Onderscheidingen besluiten
congres van jubil
e^e
nde
kath. middenstanders
LCREEM
DOXA
„Wij zijn een KATHOLIEKE
sociale organisatie"
Met VELPOI
KNSM bestelt weer zes schepen
Voltooiing van emancipatie
taak van organisaties
zie ie er geen
CISKE DE RAT
barst van!
Bezinning naast feestvreugde
Voorzitter Koops in de bloemen gezet
De ontwikkeling van de vleesprijzen
van Wolfgang Staudte
Nu ook ten strijde tegen
t.b.c. in Nieuw-Guinea
voor mooi
gezond hasr
Voorzitter Koops hield feestrede
Academisch proefschrift over de N.R.K.M.
Uitgaven moeten werke
lijk gedekt zijn
Minimumtarieven in
het drukkersbedrijf
Motorvraclitschip „Jason" overgedragen
Dr Veldkamp op Middenstandscongres
Napoleon" van Saclia
Guitry
FILMS
DEZE WEEK
W.-Duitse verdedigings-
raad ingesteld
PAGINA
VRIJDAG 7 OCTOBER 1955
(V an onze redacteur)
Geschenken voor nieuw
Ere-lid
Legpenningen
Voorzitter zelf ook in
de bloemetjes
Onvoldoende geestelijke
achtergrond
gebouiv
brylcreem houdt de
De pin op de gemeentelijke neus
'S WERELDS MEEST VERKOCHTE HAIRDRESSING
Nieuwe vormen
Roeping bewust blijven
NATIONALE BEDEVAART NAAR
FATIMA VERTROKKEN
Angstige gezichten
Nederlandse speelfilm, die waardering verdient
Franse monsterfilm voor
vijfhonderd millioen francs
soort
IN HET WEEK-END GEEN
RIJBEWIJS
Merkwaardige straf voor alcohol-
minnende machinist
EISENHOWER'S
TOESTAND
De viering van ',ct 40-jarig bestaan van de Nederlandse Katholic e
Middenstandsbond gisteren te Maastricht in de met bloemstukken oy>-
gesmukte Staarzaal, is bij alle feestelijk vertoon ook geweest een bezinner
op het verleden en een vooruitzien. Om te controleren en als het moet ie
corrigeren de koers, die deze belangrijke organisatie vaart, zoals ce on"(
voorzitter, de heer J. A. Koops, zelf feesteling hij is nl. al 2o jaar 1000
bestuurslid, waarvan 20 jaar als voorzitter het in zijn opemngsiei.e.
welke wij hieronder publiceerden, tijdens de herden ringsveiga eruig
uitdrukte.
Waardering voor het verrichte werk van kerkelijke en wereldlijke zijde
geuit door de bisschop-coadjutor, Z. H. Exc. mgr dr .1. anssen.
die des morgens met assistentie van geestelijke adviseurs uit de beweging
en van de Dui'se en Belgische zusterorganisaties een pontificale H. Mn
opdroe" in de Sint Servaaskerk en door staatssecretaris dr G Veldkamp
Het is niet bij woorden gebleven: twee prominente figuren, die ,eder op
wijze aan de verheffing van de middenstand hebben medegewerkt,
kregen respectievelijk een kerkelijke en koninklijke onderscheiding.
tiek gezien en behandeld wordt van de
katholieke levensbeschouwing uit..
tholieke organisaties, die nog niet vol
doende zou zijn. Hij vroeg zich af, of we
als groep niet te zelfzuchtig zijn. Want
waarom is het zo moeilijk om tot een ge
meenschappelijk katholiek sociaal pro
gram te komen? Omdat, aldus mgr
Ronken, de geestelijke diepgang ont
breekt en we te weinig gedacht hebben
aan vorming. Beschamend noemde spre
ker het, dat we nu pas belangstelling
krijgen voor de menselijke verhoudingen
in het bedrijfsleven, hetgeen als een be
langrijke uitvinding van Amerikaanse ge.
leerden ook in West-Europa beschouwd
wordt met het oog op de oorlogsproduc
tie. We moeten de mens zien. zoals hij is,
n.l. als kind en schepsel Gods.
De vice-voorzitter, de heer Th. Moou,
die reeds in zijn jeugd als jong ^ldde"
stander aan het organisatie-leven dee^
nam en Tweede-Kamerlid als hu
ferm is, ook rijn spar.o 'o
werd haemdmS'gedeeegldn terwijl hem het
mT Hanssen ^afheT'efnd^'vLdiens
toespraak waarin de bisschop-coadjutor
toespraaa, uitsprak over het
prachtige werk dat èn de werkers van
hfef eerlte uur èn de huidige leiders tot
stand hebben gebracht. De katholieke
middenstandsbeweging heeft ®ez°^d
voor voorbeeldige gezinnen en de strpd
aangebonden tegen de opvattmg. dat za
ken zaken zijn. In de kringen e a
thoHeke middenstand is de christelijke
zakenethiek dominerend.
