Er kraakte 'n Rijnbrug in Herdingen
1?
9e sigaar
is weer
aasde
wissende
band!
Koningin Louise op bezoek bij
Amsterdammers
Minister Ca Is schoot in de roos
Tweede Kamer zeer ingenomen
met onderwijsplannen
(5)
DE NOOD VAN CHRONISCHE
RHEUMAPATIENTEN
Dooltocht over
een voormalig
slagveld
Speerpunt de Amerikaan en.... een paar schoenen
<^en weergaloze
aanbieding
De
tj-an ^SderS
Ongedwongen visites
Vorstin kocht in scliooltoko blik appelmoes
„I've never seen such
nice dwellings"
Maar vele vragen büjvei1
Behoefte aan verpleeginrichtingen zeer groot
Rust na tumult
Rijksweg no 1 als
proefkonijn
VRIJDAG 29 APRIL 1955
PAGINA 5
Herbert W. Mills....
,5 j Tien jaar is lang
N,
4b„bVstY oVuX-nÈCES -oor
Kleding
Vijf schamele patronen
In Uerdingen was, nu tien jaar ge
leden, geen schot gevallen. De voorhoe
de van de Amerikaanse divisie die er,
die ochtend van de zesde Maart, door
heen trok, had haast: zij bekommerde
zich niet om 'n handjevol vertegenwoor
digers van de „Volkssturm" die in
Uerdingen achtergebleven waren met
ieder een karabijn, vijf patronen en een
bitter hongerend heimwee naar de bete
re dagen van weleer. De „Spearhead"-
divisie, een der parade-formaties van het
negende Amerikaanse leger, trok met
haar tanks om Uerdingen heen en stoot
te zonder tijd te verliezen verder door,
in Oostelijke richting: naar de Rijn.
„Als ratten", zei de majoor
De brug was geknakt, zij hing aan
flarden in de rivier, het was duidelijk
dat de bevolking van Uerdingen het, zo
als jaren geleden, een tijd lang zonder
'n comfortabele Rijn-overgang zou moe
ten stellen. De brug was nog intact ge
weest toen, enkele uren tevoren, de voor
hoede van de „Spearhead"-divisie de lin-
ker-Rijnoever in een verrassende pene
tratie bereikte, en hoewel het aan ge
allieerde zijde bekend was, dat alle, toen
nog voorradige Rijnbruggen voorzien wa
ren van 'n lading explosieven, aarzelden
de Amerikanen geen moment: 'r was een
kans, dat men het „Sprengkommando"
inderdaad had verrast, men mocht die
kans niet laten liggen. Er kroop lang
zaam. treiterend langzaam, een Sher-
man-tank omhoog naar de brug. Er volg
de een andere tank, en nog een. In de
stilte van de jonge ochtend hoorde men
slechts het grommen der tankmotoren
en het ratelen der zware kettingen. Er
viel geen schot, de stilte leek heet op
eens van hoog gecomprimeerde spanning
De tanks vorderden slechts langzaam,
meter voor meter. Tussen hen in had
den zij wat infanterie: twintig mannen
op zijn hoogst. De stilte werd beklem
mender, van minuut tot minuut. Zelfs
's-GRAVENHAGE, 28 April 1955.
In de loop van de middag k°n de Tweede Ka-
incr heden tenslotte beginnen aan de behande
ling van de onderwijsnota's, zijnde die betref
fende de stand van het lager en middelbaar
technisch onderwijs voor jongens en de maat-
regelen, die, mede in verband met de industria
lisatie op korte termijn tot de ontwikkeling kun
nen bijdragen en die betreffende de onderwijs
voorzieningen. Dit laatste is de Nota-Ruttcn,
waarop minister Cals een tweede heeft laten
volgen, welke men als een Memorie van Ant
woord op het stuk van minister Rutten kan
beschouwen.
Men herinnert zich ongetwijfeld, dat deze laatste zijn beschouwingen
bij de Kamer indiende enige weken vóór zijn aftreden als minister cn
dat minister Cals bij de behandeling van zijn begroting dit jaar in
Februari de Kamer reeds mededelingen heeft gedaan over de plannen,
welke hij ten aanzien van de onderwijsvoorzieningen koesterde. Het
was het samenstel van L.A.V.O., H.A.V.O. en M,A-V.O., dat wil zeggen
lager, hoger en middelbaar algemeen voortgezet onderwijs
Basis-onderwijs en VLO
Gelijkstelling
Luide bijvul
Economische delicten
Getroffen boeren in Over
ijssel
Afschrijving schoolgebouwen
Scholier gaf tekening weg
Geen tijd meer voor de thee
Lijnverlichting ook goed bij
slecht weer
door MARTIN W. DUYZINGS
DDüSSELDORF, April.
