„HIPPOLYTE ET ARICIE
K.L.M. koopt acht passagiers
straalvliegtuigen
Geraert ter Borchprijs voor de
71-jarige Folkert Haanstra
CKrfarinc .4
Hildebrandmonument niet in de
Haarlemmerhout?
Première in Den Bosch
D'
Vier betrouwbare
middelen in 1 tablet!
Herwaardering voor fantastische meester
Geen citroen voor „slechtste
toneelspeler
Een nieuw
Phaidon-
hoek
Moeder wachtte thuis
met pasgeborene
Rameau's muziekdramatisch werk
Ét
Amsterdam—New York acht uur
Kosten 200 millioen
Speculaties over voortbestaan H.T.M.
verviervoudigen aandelenwaarde
Petrof-incident op
Parijs station
Opperbevel in handen
van Westduitse
president
Franse luchthavens
gesloten
Bekroonde drie werken jong en fris
Abstracte, studentikoze
kunst
WOENSDAG 16 NOVEMBER 1955
PAGINA 3
Harmonie
-
te
te
GEEN MEDAILLE VOOR
TROUWE DIENST
Minister Staf kreeg gelijk
Russische emigranten trachtten
Sovjet-architect te bevrijden
Compromis in moeilijke
kwestie
AARTSBISSCHOP BORIS'
VISUM INGETROKKEN
MINISTER ERHARD KOMT
ff
0e -Vle? geneesmiddelen van Chelarine
^,4" worden in de hele wereld mei uit
stekend resultaat gebruikt. Ze hebben
hun volkomen betrouwbaarheid wel zeer
duidelijk bewezen en millioenen mensen
baat gebracht bij pijnen en griep, vaak
ook dan wanneer andere middelen falen.
K
Geen behoefte
Liquideert H. T. M.?
Vereniging van toneelkunstenaars protesteert
Op Ossenmarkt te Groningen
gebruikte
Haastige vader botste tegen autobus
Op de Eeuwigelaan. de enige zeer
smalle verbindingsweg tussen Bergen
en Bergen aan Zee. die tot voor enkele
jaren voor ieder busverkeer was ver
boden. heeft het Bergens gemeentebe
stuur bij de pensionnering van „Bello"
de bussen, die „Bello's" passagiers naar
de zee moesten brengen, toegelaten.
Schuin overhangende hoge dennenbo
men hebben deze om zijn natuurschoon
bekende laan voor hoge bussen nog
smaller gemaakt. Het gevolg is. dat van
twee bussen, die er elkaar moeten pas
seren de ene tussen de bomen moet gaan
staan op de berm om de andere te laten
passeren.
Op 6 Mei j.l. botste in regenachtig en
donker weer in de z.g. donkere hoes
van deze laan een bestelauto op de hem
tegemoetkomende bus van de firma Sch..
die op weg was naar Bergen aan Zee.
Het ongeluk was niet de schuld van de
geroutineerde buschauffeur, die precies
op de rechterhelft van de weg wist te
blijven. De 31-jarige bestuurder van de
bestelauto, die de weg niet kende, hieia
uit angst voor de schuine bomen niet
voldoende rechts en botste toen met de
linkervoorkant van zijn bestelauto tegen
de bus op Van de vier gewonden twee
passagiers uit de bus en een van de twee
mede-inzittenden van de bestelauto
was hij zelf het ergste er aan toe. Zijn
auto werd bovendien volkomen ver
woest. Daar zijn auto slechts tegen
schade aan derden was verzekerd leed
hij in financieel opzicht een schade van
enkele duizenden guldens. De kleine
middenstandsman stonden gistermiddag
dan ook de tranen in de ogen.
Nog erger werd het voor hem. toen
bleek, dat hij nog juist niet in het bezit
van een rijbewijs was. hoewel hij zijn
examen al had afgelegd. Hii moest her
examen afleggen en slaagde definitief,
kort nadat hij uit het ziekenhuis was
ontslagen. De rechtbank te Alkmaar ver
oordeelde hem tot een geldboete van
100 wegens onvoldoende uitwijken. De
officier van Justitie, die bovendien ont
zegging van de rijbevoegdheid had geëist
tekende hoger beroep aan en gisteren
eiste de procureur-generaal bij het Am
sterdamse gerechtshof dan ook de be
vestiging van dit vonnis, echter met ont
zegging van de rijbevoegdheid voor 4
maanden.
