•<a i «vöw PASSEN en BIEDEN Aan de het ZEE en aan STRAND BELTON VI OUD KRUIS WOORD-PUZZLE ZAL SOEKARNO BEDEVAART UITSTELLEN? HET GRABBELTONNETJE DE HEILIGE VAN DE WEEK wk .WW Bridgerubriek Suggesties voor presidentieel kabinet De burgemeester kreeg zijn slof De S.E.R. besprak i mm mm. De Noordzee De duinen Het strand 14 Juli: De Seraphijnse Leraar: H. Bonaventura (t 1274) Een H. Kerkvader over de Etna Oplossing aardrijks kundige puzzle SATERDAG 9 JULI 1955 NED. VERPLEEGSTER IN ALPEN VERONGELUKT EXAMENS T.M.S. „TECHNICUM" VERKEERSONDERZOEK AAN DE RIVIEROVERWEGEN H.H. WIJDINGEN 1 Hf IPf WM *m m m o, m m m t mm o. a m m t b 'c - PAGINA 6 Naar PIA verneemt is de Indonesische regering van plan president Soekarno te verzoeken de bedevaart naar Mekka uit te stellen en de officiële bezoeken aan een aantal landen af te gelasten omdat de termijn tot 12 Juli de datum van ver- trek van Soekarno te kort wordt ge acht voor het vinden van een oplossing voor een zo gecompliceerd vraagstuk als de Iegerkwestie. Voor zover bekend is er op het ogen blik contact geweest tussen de regerings commissie ad hoe en kolonel Lubis, de gewezen stafchef die weigert zijn functie neer te leggen. Het parlementslid Baharuddin heeft verklaard, dat hij niet van plan is zijn motie van wantrouwen in te trekken. Om het gestelde doel te bereiken, zou wel eventueel een wijziging in de bewoording ervan kunnen worden aangebracht, zeide hij. Volgens het blad Abadi (Masjumi) heeft de progressieve fractie het kabinet mede- Burgemeester Bruinsma uit Bols- war<j vierde gisteren zijn verjaar dag en omdat hij vandaag een he- licoptervlucht langs de elf Friese steden zou gaan maken om de bur gemeesters dier steden uit te no digen, de komende feestelijkheden in Bolsward bij te wonen, zou gis teravond reeds de helicopter in het Friese stadje aankomen. Deze rege ling had de burgemeester terloops de gedachte ontlokt, dat het wel prettig zou zijn, wanneer de he licopter op de avond van zijn ver jaardag een slof sigaretten boven zijn ambtswoning zou afgooien. Evenals zovele burgemeesterlijke woorden, zijn ook deze woorden van burgemeester Bruinsma be waard gebleven, want gisteravond kwam inderdaad de helicopter. Het vliegtuig cirkelde boven de ambts woning van de burgemeester en gooide een slof met sigaretten uit. Maar in dit geval was het geen doos met vijftig pakjes, doch een gewone huis-tuin-en-keuken slof, waarvan er doorgaans een rechter en een linker bestaat, met één pak je sigaretten er in.... gedeeld, dat zij bereid is de minister van defensie mr Iwa „los te laten", indien hij wordt vervangen door een ander lid van de progressieve fractie (waarvan mr Iwa lid is). Volgens Abadi zouden de rege ringspartijen en met name de PNI vrezen, dat het kabinet nipt zal kunnen worden gehandhaafd als bij het eventueel opof feren van mr Iwa de progressieve fractie de regering niet langer zou steunen. In kringen, die in nauw contact staan met de vice-president Hatta, vernam PIA, dat Moh. Hatta geen actie kan onderne men om het leiderschap der regering op zich te nemen, hetgeen door sommigen is gesuggereerd. Dit zou in strijd zijn met de grondwet, waaraan de viée-president trouw heeft gezworen. In zijn huidige functie kan Moh. Hatta slechts advies ge ven voor het vinden ener oplossing- Een andere kwestie zou het zijn, indien het parlement hem zou verzoeken stap pen te doen. In vorenbedoelde kringen is men ervan overtuigd, dat Moh. Hatta be reid zou zijn, aan een dergelijk verzoek gevolg te geven. Zij wijzen hierbij op het precedent van het presidentiële kabinet van Moh. Hatta in 1948. instelling bedrijfschappen De Sociaal-Economische Raad kwam gistermiddag onder voorzitterschap van prof. dr mr F. de Vries in openbare ver gadering bijeen. Door de minister van P.B.O. was advies gevra;: over de aanwijzing van orga nisaties voor het benoemen van bestuurs leden van het productschap voor vee en vlees. Voor de bacon-industrie zou één lid worden aangewezen door de Centrale Vereniging voor de Coöperatieve Indu strie, gevestigd te 's-Gravenhage. Het lid W. F. de Gaay Fortman stelde op het ontwerp-advies een amendement voor, waardoor het lid voor de baconindustrie