Bestseller in Nzega
Monnikendam haalde senator Snider in
„Midzomernachtdroom" in Hertme
Wichelroede-onderzoek vol
komen waardeloos
Onze missie in Tanganyika heeft dringend
behoefte aan een vakschool
Safari langs
de evenaar
(10)
Prélude op eeuwfeesten
Mc
Uitstekend gespeeld door amateurs
Pax-Christi tocht naar Vogelenzang
E'
E'
Eeuwgetij Haarlemmer
meer ook Kerkelijk
gevierd
Grootse ontvangst voor „verloren zoon"
De verhouding tussen Kerk en Staat
besmettelijke ziekten
De legende der ciardstralen
Driedubbele doodsteek
voor een oud geloof
Tachtigjarige door
rover overvallen
Per 1 Juli twee
achterlichten
DINSDAG 28 JUNI 1955
PAGINA
Privé-vakschool
Olie en advertenties
Als het ooit zo ver mocht ko
men, zou hij zijn aandacht en
zijn vrije uren aan andere pro
jecten kunnen besteden. Hij
dacht aan het ontwerp en de
aanleg van een irrigatie-systeem
in de streek waar hij woonde.
Daar zouden de Afrikanen die
jaar in jaar uit hun gewassen
zagen sterven in de dorre grond,
de missie stellig dankbaar voor
zijn en zij zouden er wat van
leren bovendien. Hoeveel dollars
de aanleg van zo'n irrigatie
systeem, compleet met wat
stuwdammen, wel zou kosten,
durfde de pater voorlopig niet
eens uit te rekenen
Bisschop wordt feestelijk
ingehaald
JONGENSGILDE KATH.
JEUGDBEWEGING
Mgr WILLEKENS
VEERTIG JAAR PRIESTER
WÊmm
CHRIST. NAT. VAKVER
BOND OVERSCHRIJDT
DE 200.000 LEDEN
1300 PELGRIMS NAAR
BEAURAING
250ste bedevaart o.I.v.
mgr C. Kramer O.F.M.
Een oude sok
T roethappen
Grootse feesten
Breng variatie in het menu
QUAKER
GESNEDEN
VERMICELLI
Drie studiegroepen
Zelfde resultaa als
bij loting
Het tweede ojiderzoek
A utosuggesties
Het geld was op de bank
Nog een paar dagen
DE WOORDENLIJST DER
NEDERLANDSE TAAL
Een blik smeerolie en vierduizend oude
hoeden voor Kiangeli
KIANGELI (TANG.), Mei
"C1 R lag wat post in Kiangeli.
De missiestatie was daar bijzonder internationaal:
een Zwitser, een Amerikaan, een Canadees en Pater
Vic. Debets, een kleine, bedrijvige Rotterdammer. Men
noemde lien glimlachend cie United Nations", en
iemand onder deze Verenigde Naties had met een, in
deze streken weinig voorkomend gevoel voor orde, net
heid en mogelijke misverstanden, in een der vertrekken
van de missiestatie een speciale postrek getimmerd,
met een privé-vakje voor de post van iedere Natie
ook al hadden ze daar in Kiangeli de postbode waar
lijk niet om de haverklap aan de deur, en ook al ge
beurde het wel eens, dat de posthokjes drie, vier we
ken achtereen alleen maar van hun overbodigheid ge
tuigden.
Doch toen Father Lacasse, die om de een of andere
reden van op één mijl afstand reeds als een Amerikaan
te herkennen viel, die middag in Kiangeli terugkeerde
van een lange reis naar Dar-es-Salaam met een ju
weel van een Winchesterbuks en een schilderachtig
aantal andere, eveneens zeer nuttige goederen vond
hij inderdaad een stapeltje brieven met Amerikaanse
postzegels in zijn box en daar begon de pater gretig in
te graaien: „I wanna see if there's anyone amongst my
relatives who died". Er bleek niemand gestorven, de
post bevatte het gebruikelijke nieuws. In St. Louis,
schreef men, hadden ze een beroerde winter gehad. En
een oude schoolvriend was bankdirecteur in een verge
ten provincie-stadje in New England geworden. En een
verre neef bedankte in twee overvloedig vol getypte
folio-vellen voor een serie Oostafrikaanse postzegels
welke de pater hem gezonden had. Father Lacasse stak
de brieven onverschillig in zijn zak. Het zou wellicht
weer drie volle weken duren alvorens er opnieuw wat
post in het hokje van Father Lacasse zou liggen. Hij
hoopte maar, dat er dan een cheque van een zijner vele
Amerikaanse missie-vrienden zou arriveren. Hij was
bezig zijn zaken uit te breiden. En hij kon een handje
vol dollars daarbij uitstekend gebruiken
De pater deed zijn „zaken" in zijn
vrije tijd, de weinige uren die hem
iedere week na het gewone routine-
missiewerk nog restten. Hij had met
wat dollars die hij uit de States ge
kregen had. een aantal katholieké
Afrikanen in Nzega in de gelegenheid
gesteld, een coöperatieve winkel op te
richten een winkel van de Afrika
nen en vóór de Afrikanen. Die winkel
liep nu wel, zeer tot ongenoegen van
de Indische scharrelaars die het tot
dan toe ook in Nzega voor het zeggen
hadden gehad en die diensvolgens
bij voorkeur woekerwinsten maakten.