Monseigneur spoorde vervolgens aan
voort te gaan in deze richting en noem
de Ms voornaamste programma-punten
Sd'lfeS"»» d. P^ilokroohMiike
bedrijfsorganisatie en meewerken aan een
katholiek sociaal program. Ons christen
zijn aldus mgr Hanssen moet doordrin
gen' in het maatschappelijke leven en in
deze tijd moeten de afdelingen nog meer
in concreto aan de vorming van de chris
telijke persoonlijkheid werken.
Dr Veldkamp, wiens rede wij reeds
publiceerden, memoreerde de vele ver
diensten van de heer C. de Jong uit Am
sterdam, voorzitter van de Kath. Bond
van Schoenwinkeliers, die zich benoemd
zag tot ridder in de Orde van Oranje
Nassau.
Het is niet bij deze huldiging gebleven.
De heer H. E. van den Brule, wethouder
te Rotterdam en oud-voorzitter van de
Haarlemse diocesane bond werd door de
bondsvoorzitter op het podium geroepen
om te vernemen, dat hij het erelidmaat
schap van de N.R.K.M. had verkregen
Wel was de heer Van den Brule nooit
lid van het hoofdbestuur, maar zeer
groot was zijn invloed op het werk van
dit college.
De heren O. Bekendam uit Rotterdam
voorzitter van de R.K. Bond van Beroeps-
goederenvervoer, J. Mol, directeur van
de Bredase diocesane bond; J. Hendrinks
uit Arnhem (in 14 dagen bracht hij 63
nieuwe leden aan) en L. van Doorn,
voorzitter van de Kath. Middenstandsbe-
weging in Rotterdam, ontvingen de zil
veren legpenning van de bond.
Ook de heer Koops zelf moest zich la
ten welgevallen, dat hij in de bloemetjes
werd gezet hetgeen stijlvol en kernach
tig gedaan'werd door de vice-voorzitter,
de heer Hooi).
Bij het opsommen van zovele goede hoe
danigheden en belangrijke functies, waar
van de vervulling een stuk gezinsgeluk
en veel tijd, anders besteed aan eigen
zaak vroeg, kon de heer Koops nauwe
lijks'ziin ontroering bedwingen. Te meer
niet toen hij hoorde, dat dank en erken
telijkheid waren gematerialiseerd in een
televisie-toestel.. Aan het einde der ver
gadering dankte de heer Koops hiervoor,
maar liever had hij als geschenk: de vol
le inzet van alle leden om de N-^K1r:
kwalitatief en kwantitatief nog meer uit
te bouwen. Hij sloot daarbij aan op het
geen hij in zijp openingsrede had gezegd
op de roeping van de katholieke vakorga
nisatie en standsorganisatie. Uit de wis
selwerking van vakorganisatorische en
standsorganisatorische taakvervulling
moet resulteren, dat in geheel de bewe
ging 4e sociaal-economische problema-
Uitvoerig sprak daarover in zijn feest
rede mgr K. Roncken, hoofdaalmoezenier
van de Arbeid in Limburg, die beharti
genswaardige opmerkingen maakte over
de geestelijke achtergrond van onze ka-
Achtereenvolgens zijn verscheidene gas
ten hun gelukwensen komen aanbieden.
Eerst kwam echter de heer F., de Hosson
uit Leiden als voorzitter van de jubileum
commissie het geschenk van de 52.000 le
den aanbieden in de vorm van een formi
dabele chèque, waarop de Ned.. Midden-
standsbank 25.000,— uitbetaalt voor het
Bouwfonds. Bovendien komen er nog
steeds gelden binnen.
De N.R.K.M. moet zjjn bureau in
's-Gravenhage hoognodig uitbreiden en
de heer Koops vertelde van zijn droom:
een mooi groot gebouw met ruime ver
gadergelegenheid, voldoende personeels
ruimte en waar ook gastvrijheid aan vak.
organisaties verleend zal worden, ten be
hoeve waaraan men een academisch ge
vormde directeur wil benoemen.
De heer L. de Groot, voorzitter van de
Kon. Ned. Middenstandsbond, bood alvast
een statieportret van H.M. de Koningin
aan en de heer Joh. de Jong, voorzitter
van de Christelijke Middenstandsbond,
gaf een klok ten geschenke. Vervolgens
complimenteerden mr Middelweerd na
mens het Kath. Bureau voor cultureel en
maatschappelijk overleg; kanunnik Col-
paert, nationaal proost van de Chr. Mid
denstandsbond in België en de zeereerw.
lieer H. Hermes van de Duitse Katholi-
sche Kaufmannische Verein., die de heer
Koops en de geestelijke adviseur, prof.
dr A. A. Ariëns dankte voor hun mede
werking aan de opbouw van de katho
lieke middenstandsorganisatie in zün
land.
