en krottenwijken
1 Gloeilampjes
Amsterdamsche Bank
Incasso-Bank
Achter het IJzeren Gordijn (II)
Mensen zien er behoorlijk
gekleed uit
V.S. en rood China
openden hun
conferentie
Zeeslag in Straat
Formosa
Winst over eerste half
jaar gestegen
Busdienst Oslo-Madrid
„Sightseeing" in de hoofdstad der Sovjets
DINSDAG 2 AUGUSTUS Ï953
PAGINA 6
QUAKER KWIX MACARONI
Berlijn
Agenda vermeldt „practische
kwesties
Baten en lasten
„WAAR DE HEMEL ZONG"
Belgische missionaris filmde
in Palestina
KINDEREN VAN ONTHEEM
DEN TERUG NAAR DE
KAMPEN
Na een maand vacanlie
in Groningen
Ouderwets
Ijs met slagroom
Moulin Rouge
Jazz
De klokken van Moskou
In de stereo-bioscoop
si. si... KW/X macaroni.
.QUAKE»
Fort Lauderdale (V.S.)
Een haai van ongeveer twee meter, ra
zend geworden toen hij getroffen was
door de speer van een zwemmende
visser, heeft deze man drie kilometer
mee de zee in gesleept. De visser ver
klaarde, dat 'nij zich liever vasthield
dan dat hij zijn dure speer zou verlie
zen Zo liet hij zich maar voortzeulen
door het gevaarlijke beest en toen ten
slotte bij een plotselinge wending da
speer losschoot, zwom de visser rustig
terug naar zijn bootje.
Londen
Een douche is heerlijk, verfrissend, op
wekkend, maar tegelijkertijd ook uiter
mate vermoeiend. Want .^'ehife^" 4e
er heel wat meer energie bij dan we
wel zouden menen. Bij een onderzoek
naar het energieverbruik van herstel
lende t.b.c.-patiënten is gebleken, dat
de oatiënt bij het nemen van b.v. een
douche merkwaardig veel energie ver
bruikt. Het volgende staatje stelde men
samen na een nauwkeurig, onderzoek
van een herstellende patient, bij het
bedienen van een naaimachine gebruik
te deze 77 zuurstof boven normaal,
bij het weven van een karpetje 33
bij het beitelen van een houtblok 100
De patiënt onder de douche gebruikte
267 c/o zuurstof boven normaal. De enige
uitleg van dit misschien wat bevreem
dende verschijnsel moet wel zijn. dat
men veel meer spieren gebruikt bij het
wassen en inzepen.
Slachting bij een duiven-concours. Vijf
honderd" .Berlijnse" duiven werden uit
Honden losgelaten om hun hokken in
Duitsland weer te bereiken. Niet een
bereikte zijn „standplaats Men neemt
aan, dat onweersbuien de dieren boven
de Noordzee uit de koers gedreven heb
ben en doen verongelukken.
Umea (Zweden)
De kinderen waren toch zo lief, ze
speelden ernstig en toegewijd „vlieg
tuigje" met mooie, kleurige papiertjes.
Toen vader eens een kijkje ging nemen
bij de lieverdjes, stond zijn hart een
ogenblik stil. Toen het weer goed en
wel op gang was constateerde hij, dat
zijn eerste blik juist was geweest. Zijn
kroost speelde „vliegtuigje" met bank
biljetten, die reeds in talloze snippers
waren opgegaan. Men heeft voor een
waarde van 2.000 uit de „vliegtuig
ramp" kunnen redden.
MOSKOU contrasi van wolkenkrabbers
flauw doorbrekende zonnetje. Een
fontein ruist. In de ronde fonteinbak
glinsteren munten. Kinderen hebben
stukken van 5, 10 of 50 Kopeken in
het water geworpen. Aan de andere
zijde van dit plein verheft zich de
„Chinese Muur". Dit is een muur
van rode bakstenen, die het oude
stadsgedeelte „Kitaigorod" afsluit. De
muur is thans reeds op vele plaatsen
door nieuwe straten of pleinen of
grote bouwwerken doorbroken. Deze
oude stadswijk van Moskou even
als het Kremlin op een afgesloten ma
nier aangelegd herbergde vroeger
de handelaaren. In vroeger tijden wer
den des avonds de poorten ervan ge
sloten zoals bij ons de oude stadspoor
ten.
