DE NEDERLANDSE HULP
TRANSATLANTISCHE TELEVISIE
THANS MOGELIJK
ONGEKENDE ELLENDE IN LIENZ
NIEUWE PHILIPSFABRIEK TE
TURNHOUT
WACHTEN OP
DE SLEUTEL
(III)
DRAADLOOS
CONTACT
De winter in
De Karseboomte
Rijsoord
AKKERTJE
PAGINA 5
A RIJD AG 21 OCTOBER 1955
Eindelijk bouwen
Andere hulp
Kunt U
niet slapen
van de pii
eerste spade in
Op het TV-schei ra
HITLERS SCHEDEL IN
MOSKOU
^en wereldmerk
van Zwitsers
Jill, fabrikaat j
daarmee zijn volume voor de komende
drie jaar alvast opgebruikt heeft, baart
hem op dit moment niet zoveel zorgen,
hij heeft zelfs plannen voor in totaal
450 stuks.
De 88, die nu gebouwd worden,
kosten tien millioen. Het aantrekken
van de nodige credieten was uiterst
moeilijk en aangezien zonder 10 pro
cent „eigen geld" de staats- en pro
vinciale subsidies niet worden gegeven
is de Nederlandse hulp aan Lienz ver
leend, de beslissende factor geweest
voor dit bouwproject. Uit de uurloon
actie van het vorige jaar is 880.000
Sch. in deze woningen gestoken, op
voorwaarde, dat er minimaal 27 vluch
telingen-gezinnen gehuisvest wordtin.
,.Het zullen er meer worden", verze
kert de burgemeester dankbaar.
En nu wordt er gelukkig eindelijk
gebouwd in Lienz. Mede dank zij de
grote medewerking van merkwaardig
actieve Oostenrijkse bouwers, gaat het
werk bijzonder snel. Op 20 Juli werd
de eerste spade in het aardappelveld
een van de weinige in deze bergachtige
streek gestoken door de heer Reinal-
da van de Federatie Vluchtelingenhulp.
Nu, ruim 2 maanden later, is men bij
sommige huizen aan de derde verdieping.
Volgend jaar is het project gereed.
Men zit met nóg een zorg. Er zal sub
sidie moeten komen voor sommige
vluchtelingen-gezinnen om te voorkomen
dat zij vanwege hun berooidheid genood
zaakt zullen zijn. de voor hen gebouwde
woning te ruilen voor een veel minder
goede. Ook hier hebben de Nederlan
ders hulpplannen. Voegt men daarbij,
dat 60 studenten uit Nederland en
Vlaanderen op initiatief van „spekpa
ter'' Werenfried van Straaten enkele
weken lang aan het bouwproject heb
ben meegewerkt en 1000 meter water
leiding in de steenachtige bodem heb
ben gelegd waarmee men Sch. 500.000
bespaarde, dan kan men bevroeden, hoe
groot de dankbaarheid in Lienz is.
De hulp was niet afdoend, maar het
betekende een injectie van moed voor
hen, die de hopeloze zaak hier moeten
aanpakken. Zolang het echter voor kan
komen, dat aan de Oostkant van de stad
nog een echtpaar, beide tbc-lvjders, met
twee kinderen waarvan een reeds geïn
fecteerd, in een kelder woont, zolang de
grauwe ellende van kampen als Peggitz
één op elke tien inwoners van de stad
het leven doet verwensen, blijft Lienz
een onterend „krepeergeval".
Lager Peggitz moest eigenlijk met
vlammenwerpers worden weggebrand.
Of beter, verzwolgen worden door een
brede stroom van internationale solida
riteit een geheim, waarvan Neder
land nu, merkwaardigerwijs, de sleutel
bezit.
Sch.
gekomen. De rest is voor Lienz' armza
lige budget gebleven: de Polen en Hon
garen, van wie er oorspronkelijk zeker
tweemaal zoveel waren en die in elke
familie slachtoffers van de tbc hebben,
zien vallen; de Volksduitsers, die niet
meer aan de slag kunnen komen; do
Russen, die werken tot ze genoeg eten
en vooral drinken hebben. Burgemeester
Meirer vreest de alcohol in de barak
ken. Er zijn sterfgevallen geweest na
het drinken van schnaps, bereid uit
aardappelen! Onder de huidige om
standigheden is het de gemeente on
mogelijk onder vluchtelingen effectief
controle uit te oefenen.