E AMERIKAAN zat breeduit in de zonnigste
hoek van het terragje. Dat was aan de Düssel-
dorfer Königsallee: daar mengde de tere voorjaars
zon zich luchtig en speels met de charme, de gratie
en de chic van een stad, die tien jaar slechts na het
allerlaatste bombardement, niet zonder reden alweer
het „Paris des Nordens" wordt gebeten. „\ery nice
town indeed", zei de Amerikaan. Zijn naam was Mills,
Herbert W. Mills, een zware, moeilijk ademende man
met een hoogrood gelaat en een hese, vermoeide stem
en dikke, harige handen. Het was zijn eerste bezoeK
aan Duitsland, en Düsseldorf kende hij pas sedert
gisteren. Hij was in Frankfurt geweest, in Hamburg
en in Keulen, in verband, naar hij zei, met de weder
geboorte van de Deutsche Lufthansa; er restten hem
na een slopende zakenreis nog slechts twee dagen.
Hij reserveerde die dagen voor Düsseldorf en
Uerdingen. „Een beminnelijke stad zei de Ameri
kaan. Hij bedoelde Düsseldorf. Niet alleen de
Königsallee met haar exquise winkels, haar zacht
geparfumeerde sfeer, haar paleizen-van-gebouwen en
haar kostbare limousines die geluidloos en zonder
haast over het rimpelloze asphalt gleden. Hij
bedoelde héél de stad. De parken, de Radschlao-er,
het planetarium, de Rochuskirche, de Malkasten de
mensen, het nachtleven, en de geraffineerde weelde
van het gloednieuwe eersterangs-hotel dat hij
bewoonde. Naar Uerdingen ging hij morgen. Per taxi:
n mijl of vijftien verder naar het Noorden, aan de
overkant van de Rijn. Hij stelde zich van die tocht
met bijzonder veel voor. Voor zo ver hij wist, was
Uerdingen een onbeduidend gat; er waren millioenen
Amerikanen die nog nooit van Uerdingen hadden
vernomen. Doch hij wilde er niettemin wel heen. Hij
wist niet eens precies wat hij in Uerdingen wel zoeken
ging. hellicht, dacht hij, was het alleen maar een
nutteloze sentimentele gril van een vermoeide, oude
s ;V.n
man. „In Uerdingen", zei Herbert W. Mills, „daar
sneuvelde tien jaar geleden mijn zoon". De zon lag
nog altijd koesterend op het terrasje. Aan het tafeltje
naast ons lachten, vrolijk en onbekommerd, jonge
mensen. Er was niets op de Königsallee dat nog aan
de oorlog herinnerde. „Very nice town indeed", zei
Tussen het puin en de nieuwe huizen
rijen in de Duitse steden bewaart men
nog steeds herinneringen aan ivrede da-
gen. Hierboven - een der enorme bunkers
stompe gevaarten van staal en beton
waarin duizenden bun leven redden.
■Zij zijn op de meeste plaatsen nog met
afgebroken. „Wellicht", zei men de
vreemdeling in Aken, komen zij nog
van pas in een volgende oorlog
5?
TTpr/di nrrott een
Tankstelle, en van mijn oudere broer,
die destijds in Stalingrad in Russische
Tevangenschap moet zijn geraakt, heb
ben, wij nooit meer iets vernomen".
„Tien jaar is een lange tijd", zei de
nan, „er zijn in die jaren wonderlijke
dingen gebeurd, hier in het Westen". Hij
verklaarde zich niet nader. Misschien
bedoelde hij de schoenenbranche, die
nu alweer 58.236.000 paren per jaar pro
duceert. Hij kon niet weten, de man
van de Tankstelle, dat er tien jaar ge
leden, vrijwel op dezelfde plek, een klein
mager, blond. Duits jongetje had ge
staan, dat namens zijn moeder een
stille vrouw, met een grauw, geschrok
ken gelaat en rood gerande, tranende
ogen op de middag van de zesde
Maart, toen er in Uerdingen nog grana
ten vielen, moedig en koppig over een
->aar schoenen had onderhandeld, met
de dodelijk ernstige bemanning van een j
'herman-tank.
Die middag verkocht dat jongetje na
langdurige onderhandelingen een S.A.-
uniformpet aan een lange, slome Ame
rikaan die, zoals iedereen in het Ameri
kaanse leger, met een wat bittere geest
drift „oorlogssouvenirs" verzamelde. De
prjjs welke het blonde jongetje voor die
S.A.-pet vroeg, was opmerkelijk hoog
voor die dagen, doch het jongetje kreeg
wat hij hebben wilde: „er war immer
schon sehr geschaftstüchtig", zei zjjn
moeder. De prjjs bedroeg 'n paar Ameri
kaanse legerschoenen. „Voor Vati", zei
het jongetje, „als hij terugkeert van het
front". Zjjn moeder stond er geluidloos
bij te huilen.