„De Eeuwigelaan is des zomers bijzon
der druk", zo zeide de procureur in zijn
requisitoir. ,,en dikwijls inderdaad over
belast, maar de enige consequentie is,
dat men dan extra langzaam en voor
zichtig moet gaan rijden".
Als raadsvrouwe vertelde mevr. mr
Heijermans, dat verdachte een bijzon
dere reden had gehad voor de tocht. Hij
moest diverse zaken snel afhandelen om
zo vroeg mogelijk thuis te zijn. De nacht
tevoren had zijn vrouw het leven ge
schonken aan een tweede baby.
Het hof zal op 29 November a.s. uit
spraak doen.
Onverschrokken is Frans van
Amelsvoort als hij gelijk een delver
afdaalt in weinig ontgonnen gebie
den van het muzikaal verleden en na
zulk een speurtocht „naar boven"
komt met delfstoffen die zo niet
nieuw dan toch voor velen onge
kende waarden vertegenwoordigen.
Nu presenteerde hij zich met zijn
Brabants Kamerkoor, een plleiade
van solisten en het Brabants Orkest.,
met een eerste opvoering in ons land
van een complete opera van Jean
Philippe Rameau „Hippolyte et
Aricie", in concertvorm.
Ziehier muziek uit het tijdvak der Lo-
dewijken, die zich wat de uitvoerings
praktijk betreft bijzonder leent om een
gemiddeld auditorium te boeien. Gelijk
Haendel. wiens muziek hier meer burger,
recht verworven heeft, gebruikt Rameau
minimum middelen om een maximum
klankgeving te doen sorteren. Zijn mu
ziek in het prototype der Franse Barok
en het was Henri Prunières, die ze met
„La raison s'est faite musique" in een
volzin karakteriseerde. Alles vloeit ml.
weloverwogen-harmonisch en de struc
tuur door de rede bepaald.
Maar ofschoon wij XXe eeuwers, voor
geen klankconflict vervaard, deze samen,
klanken bijna naief vinden, waren het
toch de tijdgenoten van Rameau, die in
hem een „distillateur van barokke ac-
coorden'' zagen, „waarop idioten verzot
zijn". Zijn stelregel als componist was
echter: „C'est l'harmonie qui nous guf
de".
Alle beredeneerde hij, overwoog hij
met zijn gerijpte muzikaliteit. Want eerst
na zijn vijftigste jaar betreedt hij het pad
der dramatische kunst. Zijn Hippolyte et
Aripie is de eerste van dit vrij omvang
rijk oeuvre en slaagde onmiddellijk. Hij
begaf zich n.l. niet op onbekende wegen;
volgde zelfs wat slaafs het voetspoor van
zijn grote voorganger der Franse Ballet-
opera Jean, Baptiste de Lully. Hetgeen
zijn oudere collega de Compro niet be
lette om na de Parjjse première te ge
tuigen dat Hippolyte et Aricie méér mu
ziek bevatte dan tien andere opera's in
dezelfde jaren geschreven!
Een der aantrekkelijkheden van deze
opera, die in zekere zin ook een uitvoe
ring in concertvorm stimuleert, is de on
gemene harmonie die Rameau tussen
stemmen en instrumenten tot stand heeft
gebracht. Het instrument had n.l. ten
tijde van de Tarok de menselijke stem
verdrongen. En een der dingen waarom
hij destijds geprezen werd, was het her
stel van het koor in z'n eigen klankwaar
de. Het Brabants Koor, begeleid door een
gereduceerd Brabants Orkest, heeft hier
flink partij van getrokken en zong door
gaans partijvast en zuiver. Hier is trou
wens het element bij uitstek in gelegen
van v. Amelsvoorts muzikale kwaliteiten.
Minder slaagt hij er in het orkest in toom
te houden. Met name de fagotten domi
neren steeds de hobo's en fluiten en ook
de strijkers hadden meer genuanceerd en
rhythmisch puntiger kunnen spelen.
