Kerkelijke en wereldlijke rouw om de grote Prins der Kerk AAN DE DOODSBAAR VANj KARDINAAL DE JONG IJ. Vader las vanochtend H. Mis voor zieierust van de Kardinaal Uitvaart en begrafenis kardinaal De Jong bepaald op Dinsdag V erhuisplannen oestercultuur voor de Zeeuwse onderzoek in ]rOp bezoek aan het sterfhuis ^TftTE @PRESS Parlementariërs „gul" ontvangen Vlootverplaatsing mogelijk als vissers op haringvangst gaan Speciale uitzending van de KRO televisie Deelneming van de Paus AUTO TE WATER Veere en Katwijk smeken om behoud In Juli 5576 nieuwe woningen 7 Three Threes UlIJPAG 9 SEPTEMBER 1955 PAGINA 3 Televisie en film hebben gisteravond de Nederlandse kijkers gevoerd naar de tot chapelle ardente ingerichte kamer achter de hal van het „Huis met de blauwe ruitjes"' in Amersfoort, waar Johannes Kardinaal De Jong lag opgebaard temidden van de bloemen, die bestemd waren om het altaar te sieren, waaraan mgr dr B. J. Alfrink bij gelegenheid van zijn zeventigste verjaardag een Pontificale Hoogmis zou opdragen. Vredig, als in een diepè slaap verzonken, het hoofd bedekt met de rode kardinaalsbonnet, lag daar de Nederlandse Kerkvorst, die eens de ziel was van het verzet tegen de Duitse onderdrukkers, het krach tige, in de dood verjongde gelaat nog getuigend van de ontembare wil, die eens in dit zo stoere lichaam huisde. Rouwbetoon in Nijmegen en op Ameland ROME, Donderdagavond. Het bericht van het overlijden van Zijne Eminentie Johannes Kardinaal de Jong werd heden morgen via de staatssecretaris in Rome bekend gemaakt. Zoals altijd bij het overlijden van een lid van het Heilig College, was het de Paus persoonlijk, die van het sterven als eerste werd verwittigd door een telegram van zijn naaste me dewerker, de Pro-Secretaris mgr Tardini. Begrafenis van Kardinaal op Dinsdag Telegram van hel Vorstelijk Paar Programmawijziging K.R.O- Later aanvangsnur Tweede Kamer TOESTAND PAUL MUNT REDELIJK WEL RUIM DRIE MILLIOEN GRENSPASSANTEN PRINS ZAG VELSENSE TUNNELBOUW Geimponeerd door snelheid, waarmee is gewerkt Gisterochtend heeft Prins Bemhard in zijn functie van lid van de admirali- teitsraad een kort bezoek gebracht aan de Velsense tunnelbouw. Hij werd daarbij vergezeld door enige andere leden van deze raad, onder wie ir C. Staf, de mi nister van marine, staatssecretaris H. C. W. Moorman, de secretaris-generaal J. J. van Houten, de bevelhebber der zee strijdkrachten, chef van de Marinestaf, vice-admiraal A de Booy en vele andere hooggeplaatste Marine-autoriteiten. Kind verdronken Op de Soestdijksekade te Den Haag is gistermiddag om twee nur een auto met drie inzittenden te water gereden. Twee der passagiers: de 42-jarige J. B. uit de Kempstraat en de 4-jarige N O. uit de Savomin Lohmanlaan werden gered doch de 3-jarige F. de J. van het Notenplein kwam om het leven. - (Van onze verslaggever) Op de tweede dag van het par- lementai/e visserijbezoek waren de Kamerleden te gast bij de Zeeuwse visserij. En de vertegen woordigers hiervan traden niet alleen op als voortreffelijke gast heren, maar ook als uitstekende pleitbezorgers van de Zeeuwse vis ser, die door het drie-eilandenplan en het Deltaplan in zijn bestaan wordt bedreigd. Laat de Zeeuwse visserij niet in de steek, zo drukte burgemeester A. C. Willemsen van Yerseke de Kamerleden op het hart in de Statenzaal te Middel burg, waar deze 's morgens door een aantal sprekers op deskundige wijze werden voorgelicht over de situatie in de Zeeuwse visserij en haar problemen. Nieuw rapport over Katwijk Proefnemingen in de Zandkreek Vier suggesties Woonruimte voor 5582 gezinnen Een sigaret van wereldvermaardheid In prijs verlaagd van f l25 tot ?er 20 st- Ook in doosjes van 10 stuks 50 et. In cellophaan