Modieuze SWAGGERS
van originele, geimporteerde
Engelse tweed, geheel met
zware taltzijde gevoerd.
Een elegant model met royale
flatteuze kraag. Verkrijgbaar in
6 verschillende kleurcombina
ties in de maten 36 - 46.
Deze swagger, die meer dan
f 100.- waard is, gaat morgen
in de verkoop voor 75
_-=================^^ benu'
BINNENWEG - PLEIN WEG 196
Vroeg die morgen, bjj het eerste grau-
w-e licht van de nieuwe dag, had een
artillerie-waarnemer, de piloot van een
Per-Cup, met nauwelijks verborgen
geestdrif gemeld, dat de Duitse Spreng-
Kommando's de Rijnbrug ten Oosten van
Uerdingen nog altijd niet vernietigd had-
®}?.nV. eislechts enkele minuten nadat
dit bericht op de begane grond was ge
arriveerd, had de „Spearhead"-divisie
de motoren van haar Shermans gestart
Op weg naar die brug. Tegen Mont
gomery s nadrukkelijke orders in. Het
was, achter de coulissen van het gealli
eerde oppercommando, een publiek ge
heim, dat het de Amerikanen wat waard
was, éérder dan hun Engelse vrienden
dWi?0reH^k^ ROn"°ever te bereiken.
slechts enkél morgen. door Uerdingen
rikaanse l ïen nadat de eerste Ame"
heengetrokkerf f"?- het stadie waren
,Er hingen toen al links
witte slordig gedrapeerde, gore
zen en u? Iangs de gevels der hui-
TTe„ri üicht bij de plek waar nu de
nvo„ Hof" de reputatie geniet,
,een uitstekende keuken te beschik-
a n achteloos en zonder enige
«eestdrift wat Amerikaanse infanteris-
ine n paar dozijn bleke, slecht gescho
ren Volksstürmer in een G.M C.-truck.
In Uerdingen was de oorlog voorbij. Een
enkele maal verdwaalde er nog een Duit
se granaat, doch het was alsof niemand
daar acht op sloeg: de „Spearhead' -di
visie had die morgen geen belangstel
ling meer voor slecht gerichte Duitse
granaten.
Verder naar het Oosten rond het
kruispunt waar de wegen van Neuss,
Krefeld en Duisburg elkander raken,
liep men verloren in een onuitwarba-
re doolhof vol tanks en jeeps en stug
ge, zwijgende M.P-'s die met grimmige
gebaren moeite deden, althans enige or
de te scheppen in de chaos van voer
tuigen en mensen. Boven het geloei der
motoren uit hoorde men een holle luid-
sprekerstem: „Attention, please!, atten
tiondoch er was niemand in de
Speerpunt-divisie die zich nog voor be
langrijke mededelingen scheen te inte
resseren. „De Heini's verrasten ons",
zei een majoor, „vermoedelijk liggen zij
daar aan de andere oever nog steeds
te schuddebuiken van het lachen".
De majoor was nog jong. Hij
had een schouderwond, doch het
leek alleen maar pijnlijk en niet
ernstig, en de majoor vloekte. Op
alles. Op de oorlog. Op de Heini's.
Op Hitler. En op de medic die
zwijgend bezig was, de schouder
van de majoor vol te gieten met
bitter bijtende jodium. „Wij waren
al halverwege de brug", zei de
majoor, „toen drukten ze gan de
overkant op de knop. Vermoedelijk
krijgen ze daar op ditzelfde ogen
blik stuk voor stuk het IJzeren
Kruis eerste klasse
de veldradio zweeg nu in alle talen: in
de koptelefoons van de tankbemannin
gen die aan de linker-oever wachtten,
hoorde men niets anders meer dan een
ijl en nutteloos gekraak.
Toen de eerste Sherman was bijna
halverwege de brug sneed opeens een
felgele steekvlam vreemd loeiend door
de stilte. Heel even leek de grond te
deinen als sidderde de aarde. Toen hoor
de men opeens vier, vijf zware explo
sies tegelijk. De brug richtte zich op,
hoog boven de Rijn, toen brak zij In
stukken: het Duitse „Sprengkommando"
was niet verrast, het had die Sher
mans rustig laten komen; ergens aan
de overkant had, in een zwaar gepant
serde bunker, een man gezeten met een
vinger op de knop van het ontstekings
mechanisme.