Over 't geheel maakte deze ballet-opera
in de huidige concertvorm een wat uni
forme indruk doordat men essentiële ele
menten als de barokke praal van de scène
en niet het minst de beweging van het
ballet integrerend bestanddeel der
Lodewijk-opera", ontbeerde. Dat er me
nige coupure werd toegepast deed stellig
het geheel een vlotter, minder statisch
verloop hebben. Maar het was daarente
gen een psychologisch-musikale vergis
sing op het eind der derde acte met een
bas-solo te laten eindigen i.p.v. de 2e
Aria der matrozen, waardoor slechts
een aarzelemf applaus ontstond.
Men verheugde zich nochthans aan het
initiatief om Rameau uit de vergetelheid
te halen en het zou alle zin hebben om
zijn door d'Indy en Saint-Saëns bewerkte
Suites voor orkest alleen te doen klin
ken, hier en elders. Want deze Suites zijn
het, die om geen enkel décor vragen en
als absolute muziek niet mis zijn te ver
staan.
M. M.
üh.A.'.lV
De centrale raad van beroep te Utrecht-
gisteren uitspraak doende in het geschil
tussen de minister van Oorlog en de voor
malige K.N.l.L.-militair W. S. te Den
Haag. heeft de uitspraak van het militair
ambtenarengerecht ter zake vernietigd en
het beroep van de heer S. van de hand
gewezen.
Het ging In deze om de vraag of de
heer S. al dan niet in aanmerking kwam
voor de gouden medaille voor trouwe
dienst, gebruikelijk voor vrijwillig dienen
de militairen met 36-jarige diensttijd.
Naaf wij van de zijde jder KLM
vernemen heeft de heer I. A. Aler,
president-directeur der KLM, heden
middag bekend gemaakt, dat zijn
maatschappij acht straalvliegtuigen
van het type Douglas DC-8 heeft be
steld. Deze snelle en comfortabele
viermotorige toestellen, die meer dan
honderd passagiers kunnen vervoeren,
zullen, te beginnen met Maart I960,
aan de KLM worden afgeleverd.
Omdat de gemiddelde snelheid van
de DC-8 ongeveer 900 km per uur be-
Mislukte kunstmaand ging uit als een nachtkaars
draagt, zal de KLM in staat zijn de
reisduur op het traject Amsterdam
naar New York terug te brengen tot
ongeveer acht uur. Tot dusverre heeft
men er ongeveer zestien en een half
uur voor nodig om die afstand te over
bruggen.
Met het kopen van deze acht vlieg
tuigen is, met inbegrip van reserve
onderdelen, een bedrag van circa
tweeehonderd millioen gulden ge
moeid.
11
(Van de Haagse redactie)
Met de simpele mededeling, dat de
werkgroep „Olie en Verve" er niet in is
geslaagd een slotfeest te organiseren, is
de Haagse kunstmaand ter ziele gegaan.
En naar velen, die haar armetierig be
staan van nabij gevolgd hebben, hopen,
voorgoed. Men vraagt zich af, of het ge
meentebestuur nogmaals f 15.000,in
deze mislukte poging tot cultuurspreiding
zal willen stoppen? Maar die vraag be
hoeft Pas volgend jaar te worden beant
woord.
Vóór 31 December a.s. zal wel over een
andere actuele vraag, waarbij de finan
ciën een grote rol spelen, moeten worden
beslist: Zal de gemeente de H.T.M. over
nemen en haar mede-eigenaresse, de N.V.
Haagse Buurtspoorwegen, uitkopen?
Beurskringen menen deze vraag reeds
sinds lange tijd bevestigend te kunnen
beantwoorden, getuige de koers van aan
delen Haagse Buurtspoorwegen, die van
ver beneden pari (65 a 70) in snel tem
po Is gestegen tot290.
Maar nu eerst de Haagse kunstmaand.
Reeds haar begin cabaret Chiel de
Boer was een mislukking, zoals wij
reeds deden blijken, toen wij met vele
raadsleden teleurgesteld waren thuis ge
komen van het bezoek aan de „Konink
lijke''. Weliswaar werd deze opening
door de loco-burgemeester slechts een
hors d'oeuvre genoemd, maar haar kwa
liteit was niet van dien aard om ver
langend te doen uitzien naar de volgende
gerechten.