lighter and milder Ingeleid door stemmige muziek volgde gisteravond na de uitzending van het normale programma van de Nederlandse Televisie Stichting verzorgd door de N.C.R.V., een speciale uitzending van de K.R.O., waarin de administrateur-aposto. licus van het aartsbisdom, mgr dr B. J. Alfrink zijn grote voorganger herdacht. Gezeten achter het niet een eenvoudig kruis getooide bureau in zijn werkkamer met de rijk gevulde boekenkast als ach tergrond, vertelde mgr Alfrink, hoe kar dinaal de Jong, die hij schetste als de verdediger van de rechten van ons volk en van ieder uit ons volk, was heenge gaan zonder iemand te storen. Een groot, maar eenvoudig man, die nooit de publie ke belangstelling had gezocht, maar die terecht de ziel van het verzet in de oor logsdagen wordt genoemd, niet uit haat tegen de onderdrukker, maar uit liefde voor zijn volk. Dat de eenvoudige zoon van Ameland nooit de publieke belangstelling heeft gezocht, bewees de film van ruim twin tig minuten die na de herdenkingsrede van mgr Alfrink onder de titel „Dominus mihi adjutor" werd vertoond. Zij bevatte slechts enkele, schaarse beelden, waarop de kardinaal in persoon te zien was en dan nog alleen bij gelegenheden dat er aan het oog van de filmcamera^ niet te ontkomen was zoals op de viering van zijn 40-jarige priesterjubileum, bij de herdenking van het Herstel der Hiërar chie in ons land en tenslotte op zijn ziek bed, toen de vingers van de dood zijn ge laat reeds hadden beroerd en toen hij, verstoken van zijn werk, troost zocht bij boeken, kranten, radio en televisie. Maar een sober gesproken commentaar en een knappe montage, die foto's en filmbfeelden van de plaatsen, waar de kardinaal leefde en werkte, suggestief afwisselde, maakten zijn aanwezigheid voortdurend voelbaar: op Ameland en in de eenvoudige bakkerij van het dorpje Nes; in de parochiekerk, waar hij zijn eerste plechtige H. Mis opdroeg; in Cu- lemborg op Rijsenburg en in Rome, waar hij zijn 'studiën voortzette. Zijn persoon „De Heilige Vader, ten diepste getroffen door het overlijden van Zijne Eminentie Kardinaal de Jong vergezelt de ziel van deze vrome Herder naar God met vurige ge beden en schenkt Zijn vaderlijke apostolische zegen aan de geeste lijkheid en alle gelovigen van het Aartsbisdom." Dit telegram werd gisteren op het Aartsbisschoppelijk paleis ont vangen, ondertekend door mgr An- gelo dell' Acqua, substituut van het pauselijke staatssecretariaat. herleefde in de ring. de mijter en de staf, die de camera toonde als de symbolen van zijn bisschoppelijke waardigheid en in de manuscripten van zijn herderlijke brieven tijdens de oorlog. Tot tenslotte de toeschouwer het ,,Huis met de blauwe ruitjes" te Amersfoort werd binnengevoerd om getuige te zijn van de laatste levensdagen van de kardi naal en om met diepe ontroering en kin derlijke smart neer te zien op een gelaat, dat verheven en schoon was in een aan Gods Wil overgegeven dood. In Nes op Ameland, de geboorteplaats van Kardinaal De Jong, zijn gisteren de vlaggen halfstok gegaan, nadat men het overlijden van de kerkvorst vernomen had. Te Nijmegen hebben aan alle universi teitsgebouwen de vlaggen halfstok ge hangen in verband met het overlijden van Kardinaal De Jong, die oud-voorzit ter van het bestuur van de Sint Radboud- stichting was. De senaat zal een rouw- zitting houden, zodra de gehele univer sitaire gemeenschap weer aanwezig is. (Van onze Romeinse correspondent) De Paus ontving het bericht in de zomerresidentie per speciale koerier en Hij stelde Zich onmiddellijk in verbin ding met het Vaticaan en liet Zich in lichten inzake de laatste uren van de overledene. Bovendien gaf Hij persoon lijk instructies voor wat