wordt aangewezen door de Vereniging van Baconfabrikanten, gevestigd te Den Haag. Uit een schrijven van deze vereni ging aan de Raad bleek, dat door beide verenigingen reeds overeenstemming was bereikt ten aanzien van de benoeming van het lid. Het advies werd met de uit het amendement voortvloeiende wijziging goedgekeurd. Hierna kwam aan de orde het ontwerp advies tot instelling van een bedrijfschap voor de handel in vee. Na een opmerking van prof. v. d. Grinten, van technische aard, werd besloten dat hij en de voor zitter van de organisatie-commissie, prof. De Vries, die technische wijziging nader zullen bespreken. Het advies werd z. h. s. goedgekeurd. Vervolgens kwam in behandeling een ontwerp-advies tot instelling van een be drijfschap voor de schoenindustrie. Door prof. v. d. Grinten was een amendement ingediend tot wijziging van een passage in het ontwerp-advies, met betrekking tot een aspec* van de regeling van de ver- koops-, lever; ngs- en betalingsvoorwaar den. Het amendement werd z. h. s. aan genomen en het gehele ontwerp-advies werd z. h. s. goedgekeurd. Het stoffelijk overschot van de sedert 3 Juli vermiste 30-jarige Nederlandse verpleegster, mej. M. v. d. Weg uit Bakkum is gisteren in het gebied van de 1949 meter hoge Hüttenkopf in de All- gaeur Alpen ten Zuiden van Obersdorf bij de Oostenrijkse grens gevondën. Een reddingsploeg heeft het lijk in de stro mende regen naar het dal gebracht. Aan het einde van de dag- en avond cursus 1954/55 werd door 95 candidaten deelgenomen aan de verschillende exa mens. Hiervan slaagden er 79, namelijk: voor CONSTRUCTEUR (eindexamen) Afd. Bouwkunde: S. H. Baars, Dor drecht; K. H. Brückner (met lof), Den Haag; M. A. G. van Dop, Delft; J. de Fey, Leiden; B. T. Lans Rotterdam; C. Miel, Almelo en P. Videier, Bergen op Zoom. Afd. Weg- en Waterbouw: L. Bons, Sliedrecht; A. P. Fijn en F. M. van Hof wegen, Gouda; A. H. Mangkin en Soejoto Hardjodirono (met lof), Rotterdam. Afd. Beton: H. C. Blokzijl (met lof), Rotterdam. Afd. Electrotechnieb: P. C. Augustin en G. Kuiper, Delft; J. J. Bodenstaff, Leiden; C. Boender, J. Frietema, P. C. L. Glaser, H. G. A. van Ooyen en D. M. D. Simon, Rotterdam; C. J. M, Smits, Rijs wijk ZH. en W. J. Snoodijk, Voorburg. Afd. Scheepsbouw: G. Trouwborst, Rotterdam. Afd. Werktuigbouw: M. Brouwer, G. A. Hafkenscheid, C. Oostrijk (met lof), M. K. Suurland en H. Wittmer, Rotterdam; bosch, in de kapel van het Missiehuis te t. H. J. Dersigni, Gorinchem: D. van Dinsdag a.s. zal de dienst verkeerson- derzoek van de Rijkswaterstaat wederom een aantal zogenaamde oorsprong- en be- stemmingsonderzoeken houden. Ditmaal worden deze onderzoeken gehouden bij de overgangen van de grote rivieren te Moerdijk, Hedel, Gorinchem en Nijme gen. Het onderzoek wordt, zoals men weet, gehouden om na te gaan in hoe verre het tot stand komen van nieuwe wegverbindingen zoals bijvoorbeeld die tussen Tilburg en Sleeuwijk, wenselijk is. Verder hoopt de Rijkswaterstaat een in zicht te krijgen in de te nemen maatre gelen ten aanzien van de wegverbeterin- gen. Op verschillende plaatsen zal door middel van borden het verkeer op deze onderzoeken attent worden gemaakt. Op Zondag 17 Juli zal Z. H. Exc. mgr W. Mutsaerts, bisschop van 's-Hertogen- Gemert het H. Priesterschap toedienen aan de eerw. fraters Martinus van de Mortel. Joseph Schuch, Petrus Janssen, Egbertus van Lier, Henricus Peltenburg, Paulus van Vegche] en Petrus de Groot, allen van de Congregatie van de H. Geest en van het Onbevlekt Hart van Maria. Dongen en G. W. E. Schouten, Den Haag; L. Fontein, Rhoon; H. Ch. Kaag, Haar lem; F. X. J. M. v. d. Knaap Vlaardin- gen en J. G. Verlinde, Terneuzen. Voor TEKENAAR Afd. Bouwkunde: F. W. Donker en J. w (Schaakredacteur P. A. KOETSHEID). (Huize St. Bernardus, Sassenheim). (Zaterdag 9 Juli). DE PROBLEMEN VAN DE WEEK. De eerste prijzen uit beide afdelingen van de Alg. Hann. hebben we voor deze rubriek gekozen. Hiervan zal, denkelijk, no 7285 bij onze lezers het meest in de smaak vallen. Een opgave in miniatuur vorm is doorgaans zeer aantrekkelijk. Voor dit tournooi bestond grote belang stelling. vooral van Duitse zijde. Twee honderd problemen voor beide afdelingen