„Wjj hebben er aljjd tussen gezeten",
verklaarde de burgervader. Eerst was
de kwestie der vluchtelingen een aan
gelegenheid voor de bezetters. De fran
sen in onze hoofdstad Innsbruck, ver
wezen ons naar de Britten, die Oost-
Tirol onder hun beheer hadden. Maar
in Klagenfurt, het Britse hoofdkwar
tier konden ze niet veel sympathie op
brengen voor deze niet-Karinthische uit
hoek. Nu we vrjj zijn, negeert de rege
ring in Wenen gemakshalve het bestaan
van onze barakken, Geen enkel kamp
in Lienz is „officieel".
De burgemeester heeft gelijk, in We
nen bepaalt men zich maar liever tot
de tachtig kampen, die de regering in
1947 heeft overgenomen. Maar die daad
was al een uitzondering, aangezien het
gehele caritas- en steunwerk in de
bondsstaat Oostenrijk grondwettelijk tot
de competentie van Lander (provincies)
en gemeenten behoort.. In de grootste
noodtoestand heeft het departement van
binnenlandse zaken indertijd een deel
van deze taak (de 80 thans officiële"
kampen) onder zijn beheer genomen,
maar nu wil het deze kwestie liever
voor gesloten houden om zo snel moge
lijk door zijn voorraad kampen .,heen te
werken". Een van Weens standpunt uit,
geen wonder. Want ook in de hoofdstad,
ontbreken de middelen..
Wat Lienz nu alleen nog maar kan
redden is woningbouw-op-grote-schaal.
Burgemeester Meirer schreeuwt een
voudigweg om woningen. Of zijn men
sen de huren kunnen betalen, is nog
niet eens zo belangrijk.
De andere Oosttiroolse gemeenten heb
ben hun bouwvolume voor de komende
jaren al aan Lienz afgestaan, wat bete
kent dat men er per jaar.. 22 woningen
kan neerzetten. De burgemeester, die
overal om credieten heeft gebedeld,
bouwt niettemin aan 88 stuks. Dat hij
„Beelden uit mijn kinderjaren trekken
aan mijn peinzend oog voorbij". Zo zongen
wij op school en het waren de eerste re
gels van het roemruchte en over-senti-
mentele „Hutje bij de zee". Bij het we
derzien van deze oude molen op de Boven-
dijk te Rijsoord, schoten mij deze regels
te binnen, want inderdaad ben ik hier om
streeks de eeuwwisseling dikwijls ge
weest. Als het mooi zomerweer was dan
bestelde mijn vader een „landauer" met
twee paarden en dan gingen wij uit rij
den. Wie kent in onze tijd nog het woord
landauer, nu er bijna geen stalhouderijen
meer bestaan. Het was nog in de dagen
dat de kranten niet vol stonden met be
richten over verkeersongelukken. Het was
alles nog rustig en gemoedelijk op de bui
tenwegen. Na een prachtige rit door Rot
terdam en na de Maas te zijn overgesto
ken via de monumentale bruggen, gingen
wij door de „elle"-lange Rosestraat met
de sombere muur die er toen stond als af
scheiding tussen de straat en 't spoorweg
emplacement. Bij Hillesluis waren wij al
geheel buiten. De halfronde locomotieven-
loods stond er met enkele huizen. Langs
een brede en belommerde weg die nu de
Beierlandselaan heet, kwamen wij op de
Dordtsestraatweg. In de verte, in het land.
agen reeds enkele bruggen bestemd voor
de Singels en ook waren de straten reeds
hier en daar geprojecteerd, maar het
bleef er voorlopig nog landelijk omdat
men pas vele jaren nadien tot uitvoerig
van de plannen overging. Op de Dordtse
straatweg aangekomen, was onze eerste
pleisterplaats een aardig cafeetje aan de
linkerkant van de weg, tegenover de
school met de Bijbel, die er nu nog staat,
dicht bij de kruising van Charloise Lage-
dijk. Het einde van onze rijtoer was dan
Rijsoord en wij stapten uit aan de bekende
uitspanning waar thans de heer Freeling
de scepter zwaait. Er is veel veranderd.
