FOTOWEDSTRIJD
MAASBODE-PERS
1
m miB
Ml
lATERQfl
VODROOHG
ABBEITOW
VfOÜO
BEIDT UW TIJD
Gloeilampjes
DAMMEN
SCHAKEN
28 Augustus 1672:
HET GRABBELTONNETJE
DE HEILIGE VAN DE WEEK
25 Augustus: Saint Louis
Bridse-Rubriek
~h
55 prijzen, waaronder
vijf hoofdprijzen
fW«V
«Wm
«fc.»mm" m
wê
ëm. 4m
mMwÈ imI
Wë, wë
Streept U even door?
Oplossing
Scheepvaart-puzzle
ZATERDAG 20 AUGUSTUS 1955
PAGINA 6
Dit zijn de wedstrijd-
voortvaarden voor de
deelnemers aan de
F 55
155.000 LIRE ONDER
HET KUSSENSLOOP
- -
m m ia m i
rg m m
es o n mm
m e m o
m m m o
i m'm
'm a
m v. t
c
m m
s m m
cüi *o
S 'O, O' O
e «i
'öVöV»
O D.
Éif
„O Groninge, uit het puin en asch en slof verrezen,
Vergeet de weldaet niet, die Godt u heeft bewezen!
Het beleg
Oplossing
IETWAT aarzelend is de F 55 op
gang gekomen, maar nu zit er
schot in. Fotosportliefhebbers die
vroeg hun vacantie genoten en
anderen die het hele jaar door hun
camera schotvaardig plegen te houden
zonden reeds proeven in van hun
werk. Een groot aantal lezers heeft
in deze dagen het huiselijk dak ver
wisseld voor een luchtig tentzeil. Ze
luieren aan het strand, trappen of
brommen zwaarbepakt langs 's Heren
wegen of bevinden zich aan boord
van sneltrein, scooter, touringcar of
zeiljacht. Misschien ook dommelen ze
in een lommerrijk achtertuintje of
zwoegen ze met hun kroost in de
speeltuin.
Hoe het ook zij, laten alle vacantie-
gangers te land, ter zee en in de
lucht, hun camera paraat houden en
speuren naar motieven die voor hen
zelf een prettige vacantie-herinnering
zijn èn.... straks een goede kans
maken op een prijs in onze Foto
wedstrijd 1955. Flitsen van hun
vacantie hopen wij binnenkort op de
redactietafel te ontmoeten.
Tot 30 September a.s. duurt de
inzendingstermijn. Wie echter eerder
inzendt kan, volgens art. 7 van de
wedstrijd voorwaarden, bovendien een
extra tientje in de wacht slepen, als
zijn foto tussentijds gepubliceerd
wordt. Dergelijke foto's dingen in de
finale evengoed mee naar één van de
le prijs: Eenhonderd gulden.
2e Vijf-en-zeventig gulden
3e Vijftig gulden.
4e Veertig gulden.
5e Vijf-en-twintig gulden.
De overige prijzen zullen bestaan
uit boeken en foto-materiaal.
Hiernaast treft u nog eens de vol
ledige wedstrijdvoorwaarden aan,
2".
Een oase van rust in de vacantiedrukte, dat is zeker het Begijnhof te
Turnhout, waar dit begijntje naarstig doorging met kantklossen, ter
wijl de camera klikte van de heer C. F. de Boer, Bergpolderstraat 67,
Rotterdam N. Een goede foto, waarvoor de inzender een extra premie
van TIEN GULDEN zal ontvangen.
1. De deelneming is uitsluitend open
gesteld voor amateurs.
2. De foto's dienen gemaakt te zijn in
1955. Zij kunnen worden ingezonden
gedurende het tijdvak van 15 Juli tot
en met 30 Sept. 1955.
3. Het maximum aantal door één per
soon in te zenden foto's is vijf, met
dien verstande dat niet meer dan
één foto per inzender voor een prijs
in aanmerking kan komen.
4. Het formaat van de in te zenden
foto's, liefst op glanzend papier, mag
ten hoogste 18 x 24 cm bedragen en
mag niet kleiner zijn dan een
briefkaart. Aan de achterzijde van
elke foto moeten vermeld worden:
a) naam, adres en beroep van de
inzender;
b) datum van opname en merk van
de camera waarmee de opname
werd gemaakt. Toevoeging van
technische gegevens, de titel van
de foto en een korte beschrijving
van de voorstelling is gewenst,
doch niet noodzakelijk.
5. De ingezonden foto's zullen door een
deskundige jury beoordeeld worden,
wier uitspraken beslissend zijn. Cor-
respondentie hierover is niet moge
lijk. De foto's worden beoordeeld
naar de keuze van het motief en de
wijze waarop in technisch opzicht,
gelet op het gebruikte toestel, de op
name tot haar recht is gekomen.
6. De foto's zullen uitsluitend worden
geretourneerd als een gefrankeerde
enveloppe, voorzien van volledig
adres van de inzender, is bijgevoegd.