Doch alvorens het zo ver was, had de
pater van deze coöperatieve winkel een
barre hoop hoofdpijn ondervonden.
Het was waar: de Afrikanen jubelden
hun kelen schor van pure geestdrift,
toen de pater destijds de idee van een
Afrikaanse coöperatieve winkel had
gelanceerd, doch voorlopig hadden zij
er nauwelijks een hand naar uitge
stoken.
De pater had voor alles moeten zor
gen, voor het „winkelpand", voor de
zetbaas, voor het huis van de zetbaas,
en voor de eerste magazijn-voorraden.
Hjj had dat allemaal opgeknapt. Zijn
bestseller was een partij van vier
duizend tweede-hands herenhoeden ge
weest. Iljj had die ergens in Londen
op de kop getikt ad één shilling per
hoed. In Nzega hadden de Afrikanen
er voor in de rij gestaan. Zelfs de
„Chief", de koning van de streek,
droeg nu bii voorkeur een oude, ver
kleurde Stetson uit de voormalige
garderobe van een Londens gentle
man
Father Lacasse had aan de opbouw
van die coöperatieve winkel wel een
paar honderd dollars verspeeld en
daarvoor, zei hij, hadden zijn Ameri
kaanse vrienden die dollars dan ook
gegeven Nu had hij, niet zonder
moeite, een timmermanswerkplaats op
gericht, een privé-vakschool, waarin
hij twee-en-dertig jonge Afrikanen
liet opleiden als meubelwerkers.
„Tachtig procent van de jonge Afri
kanen". zei de pater, „krijgen geen op
leiding dan die van de lagere school.
Dat is net te weinig opleiding om hen
een toekomstkans te geven, bijvoor
beeld in dienst van het gouvernement.
Doch het is óók net te veel om hen
weer terug te sturen naar hun dorp
met geen ander perspectief dan dat
hunner voorvaderen: een mager bestaan
in de landbouw. Men zal hier in Tan
ganyika vakmensen moeten creëren en
op den duur een middenstand, doch
helaas: er is slechts één vakschool in
heel het land. en daarom ben ik er op
bescheiden schaal zelf maar een be
gonnen".
Father Lacasse breidde zijn school
nu uit. Zij was in tal van opzichten
een succes gebleken. Zij werd, lang
zamerhand, een beetje self-supporting
bovendien: Father Lacasse verkocht de
werkstukken zijner leerlingen ad 20
shilling per stuk en hij noteerde de
laatste lijd zelfs al orders van het
gouvernement, doch hij wist des
ondanks niet of hij de zaak op den
duur wel draaiende zou kunnen
houden
„Afrikanen", zei hij opgewekt, „heb
ben geen gevoel voor machines, en
néém ze dat maar eens kwalijk". Hq
nam het hun niet kwalijk, doch niet
temin verwoestten zij met wonderlijke
grondigheid alle machines die de pater
voor zijn schooltje had aangeschaft. Er
staken niet minder dan tienduizend
dollars in die machines, het was het
beste geweest wat hij in Amerika, op
dat terrein had kunnen krijgen, doch
nu lag de grote zaagmolen al buiten
bedrijf en schrééuwde om een uit
voerige reparatie. Het was daarom,
dat de pater niet zonder spanning op
een nieuwe ehèquc uit de Staten zat
te wachten
Men zei. dat father Lacasse op de
een of andere manier die zaagmolen
wel weer gerepareerd zou krijgen: hij
beschikte over véle vrienden in
Amerika Eén zijner vrienden zat in
de automobiel-branche. De man had
een jaar of wat geleden heel zijn
hebben en zijn houden gestoken in een
nieuw smeermiddel. Bij gebrek aan
andere afnemers stuurde hij een vat
met dat nieuwe smeermiddel naar
Afrika, een vreemd cadeau voor father
Lacasse. En father Lacasse stookte dat
smeermiddel in zijn aftandse jeep en
vervolgens schreef hij aangaande de
prestaties van die nieuwe olie een
enthousiaste brief naar de States, en
daar lanceerden zé zo gaat dat in
Amerika die brief van een onbeken
de missionaris voluit en met koe-
beesten-van-letters in een wilde
reclame-campagne, en vervolgens
vloog in die smeermiddelenfabriek de
omzet omhoog; en als dank voor de
verleende medewerking waaiden er nu
nog altijd ieder jaar wel een paar
honderd dollars naar Afrika over
Zo hield father Lacasse zijn bedrijfje
dan aan de draai. Dank zij de dollars
verging het hem beter dan. bijvoor
beeld, broeder Antoninus van Rooy,
een bekwaam vakman, die in Kipala-
pala enkele jaren lang een uitstekende
timmermanswerkplaats had geleid (de
broeder, die uit Houten bij Utrecht
kwam, had toen wel vijftig man in op
leiding en als het moest, vervaardigde
hij zelfs vrachtwagencarosserieën),
doch die deze werkplaats nu met een
verwoest machinepark helaas had
moeten sluiten.