De Dordtsestraatweg is geen belommerde
weg meer. De stoomtram naar ZwijndrechJ
is opgeheven. Ook de onmiddellijke om
geving van het café is er kaal afgekomen.
De aanleg van de snelverkeersweg Rot
terdam-Dordrecht heeft er aan meege
werkt, dat Rijsoord stiller werd. Niette
min kan het er toch nog vrij beweeglijk
zijn, want er is in dit vlasgebied een ze
kere bedrijvigheid. Voor degene die niet
over een automobiel of motorfiets be
schikt, wordt de verbinding met Rotterdam
onderhouden door busdiensten. Toch is het
nog prettig de roeiriemen uit te slaan op
het sierlijke Waaltje. In de oude uitspan
ning kan men naar hartelust de inwendige
mens versterken. In een van de oude ver
gaderzalen op de begane grond (het ge
bouw heeft nog een verdieping met to
neelzaal en een warande aan de water
kant) heeft in vroeger jaren een schilder
het paneel van een der deuren beschil
derd met een landschap van de Waal
bij ondergaande zon. Of hij dit gedaan heeft
om zijn gelag te betalen, weet ik niet.
Maar dit is het immer weerkerende ge
liefkoosde verhaal. In de romantische tijd,
zo omstreeks 1900, kwamen hier vele
buitenlandse schilders, vooral Engelsen.
Vroeger heb ik veel vis uit het water zien
halen. Ik weet nog, dat ik eens een
jongedame een paling aan de hengel zag
ophalen; zij was zo overrompeld door dit
succes dat zij gillend achterover op de
bodem van het bootje viel. Dit zag ik, ter
wijl ik mij tegoed deed aan een boter
ham bestaande uit een snede bruin- en
een snede witbrood met een heerlijk stuk
rookspek ertussen.
Dit was in die jaren., l'exclusivité de
la maison.
OCTAVO DE CONINCK.
bevolking!) leven in barakken. (Voor
een aanzienlijk percentage zijn de aan
halingstekens bij „familie" inderdaad
op zijn plaats. De Lager werken demora
liserend!) Behalve in de barakken leeft
er ook nog een oncontroleerbaar aantal
in kelders en op hooizolders.
Voor de overige 10 millioen Schilling
Is Nederland voor bedragen, variërend
van 30 tot 70% van de totaalsom „geïn
teresseerd" in andere hulpprojecten: cre-
dietverlening in samenwerking met Oos
tenrijkse banken, beroepsopleiding van
180 jongeren, steun aan 160 studenten
individuele hulp aan 7490 vluchtelingen,
waarvan 340 ouden van dagen, die in
gestichten worden ingekocht.
Zoals bekend wil de Federatie Vluch
telingenhulp dit werk continueren uit de
opbrengst van de volgende week In het
gehele land. behalve in de drie Noorde
lijke provincies, te voeren sleutelactie.
Geheel anders is het eminente werk
van de Nederlandse Federatie van Vrou
welijke Vrijwillige Hulpverlening. Deze
hulp beperkt zich in verband met de
beschikbare middelen en uit het oog
punt van efficiency tot één provincie.
Karinthië. waar in nauwe samenwerking
met de provinciale sociale werkster
Frau Moser. individuele gevallen wor
den gesaneerd, d.w.z. geheel worden
geholpen. In totaal zijn in de laatste
maanden door de federatie 21 personen
uit de Lager gehaald. Het ..klassieke'
voorbeeld is dat van de minder-valide
smid uit Joego-Slavië. die dank zij een
renteloos federatie-crediet in Weitzels-
dorf de leegstaande dorpssmidse kon
pachten De benodigde vakdiploma's
kon hij ook dank zij federatiesteun be
halen.