7. De directie behoudt zich het recht
voor tijdens de wedstrijd reeds inge
zonden foto's in haar uitgaven af te
drukken. In dat geval zal aan de
rechthebbende 10.per geplaatste
foto worden uitbetaald. Alle, dus
ook de tussentijds gepubliceerde
foto's, dingen mede naar de uitge
loofde prijzen. De prijswinnaars gaan
er mee accoord dat bekroonde foto's
na de wedstrijd in De Maasbode
pers worden gepubliceerd.
8. Inzenders worden geacht met deze
wedstrijdvoorwaarden accoord te
gaan. terwijl zij tevens zullen wor
den beschouwd als beschikkende
over het auteursrecht der door hen
ingezonden foto's.
9. Inzendingen (geen negatieven of
kleurenfoto's) gelieve men uitslui
tend te adressen aan de Redactie van
De Maasbode-pers, Postbus 723. Rot
terdam. De enveloppe voorzie men
in de linkerbovenhoek van het op
schrift: F 55. Geen andere stukken
bijsluiten!
Milwaukee
„Het bier is weer best" is een leuze,
die ook in de stad Milwaukee eerlang
burgerrecht schijnt te zullen verkrijgen.
Een aldaar gevestigde bierbrouwerij,
één der grootsten van de Verenigde
Staten, heeft daar namelijk een nieuw
biertje gebrouwen een biertje, dat
volgens de bescheiden reclame, waarom
Amerika zo beroemd is, zijns gelijke in
de hele wereld niet gevonden heeft,
noch ooit vinden zal. Het geheim van
die onovertreffelijkheid? 't Is, in plaats
van met gedroogde hop, met verse hop
bereid. Het biertje, dat de welluidende
naam „Tempo" draagt, zou de „scherpe,
bittere smaak" missen, welke door ge
droogd hop zou worden veroorzaakt.
We willen geen partij kiezen in deze
bierkwestie, maar alleen constateren,
dat bierbrouwers eeuwenlang gedroog
de hop hebben gebruikt. En met suc
ces! Of Amerika's bekering tot een
„lichter, minder scherp en minder bit
ter brouwsel" bij ons. pittige Nederlan
ders, navolging zal vinden? Wij wagen
het te betwijfelen.
Philadelphia
Zoals bij ons gevallen van gasverstik-
king, verkeersongelukken en dat soort
narigheden tot de regelmatig terugke
rende reportage-onderwerpen behoren,
zo vindt men in Amerika regelmatig
melding gemaakt van ijskast-ongeval
len. In Amerika houdt men er namelijk
niet zulke kinderachtige ijskastjes op
na, als wij hier in Nederland, maar van
die kasten van kasten weet u een
soort provisiekamers.
Dit is reeds velen noodlottig gewor
den. Zo ook een drietal kinderen hier
ter 'stede. De 5-jarige Carl Jenkins was
namelijk met twee kameraadjes, respec
tievelijk vijf en twee jaar oud, in een
lege flat in het Noorden der stad aan
het spelen, toen ze de ijskast, die daar
tot de vaste woninginrichting behoort,
ontdekten en zich vermaakten met om
beurten hard in en uit deze kast te lo
pen. Op een gegeven ogenblik echter
kon Carl terwijl zijn twee kameraad
jes in de kast zaten deze niet meer
openkrijgen. Bang om het aan iemand
te zeggen ging hij stil naar huis. Tot
dat eerst zes uur later de moeder van
de twee kleinen haar kinderen terug
vond dood.
(Van onze correspondent)
Signor Gastellano, de 32-jarige
Italiaan uit Brindisi, die in zijn
kleine Fiat met zijn echtgenote een
vacantietrip door Nederland maakt,
reed welgemoed van Groningen
naar Leeuwarden, was opgetogen
over het voor hem vreemde vlakke
land totdathij ontdekte, dat
zijn 'vacantiekapitaal aan lires ver
dwenen was. Moedeloos keerde hij
terug naar Groningen, naar he;
hotel-pension Woltema in de Caro-
lieweg. Daar heerste eveneens de
nodige consternatie, want het meis
je had bij het opmaken van de bed
den onder het kunssensloop een oud
stuk krantenpapier gevonden met
155 biljetten van duizend lire! De
politie was gewaarschuwd en die
keek al uit naar een kleine Fiat.
Met een zonnige glimlach gaf sig
nor Gastellano aan het vindstertje
een flinke beloning en vertrok voor
de tweede maal in de richting Leeu
warden.
sa id
No. 2071. 20 Augustus 1955.
Redacteur: G. J. A. VAN DAM.
Vossiusstraat 18 b, Amsterdam-Z.
Alle correspondentie aan dit adres. Bij
vragen om inlichtingen s. v. p. postzegel
voor antwoord insluiten.
OPLOSSINGEN.
No. 3164. Wit 39-34, 30, 28, 11! x2, x6
wint. Eenvoudige maar charmante tric
trac.
No. 3165. Wit 27, 11!, x2. 22, 19, xl6 wint.
Keurige motiefbewerking.
No 3166. Wit 23! 31. 34! x4, 41. 9! 9x37
wint.' (niet 9x46!). Een goede vormgeving
van het op de Problemisten-reume 1954
opgegeven motief.
No. 3167. Wit 9, 29!, 19, 42, 43, 5, x3.
Uit. Een viertal mooie constructies van de
bekende Eindhovense problemist H. M.
Roos.