Daarvoor was, in het algemeen gespro
ken, de belangstelling uitermate gering.
Zelfs het Nederlands Kamerorkest wist
blijkens de recensies vrijwel geen bezoe
kers te trekken en de uitvoering was geen
onverdeeld genot. De keuze van de opera
„Cosi fan Tutte" werd becritiseerd. Mu
ziekuitvoeringen van Haagse gezelschap
pen ontvingen op een enkele uitzon
dering na bij publiek en critici geen
goed onthaal. Een lezing moest bij gebrek
aan auditorium en verwarming worden
afgelast.
meente heeft de millioenenverliezen
moeten bijpassen, omdat anders haar me.
de-eigenaresse kon dwingen tot tariefs
verhoging, hetgeen de gemeente sociaal
onwenselijk vond. De stand van zaken zo
zijnde, is de vraag gesteld, of het niet
juister zou zijn gebruik te maken van de
ïiquidatiemogelijkheid per 31 December
1957 en de H.T.M. om te zetten in een
gemeentebedrijf. Wordt hiertoe niet be
sloten vóór 31 December a.s. dan zal de
huidige toestand gehandhaafd moeten
blijven tot 1970.
De Beurs meent met zekerheid te we
ten, dat B. en W. de raad zullen voor
stellen de N.V. Gemengd Bedrijf H.T.M.
te liquideren en dat de raad met dit voor.
stel accoord zal gaan. Althans, sommige
financiële kringen zouden hiervoor de
hand in het vuur durven steken en heb
ben de daad bij het woord gevoegd. Ge
fluisterd wordt, dat de fantastische stij
ging van de aandelen N.V. Haagse Buurt
spoorwegen veroorzaakt is door de op
kopen van een Rotterdams bankierscon
sortium. Deze heren schijnen berekend te
hebben, dat overname van de aandelen B
door de gemeente de Buurtspoorwegen
geen windeieren zal leggen. Hetgeen, ge
zien de in 1926 vastgestelde overname-
voorwaarden, niet onwaarschijnlijk is. Zo
moeten bijvoorbeeld voor de berekening
van de waarde der aandelen B. de roe
rende goederen van de H.T.M. getaxeerd
worden op de huidige reproductiewaarde.
De beide aandelen B, nominaal elk
50.000,in het bezit van de N.V. Hagse
Buurtspoorwegen, worden indien de
Haagse gemeenteraad tot-, liquidatie be
sluit geschat op 3 millioen. De komen
de zeven weken zullen leren, of de raad
er voordeel in ziet de speculanten in staat
te stellen deze liquidatiewinst te reali
seren.
Op het- Parijse Gare St. Lazare heeft
zich gisteren een soort Petrof-incidcnt af-
gesDeeld. Groepen anti-communistische
ballingen uil Oost-Europa wachtten 'n ge- I politiebureau op het station.
De Parijse bevolking bracht gisteren in
de „Madeleine" te Parijs een laatste
groet aan de vrouw, die bekend staat als
een toonbeeld van goedheid. Op de foto
brengen kinderen van Montmartre, in
hun traditionele kledij met zwart om
floerste trommen en met vlaggen de
laatste eer aan de gestorven mevrouw
Coty.
De Westduitse president zal opperbe
velhebber z(jn van de nieuwe Westduitse
strijdkrachten, aldus is gisteravond in
parlementaire kringen te Bonn vernomen.
De coalitiepartijen hebben hierover nu
overeenstemming bereikt.
Hiermee is een moeilijke kwestie opge
lost. De liberalen waren er namelijk voor.
stander van, dat het opperbevel zou wor
den toegekend aan de president, terwijl
bepaalde groepen van Adenauer's C.D.U.
wensten, dat de bondskanselier opperbe
velhebber zou worden. De bezwaren te
gen dit standpunt waren echter, dat er
dan te veel macht in handen van de
bondskanselier zou zijn.
De opperbevelhebber zal de hoge offi
cieren benoemen en onderscheidingen
toekennen. Ook geeft hij order tot het
in actie komen van de strijdkrachten,
maar een dergelijk bevel zou, aldus werd
in genoemde kringen vernomen, ook door
de bondskanselier moeten worden onder
tekend.