Meer, zei de gewonde majoor, viel er
van dit mislukte Amerikaanse bravour-
stuk eigenlijk niet te melden. Meer dan
de helft van de Yanks op de brug was
verdronken. De rest was kansloos tegen
de Duitse mitrailleurs aan de overzij van
de rivier. De Heini's hadden hen neer
geschoten als ratten. En vervolgens had
de Duitse artillerie wel een half uur
lang huis gehouden onder de opstopping
van Amerikaanse tanks, jeeps en trucks
rond het kruispunt, hier bij Uerdingen.
Doch juist toen daar de paniek druk
doende was een hoogtepunt te bereiken
waren de Duitse artilleristen er mee
opgehouden. Vermoedelijk, dacht de ma
joor, hadden zij geen munitie meer. Dat
was al. De majoor schatte 't op honderd
vijftig doden aan Amerikaanse zijde.
Al met al, zei de majoor, was het
een hel-van-een-oorlog, deze oorlog en
meer viel er waarlijk niet van te mel
den. 1
Uerdinger Hof geurde het naar Schwei-
nebraten; en er ügt daar alweer 'n brug
over de rivier- en men heeft er een
serie vriendelijke bakstenen huizen ge
bouwd; en er staat nergens een gedenk
steen om de voorbijganger er aan te her-
iTnÜr®n' dat hier destijds meer dan hon
derd jonge Amerikanen hun leven offer
den in een bravourstuk dat, daar het he-
1? „S ,TI!sIukte. nimmer doordrong tot het
dagelijks communiqué van het gealli
eerde hoofdkwartier.
Ta'iïltUf beter" zei de man van een
Tankstelle, Wat verderop, „dat men aan
al ddtze dingen niet meer herinnerd
woidt. Beter voor ons. En beter voor
hii IrV Ruim hen jaar geleden was
mj in Noord-italië in krijgsgevangen
schap geraakt Dat gold toen zelfs on
der de hardne'kki ten in de Duitse Ar-
alheerd°kr"e betere °PIossing: eel\.ge_
dpfn all ^ngenenkamp verdien
de m alle opzichten de voorkeur boven
een zekere dood in de handen der Ita-
Niets® dan Joego-Slavische partisanen.
tin" Jr - «ommunisten en anarchis
ten zei de man. het was duidelijk,
dat zijn symphatieën nog altijd in een
andere richting gingen. Voor de oorlog
had hij in Dresden gewoond. Zijn fami
lie had daar 6en schoenenzaak. „Een
der beste zaken van de stad", zei de
tnan. Doch in ue brand Van Dresden
was alles verloren- gegaan, en het groot
ste deel van zijn familie was destijds
reeds, in de chaos, met de vluchtelin
genstroom naar het Westen gekomen en
daar was men gebleven. De schoenen
branche was dood, jn die dagen, zei de
man. „En bovendien: wij waren vluchte
lingen. Wij hebben het er nog uitstekend
afgebracht. Wijn vader reist voor een
firma in optische instrumenten, ikzelf
heb een behoorlijk bestaan van mijn
(Van onze Amsterdamse redactie)
„Thank you so much that I have been allowed to see your charming room".
Deze met een potlood op een klein blocnote-velletje geschreven dankbetuiging,
ondertekend door „Louise", vond mej. Delvigne gistermiddag, toen zij van
haar werk thuiskwam, op tafel liggen in haar riant flatje in de „Oranjehof",
een acht-verdiepingen tellend woongebouw voor 140 werkende vrouwen op
de hoek van de Geuzenstraat en de Admiraal de Ruyterstraat in Amsterdam-
West. Het was afkomstig van H.M. Koningin Louise van Zweden en mej. Del
vigne, onkundig van het hoge bezoek dat speciaal aan haar woninkje gebracht
zou worden, was des ochtends gewoon aan de arbeid gegaan. Haar verrassing
zal groot geweest zijn en ongetwijfeld zal zij het simpele velletje papier als een
kostbaar en curieus „kleinood" bewaren. Van haar enthousiaste buurvrouwen
moest zij het verhaal te horen krijgen over het ongedwongen vorstelijk bezoek.
Ongedwongen, ja dat was deze „visite" aan enkele woningtypes en een school
in Amsterdam. Hare Majesteit bezichtigde enkele flats in de „Oranjehof",
vervolgens de befaamde, zeer moderne „Prinses Beatrixschool" en tot slot
bracht zij een bezoek aan de familie Geervliet te Slotermeer. Overal waar de
Vorstin kwam wist zij door haar eenvoud de mensen, groot en klein op hun
gemak te stellen en met haar belangstelling voor typisch vrouwelijke zaken,
won zij vooral de harten van haar seksegenoten.