No. 3168. (v. D.) Wit 39-34, 27—22!
(motiefstand) 18x9, 13x2, 2x5 wint.
No. 3169. (v. D.) Wit 28—22, 17x19 gedw.,
3832! 4843 (motiefstand), zw. 27x40,
33x4 wint. Een schijnopl. waarvan enige
oplossers de dupe zijn geworden is: 22 (19
gedw.) 24. (nu zw. x34!), x4 (x50), 42 de
beste (xl3), x40A, (31!) xl (36!). 37, (26),
23, (34), x45, (31). x26 (41 remise). Op A xl,
(31) x40 (36) en op 37 als boven, terwijl op
49 volgt zw. 35, 37 (26 remise.)
No. 3170. Wit 18—12, 29—24, 28—22, (17x
37A), 38—32! 44x4, 45x34, 4x5 over 18, 37,
30 8', 11 21, en 14 wint door een zeven
klapper. Op A. zw. 37x39, 22x4, 45x34, 4x16!
wint.
No. 3171. Wit 28—22. 17xl9A, 27—21! 45x
12, 48—43 (motiefstand), 36x40 de beste,
33x2, 2x24 en wint na klein maar gemak
kelijk eindspel. Op Zw. A 39x17, 18 12.
45x23, 12x34 (komt juist op tijd boven-over
op veld 34), 17-28. 34—29, 32x5 wint.
No. 3168 (moet zijn 3180). Wit wint door
19 (5x6A)26 (27), 21!! (niet direct 42
wegens 31, 37, 28 remise). Dus eerst 21 en
en dan pas 43. Op zw. A 5x26. wit 50—28
wint. Een geestige verdieping van een idee
van Laros van 1939.
No. 3169. (moet zijn 3181). Hier wint
alleen 18! (23—29 gedw.) 7, (34A). 18 (39), 28
(43B), 39 waarna het systeem begint dat
Manoury reeds in 1787 ontdekte met 44 en
6 Op A. 38 volgt 2 (30), 35 (34). 25 (42), 40
scherp. En op B. 44 volgt 50x39 (50), 2833
45, 1 wint.
No. 3170 (moet zijn 3182). Wit 42—48,
(914 A), 46x10, 49—43 (10), 4 (20). 15 (47)
43—38 volgens een idee van v. Dam (Dam-
wereld Oct. 1947). Op A. zw. 13, 49—43 of
44 (3) 14, en 39 wint.
No. 3171. (moet zijn 3183). Wit 33 (17A)
11!! (37B), 33 wint. Nu komt op 41. wit 28
en op 20," volgt 14 met 17!! (idee A. A.
Everat 1811), zw. 46. 24—19. (37). 28 wint.
Op A. 37, volgt 47 (18), 2520 (22), 14 (28)
9 enz. En op B. zw. 20 volgt 15!!. daarna
komt op 38 (39) 42 (30) en op (37), 2 (41 of
42), 19 of 30. Scherp. Een viertal zeer leer
zame eindspelletjes van de heer K. W.
Kruyswijk, de eindspelredacteur van ,.De
Problemist", het officieel orgaan van de
Kring voor Damproblematiek.
VOOR ONZE LADDER-WEDSTRIJD.
De bekende Amsterdamse problemist D.
de Ruiter stelde ons ter kennismaking met
onze oplossers een viertal fraaie „eerste
publicaties" ter hand, die reeds een voor
lopige indruk kunnen geven van zijn
werkelijk bijzondere constructie-vaardig
heid. De oplossingen van deze vier com
posities (eventueel niet direct aantoonbare
winst, dus naspel, uitgewerkt inzenden!)
worden gaarne tot 30 Augustus tegemoet
gezien aan het boven deze rubriek ver
melde adres.
No. 3184.
No. 3185.
If O O
i M 'O,
Stand:
Zw. 11. 12, 18—20,
22, 28, 35.
Wit: 33, 34, 36—38,
43, 45, 50.
Wit speelt en wint.
No. 3186.
Stand:
Zw.: 10. 13, 14, 19,
22, 23. 32, 36.
Wit: 24, 30, 34, 35.
41, 45. 48—50.
Wit speelt en wint.
No. 3187.
O O
18—22. 12. 32—27 (32—28 verliest door IS
IS, 38—32, 18—23 enz. Er zou op 14. 31—26
volgen 2227 enz. en op 14. 3329, 24x33,
28x39, 1924 enz. en tenslotte op 14. 34 29,
23x34, 30x39, 19—23, alles met winst). Dus
zw. 12, 13—18. 13. 38—32, 7—11. 14. 16x7.
12x1 15. 31—26 gedw., 22x31. 16. 26x37, 1—6.
17. 32-27, 6—11, 18. 37—32, 11—16. 19. 33—28
en wit ontsnapt precies op tempo. Als wit
nu moest spelen dan was het uit. Zw.
19—23, 20. 27—22, 17—21. 21. 32—27, 21x32.
22. 28x37, 16—21, 23. 37—32, 24—29. 24.
32—27 enz. en het werd remise.
De oud-wereldkampioen B. Springer
merkt hierbij op, dat het nog de vraag
is of het in de partij door Keiler gedane
offer, hoewel brillant, ook de sterkste
voortzetting is. Hij wijst op de volgende
fraaie offer-combinatie: Zw. 1. 18—23, 2.