betreft de offi ciële betuiging van deelneming en, zoals eveneens gebruikelijk is, gaf Hij last °m zijn privé-kapel gereed te maken voor de requiem-mis, die Hij morgenochtend voor de overleden Kardinaal zal opdra- gen. De „Osservatore Romano" van heden brengt een uitvoerig levensbericht van de Nederlandse Kardinaal en legt er de nadruk op, dat hij bij uitstek een leider van zijn volk is geweest in de donkere jaren van oorlog en vijandelijke bezet ting Ook de Italiaanse radio heeft van daag een uitgebreid bericht gewijd aan Kardinaal de Jong, die als een nationale held van het verzet en als voorvechter van de nationale onafhankelijkheid werd getekend. Dit overlijden betekent voor het Heilig College en voor Romeinse Curie een on verwachte slag. Het aantal kardinalen is thans, zoals we reeds meldden, terugge bracht tot 63, waarvan 21 Italianen en 42 buitenlanders. In de kringen van het pauselijke hof en de Romeinse curie her innert men zich de thans overledene al leen van zijn korte bezoek aan Rome in October 1946, toen hij de kardinaalshoed in ontvangst kwam nemen. Bij die gele genheid heeft de Nederlandse kerkvorst vele harten veroverd niet zozeer door de „Romeinse charme", als wel door zijn echt Nederlandse zakelijkheid, die vol komen wars bleek van complimenten en van pose. Hij was de oprechtheid in per soon en als zodanig zal hij voortleven in de herinnering van de Romeinse prelaten Om half elf -arriveerde gisterochtend Z. H. Exc. Mgr. Paolo Giobbe, de Pause lijke Internuntius te Den Haag, vergezeld door zijn secretaris aan het Moederhuis van de Zusters van O. L. Vrouw te Amersfoort om in de kamer, waar het stoffelijk overschot van Zijne Eminentie Johannes Kardinaal De Jong was opge baard. te bidden. Tot half twaalf bleef Mgr. Giobbe hier in gebed verzonken. In de loop van de ochtend waren giste ren ook gearriveerd de heer M. van Vollenhove, oud-gezant van Nederland in Spanje en mgr. dr. Jan Olaf Smit. kanunnnik van Sint Pieter te Rome, die een oud-klasgenoot van de overledene is en juist in ons land vertoefde. Het overlijden van de Kardinaal heeft een grote indruk in het hele land gemaakt. De minister-president zond het volgende telegram aan de Aartsbisschop-Coadjutor, mgr. dr. J. B. Alfrink: „Namens het gehele Nederlandse kabinet moge onder getekende diepgevoelde deelneming tot uitdrukking brengen naar aanleiding van het verscheiden van Zijne Eminentie Kard. dr. J. de Jong, die gedurende een zo groot aantal jaren leiding heeft gegeven aan de R. K. Kerk in ons land, waarbij in het bijzonder ook wordt gedacht aan de verdiensten van de overledene voor de I Nederlandse zaak gedurende de zeer moeilijke bezettingsjaren. Drees. minister- I president." De uitvaart en begrafenis van het stof felijk overschot van Zijne Eminentie Johannes Kardinaal De Jong zjjn thans officieel bepaald op Dindsdag a.s. De pontificale H. Mis van Requiem wordt opgedragen, na de lauden die om tien uur beginnen, door mgr. dr. B. J. Alfrink, Administrator Apostolicus. De lykrcde wordt uitgesproken door mgr. dr. J. A. Geerdinck, officiaal van het Aartsbisdom Vanavond om 7 uur zal het stoffelijk overschot van de Kardinaal van Amers foort worden overgebracht naar het aarts bisschoppelijk paleis aan de Maliebaan te Utrecht, om daar opgebaard te worden. Er is'hier gelegenheid tot officieel rouwbeklag Zaterdag van 11 tot 12 uur voor geestelijken en religieuzen, van 16.15 tot 16.45 uur voor wereldlijke autoritei ten en van 16.45 tot 17.15 uur voor ver tegenwoordigers van nationale instellin gen. Het tijdstip waarop de gelovigen langs de baar kunnen defileren zal nog nader worden bekendgemaakt. en vooral van de Paus, die in hem de standvastigheid, de