Fransen verloren hun opperbevelhebber Gltick auf en bedankt allemaal9 Huub Bertram uit de Gracht een baard goed voor de Passiespelen zei Met Brazilië verwacht een staatsgreep Marokko-Kerkrade vernielen-redden van mensenlevens Razzia op Berber stammen 1 September nieuwe spellin Boormeester Knippschild en geredden gingen op de schouders OFFICIËLE MAROKKANEN VER DWIJNEN ALS NATIONALISTEN MOGEN SPREKEN AMERIKANEN LEERDEN NIETS NIEUWS Dinsdag 23 Augustus 1955 DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN Gen. Duval slachtoffer van vliegtuigongeluk Dodenlijst steeg tot ruim tweehonderd Een week op vacantie Conferentie van Aix-les-Bains begonnen Militaire junta vreest a.s. verkiezingen 16.000 Nederlanders naar Australië WEERBERICHT Haast hetzelfde lot Onlusten in Marrakesi De overstromingen in Amerika (Van onze verslaggever) KERKRADE, Maandagavond „Glück auf en bedankt allemaal", dat zei houwer Hubert Bertram van de Gracht-Spekholzerheide Maandagmiddag, om 16.18 uur, toen hij als eerste langs een dik henneptouw 37 meter naar beneden was komen zeilen van de 217 meter verdieping naar de lager gelegen ver dieping op 240 meter, door het vermaarde boorgat, dat eindelijk en nog eens eindelijk de gewenste middellijn van 60 centimeter had ge kregen over de volle lengte. „Hartelijk bedankt mannen!" herhaalde hij nog eens en men kon zien, dat houwer Bertram de gelukkigste man ter wereld was op dit heug lijke ogenblik. Maar niet veel minder gelukkig waren de directeur, de bedrijfsingenieur en de kompels van de Willem Sophia, die op de 240 meter verdieping op de drie mannen stonden te wachten. En niet veel minder gelukkig was ook de Duitse boormeester Fritz Knippschild uit Wupperthal, die zijn machine zo meesterlijk heeft weten te bedienen En even blij waren natuurlijk de inspecteur generaal der mijnen, ir. P. de Haart en de inspecteur van staatstoezicht, ir. Pikee. Iedereen straalde letterlijk van genoegen en dwars door de roetzwarte gezich ten blonk de vreugde om deze wonderlijke redding. Om de vijf mi nuten gleden daarna de tweede en de derde man naar beneden. Piet Schoormans: „Glück auf!" Hubert Bertram uit Nyswiller, die als voorman van de ploeg het laatst kwam: „Glück auf! Wassen, scheren, eten en naar huis Enorm bouquet bloemen Groot werk ten einde Verwachting voor dit jaar 1753 millioen (gerealiseerd bedrag 1954 1480 millioen) De weerverwachting van het KNMI, geldig van heden- tot morgenavond, luidt: Droog, overwegend zonnig en warm weer met dezelfde of Iets lagere temperaturen. Zwakke tot matige wind In hoofdzaak tussen Noord en Oost. Woensdag 24 Augustus: Zon op 5.39, onder 19.50. Maan op 13.44, onder 22.01 uur. NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT >.„v Tegenacties in Marokko en Algerije in volle gang Franse parachutisten en leden van de Marokkaanse politie bewaken een groep arrestanten, die tijdens de ernstige on geregeldheden gevangen zijn genomen. Terwijl gistermiddag in Marokko de onderdrukkings-acties van de Franse troepen in volle gang waren, is, op een afstand van 20 kilometer van Kasba-Tadla nabij het zwaar getroffen Oued Zem, de opperbevel hebber der Franse troepen in Marokko, generaal Francis Raymond Duval, tij een vliegtuigongeluk om het leven gekomen. De 60-jarige generaal bevond zich op een inspectievlucht boven het land van de Berbers, toen zijn piper-cub door een nog onbekende oorzaak omlaag stortte. De generaal en een tweede inzittende, zijn adjudant majoot Ghabrol, kwamen om het leven. Hun stoffelijke overschotten werden later tussen de wrakstukken teruggevonden. Generaal Duval was sedert 1939 opperbevelhebber in Marokko. Voordien had bij dezelfde functie in Tunesië uitgeoefend. De gehele Maandag zijn in Marokko en Algerije zware acties door leger en luchtmacht uitgevoerd tegen de rebellen. In Algerije zijn Franse kolonisten in allerijl bewapend om op alle eventualiteiten voorbereid te zijn. een uitgaansverbod van 24 uur ingesteld. Het gebied is geheel door legionnaires met machinegeweren omsingeld. In de omgeving van de stad brandden vele boerderijen. Volgens nog onbevestigde be richten zouden Franse