Er werden telegrammen met betuigin
gen van eerbied en aanhankelijkheid ge
zonden naar Z.H. de Paus en H.M. de Ko
ningin..
Tot de gasten, die de feestvergadering
bijwoonden, behoorden de Commissaris
der Koningin in Limburg, mr dr F. Hou-
ben; prof. dr A. Albregts namens de Ka
tholieke Econ. Hogeschool te Tilburg,
waarvan ook èen vijftal studenten aan
wezig was; de heer H. M. van Lieshout
namens de K.V.P. en vertegenwoordigers
(sters) van de verschillende standsorga
nisaties en van de Stichting van de Ar
beid.
„Binnenkort zal men in Nederlands
Nieuw Guinea gaan beginnen met de uit
voering van een groot project tot bestrij
ding van de t.b.c. Dit zal geschieden in
samenwerking met „Unicef" en met de
Wereldgezondheidsorganisatie". Dit zcide
gistermiddag dr J. Bierdrager, directeur
van de gouvernementele gezondheidszorg
in Nieuw Guinea.
Men is thans reeds bezig met twee grote
projecten n.l. ter bestrijding van de fram-
boesia en van de malaria. Voor het eerste
heeft de Wereldgezondheidsorganisatie i
22.000 dollar ter beschikking gesteld en j
voor het tweede 55.000 dollar. Op het j
ogenblik werken er 45 gouvernements
artsen in Nederlands Nieuw Guinea; er
zijn er nog tien in opleiding. Dr Bierdra
ger is van mening, dat hij met 50 a 65
artsen „een heel eind in de richting
komt".
Thans werkt er één arts op 8500 mensen
een cijfer dat. gezien de verhoudingen
elders, gunstig is te noemen.
gehele dag Uw haar keurig
van Zwitsers
fabrikaat i
In zijn feestrede tijdens de vergadering ter gelegenheid van het 40-jar:g
jubileum van de Nederlandse Katholieke Middenstandsbond te Maastricht,
1 leeft voorzitter J. A. Koops gistermiddag meegedeeld, dat het bonds
bestuur in verhand met het jubileum besloten heeft te bevorderen, dat aan
de geschiedenis van de katholieke middenstandsbeweging een academisch
proefschrift zal worden gewijd.
bewust blijven. Juist uit de wisselwerking
van vakorganisatorische en standsorgani
satorische taakvervulling moet resulteren,
dat in geheel onze beweging onze sociaal-
economische problematiek gezien en be
handeld wordt vanuit onze katholieke le
vensbeschouwing. Eerst dan kunnen wij.
zoals van ons verwacht mag worden on
ze bijdrage leveren aan de kerstening van
het openbare leven, Er is nog onnoeme
lijk vee] te doen en er zal onnoemelijk
veel te doen blijven, voor een beweging,
die in het werkelijke leven staat.
Spreker besloot zijn inleiding met de
wens, dat allen, met hetzelfde enthousias
me en dezelfde bezieling als waarmee de
pioniers begonnen zijn, de arbeid zullen
voortzetten; dat de idealen hoog en de
motieven zuiver worden gehouden en dat
deze jubileumviering het begin zou mo
gen zijn van een nieuwe periode in de
geschiedenis van de beweging.
De ministers van Financiën en Binnen
landse Zaken hebben de gemeentebesturen
medegedeeld, dat de uitgaven welke zy
op hun begrotingen voor 1956 ramen, door
werkelijk beschikbare middelen moeten
worden gedekt. Tot dusver deden de ge
meenten veelal uitgaven, die door later
toegekende subjectieve verhogingen van
de algemene uitkering uit het gemeente
fonds werden gedekt. Aan deze practjjk
wordt dus een eind gemaakt.
De middelen van het gemeentefonds
laten het toekennen op grote schaal van
die subjectieve verhogingen voor 1956 niet
toe: anders ontstaat het gevaar dat het
uitkeringspercentage voor alle gemeenten
moet worden verlaagd. Alleen bij hoge
uitzondering zal die subjectieve verhoging
voor 1956 aan een gemeente kunnen wor
den toegekend.
De ministers verzoeken de gemeente
besturen met het bovenstaande bij hun
begrotingspolitiek voor 1956 rekening te
houden en zo nodig de reeds ingediende
begrotingen in verband daarmede te
wijzigen.
