m
i
KAB aal op Vrijdag
Rijdende Tentoonstelling in Den Haag
Het Sli en i ood-project
Franse socialisten zeggen hun
vertrouwen op in Faure s
Algeri j e-politiek
H. Vader herdenkt de ontdekker
der radio-telegrafie
KARTELONDERZOEK OP GROTE
SCHAAL
actualiteiten
E
Regering wil overleg openen over
bestuurshervormingen
Eindhovense fietsen
onder de loupe
Ir G. C. Stuyt overleden
Economische Zaken neemt „leger"
juristen in dienst
Osservatore verdedigt
Florence's kardinaal en
burgemeester
Eisenhower wil
Boelganin's voorstel
aanvaarden
Kinderpostzegel-actie
begint Vrijdag
hei moderne
wasmiddel
dat hagelwit en veilig wast.
Voor de huisvrouw, die wee
wat haar wasgoed waard is!
keen vacantiebonnen?
naar andere baas
NAAR AMERIKAANS
VOORBEELD
Artistieke
Lagere dagproductie in
Augustus
Op zoek naar vreedzaam gebruik
van waterstofbom
De opheffing der
K. N. P.
PAGINA 3
DONDERDAG 13 OCTOBER 1955
mmi
Marconi's uitvinding in dienst van de waarheid
Controle in stallingen van
fabrieken en bedrijven
250 dollar per persoon
JAPANS BLAD OVER EX-
GEïNTERNEERDEN-
SCHADEVERGOEDING I
De toestand in Marokko
Koop er ivat méér
MGR DR J. GEERDINCK
R. "K. UNIVERSITEIT
^Licadoors namen zonder toe
stemming ontslag
wUerke.ijkheid''geopenda Inahetische
Paganini-prijzen
DE JURY voor de internationale
vioolprijs .Paganini" heeft met alge
mene stemmen besloten, dit iaar geen
eerste en tweede prijs toe te kennen
Productie per werknemer steeg
in tweede kwartaal
Verklaring in Nijmeegse
raad
w
In de Franse Nationale Vergadering, waar gisteren het debat over
Algerije is voortgezet, heeft de socialistische fractie een motie van wan
trouwen in de reveringspolitieJk ten aanzien van Algerije ingediend.
In de motie wordt gezegd, dat alleen een politiek met nieuwe doelen
en nieuwe methoden de rust in Algerije kan herstellen, de verdere aan
wezigheid van Frankrijk in dit gebied kan verzekeren en de democratische
evolutie van het Algerijnse volk kan garanderen.
De politiek van „integratie", die de regering met betrekking tot Algen] c
voorstaat, wordt van de hand gewezen.
Bij gelegenheid van het feit, dat het 60 jaar geleden is, dat Marconi dc
radio-telegrafie heeft uitgevonden, heeft de H. Vader Dinsdagavond een
radio-boodschap gericht tot de deelnemers aan het derde internationale
congres van radio-telegrafie, dat in Genua wordt gehouden.
Na verklaard te hebben, dat Hij telkens opnieuw vervuld is van dank
baarheid jegens de grote uitvinder, die in 1895 in de pauselijke vil a
te Pontecchio als het ware het eerste zendstation schiep, vergeleek de
H. Vader Marconi met Columbus. Beiden, zo zeide Hij, hebben moedig tot
dan toe gesloten horizonten ontsloten en voor de mensheid nieuwe weBm
van vooruitgang geopend. Beiden ook waren daarin instrumenten van e
Voorzienigheid, Die immers wil, dat de mensen steeds meer als iet ware
één o-ezin worden, waarvan God de liefderijke vader is.
Wijzend op het voortschrijden van we
tenschap en techniek zeide de H.Vader
dat de mensheid wetten heeft leren ken
nen en in het bezit van krachten is geko
men, die door God van het oerbegin af
in de natuur zijn uitgestrooid. Gedurende
zovele eeuwen zijn de mensen de gevan
genen der ruimte geweest, zo vervolgde
de H.Vader. thans zijn zij, dank zij Mar
coni's uitvinding, in staat om hun stem
aan hun gelijken te doen horen, waar zij
zich ook bevinden. Hierdoor is het moge
lijk geworden, dat de mensen elkaar beter
leren kennen en zich steeds dieper be
wust worden van de grote solidariteit,
welke de geesten op broederlijke wijze met
elkander verbindt, ongeacht verschillen
van ras, cultuur en belangen.
De televerbindingen hebben een bete
kenis van de eerste orde gekregen. Zij
ziin ongetwijfeld een uitermate deugdelijk
instrument van vooruitgang, doch alleen
zo benadrukte de H.Vader, wits ook
nniitiek terrein in dienst der waarheid
Z rechtvaardigheid staan, ter bevorde-
ring van het onderling begrip.