Een stralende zon deed Amsterdam in
zomerstemming verkeren, toen een char
mant geklede Koningin Louise om half
drie in gezelschap van wethouder dr R.
van den Bergh van Volkshuisvesting; jhr
F. van Lennep, Amsterdams Kamerheer;
mevr. Ch. d'Ailly-Fritz. de echtgenote van
de burgèmeester en ir J. Alozery, direc
teur van de Gemeentelijke Woningdienst,
(Van onze Utrechtse redacteur)
iiCwS?Ptember van ver1eden jaar werd
rnatehuizen" ge/.oep.en de „Stichting rheu-
Ned viiro-'.- 1S aangesloten bij de
en ten ripp I?g/°or rheuma-bestrijding
houden f h€t stichten- ins*and"
revalidatip - ul?eren van verpleeg- en
rheumanatïa t gen voor chronische
gaan van do J1' ,Men is daarbij uitge-
chronische rht dat de toestand van
Jn een der„ K?arnaPatiënten, wier ziekte
bij de huidivp NÓ ®Jüdium verkeert, dat er
tenschap niets rA van de medische we-
uitermate moenykeiJsaan te doen is. veelal
fn heel veel
speciale verpiee?,J~"cJ1 ,aa' de vereiste
n een rusthuis, hetzij thuis hetzij
fr°te steden kent m^enscn over cn in
vaarhy de patiënt bete °.r1epce,'gevaHen,
lot overgelaten, b®tr<*kelük aan zijn
kamertje verblijft. armzalig zolder
ten, die zeer ern^Ug^^.^oma-patiën-
wie geen genezing te z''n en van
wordt in ons land „n *Ve-rwachtcn is,
geschat. p 8 a 10 duizend
Reeds is een becOn -
practische uitvoering van de®^ imet de
der stichting dor de ingebr„it°eIsteUing
Maart j.l. van een eerste rhpkneming 1
torium op een in Huis ter S'ïaw]
Zeist ter beschikking gesteld landgoed
genaamd „Tannenberg" dat plaats biedt
aan circa 28 tot 30 uitsluitend vrouwelijke
patiënten. Deze inrichting moet worden
beschouwd als een overgangshuis voor
patiënten, die een klinische behandeling
hebben ondergaan, doch voor wie de over
gang naar het gewone leven in de maat
schappij nog zeer moeilijk is.
Het bestuur van de „Stichting rheuma-
tehuiijen", waarvan de heer H. Vooys,
ecom. drs voorzitter is. meent, dat binnen
afzienbare tijd vijf verpleeginrichtingen
voor chronische rheumapatiënten naast da
reeds bestaande rheumacentra nodig zijn
om in de ergste nood te voorzien. De kos
ten hiervan worden geraamd op 10.000
per bed en de overheid draagt voor 80 pet
bij. Inpassing van de Stichting in het ge
heel van de rheumabestrijding is nog een
voorwerp van studie en na regeling van
de verhouding met de medici, wil zij zich
aansluiten bij de Federatie van verpleeg
inrichtingen voor chronische zieken, die
er naar streeft in samenwerking met de
Inspectie Volksgezondheid de positie van
deze patiënten te verbeteren
De Stichting berust op neutrale grond
slag maar het bestuur zou een dergelijk
initiatief als door haar genomen van
andere zijde, niet anders dan toejuichen
omdat het gebrek aan bedoelde verpleeg
inrichtingen zeer groot is.
MINISTER CALS
brede blik
Het is opmerkelijk, dat het sindicn in
onderwijskringen rond deze plannen bij
zonder rustig is geweest de heren
Stokman (K.V.P.) en Roosjen (A.R.)
wezen daar ook op tè opmerkelijk, ais
men zich herinnert de actie, welke toen
tertijd vooral in kringen van het Ulo
tegen het plan-Rutten werd gevoerd. Deze
actie ging vooral in tegen de door deze
bewindsman ontworpen algemene middel
bare school, waarvan men bevreesd was,
dat zij het gehele Ulo zou opslokken. Écn
factor voor die rust zal echter wel het
feit zijn geweest, dat, zoals verschillende
afgevaardigden betoogden, in de opvat
ting van minister Cals het Ulo wel niet
in verdrukking zal komen. Pater Stokman
wees hier op.
Er waren overigens nog meer stemmen
voor het voortbestaan van het Ulo. Dc
heer Roosjen b.v. wees er op, dat het Ulo
en dat zou dan nu M.A.V.O. worden
160.000 leerlingen telt. Hij zag helemaal
niets in de A.M.S. van minister Rutten,
welke hij een eliteschool noemde voor ge
kwalificeerde leerlingen.
Het ontbreken gedurende zo lange tijd
van strijd om een nieuw bestel voor de
onderwijsvoorzieningen was intussen ook
in de Kamer merkbaar. De belangstelling
was haar heel matig en kwam vooral van
de zijde van de onderwiisspecialisten. Wie
er niet speciaal in geïnteresseerd was.
was afwezig.