De staking van het grondpersoneel van
de Parijse vliegvelden Orly en Le Bourget.
die nu reeds zes dagen duurt, is overgesla
gen naar Bordeaux, Marseille en de West-
afrikaanse luchthaven Dakar. Dit is ge
beurd op aandringen van de katholieke
bond van iuchtvaartpersoneel, die een op
roep tot al haar leden had gericht de actie
van de Parijzenaars te steunen. De Air
France heeft medegedeeld dat zij reeds
een verlies van 300 millioen francs had
geleden.
Zoals bekend, zijn alle Europese vluch
ten op Parijs afgelast. Voor de Transatlan
tische vluchten worden de vliegvelden te
Brussel en Basel als eindpunt gebruikt.
zeischap Russische diplomaten en functio
narissen op, dat daar met een boottrein
uit Le Havre zou aankomen. Onder hen
bevond zich de vroegere stads-architect
van Moskou, Vlasof, die op terugreis naar
zijn vaderland was na een studiereis door
de V.S. Enige dagen geleden tijdens zijn
verblijf in Amerika, werd bekend, dat
Vlasof bij het Kremlin in ongenade was
gevallen.
Toen het gezelschap uit de trein was
gestapt, sprongen de Russische emigran
ten op Vlasof toe eri trachtten hem los
te trekken uit de handen van vijf potige
Russische begeleiders, die de ex-stadsar
chitect bij de arm hadden genomen.
Vlasof's escorte trachtte hem door de me
nigte, die luid „ontvoering" schreeuwde
heen naar de uitgang van het station te
brengen. Toen dit niet lukte, riepen de
Russen de hulp van de politie in en zocht
het gezelschap onder luide protesten van
de Russische ballingen zijn heil in het
Het Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken heeft de visa van de Rus
sisch orthodoxe aartsbisschop Boris en
zijn secretaris ingetrokken. Deze visa wa
ren de vorige week verleend, nadat de
Sovjet-Unie aan pater Louis Dion een
verblijfsvergunning had uitgereikt om in
Moskou de zielzorg onder de Amerikaan
se diplomaten uit te oefenen. De voorgan
ger van pater Dion werd in Maart van
dit jaar uit Rusland uitgewezen.
Als reden voor het intrekken van de vi
sa werd opgegeven, dat de voorgenomen
werkzaamheden van aartsbisschop Boris
een veel uitgestrekter terrein bestrijken,
dan aan de Amerikaanse katholieke pries
ters in Moskou werd toegestaan. Het
ministerie noemde deze plannen onaan
vaardbaar.
De Westduitse minister van economi
sche zaken. prof. L. Erhard, zal deelne
men aan het feest van de Nederlandse
Kamer van Koophandel voor Duitsland,
dat Vrijdag a.s. wordt gevierd wegens het
50-jarig bestaan van deze instelling. Mi
nister Erhard was van plan vandaag naar
Nederland te vertrekken.
(Van onze correspondent)
E DOOR HET provinciebestuur van
Overijssel ingestelde Geraert ter
Borchprijs is Dinsdag voor 1955 toe
gekend aan de Twentse 71-jarige kunst
schilder Folkert Haanstra uit Goor
Dertig kunstenaars hadden dit
jaar in totaal 104 werken in
gezonden. waarvan de jury kou
(Advertentie)
ivter werkelijk betrouwbare middelen
helpen elkaar en doen wonderen J
BEROEMDE GENEESMIDDELEN
IHÉÉN TABLET
in doet wonderen!
De geringe belangstelling voor de
kunstmaandmanifestaties werd mede ver
oorzaakt door het feit, dat het culturele
seizoen reeds in volle gang was. Aan de
extra activiteit van het Haags Cultureel
Centrum was kennelijk geen behoefte. En
een goede première van de Haagsche Co-
medie komt er ook wel zonder het etiket
Haagse kunstmaand.
Wij zijn het eens met degenen, die wei
nig nut zien in het organiseren van een
kunstmaand in het najaar. Wel zou er
iets voor te zeggen zijn. als het H.C.C.
zou trachten de opening'van het seizoen
met enige luister gepaard te doen gaan.
Dat geschiedt thans vrijwel geruisloos.