zelfverloochening en de persoonlijke moed waardeerde en die deze eigenschappen met de hoogste eer binnen de H. Kerk heeft willen erkennen. Kardinaal De Jong werd tot het purper verheven tijdens het eerste consistorie, dat de H. Vader heeft gehouden. Dat was na de tweede wereldoorlog en het was zeer zeker een erkenning van wat Kar dinaal De Jong ten koste van groot ge vaar en persoonlijke risico's heeft gedaan voor de kerk, voor zjjn vaderland en voor alle verdrukten en vervolgden. H.M. de Koningin en Z.K.H. de Prins der Nederlanden hebben naar aanleiding van het overlijden van Kardinaal De Jong een telegram van deelneming ge zonden aan de Aartsbisschop-Coadjutor van Utrecht. Vandaag en op Zaterdag 10 Sept. zjjn de volgende wijzigingen in het KRO-pro- gramma aangebracht. Vrijdag: 20.40 uur—22.15 uur: In me- moriam Joh. Kard. de Jong; 20.40 uur 20.43 uur, gramofoonmuziek; 20.43 uur 20.50 uur, toespraak van dr Kortenhorst; 20.50 uur20.57 uur, gramofoonmuziek; 20.57 uur22.15 uur, klankbeeld gewijd aan de overleden Kardinaal samenge steld door Tom Bouws; 22.15 uur23.00 uur, concert door het omroepkamer- orkest. Zaterdag 10 Sept.: 9.55 uur10.40 uur, requiemmis van Faure; 10.40 uur12.00 uur, herhaling klankbeeld van Vrijdag avond. Op Dinsdag 13 September te 10 uur zendt de KRO de plechtige uitvaart uit in de kathedrale kerk aan de Lange Nieuwstraat te Utrecht. In verband met het overlijden van de Kardinaal heeft de voorzitter van de Tweede Kamer de vergadering op Dins dag 13 September uitgeschreven tegen 's middags drie uur in plaats van, zoals gebruikelijk is. een uur. De toestnd van de in Oostenrijk gebo ren acteur Paul Muni was vandaag rede lijk wel na een operatie, waarbij zijn lin keroog was verwijderd. De 59-jarige ac teur trok zich op 29 Augustus jl. terug uit de hoofdrol van het Broadway-succes „Intrerit the wind", daar hij tengevolge van een gezwel niet goed meer kon zien. In Augustus zijn bij Aken meer dan drie millioen reizigers over de Neder landsDuitse grens gegaan. Dit aantal was na de oorlog nog niet bereikt. Nadat in het directiegebouw van de Rijkswaterstaat door ir H Wieringa een korte uitleg was gegeven aan de hand van kaarten over de voortgang van de tunnelbouw, daalde het gezelschap in de spoorweg- en autotunnel af en bezichtig de Ret werk aan het Noordzeekanaal in snel tempo. De Prins toonde grote be langstelling en zeide uitermate geïmpo neerd te zijn door de snelheid, waarmede hier is gewerkt. Na afloop werd de koffie in de directie keet geserveerd en werd het gezelschap door de directeur van de dienst Sluizen en Stuwen van de Rijkswaterstaat, ir E. Eggink, uitgeleide gedaan. De automobilist reed in de richting van de Loosduinsekade en ramde door nog niet opgehelderde oorzaak een geparkeer de auto. De heer B. raakte de macht over het stuur kwijt, reed een fietser, de 52- jarige W. J. R. uit de Camera Obscura- straat aan en kwam vervolgens in het water terecht. De auto verdween geheel onder de oppervlakte. De heer B wist zich en het 4-jarige kind te redden, doch pogingen van politiemannen en burgers, die te water waren gegaan, om ook het tweede kind uit de wagen te halen, misü lukten. Het stoffelijk overschot kon pas worden geborgen, nadat de brandweer de auto uit het water had gehaald. De heer A. L. S. Lockefeer, voorzitter der Vereniging tot bevordering der Zeeuw se visserijbelangen (Zevibel) besprak in 't algemeen nog enige dringende vraag stukken in de Zeeuwse visserij en wees er hierbij op, dat het resultaat van de parlementaire behandeling van de visse rij-nota de Zeeuwse vissers niet bevredigd heeft. Zeer zeker is de kust- en binnen visserij er mager afgekomen, aldus de heer Lockefeer. Na deze voorlichting bracht het gezel schap een bezoek aan Veere, waar door de Zevibel een koffiemaaltijd werd aan geboden. Hier was het de burgemeester van Veere, jhr I. F. den Beer Poortugaal die een vurig pleidooi hield voor het be houd van Veere als vissersplaats. 