„Wat wij doen", zei father Lacasse,
„is" niet meer dan wat snipperwerk".
Hij hield niet van snipperwerk. Hij
dacht en hi.1 was waarachtig de
enige niet dat de missie dringend
behoefte had aan een eigen, grote
vakschool.
4'.
IN HET KAKSCHOOLTJE" VAN FATHER LACASSE
tienduizend Dollars en geen gevoel voor machines
Het eeuwgetij van de drooglegging van
de Haarlemmermeer zal ook kerkelijk
worden gevierd en wel Vrijdag a.s. met
een plechtige Avondmis.
Tevoren zal de bisschop van Haarlem,
mgr J. P. Huibers, van de IJdijk in de
Meer officieel worden ingehaald met trac
toren, ruiters en velerlei corporaties. De
stoet trekt naar de parochiekerk van de
H. Johannes de Doper in Hoofddorp, waar
de plechtige H. Mis wordt opgedragen
met pontificale assistentie
In het gisteren door ons gepubliceerde
verslag van de eerste „nationale kader-
schouw" te Vught van het Jongensgilde
der Katholieke Jeugdbeweging, is een jn_
aangename zetfout geslopen- In de eerste
alinea werd gesproken over „overbodige
goodwill van de verkennerij". Bedoeld
werd: overvloedige goodwill
Z.H. Exc. mgr J. P. Wiliekens, oud-
apostolisch vicaris van Djakarta, hoopt
op 24 Augustus in het groot-seminarie
van Moentilan zijn veertigjarig priester
feest te vieren.
Z.H. Exc. werd op 6 December 188.1 te
Reusel geboren. Hij werd bisschop gewijd
op 3 October 1934. Enkele jaren na de be
vrijding vroeg hij ontslag uit zijn functie.
Hij was in de bezettingstijd de enige Ne
derlandse bisschop, die niet geïnterneerd
werd door de Japanners.
Met de première van „Een Midzomer
nachtdroom" in de vertaling van dr L. A.
3. Burgersdijk in het prachtige Twentse
Openluchttheater te Hertme bij Borne, is
een droom van pastoor J. H. Veeger uit
Hertme werkelijkheid geworden.
Drie jaar geleden begon deze kunstzin
nige zieleherder in zijn pastorietuin met
een eenvoudig openluchttheater in te
richten. De décors werden met behulp van
zijn parochianen gemaakt, terwijl een
groep amateurspelers uit verschillende
Twentse steden en dorpen onder de bezie
lende leiding van pastoor Veeger het to
neelspel „Joseph in Dothan" instudeerde
en daarna vele malen met succes opvoer-
Dit was het begin van pastoor Veeger s
schone droom. Hij zag in verbeelding het
eenvoudige theater uitgroeien tot een
machtige schouwburg in de open lucht.
Met man en macht werd er aan gewerkt
om in 1954 een opvoering te kunnen geven
van „De Paradijsvloek" van Alphons Lau-
óy. Het theater kreeg 2000 zitplaatsen,
terwijl een aardig décor tegen een muur
van prachtige eiken werd opgetrokken.
Een groot aantal voorstellingen stond
°P het programma en iedereen was hoop-
y°l gestemd na het succes van het eerste
laar-...
De zomer van 1954 gaf elf verregende
De deelnemers uit Noord- en Zuid-Hol
land aan de Pax-Christi-bedetocht, naar
Vogelenzang, welke Zaterdag en Zondag
is gehouden, zijn tot de conclusie geko
men, dat, wat betreft de verhouding tus
sen Kerk en Staat, de meest ideale oplos
sing zou bestaan uit een samenwerking
tussen beide m onderling overleg op al
die punten, waarvoor zij belanghebbend
zijn, zoals onderwijs, cultuur en alle tak
ken van geestelijke ontwikkeling en be
schaving. In Nederland bijvoorbeeld is
zulks het geval.
De groep was Zaterdagmiddag in Haar
lem bijeengekomen in de kathedrale kerk.