De heer Van Sleen (P.v.d.A.l sprak
rond de onderwijsvernieuwing door dit
debat weer op gang zouden komen.
Het bleek a' spoedig, dat minister Cals
met deze tweede onderwijsnota zo onge
veer in de roos had geschoten. De Kamer
was er in het algemeen zeer mee ingeno
men, al waren er dan moeilijkheden en
rezen er vele vragen. En het was alweer
opmerkelijk, dat de meeste vragen kwa
men van katholieke zijde. Pater Stokman
had zijn hele rede zo ongeveer in vra-
gende vorm ingekleed.
Een van zijn eerste moeilijkheden was
de kwestie van het 5-jarig basisonderwijs.
De heer Van Sleen was daar uitbundig
vóór omdat dan de eerste klas L.O. in
de sfeer van hot kleuteronderwijs zou
komen gevolgd door 5 jaren basisondei-
wijs, wat volgens hem het voortgezette
onderwijs ten goede zou komen. De heer
Roosjen hield echter hardnekkig vast aan
2-jarig basisonderwijs. „Van een voorbe
reidende klas na vijf jaar", zo zeide hij
letterlijk, „komt geen fluit terecht".
Pater Stokman op zijn beurt was be
vreesd dat de vijfde klas een overgangs
klas zóu worden en dat de verdere op
leiding daarvan het nadeel zou onder
vinden. Hij betoogde ook, dat minister
Rutten bij zijn plannen te veel had laten
afhangen van het toekomstige beroep en
daarvan was nu gelukkig geen sprake.
Maar wat het Ulo betreft verschilde
Pater Stokman van mening met de heer
Roosjen. die het juist vond, dat minister
Cals het Ulo een plaats wilde geven in
het M.A.V.O, dus in het Middelbaar On-
dan ook de hoop uit, dat de discussies derwijs. De Katholieke woordvoerder was
Mag. STOKMAN
almaar vragen
daarentegen van
mening, dat het
Ulo in een an
dere wet moest
worden gere
geld en niet in
de M.A.V.O.
Volgens de wet
van 1920 is
het Ulo geregeld
als Lager On
derwijs en
grondwettelijk
is het algemeen
vormend lager
onderwijs,
meende Pater
Stokman.
En dan vuur
de hij opnieuw
een serie vragen op de bewindsman af.
Wordt nu de vooropleiding van de
L.T.B.-scholen afgeschaft?
Zo niet: zullen dan de Nijverheids- en
L.T.B.-scholen twee klassen van het
M.A.V.O. bij zich onderbrengen?
Hoe zal het L.A.V.O. eruit gaan zien?
Dat Lager onderwijs wordt nu volgens
hem wel wat armetierig. Dat moet toch
een basis blijven voor kinderen, die daar
na niets meer leren.
Hij uitte zijn verheugenis over de vol
ledige financiële gelijkstelling, die hij het
enige juiste uitgangspunt noemde. Hij
begreep, dat dit geen automatisme kon
worden en dat dit niet zonder meer voor
het gehele voortgezette onderwijs zou
kunnen gelden.
Over deze uitspraak was de heer Van
Sleen zeer verheugd. De oprichting van
scholen is te willekeurig geweest, be
toogde deze. Hij erkende de vrije keuze
van de ouders, maar bij de stichting van
confessionele scholen moest men voorzich
tigheid betrachten en zien naar de maat
schappelijke behoefte.
Vlak daarvoor kwam hij op zijn stok
paardje van gelijke kansen voor allen.
Aanleg en begaafdheid houden geen ver
band met de financiën der ouders, be
toogde hij. Maar hij vergeet altijd daarbij
te zeggen, dat het milieu wél daarmee
verband houdt en dat dit milieu in sterke
mate het succes der leerlingen bepaalt.
Wat niet wegneemt, dat er heel wat be
gaafden in fabrieken verloren gaan, die
wat hun aanleg betreft misschien grote
dingen tot stand hadden kunnen brengen,
indien zij de kans hadden gekregen.
Neemt men de critiek in het alge
meen tezamen dan werden minister
Cals en zijn staatssecretaris, mej. De
Waal. luide geprezen om hun brede
bril. De heer Van Sleen herinnerde er
aan, dat hij reeds eerder en meermalen
op een onderwijsplan had aangedron
gen. Zoals het tot nu toe ging waren
het alleen maar incidentele voorzienin
gen. Nu is er een opbouw van uit een
visie, welke het geheel van onderwijs
voorzieningen omvat. Hij zeide met
prof Gunning: wij hebben wel een stel
scholen, maar geen schoolstelsel. Er is
geen aansluiting tussen de verschillen
de schooltypen, er moet een soepele
overgang zijn van het ene naar het an
dere. Het liefst zag hij nog een Alge
mene Onderwijswet, een grondslagen-
wet of een z.g. raamwet. Maar dat zal
wel een socialistisch ideaal blijven, om
dat dit voor het bijzonder onderwijs al
te gevaarlijk zou zijn.