Wat betreft de onophoudelijke J°oruit'
gang der techniek en het ?aaraa" v
honden gevaar van vermaterialisering
de mens, meende de H.Vader, dat deze
nadelige gevolgen vermeden kunnen wor
den, indien de techniek, evenals de oven-
Se aardse goederen, steeds allereerst op
het geestelijke gericht blijft.
In het bijzonder heeft de radio het
voorrecht de directe en doeltreffende
drager te zijn van de Boodschap van
Christus. „Welk een voorrecht en welk
een verantwoordelijkheid voor de mens
van deze eeuw", zo riep de H.Vader uit,
Door het zeer mooie zomerweer heeft
de stoelenman in het Amsterdamse Von
delpark het erg druk gekregen en is de
vraag naar ligstoelen groter dan het
aanbod.
Het van 1947 daterende statuut voor
Algerije, aldus de motie, is slechts
fragmentarisch toegepast en het Alge
rijnse volk is daardoor sceptisch ge
stemd. De kiesmethoden in Algerije
hebben bij de bevolking twijfel doen
rijzen over de doeltreffendheid van de
democratische methoden om uiting te
geven aan de volkswil- Hierdoor loopt
men het risico, zo betogen de socialis
ten, dat de Algerijnen in laaaste in
stantie hun toevlucht f°t geweld
zoeken
In de motie wordt verder aan de Na-
Waarheid en de boodschap der eeuwige
zaligheid met de langzame tred der
apostelen langs nieuwe wegen vanuit
de oude wereld worden verspreid. In de
tegenwoordige tijd echter kan de roep
Gods op eenzelfde ogenblik millloenen
mensen bereiken".
Met de wens. dat de heilbrengende taal
van het Evangelie het dichte net der men
selijke gesprekken overal mocht doorkrui
sen, besloot de H.Vader zijn radio-bood
schap.
De Eindhovense verkeerspolitie begint
vandaag met een preventieve rijwielcon-
tröle in de stallingen van alle Eindhovense
fabrieken en bedrijven met meer dan 50
man personeel. Een brigadier met vier
agenten zal alle fietsen aan een nauw
gezette controle onderwerpen, speciaal
voor wat de toestand van de bel, rem en
verlichting betreft, en de geconstateerde
tekortkomingen noteren op een label,
welke vervolgens aan de fiets wordt be
vestigd. Middels deze label wordt de
eigenaar van de fiets uitgenodigd de no
dige reparaties te laten aanbrengen ten
einde zich veiliger in het verkeer te kun
nen mengen. De actie is tevens bedoeld
als waarschuwing voor de komende scher
pe controle, welke over enkele weken op
straat zal worden begonnen.
Kon. onderscheiding. Bij K.B is be-
Nassau de heer C. F. L. van der Lubbe.
noemd tot ridder in de Orde van Oranje
Nassau.
Gisteren is na een kortstondige ziekte
in de Ursulakliniek te Wassenaar op 46-
jarige leeftijd overleden m G- !r- Z,
gevolmachtigd minister aan H s am"
bassade te Parijs
Giacomo Constantijn Stuyt werd op 14
Maart 1909 te Amsterdam geboren. Na de
H.B.S. te hebben doorlopen ging hij stu
deren aan Technische Hogeschool te Delft,
waar hij in 1931 het diph™ als bouw
kundig ingenieur verwierf- Daarna De-
zocht hij de „Ecole des beau* arts te
Parijs en de „Sehola reale d architettura
te Rome. Van 1934 tot 193JPASJ Ara
als architect werkzaam gew-est te s G a
venhage. In die periode heeft hijo.a.
St. Pauluskerk te Utrecht gebouwï.
Van 1937 tot 1940 was hij verbonden
aan het Volkenbondspecretanaat en belast
met de afbouw van de Volkenbondsge
bouwen te Genève. In l?4'1 ^ad hij te
Londen in dienst bij het Nader!land;se mi
nisterie van Buitenlandse /.aken. van
1942 tot 1947 was zijn standplaats Was
hington. Van 1947 tot 1949 verbleef uj te
Djakarta, waarna hij tot 19o4 hoofd van
de Directie Westelijke samenwerking ten
departemente van buitenlandse zaken is
geweest. Sinds 1954 was ir Stuyt gevol
machtigd minister aan onze ambassade te
Parijs en als zodanig eerste assistent van
de ambassadeur.