is geen kleinigheid. Oplossingen over drie weken. Inzendin gen tot Woensdag 27 Juli. Dr E. Palkoska overleden. In Mei van dit jaar overleed te Praag, in de leeftijd van 84 jaar, dr E. Palkoska. De vermelding van dit doodsbericht heeft voor ons een dubbele reden. Een zeer bekend en gezien componist is met hem heengegaan. Niet alleen als componist verwierf hij zich een goede reputatie, doch ook aan de probleem-literatuur heeft hij het zijne bijgedragen. Onze ru briek verliest aan hem een van haar bui tenlandse inzenders, immers in de loop der jaren hadden wij het voorrecht ver scheidene eerste publicaties van hem te plaatsen. Hij ruste in vrede. PROBLEEMOPLOSSINGEN. No. 7275. P. M. Dekker. Opl, 1. Ra5—c7 dreiging 2. Df2f4tt. No. 7276. J. v. Dijk t. Opl. 1. Tg3—e3 enz. Hier is een witte pion op g6 uitge vallen, waardoor 1. Rg6 en 1. Rh7 moge lijk wordt. De zet 1. f8 (P) is ongevaar lijk. No. 7277 J. v. Dijk t. Opl. 1. Rc8—h6, 2 Kb5, c6t, 3. Kb6 enz. Of 2h5, 3. Ka6 enz. 1h5, 2. Kd7!, c6. 3. Rd6t, Ka7, 4. b8 (D)tt. Na 1. Rg2 of 1. Rb4 ant woordt zwart 1h7h5! en dan is het mis voor wit. GOEDE OPLOSSINGEN. Paul Raschdorf, Hannover, alle. De no's 7275 en 7276 door Dr R. Brom berg, Roermond en J. Dickhaut. Nijme gen. No. 7275 door P. Baas, Lutjebroek; mej. R. van Eekelen, Oosterhout; H. Th. van Goor, Voorburg. De rubriek van 21 Mei. Deze rubriek is op de normale wijze ingeleverd vóór wij op vacantie gingen. Tot onze verwondering hebben we daar het lijstje van de goede oplossingen ge mist. Om onze inzenders te bevredigen volgen hier de namen van allen, die een of meer goede oplossingen inzonden. De oplossingen van No. 7263 tot en met no. 7269, waarnaar ons gevraagd wordt, zijn alle in genoemde rubriek te vinden. A. C. van Arnhem, Rotterdam; P. Baas. Lutjebroek; J. K. Blom, Rotter dam; dr R. Bromberg, Roermond; P. M. Dekker, Rotterdam; J. Dickhaut, Nijme gen: P. v. d. Heijden, Budelschoot; dr A. Hoynck van Papendrecht, Bergeyk; Eric Hoyng, Veghel; F. Pijls, Maasbracht; Paul Raschdorf, Hannover; G. G. Smit. Schie dam; W. J. Suyker, Rotterdam; C. v. d. Weide. Rotterdam. No. 7284. A. VOLKMANN. Ie prijs, afdeling twee zetten, 1954-1955. Hannoversche Allgemeine. y-_ wwm, mum?. No. 2065. 9 Juli 1955. Redacteur: G. J A. VAN DAM. Vossiusstraat 18 b, Amsterdam-Z. Alle correspondentie aan dit adres. Bij vragen om inlichtingen s. v. p. postzegel voor antwoord insluiten. DE COMBINATIE IN HET PARTIJSPEL (6) Van verschillende lezers ontving ik brieven over de reeks korte beschou wingen over het element der combinatie in het wedstrijdspel- Daaruit bleek mij, dat noch de zogenaamde „thuis-dammers' noch vele clubspelers het juiste begrip hebben van het verschil én het verband met het positiespel. Het is natuurlijk niet mogelijk in een kort bestek hierover een alle facetten belichtende verklaring te geven. Daarvoor is een leerboek nodig en dat kan beter geschreven worden door een van de grootmeesters. Enige punten wil ik trach ten te verduidelijken. En daarvoor is het eerst nodig, dat men goed begrijpt wat met het woordje ,,zet" wordt bedoeld. Een zet kan bestaan uit: le. een slag van een of meer stukken; 2e. een schuif, dat is dus een zet zónder te slaan; 3e. een „slag"-zet, dat is de aanduiding voor een zet, waarbij ten minste drie stuk ken worden geslagen. Slaan van een of twee stukken noemt men dus geen slagzet. Nu ontstaat dikwijls verwarring door het feit, dat men de benamingen slagzet" en „combinatie" door elkaar voor dezelfde gebeurtenis ziet en hoort gebruiken. Dat moet men gaan vermijden. Een „slagzet" (soms meer dan één) kan tijdens de afwikkeling van een combinatie voorkomen, de slagzet zélf vormt echter geen combinatie doch is slechts het ver schijnsel, dat zich daarbij kan voordoen. Het is namelijk geenszins noodzakelijk dat een combinatie een slagzet (of slagzetten) bevat. Zie bijv- no. 3147 in de rubriek van 25 Juni j.l. Een „combinatie" bestaat uit een reeks onderling met elkaar in verband staande zetten om daardoor een vooraf berekend resultaat te krijgen. Dit resultaat kan zijn: een betere stand, de winst van een schijf of van de partij, meer winstkansen enz. Nu zal men zeggen: ja, dat is alles goed