36—31 gedw., 11—17, 3. 31—27, A. 14—20!!
4. 27x16, 2025! (dreigt nu 1722. 2430
enz.) 5. 35—30 of? 24x35 met zeer moeilijk
spel voor wit. Op A. wit 3. 3430 zou zijn
gevolgd 7—12. 4. 30—25, 13—18. 5. 31—27,
1—7. 6. 27x16, 18—22 enz. met zeer goed
spel voor zwart.
Een goed voorbeeld hoe moeilijk dam
men is. Al deze mogelijkheden vóór het
bord te berekenen, terwijl de tijd door
gaat (de wedstrijdklok) is practisch
onmogelijk en dan hangt het resultaat af
van de feeling en positie-beoordeling. Als
men dus in gecompliceerde stellingen de
juiste voortzetting mist is dit geenszins
te verwonderen. Minder sterke spelers be
hoeven zich dus in overeenkomstige
gevallen evenmin te schamen.
Stand: Stand:
Zw.: 5 9, 11—14, Zw.: 1, 6, 7, 9, 11,
17, 19, 21, 31, 36. 13, 15. 18, 19, 34, 36,
Wit: 22, 24, 28, 30, 45.
33—35, 38. 40, 41, 43, Wit: 16, 20, 22, 24,
47. 25, 27, 30, 39, 41—43,
Wit speelt en wint. 50.
Wit speelt en wint.
EEN INTERESSANT
PARTIJFRAGMENT.
Tijdens de match om het wereldkam
pioenschap tussen P. Ghestem, Frankrijk
(in die jaren 1947/48) titelhouder en onze
nationale grootmeester, de meervoudige
Kampioen van Nederland, R. C. Keiler,
kwam in een der partijen de volgende
stand voor:
Wit's laatste zet
was 3934, waarop
Keiler voor een
verrassing zorgde,
met het volgende
spectaculaire offer:
1. Zw. 21—27! 2.
32x21 gevolgd door
18—23. Het is
duidelijk dat wit 38
—32 nu niet gaat
wegens zw. 23—29,
11—17 enz. Ook wit
3. 49—43. 23x32. 4.
38x27, 24—29, enz.
brengt verlies, ter
wijl wit 3. 2822,
23—29, 4. 34x23, 19
x26 eveneens ver
liest.
Om al deze redenen vervolgde Ghestem
met 3. 34—30, 23x43, 4. 49x38 en nu heeft
zwart weliswaar het beste spel, maar wit
vindt het remise-gaatje! Er volgde nog zw.
4. 13—18, 5. 33—32, 7—12, 6. 21—16, 11 -17,7.
36—31, 14—20, 8. 45—40, gedw., 9—13 gedw.
(omdat op 20—25 wit 16—11 laat volgen),
9. 40—34, 20—25, 10. 47—42, 1—7. 11. 42—38,
No. 3188.
R. C. KELLER
(Zwart)
P. GHESTEM
(Wit)
Schaakredacteur: P. A. KOETSHEID,
Huize Sint Bernardus, Sassenheim.
(Zaterdag 20 Augustus)
DE PROBLEMEN VAN DEZE WEEK
Onder no. 7300 brengen we nog een vrij
gecompliceerde opgave van onze over
leden medewerker J van Dijk, waaraan
een goede sleutelzet verbonden is. Met de
beide volgende composities levert onze
landgenoot Rietveld andermaal een waar
staaltje van zijn voortreffelijk kunnen
No. 7301 zal vooral bij velen van onze
lezers bewondering wekken; wij hebben
de meeste waardering voor no. 7302 we
gens hej ongewone spel. Men vraagt zich
onwillekeurig af hoe we hier de zaak
moeten aanpakken.
No. 7302
J. J. RIETVELD.
Derde prijs afd. driezetten tn. als voren
Wit: Kb8. Dh5, Tb2—f6: Rb4—b7; d3
Zwart: Kb6. Rf7—f8. Ph8; d5. d6, e5,
e6. f3.
Oplossingen over drie weken. Deze ge
lieve men ons voor Woensdag 7 September
toe te zenden.
PROBLEEMOPLOSSINGEN
No. 7290. Ir W. Hoek. Opl. 1. Kc8—b7
enz.
No. 7292. L C. Willemsens. Opl. 1.
a3a4 enz.
No 7293 F. Zivcovic. Opl. 1. De7f6
dreiging 2.' Pf4-e2t Kg2; 3. Dflf. Tfl:tt
1Tb3 2 Dd4f, Te3t 3. Pe2f De2:Tt
of 3 Kg2ft 1T anders 2. Ph3t,
Kg2t, 3. Dflt. D of Tfl:tt.
GOEDE OPLOSSINGEN
Deze drie problemen werden goed op
gelost door: J. Dickhaut, Nijmegen: Paul
Raschdorf, Hannover; F. U. J. H. Witte.
Rotterdam.
No 7291 en no. 7292 door: P. Baas
Lutjebroek; P. M. Bekker, Rotterdam: dr
R. Bromberg, Roermond; H. Th. v. Goor.
Voorburg; H. A. Jansen. Breda; L. M
Hagemann. Den Haag.
