en school in de juiste
in
verhouding
wm
f
En óf.
Chief Whij)
op ieders
LAATSTE AVONDMAAL" WEER
IN BOYMANS
Principe van een „vrije Rijn"
is prijsgegeven
DE KLERKeZN
J
Alfred Hitchcock in ons landg
Ouders willen medewerken
il
Klemperer als Mahler-Apostel
NEDERLANDSE
TAPIJTKUNST
Oudercomité's in het middelpunt
der belangstelling
Acht maal Rembrandt
Bonnetjes voor
ontbijtkoek
al 33 jaar de béste Virginia!
In het Concertgebouw
Wij etaleren:
van
95.- 254.-
230.- 325.-
119.- 254.-
Dispuut over de
St. Servaas
Yan der Vies verlaat
Ned. Opera
Nederland van Westdiiitse vervoerspolitiek
afhankelijk geworden
Geestige, scherpzinnige regisseur en
„master of suspense"
Weinig animo voor
gestolen juwelen
VRIJDAG II NOVEMBER 1955
PAGINA 3
Opdrachten aan letter
kundigen
GASTROL VOOR NEDERL.
OPERAZANGERES
Evolutie der oudercomité s
Iliii:
Een principiële zaak...
GEEN AUTO'S OVER
IJMUIDER SLUIZEN
Proces v. Beuningen-
Coremans voortgezet
Deskundigen bespreken het
westbouw-vraagstuk
Zwaartepunt
IJSBALLET MAXI EN
ERNST BAIER
acc=
(Van onze redacteur)
„De beste methode om de invloed van de katholieke school te ondergraven
is de ouders op een afstand te houden. Er mag maar één angst zijn, die ons
bezig houdt: dat ouders en school nog meer van elkander gaan vervreem
denDit was de conclusie van de voordracht, welke de heer C. Af. A.
Bakker, hoofd van de Fatimaschool te Rotterdam, gisteravond voor het
Katholiek Vrouwengilde Rotterdam hield en welke tot onderwerp had-
„Oudercomité's op de lagere scholen
makkelijk bij neerlegt. Maar het school
bestuur behoort door de ouders te worden
samengesteld, 'erwijl er een vertegen
woordiger van de kerk in behoort te zit
ten" (Rolducse studiedagen 2 Aug. 1955).
En de Kerk?
Zie hier, aldus het hoofd van de Fa
timaschool, wat mgr Hansen erover
schrijft in Kuituurleven no. 17 (1950):
„Op de keper beschouwd, behoort de
school zelfs meer aan de ouders dan aan
de kerk; voor de ouders toch zijn op
voeding en onderwijs een eigen taak over
de gehele lijn; voor de kerk daarentegen
kan hetzelfde alleen gezegd worden van
de godsdienstig-zedelijke vorming en
heeft het profane onderwijs de betekenis
van middel tot eigen taak. Bij de orga
nisatie van het bijzonder onderwijs dient
dit in het oog te worden gehouden. Het
eigen recht der ouders komt het beste tot
uiting in bijzondere scholen, die uitgaan
van particuliere schoolverenigingen.
Scholen daarentegen, die staan onder het
kerkbestuur met de pastoor als voorzitter,
zijn meer scholen van de Kerk dan van
de ouders. Het is het volle recht van de
Kerk, scholen op deze wijze te organise
ren. Het zou echter in strijd zijn met de
rechten der ouders, geen andere katho
lieke bijzondere scholen toe te laten".
Tenslotte deed de heer Bakker een be
roep op de aanwezige vaders en moeders
om in de zaken van de school diligent te
blijven, de prudentie niet uit het oog te
verliezen, niet overijld te werk te gaan,
doch daarentegen zich voor te bereiden
en zich te oriënteren op een nieuwe
richting.
Een levendig debat volgde op deze in
teressante causerie.
Zoals bekend, is in Augustus. 1952 op
voorstel van de Nederlandse R. K School
raad door het Hoogwaardig Episcopaat
goedkeuring gehecht aan een voor alle
bisdommen geldend (voorlopig) reglement
voor de vorming van oudercomité"s.