Middagrust in de zon
In Genève zijn gisteren de besprekin
gen tussen de ambassadeur van de V. S-
en die van communistisch China be
gonnen. Na een vergadering van veer
tig minuten bereikten ambassadeur
Johnson en zijn ambtgenoot Wang
Ping Nan overeenstemming over de
agenda. Als eerste punt vermeldt deze
het vraagstuk van de repatriëring van
burgers uit beide landen. Als punt twee
zullen dan „practische kwesties tussen
beide landen" aan de orde komen.
Op de bijeenkomst van gisteren deed
ambassadeur Wang aan zijn Ameri
kaanse collega officieel mededeling van
de vrijlating der Amerikaanse piloten.
Voor het begin der conferentie had
de heer Johnson een onderhoud van
anderhalf uur gehad met Krisjna Me-
non. Na de vergadering bracht Menon
een bezoek aan Wang.
Kanonneerboten van de nationalistisch-
Chinese marine hebben gisteren twee
kleine communistische kanonneerboten
zwaar beschadigd in een zeeslag met een
„grote" communistische vloot in de straat
van Formosa, aldus heeft het nationalis
tische ministerie van defensie bekend ge
maakt. De zeeslag duurde ongeveer een
half uur.
Volgens de bekendmaking leed de na
tionalistische marine geen verliezen.
De Amsterdamsche Bank-Incasso-Bank
heeft een staat van baten en lasten en
een geconsolideerde maandstaat per 30
Juni 1955 uitgegeven. Bij de staat van
baten en lasten zijn tevens gevoegd de
cijfers per 30 Juni 1954 en die peT 31
December 1954 (in millioenen guJdens):
Debet:
le 1 Jan.- Ie
halfj 31 Dec. halfj.
1954 1954 1955
Interest en wissels 16.7 33.5 17.7
Pro-visie 14.7 30.3 15.3
Effect, en syndicaten 1.4 3.6 2.0
32.8 67.4 35.0
Alg. onkosten en stor
ting pensioenfondsen 18.1 37.3 19.9
Reserve afschrijving
geb. etc
Res. belastingen
14.7
30.1
15.1
1.6
2.6
1.3
13.1
27.5
13.8
5.3
11.0
53
Netto-winst vóór reser
vering 7.8 16.5 8.5
Volgens het Noorse blad „Aftenposten"
zal het volgend jaar een regelmatige bus
dienst worden geopend op het traject
Oslo-Madrid. Het zal de langste bus-ver
binding zjjn in Europa.
Pater Erik Weymeersch, een Belgische
Missionaris van Afrika (Witte Pater)
heeft in opdracht van de Sociëteit, eet*
film gemaakt over Palestina, waar de
Witte Paters de zorg hebben aanvaard
voor de opleiding van de Oosterse gees
telijkheid in de Grieks-Melchitische ritus,
een film die hij de titel heeft gegeven
„Waar de Hemel zong". Met het Evan
gelie in de hand, voert hij ons van Beth
lehem over het Nijldal naar Nazareth,
langs de Jordaan en de grensgebieden van
Syrië en de Libanon, door Galilea, Sama
ria en Judea.
De cineast heeft gebroken met alle val
se romantiek (een der redenen, waarom
in het verleden, bijna alle missiefilms
mislukten) en toont zich een vakkundig
filmer.
De film wordt in Nederland uitgebracht
door de Afrika-Procure van de Sociëteit,
Heemraadssingel 109 te Rotterdam en is
beschikbaar voor alle culturele, godsdien
stige en sociale verenigingen.
Het eerste transport van 400 kinderen
uit de Baltisehe landen, kinderen uit
Polen, Estland, Letland, en Lithauen, die
in de ontheemdenkampen in Noord-West-
Duitsland onder vaak moeilijke omstan
digheden leven, is gisteren na een verblijf
van een maand in stad en provincie Gro
ningen, naar de kampen terug gekeerd.
Onder auspiciën van de provinciale Gro
ningse stichting „Het Ontheemde Kind",
hebben deze kinderen een onbezorgde
vacantie doorgebracht bij Groningse
pleegouders. Vierhonderd andere kinde
ren zijn nog in Groningen. Dit w«s het
grootste transport, dat tot dusver door d#
stichting is verzorgd.