No. 7292 door: W. H. Haring Schiplui
den; F. Pijls. Maasbracht.
Nagekomen oplossingen nos. 7289 en
7290 Paul Raschdorf. Hannover.
CORRESPONDENTIE
P. B. te L. Ziehier hoe men verder
afwikkelt: 4Re6 5. Tb6. Rf5 6 Tf6,
Re4 7 Tf4. Rg6 8 Tg4, Rf5 9. Tg5! nu
wordt Re4 of Re6 resp. beantwoord door
10 Kd4t of 10. Kd6f met verovering van
de R. Ook 9Rc8 baat niet wegens
10. Tg8 en Rb7. 11. Tgl! Ka4 12. Talf, Kb3
13, Tblt enz.
J. S. te Den H. Voor Uw bijdrage
hartelijk dank.
J. D. te N. Na de vacantie hopen we
Uw voorstel aan het gevoelen van onze
lezers te onderwerpen.
No. 7300
J. VAN DIJK t
Eerste plaatsing. Mat in twee zetten
No. 7301
J. J. RIETVELD. Kesteren
3e prijs Rudolf Büchner Gedenktournooi
1954-1955
Mat in twee zetten
Aldus dichtte, op „de doorluchtige
zege van Groninge", anno 1672 de vorst
onzer dichters. Vondel.
En nog ieder jaar, schrijft oud-bur
gemeester K. ter Laan zelf een
stoere Grönninger, wordt het feest van
het ontzet voor de gehele provincie
met groot vuurwerk besloten!
Over dat ontzet zullen we hier het
een en ander vertellen, mede aan de
hand van Dr J. Theissen's: „Voor vrij-
heijdt ende Vaderlandt".
Rampjaar
In April 1672 verklaarden Engeland
en Frankrijk ons de oorlog, weldra ge
volgd door de keurvorst van Keulen
en de Bisschop van Munster. De be
roemdste veldheren van Europa mar
cheerden aan het hoofd van 120.000
voortreffelijke soldaten tegen ons op;
Lodewijk XIV was in eigen persoon
aanwezig. Munster en Keulen beschui
ten over plm. 30.000 man, evenveel als
wij! Wij moesten met slecht bewapen
de manschappen de stoot opvaoj^n;
in Den Bosch was altijd nog kruit g%-
noeg beschikbaar., uit het jaar MSW
Aan het hoofd der Munsterse troepen
stond., de laatste geestelijke krijgs
man van zijn tijd, Monseigneur Chris-
toph Bernhard van Galen. Onze va
derlandse geschiedenisboekjes hebben
voor deze Vorstbisschop, die ze „Bom
men Berend" noemen, nauwelijks een
goed woord over. In de kerkelijke an
nalen wordt hij geprezen wegens zijn
grote ijver voor het onderwijs, de ziel
zorg en de tucht in zijn diocees. Hij
voerde, bijgevolg, op voortreffelijke
wijze de Kromstaf. Daarnaast hanteer
de hij, om zijn wereldlijke rechten te
verdedigen, het zwaard. Het geschil
met Holland liep over Borculo. Overi
gens ondervond hij van de Groningse
Katholieken minstens evenveel tegen
stand als van de Calvinisten; deze Ka
tholieken, hoewel vervolgd en onder
drukt, bleken dus goeie vaderlanders
te zijn.
Eind Juli 1672 wendde het Keuls-
Munsterse leger, na de verovering van
Overijsel en sterkten in Friesland en
Groningerland, zijn wapenen tegen de
stad. De 27e begon de beschieting, een
kanónnade, die s chier onafgebroken
vier weken zou duren! Niet „slechts"
met kogels, maar ook met bommen
en granaten, die de meeste schade
aanrichtten. De bezetting, bestaande
uit 'n paar duizend voetknechten, rui
ters en soldaten, versterkt door bur
gers, vrijwilligers en studenten, kweet
zich voortreffelijk van haar taak. Zij
stond onder leiding van Maurits' leer
ling en Frederik Hendrik's medewer
ker; Carl Rabenhaupt, baron van
Sucha, die toen reeds zeventig jaar
oud was. „Met gloénde kogelen qua-
men de vijanden u overstulpen!1'
dichtte Vondel. De Groningers hadden
het weinig begrepen op deze „stinck-
potten", die brandende neervielen,
„van sich gevende een vreeslijcken
stanck!" De Martinitoren kreeg het
zwaar te verantwoorden.
„Meenigste van huisen in 't Zui
den werden ten deele seer bescha
digt, ten deele gehielyck (volkomen)
ter neer geworpen ende geruïneert!''
Het aantal slachtoffers viel, tenslotte,
nog mee, want grote gedeelten der
s'ad lagen buiten het bereik der vijan
delijke kartouwen. Misschien werden
er totaal een, honderd mensen gedood,
en dat was al erg genoeg. Het groot
ste deel der bevolking verhuisde naar
de veiligste straatjes en steegjes: „Hoe
menich moest doen (toen) eten van
ene tafeltjen, dat in drie jaeren niet
scheen gewassen te zijn!" „Hoe menich
madame vont men op een out stoel-
tjen sitten, die te vooren niet gewent
was te gaen sitten op een stoel, voor
en al eer het kussen we! te dege haer
van de meit een reis (keer) of wat
was opgeklopt!" Ook „wonderlijke" ge
beurtenissen vielen voor tijdens het
bombardement. Hier volgen er enkele:
„Een kindt in de Ebbingestraat, in
de Wiegh voor d'ouders bedt leggende
zo komt er een groote bombe door 't
dak in de kamer vallen, slaande de
Zijdmuur uyt, stoelen en banken aan
stukken, smijtende het kindt met. de
Wiegh bij d'ouders op 't bedt, en ble
ven alle drie fris en gezondt."