Dit reglement bestaat uit zes artike
len, waarvan het eerste aldus luidt: „Op
initiatief van het schoolbestuur kan aan
elke school, waar de behoefte aan geor
ganiseerd contact met de ouders is geble
ken, een oudercomité worden opgericht".
Sindsdien zijn ruim drie jaar verstreken
en gedurende die periode zijn slechts
driehonderd comité's aan de ruim twee
duizend katholieke scholen in ons land
gevormd.
Intussen is op initiatief van de katho
lieke bond „Voor het Gezin" op 15 Octo
ber 1.1. een voorlopig nationaal ouderco
mité in het leven geroepen, dat tot doel
heeft de activiteiten der plaatselijke comi
té's te richten en te stimuleren. Voorts
is, eveneens in opdracht van de katho
lieke bond „Voor het Gezin", door een
speciale commissie voor de oudercomité's
een rapport samengesteld, dat de Katho
lieke Schoolraad en van deze instantie
uit het Hoogwaardig Episcopaat zal wor
den aangeboden. De conclusies van deze
commissie vormen in feite een uitbreiding
van het reglement der bisschoppen ui'
1952. Het „kan" der bisschoppen (het eer
ste artikel van he' Reglement van 1952)
is gewijzigd in een positief uitspreken
van een „wenselijkheid".
Bij het openbaar onderwijs is de plaats
der ouders in de schoolconstellatie wet
telijk vastgelegd. De taak der oudercomi
té's is per K. B. omschreven. Zij vormen
een bloeiende en actieve beweging.
Nadat de heer Bakker in het eerste ge
deelte van zijn causerie de plaats en
De minister van O., K. en W. heeft
aan de navolgende letterkundigen opdrach
verleend tot het schrijven van een gedicht
over Rembrandt (16061669).
Mevrouw Clara Eggink, Bertus Aafjes
Jan Engelman, Pierre Kemp, Alfred
Kossman, Dr J. W. Schulte Nordholt Ga
briel Smit en Hendrik de Vries. Het ligt
in de bedoeling nog enkele andere litera-
toren een soortgelijke opdracht te geven
Voorts is het de bedoeling, dat de resul
taten van al deze opdrachten in het her
denkingsjaar 1956 in een bundel in druk
tullen verschijnen.
Verder heeft de minister aan Adr. van
der Veen opdracht verleend tot het samen
stellen van een uitvoerige keur uit de ge
publiceerde en ongepubliceerde aforismen
van Jan Greshoff, voorzien van een in
leiding over aforismen in het algemeen
en deze in het bijzonder.
De Nederlandse operazangeres Nel
Duval (een zuster van Greet Koeman) zal,
op uitnodiging van een Franse impresa
riaat, op 20 November a.s. in Tunis als
gast optreden in de opera „Don Giovanni
betekenis van de school had uiteengezet
(de school is slechts hulpinstituut en heeft1
geen eigen zelfsandig recht) vroeg hij zich
vervolgens af, hoe het mogelijk is, dat
in heel Nederland momenteel slechts drie
honderd oudercomité's zijn gevormd. Hij
was van oordeel, dat, algemeen gezien,
de oorzaak niet gelegen is in het feit, dat
de ouders geen of weinig belangstelling
zouden koesteren voor de zaken van de
school.
In verband hiermede toetste hij zijn i
eigen positieve ervaring hieromtrent aan
het oordeel van anderen. Bepaaldelijk had
hij daarom bezwaar tegen art. 1 van het
Reglement voor de vorming van ouder
comité's, waarin uitdrukkelijk is be
paald. dat het initiatief tot oprichting van
zodanige comité's moet uitgaan van een
schoolbestuur.
Waarom, zo vroeg spr. zich af, mogen
de ouders geen initiatief nemen? Boven
dien bestaat er, althans tot dusver, geen
verplichting; de tekst spreekt immers
van „kan opgericht worden". Hij haalde
ter adstructie van dit gedeelte van zijn
betoog het oordeel aan van pater dr A.
v. d. Wey O.Carm., luidende: eenzijdig;
de conclusie van het rapport van de com
missie Kranenburg (St. Adelbert): het
is wenselijk te bevorderen, dat het initia
tief ook van de ouders kan uitgaan; van
het advies van de commissie voor ouder
comité's van de katholieke bond ..Voor
het Gezin": „kan" moet worden: „het 's
wenselijk".