Loonsverhoging niet meer
doorberekenen
De minister van Economische Zaken
heeft in antwoord op vragen van het
Eerste-Kamerlid de heer Rip, naar aan
leiding van het besluit van het hoofd
bestuur van de federatie van werkgevers
organisaties in het boekdriikkersbedrijf be
treffende verhoging van minimumtarie
ven medegedeeld, dat het onderzoek en
overleg ter zake er toe hebben geleid,
dat de federatie het besluit tot door
berekening van de loonsverhoging in de
tarieven met ingang van 10 October a.s.
zal intrekken.
glans
vettigheid
weer
in vorm
BRYLCREEM geeft een
natuurlijke
BRYLCREEM voorkomt
roos en maakt droog haar
Beecham (Nederland) N.V. voor Engros.- Jacq. Mol N.V.. Amsterdam
In de na-oorlogse ontwikkeling zijn wij
in een hoeveelheid problemen geraakt,
die ons genoodzaakt hebben ons wei zeer
intensief bezig te houden met vraagstuk
ken van sociaal-economische aard, zo
zeide de heer Koops verder. Onze inten
sieve bemoeiingen met deze problemen,
waarin het materiële zo'n grote rol speelt,
houden echter het gevaar in, dat wij te
zeer onze aandacht schenken aan het ma
teriële en te weinig aan het feit. dat wij
een KATHOLIEKE sociale organisatie
zijn.
Een gevaar, dat groter wordt, naarmate
de vraagstukken van meer materiële
aard schijnen te zijn. Wij zullen ons
voortdurend tegen dit gevaar moeten wa
penen. Wij zullen onvermoeid moeten
blijven ijveren voor de uitbouw en de
oprichting van katholieke ondernemers-
vakorganisaties, die in staat zijn de socia
le en economische vraagstukken te bena
deren vanuit onze katholieke levensbe
schouwing. Maar evenzeer zullen wij
moeten blijven ijveren om onze stands-
organisatorische taken te vervullen op de
juiste wijze.
Ik kan mij niet aan de indruk onttrek
ken, zo zeide spreker voorts, dat, juist
omdat wij ons zozeer met de materiele
vraagstukken hebben moeten bezig
houden, wij in de voorbije jaren in on
ze taakvervulling als standsorganisatie
wel eens tekort geschoten zijn. Wanneer
dit zo is zouden wij dit congres en dit
herdenken moeten aangrijpen om op dit
gebied onze koers te corrigeren.
De tijden veranderen en wij met de tij
den, aldus spreker. Wanneer wij een wer
kelijk levende beweging willen zijn en
blijven, zullen wij ook steeds opnieuw
naar nieuwe vormen en nieuwe methoden
moeten zoeken om onze taken naar beho
ren te kunnen vervullen, zo vervolgde
spreker. Het wezenlijke moet blijven,
maar de vormen, waarin wij onze stands-
organisatorische taken vervullen, moeten
aangepast worden aan de eisen van de
tijd. In onze vormingsprogramma's geven
wij ieder jaar de wegen aan om te ko
men tot een goed verrichten van deze
standsorganisatorische taken. Maar de af
delingsbesturen zullen zelf het werk moe
ten doen.
Voor de vakorganisaties, die dagelij'ks
geconfronteerd worden met de materiële
problemen van het bedrijfsleven is het
van uitermate groot belang aldus de heer
Koops dat zij zich voortdurend hun roe
ping van KATHOLIEKE vakorganisatie
Donderdagmiddag is de vierde nationale
bedevaart naar Fatima vertrokken met
64 deelnemers en onder leiding van mgr
Th. van der Bom, voorzitter van de Ver
eniging van Nederlandse Bedevaarten. Na
een verblijf van drie dagen in Lourdes
komt het gezelschap 10 October in het
Portugese genade-oord aan. Onder de
pelgrims bevindt zich pater D. A. Linne-
bank O.P., promotor van de Rozenkrans
kruistocht. Tijdens een bijzondere plech
tigheid zal hij het zevende gouden boek
neerleggen aan de voeten van Maria. Dit
boek bevat bijna tienduizend namen van
Nederlanders, die hebben toegezegd zo
mogelijk dagelijks het rozenhoedje te bid
den voor de grote intenties van de kruis
tocht. Dit brengt het totaal van Neder
landse beloften op ongeveer 65.000.
Na de officiële overdracht op het
Noordzeekanaal van het 3585 b.r.t. me
tende motorvrachtschip ,,Jason" door de
Amsterdamse Droogdok Maatschappij
N.V. aan de Koninklijke Nederlandsche
Stoomboot Maatschappij N.V. heeft ir 'IV.
H. Kruyff, een der directeuren van de
K.N.S.M. bekend gemaakt, dat zijn maat
schappij dezer dagen weer zes nieuwe
schepen heeft besteld. Het zijn drie sche
pen van de zogenaamde „on"-klasse en
drie schepen van de as"-klasse. De sche-
De instelling en gezonde functionnering
van de publiekrechtelijke bedrfifslichamen
is niet wel mogelijk, aldus de staats
secretaris van Economische Zaken, dr G.