„Een bombe vallende in 't huys van
de heere Rekenmeester Emmius, uvt-
slaande en vergruyzende al de gla
zen, behalve het Glas. daer 't Wapen
van de Prins van Orangien in stondt,
twelck gantsch onbeschadight bleef."
„Een vrouw in Botteringestraat, heb
bende haar kindtje op den arm, zien-
de een bombe in huys vallen, werpt
door verbaastheyt haar kindt in de re
genwaters bak en loopt wech. Zij, we
derkomende, doen de slagh gedaen
was, zoekt overal na het kindt, het-
welck door andere lieden ondertussche
uyt de bak was gehaalt en levendigh
bleef". In de volksverbeelding groei
den de bommen aan tot blokken van
vierhonderd pond. Zij ontzagen zelfs
de nachtrust der vrome burgeressen
niet, hetgeen uit het volgend voorval
moge blijken:
„Tonnis van Essens Weduwe, met
haar dochter te bed liggende, gaat
een gloeiende koegel tusschen haar
door, en wierd niemandt beschadight!"
Evenmin ontzagen zij de studielust
der weerbare studenten! Eén hunner,
„die op sijn kaemer sat te studeren,
nam een koegel hem de stoel onder 't
lijf wech, dat hij achterover viel son-
der beschaedicht te worden!" Enz..
„Bombenberent sal noch soo de stadt
niet hebben!" zeiden de kloeke ver
dedigers tot elkaar! Er was aan voed
sel geen gebrek. Een leuk staaltje ver
telt, tegen deze achtergrond, Van Len-
nep:
De Keulse bevelhebber liet aan Ra
benhaupt 'n bezending konfituren vra
gen, om enige Hessische dames te ont
halen, die hem in 't leger waren ko
men bezoeken. De weinig galante kom-
mandant gaf ten antwoord, dat hij het
te druk had met kruid en lood voor
hem op te dissen, om aan „liflafjens"
te kunnen denken!
Geleidelijk nam de beschieting in he
vigheid af. Omstandigheden in Duits
land maanden de vijanden tot terug
keer. De 28e Augustus zag men hen
vertrekken. „Veele riepen tot den hee-
mel toe Goddank, andere ver
heerlijkten Hem in haare huysen".
De laatste geestelijke krijgsman zij
ner eeuw, door Z. Em. de Kardinaal
gerekend onder de voortreffelijke Bis
schoppen, overleed in 1678.
Het moet in Schotland gebeurd zijn.
Daar woonde een meisje op een boer
derij, dat Gwendolen heette, Gwendo
len 'Fitzhugh. Wat dat allemaal bete
kent, kunnen we niet zeggen. Op zeke
re morgen was ze juist bezig in de
keuken het eten voor haar vader en de
varkens klaar te maken. Er werd ge
klopt. „Binnen!" riep Gwendolen. Een
keurige jongeman stootte even later
zijn hoofd tegen de lage balken van
de zoldering. „Ik ben juist uit India
terug!" legde hij uit. Ik ben graaf
Baltrevers. Ik weet de weg naar mijn
kasteel niet meer. Zou je me die
willen wijzen?" „Wou u eerst niet wat
drinken, 'graaf?" „Graag!' Gwendolen
bracht een beker melk, vers van de
koe. „Hoe heet dat goedje?' vroeg de
graaf. Want graven drinken alleen
maar champagne. .Melk!" zei het
meisje. „Dat zal ik onthouden!"
Onderweg praatte Gwendolen zo leuk
dat de hoge heer vroeg; „Mijn moeder
geeft vanavond een bal. Kom je ook?"
„Heel graag!" zei het boerinnetje.
Het grafelijk kasteel was 'n zee van
licht. Allerlei voorname lieden waren
te gast. „Heel de streek" zeggen ze
Een koningsfiguur, afgebeeld met
doornenkroon en spijkers. De blau
we koningsmantel met gouden le
lies versierd: de H. Lodewijk IX
van Frankrijk; „Saint Louis", zeg
gen de Fransen. De doornenkroon
en de nagels duiden op de relieken,
welke hij van keizer Boudewijn van
Konstantinopel ontving. Voor deze
kostbare herinneringen aan 's-He-
ren lijden, bouwde maitre Pierre
de Montereau te Parijs de wereld
beroemde Sainte-Chapelle. Een
„neutraal" geschiedenisboek noemt
de heilige Vorst: de rechtvaardige
Lodewijk. Z. Em. de kardinaal beti
telt hem als: de edele, heldhaf
tige Lodewijk. De allesbehalve Ka
tholieke, „kleine" Larousse, prijst
hem als een buitengewoon vrome
Vorst. „La religion fut la règle de
sa conduite". „De godsdienst was
de gedragslijn van zijn bestuur. De
faam van zijn rechtschapenheid en
deugd, bezorgde hem algemene ach
ting en heel de wereld denkt aan
hem terwijl hij rechtspreekt on
der de oude eik van Vincennes".