Hierna gaf de heer Bakker zijn visie
op de evolutie der oudercomité s. Hij was
van oordeel, dat deze comité's, die in eer
ste instantie zijn bedoeld als organen van
voorlichting, activering en binding, m de
toekomst zullen uitgroeien tot instellin
gen waaruit de leden der schoolbesturen
moeten worden gerecruteerd, want het is,
om met de woorden van prof. dr Jos. Gie-
len te spreken, ..wellicht de grootste fout
in onze katholieke scholen, dat de kerk
besturen tevens schoolbesturen zijn. Wat
uit de nood der tijden is geboren is een
gewoonte geworden, waar men zich te ge
Volgens een verordening is het bakkrs
verboden, aan de verkoop van een artikel
voor de klanten enig voordeel te verbin
den. Aanleiding voor de totstandkoming
van deze verordening was destijds de
moordende concurrentiestrijd in het bak-
kerijbedrijf. De beschuitfabrikanten ston
den hier geheel buiten, en de verdediger
van een beschuitfabriek uit Heerde vroeg
gisteren op grond hiervan vrijspraak voor
zijn cliënte, die overtreding van deze ver
ordening zou hebben uitgelokt, door aan
'n bakker in Krabbendijke rollen beschuit
te leveren met waardebonnen die recht
gaven op ontbijtkoek.
De Middelburgse politierechter had de
fabriek hiervoor tot 225,- boete veroor
deeld; de procureur-generaal bij het Haag
se Hof zag de zaak als een principiële
en eiste 25,-. Hij was het met de ver
dediger eens, dat het hier een ongelijke
vertoning betrof, daar kruideniers bij be
schuit wél waardebonnetjes mogen geven
De zaak is wel heel erg principieel, om
dat per 1 Maart de nieuwe wet op het
cadeaustelsel in werking treedt. Dan zal
de fabriek, omdat zij geen branche-vreem
de goederen ten geschenke geeft, naar
hartelust bonnetjes mogen verpakken. Bij
dit alles komt bovendien het feit, dat de
bakker in Krabbendijke tevens kruide
nier is; op grond daarvan vroeg de ver
dediger subsidiair ontslag van rechtsver
volging.
(Advertentie)
Gedurende een week van Maandag 14
tot en met 21 November zal de weg
verbinding voor het autoverkeer over de
IJmuidense sluizen worden afgesloten.
Door dringende herstelwerkzaamheden
aan de middensluis moet het midden
gedeelte van <ie bailey-brug worden weg
genomen en dus zal het autoverkeer ge
durende een week weer zijn aangewezen
op de Yelser ponten.
CHIEF WHIP
„Het laatste avondmaal" zal opnieuw
in het museum Boymans worden tentoon
gesteld. Het doek zal noch de naam van
Vermeer noch die van Van Meegeren
dragen en zal dus een soqrt mysterie vor
men. Dat was wel de interessantste mede
deling (bij monde van mr Thevenet, Van
Beuningen's verdediger) die bij de voort
zetting van het proces Van Beuningen
Coremans ter tafel kwam
Tevoren had de verdediger van prof.
Oosterss tapijten van Nederlandse herkomst, topproducten
van de Nederlandse tapijtindustrie, die In eigen
land en ver daarbuiten als het beste worden geroemd.
Een lust om te lienee te bezitten.
Karpetten met langdurige garantie!
Kashmir karpetten, 100'Vo zuiver
wollen machinaal Smyrna karpettan,
In een aantal fraaie Perzische en
lichte all-over dessins.
180 x 120 300 x 200
Beshir, het karpet met wereld
vermaardheid, gemaakt van de aller
beste Smyrnawol, met doorgeweven
rug en 15 mm. hoge pool, in een
keur van prachtige Oosterse dessins.
240 x 170 300 x 200
Kroon karpetten van. do Kon. Ver.
