peloton
trekken, maar altijd was er, ofwel het
oranjeshirt van Sjoerd de Vries of het
geel van Wagtmans en de Duitsers, die het
tempo remden. Het was vooral Gerrit
Schulte. die samen met Haan en Plantaz
geleidelijk meer werk aan de kop van het
peloton gingen opknappen, maar de over
macht van de bij; de vlucht der tien ont
snapten belanghebbende ploeggenoten was
te groot.
E" '°®n kwam dan Hasselt en scheen,
na 244 kilometers, de grote slag dan einde
lek te zullen ontbranden. Van Est had al
een paar maal de paraatheid van het peio-
lon afgetast, was echter steeds op do
onverzetteiy-kheid van een Wagtmans en
Schulte en een Sjoerd de Vries gestuit.
iu. trein'oper ditmaal geen solo
vlucht: patroon Schulte had alleen belang
y een gezamenlijke pcloton-achtervol-
SI"K' ,"'ant 'n de vluchtgroep zaten drie
tT ers' zÜn eerste plaats in het ploe-
genmassement danig in gevaar te brengen.
g.ing- vlank nadat Hasselt was
A an Est tóch in draf- Haan en
aanüor> Suykerbuy en De Groot stuitten
nnTi'in b„a„9faarbii kwam Faanhof lelijk
te vallen, zodat de lange Am-
fu^wer pas met grote achterstand plus
hnii Snee in bet gezicht zou finishen
ffilpifl vr®emd solo-tje van de Duitser
kans en plotsalmg Van Est tóch de
de geblokte ongeremde gretigheid sprong
wiel de Brit te kopman nog aan het
ontbrand \r USey dit0' maar de slag was
ker mep wl Est kreeg Pegmaat Bab
r eeru te'd gtmana stortte zich naast De
tegenaanval, Preiskeit nam het
r V8n LiebeIf over' bet oranje
telele Sl°erd de Vries vlamde in één
e3aI VOren, Plantaz liet zich mee
Schoubhen n bilden ook de Belgen
Schoubben en Cools er bij zijn.
ho^M.r tta",kwam Gerrit Schulte, blools-
over hpf'«ti wlld<=- blonde haren' diep
de wesr f Sebogen, uiterst links van
Irouwp ml ÏÏ,rmen. uiterst rechts zijn
Van Breenen J" Piet Haa"' T?e" -V°nden
§tóS.:
X i- J 'e'- .V
•••F'Tri
WWHMHldfci™
byeen was. En daarmee was heel die
veelbelovende slag meteen al uitgebrand.
Het hele peleton?
Faanhof was door
zijn val achteruit
geworpen, de Ita
lianen Masocco en
Sartini dreven
eveneens ver aan
de horizon, waar
we ook wat Duit
sers en Zwitsers
ontwaarden, plus
het bruine duo
StevensMaas
(wéér Henk Ste
vens de Tourren.
ner- hier driemaal
in drie dagen in
de achterhoede!
De slag bij Has
selt was dus geen
slag en het groep
je van Roks de Italianen en de Duitsers,
behield zijn acht minuten voorsprong, ook
toen via Zwolle Wezep en Epe, de laatste
twintig spookkilometers door de gruis- en
stofhel van Emst naar Nunspeet werden
bereikt
Van de tien waren er intussen nog acht
over: de gele rijders Hofland en De Waal
moesten lossen en zouden tenslotte nog
wer acher het eerste peloton eindigen.
STEVENS
Wéér achter
om de afwe." en Gerrit Voorting het tijd
liik n» v t Van Wagtmans, respectieve,
dnnu I es' te versterken. Tenslotte
Schulte en enDuitser P|,try plotseIinS °P
klnnbee l aan hadden het gauw be
nieuw^fzèkkr0lnpt liet Van Est zich op'
nieuw afzakken jot het hele peleton weer
Zo reed men dan de „Veluwe-hel Wh"
nen: kilometers achtereen in stofwolken,
die geen tien meter zicht boden, te mid
den van een ware slachting, vol valpar
tijen en lekke banden. Pugi moest daar
van zijn fiets om een nieuwe tube om
te leggen en toen oogstten de Italianen de
bewondering van de hele karavaan: in
Niet Wim van Est, specialist in mon
steretappes van over de 300 barre kilo
meters, maar een Italiaan, Pugi, kwam
gisteren in het legerkamp te Nunspeet
als eerste aan uit een groep van acht
koplopers.
een blindelingse race tussen de auto's
door, joeg hij net zo lang tot hij in de
laatste kilometers weer mee aan de kop
lag. Pugi won toen ook de sprint in de
voortreffelijk in de legerplaats Nunspeet
georganiseerde finish. Zoals gezegd: met
voorsprong voor Seghezzi en voor Thijs
Roks. die aan zijn acht minuten voor
sprong op het grote peloton intussen meer
dan genoeg had om bij de door hem ver
overde oranjetrui zijn bloed, schrammen
en builen te vergeten.