en wel, maar dat is toch ook de bedoeling van het positiespel". Inderdaad. Er is echter een kenmerkend verschil. De combinatie" wordt juist zo genoemd, omdat deze de tegenpartij dwingt tot een reeks bepaalde zetten om direct verlies of groter nadeel te voorkomen. Bij het positiespel heeft de tegenstander meer vrijheid, d.w.z. meer keuze in de tot zijn beschikking staande zetten. Positiespel is in het kort gezegd telkens opnieuw de stand zó opbouwen, dat men zijn stukken zoveel mogelijk met elkaar kan laten samenwerken.: Door het daardoor ontstane onderlinge verband kunnen nu juist: le. combinaties mogelijk worden; 2e. het aantal zetten van de tegenpartij worden beperkt; 3e. eigen aanvalsmogelijkheden worden ontwikkeld en die van de tegenpartij worden verminderd of verhinderd. In dit verband nog het volgende. Men spreekt van „dwangspel" indien men ge- No. 7285. Dr A. KRAEMER. le prijs, afdeling drie zetten 1954-1955. Tournooi als voren. dwongen wordt een bepaalde zet te doen om direct materieel of positioneel nadeel te voorkomen- Let wel: die bepaalde zet kan dus óók een „slag" zijn, zelfs een slagzet. In zo een geval is ,,zet-dwang" ontstaan. Ook deze zet kan dus weer bestaan uit schuif- of slagdwang. Degene die tot een bepaalde schuif" of „slag" is gedwongen verkeert dus in ,,zet-dwang". Hiertegenover staat, dat degene die zijn tegenstander tot een bepaalde zet dwingt, een „Dwangzet" heeft gespeeld. Uit het voorgaande zal men nu hebben begrepen, dat die „dwangzet" eveneens weer een schuif, slag of slagzet kan zijn geweets. Het sterkste spel ontstaat dus door het opbouwen en trachten te handhaven van zodanige „posities", dat deze gelegenheid bieden tot „combinaties", tot voordeel brengende dwangzetten! Het aantal goede zetten van de tegenpartij wordt daardoor beperkt- Deze kan zijn spel dan niet goed of niet snel genoeg tot een zodanige ont wikkeling brengen, dat hij gelijke kansen en/of aanvalsmogelijkheden krijgt. Om een goed positiespeler te worden moet men de theorie bestuderen, zowel van de openingen als van het midden- en eindspel, alsmede van de verschillende karakteristieke partij-typen en standaard stellingen. Alleen door de leerboeken komt men er echter niet. Veel oefenen, prac- tisch spelen, geanalyseerde partijen van sterke spelers bestuderen, en zoveel moge lijk eigen partijen noteren. Deze kan men daarna nog eens rustig naspelen om grote en kleine fouten van zichzelf en de tegen partij op te sporen. Aldus kan men ontdekken waar men sterker had kunnen spelen. Voor het leren van het vóóruit berekenen van een aantal zetten (nodig voor het uitvoeren van combinaties) kan men veel nut hebben van het oplossen van problemen, vooral van dwangstudies, lokzetten, practische combinaties en eind spelen, Daardoor wordt het voorstellings vermogen aanzielijk verbeterd. In een volgende rubriek zal tenslotte nog eens een prachtig staaltje van gecom bineerd positie-combinatiespel worden gepubliceerd, dat is voorgekomen in een partij, van de match om het wereldkam pioenschap, tussen de titelhouder Roozenburg en de oud-kampioen Nederland, W. Huisman. VOOR ONZE LADDERWEDSTRIJD. De heer A. Stuurman, de bekende Schie- damse probleemvirtuoos, stuurt mij de onderstaande vier vraagstukjes, die op een en hetzelfde zijn gebaseerd- Met zijn opdracht van deze vier stukjes voel ik mij vereerd, omdat het systeem, uit construc tief oogpunt gezien, zeer moeilijk in probleemvorm is te realiseren. Daaren boven is het voor zover mij bekend origineel. De oplossingen hiervan worden gaarne tot 19 Juli tegemoet gezien aan het boven deze rubriek vermelde adres. No. 3154. No. 3155. p r; o O s 'Cf 'Cf w- Stand: Zw.: 22, 23. 25, 26, 28, 29, 32. 33- Wit: 31, 34, 35, 39, 40, 43. 44, 48, 49. Wit speelt en wint. No. 3156. Stand: Zw.: 6, 8—10, 12 —14. 18, 19, 23, 24, 26, 29, 36, 39. Wit: 11, 17. 21, 22, 25, 27, 28, 30, 32, 37, 38, 40, 42, 48, 50. Wit speelt en wint. No. 3157. O 'O Stand: Zw.: 2, 11, 13. 15, 18, 19. 21, 23, 32, 36. 45. Wit: 20, 24, 29, 30, 33, 34, 39, 41, 43, 49, 50- Wit speelt en wint. Stand: Zw.: 4—6, 8, 9, 12, 13, 23, 26, 28, 29, 33, 40. Wit: 15—17, 25, 27, 32, 35, 37, 38, 42. 