Tapijtfabr leken. Een subliem, zuiver
wollen en hoogpolig karpet ia ex
clusieve Perzische dessins en lichte
all-over dessins.
200 x 140 300 x 200
Bovenstaande karpetten zijn bovendien verkrijgbaar
■n de maten 31 0 x 225, 325 x 225 en 350 x 250
Bijpassende deur- en loyerkleedjes
eveneens voorradig.
Coremans een pleidooi gehouden voor het
Belgische ministerie van onderwijs, waar
van prof. Coremans in zijn functie van
directeur van het laboratorium der Bel
gische musea ambtenaar is. Spr. zeide o.a.
„Door prof. Coremans in zijn eer en goe
de naam aan te tasten heeft Van Beunin
gen ook schade berokkend aan de repu
tatie van de diensten van de Belgische
Staat. Prof. Coremans heeft zeer geleden
onder de beschuldigingen van Van Beu
ningen en het is niet meer dan een zaak
van rechtvaardigheid hem hiervoor scha
deloos te stellen.
Aan het einde van de zitting dienden
beide partijen haar dossiers in. Tijdens de
zitting van 16 November zal de datum
van de uitspraak in deze zaak worden
bekend gemaakt.
Drie internationaal bekende figuren op
het gebied van de bouwkunst, te weten
een Nederlander, een Duitser en een Belg,
zullen op Woensdag 17 November onder
auspiciën van de kring Limburg van het
Limburgs Geschied- en Oudheidkundig
Genootschap oriënterende en historische-
voorlichtende uiteenzettingen geven met
het oog op een eventuele, maar dan ver
antwoorde herbouw van de westbouw van
de St Servaas, waarvan de middeltoren in
September van dit jaar door brand werd
verwoest en neerstortte. De deskundigen
zijn jhr. E. van Nispen tot Sevenaer, di
recteur van Monumentenzorg in Neder
land, prof Albert Puter uit Luik, hoogle
raar in kunstgeschiedenis en architectuur,
en dr Hans Erich Kubach uit Munchen,
een vermaard kenner van de Maaslandse
romaanse bouwkunst, tot welke stijl de
torens van de St. Servaas behoren.
Gistermiddag werd prof. dr E. A. D. E.
Carp te Oegstgeest ter gelegenheid van
zijn 25-jarig jubileum als hoogleraar in
de psychiatrie aan de rijksuniversiteit te
Leiden gehuldigd met de aanbieding in
de door hem bestuurde Jelgersmakliniek
te Oegstgeest van een door de beeldhou
wer prof. Wenckebach vervaardigd
borstbeeld van de in 19j2 overleden prof.
Jelgersma.
Het bestuur van de Nederlandse Opera
deelt mede, dat de heer Abraham van der
Vies, naar aanleiding van een gerezen
artistiek conflict tussen hem en het be
stuur van de Nederlandse Opera, verzocht
heeft hem per 15 November a.s. ontheffing
uit zjjn functie van directeur te willen
verlenen. Het bestuur heeft gemeend aan
dit verzoek te moeten voldoen.
De dirigent Otto Klemperer is met de
componist Gustav Mahler verbonden door
persoonlijke herinneringen, en misschien
ook wel door geestelijke affiniteiten. Dat
schept bijzondere omstandigheden voor
zün Mahler-interpretaties. We hebben ze
in de loop der jaren Ieren kennen, „viva
voce" en op de plaat, ais harder, maar
ook dikwijls grootser, dan de innige,
maar met weke vertolkingen van die an
dere Mahler-leerling, Bruno Walter. Zijn
Mahler is een vastomlijnde, granieten ge
stalte geworden.
Dat dachten we tenminste. Maar nu we
hem gisteren, na een intermezzo van ver
schillende jaren, weer bezig hoorden in
het werk van deze componist, scheen het
ons toch dat er iets veranderd is in Klem-
perers visie, dat er een groei bespeurbaar
Is van het muzikantcske naar het ab
straherende, zelfs in een uiterlijk pro
bleemloos stuk als de vierde symphonie.
Het wezen van dergelijke nuances, derge
lijke kleine accentverschuivingen, is ln
woorden moeilijk te vangen.