Na het bidden van het reisgebed begaven
de deelnemers zich op weg naar „de Til—
tenberg" het internationale centrum van
de Vrouwen van Nazareth te Vogelen
zang. Onderweg bespraken zij de pro
blemen, welke verbonden zijn aan de
scheiding van Kerk en staat, zowel als
aan de eenheid tussen ICerk en staat,
noch een staatskerk, noch een „kerk
staat" werden wenselijk geacht. Óp de
Tiltenberg werd 's avonds de discussie
voortgezet, waarbij men tot bovenver
melde conclusie kwam. Aan dit gesprek
namen ook enige Vrouwen van Nazareth
deel.
Zondagmorgen hebben drie Vrouwen
van Nazareth een conferentie gehouden
Het C.N.V is een ledental van 200 000
gepasseerd. Dit blijkt uit de nu bekend
geworden kwartaalstaat, welke betrek
king heeft op het ledental van de Chris
telijke vakbeweging op 1 April j.l. Op
deze datum telden de 25 organisaties, die
het C.N.V. vormen, tezamen 202.583 leden.
In dit aanta] is niet begrepen het leden
tal van de Prot.-Chr. Vereniging van
beambten, werkzaam bij het mijnbedrijf,
die met ingang van 1 Mei 1955 tot hei
C.N.V. is toegetreden.
Het ledental van 202.583 werd bereikt
door een uitbreiding van het ledental met
2876 over het eerste kwartaal van 1955.
voor de leden van de Pax-Christi-bewe-
ging. Een Noord-Amerikaanse sprak in
het Nederlands over de verhouding tus
sen Kerk en staat, zoals zij deze twee jaar
lang in China had meegemaakt tijdens
haar verblijf te Hongkong. Een Duitse
sprak over de moeilijkheden, die de Oost-
duitse jeugd door de communisten in de
weg worden gelegd, o.a. door de zgn. Ju-
gendweihen. Zij prees de vindingrijkheid
en de moed van de jeugd om niet deel te
nemen aan deze jugendweihen. Tenslotte
behandelde een Zuid-Afrikaanse de posi
tie van de katholieken in haar land.
Dertienhonderd pelgrims, voornamelijk
uit Noord- en Zuid-Holland en Noord
Brabant, nemen deel aan de jubileum
bedevaart naar Beauraing, het genade
oord van Maria in de Belgische Ardennen.
Van 2 t/m 4 Juli organiseert het Neder
lands Comité „Pro Maria" namelijk zijn
250ste pelgrimage. Deze zal ditmaal on
der leiding staan van de verdreven bis
schop van Luan Fu in China, mgr C.
Kramer O.F.M.
Onder de pelgrims bevinden zich 50
zieken, die in speciale bussen worden
vervoerd. In totaal zullen 50 bussen de
tocht naar Beauraing maken. Het pro
gram der plechtigheden omvat onder
ï?efj,!?es Zondags (3 Juli) een pontificale
H. Mis, opgedragen door mgr Kramer, en
een pontificaal Lof, gecelebreerd door
mgr Charue, bisschop van Namen
De geestelijke leiding dei bedevaart be
rust bij deken G. Kuys van Poeldijk.
Blijkens een opgave van het aantal aan
gegeven gevallen van besmettelijke ziek
ten over de week van 12 t/m 18 Juni wer.
den 79 gevallen van roodvonk geregis
treerd, één geval van kinderverlamming,
nl. in Zwolle, en 551 gevallen van rode
hond.
Zondagen en daardoor een flinke finan
ciële strop.
Gelukkig had pastoor Veegers voor
dien. de elite van Twente voor zijn doei
weten te winnen en de Stichting Twentse
Openluchtspelen (ESTO) in het leven ge
roepen Niet ontmoedigd, maar juist ge
sterkt door de tegenslag toog hij opnieuw
aan het werk. Met medewerking van de
directeur van de VVV uit Hengelo, de
heer D. Wilmink en talrijke zakenlieden
en belangstellenden, is het pastoor Vee
ger dit jaar gelukt een décor in het thea
ter op te bouwen, dat zijn weerga in Ne
derland en daarbuiten niet kent. Een
prachtige poort van Bentheimersteen met
6 brandende toortsen sieren de ingang van
het Twents openluchttheater in het lan
delijke Hertme. Een prachtige burcht met
hoge toren, evepeens uit Bentheimersteen
opgebouwd, is thans het vaste décor,
waartegen elk spel goed zal uitkomen. Er
is een lichtinstallatie, zoals er nog maar
weinig zijn, terwijl ook de geluidsinstal
latie tot in de perfectie zal worden ver
zorgd.
Dit was een gedeelte van de droom van
pastoor Veegermaar hij zag in die
droom ook een zeer grote massa mensen
met allerlei voertuigen naar Hertme trek-
ken, die het theater tot de laatste plaats
bezetten
Ook dat is werkelijkheid geworden,
want gisteravond was het Twents open
luchttheater tot de allerlaatste plaats be
zet. Twee duizend bezoekers uit alle
windstreken waren naar Hertme geko
men om te zien, wat of de elite van het
Twents amateur toneel zou terecht bren
gen van Willem Shakespeares „Een mid
zomernachtdroom".