vliegtuigen som migen heuveltoppen rond de stad met bommen hebben bestookt. Volgens een Franse woordvoerder heeft dé resident-generaal van Marokko, Grandval, om verdere versterkingen uit Frankrijk en Tunesië gevraagd. Grandval zal onder de huidige omstandigheden het protectoraat niet verlaten om de Frans- Marokkaanse besprekingen te Aix-les- Bains bij te wonen. De legeractie in Marokko concentreer de zich voornamelijk op het platteland, rond Oued Zem, Khoeribga en Kenifra. Met machinegeweren en raketten werden in deze streken onophoudelijk luchtaan vallen gedaan op kampen van Berbers en rondzwervende groepen bereden stam leden, die met oude geweren en messen bewapend zijn. Pantserwagens van het vreemdelingenlegioen drongen schietend door in de afgelegen dorpen, waar de op standelingen zich hadden verschanst. Veel stamleden hebben zich na langdurige on derhandelingen tussen legerofficieren en eaids overgegeven. Een aantal Marok kaanse kinderen leverden Maandag dertig geweren in, waarvan sommige Vrijdag jl. door opstandelingen op Franse parachu tisten waren buit gemaakt. Bjj Oued Zem kwam het gisteren tot nieuwe ongeregeldheden. In de Arabische tvjjk werd een legionnair gewond. Een nog onbeschadigde fosfaatmijn werd in brand gestoken. Thans zijn vrijwel alle mijnin stallaties tussen Khoeribga en Oued Zem vernield. De fosfaatmijnen van Khoeribga brandden Maandag nog. Gisteren is bekend geworden, dat de Europese wijk van deze stad, die Zondag hoor duizenden Marokkanen was omsin geld, slechts dank zij snelle tussenkomst van marine-commando's en legionnaires Voor eenzelfde lot van dat van Oued Zem gespaard is gebleven. Kort voor de komst Van de opstandelingen, -enden een aantal Marokkaanse inwoners van de stad door de wijk, roepend: „Berg je, ze komen jul lie doden". Daardoor werden de marine- commando's gealarmeerd, die de opstan delingen, die zojuist een Frans echtpaar en de vrouw van een hunner officieren hadden gedood, met een regen van kogels opwachtten. Bij Kenifra zijn vliegtuigen op zoek haar een groep van 400 ruiters van de Zaianstam, die Zondag een vliegveld 'lebben trachten aan te vallen. In deze streek ook zoeken legionnaires onder lei- 1 ding van inheemse gidsen naar de moor- denaars van de drie journalisten, die Zaterdagnacht zoals gemeld in een hinderlaag zijn gevallen. Op een uitzondering na, was het in de grote steden van Marokko gisteren vrij rustig. Alleen in Marrakesj deden zich de gehele dag wanordelijkheden voor. Vele winkels zijn daar geplunderd en in brand gestoken. Voor de inheemse wijk werd Het aantal slachtoffers van de over stromingen in de zes Noordelijke sta ten van de V. S. is Maandag gestegen tot 208. In sommige kringen vreest toen dat het totaal aantal uiteindelijk dicht bij de 300 zal blijken te liggen Grote hoeveelheden entstof, o.m. te Ren typhus, zijn gisteren naar Con necticut, Massachusetts en Pennsyl- vanië gezonden. Legervliegtuigen strooien DDT uit over grote gebieden van Pennsylvanië en New Yersey. (Van onze Haagse redactie) Naar men te Den Haag verwacht, zal zeer binnenkort maar waar schijnlijk niet voor Vrijdag een K. B. worden afgekondigd, waarbij met ingang van 1 September de nieuwe spellingregels op de scholen worden ingevoerd. Het besluit is ge reed, maar wacht nog op onder tekening door de Koningin, die mo menteel in Noorwegen vertoeft. Te gelijkertijd zal dan in Brussel een zelfde besluit worden afgekondigd. Dit is mogelijk geworden, doordat tussen de Belgische en Nederlandse regeringen overeenstemming is be reikt ten aanzien van de eenheid van de spelling, waarbij aan beide zijden concessies zijn gedaan. In Marokko is het in het afgelopen weekeinde hard toegegaan en hebben de betogers getracht op bloedige wijze hun meningen kracht bij te zetten. Op deze telefoto worden de slachtoffers be graven, terwijl op het dak van een huis (op de voorgrond) soldaten toezien. schalde de vreugdekreten van een toe gestroomde menigte mijnwerkers, beamb- ten. kortom van iedereen, die maar kans had gezien de loonhal te bereiken „Ik heb een baard, diie goed is voor de Passiespelen", verklaarde de Bertram van de Gracht en .zijn neef. de Bertram uit Nyswiller, vond dat hij gedurende de vier dagen opsluiting bepaald dikker ge worden moest zijn. want hij had de groot ste moeite gehad een buis te passeren aan de ingang van het boorgat. „Prima", zei mijnarts Meesters later, toen hij de mannen had onderzocht. „Prima, jullie konden niet gezonder zijn". Maar toch zullen de drie een week vacantie krijgen en niemand zal hun de rust van de eerste zeven dagen misgunnen. Glunder en zwart was het hele gezelschap door de schacht naar boven gekomen. De directie, de mensen van het staatstoezicht, redders en geredden dromden samen to de enoTme loonhal van de mijn en meteen werden de gelukkigen onder vuur ge nomen door de fotografen. Blitzlichten flitsten en de verblindende Jupiterlampen van de filmcamera's toverden een namaak- zonnetje in de loonhal. Maar boven het geklik en het gesnor van de apparaten Waardig en lachend ondergingen de drie houwers het feestelijke geweld. En zij zei den zo maar enkele dingen. Hadden zij het koud gehad? Neen, eigenlijk niet. al leen de eerste twee dagen, toen zij natte kleren aan hadden. Vonden zij, dat het allemaal lang geduurd had? Neen, hele maal niet. zeiden ze, ze waren uitermate tevreden over hun snelle redding. En wat zij nu eigenlijk het liefste wilden doen? Wassen, scheren, eten en onmiddellijk naar huis, antwoorden zij. En ze lachten hun witte tanden bloot in hun zwarte snoeten en gingen naar de badlokalen. Geredde mensen, dankbaar en gelukkig, ongeduldig en verlangend zo snel moge lijk naar huis te kunnen gaan en eigenlijk een beetje verbaasd over al die belang stelling en over al die massa's mensen, in en buiten de mijn. Even voor zes uur reed ir Wintgens, directeur van de mijn, met zijn wagen de poort uit. Naast hem zat houwer Bertram uit Nyswiller, achter in de auto zijn vrouw met twee dochters. Honderden mensen waren op straat, schreeuwden zich de kelen schor. En dat deden ze nog twee keer: voor de tweede Bertram van de Gracht, die met ir G. BakkeT, onder gronds bedrijfsingenieur naar huis reed en voor Piet Schoormans van Bleyerheide, die door onderdirecteur J. Smeets naar de Kokelestraat in zijn woonplaats werd ge reden, Piet Schoormans, die kans had gezien een enorm bouquet bloemen van de mijn mee te nemen voor zijn vrouw. Te Nyswiller stond burgemeester mr Mer- kelbach van Wittem klaar met zijn halve gemeente om zijn Bertram te verwel komen: aan de Gracht in Spekholzerheide droegen de buren bloemen binnen en in Bleyerheide wachtte die hele buurtschap Piet Schoormans op en feliciteerde hem. Feestelijk was deze exodus, ioyeus en hartelijk. De dankbaarheid van de gered den was zo evident, dat zij niets behoef den te zeggen. Men las hen de erkentelijk heid van het gezicht. Ir Bakker, die zelf ook niet zo fit meer was na al die dagen van spanning en hard werken, na die weinige uren slaap en na al die technische berekeningen voor die gegevens van de redding, was in de avond voor de laatste maal nogmaals zo vriende lijk zijn lastige gasten, de pers, te woord te staan. Hij prees opnieuw de hartelijke en bereidwillige samenwerking van ieder een in het gehele bedrijf, hij prees de Duitsers van de boorploeg en hij prees de mannen van de steengang. die natuurlijk toch af wordt gemaakt. Hij gaf wederom een kort logboek van de redding en hij was met zijn gasten heel blij, dat alles zo voortreffelijk was afgelopen. En zo was het ook met ir Wintgens. Hij keerde terug uit Nyswiller, waarheen hij zijn houwer Bertram had gebracht, als een man van wie een zware zorg is weg genomen. Ook hij straalde van genoegen en hij nam het geen journalist meer kwalijk, dat zij hem voor de laatste maal overvielen met een hele serie vragen. Een groot werk kwam ten einde op de mijn Willem Sophia. Niet een nieuwe steengang, geen nieuwe verdieping, maar een groot werk van menselijke samenwer king, van menselijke bereidwilligheid en hulpvaardigheid en tenslotte van mense lijk medeleven. En wanneer de drie houwers over een week weer aan het werk zullen gaan. kunnen zij lachend tegen elkaar zeggen, wanneer zij de ongeluks plek in de steengang passeren: „Weet je nog, Piet, hier