Dit klinkt als een heiligverklaring
door leken!
Saint Louis nam deel aan de zes
de kruistocht; 20.000 ridders, de
Koning aan het hoofd, gordden
zich gevolgd door 40.000 voetknech
ten, aan om het H. Land te verwe
ren. De Koning raakte krijgsgevan
gen; eerst tegen ee»i hoog losgeld
herkreeg hij zijn vrijheid. Een vol
gende kruistocht bezielde hij even
eens; tijdens deze overleed hij aan
de pest (25 Aug. 1270). Zijn laatste
woorden luidden; „Ik treed bin
nen in Uw huis, in Uw tempel zal
ik Uw H. Naam loven". Zijn broer
bracht het stoffelijk overschot naar
het vaderland terug. Regeren was
voor Saint Louis: dienen van God
geweest.
De beoordeling van biedsituaties is één
van de moeilijkste dingen in het bridge
spel. In het bijzonder is zulks moeilijk,
wanneer de tegenpartij het initiatief ge
nomen heeft en men zelf over een vrij
redelijk spel beschikt. Moet ik wat doen,
moet ik passen, of moet ik éérst passen
en later misschien wat doen?' is de vraag
welke iedere goede bridgespeler in zo'n
situatie bezig pleegt te houden.
Het onderstaande spel, gespeeld in de
dameswedstrijd DenemarkenNederland
geeft een duidelijke demonstratie van wat
er beter niet had kunnen gebeuren in zo'n
moeilijke situatie:
A 8 3 2
<0 A 10 2
O A 7
4> V B 7 4
5
O H 8 4 3
O V 10 9 8 6 3
8 6
H 10 7 4
(JVB95
O -
Jf- A 10 5 3 2
V B96
V 7 6
O H B 5 4 2
H 9
Oostgever, OW kwetsbaar. De Nederland
se Oostspeelster opende 1 klaveren. Zuid
1 ruiten, West paste, Noord 1 SA en
daarbij bleef het. Noord maakte 8 sla
gen en scoorde 120 voor Denemarken.
Aan de andere tafel opende Oost 1 schop
pen, Zuid paste en West bood 1 Sansatout.
De Nederlandse Noord stond nu voor het
probleem wat of zij moest doen. Zij had
een goed spel, terwijl de tegenpartij was
gaan bieden. Noord doubleerde en hoe
wel de beslissing moeilijk was, achten wij
dit doublet voorbarig. Oost bood 2 klave
ren, waarop Zuid, die nu wel met een
vrijwillig bod van 2 ruiten had kunnen
volstaan, haar spel overbood en drie rui
ten zei middenin de kracht van het
Westspel! West doubleerde en dit trooste
loze contract ging 3 down, voor een score
van 800 voor de Denen.
Noord had dit ruiten-bieden van Zuid
moeten zien aankomen, althans er reke
ning mee moeten houden. Had Noord ge
past, dan zou het biedverloop vermoede
lijk gegaan zijn: Oost 1 schoppen West
1 SA - Oost 2 klaveren - West 2 ruiten -
Oost 2 harten - West pas - en nu had
Noord eens balans kunnen gaan opma
ken om te zien, of er nog wat gedaan
kon worden. Het bieden gaf zéér dui
delijk weer, dat de OW-kaarten hele
maal niet klopten en dat OW met veel
moeite een nog enigszins redelijke troef
kleur gevonden hadden.
Een zéér sterke Noordspeler zou gedou
bleerd hebben een minder moedige
speler zou gepast hebben.
Het biedverloop van OW maakt het uit
komen voor Zuid zéér eenvoudig: troef!
Hoe of Oost nu ook verder manoeuvreert,
twee down is niet te vermijden. Ongedou-
bleerd zou dat 100, gedoubleerd 300 pun
ten aan NZ opgebracht hebben.
Op zijn minst, zou dat een 900 punten
verschil hebben gemaakt met het werke
lijke resultaat en met een doublet zelfs
1100 punten verschil.
Wanneer wij ons nu afvragen of Noord's
directe doublet „slecht" te noemen valt,
moeten wij het eerst eens worden over
de vraag van welk beoordelingsniveau
wij moeten uitgaan. Voor de gemiddelde
bridgespeler en zelfs ook nog voor de
iets betere, kan men vrede hebben met
dit doublet.
Wanneer wij ons echter laten leiden
door de beoordeling van 't expert-niveau
is het doublet onjuist. Noord, die zelf
kwetsbaar staat, moet eens afwachten wat
er gebeurt en zich niet direct in riskante
avonturen storten. Heeft Oost een .distri-
butioneel' spel (zoals in casu zo was),
dan hoort Noord dat wel en kan later
eventueel altijd nog aan het bieden deel
nemen; past Oost op het 1 SA-bod, waar
mede Oost een normaal verdeeld spel aan
geeft, dan mag Noord blij zijn gepast te
hebben. Want wat staat er te wachten,
als Zuid op een slap harten- of ruiten-
kaartje een bod moet gaan doen?