's Middags vertrokken de parlementa riërs naar Katwijk, waar zij o.m. de vis- serijschool bezichtigden. Op de boetszol- der werd deze dag besloten met een gala diner, aangeboden door de Katwijkse re dersvereniging, de Vuurbaak. Tijdens dit diner werd door de heer Meerburg, voor zitter van de Katwijkse redersvereniging op de Kamerleden een nieuw dringend beroep gedaan, de pogingen van de Kat- wijkers om een eigen haven te krijgen te steunen. Minister Mansholt heeft on langs in de kamer gezegd, dat IJmui- den ook voor Katwijk een zeer geschikte haven is. De Katwijkers zijn het met deze uitspraak niet helemaal eens en nemen hiermede geen genoegen. Zij blijven een eigen haven eisen. Er is, zo deelde men ons mede, zo juist een nieuw rapport over deze havenpro blemen verschenen van een commissie van objectieve personen, de heer K. P. van der Mandele, voorzitter van de Rotter damse Kamer van Koophandel, de Heer Z. IJ. van der Meer, directeur van het Nationaal Planbureau en drs V. W. Ne derhorst, lid van de Tweede Kamer, die hierin vaststellen, dat een eigen haven in Katwijk in nationaal-economisch opzicht volledig verantwoord en strikt noodzake ljjk is. De Burgemeester belichtte speciaal het Deltaplan vanuit de gezichtshoek der Zeeuwse visserij en deed dit op bewogen wijze. Als aan het regelmatige rhythme van eb en vloed in de Ooster-Schelde een einde wordt gemaakt, als het water In de Zeeuwse stromen zijn zilte smaak gaat verliezen, dan is het gedaan met de Zeeuwse visserij, aldus de burgemeester. Dan gaan de bloeiende mossel- en oester cultuur en -handel in Zeeland te gron de en wordt niet alleen aan enkele dui zenden mensen, die direct bij deze cul tuur zijn betrokken, het dagelijks brood ontnomen, maar gaan eveneens welvaren de gemeenten als Yerseke, Bruinisse en Tholen een zeer donkere toekomst tege moet. Moet na de aderlating tengevolge van het droogleggen der Zuiderzee, wéér een deel van onze Nederlandse vissers bevolking van de kaart verdwijnen? De burgemeester antwoordde hierop met een krachtig neen. Het Tweede Kamerlid de heer Burger vroeg, of de hier in het spel zjjnde be langen niet op de een andere wjjze te verzoenen zouden zjjn. Dr. P. Korringa van het Rijksinstituut voor visserij-onder zoek vertelde toen, dat er naar mogelijk heden wordt omgezien om een gedeelte van de Grevelingen als vervangingsplaats van de oestercultuurgronden van Yerse ke en Bruinisse te bestemmen. Men is er j echter niet van overtuigd, dat deze gron- I den in verband met de bodemtoestand, de waterbeweging en dergelijke geschikt zul len zijn om de oestercultuur daarheen te verplaatsen. Op het ogenblik wordt een grondige stu die gemaakt van de mogelijkheden een proefterrein voor de oestercultuur aan te leggen in de Zandkreek tussen de eilan den Noord- en Zuid-Beveland, welke na de uitvoering van het zg. drie-eilanden plan door sluizen verbonden zal blijven met de zee. Voor het kweken van oes ters is een zg. „pendelbeweging" van het water nodig. Deze beweging zou kunnen worden bereikt als niet alleen bij Kats een sluis zou worden gebouwd, zoals in het voornemen ligt, doch als eveneens b.v. door middel van syphons, water uit de Noordzee bij Veere zou kunnen worden in gelaten. Daardoor zou een ideale water beweging geregeld kunnen worden, die noodzakelijk is voor het kweken van oes terbrood. De onderzoekers zouden dan ongeveer tien jaar nodig hebben om een antwoord te kunnen geven op de vraag