De kinderen kwamen bijeen in de Kd*
renbeurs aan de Vismarkt en daar wel"®
den de papieren voor de terugreis in orde
gemaakt. Er heerste een opgewekte
stemming en daaruit Viel af te leiden,
dat het de jeugd goed naar de zin was
geweest in het Groningse land.
(Van een bijzondere correspondent)
Ik wilde tenminste in grote
trekken een kijk op de stad
Moskou krijgen, voordat ik ds
belangrijke en bezienswaardige
gebouwen en inrichtingen zou
gaan bezoeken. Maar de stad
alleen te leren kennen zoals de
dames en beren van de Russi
sche toeristenorganisatie „Woks"
mij baar wilde laten zien, liad
weinig bekoring voor mij. In
bet beste geval zou ik dan alleen
de musea, het Kremlin, de
Leninbibliotheek en de Gorkistraat te zien krijgen
en in al deze huizen en straten wonen niet de plm.
8 millioen mensen die Moskou telt; die echter wilde
ik óók zien. Ik wilde mij er van overtuigen hoe zij
wonen en boe hun huizen en straten eruit zien, bet
dagelijks leven van een wereldstad.
Toen de revolutie in Rusland plaats greep, in 1917,
telde Moskou één millioen inwoners. Er waren nog
geen geasphalteerde straten. Paard en wagens klet
terden nog op liet kinderhoofdjes-plaveisel. In 1923
werd het Moskouse telegraafkantoor gebouwd. ïn
betzelfde jaar kreeg men voor het eerst tramlijnen,
maar naast deze tramlijnen zag men alleen maar
paardenkoetsjes. In 1935 begon de bouw van cb
Moskouse ondergrondse. Men is aan de uitbouw
Ringstraat. Tachtig meter breed schat
ik deze straat. Hoge huizen flankeren
haar. Het klimaat, nevelig en donker,
geeft aan alles iets grauws. Het valt
mij op, dat Moskou bijzonder veel,
bovenleidingen en telegraafdraden
telt. Verschillende trolleybussen en
tramdraden, kabels van het electri-
sche net en van de telefooncentrale
kruisen zich. Opvallend veel trolley
bussen rijden hier rond. Zij onder
scheiden zich van onze modellen,
doordat ook de aanhangwagens een
motor hebben. Daarnaast rijdt hier
een zeer groot aantal autobussen. De
taxi's, waarvan het hier wemelt, zijn
allemaal van hetzelfde Pobjeda-model.
zandkleurig gelakt en met een blok-
bandstreep er om heen.
Op een zeer ruim plein staat het
Bolsjoi-Theater, de Staatsopera, of als
men het letterlijk wil vertalen „Het
Grote Theater". Dit is de tempel van
de Opera en hier danst ook het Rus
sisch ballet. Ik had later nog vaak de
gelegenheid om dit theater en zijn
prestaties te leren kennen.
In de park-aanleg voor de brede
trap zitten invaliden in het juist
VLUCHTIGE INDRUK VAN PRAAG
(Van onze correspondent ALFRED
VAN SPRANG)
PRAAG, Juli 1955.
Praag is overvol. De Spartakiade
heeft zoveel mensen van buiten naar
de hoofdstad gebracht dat er nergens
meer een plaatsje vrij is. De gérant
van liet Palace Hotel kijkt dan ook
zorgelijk als ik met mijn koffers de
hall binnen stap.
„We hebben alleen nog een heel
klein kamertje zonder telefoon.
zegt men.
„Ik heb vrij veel bagage...."
wijs ik.
„Tja...."
Er wordt even in liet Tsjechisch
overlegd. Het resultaat is dat een
Tsjechische gast zijn grotere kamer
moet afstaan. Als ik de formulieren
ingevuld heb kijk ik om me heen
naar een chasseur 0111 mijn koffers
naar boven te dragen. Er is er geen.
De vrouwelijke liftbediende ontfermt
zich er over.
De kamer ls schoon.
De inventaris is echter erg ouderwets.
Een ledikant met koPere.n versieringen.
Een grote kast. Een tafeltje en een stoel.