Een leerzaam spel vooral om er uit
te concluderen dat impulsieve acties ver
meden dienen te worden en men óók in
bridge zo nu en dan rustig zijn tijd moet
weten af te wachten.
in Schotland. De jonge graaf maar
kijken, of het boerenmeisje nog niet
kwam? En, ja hoor, daar stond ze. in
de deur van de zaal! Aanstonds nodig
de de edelman haar uit voor 'n dans
je. De gasten keken vreemd op. Ze
kenden het hele kind niet. Toch was
ze al achttien jaar de dochter van
boer Fitzhugh geweest en die woonde
in de buurt.
Plotseling slaakte de oude gravin een
hartverscheurende kreet. De muziek
verstomde. „Dames en heren, we heb
ben een boerenmeid in ons midden!'
gilde de bejaarde dame. „U vergist
u, moeder, het is de toekomstige gra
vin Baltrevers!" viel haar zoon in. Te
laat! De zaal liep leeg. Hijgend daalde
een bassist met zijn enorm instrumen
tarium de marmeren trappen af.
De volgende morgen zat boer Fitz
hugh vóór zijn stee. De oude gravin
Baltrevers had om een gesprek ge
vraagd, een gesprek onder yier ogen.
Anders bemoeide ze zich nooit met dat
boerenvolk, maar nu moest ze wel.
„Boer Fitzhugh, u moet uw dochter..'
klonk de stem der gravin. Maar in
eens stopte ze. „James, ben jij het?"
gilde ze. Het was graaf James, die ze
jaren terug gekend had. Hij had zijn
naam veranderd in die van Fitzhugh
en was voor boer gaan spelen! Hij
hield meer van een kalm bestaantje!
Nu, de rest laat zich makkelijk ra
den. Gwendolen was voortaan 'n gra
vinnetje. En later trouwde ze met
Baltrevers.
1. Adelboden Kandersteg Pont-
resina zijn touristenoorden in Zwitser
land. Hamburg is de bekende Duitse
haven.
2. Middellandse Zee Noordelijke
IJszee Caribische Zee liggen, als
middelzeeën, tussen grote continenten.
De Noordzee is een randzee.
3. Nachtwacht Staalmeesters
Joodse bruidje zijn van Rembrandt.
„Het straatje" is van Johannes Ver
meer.
4. P. C. Hooft en zijn vrouw Chris
tina van Erp; Tesselschade, behoor
den tot de Muiderkring. Jan Evertsen
was een zeeheld.
5. Viglius, de beroemde rechtsge
leerde, Granvelle en Barlaimont vorm
den sedert 1559 de Achterraad. Lumey
was de wrede moordenaar der Gor-
cumse Martelaren.
6. De graaf van Stirum van Ho-
gendorp en Van der Duijn van Maas
dam waren de mannen van 1813. Hor-
tense was de moeder van Napoleon III.
7. De professoren Debije K. On
nes v. d. Waals wonnen Nobelprij
zen. Dr Kuyper was een politicus.
8. Hoover Roosevelt Eisenho
wer presidenten der U.S.A. Dulles mi
nister.
9. S. P. Canisius was de grote te
genstander der z.g. hervormers. Lu
ther Calvijn Zwingli.
10. Lombok behoort tot de kleine
Java, Borneo, Sumatra tot de grote
Soenda eilanden.
11. Manet T. Lautrec v. Gogh:
schilders. Defresne: regisseur.
12. Badplaatsen: Spa Vichy
Aken. Bedevaartsplaats: Nevers (H.
Bernadette).
13. Jungfrau Mönch Matter-
horn hoge bergen in Zwitserland, de
Grossglockner in Oostenrijk.
14. Koninkrijken: Engeland Bel
gië Denemarken. Republiek: Por
tugal.
15. Vondel P. Hooft Huygens:
schrijvers. Jan Huygen: aardrijkskun
dige.
16 Poolonderzoekers: Amundsen
Scott Nansen. Livingstone; Afrika-
reiziger.
17. Harvard Cambridge Ox
ford befaamde hogescholen. Eton:
soort gymnasium.
18. Condé Turenne Luxembourg
maarschalken onder L XIV. Ney on
der Napoleon I!
19. Luxembourg won de slagen bij
Fleurus Steenkerken Neerwin
den (pl. min. 1690). Napoleon won
bij Wagram (1809).
20. Vulkanen: Lawoe Stromboli
Etna. Boroboedoer: geweldigst bouw
werk op Java.
Meridianen.
1. M(ijl). Men heeft allerlei soorten
mijlen. De Engelse zeemijl is 1855 m'.
de Nederlandse mijl 1.000 m. Enz. 2.
neb, of nebbe. Vooruitstekende, scher
pe punt. Vandaar: voorsteven van een
schip. 3. Varen, 4. haaitje. 5. Noord
kaap, 295 m. hoog 6 machinist.
schalen Wanneer een kaart is getekend
op een schaal van 1; 1.000. dan wil dat
zeggen, dat 1 cm op de kaart in wer
keiijkheid 1.000 cm. is. 8. vanen. 9.
dek. 10. N(oorden)