Zaterdagochtend te elf uur wordt in de
kerk van de H. Jacobus aan de Parkstraat
te 's-Gravenhage de H. Mis van requiem
opgedragen. De bijzetting zal des middags
om drie uur geschieden op de li. Land
stichting te Nijmegen.
tionale Vergadering voorgesteld om
èn het terrorisme èn „bepaalde metho
den" om de orde te herstellen af te
keuren. Voorts stelt de motie voor,
dat de „Algerijnse Assemblée" wordt
ontbonden en dat vrije verkiezingen
worden gehouden voor een nieuwe as
semblée, waarmede dan onderhande
lingen zouden moeten worden geopend
om de toekomstige „duurzame" betrek
kingen tussen Frankrijk en Algerije
vast te stellen.
De socialistische motie werd inge
diend, nadat de minister van binnen
landse zaken, de heer Maurice Bour-
ges-Maunoury, de Nationale Vergade
ring had meegedeeld, dat de regering
binnen een maand met Algerijnse lei
ders overleg zal gaan plegen over be
stuurshervormingen.
De minister zei, dat met Europese
en Mohammedaanse leden van de Al
gerijnse Assemblée een nieuw handvest
voor het gebied zal worden bestu-
Het Japanse dagblad „Asahi" is beducht,
dat de gevraagde schadevergoeding
250 dollar per persoon voor 110.000
voormalige Nederlandse geïnterneerden
in het toenmalige Nederlands-Oost-Indië.
die onmatig van de Japanse bezetters te
lijden hebben gehad, aanleiding zal zijn
tot een kettingreactie onder de slacht
offers der Japanse agressie, die, indien
alle eventueel te stellen eisen zouden wor
den ingewilligd, tot een volledige ineen
storting van de Japanse economie zou
leiden.
Het blad schrijft in een hoofdartikel,
dat Japan bereid is een verzoeningsgezind
gebaar te maken als tegenwicht voor
Japanse oorlogsmisdaden, doch het legt er
de nadruk op, dat de Japanse schatkist
reed, zeer aanzienlijke verplichtingen
heeft i.v.m. het uitbetalen^ van schade
vergoeding aan alle
landen.
Tenslotte &cniriji«
°InrWhunen geallieerde"Overwinnaar" te
Zuidoostaziatische
de „Asahi"
„De
••en welk een verschil met 't verre ver-krijgen",
i^den. Toen immers moe9t de leer der goeding
Vrijdagavond a.s. is het grote reveil voor de propagandisten van
de K. A. B., die met frisse moed de tweede ronde inzetten van de
grote actie „NAAR DE 400.000".
Dan komen 1100 propagandisten
bijeen in de grote zaal van Odeon,
in de Gouvernestraat, te Rotterdam,
om te luisteren naar het startsig
naal, dat Verbondsvoorzitter Middel
huis in eigen persoon zal geven.
Voorts is er de symbolische aanbie
ding van de in de maand September
reeds ingeschreven nieuwe leden en
zal de K.A.B. cabaretgroep o.l.v. Jan
Muller „de K.A.B. spiegel" aan allen
laten zien.
Met groot enthousiasme en nimmer
aflatende offerbereidheid hebben de
werkers in het vorige seizoen reeds
20.000 nieuwe leden binnengebracht,
en ze zijn vastbesloten om de volgen
de 20.000 vóór April 1956 in te schrij
ven.
Zij, die nog kaarten voor deze
avond wensen te ontvangen, kunnen
zich nog vervoegen bij de K.A.B.-
propaganda-leider ter plaatse. Mis
schien, dat deze nog toegangsbewij
zen heeft. Mochten deze uitverkocht
zijn, dan loopt men wel risico, wan
neer men toch mee gaat, maar wel
licht wordt er dan ook voor U een
oplossing gevonden.
Wordt deze actie gevoerd alleen
maar om het ledental?
Neen! Natuurlijk is dit zeer belang
rijk, maar van veel meer gewicht is
nog, dat de duizenden katholieke on
georganiseerden zich bij de K.A.B.
aansluiten, om aldus een machtige in
vloed uit te oefenen in het gehele be
drijfsleven, in christelijke zin!
deerd. Een dergelijk handvest zou het
Franse staatsburgerschap voor alle Al
gerijnen handhaven, alsmede het hui
dige karakter van Algerije als een
groep departementen, die samen een
integraal deel van Frankrijk vormen.
Inmiddels heeft de Franse minister
voor Tunesische en Marokkaanse aan
gelegenheden, Pierre July, gisteren te
genover journalisten verklaard, dat de
Franse autoriteiten, na overleg met de
Spaanse regering, opdracht hebben ge
geven troepen te legeren langs de ge
hele grens tussen Frans en Spaans-
Marokko, om te verhinderen dat op
standelingen uit de Spaanse zóne zich
op Frans gebied begeven.