En een divan, Er hangen geen vitrages
voor het raam. En er is maar één, minus
cule handdoek. Het Palace Hotel is een
oud hotel. Dat bewijzen °°h de twee
monumentale beelden aan weerszijden van
de ingang. En de marmeren trappen, de
kolossale spiegels en de sombere zalen
met hun zware betimmering. Het was
voor de oorlog een van de goede hotels in
Praag. Nu is het evenals alle andere ho
tels genationaliseerd. De regering brengt
er bij voorkeur officiële gasten uit het
oosten (de Westerse gasten logeren in het
meer luxueuze Alcron Hotel) in onder. Ter
gelegenheid van de Spartakiade heeft men
er alle buitenlandse journalisten in ge
plaatst.
Het is etenstijd.
De donkere, half-ondergrondse eetzaal
zonder vensters ls benauwd-warm. Ver
scheidene gasten hebben dan ook hun col
bertje over de leuning van hun stoel ge
hangen. En de kellners hebben hun zwar
te dasje afgelegd en het bovenste knoop
je van hun overhemd open gedaan.
„Diner?" vraagt een van de kellners.
„Graag.
„Alstublieft.."
Hij geeft een spijskaart. Hij is in het
Tsjechisch. De kellner blijkt echter Duits
te spreken Geduldig somt tij op wat er
te krijgen is. Het klinkt allemaal beter
dan het in werkelijkheid is. En de prijzen
I zijn nogal hoog. Die zijn echter door de
staat vastgesteld en gelden voor alle res-
taurants van dezelfde klasse. De gerech
ten zijn ook zo'n beetje gelijk. In het ene
restaurant mag de kok wat beter zijn dan
in het andere maar veel verschil is er
niet. De nationalisatie heeft ook op dit
gebied vervlakking veroorzaakt. Ik bestel
200 gram kalfsvlees met rijst, een portie
compote, ijs met slagroom en een fles
bier. De rekening bedraagt 24 kronen of
tewel 22.50 gulden. En al is het fooienstel
sel eigenlijk ais kapitalistische gewoonte
afgeschaft de kellner accepteert de aan
geboden fooi niettemin zonder enige vorm
van protest.
De avond valt.
Ik loop nog even de straat op om een
luchtje te scheppen. Het hotgl ligt vla<c-
bij de Wenccslas Platz: de Coolsingel van
Praag. Het is er druk. Een grote menig
te flaneert over de brede trottoirs. Ik laat
hen een poosje aan me voorbij trekken.
De mensen zien er over het algemeen be
hoorlijk gekleed uit. Het valt me echter
op dat veel mannen geen das dragen. En
dat er helemaal geen werkelijk-chique ge
klede vrouwen zijn. Aan de andere kant
loopt niemand er armoedig bij. De win
kels stallen ook een ruime verscheiden
heid aan artikelen uit: toffen, schoenen,
chocolade, conserven, speelgoed, aarde
werk. Behalve winkels bevinden zich ver
scheidene café's en cafetaria's op de Wen-
ceslas Platz. Men doet er goede zaken.
Er zijn ook een stuk of wat bioscopen.
In één draait een nieuwe Russische ver
sie van Shakespeare's Romeo en Julia.
In een andere vertoont men voor de zoveel
ste week Moulin Rouge in het Engels
met Tsjechische onderschriften. En de
hoofdfilm in een derde bioscoop is een
Tsjechische kleurenfilm getiteld Hudba z
Marsu. De film trekt al wekenlang volle
zalen maar de kritiek heeft er geen goed
woord voor over omdat het lachwekkende
gegeven in een goed georganiseerde com
munistische maatschappij onbestaanbaar
zou zijn. Het publiek vermaakt er zich
echter kostelijk mee. Het is te laat om te
proberen (desnoods zwart) een kaartje
te bemachtigen. Daarom loop ik maar
een cineac binnen.
Het programma is echter weinig aan
trekkelijk. Eerst een goed journaal van
de Spartakiade. Dan een langdradige film
over het museum dat ter ere van de
overleden president Klement Gottwald ge
sticht is. Vervolgens laat men zien hoe
gloeilampen vervaardigd worden. Een ove
rigens matige tekenfilm zorgt even voor
een lach. Daarna is het weer dodelijke
ernst Een ingewikkelde documentaire
brengt het testen van staal in beeld.