hebben we tjier dagen gekaart om een pakje kauwgum En Piet zal antwoorden: „Jawel Hubert, dat was nog eens een tijd, jammer, dat jij natuurlijk bij dat slechte licht meer kans- had dan anders om ons te beduvelen met toepen". In een luxueus hotel te Aix-les- mening. Men tracht voornamelijk Bains in de Franse Alpen zijn gis teren de besprekingen tussen Franse en Marokkaanse leiders begonnen over de toekomst van Marokko. De onderhandelingen worden gevoerd tussen Franse ministers en vertegen woordigers van de meeste schakerin gen van de Marokkaanse openbare In Brazilië houdt men rekening De Australische minister voor immigra tie, Harold Holt, heeft vandaag in Canber ra verklaard, dat in 1955 ongeveer 16000 Nederlandse emigranten in Australië wor den verwacht Hij zei, dat van de 15650 emigranten, "ie in de eerste zes maanden van dit jaar Nederland verlieten, er 6700 naar Austra- i'ë zijn gegaan en 4000 naar Canada Tot Pus verre had Canada de meeste Neder landse emigranten aangetrokken, zo zei hij. Hij voegde er aan toe, dat in de twee de helft van dit jaar nog ongeveer 9000 Nederlanders in Australië worden ver dacht met die mogelijkheid van een staats greep door het leger, nadat in het afgelopen weekeinde militaire lei ders, die vastbesloten zijn te ver hinderen dat vroegere medewerkers van wijlen president Vargas aan het bewind komen, geheime besprekin gen hebben gevoerd. De politieke spanning was Maandag in Brazilië bijna even groot als precies een jaar geleden tijdens de crisis die leidde tot de zelfmoord van Vargas op 24 Aug. De nieuwe crisis is veroorzaakt door ontstemming onder de militaire leiders over de waarschijnlijke resultaten van de presidentsverkiezingen die in October zullen worden gehouden. Op het ogenblik ziet het er naar uit, dat de presidentsverkiezingen zullen wor den gewonnen door Adhemar de Barros, de vroegere gouverneur van de staat Sao Paulo, diie cand-idaat voor de progressie ve partij is, of door Juscelino Kubitschek, de sociaaldemocratische voormalige gou verneur van de staat Minas Gerais .Vol gens de militaire leiders zijn deze twee candidaten beide „corrupt" en „niet in staat het land te leiden''. In militaire kringen maakt men zich te vens zorgen over het feit dat een voor malige minister van arbeid onder wijlen president Vargas, Jango Goulart, bijna zeker is van verkiezing als vice-president. De militaire leiders vrezen, dat Goulart, in het bijzonder als hij vice-president zou worden onder Kubitschek, veel personen uit het oude regiem-Vargas in regerings functies zou brengen, die ontslagen wer den toen het leger het vorige jaar pre sident Vargas tot aftreden dwong. i Militaire leiders hebben verklaard, dat aangezien zjj verantwoordelijk zjjn voor het verwijderen van Vargas als president, zij niet van plan zijn toe te staan dat diens medewerkers of politieke beleid weer terugkeren. De moeilijkheid voor de militaire lei ders is, hoe zij de bijna zeker lijkende vorm van de nieuwe regering moeten voorkomen. Een gedeelte gelooft, dat de presidentsverkiezingen in October verhin derd moeten worden. Een andere groep zou liever afwachten of de militaire can- didaat generaal Juarez Tavora, soms verkozen wordt. De tweede groep schijnt niet sterk te staan, aangezien tekenen in verscheidene delen van het land erop wij- zen, dat Tavora niet erg gezien is bij de bevolking, die onverschillig een militaire staatsgreep zou aanvaarden, doch die niet geneigd schijnt te zijn een militaire lei der tot president te kiezen. Het woord „Golpe" (Portugees voor staatsgreep) was Manadag in Rio de Janeiro op ieders lippen. Bijna elke dag duikt „Golpe" op in de krantenkoppen. Iedereen praat over de mogelijkheid van een staatsgreep. De meeste Brazilianen beseffen dat het land op het punt staat in de handen van een militaire junta te vallen en sommige vooraanstaande bla den waarschuwen, dat dat mogelijk tot burgeroorlog kan leiden. Intussen wor den dagelijks geheime besprekingen ge voerd tussen politici van alle partijen en tussen militaire leiders, en het land vraagt zich af, niet wie de verkiezingen willen zal, doch of er ooit nog verkie