July verklaarde dit na een kabinets
vergadering, waarin hij o.m. had ge
zegd dat de militaire toestand in Ma-
rokka aan het verbeteren is.
In Antsirabe op Madagascar zijn
gisteren voorbereidingen getroffen
voor het vertrek van ex-sultan Mo
hammed ben Joessef naar Frankrijk.
Ben Joessef en zijn gevolg, onder
wie zijn harem en zijn zoons Moelai
Hassan en Moelai Abdallah, zullen
in drie vliegtuigen naar Frankrijk
reizen.
Salah ben Joessef, secretaris-generaal
van de Tunesische Neo-Destourpartij,
is gisteravond door het bestuur uit de
partij gestoten.
Hij heeft het recht in beroep te gaan
bij het partijcongres, dat in het begin
van de volgende maand bijeen komt.
Het besluit is de climax van een
strijd om de macht in de partij tussen
ben Joessef, die onlangs uit balling
schap (in Cairo) in Tunesië is terug
gekeerd, en Habib Bourgiba, de partij
voorzitter, die eerder dit jaar de
overeenkomst met Frankrijk aangaan
de autonomie voor Tunesië heeft hel
pen tot stand brengen.
Ben Joessef was leider van een ex
tremistische vleugel van de partij, die
tegen de overeenkomst gekant is.
De „Osservatore Romano" heeft giste
ren een artikel gepubliceerd, waarin de
houding van de aartsbisschop van Flo
rence, Z. Em. Elia dalla Costa en van
Georgio la Pira, burgemeester van die
stad, wordt verdedigd. In het artikel
wordt namelijk antwoord gegeven op cri-
tiek in de Romeinse dagbladen in ver
band met het feit, dat, bij gelegenheid
van een onlangs te Florence gehouden
burgemeesterscongres, de burgemeester
van Moskou al daar in de kerk van het
H. Kruis een H. Mis heeft bijgewoond.
De Osservatore Romano wijst er op.
dat de excommunicatie, welke katholie
ke burgemeesters treft, die lid zijn van
een communistische partij, niet geldt voor
de burgemeester van Moskou, die im
mers niet de katholieke godsdienst be
lijdt. Daarbij komt nog, dat het niet-ka-
tholieken. die lid zijn van een communis
tische partij, niet verboden is een gods
dienstige plechtigheid bij te wonen en dat
dit niet gelijk staat met het deelnemen
daaraan. Evenmin zo zegt de Osserva
tore Romano, kan de lankmoedigheid van
de kardiftaal. door de burgemeester van
Moskou toe te staan de aartsbisschoppe
lijke ring te kussen, laakbaar worden ge
noemd, daar immers deze kardinaal
aartsbisschop zich herhaaldelijk in krach
tige en duidelijke woorden tegen het
communisme heeft uitgesproken.
(Van onze Haagse redactie).
Het ministerie van Economische Zaken
gaat binnenkort beginnen met een onder
zoek naar de geoorloofdheid van de circa
1800 kartelafspraken, die in ons land be
staan. Hiervoor zullen op de afdeling or
deningsvraagstukken van het ministerie
21 juristen worden aanjesteld. Het mi
nisterie zal zich bij het voor^nomen on
derzoek niet beperken tot kartels, waar
over klachten zijn binnengekomen, maar
ook op eigen initiatief op onderzoek uit
gaan aan de hand van de afschriften der
overeenkomsten, die in de departemen
tale archieven berusten.
Over de prijskartels in de industrie is
reeds een enquête gehouden. Naar aan
leiding van de daarbij binnengekomen ge
gevens is de minister in contact getreden
met een aantal industriële kartels, om
dat hij van mening is, dat tn enige inci
dentele gevallen spoedmaatregelen niet
achterwege mogen blijven. Dit heeft me
o.a. kunnen bemerken ten aanzien
het radiokartel.
Inmiddels heeft, zoals wij hebben ge
meld de heer Twijnstra. voorzitter van
het Nederlands Verbond van. .e rfwht
verleden week in zijn jaarrede U e *J
medegedeeld, dat het verbond de tnstel-
woverweegt van een vertrouwenscom
missie uit het bedrijfsleven, die zal trach
ten op basis van vrijwilligheid een einde
te maken aan afspraken, die een gezonde
concurrentie belemmeren. In Zweden zou
met zo'n commissie veel succes zijn ge
boekt. Bij nadere informatie bij het Ver
bond werd ons intussen medegedeeld, dat
het vraagstuk van de instelling van zulk
een vertrouwenscommissie nog niet ver
der is gekomen dan het stadium der over
weging.