En tenslotte is er een Russisch journaal
dat achtereenvolgens vertoont: een nieu
we machine om aardappelen te poten, een
vrouwelijke arbeidster, die sneller katoen
kan spinnen dan iemand anders, een nieu
we methode om melk te verpakken en
een fase uit de opleiding tot treinvoer-
der. Het programma duurt precies een
uur. Buiten de tekenfilm verschijnen er
een uur lang niets dan arbeiders en ma
chines en fabrieken op het doek. Niets
vermakelijks. Niet zo maar leuk om naar
te kijken. Zelfs geen aardig meisje..
Het is helemaal donker als ik weer bui
ten kom. De straatverlichting is nu aan.
En van sommige gebouwen straalt neon
licht in verschillende kleuren. Het is nog
steeds druk op straat. Enkele levensmid
delenwinkel^ zijn nog open. In de etalage
van een radiozaak staat een televisie
toestel in bedrijf. Drommen mensen ver
dringen zich ervoor om er een glimp van
op te vangen. Op de hoek van een zijstraat
wordt warme worst met mosterd en een
snee zwart brood verkocht zoals bij ons
haring. Er is veel belangst >lling voor. In
de buurt staat een oude vrouw loterij
briefjes aan te prijzen. Door de open ven
sters van een dancing klinkt schetterende
jazzmuziek. Een heel stel opgeschoten
jongens staat er op het trottoir naar te
luisteren. Het is allemaal heel gewoon.
Precies zoals in Rotterdam of in Brussel
of in Wenen. Maar het is natuurlijk
maar de buitenkant van het leven. Er ls
meerHet is echter nog te vroeg om
daar al een oordeel over te vellen.
(Nadruk verboden)
daarvan nog altijd bezig. Toen ik in een taxi een
Pobjeda-wagen, die lijkt op een enigszins verouderde
Opel-Kapitan stapte, herinnerde ik mij deze ont
wikkeling. De stadsontwikkeling in West-Europa was
toen al veel verder. Wie sprak destijds over bet
Moskou van vóór de revolutie of wie zou ooit op het
idee gekomen zijn om er naar toe te reizen, daar de
Russische aristocratie en iedereen die bet maar even
betalen kon aan de Russische winter trachtte te ont
komen en naar Baden-Baden, Berlijn of Münclien
ging-
Limonade- en ijsverkopers vindt men overal
in de stad
Vlak achter mijn hotel op het Kom-
somolzenplein tegenover het Leningra
der station, rijd ik door 'n oude stads
wijk met vervallen houten huizen.
Gedeeltelijk zijn zij gebouwd op de
manier van blokhuizen, dus met dwars
op elkaar bevestigde boomstammen.
De ruimte er tussen is met mos en
leem opgevuld en aan de buitenkant
met planken bedekt. Gedeeltelijk be
staan zij uit z.g. vakwerkhuizen. Deze
huizen welke men steeds weer in
Moskou ;egenkomt midden tussen mo
dernere woonblokken en ambtelijke
gebouwen, schijnt men rustig in ver
val te laten geraken. Nergens ziet
men arbeiders om ze te repareren en
een schilderskwast is er al in lange
tijd niet meer overheen gegaan.
Het oude Moskou zo zou men
deze oude huizen, maar ook sommige
oude stenen gebouwen kunnen noe
men is ten ondergang gedoemd. Ik
laat de taxi stilhouden en stap uit. De
voorbijgangers kijken mij oplettend
aan. Zij zijn wantrouwig als ik een
foto van deze armzalige huizenblok
ken wil maken, die hier rijen dik
achter elkaar staan, Met kennelijk
misnoegen zien zij mij bezig, maar
niemand stoort mij in mijn werk.
Ik kijk met een bedrukt gevoel naar
deze huizen. Hetzelfde gevoel kreeg
ik in de vluchtelingenkampen in
Duitsland en Oostenrijk en in de
noodwoningen, die voor vele mil
lioenen mensen, die gedwongen uit
hun vaderland verdreven zijn, ge
bouwd werden. Elk vertrek in dez^e
huizen is door een familie bewoond.
Men ziet er blinde vensters, matglas,
armzalige gordijnen, op de plaatsjes
achter hangt de was. Op vuile plein
tjes spelen de kinderen, dik ingepakt
in gewatteerde jacks en met pelsmut
sen op De straten zijn van keistenen.