Misschien komt het hierop neer. Van
buiten lijkt deze symphonie een Middel
eeuws-naïeve opgang van een begenadig
de ziel naar de „himmlische Freude". met
veel volksdeuntjes, natuurgeluiden, kin
derlijke voorstellingen.
In werkelijkheid is het allemaal „pseu-
do": dat middeleeuwse, dat naïeve, mis
schien zelfs dat begenadigde. Mahler was
een uiterst gecompliceerde, verscheurde
figuur en tussen de problemen en worste
lingen van zijn overige werk staat deze
vierde meer als een illusie dan als een
belijdenis. Moet de dirigent nu meespe
len in dit lieflijk-aandoende mysterie
spel, of moet hij de achtergrond van Mah-
lers 'wezen mede evoceren.
Het wil mij voorkomen dat Klemperer
allengs meer tot dat laatste nijgt. Zijn op
vatting wordt er veel wijder door
meer volwassen, zou men bijna zeggen
maar minder stralend. De cantilenes uit
het eerste deel bloeien niet meer zo op
uit de schaduwen en zonnevlekken van
het orkest, De verstemde viool uit het
scherzo is alles behalve het argeloze
zuivere pijpen" van een „goede daad",
maar schijnt eerder weemoedig de spot te
drijven met andermans geloof in een le
gende.
En het zwaartepunt van Kiemperers
visie schijnt mij niet langer op de finale
te vallen met die blijde maar door geen
overtuiging geschraagde opsomming van
kinderlijke hemel-genoegens. Het valt op
het voorafgaande Adagio, dat in een
„naïeve" interpretatie de nijging heeft,
lang en monotoon te worden, en dat in
deze uitvoering werd tot een openbaring,
een bespiegeling over hemel en aarde,
doorzongen van een waarachtige, mysti-
sche religiositeit. Misschien is er een mid
denweg mogelijk, een glimlach hier en
daar, om de wrange momenten in Kiem
perers opvatting wat milder te maken
het karakter van dit werk blijft toch
uitgesproken majeur. Maar over het ge
heel was zijn bezonken uitvoering van
Mahlers Vierde zeldzaam indrukwek
kend en aangrijpend; ze werd door het
orkest perfect gerealiseerd.
De sopraan-solo in de finale werd goed
gezongen door Maria Sta der, ongetwij
feld een der mooiste stemmen waarop
Europa momenteel kan bogen. Maar won
derlijk genoeg is het meer een stem voor
Mozart dan voor Mahler, ofschoon het
haar aan draagkracht volstrekt niet ont
breekt. Het motet Exultate, dat zij voor
de pauze zong, was in ieder opzicht ver
bluffend virtuoos, glaszuiv.r, veder
licht; een toon als van een souverein be
speelde Stradivarius.
In Mahler was zij minder overtuigend
en minder duidelijk, misschien omdat het
werk haar niet zo ligt, misschien omdat
haar accent niet in de laagte ligt en deze
solo nogal eens de diepte inglijdt. Mis
schien ook omdat Klemperer, die nu een
maal niet uitmunt door bijzondere con
sideratie voor zijn solisten, te weinig re
kening met haar hield. Uitgesproken fout
vind ik het. wanneer de sopraan pas hal
verwege de symphonie ten tonele ver
schijnt. Niet alleen omdat er altijd klap-
grage en ssst-roepende lieden zijn om de
sfeer te verbreken, maar ook omdat de
soliste op die manier zelf buiten de sfeer
blijft. Elke herschepping is tenslotte weer
een schepping, in zoverre als ze zich van
alle vorige en volgende herscheppingen
onderscheidt door een eigen gezicht, een
eigen atmosfeer. Daar moeten alle uit
voerenden aan meebouwen, daar moeten
ze zich allen voor laten bezielen door één
zelfde geest. Ook de soliste, die daar dan
in vredesnaam maar voor over moet heb
ben. dat ze drie delen lang te kijk zit.
H. N.
In een vergadering van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken voor Amster
dam heeft het bestuur aan de leden een
ontwerp voorgelegd van een brief in zake
de Rijnvaart, welke aan de minister van
verkeer en waterstaat zal worden gericht.