44, 48, 49. Wit speelt en wint. Bij sterke spelers kan het voorkomen, dat zij gedurende enige biedronden pas sen om later het bieden „open te maken" en zelf tot een manche of deelscorebod te komen. Een dergelijke situatie doet zich'voor als uit het bieden blijkt, dat de tegenpartij niet sterk is en ergens op een deelscore blijft hangen. Een goede speler zal men, na een 1 Schoppen-openingsbod van de rechter tegenstander, nimmer 2 ruiten zien bieden op een volgend spel: 53 9 A72 OHB964 V 9 5 Het risico is véél te groot dat door zo'n volgbod een catastrofe ontstaat, doch dit eerste pasbod wil beslist niet zeggen, dat een goede speler op zo'n spel blijft pas sen. Is de tegenpartij niet al te sterk en stoppen zij b.v. op 2 schoppen, dan weet men dat de partner óók een en ander heeft en kan men veel veiliger alsnog een bod doen. In feite komt het er dus op neer, dat een sterke speler soms éérst de tegen partij laat bieden en als deze dan on machtig is om tot een hoog contract te komen, later het initiatief overneemt. Een leerzaam spel, waaruit blijkt op welk een geestige wijze een sterk paar een goed bod heeft kunnen bereiken, ont lenen wij aan de finale van de clubwed strijden om de Waddingtonbeker, het be geerde clubtrophee van de Nederlandse Bridgebond, hetwelk dit jaar door De Oude Bond uit Amsterdam gewonnen werd. C A 10 7 6 4 O H 10 9 6 5 V 8 3 9 8 4 2 9 B 9 8 O B 7 10 9 6 5 A V 7 5 9 H V 3 O 8 4 2 H72 H B 10 6 3 0? 5 2 O A V 3 •f» A B 4 Noord was de gever, NZ waren kwets baar. Noord paste, waarna Oost met 1 Schop pen opende. Vele Zuidspelers zouden zich met dit Zuidspel tot een bod laten verlei den, doch Zuid meende, dat hij voorlopig beter de tegenpartij aan het woord kon laten. West. die aanvoelde dat er wel eens een goed spel voor NZ in kon zitten, deed het sluwe bod van 2 Klaveren, hopende daar door de tegenstanders weg te bluffen. Noord, die nog helemaal niet wist hoe sterk OW waren, paste, waarop Oos-t tot 3 Klaveren verhoogde. Het bieden van OW klonk echt en Zuid meende te moeten concluderen dat Noord vrijwel een poploze kaart moest hebben; kortom, Zuid paste weer. West kon moei lijk verder gaan met zijn bluf en paste op 3 Klaveren. Nü kwam echter Noord! Het bieden maakte hem duidelijk, dat OW geen bij zonder goed spel hadden, zodat het alles zins aannemelijk was dat NZ wel 3 Har ten of 3 Ruiten zouden kunnen maken. Noord zei daarom „doublet", een z.g. uit gesteld informatiedoublet; het vroeg Zuid een keuze te maken uit de rode kleuren, daar OW de zwarte geboden hadden. Oost paste en Zuid kon de gehele si tuatie nu plotseling gemakkelijk overzien. West had vermoedelijk op een zwak spel zonder entrees geboden, zodat Zuid's Kla verendekking voldoende was; in Schop pen kon evenmin iets gebeuren, terwijl Noord een ruim aantal slagen in de rode kleuren moest opbrengen, vooral waar Zuid zulke mooie Ruitens mee had. Zuid bood nu 3 SA, waarop West en Noord pasten en Oost zo verstandig was een doublet achterwege te laten. West speelde Schoppen 2 voor, Oost ,nam het Aas en speelde Schoppen :a Daar Oost in de loop van het spel de kla verenheer tweede zette, maakte Zuid or der moeite 5 SA. Het is wel merkwaardig te zie", -V Noord en Zuid eerst allebei twee malen pasten, alvorens de neer te leggen 3 SA te bieden! l MIMIR. C. Sibtsen, Rotterdam; W. N. v. Elk (aank.) Gouda; A. Visser, Sliedrecht: W. v. Vlaardingen, Breda; G. Struik Wou- drichem en H P. Woudenberg, Vlaardin gen. Afd. Weg- en Waterbouw: E. v. d. Mo len, Loppersum (Gr.) en J. H. A. v. Splunder, Bolnes. Afd. Beton: D. van Maaren, Dordrecht. Afd. Electrotechniek: A. L. v. d. Broe- ke en J. v. d. Horst, Den Haag en H. K. v. Wingerden, Rotterdam. Afd. Vliegtuigbouw: J. B. J. M. Ber- naert, Schiedam en R. A. J. Lumenta, Rotterdam. Afd. Werktuigbouw: J. J. Aanen, Ba- rendrecht: P. Abbema, R. A. v. Beynum en A. H. W. v. d. Water, Gouda; T. Baan Hofman. Sliedrecht; M. Th. M. v. Brug gen, 's-Hertogenbosch; C. K. A. Hendrik en J. Talens, Den Haag; H. C. Hooge- boom, Roelofsarendsveen; H. Kwakkel- stein, A. F. Lakeman, R, W. v. d. Meer (met lof), Rotterdam; W. L M. A Moo- nen, Hoeven N.B.; R. H. j'. B. Mulder, 's-Gravenzande; J. H. Paalvast