Men heeft gezegd dat alle Moskouse
straten thans geasphalteerd zijn, maar
dat is nog niet waar, hoewel slechts
heel weinig straten nog de oude be
strating van smalle scherpe stenenbe
houden hebben. Achter de schuttin
gen drie of vier straten verder, steekt
dan'plotseling de 21 verdiepingen hoge
toren van het Leningrader Hotel de
lucht in. Daar is alles luxueus inge
richt.
Ik vraag mij af of de Russen er
enthousiast over zijn dat vreemdelin
gen zoals ik van de door hen gescha
pen luxe genieten, terwijl tal van hen
nog in jammerlijke huizen moeten
wonen. Ik heb daar in Moskou met
veel mensen over gesproken en men
antwoordde mij dan steeds dat de
dienst voor de stadsplanning alle be
schikbare middelen en de totale bouw
capaciteit aanwendt om het nieuwe
Moskou te bouwen. Ik heb er mij van
overtuigd, dat overal weer nieuwe
woningblokken worden opgericht, de
oude huizen verdwijnen. Jaarlijks
wordt driekwart millioen vierkante
meter van nieuwbouw voorzien en de
oude huizen laat men vervallen.
Driekwart millioen vierkante me
ter Rekent men voor één woning 75
M2. dan betekent dat voor Moskou
alleen jaarlijks 10.000 nieuwe wonin
gen. Dat aantal intussen is lang
niet zo hoog als in verschillende
Westeuropese landen bereikt wordt.
De taxi brengt mij verder naar de
Na afloop van de voorstelling brengt
de taxi mij verder over de grote Gor
kistraat, eveneens zeer breed aange
legd; dan over enige pleinen en kruis
punten kom ik langs het oude vak
bondsgebouw bij de muur van bet
Kremlin. Ik zie de ronde en vierhoe
kige torens omhoog steken met op
hun spits soms een verlichte ster van
2% meter in doorsnee.
Het gebouw voor de Vakbond was
50 jaar geleden het grootste gebouw
in Moskou met uitzondering van het
Kremlin, en het staat er als een rest
uit een sinds lang voorbije tijd, ver
loren en klein tussen huizenblokken
van 8 etages, tussen hotels en grote
magazijnen. Ik kijk over het zeker
300 meter brede plein. Rechts aan de
hoek verheft zich een uit rode bak
stenen opgetrokken huis, op de hoek
van het Rode Plein. Dit hoekhuis is
het historische hotel waar Lenin
woonde.
Van de plaats waar ik sta kan ik
de zilveren en gouden koepels van
de kerken en kapellen van het
Kremlin zien glinsteren. Wonder
lijk klinkt op dit ogenblik het klok
kenspel van de hoofdtoren van het
Kremlin in mijn herinnering. „Mos
kou heeft klokken als herinnerin
gen....", zo schreef Rilke eens. Ik
heb in Moskou gedurende mijn op
onthoud behalve dan de Kremlin-
klokken, nooit enige kerkklok ge
hoord. Ik voelde mij toen ook na
mijn terugkeer in het Westen bij
zonder aangegrepen, toen ik hier
plotseling weer de klokken van een
oude kathedraal hoorde beieren.
Intussen, ik ging verder langs het
Kremlin, naar de Lenin-Bibliotheek,
de grootste bibliotheek van de we
reld.
Het hoge gebouw is in een stijl op
getrokken, die men klassicistisch zou
kunnen noemen, hoewel hij niet hele
maal aan de daaraan gestelde eisen
beantwoordt. Hij maakt een enigszins
grauwe en onpersoonlijke indruk. Op
verschillende étages van dit grote
complex bevinden zich 17.200.000 boe
ken uit alle delen van de wereld.
Ik heb later aan deze bibliotheek
nog een bezoek gebracht en er over
verbaasd gestaan wat hier allemaal le
vinden was. Ik zou hier alleen even.
willen vermelden dat het mij bijzon
der trof om hier in een eenvoudige
houten kast een hele rij oorspronke
lijke uitgaven te zien staan van Gior-
In nieuwe, hoge flatwoningen vin
den de bewoners alle moderne ge
makken: schachten voor de afvoer
van het huisvuil, waskeukens com
pleet met machines, kolenliftjes
enz. Terstond na het gereedkomen
van de nieuwe huizen worden de
oude stadswijken gesloopt.
dano Bruno, de bekende Italiaanse
Dominicaan, die later als ketter na
rusteloos reizen door Rusland, Frank
rijk en Engeland, in Rome op de
brandstapel kwam.