Van Oers, Konings (de invaller die zich
uitstekend had gehouden). Adri Voorting,
De Vecchi en Hoar verdeelden de overige
sprint-plaatsen.
En toen kwam het peloton. De slach
ting daar was tienmaal groter dan in de
vluchtgroep. Maar merkwaardig genoeg
waren de „groten" zonder malheur bin
nengekomen. Schulte won met een mach
tige jump de sprint van dat peleton vóór
Klaas van Est en Piet van As, die be
trokken waren bij een valparty op de
grintweg in het Koninklijk domein bij
Vierhouten, zijn naar het ziekenhuis Sa
lem overgebracht. Na het medisch onder
zoek is komen vast te staan, dat beiden
een hersenschudding hebben opgelopen,
terwijl Klaas van Est bovendien aan het
onderbeen werd gewond. Het is uitge
sloten, dat Pies van As. die de etappe
na de val heeft uitgereden. Dinsdag kan
starten.
Wim van Est kwam Maandagavond zijn
broer in het ziekenhuis te Ermelo op
zoeken. Volgens verklaringen van medi
sche zijde is de toestand van beide ren
ners redelijk te noemen.
RgBSAföKj
Haan, Bucher, Preiskeit, Wim van Est.
Gerard Peters, Wagtmans en Truye, maar
de onttroonde orametrui-drager Sjoerd de
Vries was er niet meer bij. Een lekke
band op de scherpe steenslag in de laatste
kilometers wierp hem zelfs nog uit dat
peleton. Het had intussen op het verlies
van zijn leidersshirt geen invloed meer.
Een lekke band
wierp ook Van P"
Dongen en Maenen
uit het peloton;
Klaas van Est
kwam, ernstig aan
een been gewond
in een val, hele
maal niet meer aan
en staakte de strijd:
Van der Kamp suk-
kelde. eveneens ge-
broken door een
val, over de eind-
streep. Piet van As
wankelde met een
gapende hoofd- en
oogwond van zijn
fiets, de Zwitser
Litura riep al even
eens om een dokter
voor een neuswond,
Masocco dito, kortom: het was een einde
loze processie van Nederlanders en bui
tenlanders, die op die laatste kilometers
minuten hadden verloren. Stevens en
Maas haalden zelfs de tijdlimiet niet meer
en werden uit de strijd genomen.
Het was tenslotte tóch nog een „mon
steretappe" geworden!
KLAAS VAN EST
Uitgeschakeld
LONDEN. Maandag
Het Ierse elftal, dat Zondag 1 Mei a.s.
te Dublin tegen Nederland speelt, is als
volgt samengesteld:
Doel: O' Neill; achter: Donovan en
Lawler; midden: Farrell (aanv.), Martin
en O' Farrell: voor: Gavin, Ambrose, Fitz-
gerald, Fitzsimons en Eglington.
Naar wy vernemen, is fle Heerenveen-
speler Abe Lenstra voornemens binnen
kort zyn geboorteplaats te verlaten om
zich in Enschede te gaan vestigen. Het
ligt in de bedoeling van Lenstra, daar een
sportzaak te gaan dryven. Hij zal dit sei
zoen in ieder geval nog voor Heerenveen
biyven spelen. De mogeiykheid bestaat,
dat hij het volgend seizoen voor Sportclub
Enschede zal uitkomen.
De uitslag van de Maandag in de eerste
divisie gespeelde leaguewedstrijd tussen
Newcastle United en Blackpool iuidt 1—1
Tweede divisie: Port Vale—Stoke City
0—1; Hull City—Birmingham City 0—3;
Rotherham United—Swansea Town 2—0.