De heer Roosjen vond het in het plan-
Cals zo mooi, dat de taak der ouders ten
aanzien van onderwijs en opvoeding zo
sterk op de voorgrond werd geplaatst. Hij
noemde dat weldadig. Hij vroeg ook nog,
wanneer het rapport-Wesselings-Van
Houten over de financiële gelijkstelling
van het buitengewoon lager onderwijs
was te verwachten.
Pater Stokman noemde dit plan een
stoutmoedig plan en vroeg alweer!
of het de bedoeling was dit in één rege
ling onder te brengen en welke tijdsduur
de minister voor de uitwerking had ge
dacht. En tenslotte ook nog, wat er dan
met de M.O.-wet zou gebeuren
Over het lager en middelbaar technisch
onderwijs spraken tenslotte nog de heren
Stapelkamp (A.R.) en Engelbertink
(K.V.P.)Morgen worden de debatten
voortgezet en wij komen er dan op terug.
Vooraf werd nog het slot van het wets
ontwerp Wijziging van regelingen betref
fende economische delicten behandeld.
Dit hele wetsontwerp komt eigenlijk
neer op een codificatie van het recht be
treffende economische delicten en bij de
Kamer was alleen onrust ontstaan over
de samenwerking met het bedrijfsleven,
dat tot nu toe eigen ambtenaren had ge
had. De opsporingsambtenaren, aldus mi-
hister Donker, moeten aan bijzondere
eisen voldoen, en daarom is het beter de
opsporingsdiensten te concentreren.
Nu had de heer De Ruiter (C.H.ï een
tweetal amendementen ingediend, die ten
doel hadden de eigen inspecteurs van het
Z.K.B. (Zuivel kwaliteits controlebureau)
in die functie te handhaven. Daar was vol
gens de ministers Mansholt en Donker
geen enkel bezwaar tegen. Maar men
moest niet trachten de nodige concentra
tie te verstoren. Dat kon men óók berei
ken door een wijziging van de Landbouw
Uitvoerwet 1938 en daartoe hadden de mi
nisters een nota van wijziging ingediend.
Toen trok de heer De Ruiter zijn amen
dementen onmiddellijk in. En het wets
ontwerp werd z.h.st. aangenomen.
Ook waren er nog enige stemmingen
van de vorige dag overgebleven. Aller
eerst een motie van de heer Haken
(C.P.N.) die een renteloos crediet wilde
zien verleend aan landbouwers, als zij
reeds 20 opbrengslderving hebben als
gevolg van de wateroverlast in de pro
vincie Overijssel. Het wetsontwerp gaf
aan 33 Het is altijd gemakkelijk ho
gere eisen dan de regering te stellen, wat
de communisten dan ook getrouw doen,
ook al reten zij, dat hun dwaze voorstel
len worden verworpen. Dit werd verwor
pen met 56 tegen 4 stemmen. Vóór alleen
de communisten.
En dan moest er nog worden gestemd
over de Wijziging van de Kweekschool-
wet en van de M.O.-wet, H.O.-wet en de
Pensioenwet. Hierbij waren twee amen
dementen van Pater Stokman, die beide
dezelfde inhoud hadden en voorstelden de
afschnjving per jaar voor aan hun be
stemming onttrokken schoolgebouwen
met te stellen op 1 maar op 114
maakte er hedenmiddag
1.25 van en dat werd door de Kamer,
nadat minister Cals had verklaard, dal
hij dit aan de Kamer overliet, aangeno
men met 36 tegen 29 stemmen. Rechts
te;en links.
De wetsontwerpen zelf werden z.h st
aanvaard. f. g.
bij het Paleis m de auto's stapte. De korte
stoet reed door de Jordaan, met oranje-
bestrikte kinderen en vrolijk wuivende
verpleegsters, naar de „Oranjehof". In de
ha] van het gebouw gaf de heer H. van
Saane, de beheerder, een uiteenzetting
over de exploitatie, terwijl een aantal be
woonsters, samengehokt op de trappen en
de balcons, toekeken. Op de zevende
étage bezichtigde H.M. de flats van de
zusters vaq het Binnengasthuis en in de
gezamenlijke eetzaal genoot zij van het
prachtige uitzicht over de oude en nieuwe
stad. Koningin Louise vond het „wonder
ful".