Men kan met een zeker recht Gior
dano Bruno als een begin van de
grote natuurwetenschappelijke pe
riode van het avondland beschouwen.
Thans liggen de meeste van zijn wer
ken, gedeeltelijk van zijn eigen hand
tekening voorzien, in de kelders van
de Lenin-bibliotheek, zorgvuldig be
waard, als een grote schat van de
Sovjet-Unie.
Is dat niet een symbool? In dit land,
waar men voor alles meester tracht
te worden over de stof en waarin
men elke metaphysische drang, elk
zoeken naar het eigenlijke zijn en het
wezen van de wereld met een mate
rialistisch antwoord tracht te bevre
digen, bevindt zich het grootste deel
van Bruno's nog aanwezige werken.
Tegenover het moderne hotel „Me
tropol" ligt, in een blok van voor
verschillende doeleinden gebruikte ge
bouwen, een „Stereo-bioscoop". Ik heb
een avond in deze bioscoop doorge
bracht. Misschien kan ik nu al iets
vertellen van wat ik daar gezien heb.
Zoals in alle theaters, is het circus,
in sportinrichtingen en openbare ge
bouwen, heeft ook de Stereo-bioscoop
vlak achter de ingang een boekenstal.
Een paar stappen verder bevindt zich
een leeszaal, waar kranten en tijd
schriften liggen, maar waar ook boe
ken kunnen worden uitgeleend. Ik
wandelde er langzaam omheen en
keek naar de lectuur. Wetenschappe
lijke boeken, tijdschriften, romans
net zo bont als het aanwezige publiek
dat hier op het begin van de voorstel
ling wacht was ook de samenstel
ling van de lectuur, die dit gemeen
schappelijk had, dat alles door de staat
wordt uitgegeven. In de kleding en
het uiterlijk van de mensen merk ik
dezelfde grote verschillen.
Het is mij niet mogelijk om van de
Rus te spreken. Men ziet hier typen
uit het Oosten evenals uit het Westen,
Nomaden uit Armenië en Germanen
uit het gebied van de Oostzee, en Si-
beriërs en daartussen ziet men gezich
ten, waarvan men de afkomst niet
zonder meer kan vaststellen.
Na een kwartiertje gaan de deuren
naar de bioscoopzaal open. Langzaam,
zonder enige haast, gaan de mensen
naar de genummerde plaatsen. De
ruimte is kaal, zonder enige versie
ring, in een donkere rode kleur. Geen
pracht, geen neonlicht en zelfs geen
binnenhuisarchitectuur.
Nauwelijks zit ik op mün plaats of
de lichten gaan uit. Ik had de goede
raad gekregen om bij het begin van
de film de houding van mijn hoofd
net zo lang te veranderen- totdat ik
het beeld scherp zien kon. In het be
gin zag ik alles onduidelijk en dubbel.
Door mijn hoofd te draaien wordt het
beeld inderdaad op een gegeven ogen
blik iets duidelijker. Maar nog altiid
zie ik de letters nog dubbel. Dan komf
het beeld op het doek. Het is een film
over gymnastische spelen.
De Stereo-film in de Sovjet Unie heeft
een eigen ontwikkelingsgang doorge
maakt. Het doek ls op een bepaalde
manier in vakjes geribbeld met be
hulp waarvan men bepaalde licht
effecten bereikt. Tot nog toe werkt
deze reproductie-manier nog altijd
sterend.
De film, die ik die avond zag. was
overigens technisch zeer goed en had
ook een zeer overtuigende plastische
werking. Van elke zitplaats uit heeft
men slechts één bepaald ntint ven
waaruit de beelden een zeker reliëf
krijgen, maar dan bereiken ze ook een
diepte, die ik nog nergens anders ge
zien heb. Het is alleen vriiwel ondoen
lijk om onbeweeglijk het honfd in een
bepaalde stand te houden. En dat is
wel een ernstig bezwaar.
Alleen
verpakt
verkrijgbaar
waarom zou een Italiaan zijn
kostelijke macaroni-schotela
ook niet bezingen
KWIX macaroni is een
verrukkelijk eten en met
weinig moeite bereidt
U er talloze smakelijke
gerechten mee