Na een gedegen voorbereiding, onder
bezielende leiding van Joop Biekman uit
Ruurlo, is de première een groot succes
geworden. Er werd buitengewoon goed
geacteerd. Jammer was het evenwel, dat
de geluidsinstallatie niet altijd voldoende
was om het gesproken woord goed ver
staanbaar te maken. Daardoor is voor de
pauze veel schoons verloren gegaan. Dat
het spel desondanks toch bleef boeien
en men als het ware een speld zou heb
ben kunnen horen vallen, houdt een
extra compliment in.
Tijdens de pauze was men er blijkbaar
in geslaagd enige verbetering aan te
brengen, waardoor het laatste en mooiste
bedrijf een bijzondere gave uitbeelding
kreeg. Toen bereikte het spel van deze
Twentse dilettanten een hoogte, dat vaak
de grens van het beroep benaderde. Kos
telijk speelden toen vooral de eenvoudige
werklieden hun dwaze toneelspel bij ge
legenheid van de feestelijkheden van het
huwelijk van de hertog.
Ofschoon alle spelers en speelsters hun
rollen met veel overgave vertolkten
waren er toch enkele uitblinkers, die we
een pluim niet mogen onthouden. Dat
was op de eerste plaats Willy Falkman
uit Hengelo die een glansrol van Puck
de dwaze kabouter heeft gemaakt.
Daarna komt Johan Pol uit Hengelo. Hij
zette een creatie van Spoel de wever
voor het voetlicht, zoals Shakespeare hem
beslist moet hebben gezien. Bij de dames
komt Julia Wobben uit Enschede en Joop
NijhuisEnsink. eveneens uit Enschede,
een bijzonder compliment toe.
Zij gaven respectievelijk stijlvolle uit
beeldingen van Mermia, de dochter van
Egeus en Titania, de koningin der elfen.
Puck Rochad uit Hengelo, die de dansen
voor de elfen instudeerde heeft eer van
haar werk. Dit kan ook gezegd worden
van de grimeur en de firma, die de
costuums leverde, die de costuums lever
de. De muziek die op de band was op
genomen was van het KRO-orkest.
Deze was uitstekend. De burgemeester
van Hengelo mr R. J. J. Lambooy bracht
tot slot van deze zeer geslaagde première
dank aan velen en hij was er van over
tuigd, dat het Twentse openluchttheater
onder de stuwende leiding van pastoor
Veeger een goede toekomst tegemoet
gaat.
Reprises van „Een Midzomernacht
droom" volgen op Zondag 3 en 10 Juli.
schone stadje aan het
IJsselmeer met zijn
Gouden-Eeuwse pracht
waarvan wij in ons blad van
Maandag 16 Mei j-1- reeds de
lof zongen in een artikel ter
gelegenheid van het feit, dat
zes eeuwen geleden aan het
stedeke stadsrechten werden
verleend heeft gister
avond een grandioze prélude
gehad op de feestweek,
waarmee men van 17 t/m 23
Juli a.s. dit jubileum zal vie
ren. Heel Monnikendam was
namelijk uitgelopen om een
van zijn zonen, die na een
bijna 50-jarige afwezigheid,
waarin hij het tot senator
van Alaska had gebracht,
een groots en uitbundig wel
kom te bereiden.
Heini Snider zijn eigen
lijke naam is Gerrit Snijder
mag na zijn terugkeer in
ons land over belangstel
ling niet klagen. De kranten
hebben tien dagen geleden
vol gestaan, toen hq met de
„Nieuw Amsterdam" in Rot
terdam arriveerde. Maar de
ontvangst in zijn geboorte
stad overtrof wel de stout
ste verwachtingen van het
echtpaar Snider, dat spe
ciaal voor de eeuwfeesten
naar ons land is getogen.
Het grappige was. dat tal
van oude Monnikendam
mers hun jeugdvriend her
kenden en dat ook de 69-
jarige senator telkens zijn
gevouwen handen ten groet
kon opheffen, toen hij met
burgemeester Kelder en
diens echtgenote in een lan-
dauwer, die werd voorafge
gaan door twintig vaandel
dragers en een tamboer, en
fanfarekorps en gevolgd
door een lange stoet van in
frisse kledij gestoken leden
van de gymnastiekvereni
ging „Brinio" (waarvan hij
destijds zelf een der oprich
ters was) een ware zege
tocht maakte door de feeste
lijk vlaggende grachten.
OM ZEVEN UUR was het
echtpaar Snider per
auto aan de grens van
de gemeente aangekomen.