zingen gehouden zullen worden. De Nederlandse industrie (excl. de bouwnijverheid en verkeer) zal dit jaar naar verwachting f 273 millioen meer 'n vaste activa investeren dan in 1954. Deze Investeringen worden nl. voor 1955 ge raamd op f 1.753 millioen, terwijl de gere aliseerde investeringen in vaste activa vorig jaar f 1.480 millioen beliepen. (Aan vankelijk werd verwacht, dat de inves teringen in 1954 f 1.573 millioen zouden belopen, doch deze raming is niet ge haald). Uit een publicatie van het C.B.S., waar aan bovenstaande cijfers zijn ontleend, blijkt voorts, dat naar verwachting de grootste investeringen in vaste activa dit jaar zullen plaatsvinden in de chemische nijverheid, de metaalnijverheid en in de electriciteitsbedrijven. Verwacht wordt nl., dat de genoemde investeringen in de metaalnijverheid, scheeps-, vliegtuig-, en wagenbouw in 1955 f 404 millioen zullen belopen, verge leken met een gerealiseerd bedrag aan investeringen in 1954 van f 290 millioen. In de electriciteitsbedrijven zullen de investeringen in vaste activa dit jaar naar raming f 316 millioen belopen; in 1954 bedroegen de gerealiseerde investe ringen f 306 millioen. Voor de chemische nijverheid zijn deze cijfers resp. f 254 mil lioen en f 215 millioen. Onderstaand staatje geeft een overzicht van het verloop der investeringen in de laatste jaren. Investeringen in vaste activa in de Ned. Industrie (exl. bouwnijverheid) (in f 1 millioen) Gerealiseerden Verwachte investeringen investeringen 1952 1.476 1.492 1953 1.227 1.339 1954 1.480 1.573 1955 1.753 mening. een formule te vinden, waarmee ai deze afgevaardigden kunnen instem men bij de vorming van een repre sentatieve regering voor het protec toraat. Men acht echter het wel slagen van de besprekingen verre van zeker. De besprekingen werden geopend met een onderhoud tussen Faure en zijn vier ministers en de 108-jarige groot-vizier van Marokko, El Mokri. De functie van groot vizier komt overeen met die van pre mier. Onder de Marokkaanse vertegen woordigers bevond zich ook de omstre den pasja van Marrakesj, El Glawi, felle vijand van het Marokkaanse nationalisme. De groot-vizier van Marokko, El Mokri, is waarschijnlijk de oudste staatsman ter wereld. Zijn leeftijd staat niet geheel vast. doch wordt op 108 geschat. In 1875 diende hij de tpenmalige sultan als ambassa deur in Madrid. Hij zou ook de opening van het Suez-kanaal in 1869 hebben mee gemaakt. De groot-vizier zei, in antwoord op de uitnodiging naar Aix-les-Bains te komen: „Ik vind het prettig te komen, zelfs als dat vliegen zou betekenen". Het wérd vliegen en de reis is uitstekend ge gaan. Alleen bleek de groot-vizier Zon dag bij aankomst op het vliegveld te ver moeid de erewacht te inspecteren. Op last van minister Pinay marcheerde de erewacht toen langs de groot-vizier. Na vier dagen opgesloten te zijn geweest in de mijn Wülem Sophia werden giste ren de drie mijnwerkers bevrijd. Het zijn H. Bertram, H. Bertram en P. Schoor mans. Vier Amerikaanse landbouwdes kundigen, die in Frankfurt aankwa men na een reis van verscheidene weken door de Sovjet-Unie, hebben medegedeeld, dat zij geen nieuwe landbouwmethoden hebben leren kennen, die in de V.S. zouden kun nen worden toegepast. Zij spraken er hun verwondering over uit, dat meer dan 50 procent van de Russische land arbeiders vrouwen zijn. Uit Washington wordt verder ge meld dat de Amerikaanse minister van landbouw, Ezra Benson, 12 Rus sische landbouwdeskundigen heèft ontvangen, die gedurende zes weken boerderijen in de V.S. bezochten. De afdeling onderzoek van het ministerie bood een lunch aan, tijdens welke de Russen o.m. kennis maakten met een nieuw soort ham, welke magerder is dan gewoonlijk en met gedeeltelijk gedroogde en daarna bevroren erw ten. Verder werd hun kool voorgezet, die vijf weken bij een vriespunt-tem peratuur was opgeslagen, en sla, wel ke eveneens bij vriespunt-tempera tuur in plastic-zakken werd bewaard. De stemming bij dit festijn was al lergenoeglijkst en minister Benson bood zijn twaalf gasten na afloop een foto van zijn gezin aan.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1955 | | pagina 1