Veldkamp, zonder behoorlijk ontwikkelde
en actieve vriie organisaties. Dr Veld
kamp maakte deze opmerking gistermid
dag op het congres van de Katfh, Midden
standsbond te Maastricht in een rede.
waarin hp de bond o.m. complimenteerde
met zijn 40-jarig bestaan en een uiteen
zetting gaf van de groei en de taak van
de vrije middenstandsorganisaties.
De geschiedenis van de Nederlandse
middenstand van de laatste halve eeuw
is een emancipatiegeschiedenis, aldus dr
Veldkamp en deze geschiedenis is nog niet
voltooid.
Wanneer wij thans mogen constateren,
dat het emancipatiecongres belangrijk is
voortgeschreden, dan is dat mede te dan
ken aan de activiteiten van de jubileren
de bond.
De zelfbewustwording van de midden
stand is niet zonder invloed gebleven op
het beleid van de overheid. Mede door het
voorlichtende werk van de organisaties is
in ons land een middenstandsbeleid ge
groeid. dat thans een vast onderdeel van
het sociaal-economisch beleid uitmaakt.
Het sterk ontwikkelde organisatiewezen
in ons land heeft in belangrijke mate het
pad geëffend om te komen tot een doel
treffende publiekrechtelijke bedrijfsorga
nisatie, die de aangewezen weg mag wor
den genoemd ter behartiging van de be
langen van het middenstandsbedrijfsleven
binnen het kader van het algemeen wel
zijn van de volkshuisvesting, zo zei dr
Veldkamp.
Voltooiing van de emancipatie van de
zelfstandige middenstand zag spreker als
een van de belangrijkste taken van de
middenstandsorganisaties. Vandaar, dat
deze moeten blijven voortbestaan ook
wanneer er een publiekrechtelijke be
drijfsorganisatie is.
Tijdens de jubileumvergadermg van de
Nederlandse Rooms-Katholieke Midden
standsbond. die gisteren in het Staar-
gebouw in Maastricht is gehouden, heeft
mgr dr J. Hanssen meegedeeld, dat Z. H.
de Paus de heer Th. H. Hooy. lid van de
Tweede Kamer, benoemd heeft tot Ridder
,in de Orde van de H. Gregorius de Grote.
Staatssecretaris dr G. Veldkamp deelde
mee, dat de heer C. de Jong uit Am
sterdam, voorzitter van de Katholieke
Bond van Schoenwinkeliers, benoemd is
tot Ridder in de Orde van Oranje Nas
sau.
pen van de ,,on"-klasse. elk 3585 b.r.t.
groot, zullen worden "ebouwd door de
Amsterdamsche Droogdok Maatschappij,
de N.V. Scheepsbouwwerf Gebr. Pot te
Bolnes en C. van der Giessen en Zonen s
Scheepswerven N.V. te Krimpen aan de
IJssel. Van de schepen van de „as"-klasse
(kustvaarders), elk met een draagver
mogen van ongeveer 950 ton. zullen er
twee worden gebouwd door E. J. Smit
en Zonen's Scheepswerven N.V. en een
door de N.V. Scheepswerf voorheen J. G.
Broërken, heiden te Westerbroek bij Hoo-
gezand.
Door deze nieuwe opdrachten bedraagt
het aantal door de K.N.S.M. in aanbouw
zijnde en bestelde schepen thans 14. t.w.
2 passagiersschepen, elk met een inhoud
van 7.000 b.r.t.. 4 schepen van de „is"-
klasse. elk met een draagvermogen van
4.400 ton, 4 schepen van de „on"-klasse,
elk met een draagvermogen van 4.400 ton
en 4 schepen van de „as"-klasse elk met
een draagvermogen van ongeveer 950 ton.
De aanduiding in klassen geeft aan,
dat de schepen van die beplaalde klassen
een naam zullen dragen, die eindigt op
de twee genoemde letters.
De vloot van de K.N.S.M. telt thans met
inbegrip van de „Jason" 73 schepen met
een totaal draagvermogen van 251.073 ton.