President Eisenhower heeft gisteren
een brief aan maarschalk Boelganin ge
zonden, waarin hjj antwoord geeft op
het recente schrijven van de Russische
premier, dat hem op 19 September werd
toegezonden. Eisenhower verklaart in
zijn brief, dat hij bereid is Boelganin's
voorstel tot het instellen van militaire
inspectiegroepen op belangrijke punten
in de V.S. en in de Sovjet-Unie te aan
vaarden, mits dit zou bijdragen tot het
vestigen van betere betrekkingen.
„Koop er wat méér", is dit jaar het
motto van het Nederlands Comité voor
Kinderpostzegels, voor zijn kinderpost
zegelactie „Voor het kind door het
kind", waarvoor a.s. Vrijdag 14 October
het startsein zal worden gegeven. De
actie ligt in handen van de stichting
„Voor het kind". Vorig jaar heeft de op
brengst voor het eerst de een millioen
gulden overschreden; zij beliep met name
1.200.000.
Van 14 tot en met 19 October a.s. gaat
schoolgaand Nederland opnieuw op stap
voor het verzamelen van bestellingen op
zakjes kinderzegels en mapjes prentbrief
kaarten. Meer dan 400.000 leerlingen van
500 scholen dat zijn 500 scholen meer
dan verleden jaar doen aan de actie
mee.
De officiële verkoop van deze zegels en
prentbriefkaarten neemt 14 November
een aanvang. Op de postkantoren zullen
van 14 November tot en met 13 Januari
alleen de kinderpostzegels en de blanco
briefkaarten verkrijgbaar zijn.
Er zal dit jaar geen radio-luisterwed-
strijd Zijn.
(Van onze Utrechtse redacteur)
De officiaal van het aartsbisdom, mgr
dr J. Geerdinck heeft enkele dagen gele
den in het St Antoniusziekenhuis te
Utrecht vertoefd voor een niet-ernstige
behandeling aan de ogen. door dr B.
Thier. Vandaag kon mgr weer huiswaarts
gaan.
Het bestuur der Sint Radboudstichting
heeft de heer F. Eijkhout te Nijmegen
benoemd tot assistent voor het Frans in
de faculteit der letteren en wijsbegeerte
aan de R. K. Universiteit en de heer L.
M. Woltering te Vught tot docent in de
faculteit der geneeskunde voor het geven
jvan onderwijs in de sociale psychiatrie.
5510-P S
Haag®? j?a pasen van dit jaar namen
Waar 2y uf_adoors ontslag bij het be<
vier
bedrijf,
op Paas-
Zaterdas werkten. omdat zij
loonzakfo §eÜn vacantiebonnen in hun
Sezegd u en gevonden. Hun baas had
op <je 'darc te moeilijk was geweest
kopen, oS.VOor Pasen de bonnen te
gesloten vele banken en kantoren
-vrn al oplopen. Kunstliefhebbers hebben
«chtoten war** oanKen en
'lcht op v.-A' De stucadoors staken hun
Arbeidsbureau eei? ambtenaar van het
den, dat een ,6n hun bond. Zij hoor-
/Innl Vapnn i.i. tti 1,
deel van hun Ia,car)4iebon een wezenlijk
het niet uitreikerfris is en dat daarom
gende reden tot de kon een drin-
den. Daags na o-l laS geacht kon wor-r
den. Daags na Pa<TJ*°s 8ea<mt Kon ww:
doors hun baas 0f v-vroesen de stuca"
had. „Nee", zei <je de bonnen nu al
legden hun kwast neerS en de stucadoors
Gisteren stond het v,
de economische Politjer'tA terecht voor
venhage, beschuldigd van A? 's-pya"
nemen zonder toestemming ïan i°. J,38
westeliik Arbeidsbureau. Een vLst
van de stucadoorsbond werd bestuurslid
gehoord. Deze verklaarde, dat h/fu'f
mening had verkeerd, dat de stuci?
wei een dringende reden hadden
Er waren vaker moeilijkheden met a?'
werkgevers °vfr,_ de Jaa!ntieb°nnen en
uit zijn,
daarmee moest het maar eens
meende hij destijds.
De politierechter wilde rekening houden
met de. overigens goedbedoelde, onjuiste
adviezen en veroordeelde de stucadoors
ieder tot een geldboete van 15 subs,
zes dagen hechtenis.
De officier van Justitie had tegen ieder
J 50 subs, twintig dagen geëist.