Daar werd het door de bur
gemeester verwelkomd en
kreeg mevrouw van een
gymnaste een fraai bouquet
bloemen. Familieleden om
helsden de vroegere schoen
makersleerling en een oude
schoolvriend sloeg hem van
pure blijdschap op de schou
ders. Voor de microfoon van
de Wereldomroep vertelde
de senator in een Neder
lands, dat bewondering af
dwong, hoe hij zo graag zijn
90-jarige moeder en natuur
lijk Monnikendam weer eens
wilde terugzien. Zijn vrouw
had in een oude sok nog
2000 dollar gevonden, grapte
hij de senator hoéft heus
niet oP een dollar te kijken!
en zo waren ze dan op de
boot gestapt.
Evenals in Rotterdam
sprak de Nederlandse Ame
rikaan, die een avontuurlijk
leven achter de rug heeft,
ook hier zijn bewondering
uit over wat ons land na de
oorlog gepresteerd had.
„You can't be too Dutch",
zeggen ze in de States, zei
hij, „en ik heb nu gezien dat
dit gezegde waarheid bevat,
want de Nederlanders weten
inderdaad van aanpakken."
Met gerechtvaardigde trots
vermeldde hij dat hij „Grand
President of the Grand Lod
ge of the Pioneers of Alas
ka" was, een titel, die je in
dit land pas kunt verwerven,
wanneer je er 35 jaar ach
tereen gewoond hebt.
Monnikendam was niet
veel veranderd, vond hij,
toen de door twee schim
mels voortgetrokken koets
even stopte voor zijn vroe
gere woning op het Zuid
einde nr 12, waar in het
hout nog de datum gekerfd
staat, waarop de senator als
jongeling de wijde wereld in
trok. Voor het stadhuis
bracht het fanfarecorps hem
een serenade. „Voor de mu
zikanten een gias bier en
voor de gymnasten een ijs
je", beloofde hij gul. Burge
meester Keider hield vervol
gens een officiële toespraak,
waarin hjj herinnerde aan
het grootse verleden van de
stad en opmerkte, dat ook
Monnikendam de bakens zal
gaan verzetten, zij het dan
op bescheiden wijze door de
bevordering van het toeris
me te land, maar vooral te
water.
„Onze stad kan een prach
tig recreatie-oord van Am
sterdam worden", zo meen
de hij.
Hanneke Konijn, een par
mantig meiske, bood een
Edammer kaasje aan en Sni
der zelf sprak de menigte op
een „oubollige" wjjze toe en
dankte haar voor de gewel
dige ontvangst. Een feest
dronk in het stadhuis besloot
deze geslaagde inzet van de
feesteii.
i EN INZET nog maar,
want het programma
voor de jubileumweek
staat vol met grootse festivi
teiten. De stad wordt door
de negen buurtverenigingen
verlicht met lampions, en
lantaarns; er komen oud-
Hollandse versieringen en
fonteinen; de oude stads
poorten worden weer opge
trokken en ook de trek
schuit zal opnieuw door de
grachten gaan varen. Het
waterorgel ontbreekt na
tuurlijk niet, evenmin als de
gebruikelijke kermis. De
feestgangers mogen zich
niet misdragen want schout
en rakkers hebben een
schandpaal als „stok achter
de deur". Zondag 17 Juli
worden er in de kerken her
denkingsdiensten gehouden.
Maandag opent het feest
met de plechtige voorlezing
van het aloude handvest. De
commissaris der Koningin in
Noord-Holland luistert die
eerste dag op met zijn te
genwoordigheid. Des mid
dags recipieert het gemeen
tebestuur en defileren alle
verenigingen van het jubi
lerende stadje.
lEN GREEP uit het pro
gramma leert ons. dat
er verder een wedstrijd
is voor stadsomroepers, een
openluchtspel, een nerleeide
kaasmarkt, een groots vuur
werk, een historische op
tocht en een ouderwetse
trouwpartij en bruiloft, een
vlootschouw, muziekfestival
enz. Ook zullen de Monni
kendammers, die in de volks
mond de bijnaam van „troet-
happers" hebben troet
was een mengsel van water
en meel dat vroeger veel ge
geten schijnt te zijn „als
van ouds" uit de troetpot
kunnen eten.
Het stadje is in 1572 ook
een van de steden geweest,
die in Dordrecht de eerste
vrije Statenvergadering bij
eenriepen. Dit wordt jaar
lijks herdacht met een ,Sta-
tentocht" die de automobilis
ten langs de 12 steden voert.
In Monnikendam nemen de
commissarissen der Konin
gin in Noord- en Zuid-Hol
land en de burgemeester der
deelnemende steden op Dins
dagmiddag 19 Juli een défilé
van de rallyerijders af.
Ter gelegenheid van het
jubileum zijn twee* tentoon
stellingen ingericht, één van
schilderijen, tekeningen,
kaarten op oud-Monniken
dam betrekking hebbend en
een expositie van werken
van de oud-stadgenoten, de
schilders Gerrit Blankevoort
en Gerard Siemer.