TTVJ in Hf» tfrOSSierSDrii-
De ministers van Economische Zaken
en van Landbouw, Visserij en Voedsel
voorziening hebben S5?nN'°ord op vra
gen van het Tweede-Kamerlid <je heer
Peschar, betreffende de ontwikkeling van
de vleesprijzen. Aan de hand van cijfers
komen de ministers tot de conclusie,
dat de groothandelsprijzen, voor zover
zij het gehele of het halve geslachte dier
betreffen, scherp de prijzen, van de boer
derij volgen, zij het ook, dat enige afwij
kingen geconstateerd kVnn® de^nbrenaf
verband met de zich wijzigende opbrengst
van huiden, afvallen en vette den. n
het algemeen hebben deze Pr°„Ln
de laatste tijd een prijsdaling te zi g
geven. Voor zover het betreft de groot
handelsprijzen voor de afgesneden aele"'
treden schommelingen op als gev?..f A j
de invloed van export Bij mogelijkheid
van export heeft dit een prijsverhogende
werking voor de magere delen, waar
tegenover geheel of ten dele een tegen
gestelde prijsontwikkeling zich voordoet
ten aanzien van de vette delen.
Voorts concluderen de ministers, dat
ook ten aanzieen van de winkelprijzen de
Driisvorining wordt beïnvloed door de op
brengst van geexporteerde onderdelen.
Uit ne beschikbare gegevens blijkt ver
der dat de winkelprijzen een zekere cor
relatie vertonen met de grossiers-, res
pectievelijk producentenprijzen, zij het
dan dat wijzigingen in de grossiersprij-
7pn' in vertraagd tempo en wat speciaal
varkensvlees betreft in mindere mate
worden gevolgd. De gegevens hebben
uiteaaValleen betrekking op^de pnjs-
hpwerine Zil geven zonder meer „een
uitsluitsel' omtrent de hoogte van prijzen
en marges.
Na hardnekkig te hebben geweigerd om te geloven aan de verzekeringen van
defaitisten, die beweerden, dat een klein land als Nederland niet in staat zou
zijn goede speelfilms te maken beweringen, die helaas sinds de bevrijding
telkens weer bevestigd schenen te worden door de producten, die uit de Neder
landse studio's kwamen is dan eindelijk Wolfgang Staudte's verfilming van
„Ciske de Rat", het bekende boek van Piet Bakker, verschenen om al degenen
die staande hebben gehouden, dat het wèl kon, in het gelijk te stellen.
Niet dat met de verschijning van „Ciske de Rat" allerlei verzachtende omstan
digheden, die moesten worden aangevoerd, indien men de beoordeling van een
vaderlandse film gunstig wilde doen uitvallen, nu meteen overbodig zijn ge
worden maar Staudte heeft een goede speelfilm gemaakt, die de vergelijking
met het werk uit het buitenland glansrijk kan doorstaan, en zelfs reeds heeft
doorstaan. „Ciske de Rat" immers werd op het jongste Filmfestival in Venetie
onderscheiden met de vierde zilveren lauwertak, al moet de concurrentie daar
niet zo héél groot zijn geweest.
Bij de vervaardiging van deze film
heeft kennelijk van het begin af de eer
lijke bedoeling voorgezeten om iets goed
te maken en in Wolfgang Staudte heeft
men een regisseur gevonden, die zijn vak
kende en die over de smaak en het in
zicht beschikte, die nodig waren om te
voorkomen, dat het niet al te sterke boek
van Piet Bakker werd verhaspelt tot
wéér een brok „Jordaan", al ontbreekt
ook in zijn film het eeuwige Amsterdamse
pierement niet.
Staudte heeft dit weten te bereiken zon
der opzienbarende middelen. Hij heeft
niets nieuws uitgevonden. Hij heeft alleen
maar de regie gevoerd, een camera laten
hanteren en de film gemonteerd, zoals het
behoort, al komen er enkele onnodige
flashbacks" in voor, die afbreuk doen
aan de strakheid, waarmee het verhaal
wordt verteld. Het verhaal van een kleine
jongen, die zijn egoïstische, ruziënde moe
der zo haat, dat hij in een ogenblik van
hevige opwinding een mes naar haar gooit
en haar doodt. Het verhaal ook van de
Jan Teulings als de „huisvriend",
Dick v. d. Velde in de titelrol en
Jenny 'van Maerlant als de moeder
in Wolfgang Staudtes film Ciske
de Rüt
liefdevolle pogingen, die weldenkende
mensen doen om van hem weer een nor
maal voelende en normaal denkende jon
gen te maken.
Maar bovenal is het de verdienste van
Staudte geweest, dat hij de personen, die
hij voor zijn verhaal nodig had, zo juigt
heeft weten te kiezen en ze zo voortref
felijk met zijn camera heeft weten te ob
serveren Voor de film immers wordt met
geacteerd in de gewone zin van het woord.
Men is daar meer dan dat men iets of
iemand schijnt te zijn- De persoonlijkheid
van de acteur verdwijnt om plaats te ma
ken voor de mens. En dit is hier in bijna
alle gevallen volkomen gelukt.