MORGEN wordt in Den Haagse J
rijdende tentoonstelling
der van de ac9vte'td£ Gemeentemu-
afdeling van het Haags georga-
seuxn wordt een tentoonstelling g
niseerd dle in verschillende wijken^^
de stad zal worden ten-
wordt gebruik gemaakt van in
toonstellingsauto, zoals men r
de V S. heeft. Een ervan is via ae
tea States Inf. Service op Pr°efbeeld
vangen. De expositie die een
geeft van de ontwikkeling der F P
se schilderkunst in de laatste 1
zal tot 20 November op een J
plaatsen van de stad te zien zijn.
HET IDEE van een rijdende tentoon
stelling komt inderdaad uit Amerik
en wel uit de staat Virgina waa
men het spreekwoord gedachtig van
Mohamed en de berg besloot de
kunst tot het volk te brengen toen het
volk slechts aarzelend tot de kunst
bleek te komen. De eerste van deZe
Virginiaanse auto's werd bestuurd door
een merkwaardig man: waarschijnlijk
de enige man ter wereld die tegelijk
chauffeur en museumdirecteur is. Wil
liam Gaines (zo heet deze man) is te
gelijk bekend met de geheimen van
carburator en bougies èn met de Hol
landse en Vlaamse kunst.
Toen het plan van de museum-auto
vastere vormen ging aannemen, moes
ten talrijke kleinere problemen worden
opgelost: behalve aan het model van de
wagens moest aandacht worden ge
schonken aan air-conditioning en ver
lichting en dit alles deed de kosten nog-
toen een bedrag van 10.000 dollar bij
eengebracht en een warenhuis schonk
de truck met trailer.
In October 1953 werd de eerste tocht
met het rijdende museum ondernomen
en het was aanstonds een groot succes.
Sindsdien brachten meer dan 100.000
mensen een bezoek aan de wagen. De
organisatie van de rijdende tentoon
stelling is als volgt.
De glanzende aluminium wagen komt
gewoonlijk vroeg in de morgen op een
van tevoren besproken plaats aanrij
den. Nadat de chauffeur-Gaines zijn
wagen geparkeerd heeft gaat monteur-
Gaines alles voor het komende bezoek
in orde maken: de zijwanden worden
uitgeklapt, de wielen worden bedekt,
een loper wordt gelegd en een trapje
klaar gezet, waarmede de bezoekers op
de trailer kunnen klimmen. Uit luid-
snrekers klinkt op platen opgenomen
17de eeuwse harpmuziek om de bezoe
kers in de sfeer te brengen van wat zij
Haar binnen te zien zullen krijgen:
ditmaal schilderijen uit de 16de en 17de
eeuw door „kleine meesters" een aan
tal Hollandse en Vlaamse werken, die
Hideliik ter beschikking zijn gesteld
dnor de verzamelaar Walter P Chrys
ler Jr Deze tentoonstelling zal binnen
kort 'plaats maken voor een andere,
wanneer de auto weer in Richmond
terug is' dan zal er een collectie Egyp
tische kunst in ondergebracht worden.
DE NED. Organisatie voor zuiver
wetenschappelijk onderzoek heeft
tezamen met een aantal industrieën
de Thorbecke-stichting en de Hollandse
Maatschappij der wetenschappen aan
het historisch genootschap te Utrecht
financiële steun verleend voor de uit
gave van het eerste inmiddels ver
schenen deel van ket Thorbecke-
archief. Ook voor de uitgave van het
tweede deel heeft het historisch ge
nootschap reeds subsidie toegezegd ge
kregen De bewerking van het Thor-
becke-archief is door het bestuur van
het historisch genootschap toevertrouwd
aan mevrouw dr J. Brandt-Van der
Veen.
Ieder die kennis maakt met het Thor-
becké-archief, wordt getroffen door de
hoeveelheid en tegelijk door de ver
scheidenheid van het materiaal. Zowel
Johan Rudolf zelf als zijn vader Frede-
rik Willem hebben nl. vrijwel alles be
waard. Het gevolg is natuurlijk ge
weest, dat er zich ook vrij wat onbe
langrijke papieren en schrifturen in dit
archief, dat tussen de 16 en 20 strek
kende meter beslaat, bevinden. Het
gaat bij de nieuwe uitgave vooral om
de brieven. Het verschenen eerste deel
oifivat de periode 17981800.
De derde prijs is toegewezen aan de
Italiaan Luciano Vicari. De Nederlan
der Jean Louis Stuurop en de Frans
man Ilia Beretti delen de vierde en
vijfde prijs.
Voorts zijn nog medailles uitgereikt
aan de Italianen Margit Spirk en Clau-
dio Laubito en de Fransman Lubomlr
Jarkoff.