Keep cool!", men had dat nodig in Keulen
ROK s
Oranjetrui
De uitslag van de derde etappe van de Ronde
van Nederland van Den Helder naar Nunspeet
over een afstand van 304 km. luidt:
1. Pugi (Italië) 7 uur 49 min 27 sec., 2.
Sechzzi (Italië) z.t., 3. Roks (Nederland D) z.t.,
4 Van Oers (Nederland B) z.t., 5. Konings
(Nederland C) z.t.; 6. Adri Voorting (Nederland
A) z-f Vecchi (Italië) 4.t., 8. Hoar (Enge-
laSd,twbmd (Nederland Cl 7.54.37. 10. Schuit,
i.JrfB 7 55.38, 11. Ha. n (Nederland B)
(Nederland Zwitserland) z.t. 13. Preiskeit
z.t., 12. B"cat wim van Est (Nederland Al
.Duitsland) z.t.. derland B) z.t., 16. Wagt-
z.t., 15. pPte,rSnH c, zt 17- Cools ,Be'Siël 2 t
mans (Nederland LI z MeU1 ,ZwitserIand)
18. Truye (Belgie) z-n.
z t. „di 7 t als Schulte 7.55.38,
20. Pusey (Enffia ?Nede'rland B). Van Bree-
21. Ex aequo Pah®z 'pe Groot (Nederland C).
nen (Nederland Cl.
dezelfde tijd als
Huyskens (Belgié)..JilPtrnz^Nederland D) z t.,
Schulte, 25. Gerrit VooiAing Donike (Duits-
26. Schoubben lBelSlcJ,.^'r"(Nederiand A) z.t..
land) 7.56.07), 28. Bakker iScholl (Duits-
2S. Petry (Duitsland '-fNvèderland A) 7.56.29
land) St.. 31. Brinkman (»f0«r 33 strehlei
32. De Waal (Nederland .h..,, .Duitsland) z.t.
ley (Engeland)
«ia Van Osta
ttle (Engeland) JJ"(ingeland)
B) 7.57.58 39. BedweU l lgië)
z.t.. 40 Taltbot (Engeland, z.t 41. ™\58.i5 43
(Zwitserland) 7.56.38. 34. Liebelt^"'(Engeland)
35. Glelen iBelgiël z.t., 36. usiey Dsta
z.t37. Buttle (Engeland) JZJ
(Nederland
1U IctHUUt t-EbligtUctllVl l
.t., 42. Van Dongen (Nederland ui Kamp
je Vries (Nederland D» z.t., 44. Van deriand
Nederland A) 6.59.36; 45. Maenen <Nen«laA3
D) z.t.. 46. Masocco (Italië) 8 01.2?, 47. Van
(Nederland A) 8.01.26. 48. Sartini (Italië)
49. Lurati (Zwitserland) 8.02.30. «„llensteln
50. Bovay (Witerland, z.t., 51 Holleni
(Zwitserland) z.t.. 52. Suykerbuyk (Neder
BI 3.04.47. 53. Faanhof (Nederland D) 8.0o.u»,
54. Bellemans (België) 8.07.09. 55 5leItT,
(Duitsland) z.t,, 56. Stevens (Nederland
8.25.24, 57. Maas (Nederland D) z.t.
Peter Schulte iDuitsland). Fritz Schaei
(Zwitserland) en Klaas van Est (Nederland,
hebben de strijd gestaakt
Na de derde etappe luidt het algemeen klas-
Trolls (Nederland D) 16.36 55. 2. Wagtman»
(Nederland Cl 16.41.39. 3. Schulte (Nederland
B) 16.41,50. 4. Haan (Nederland B) 16.4150. 8.
Plantaz Nederland B) 16.41.50, 6 ei 16 42 40
16 42.21. 7. Van Breenen (Nederland C, 16 42 40
8. De Groot (Nederland C) 16.43.50, uemr
V'-H'148 'Nederland D. 6.43.06. De( (nes
derlan'dA) SUftff ^ooU^Be.güi) 16.44 09.
IS. Bakker (Nederland Al "j-1(.47 lg
derland A) 16 45.46, 17. Preiskeit (Duitsland
16.46.25 18. Gielen (België) 16.46.30, 19. Buchei
(Zwitserland) 16.46.53. 20. Huyskens (Belgie)
16.47.02, 21. Schoubben (België) 16.47.02, 22
Maenen (Nederland D) 16.47.04, 23. Van Oen
(Nederland B) 16.47.15. 24. Donike (Duitsland)
36.47.44, 25. Petry (Duitsland) 16 48.36. 26.