Poeldijk; J. Sipper, Zwjjndrecht; R. C. Stehouwer, Dordrecht; C. A. v. Vugt, Wagenberg (bij Breda) en F. G. Wols, Schiedam. Voor OPZICHTER Afd. Bouwkunde: F. W. Donker en G. B. Kalkman, Rotterdam; W. N. v. Elk (ass.), Gouda; D. v. Maaren, Dordrecht; A. Visser, Sliedrecht; W. v. Vlaardingen, Breda en H. P. Woudenberg, Vlaardin gen. Afd. Weg- en Waterbouw: E. v. d. Mo len, Loppersum (Gr.) en J. H. A. v. Splunder, Bolnes. Nu de zomervacantie voor de deur staat en menigeen zijn vrije dagen aan zee gaat doorbrengen, loont liet misschien de moeite iets over het wijde water, het strand en de duinen te vertellen! De Noordzee doet zich aan ons oog voor ais een eindeloze watervlakte. In werkelijkheid brengt ze het niet ver der dan de schamele waardigheid van: platzee, omdat haar diepte niet veel meer dan hoogstens 'n paar honderd m. bedraagt. Toch is een uitgestrekt heid van 580.000 km2 nu niet bepaald 'n plas te noemen. Hetgeen niet weg neemt, dat ze van het wereld-water oppervlak, 2'A x zo groot als het land op de aardbol, maar 'n gering onder deel vormt. Heel, heel lang geleden, aan het be gin van de Ijstijd, was, wat nu Noord zee heet, een vlakte, waardoor o.m. de Rijn zijn weg naar het Noorden vond. Overtuigende bewijzen zijn daar om aan te tonen, dat de wijde plas in de diluviale tijd uit land bestond. Waar we die bewijzen vandaan halen? Van de Bank. die tussen het Noorde lijk en Zuidelijk deel der zee als scheids rechter optreedt: de befaamde Dog- gersbank. 'n Kostbaar terrein voor de haringvisserij! In de netten halen de vissers ooit beenderen van „voorwe reldlijke" olifanten, mammoeths, op, óók van neushoorns, bisons, oeros sen en wilde paarden. Zover ons be kend, zijn dit nooit zee- maar land dieren geweest. Deze resten zijn door rivieren hier gedeponeerd. Al is onze Noordzee dan maar 'n platzee zij behoort niettemin tot de drukst-bevaren zeeën van de wereld. Mede onder invloed van de bekende Golfstroom, die de zomerwarmte lang bewaart, vriest ze nooit dicht en dat is voor de handel, uiteraard, van over wegend belang. Maar de „drukte" komt niet alleen van de handel. Ook de visserij draagt er het hare toe bij, met name de haringvisserij, tevens die op schelvis, kabeljauw en platvis (tong, bot, tarbot). Heel wat vuurto rens, lichtschepen, bakens, radiosta tions en wat niet al pogen de geva ren op „de drukst-bevaren zee ter we reld" te beperken. Door zandbanken, mist en nevel blijft het aantal schip breuken evenwel altijd nog te hoog. aan dat strand te knabbelen. Strand- hoofden, of ook stroomkerings-con- structies bedoelen aan dit geknabbel paal en perk te stellen en het geweld van opdringende stroomgeulen te ke ren. We vinden aan het strand schelpen, wieren, krabben, zeesterren en soms kleine visjes. Maar leuk wordt het pas in de nazomer, tijdens de vogeltrek, wanneer de zeezwaluwen op het zand komen rusten en eenden, plevieren, wulpen voor 'n bonte afwisseling zor gen. Jammer dat de zware olie van zeeschepen het water dikwijls sterk verontreinigt, de veren der vogels met de vieze vettigheid drenkt en het vlie gen onmogelijk maakt. Dan kan men aan het strand honderden wrakken van „gevangen" vogels vinden die meestal reddeloos verloren blijken. Het schijnt niet gemakkelijk te zijn dit ernstige euvel te stuiten. Onze onvolprezen duinen, zich scha rend ten tegenweer gelijk het schoolliedje zegt vormen een on derdeel van de oostelijke duinkust der Noordzee, die zich uitstrekt van Kaan Gris Nez (Fr.) tot de noordelijkste punt van Jutland. We hebben al ge zien, dat de Noordzee ondergelopen land is; Engeland was dus niet altijd een eiland. (Hoe zouden er anders wolven hebben geleefd?) Dat onderge lopen land nu vormde één geheel met de hoge zandgronden van Oost-Neder land, van Drente. En dat zand werd aangevoerd voor een groot gedeelte door landijs, dat ons uit Scandinavië met een kil bezoek vereerde. Het bestaat uit afgeronde korrels van mineralen kwarts terwijl óók kleine schilfertjes van schalen van zeedieren worden aangetroffen. Maar kwarts maakt toch 90 95 pet van het geheel uit; groter dan 'n halve mm. zijn de korrels gewoonlijk niet. De zee woelt het zand der zandbanken los. Westenwinden èn de vloed drijven het strandwaarts. Kijl- maar