In deze brief wordt gezegd, dat de kamer
met gemengde gevoelens van de laatste
ontwikkeling in de Rijnscheepvaart heeft
kennis genomen.
Met name wordt genoemd het vor
men van enige pools na ovex-leg tussen
rederijen en particuliere ondernemers in
zake een quota-verdeling voor grens
overschrijdend verkeer over de Rijn in
aanzien van het kolen- en graanvervoer,
terwijl voor het binnenduitse kolenver-
voer eveneens een quotering tot stand is
gekomen. Voorts wordt de omstandigheid
BINNENWEG
BEI JERL ANDSELA AN
Het ijsballet Maxi en Ernst Baier, dat
een tournee door ons land maakt, heeft
gisteravond in de Irene- en Beatrixhal
van de Jaarbeurs te Utrecht, zijn eerste
voorstelling gegeven en daar reeds veel
succes geoogst. Het is frappant, wat dit
uit 56 personen bestaande gezelschap aan
behendigheid presteert, maar hun bewe
gingen zijn ook sierlijk. Een boeiend
schouwspel, een feest van gratie en kleur,
waarnaar men met ononderbroken aan
dacht kijkt. Aan alles is de uiterste zorg
besteed, in het bijzonder ook aan de cos-
tuums en décors, terwijl er veel variatie
in de figuren is. Wordt men zo nu en dan
vergast op een prachtige show, het meest
geniet men toch van. de karaktervolle
dansen, die enige prominenten, onder wie
bekende kampioenen, uitvoeren. Ook het
ensemble-spel mag er zijn. Daarbij is er
prettige muziek van een orkest onder lei
ding van Adolf Redl, die voor de pauze
bij het nummer „Circusliefde" een echt
gezellige circus-atmosfeer schept. Door
het ballet met een verhaal te verbinden
het tweede deel van de avond brengt
een Olympische reis gaat van het ijs-
festijn een aparte bekoring uit. Soms
vraagt men zich af, of men van acrobatiek
of van balletkunst moet spreken. De dan
sen van het paar Maxi en Ernst Baier
staan zeker ook op artistiek peil, hoe
knap zij vooral technisch zijn. Met een
verrukkelijke zwier en toch beheerst heb-
bij zij enkele walsen van Strauss ge
danst en het applaus was zo uitbundig,
dat zij niet konden nalaten een toegift
te geven.
I.A.
(Van onze bijzondere medewerkster)
Hoe serieus Alfred Hitchcock zijn taak
als vervaardiger van films ziet, bljjkt uit
het feit, dat hij momenteel een lange reis
van Hollywood door Europa en Azië on
derneemt, tot Tokio toe, om de vertoning
van zijn film „Trouble with Harry" voor
te bereiden.
Ieder antwoord van deze forse filmre
gisseur van de „thriller" is een „prac
tical joke". Rustig, geestig en uiterst
scherpzinnig weet hij zich uit te drukken.
Zelfbewust is hij, want hij vindt het
overbodig 's avonds in de studio te gaan
kijken naar het doordraaien van de op
namen, die de afgelopen dag zijn ge-
x. vïpp „t maakt. Hij weet precies, hoe hij het wil
Aangezien het hier voornamelijk gaat hebben en zo gebeurt het ook
om de dialoog, wil de meester er zelf bij
zijn om te wijzen op speciale woordspe- Hitchcock werd in 1900 te Londen ge
lingen e.d. teneinde zodoende te kunnen boren. Zijn opvoeding genoot hij op een
bewerkstelligen, dat de luiste sfeer, waar- jezuïetenschool, waarna hij aan de uni-
in zich deze „high comedy afspeelt, niet versiteit van Londen kunst en machine-
verloren gaat. bouwkunde bestudeerde. Via de adverten-
In ons land, waar hij gisteren en eer- tieafdeling van een Londens warenhuis,
gisteren vertoefde, is er geen herrie om waar hij voor 15 shilling per week werk-
„Herrie om Harry" ontstaan, omdat Hitch- te, kreeg hij een baan als titelschrijver
cock zeer tevreden was over de vertaling bij het toenmalige Paramountkantoor in
van Philip Schaap, zodat de Nederlandse Londen en van daaruit kwam hij bij de
bioscoopbezoeker het volgend jaar, wan- filmproductie. Wij hoeven niet verder
neer de film gaat draaien, zich niet be- over het genre van zijn werk uit te wij
zorgd hoeft te maken, dat hij of zij iets
mist van het slang en de woordspelingen
in het Amerikaans.