Seghezzi (Italië) 16.48.42. 27. Peters (Duitsland»
16.51.34.
28. Hofland (Nederland C) 16.51.51. 29. Hoar
(Engeland) 16.52.16, 30 Sartini (Italië) 16.52.27
31. Faanhof (Nederland D) 16.52.37. 32. Fusey
(Engeland) 16.54.58. 33. Bellemans (België)
16.56.41, 34. Meili (Zwitserland) 16.58,24. 35 Van
As (Nederland A) 16.58.46. 36. Strehler (Zwit
serland) 16.59.44, 37. Masocco (Italië) 17.00 12
38. Bedwell (Engeland) 17 00.47. 39. Konings
(Nederland C) 17.01.12. 40. Scholl (Duitsland)
li.02.02. 41. Bovay (Zwitserland) 17.02.29
42. Van OOsta (Nederland B) 17.02.38. 43. Van
der Kamp (Nederland A) 17.03 01 44* Hollen-
stein (Zwitserland) 17.05.16. 45. Neyt (België)
iZ,0ï^3, 46> Suykerbuyk (Nederland B) 17.08.26
4T\ Maas (Nederland D) 17.12.52. 48. Liebelt
i?UBS-aS A?t01' 49 Lurati (Italië) 17.13.54
50. Brinkman (Nederland A) 17.16 36 51 Waal
•Nederland C) 17.17 54 52 TI Ip - irnLS
17.20.05. 53. Vecchi (Italië) 17 22 22 54 Talbot
.Engeland) 17 23 54). 55. Buttie (Engeland»
17.28.01, 56. Sierfert (Duitsland) 17.53.24 57.
Stevens (Nederland D) 17.55.18.
Hetploegen-klassement van de derde etappe
luidt:
1. Italië (Masocco) 23.26 51. 2. Nederland G
iWagtmansl 23,39 42, 3. Nederland B iGerrit
Schulte) 23.40.43. 4. Nederland A (Wim var,
Fstl 23.41.112. 5. Engeland (Bedwell) 23.42.03 6
Nederland D (Gerrit Voorting) 23.43.920. 7. BeN
e,8 Gielen) 23.46 54. 8. Duitsland (Preiskeit)
23 48.03. 9. Zwitserland (Bucher) 23.48.14.
Ka dè derde etappe luidt het algemeen ploe-
^Nederland B (Schulte) 49.58.18, 2. Nedcr-
n'j c (Wagtmans) 49.59.li 3 Italië (Masocco)
In M 3R 4 Nèderland D (G. Voorting) 50.03.43.
m-derbind A (W. van Est' 50.04.48, 6. België
■irtJif.nl 50 14.S8. Duitsland (Preiskeit)
insS8 Zwitserland (Bucher) 50.41.13. 9. En-
feland'(Bedwell) 50 47.01.
Het algemeen wMWr kMMMnt na aan-
T1Adri ^Voorting Nederland .A1.22 punten.
Keulen, April.
wat toeristen
in de Dom.
Het felle licht
van de voorjaars
dag viel teer en
aarzelend door de
ramen, liet mengde
zich met de zachte
gloed der kaarsen,
dan stierf het weg
in het roerloze
donker van eeuwen
oude nissen. De
kerk leek leeg, een
eiland vol gewijde
stilte. Elk geluid
dat wreed en scherp
door deze stilte
scheurde, kwam hol
echoënd weer terug
uit de gewelven
het dorre staccato
van een drilboor,
ergens achter het
hoge houten schot
dat het puin, dat de Milkbars
kwamen, werd er wat verderop geschoten.
„Weerwolven", zei een Private. Hij hing
daar wat slordig achter het stuur van een
Nu, tien jaar later, loodste de gids zijn ieeP. nien kon zien. dat hij het winnen
van een wereldoorlog een weinig opwek
kende bezigheid vond en dat alle „Weer
wolven" in héél West-Duitsland hem vol
slagen onverschillig lieten. De Private
toeristen geduldig door het donkere por
taal naar buiten in het scherpe licht van
de voorjaarszon: „this way. please, and
don 't forgetDe toeristen ..deden"
Europa al twee weken, zij kenden het kwam uit Santa Monica. Hij was twee
ritueel. Hun camera's klikten nijver in
het rond ten behoeve van het familie
album: Keulen in color. Of Keulen ia
zwartwit eenvoudig zes-bij-negen.