Niet onvermeld mag blij
ven dat de Grote Kerk aan
de ingang van het stadje
een zeer bijzondere Holland
se hallenkerk met drie ge
lijke beuken gerestau
reerd gaat worden, hetgeen
twee millioen zal kosten,
welke door het Rqk gefour
neerd worden. En dat Mon
nikendam voor zijn noodza
kelijke expansie nu al twee
jaar wacht op de goedkeu
ring van hogerhand van het
uitbreidingsplan, waarin ter
reinen voor de woningbouw
en voor de recreatie zijn op
genomen, betreurt burge
meester Keider zeer. Maar
wellicht dat het jubileum
aanleiding kan zijn om die
bezwaren door de betrokken
instanties aan de kant te la
ten zetten. Dat zou een
prachtige feestgave zqn
(Advertentie)
Een variatie en een tractatle
Dat is de vermicelllschotel die
In Uw kookboek staat, en die
óók bq U prima slaagt met:
Quaker Vermicelli
Probeer
eek
een*
QUAKER
MACARONI
Heerlijk
én
gemakkelijk
„De werkgroep adviseert op grond
hiervan land-, tuin- en bosbouwers geen
waarde te hechten aan wichelroede-on
derzoek en het gebruik van afscherm-
apparaten".
Tot deze voor de aanhangers van hel
geloof in de wichelroede wel uiterst pijn
lijke conclusie kwam gisteren op de ope
ningsdag van de landbouwkundige week
in Wageningen dr ir Van Daalen.
Drie groepen üit landbouwkundige
kring hebben elk op zich en geheel onaf
hankelijk van elkaar een studie gemaakt
van het vraagstuk in verband met het
geen als aardstralen wordt aangemerkt.
Van elk dezer groepen heeft een der le
den nu gisteren de resultaten van de stu
die toegelicht.
De eerste van hen, dr ir Van Daalen,
secretaris der landbouwkundige groep,
behandelde het onderzoek naar het ver
band tussen ontwikkeling en gezond
heidstoestand van vee en de uitslag der
wichelroede op de plaats, waar de dieren
gestald waren.
Bij een onderzoek op een aantal Friese
I stallen met in totaal 841 veestanden deed
i zich direct de moeilijkheid voor dat veen
overeenstemming bestond tussen de aan
wijzingen der drie geraadpleegde beroeps
wichelroedelopers, voorts werden bij her
haling andere uitkomsten verkregen
Van de 447 veestanden, die vier keer
werden onderzocht, één keer door A en
door B en twee keer door C was er
slechts één, waarop viermaal dé wichel
roede gelijk reageerde. Het aantal stan
den, waarop zij uitsloeg, varieerde tussen
sen 96 en 165 per keer. Een eenvoudige
berekening leert, aldus spr., dat de ver
houding tussen de aantallen standen, die
door geen, een, twee, of drie wichelroede
lopers „bestraald" werden bevonden, de
zelfde was als die. welke bij loting zou
worden verkregen, zo stelde deze inleider
vast.
De resultaten van het onderzoek ga
ven geen aanwijzing, dat enig verband
bestond tussen de uitslag der wichelroe
den en het optreden yan bezwaren bij
het vee gedurende de stalperiode 1952—
'53. Geen der wichelroedelopers bleek
in staat te voorspellen, welke standen
>f zelfs, welke stallen gevaarlijker zou
den zijn dan de andere.
De heer Van Daalen deelde voorts mee,
iat een aantal proeven was genomen met
.en waarnemingen waren verricht bij ge-
direct de moeilijkheid voor, dat geen I wassen, die vooral betrekking hadden op
ziekten, waarvan de oorzaak der besmet'
ting in de grond huist. Bij geen dezer kon
enig verband geconstateerd worden tus
sen de uitslag der wichelroede en de be
smettingsgraad van de grond, resp. het
optreden van ziekten bij het gewas.
Tevens werden proeven genomen en
waarnemingen verricht over de werking
van „afscherm-apparaten". Van enige in
vloed dezer apparaten op besmettings
graad van de grond, gezondheidstoestand
en opbrengst der gewassen is niet geble
ken. Waarnemingen bij dieren wezen
evenmin op een gunstige invloed. De
werkgroep concludeerde daarom op grond
hiervan tot het hierboven in de aanhef
weergegeven advies.
De tweede spreker ir Makkink gaf een
overzicht van de proeven, die onder aus
piciën van de stichting ter bevordering
der psychische physica werden verricht.
Enquête onder de wichelroedelopers
leerde o.a.. dat zij geen duidelijk onder
scheid maakten tussen wichelroede-zónes
en wateraders. Slechts de helft van de on
dervraagde wichelroedelopers hechtte
waarde aan afschermapparaten en ver
scheidene van hen beweerden paranor
maal begaafd te zijn.