Het zal wellicht vreemd aandoen te
vernemen, dat Hitchcock thans zo veel
moeite doet om een komedie te introdu
ceren, want hij is de man, die films
maakt, waarnaar men gaat kijken om het
„genoegen van het griezelen" te onder
gaan. Maar Hitchcock plaatst zijn kome
die in een sfeer, die hem vertrouwd is
en men zal „Trouble with Harry" kunnen
zien naast zijn beide andere films: „To
catch a thief" en „A man who knew too
much", welke laatste film een nieuwe vre-
sie is van de film, die hij in 1934 reeds
maakte.
In de dertig jaar, dat Hitchcock in de
studio's regisseert, heeft hij ongeveer 45
films gemaakt. Dit is een respectabel aan
tal, maar een nog grotere prestatie is, dat
ook de gewone bioscoopbezoeker zijn
naam kent en naar een „Hitchcock"-film
gaat kijken. Iets, wat bijna geen enkele
regisseur heeft weten te bereiken. Hij
blijft dan ook trouw aan zijn speciali
satie, omdat men dit van hem verwacht
en omdat hij dit he' beste doet.
Hijzelf heeft bijzonder veel genoegen
beleefd aan het maken van „A shadow of
a doubt". In deze film heeft hij het ele
ment van de thriller gecombineerd met
de karakteristiek van een kleine Ameri
kaanse stad. Thornton Wilder werkte mee
aan het scenario, maar nadien heeft Wil
der er geen prijs meer op gesteld met
Hitchcock samen te wreken.
den. Hitchcock heeft een eigen stijl, ook
al is deze van het melodramatische naar
het meer realistische geëvolueerd.
Enkele van zijn overtuigingen geven
een goede kijk op zijn houding. Over de
functie van de actrice en acteur in de
film, waarover door aesthetici en com
merciële figuren zo naarstig wordt gede
batteerd, merkt hij op, dat de „mens" voor
de camera een dubbele functie heqft: tr
dienen als trekpleister voor het publiek
maer ook als mogelijkheid tot identifi
catie. Als een bioscoopbezoeker zo maar
iemand op het witte doek ziet, dan zullen
de wederwaardigheden blijven op het
vlak van een loutere interesse omtrent
hetgeen zich afspeelt, maar wanneer
daar een van de favorieten door een gang
ster wordt belaagd of voor grote moei
lijkheden staat, dan wordt de aandacht
scherp en dan beleeft de bioscoopganger
het drama en de spanning zelf mee. De
magische binding tussen toeschouwer en
filmmaker is dan gelegd.
Hitchcock heeft geen last met zijn ac
teurs en actrices. Hij wil ze het liefst al
lemaal als een kudde bijeenjagen, maar
toch is er nog nooit iemand geweest, die
hem niet mocht. Hij vermijdt ruzies, om
dat hij, de „master of suspense"
bang is om te vech'en. ..De dag begint om
9 uur 's morgens en niet 's avonds, waar
om zullen wij die tijd dan niet prettig
doorbrengen?"
En nu iets over de functie van de kleur
in de film. „Kleur en geluid moet men
Alfred Hitchock, een regisseursnaam,
'ie zelfs de gewone bioscoopbezoeker
kent.
alleen gebruiken, als het dramatisch
waardevol is". De dramatische functie van
geluid kleur en beeld kent hij door en
door. ïn „Rear window" heeft hij b.v. het
gezicht van James Stuart geplaatst in
hetgeen hij waarnam. Hetzelfde gezicht
krijgt een andere uitdrukking, als het
kijkt naar .de verschillende gebeurtenis
sen of voorstellingen. Dit is het oude
klassieke recept, dat Kuleschow in 1921
reeds toepaste. Maar Hitchcock is geen
academist in de fantasieloze betekenis van
het woord. Hij geeft met een eigen stijl
en bijzondere geladenheid de dingen weer
en weet steeds weer in een karakteris
tieke film te boeien, zodat men zich af
vraagt hoe de uiterlijke verschijning der
dingen in een macabere omgeving toch
nog een eigen schoonheid kan hebben.