„The Hauptbahnhof" wees de gids; dén
richtte men zijn camera's.
maanden lang in Aken geweest, de eerste
Duitse stad die destijds in geallieerde
handen viel, en hij had mét de rest van
het Amerikaanse leger ontdekt, dat de
„Weerwolven", de Duitse verzetsbeweging
die tot opdracht gekregen had, achter de
oorlo" ook in dit j en Sok-automaten worden door de jeugd die opgroeide tussen het puin nog altijd
Godshuis achterliet, ge're1uenleerd. Hierboven: een der van vroeg tot laat met jonge goklustigen over-
Tien jaar geleden was het een giftig geallieerde linies niets anders'dan dood,
geurende puinhoop geweest, met krom gy- verderf en paniek te zaaien, practisch uit
trokken rails en uitgebrande remises, een sluitend in het verhitte brein van Joseph
treinenkerkhof, zoals Hamburg er één Goebbels, de propaganda-minister, be
en overal. Later, toen eindeiyk de treinen
weer rijden gingen, hingen krakend en
kreunend wat overleefde wagons achter
een amechtige, verveloze locomotief: en
als men per trein van Hamburg naar Keu
len wilde (in een overladen coupé zonder
verwarming, zonder ramen; en met stille,
vermagerde moedeloos voor zich uitsta-
rende mensen), stond men meer dan eens
uren lang te wachten op een zijspoor; en
het gebeurde nog in de winter van 1947,
dat sommige treinen op vitaal geheten
trajecten niet vertrekken konden, bij ge
brek aan kolen. Nu produceerden de
Westduitse steenkoolmijnen al weer ruim
300.000.000 ton per jaar en gleed er, sier
lijk en geluidloos haast, een hypermoder
ne, gestroomlijnde motortrein over het
viaduct naast de Keulse Hauptbahnhof.
De Westduitse Bundesbahn is opnieuw
een der best geoutilleerde van Europa.
Verleden jaar vervoerde zy aan goederen
alleen al bijna 350 millioen ton....
uu aan het oog om-
bevolkte nspeelholenin Düsseldorj
trekt. En het geluid van een stoel die ruw verschoven
werd over de glad geslepen stenen. En de toonloze
routine-stem van de toeristengids: „on your left hand,
ladies and gentlemenand overthereand ten
years ago, theyTien jaar geleden had ik met
John Groth, de tekenaar van de „American Legion
Monthly" op dezelfde plek gestaan. Dat was" op
6 Maart 1945, Keulen was toen al een da" in
Amerikaanse handen. Het moest wel zijn, dat er noï
tienduizenden mensen leefden in half opengereten
kelders en straten vol ruïnes, doch zij hielden zich
nog steeds zorgvuldig schuil: als men, komende uit
de richting Diiren, de stad binnenreed, liep men
onmiddellijk verloren in een afschuwelijke, beklem
mende leegte. De leegte had iets van een m'assa-graf.
Als men, klauterend over brokken steen en krom
getrokken balken en slordig in het rond geslingerd
huisraad, de woestenij binnen ging die eens° de Hohs
stond.
Het zou duren tot veertien dagen na
de val van Keulen vóór de „Weerwol
ven" eindelijk op zéér bescheiden schaal
in actie kwamen. Op de avond van de
19e Maart startte van een vliegveld
nabij Hildesheim een Duitse Heinkel,
opgevuld met een groep jonge fana
tici uit de Hitier Jugend, voorzien van
valse identiteitspapieren, burgerkleding,
wapens en valse Dollarbiljetten. Men
noemde haar onder een ccide-naam de
„Gruppe Wenzel". Onder bescherming
van het donker dropte de Heinkel haar
inzittenden diezelfde nacht nog boven
Aken, doch de resultaten waren weinig
spectaculair: het enige wat men er van
melden kon, was, dat reeds enkele uren
nadat men de Heinkel boven Aken had
gehoord, de Akense Oberbürgmeister
die zo goed en kwaad als het ging met de
bezettende macht had S3mengewerkt
niet meer tot de levenden behoorde
De schoten die in Keulen snerpend door
u''T^cheuróen, kwamen uit een ruïne
dicht bij de Dom. Het moest een tingel
tangel zijn geweest: een voormalige licht
reclame hing nu in de drie stukken langs
het restant van de gevel; het woord dat
TTÏ nntin4n „.1
Zo voert dan een ijverige gids zijn
toeristen langs een indrukwekkende
facade, de facade van dat wat men niet
Strasse eeta» had, sag men daar. half verscholen 'SSSS^^tSSttSTSSX S iSiJJSCvS,W?»