In dat kader zou dan het Residentie-or
kest zÜn uitvoering voor de leden van
harmonie- en fanfarekorpsen kunnen ge
ven, welke naar onze smaak een van de
weinige goede grepen van het H.C.C. is
geweest. Sommige critici waren van te
genovergestelde mening maar uit de re
acties van de amateurmusici is gebleken
dat zij het op hoge prijs hebben gesteld
te kunnen horen, hoe het Residentie-or
kest de werken uitvoert, welke zij in hun
vrije tijd plegen te spelen. En dat is,
dunkt ons, in dit geval maatgevend.
Met de kunstmaand heeft Ae tramkwes
tie alleen gemeen, dat Z'J óók geld host.
Het Gemengd Bedrijf van de H.T.M. h®e"
een concessie, die tot 1970 loopt. '"aar
hij de oprichtingsovereenkomst van 1®*"
kreeg de gemeente het recht telkens vóór
31 December 1935, 1945 of 1955 de wens
kenbaar te makqr dat de vennootschap
per 31 December van het volgend jaar
zal worden geliquideerd. De H.T.M. zal
dan kunnen verlangen, dat de gemeente
haar aandelen B, die in het bezit zijn van
de N.V. Haagse Buurtspoorwegen, over
neemt.
De H.T.M. is in de afgelopen jaren een
verliesgevend bedrijf geweest. De ge-
Pleidooi voor Giambattista Tiepoto
dr C. F. DTesch (Zwolle). G. H. ^r"
horst (Deventer). Titus Leeser do
men), H. Middelhoek (Enschede). J.
Stroosma (Enschede), Jos. de Gruijter
(Groningen). J. van Haaren (Den Bosch)
en J. Mekkink (Arnhem).
'yiV.x'-'.te dH'.A
Het bestuur van de Ned. Vereni
ging van Toneelkunstenaars heeft
het bestuur van de Vereniging van
Schouwburgdirecteuren verzocht er
hij de leden der vereniging op aan
te dringen, dat het Nederlands
Theater Jaarboek in de schouwbur
gen niet wordt verkocht zolang de
redactie van dit jaarboek de hij
gevoegde enquete-formulieren daar
uit niet verwijdert.
De redactie van het jaarboek, die ge
vormd wordt door mevrouw Luisa Tre
ves. heeft nl, in het enquête-formulier
een vraag opgenomen, waarin het pu
bliek verzocht wordt zijn mening ken
baar le maken over de actrice of acteur
die in de loop van het seizoen '55-'56 de
Itechtste prestatie heeft geleverd.
De redactie stelt zich voor aan die
actrice/acteur die volgens de meerder
heid der binnengekomen antwoorden de
slechtste prestatie heeft geleverd, een ci
troen uit te reiken.
Het bestuur der vereniging van to
neelkunstenaars is van mening, dat de
redactie van het jaarboek door het hou
den van deze enquête en door de wijze
waarop zij zich voorstelt de uitslag er
van bekend te maken, „blijk geeft geen
besef te hebben van de grenzen die de
goede smaak en de meest elementaire
begrippen van betamelijkheid voorschrij
ven ten aanzien van de wijze waarop het
werk van toneelkunstenaars dient te
worden benaderd.
Het bestuur vermag voorts niet in te
zien welk belang van het toneel, van
zijn bezoekers of van het jaarboek ge
diend kan zijn met een enquête als bo
venbedoeld Het is integendeel van me
ning dat de verhouding tussen het pu
bliek enerzijds en het toneel en de to
neelspelers anderzijds slechts geschaad
kan worden door de verkoop van het
jaarboek in zijn huidige vorm.
De eeuw van liet neo-classicisme
zag Giambattista Tiepolo als een
meesterlijke maar oppervlakkige
decorateur, die de plafonds en
fresco-wanden van kerken en
keizerlijke paleizen met barokke
fantasie en geëmotioneerdheid her
schiep in bonte tlieaterlafrelen.
Voor zijn ware schildermacht, zijn
durf tot het grote gebaar kreeg
eerst een Delacroix begrip en het
zou tot de komst der impressionis
ten duren voordat het transparante
schilderen van Tiepolo, de leven
digheid en de zonnigheid van zijn
lichte kleuren op haar werkelijke
waarde werd getoetst.