Ir Makkink behandelde daarna de phe-
nomenologie van het wichelroedever
schijnsel, zoals het te Delft onderzocht
werd.
Dit onderzoek leerde, dat de wichelroe-
(lezónes, die door een aantal wichelroede
lopers in een zaal werden aangewezen,
volkomen ongeordend over de oppervlak
te daarvan verdeeld lagen, zonder een
spoor van overeenstemming.
Liet men hen het onderzoek herhalen,
dan klopte de ligging der zones geens
zins met de eerste aanwijzing, ook wan
neer die vlak daarna geschiedde.
Om te voorkomen, dat de wichelroede
lopers zich hun eerste uitspraak kondeD
herinneren, liet men hen werken in een
kartonnen kamer, die op een hun onbe
kende plaats in de zaal werd neergezet,
hetgeen naar hun zeggen geen bezwaar
opleverde Ook werd gevonden, dat sug
gestie grote invloed heeft, maar dat physi-
sche factoren als electrische velden, mag
neetvelden en radio-activiteit bij de uit
slag der wichelroede geen rol spelen.
Uit de proeven kon worden afgeleid,
dat de oorzaak der reacties gezocht moet
worden bij de wichelroedelopers zelf. De
wichelroedezönes, die zij aanwijzen, moet
men beschouwen als een gevolg van
„auto-suggestie", was de conclusie van de
heer Makkink.
De derde inleider was drs v. d. Tweel,
secretaris der Amsterdamse groep. Deze
werkgroep heeft zich aanvankelijk bezig
gehouden met het onderzoek van de be
kende grafkelder te Wiewerd, waarbij
bewezen kon worden, dat uitdroging de
oorzaak was van de conservering der
lichamen Aanvankelijk was dit aan de
aanwezigheid van een overmaat van
„aardstralen" toegeschreven. De spreker
toonde aan dat de eigenschappen, die aan
aardstralen worden toegeschreven, vol
strekt afwijken van alles, wat op phy-
sisch gebied bekend is. Bij de besprekin
gen met wichelroedelopers bleek een vol
strekt gebrek aan kennis van de natuur
kunde bij de ondervraagden.
De spreker behandelde de construcie
van afschermapparaten, en zg.c detecto
ren, die gewoonlijk alleen op intuïtie be
rust. Aan de hand van de inhoud van eni
ge kastjes werd gedemonstreerd, dat de
grondgedachte een kinderlijk begrip der
natuurkunde verraadt, aangenomen, dat
geen andere beweegredenen in het' spel
zijn.
Zondagmorgen onder kerktijd is de 80-
jarige alleenwonende landbouwer P. San-
derse, wonende aan de Noordweg te
Oostkapelle, het slachtoffer geworden
van een roofoverval. Een hem vreemde
bezoeker, die zijn fiets bij het huis had
neergezet, kwam binnen, toen de land
bouwer eten aan het klaarmaken was.
Hij eiste het geld van de boer en wierp
hem zijn eigen wambuis, dat in de kamer
hing, over het hoofd. Er ontstond een
worsteling, toen de tachtigjarige weiger
de zijn geld af te geven. Hij werd hard
handig op een stoel neergezet en was,
na bedreiging met geweld, verplicht te
zeggen, dat het geld In zijn beurs zat, dat
in een kastje op de slaapkamer lag. De
rover haalde de beurs daaruit en ver
dween met een „gegroet". De aanvaller
was niet gewapend.
De boer liep de weg op. waar hij door
een daar passerende fietser van zijn
wambuis werd bevrijd. De politie ging
onmiddellijk aan het speuren, maar heeft
de dader nog niet gevonden.
Verleden jaar werd er ingebroken "bij
de boer. Deze heeft toen zijn geld op de
bank en bij de notaris in veiligheid ge
bracht. zodat de rover genoegen moest
nemen met een bedrag van tachtig gul
den.
De K.N.A.C. brengt de automobilisten
in herinnering dat, conform de nieuwe
voorschriften, per 1 Juli a.s. alle motor
rijtuigen op meer dan twee wielen zullen
moeten zijn voorzien van twee achter
lichten.
„De Belgische commissie van advies,
heeft gisteren te Brussel kennis genomen
van het officiële voorstel van de Neder
landsBelgische woordenlijst-commissie
betreffende een mededeling aan de Belgi
sche en de Nederlandse scholen inzake de
toepassing van de woordenlijst.
Zij heeft aan de minister van openbaar
onderwijs, na grondig onderzoek, haar
zienswijze bekend gemaakt over de be
handelde punten en in het bijzonder haar
wens onderstreept om, in alle geval de
eenheid van de Nederlandse shrijf'taal
in Noord en Zuid te bereiken en te hand
haven".