achter de dubbel gevouwen muur van een voormalig Domplatzde Neumarktde Ring Amerikaanse
winkelpand, een eens.nne Skerma,,.,ank He, leek "hVSpSÏÏT
alsof hij daar al uren had gestaan, een machtig stalen raamte van een nieuwe stad die, strakker WPnirnU t-;„ M de serg«ant was
oorlogsmonster, verstard opeens in de stilte. Op een
Amerucanen omsingelden de ruïne Daar
jnen nu ju ren. driftig, wanhopig,
a Stil fl| man en
1.111- i wiet uan voorneen, zowaar weer iets Amórilranon
der flanken van de tank had iemand met onbeholpen van haar eigen, typische karakter terug mPn SiMm 5 ruine- Da.ar
letters twee woorden gekalkt: „Keep cool!" Men gidf f leMe^ wü^Un^ftfe'r- tot'
had dergelijke opwekkingen nodig, die eerste dagen varen, dat er achter deze facade nog altijd
de v.l van Keulen Hc, w., ak„f me„ „ndliep
over een vulkaan die elk ogenblik uiteen kon spatten, tussen wat ruïnes aan de Perlenphuhl
Een uur geleden nog hadden, in een der verwoeste
steegjes achter de Dom, de G.I.'s een kelder volge.
gooid met handgranaten. Later bleek de kelder leeg
De G.I.'s grinnikten niet eens om het misverstand,
Het was duidelijk, dat de stilte en de leegte zelfs d»f „o'°estiin ach,ter" dS
A facaoe staat vol machines, en overal in de
de veteranen van net Je Amerikaanse leger behoorlijk directieketen hangen blauwdrukken van
Tri 'jlrfon xretn fliv» rrpmolrtr. G
had. en Frankfurt, en Stuttgart, en Essen,
ook nu nog, na al die jaren, de „Enttrüm-
merungsabteilung" der Keulse Stadtver-
waltung niet over gebrek aan werk en
vlakten van fijn gemalen puin verjoeg
op de zenuwen werkten.
'ttXëV'ÏS punten. 3. Wagtmans (Ne;
derland C) 13 punten.^4.
2. Pugi ut»""' "tm'TVaa Oers (Nederland
Bl 13 punten. 5. Donike; (Duitsland. Stunten
r,T "(Tiallë) 4 punten. 7. Seghezzi
De Vecchi (Itanei d rland B) 3 pun.
(Italië) 4 punten. 8. Roks
ten. 9. Cools (Belgie 2 punten), 10. De nes
(Nederland D) 2 punten).
hJt" a e Hobe Strasse stonden de boys van
te fiw^ri^aalJ-l® weekjournaal de stilte
welig e' Sherman-tank; wat haastig
hltgnn n rpGn u Dultse "^rustingstukken!
een fmJJ,'/)rei, J uitgebrande wrak van
een vijandelijke legerauto De stilte leek
zwanger van dreiging en gevaren Er ver
roerde niets in de Hohe Strasse.' die een
der bedrijvigste levensaders geweest was
sTond no0aUMt^ad' Z?lfs de Sherman-tank
stond nog altijd roerloos op zijn puinhoop
Slechts eenmaal zag men hoe langzaam
treiterend langzaam en voorzichtig het
luik m de geschutskoepel werd
straat een huis. dat zijn gevel reeds ver
loren had, instortte Dan was daar op
nieuw de stilte: beklemmend, vreemd,
verbijsterend. Het kwam die dag zo ver,
moderne woonwijken, zakenpanden, bank
gebouwen en kerken die straks, over enige
jaren reeds, ook deze woestijn opnieuw
zullen vullen. „Over nog eens vijf jaar"
zei men de vreemdeling in Keulen, „zal
de Dom met meer in de steigers staan en
zult gij uren achtereen door de stad kun-
Deutz, aan de overkant van de Rijn, weer
eens een slordig salvo granaten over
stuurde
dat de G. I.'s verlangend wachtten op he, kabels dat een verbind hl o-sti-npn f6" wandeIen zonder dat gij er aan her- y T