Met Tiepolo (16961770) is het an
ders gegaan dan met veel grootmees
ters. Al als twintigjarige genoot hij
een verbijsterende beroemdheid. Kei
zers, hertogen en kerkvorsten gaven
hem opdrachten, niet alleen in Ve
netië, maar in heel Italië, in Duits
land en in Spanje. In vijftig jaar van
schilderactiviteit heeft hij in koppels,
hofzalen en staatsietrappen zijn unie
ke bekwaamheid getoond. Niets leek
voor Tiepolo onmogelijk- Hij schil
derde religieuze en mythologische
thema's met een zwier en een rijk
dom aan details, met een meester
schap in ruimtelijke vormgeving en „Neptunus biedt Venetië de host
een begrip voor theatrale compositie
die hemel en wereld omtoverden tot
één feestelijke opera.
In de begrenzing van loggia's, mar
meren zuilen of plafonds verliezen
zijn Madonna's en heidense godinnen,
heiligen en Griekse helden, engelen
en mensen hun aardgebonden zwaar
te. Het lijkt of de veelheid van figu
ratie zwevend uitwaaiert in zilveren
luchten, waarin de antieke Olympus
en de eeuwige hemel tot eenzelfde
heelal behoren.
Deze Giambattista Tiepolo, in zijn
eigen tijd gevierd als weinig kunste
naars voor of na hem, een klassieke
meester van het kaliber van Mozart
en Bach, die zijn tijdgenoten waren,
heeft zijn glorie na zijn dood niet be
stendigd. Evenals voor de barok, die
ongetwijfeld zijn uitgangspunt is ge
weest, had de rationalistische 19e
eeuw voor Tiepolo, de pathetische
baarheden van de zee". Allegorische
schildering in het hertogelijk paleis
te Venetië.
decorateur, slechts matige bewonde
ring.
Onze eeuw, geleerd door de Franse
plein-air-schilders, heeft de picturale
kwaliteit en de menselijke bewogen
heid van de Venetiaan weer herkend.
Een voortreffelijk Phaidon-boek
samengesteld en ingeleid door de Tie-
polo-kenner Antonio Morassi geeft
van deze herwaardering rekenschap.
De helder geschreven tekst en vooral
de vele prachtige reproducties van
Tiepolo's werken zullen voor velen
aanleiding zijn om de lang miskende
Venetiaan weer op te nemen in de
rijen der allergrootste Europese
schilders. Zoals steeds met de Phai-
donboeken het geval is, werd aan de
uitvoering bijzondere zorg besteed.
Een deel van de 180, meest over een
hele pagina afgedrukte illustraties is
in kleur gereproduceerd. Het in de
Engelse taal gestelde boek, dat vooral
op Tiepolo's jeugdjaren en op zijn
tragische levensavond in Spanje
nieuw licht werpt, werd voor Neder
land uitgegeven bij de Uitgeverij De
Haan, Utrecht,
constateren, dat het gemiddelde peil ho
ger lag dan de inzendingen van verleden
jadr. Ook toen werd de Geraert ter
Borchprijs uitgereikt aan een Haanstra.
namelijk de zoon Johan voor een wand
schildering. Pas op 52-jarige leeftijd is
Folkert Haanstra serieus de schilder
kunst gaan beoefenen; hij is o.a. de gees
telijke vader van de Nieuwe Groep van
Twentse kunstschilders. De bekende
cineast, Bert Haanstra, die vooral naam
heeft gemaakt door uitstekende docu
mentaires, is een van zijn zonen. De
jury kende eervolle vermeldingen toe
aan inzendingen van Eef de Weerd uit
Hengelo, Gerrit Veenhuizen uit Amster
dam en Piet Zwiers uit Giethoorn.
De Geraert ter Borchprijs is nog niet
zo lang geleden door de Staten van Over
ijssel ingesteld. Aanvankelijk was de op
zet een tweejaarlijkse prijs toe te ken
nen aan het. beste werkstuk op het ge
bied van beeldende kunsten, doch thans
wordt elk jaar een prijs toegekend. Voor
de schilderkunst en de grafische kunst
gebeurt dat eens in de twee jaren, voor
de beeldhouwkunst eens in de vier jaren
en voor de monumentale kunst (glas
schilderkunst. mozaiek. graffitto. muur
schilderingen) ook eens in de vier jaren.