Volgens een berekening van het C.B.S
bedroeg (basis 1949 100) de algemene
productie-index in Augustus (25 werk
dagen) 150 tegen 149 in Juli (23% werk-
daT) De gemiddelde dagproductie liep
hierdoor achteruit van 149 in Juli tot 141
in Augustus.
Enkele indexcijfers per bedrijfsklasse
luiden: bouwmaterialen en aardewerk 15b
(in Juli 155), chemische nijverheidl4ó
(149) leder- en rubbernijverheid 11b um
mijnbouw 110 (111), metaalnijverheid 189
(187), papierindustrie 143 (163) en gas,
electriciteit en water 148 (141).
Onderstaand staatje geeft van het ver
loop der cijfers een overzicht.
Juli Aug.
1954
Aantal arb. dagen 24% 24
Alg. prod, index 139 137
Gemidd. dagprod. 133 134
Het kwartaal-indexcijfer van de Indu
striële productie (eveneens basis 1949
100) bedroeg in het tweede kwartaal van
dit jaar 151 tegen 141 in het eerste kwar
taal en eveneens 141 in het tweede kwar
taal van 1954. Het indexcijfer voor de
personeelsbezetting in de industrie was
gedurende deze perioden resp. 114, 114 en
110 en de productie per werknemer resp
132, 124 en 128.
Het volgende staatje geeft een over
zicht van het verloop der cijfers.
Ie kw. 2e kw. Ie kw. 2e kw,
1954 1955
Prod. p. werkn. 118 128 124 132
Industriële prod. 129 141 141
Pers. bezetting 109 110 114
Juli Aug.
1955
231/2 25
149 150
149 141
151
114
In de gisterenavond gehouden raads
vergadering te Nijmegen heeft drs Troost,
secretaris van de afdeling Nijmegen van
de K.N.P. en lid van de gemeenteraad van
Nijmegen, de volgende korte politieke
verklaring afgelegd:
„Het door de KNP en de KVP gemeen
schappelijk uitgegeven communiqué heeft
bij velen de indruk gewekt, dat de KNP
opgeheven zou zijn. Dat is echter onjuist.
Opheffen van de KNP kan statutair
slechts geschieden door de partijraad van
de KNP met een meerderheid van 75%
der stemmen. De fractie der KNP in deze
raad wacht de beslissing af van de partij
raad, die nog niet bijeen is geweest en
zal zich na deze beslissing over de door
haar te volgen koers nader beraden. Zij
zal de raad te zijner tijd van het door
haar ingenomen standpunt op de hoogte
stellen.
(Van een medewerker)
R is één onderwerp met betrek
king tot de ontwikkeling van de
kernenergie voor vreedzame doel
einden, waarover de atoomconferentie
van Genève in Augustus van dit jaar
ons niet veel nieuws heeft geleerd. Dat
is de toepassing van het principe van
de waterstofbom voor de vreedzame
energieproductie. Er is, ook al door
journalisten, gepoogd °m vooral de
Amerikaanse deskundigen hierover aan
het praten te krijgen, maar dat is ei
genlijk niet gelukt. Wel heeft Lewis
Strauss, voorzitter van de Amerikaanse
commissie voor atoomenergie, op een
persconferentie te Genève toegezegd
later in Washington op deze kwestie
terug te komen.
Thans heeft Strauss deze belofte in
gelost. Op een persconferentie heeft
hij verklaard, dat in de Verenigde Sta
ten het onderzoekingswerk om de wa
terstofbom onder controle te brengen
zodat deze voor vreedzame doelen kan
worden gebruikt, zal geïntensiveerd
worden.
Wanneer wij dit bericht lezen rijst in
de eerste plaats de vraag, waarom men
reeds thans aan het begin van de ont
wikkeling van de atoomenergie zoekt
naar andere, nieuwe mogelijkheden om
deze energie te gebruiken voor indus
triële doeleinden. Immers, de uranium-
reactor. die thans in verschillende lan
den het onderwerp is van onderzoe
kingswerk zal reeds binnen afzienbare
tijd voor de productie van electricitèit
gebruikt kunnen worden. En het zal
nog jaren duren voor dit type reactor
zodanig geperfectionneerd is. dat we
werkelijk op efficiënte wijze gebruik
maken van de mogelijkheden, die deze
nieuwe energiebron biedt. Het ant
woord op deze vraag is eenvoudig. Zou
men inderdaad een waterstof-reactor
kunnen realiseren, dan zou deze vele
voordelen hebben boven de reactor,
waarin uraniumkernen gespleten wor
den Een dergelijke splijting zou in een
waterstofreactor niet optreden: zoals m
de gewone kernreactor de kern van
een uraniumdeeltje gespleten wordt
onder afgifte van grote hoeveelheden
energie, zo worden in de waterstofbom
twee waterstof-atoomkernen samenge
voegd tot een nieuwe kern. eveneens
onder afgifte van energie.