Uitvoerig op de persoonlijke prestaties
van de „acteurs" ingaan heeft in een film
beschouwing geen zin, want iedereen was
hier op zijn plaats en niemand kreeg de
kans de allures van een ster aan te ne
men. Dit is wel de grootste lof, die men
de regisseur kan brengen: men krijgt
geen verzameling van toevallig bij elkaar
gebrachte toneelspelers te zien, die allen
hun rol spelen, maar er is een eenheid
ontstaan, een ensemble, waarbij Dick van
der Velden, die de titelrol speelt, wel de
grootste en meest verrassende vondst kan
worden genoemd.
Er wordt gesproken in deze film en hier
leggen wij de vinger op één der zwakste
plekken in Staudte's werk. Het geluid is
lang niet altijd synchroon en laat, wat da
verstaanbaarheid betreft, nog al eens te
wensen over. Met uitzondering van Kees
Brusse als de onderwijzer, Cees Laseur
als de kinderrechter en de kleine Dick
van der Velden, die nog niet door een to
neelloopbaan erfelijk belast" is, viel in
de stemmen, die via de luidsprekers de
zaal inklonken, de galm van de toneelspe-
lersstem te beluisteren, terwijl ook het
volume der stemmen hinderlijk groot was.
Wie van deze „Ciske de Rat", vooral na
de Venetiaanse onderscheiding, een won
der mocht hebben verwacht, komt bedro
gen uit. De film is geen sprong in de
richting van de volmaakte Nederlandse
speelfilm. Het is een kleine, nog beschei
den stap vooruit, maar een stap, die van
het hoogste gewicht is, omdat hij veelbe
lovende perspectieven opent voor een
nieuwe, nog betere poging, die, naar wij
hopen, spoedig zal worden ondernomen.
Onnodig te zeggen, dat wij deze goed
gemaakte, vaak boeiende Nederlandse film
gaarne een aanbeveling meegeven.
F.
Met angstige gezichten hadden Donder
dagochtend de vele genodigden in de
Noordersluis te IJmuiden de „Jason" be
klommen. Een windkracht van 8 tot 9
voorspelde immers niet veel goeds voor
een tocht op de Noordzee, terwijl de
weerberichten nog spraken van een toe
nemen van de wind. Grauwgrijze koppen
stonden al op het water in de sluizen
zodat men buitengaats erger kon ver
wachten. De gezichten klaarden echter
op, toen de directie van de K.N.S.M. het
besluit nam om niet uit te varen, maar
de overdracht ergens in het betrekkelijk
rustige Noordzeekanaal te doen geschie
den. Namens de A.D.M. droeg ir J. W. R.
Thomson het schip toen over aan ir W.
H. Kruyff. Deze sprak zijn tevredenheid
uit over de afwerking van het schip en
gaf meteen opdracht aan de A.D.M. om
nog een dergelijk schip te bouwen. „Wat
het kost horen we later wel".... zo zei
hij. Bij de A.D.M. is reeds een schip van
de ,,on"-klasse voor de K.N.S.M: in aan
bouw, dat de naam „Solon" zal krijgen.
Raymond Pellégrin als Napoleon Daniel Gélin als Buonaparte
in de historische film van Sacha Guitry over het leven van Napoleon.
11
Met de medewerking van de hoogste
regeringsautoriteiten heeft Sacha Guitry
een monsterproductie gemaakt over het
leven van Napoleon. Deze film ts nog
grootser van opzet dan „Versailles, Vor
sten en Vrouwen". Ruim driehonderd
sterren, drieduizend figuranten en zeven
honderd cavaleristen hebben onder leiding
van de grijze meester der Franse cine
matografie drie maanden lang in een
vaak brandend heet landschap voor de
camera gestaan, gelopen, gedraafd en oor
logje gevoerd. Ofwel zij waren in de
authentieke plaatsen, waar Napoleon
heeft geleefd en die door de film opnieuw
in de belangstelling zijn gebracht. Alleen
al aan de kroningsscène, die geïnspireerd
is op het schilderij van David, werden
kosten noch moeite gespaard. Vijfhonderd
millioen francs heeft de film gekost en
men vraagt zich af: „Waarom?"
Aan deze verfilming van het nationale
epos van Frankrijk werkten o.a. mee:
Daniël Gélin als Buonaparte, Raymond
Pellégrin als Napoleon, Michèle Morgan
als Joséphine de Beauharnais, Yves
Montand als Lefebvre, Henri Vidal
als Murat, Micheline Presle als Hortenss
de Beauharnais. Dany Robin als Desirée.
Pataehou als Madame Sans, Gêne, Maria
Schell als Marie Antoinette, Lana Mar
coni als Marie Walewska. Pierre Brasseur
als Fouché, Jean Gabin als Lannes, Jean
Marais als Montholon, Erich von Stro-
heim als Beethoven en Orson Welles als
Franklin. Sacha Guitry zelf speelt Tal
leyrand. En als men de keur van artisten
heeft gezien, dan vraagt men zich weer
af: „Waarom?"