Dit weet alleen Hitchcock zonder „kitsch"
en wansmaak duidelijk te maken.
genoemd dat de Duitse regering erin toe
gestemd heeft de vaart op de Rijn, Main
en Neckar vrij te geven voor buitenland
se ondernemers, mits deze zich hierbij
onderwerpen aan de bepalingen van het
„Binnenschiffahrtsgesetz" en hun tarieven
in het grensoverschrijdend verkeer niet
lager stellen dan de overeenkomstige
Duitse noteringen.
„Wij menen niet te mogen nalaten de
aandacht van uwe excellentie op de geva
ren van deze opportunistische gedragslijn
te vestigen" aldus het schrijven. Het gaat
verder: „wanneer men zich stelt op het
steeds door Nederland verdedigde en door
onze kamer altijd krachtig ondersteunde
standpunt, dat op grond van de herziene
acte van Mannheim de vaart op de Rijn
„vrij" is, in die zin, dat met name de
zogenaamde kleine cabotage niet mag wor
den voorbehouden aan ondernemers van
eigen nationaliteit, doch open dient te staan
vogr vaartuigen van elke oeverstaat, dan
is de door de Duitse regering begonnen
„practische liberalisering" van de Rijn
slechts een geringe stap voorwaarts op
de weg naar een volledige vrijheid van ca
botage. De voorwaarden immers, waaron
der het buitenlanders slechts is toege
staan aan deze vaart deel te nemen,
dwingen tot onderwerping aan het Duitse
stelsel van gefixeerde vrachtprijzen, het
geen in strijd is met het beginsel van een
vrije Rijnvaart.
In verband hiermede rijst de vraag,
in hoeverre de gestelde voorwaarden im
pliceren, dat de Duitse regering op de
thans getroffen regeling zal terugkomen,
indien de tot stand gekomen pools en
conventies mochten worden ontbonden.
Tenslotte heeft men aan Duitse zijde
nog eens nadrukkelijk verklaard dat de
voorwaardelijke toelating van buitenland
se ondernemers tot de binnenduitse Rijn
vaart niet betekent, dat de acte van
Mannheim anders wordt opgevat dan
voorheen. De Duitse regering houdt vast
aan het beginsel, dat deze vaart wel voor
de eigen ondernemers kan worden gere
serveerd.
Nu het Nederlandse bedrijfsleven heeft
ingestemd met een internationale orde
ning van de Rijnvaart ouder de genoemde
voorwaarden en daarmede het principi
ële standpunt van een „vrije Rijn" heeft
prijsgegeven, heeft men zich in een posi
tie begeven, waarin men van de Duitse
vervoerspolitiek afhankelijk Is".
De brief besluit: „De kamer acht de tot
nu toe met zoveel kracht en overtuiging
verdedigde opvatting van een „vrije Rijn"
nog steeds de enig juiste en deze moet
ook thans nog met nadruk gesteld worden
'egenover de Duitse interpretatie van de
icte van Mannheim."
Tenslotte verzoekt de kamer de minis-
er het Nederlandse standpunt bij voor
komende gelegenheden met stelligheid te
bepleiten, „opdat bij een eventuele wijzi
ging in de Duitse vervoerspolitiek de be
langen van de Nederlandse Rijnscheep-
vaart nog steeds met een beroep op dit
standpunt kunnen worden verdedigd".
Gistermiddag zijn de juwelen geveild,
die 2 jaar geleden in Den Haag tijdens bag.
gerwerkzaamheden werden gevonden en
die deel hebben uitgemaakt van een in
1920 gestolen collectie, welke een waarde
had van vier ton. De 37 nummers waar
uit de partij bestond, bracht samen
17.000 op. Er werd zonder vee] animo
geboden op de sieraden, die een deel
vormden van de partij, die deze middag
onder da hamer kwam.