Na het bezoek aan de flat van mej. Del
vigne „I've never seen such nice dwel
lings" ging men naar de Prinses Bea
trixschool aan de rand van Slotermeer.
Tussen een haag van juichende leerlingen
betrad de vorstin het schoolgebouw, aan
de ingang waarvan de in een prachtig
blauw-fluwelen jurkje gestoken achtjarige
Marijke Geesthuizen bedeesd een bos ro
zen aanbood. Naast de deur was een plak
kaat vastgeprikt waarop met mooie ge
kleurde sierletters „Hjartlig valkommen
in var skola". Het gezelschap bezocht
daarna drie klassen. Koningin Louise be
keek vol belangstelling het werk van de
kinderen. In de eerste klas bood Frank
Reinders H.M. zijn zojuist gereedgekomen
waterverftekening aan, die de Vorstin met
een dankbare handdruk aanvaardde.
Dc Prinses Beatrixschool mag zich in
het gelukkige bezit prijzen van een „toko'',
een miniatuurwinkeltje waar de kinderen
zelf kunnen kopen en verkopen. De 7-
jarige Margriet van der Meulen stond
trots achter de toonbank en de even oud»
Rinus Zuyden hielp haar toen H.M. voor
75 „centen'' een blik appelmoes kocht,
„omdat appelmoes in het Zweeds haast
net zo klinkt ais in het Nederlands". Tot
slot van het schoolbezoek, waarover de
vorstin zich zeer enthousiast toonde, zag
het hoge gezelschap de kinderen in do
prachtige schoolzaal twee dansjes uitvoe
ren, een boerendans en de ringelrci, welke
laatste met een hoofse buiging eindigde.
Opnieuw stond een grote juichende me
nigte klaar toen de stoet voor het huis van
de familie J. Geervliet op de hoek van de
Van Koetsveldstraat en de Lodewijk van
Deysselstraat in Slotermeer II voorreed.
Het was el enige dagen geleden uitgelekt,
dat Koningin Louise hier zou heengaan en
de Zweedse journalisten en fotografen
hadden hele verhalen met portretten in
hun kranten gezet. Dit deed echter niets
af aan de hartelijkheid waariTiee mevr.
Geervliet-Vink en haar echtgenoot, een
boekhouder Dij een automobielbedrijf, de
hoge gasten ontvingen.
De zeven kinderen, allen op hun paas-
best gekleed, waren natuurlijk ook
thuis. De 12-jarige Evelyn, de oudste,
reikte H.M. een prachtige bos bloemen
over. De vorstin kreeg nog een ander
geschenk, een enorme taart versierd
met een witbrood, de Zweedse en "Ned.
vlag en een gekleurd bollenveld. Dit
was een dankbetuiging van een Sloter-
meerse bakker voor het Zweedse „oor
logsbrood" Koningin bezichtigde het
hele zeven kamers tellende huis en be
wonderde vooral de ruime badcel.
Er was helaas geen tijd meer voor een
kopje thee. waarvoor mevr. Geervliet
extra haar porselein te voorschijn had ge
haald. Hartelijk toegewuifd door de men
senmassa maakte het gezelschap nog een
korte rit door Slotermeer voor de stoet in
snelle vaart terugreed naar het Konink
lijke Paleis.
Dc zg. lijnverlichting, die als voorproef
een half jaar geleden is aangebracht over
een traject van 300 meter op de Rijksweg
no. 1, AmsterdamAmersfoort, onder
Diemen, heeft bewezen onder de meest
ongunstige weersomstandigheden te vol
doen. „Hoe slechter de weersomstandig
heden, lioc beter de verlichting", aldus
de hoofdingenieur van de Rijkswaterstaat
ir W. C. Richters tijdens verrichte licht
metingen op dit weggedeelte door perso
neel van het lichttechnisch laboratorium
van Philips.
Deze proefverlichting met de fluores-
centiebuizen zal zeer binnenkort worden
verwijderd. Het experiment was bedoeld
om na te gaan, of en hoe een grote proef
met lijnverlichting over een weggedeelte
van 1 km moet worden verricht.
Alvorens wordt overgegaan tot uitvoe
ring van deze grote proef, zullen eerst
nog experimenten met kwik- en natrium-
verlichting op deze Rijksweg worden ge
nomen. Binnenkort zal het G.E.B Am
sterdam overgaan tot het aanleggen van
deze beide proefverlichtingen beide
over een lengte van 1 km.
De groepscommandant van de Rijks
politie in Diemen had geconstateerd dat
op het wegvak met de proefverlichting
het afgelopen half jaar geen enkel on
geval is gebeurd. Voorheen was het aan
tal ongevallen daar ter plaatse legio.