of men door speciale voorzieningen In de gedeeltelijk af te sluiten Grevelingen de Zeeuwse oestercultuur, wellicht op iets kleinere schaal dan thans, door verplaat sing kan behouden. Dit, zo zeide dr Korringa, zal een on derzoek zijn, dat een antwoord ter waarde van vijftig millioen voor het Nederlandse volk zou kunnen opleveren. Er wordt over gedacht en gepraat, bjj zo gering moge lijke kosten de proefnemingen In de Zandkreek mogelijk te maken, doch uit de aard der zaak staan nog geen defini tieve plannen vast. Het verlies voor de oester- en mossel cultuur in de Zandkreek bij afsluiting, zo als thans is geprojecteerd, in het drie- eilandenplan, dat Walcheren, Noord- en Zuid-Beveland nauw met elkaar wil ver binden en als zodanig de voorloper is van het Deltaplan, zal per jaar 600.000 be dragen. Bij afsluiting zal, zo betoogde een an dere spreker, de heer L. D. van Oorschot, voorzitter van de Zevibel-commissie voor het drie-eilandenplan, volledige schade loosstelling gegeven moeten worden. Voor de oplossing der problemen, welke het drie-eilandenplan oproept, zijn verschillen de suggesties gedaan, n.l. 1) verplaatsing van de vloot naar Breskens en Vlissingen, 2) sanering en vernieuwing der schepen, 3) verplaatsing van de vloot naar Colijns- plaat op Noord-Beveland en 4) het ma ken van een nieuwe haven aan de Noord- Westkust van Noord-Beveland. Al deze suggesties werden door de heer Van Oorschot nader onder de loupe genomen. De eerste suggestie stuit op grote bezwaren, maar als de Zeeuwse visser door sanering en ver nieuwing der vloot aan de haringvangst zou kunnen gaan deelnemen eft zo zijn bestaansmogelijkheid zou kunnen ver groten, dan kan er tegen een verplaat sing naar Vlissingen en Breskens wei nig bezwaren worden ingebracht. Om tot vlootvernieuwing te komen, welke zich als gevolg van de afsluiting op dringt als een harde noodzaak en de vis serij voor een voldongen feit plaatst, is volledige medewerking van de overheid een eerste vereiste. De visserij-nota vraagt van de belanghebbenden 25 pro cent der kosten. Maar in dit geval zijn we van mening, aldus de heer Van Oor schot, dat aanspraak op volledige ver goeding mag worden gemaakt. "n het sterfhuis van Kardinaal de Jong, het Moederhuis van de Zusters ("1 O. L. Vrouw aan de Zuidsingel te Amersfoort, hangt de Pauselijke vlag halfstok. Volgens gegevens van het C.B. werden in Juli 5576 woningen voltooid, waarvan 6 duplexwoningen, zodat in die maand voor 5582 gezinnen nieuwe woonruimte be schikbaar is gekomen. In dezelfde maand van verleden jaar kwamen 6247 woningen gereed. In de eerste zeven maanden van dit jaar werden 29.347 woningen opgele verd, tegen 34.727 in dezelfde periode van 1954. In die 29.347 woningen zijn 138 du plexwoningen begrepen, zodat in de eer ste zeven maanden van 1955 voor 29.458 gezinnen nieuwe woonruimte werd ge sticht. De in Juli gereedgekomen woningen zijn als volgt over de provincies en de drie grote steden verdeeld (tussen haakjes het aantal in de eerste zeven maanden van 1955 voltooide woningen): Groningen 230 (928), Friesland 79 (718), Drente 229 (879, Overijssel 291 (1593), Gelderland 416 (2813, utrecht 423 (1836), Noord-Hol land (excl. Amsterdam) 664 (3758), Zuid- Holland (excl. 's-Gravenhage en Rotter dam 832 (4073). Zeeland 139 (789), Noord- Brabant 715 (3593), Limburg 540 (2296), Amsterdam 289 (1263), 's-Gravenhage 270 (1839) Rotterdam 363 (2642) en N.O. Pol der 96 (327). ddrninistrator-Apostolicus, Mgr dr B. J. Alfrink, brengt een condoleance- bezoek aan het sterfhuis van de Kardinaal. broeder van de overleden Kardinaal, pastoor Wybe de Jong, op condoleance-bezoek.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1955 | | pagina 3