Sacha Guitry, de man die destijds „Le
roman d'un tricheur" maakte, heeft
zich thans volledig aan de industrie ver
kocht. Geen moment komt men onder de
bekoring van deze film. Het is weer een
prentenboek. In twee delen wordt de
film vertoond. De tweede helft is wellicht
iets beter dan de eerste, in tegenstelling
tot die andere historische film „Si Ver
sailles m'était conté". De opsomming van
de veldslagen wordt eentonig. Maar
Guitry heeft toch een aardige oplossing
gevonden om de taferelen aan elkaar te
praten. Hijzelf zit als Talleyrand met en
kele hofdames en -heren te praten als het
bericht binnenkomt van het sterven van
Napoleon. Hij spreekt dan de woorden
..Oef. Eindelijk is hij dood. Nu kunnen
wij over hem praten". En dat gepraat
blijft dan ook uren aan een stuk door
klinken.
Een andere trouvaille is het verwisse
len van de Buonaparte-Gélin voor de Na-
poleon-Pellégrin. Dit gebeurt bij de kap
per. Gélin wordt een nieuw kapsel ge
knipt en Pellégrin komt onder de handen
van de hofkapper te voorschijn.
Toch zal het velen interesseren om de
geschiedenis nog eens op te halen. De
film schijnt volgens deskundigen vol
historische fouten te zitten. Maar volgens
Guitry hebben vele Franse geschiedkun
digen het scenario bestudeerd en gezui
verd op onjuistheden. Van een bewuste
geschiedvervalsing is dan ook geen
sprake. Men mag aannemen dat de Na
poleon-film in grote trekken juist is en
dat de toestanden, zoals Guitry die mee
deelt, inderdaad beantwoorden aan de
historische werkelijkheid.
Men moet echter niet wanen een film.
te zien. die de pretenties mag hebben van
een kunstproduct. Sacha Guitry heeft
kosten noch moeite gespaard om de
Fransen, juist in een tijd waarin het na
tionale zelfbewustzijn zulke harde slagen
heeft gekregen, te wijzen op een groot
man, want, hoe men er ook over moge
denken. Napoleon was één der groten der
aarde. Het heimwee naar nationale glorie
wordt gevoed door deze film. En dat is
een verdienste van een aparte klasse.
Bu.
De Westduitse regering heeft gis
teren officieel de vorming van een
verdedigingsraad aangekondigd.
Het was sedert geruime tijd bekend,
dat bondskanselier Adenauer bereid
was in te gaan op de wens van een
belangrijk deel van zijn partijgenoten
om zulk een raad te vormen. De raad
zal alle vraagstukken der militaire en
burgerlijke verdediging en de daarmee
samenhangende economische en fi
nanciële problemen hebben te bespre
ken, doch beslissingen daarover blijven
aan de regering in haar geheel voor
behouden.
Adenauer zal zelf het voorzitter
schap van de raad op zich nemen, doch
men neemt aan, dat minister Strauss in
het orgaan een leidende rol zal gaan
spelen. Hij is tezamen met vice-kanse-
lier Blücher tot plaatsvervangend
voorzitter gekozen. Strauss, de jongste
der ministers in Bonn, wordt ook be
schouwd als de toekomstige atoom
minister der Bondsrepubliek.
(Van onze correspondent).
De Groningse politierechter heeft een
merkwaardig vonnis opgelegd aan de 25-
jarige machinist E. S. uit Leermens, die
na kermisbezoek onder invloed van ster
ke drank op zijn bromfiets had gereden en
daarbij pardoes in een sloot terecht was
gekomen. De politierechter veroordeelde
hem tot drie maanden gevangenisstraf,
waarvan twee maanden voorwaardelijk, en
voorwaardelijke ontzegging van het auto
rijbewijs voor de tijd van twee jaar, met
o.m. als voorwaarde, dat verdachte zich
zal onthouden van het gebruik van alco
hol, en dat hij elke Zaterdagmiddag om
één uur zijn rijbewijs bij de plaatselijke
politie zal dienen in te leveren, dat hij des
Maandagsmorgens dan weer kan afhalen.
De officier van Justitie noemde S. een
speciale weekend-drinker, die zich alleen
's Zaterdag en 's Zondags te buiten gaat.
De verdediger vond de maatregel op
zich niet gek, maar enigszins onlogisch,
daar het feit gepleegd was op een brom
fiets, waarvoor geen rijbewijs nodig is.
In het gisteren te Denver door
Eisenhower's geneesheren uitgegeven
bulletin wordt gezegd, dat de gezond
heidstoestand van de president zich
op bevredigende wijze, zonder verwik
kelingen, blijft ontwikkelen.