Ook op andere wijze, door kleinere
alleenwerkende organisaties wordt aan de
vluchtelingen in Oostenrijk steun ver
leend en we dienen hier in de eerste
plaats te herinneren aan het werk van de
stichting Hulpactie voor Hongarije voor
de arme lijdende Hongaren, een stichting
onze lezers niet onbekend, welke zonder
al te veel aan de weg te timmeren, in de
afgelopen jaren van Amsterdam uit zeer
vele goederen naar Oostenrijk heeft ver
zonden. De Kerstactie van die stichting
van het vorige jaar leverde b.v. bijna
30.000 gulden aan geld en goederen op.
au verten tit
...dat helpt direct!
Neem een
jesdag", die zich op de gezichten van zo
veel verschillende rassen en kleuren
weerspiegelde, was bijzonder raak weer
gegeven.
In de rubriek „Venster" op kunst, cul
tuur en wetenschap van de AVRO ver
telde Willem Noske van zijn liefhebberij
om oude partituren op te sporen, waar
bij hij een door hem ontdekt werk ten
gehore bracht, terwijl Joop Geesink die
in het Duivendrechtse Dollywood de
scepter zwaait, enkele van zijn poppen-
films liet zien. Tevens klapte hij uit de
keuken van zijn poppenrijk. Vooral deze
laatste, zeer interessante en afwisselende
uitzending was alleen via het medium te
levisie mogelijk.
Bijna drie kwartier te laat kwam „De
Lift", een thriller van Piet Kamerman en
Coen Flink op het scherm onder regie
van Walter van der Kamp. Een verbaal
over een man met een tijdbom in een de
fecte lift. dat zo vol onwaarschijnlijkhe
den zat, dat geen der acteurs de toe
schouwers ook maar een ogenblik kon
doen geloven, dat die bom werkelijk
zou kunnen ontploffen.
Had men dit spel van een half uur la
ten vervallen dan had men vrijwel op
de aangekondigde tijd kunnen sluiten,
zonder dat er veel schade was toegebracht
aan deze overigens wel bezienswaardige
uitzending.
„Die bezoekers van de F.I.R.A.T.O zijn
toch niks gewend", zullen de mannen
van de Nederlandse Televisiestichting
hebben geredeneerd, toen ze het pro
gramma samenstelde, dat gedurende deze
Amsterdamse tentoonstelling dagelijks
via de Lopik-zender wordt uitgezonden.
Om nu eens te laten zien. wat de televi
sie zo al in haar beeldbuizen heeft.
Het resultaat is. dat de kijkers een
paar oudbakken journaals en een serie
belegen filmpjes te zien krijgen, waar
van een Nederlandse documentaire over
het invaren van brugdeel Lo in de Moer-
dijkbrug nog de beste en meest interes
sante is.
Het zou ons niet verwonderen, als een
FIRATO-bezoeker. die rondloopt mei
het ernstige voornemen om ook maar eens
een TV-toestel aan te schaffen na het
zien van dit „TV-programma" besluit om
liever nog maar even af te wachten.
Wie zei ook weer. dat de kost voor de
baat uitgaat? i
tillen, zendt de KRO Zondag 3 October
a.s. een verslag uit van de feestelijkhe
den op Aruba en Zaterdag 29 October
een verslag van een culturele avond te
Paramaribo met eventueel een bezoel<
aan een negerdorp.
Hun uitstekende reputatie getrouw
hebben de Nederlandse journaalfilmers
voor het gezamenlijke programma, dat
gisteravond door de N.T.S werd uitge
zonden. een levendige en boeiende repor
tage geleverd van het bezoek van H M
de Koningin en Prins Bernhard aan Wil
lemstad. waar zij de vergadering bij
woonden van de Staten van de Neder
landse Antillen. De vreugde van „Prins-
Een voormalige majoor van Hitler's
h.lfwacht Schneider, heeft gisteren in
Friedland verklaard, dat de Russen
begin Mei 1945 het gebeente van Hit-
Ier en Eva Braun hebben opgegraven
en de schedels voor onderzoek naar
Moskou hebben gezonden.
Schneider zeide, dat hij 180 blikken
benzine heeft laten halen voor ver
branding van de lijken van Hitier en
Eva Braun.