naar het zandige lijntje, dat aangeeft hoever het zeewater reikte. De zomerzon droogt de zandrandjes op en de eeuwen, tien tallen eeuwen, bouwden er het duin landschap van, welks hoge toppen meestal kaal blijven onder de adem van de krachtige wind. Op vochtige plaatsen groeien lijsterbes, elzen en eiken. Maar vergeet óók .e kalk-flora niet, die we verder alleen nog in Zuid- Limburg aantreffen: wilde reseda's, knikkende silenes, duindoorns en ha rig viooltje! En waarom zouden we op duingrond niet aantreffen, wat we, als gewone heideplanten, óók in Dren te vinden: dophei, struikhei, brem, heide-viooltje? Heide-flora! Kiezel flora! In duinen n.l„ waar géén kalk optreedt (Schoorl). We onderscheiden zodoende een kalk-vliedende flora (de laatste) en een kalkzoekende (de eer ste) resp. in het oude en in het jonge duinlandschap. Men zal in het Buitenland dikwijls heel lang hebben te zoeken, wil men een zandig, breed strand aantreffen als het Noordzee-strand, Wereldbe roemde, uitheemse badplaatsen moe ten het vaak stellen met kiezelstenen als strook voor baders en zwemmers. Andere met rotsblokken. Jammer, dat de zeestroming er steeds op uit schijnt, Wij hebben hier al eens meer ver teld dat Schotten zuinige mensen zijn, zij keren iedere cent om alvorens déze uit te geven. Zo was er eens een Schot, John, die altijd op zijn ezel naar zijn werk toe reed. Aangekomen, liet l.'j het dier vrijin de wei van iemand anders. De dominee vond dit verkeerd. Op zekere dag zei hij: „John, ze hebben me verteld, dat je je ezeltje altijd laat grazen in de wei van iemand anders?" „Maar dominee, dat komt in mijn hoofd niet op. Mijn ezeltje lust niet anders dan dorens, brandnetels en dis tels, Dus, dat kan onmogelijk"! De dominee vertrouwde het zaakje niet al te best en hij besloot zui nige John in de gaten te houden. En ja, hoor! Daar trof hij op zekere dag het ezeltje tot over de knieën in het malse klaverveld van een boer aan. Dadelijk liep hij naar John: „John, ik dacht, dat je ezeltje al leen maar brandnetels, dorens en dis tels lustte? En nu loopt-ie tot aan zijn knieën door de malse klaver?" „O, dominee, dat zal ik U eens gauv; uitleggen. Toen ik hem vandaag het Bisschop, Belijder, Kerkle raar Sint Bonaventura. Meest al ziet men hem voorgesteld in het sobere habijt der Francisca nen, een open boek in de hand, juist alsof hij staat les te ge ven. Aan zijn voeten ligt een kardinaalshoed, want deze gro te Godgeleerde was Kardinaal- Aartsbisschop van Albaro. Zo geleerd als ai] was, zo ne derig was hij. Een bejaarde Franciscaan vroeg hem eens: „Vader, kunnen wij allen in de Hemel komen, of we geleerd zijn of niet?" „Maar natuurlijk" luidde het antwoord. „Kan een mens, die niet ge leerd heeft, evenveel van God houden als een geleerde?'' „Een oude vrouw is ooit in staat heel wat meer van God te houden dan een Meester in de Godge leerdheid", bevestigde de H. Bonaventura. Van wie men zei- de: „De Seraphijnse Leraar heeft de hoogste vraagstukken der Godgeleerdheid behandeld met zulk een Innigheid en vu righeid, dat de H. Geest door zijn mond scheen te spreken". Hij wordt wel genoemd: de tweede stichter der Orde van St. Franciscus. De Kerkgeschiedenis prijst hem als de verheven leraar, voor wie wijsheid en kennis al leen maar waarde bezaten als zij hem dichter brachten tot God. Horizontaal: 1 bloemententoonstelling, 8 bouquet, 12 schone jongeling, 13 wan delplaats, 15 rivier in Siberië, 17 water vogel, 18 vergaan schip, 19 voorzetsel, 20 plezier, 22 muzieknoot, 23 lichaamsdeel, 24 toverheks, 25 positieve electrode, 27 oproer, 28 familielid. 30 omroepvereni ging, 31 lor, 33 afscheiding van laag struikgewas, 35 spoedig, 37 hertogdom, 40 vervoermiddel, 41 uitroep van verbazing, 43 werklijst, 46 muzieknoot, 47 drinkgerei, 49 padvindersleidster, 50 graafwerktuig, 52 middel tegen de hoest, 54 vaartuig, 55 dorp in Noord-Holland, 57 invoegsel, 59 klein roofdier, 60 Russisch folterwerk- tuig, 62 verwarmingsmiddel., 63 priester kleed, 65 rivier in Italië, 66 mede, 67 boom, 68 niet vakman, 69 familielid, 71 muzieknoot, 72 mannelijk persoon, 73 dan sen. 75 lichaamsdeel, 76 erfenis. Verticaal: 2 bergruimte, 3 gedicht, 4 tuchtmiddel, 5 in het jaar, 6 persoon, die deel uitmaakt van een groep, 7 vorm van het werkwoord zijn, 8 gebak, 9 voorma lig eiland, 10 persoonlijk voornaamwoord 11 schiereiland in Rusland, 13 voorkeur, 14 spoedboodschap, 16 groot stuk, 18 wens om Iets te doen, 19 geheel en al, 21 Engels edelman, 23 verlies, 24 breuk, 26 woon plaats, 27 graan, 29 uitroep van verba zing, 32 lichaamsdeel, 34 kwaad doen, 36 herkauwer, 38 schoeisel, 39 Duitse bad plaats, 42 krijgsmansuitrusting, 44 in orde, 45 vrouwelijke aap, 84 lichaamsdeel 51 overal. 