Bij de splijting van uranium ontstaan
stoffen, die door hun sterke radio-ac
tieve straling heel wat hoofdbrekens
kosten aan degenen, die ons de kern
reactoren moeten, verschaffen voor ci
viel gebruik.
De betreffende straling is levensge
vaarlijk en op den duur zouden grote
hoeveelheden van dit radioactief vergif
moeten worden opgeslagen. De ver
werking van het afval van kernreac
toren is dus nog een van de grote pro
blemen. waarvoor wij ons gesteld zien.
Dat alles zou bij de waterstofreactor
heel wat eenvoudiger zijn. Het gevorm
de helium zou zonder al te veel gevaar
voor radioactieve verontreiniging van
de atmosfeer kunnen worden afgevoerd
en het gehele probleem van de afval
verwerking zou tot het verleden beho
ren.
Een ander, haast nog groter voordeel
ligt in het feit, dat de grondstoffen-
voorziening voor de waterstofreactor
veel eenvoudiger zou zijn dan voor de
uraniumreactor. Immers, uranium is
een metaal, dat uit mineralen moet
worden gewonnen. Dit is een kostbaar
proces, vooral wanneer de mineralen
die ter beschikking staan weinig van
het metaal bevatten. En hoewel het er
niet naar uit ziet dat er voorlopig voor
schaarste aan uranium gevreesd be
hoeft te worden, is het toch niet zeker
of de beschikbare voorraad op den duur
voldoende brandstof zal kunnen leve
ren. In ieder geval is het mogelijk dat
de waterstofreactor op den duur een
goedkopere vorm van energie zal blij
ken te kunnen leveren dan de thans
ontwikkelde reactor, de uraniumreac
tor,
WAAROM is het nu zo veel moei
lijker de principes van de water
stofbom te benutten voor een
kernreactor dan hiervoor de uranium
splijting te gebruiken, die we van de
atoombom kennen? Dit is niet zo ge
makkelijk onder woorden te brengen,
doch het wordt wel duidelijk dat er
bijzondere complicaties optreden, wan
neer we weten dat alleen een atoom
bom de hoge temperatuur kan leveren,
die het optreden van de reactie van de
waterstofbom, de z.g. waterstoffusie,
mogelijk moet maken. In de waterstof
bom is dan ook een complete atoombom
toegepast alsslaghoedje! Het be
hoeft geen betoog dat wij in een elec-
triciteitscentrale. die wordt gedreven
op basis van de waterstoffusie, geen
atoombommen kunnen gebruiken om
de reactie op gang te brengen!
Toch heeft men in wetenschappelijke
kringen hieruit niet de conclusie ge
trokken dat de toepassing van de wa
terstofreactie daarom onmogelijk is.
Volgens de recente mededelingen van
Lewis Strauss wordt in verschillende
laboratoria aan de ontwikkeling van
de waterstofreactor gewerkt. Deze
onderzoekingen zijn gecoördineerd in
het Sherwood-project.
Met dit project werd in 1951 een aan
vang gemaakt, dus kort nadat de wa
terstoftom ontwikkeld was. Uiteraard
houdt het werk aan de waterstofreac
tor ten nauwste verband met het werk
aan de ontwikkeling van de waterstof-
bom. Dit is ook wel de voornaamste
reden waarom het onderzoekingswerk
voor de vreedzame toepassing van de
waterstoffusie nog steeds met de man
tel der geheimhouding bedekt wordt.
Met betrekking tot dit deel van het
kernenergie-onderzoek is dus nog niet
het stadium bereikt, waarin de techno
logie van de hedendaagse kernreactor
verkeert; daarover immers bestaai
thans een vrijwel volledige vrijheid
van uitwisseling van gegevens, ze fs
met de landen achter het IJzeren Gor
dijn. Uiteraard bestaat de mogelijkheid
dat de toepassing van le waterstof
fusie een dusdanige hoeveelheid com
plicaties met zich mee brengt, dat aan
de bouw van reactoren op basis van dit
principe niet gedacht behoeft te wor
den Over tien. twintig jaar zal het ze
ker duidelijk zijn_ of de moeilijkheden
onoverbrugbaar zijn. dan wel of de wa
terstofreactor in de toekomst de heden
daagse uraniumreactor geheel zal ver
dringen. t
Gezien de grote aandacht, die men in
Amerika aan het project besteedt zou
den wij menen dat.de Amerikaanse
deskundigen er wel iets in zien.