53 familielid, 56 vrucht, 58 hoofd deksel, 59 herstelplaats voor schepen, 60 stilte, 61 lieflijk, 64 ijzerhoudende aarde, 65 dierenhuid, 68 dakbedekking, 69 gek, 70 vrouw met toverkracht, 72 uitroep van afschuw, 73 persoonlijk voornaamwoord, 74 nummer. Oplossingen kunnen ingezonden wor den tot Donderdagmiddag naar Korte- naerstraaf 1, Rotterdam. Er zijn vier prijzen van 2.50 beschik baar. Over de puzzle-rubriek kan niet gecorrespondeerd worden. De oplossing van de Muur-Puzzle van verleden week is: 1 en, 2 ren, 3 aren, 4 paren, 5 sparen, 6 Asperen, 7 speren, 8 sneer, 9 eens, 10 een, 11 Ee. Maasbode. Deze week wordt een postwissel ge zonden naar: M. Verhagen, Duin en Daal- seweg 14 Nuland (N.B.); W. J. Ideler, Baroniestraat 42 a, Rotterdam; H. Kooy- man, 2e Daalsedijk 103, Utrecht; A. Bun- de Witte, E 32 IJzendijke. zadel wou opleggen, gaf hij me een schop. Voor straf heb ik hem nu de klaver ingejaagd. Hij schaamt z'n eigen zo, dat je hem haast niet meer zien kunt". Eens moest deze dominee in een klein dorp preken. Na afloop nodigde een boer hem uit bij hem te komen logeren. De predikant nam dit aanbod gaarne aan. Eenmaal op de boerderij aangekomen, zei de vriendelijke gast heer: „Wilt U Uw siaapkamer eerst niet even zien?" „Heel graag" luidde het antwoord. De boer liep de eigenlijke logeerka mer voorbij, waarin zich een behoorlijk bed bevond. Dat werd te duur! En hij bracht de dominee naar een klein ka mertje met een bijpassend ledikant. „Is dit de logeerkamer?" vroeg de predikant verwonderd. „Hier logeert U, dominee. En kijkt U eens! Een bed als voor een pro feet". „Dan toch zeker voor één van de kleine profeten, besloot de dominee droogjes. (De kleine profeten, Zo noemt men de twaalf laatste toeken van het Oude Testament). Zoals de dagbladpers deze week be richtte, laat de Etna zich weer eens gelden. Europa's hoogste vulkaan, 3275 m.! Op zeer bescheiden wijze gebruikt de berg een zij-krater als uit laatklep. Niet de hoofdschoorsteen. De ze laatste komt slechts zelden in ac tie. Hij laat het werk aan zijn onder geschikten over. Reeds door schrijvers van de Oud heid aldus een encyclopedie zijn uitbarstingen van de Etna vermeid en vóór het begin onzer jaartelling kent men er twaalf. Na Christus ge boorte hadden er 'n honderdtal plaats. Onder deze „schrijvers van de Oudheid" nu, zouden wij een H. Kerk vader willen noemen: Sint Augustinus. St Augustinus heeft een boek geschre ven, dat over de „Godsstaat" handelt, zijn hoofdwerk: „De civitate Dei" In dit „oerwoud van een boek" een verzameling van opstellen heeft de H. Kerkvader het ook over de Etna (III; 31). Hij schrijft: „Wij lezen ver der, dat het vuur uit de Etna zich van de top van de berg tot de naaste oever verbreidde, en de zee zó gloeiend maakte, dat rotsen brandden en het pek van de schepen smolt. Een zéér schadelijk iets, om niet te zeggen: fabelachtig wonderbaarlijk! Tijdens de ze uitbarsting raakte (het eiland) Sici lië volgens schriftelijke berichten door zulk een massa as bedekt, dat de huizen der stad Catania bedolven wer den en het begaven onder de druk, zodat de Romeinen, door medelijden bewogen, de stad voor dat jaar vrij dom van belasting schonken! Het is voor Sicilië te hopen, dat het deze keer zo'n catastrophale wen ding niet zal nemen. Oosterbeek. 1. O(osten). 2. tol. 3. Rij- sen. 4. Het Land van Altena. 5. Wer kendam. 6. Dordrecht. (Dirk III bouw de een sterkte aan de Maasmond, bij Vlaardingen, niet bij Dordrecht, zoals ons vroeger werd geleerd). 7. Limburg (zou betekenen: Lintburg; Draken burg). 8. Niers. 9. Ven. 10. K(anaal).

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1955 | | pagina 6