De uitreiking van de prijs geschiedde
Dinsdag in de Statenzaal te Zwolle door
de commissaris der Koningin, nadat de
heer Jos de Gruijter het verslag van
de jury had uitgebracht. Hierin werd
melding gemaakt van het feit. dat de
inzendingen zijn uitgevoerd in een grote
verscheidenheid van technieken en dat
de opvattingen van de mededingende
kunstenaar, zowel naturalistisch, als
abstract en deformistisch waren. De
jury bepaalde zich strikt tot de kwali
teit van de ingezonden stukken zonder
het overige oeuvre van de schilders e.a.
in aanmerking te nemen. Eenstemmig
adviseerde men de toekenning van de
Geraert ter Borchprijs aan de heer Fol
kert Haanstra, wiens werk rijk en be
zonken wordt genoemd, gaaf en even
wichtig. niettemin jong en fris. De drie
door Haanstra ingezonden (tempera)
werken zijn in hun geheel bekroond.
Voordat de commissaris der Koningin
ir J. B. G M. ridder de van der Schueren
overging tot het uitreiken van de oor
konde aan de (totaal verraste) heei
Haanstra wees spreker erop. dat de aan
vullende taak inzake cultuurverbreiding
en -stimulering door de overheid in deze
provincie met haar geanimeerd gewes
telijk cultuurleven verstaan wordt. Tal
van schilderijen heeft de provincie in de
loop der jaren aangekocht en het deed
de commissaris genoegen, dat. zich daar
bij verscheidene werken bevinden van
leden van de Nieuwe Groep Twentse
kunstschilders.
De drie bekroonde werken dragen tot
titel „Het Huis", ..Fabriek" en „Land
schap". De jury bestond uit de heren
Op de Ossenmarkt te Groningen vond
Zaterdagmiddag de plechtige onthulling
plaats van een grillig beeldhouwwerk, een
abstract kunstgewrocht van gips, waar
uit, als in een machteloos gebaar zwarte
armen en benen staken. Er kwamen al
lerlei hoge „autoriteiten" met schoonklin
kende namen aan te pas, die heel merk
waardige toespraken hielden, „autoritei
ten"' die veel gelijkenis vertoonden met
eerste jaarsstudenten van de RKSV Al-
bertus Magnus. Het beeld was een sym
boliek van de chaos van deze tijd en het
toenemende aantal verkeersongelukken
was stellig de inspiratie. De belangstel
ling voor deze onverwachte plechtigheid
was bijzonder groot. Toen het gezelschap
„autoriteiten" vertrokken was stiet het
monstrueuze beeld plotseling felle licht
flitsen en zware rookwolken uit tot hila
riteit van het pubiek.
In bussen voor ten minste
35 koppen
f 2.60
Coffeïne-vrij, in bussen met rood
etiketf 2.95
Grote bussen voor ten minste
140 koppenf 9-45
Coffeïne-vrij f 10.95
Voor het Hildebrand-monument waar
aan prof. Bronner meer dan twintig jaar
werkte en dat de laatste tijd enkele
malen is geëxposeerd, lijkt maar één
plaats ter wereld de juiste: de Haarlem
merhout. waar de Nurksen en Stastokken
geleefd hebben.
B. en W. van Haarlem hebben nu aan
het comité tot oprichting van het Hilde
brand-monument medegedeeld, dat zij niet
voornemens zijn aan de gemeenteraad
voor te stellen hef monument te plaatsen
in de z.g. Doorkijk van de Kleine Hout
(in de Haarlemmerhout). Naar aanleiding
hiervan heeft het comité zich met een
brief gewend 1 -t de gemeenteraad van
Haarlem, we:-,: >t verzoekt bet Hi'd*-
brand inQ;,.'. u te aanvaarden op de
plaats, die de gemeenteraad op 24 Mei 1933
voor het monument heeft bestemd, nl. ge
noemde doorkijk. Mocht de raad deze
plaats niet aanvaarden, aldus bet comité,
dan is hiermee de mogelijkheid dat het
monument in Haarlem komt. verkeken en
zal het comité zich dienen te beraden wat
met het monument verder gaat gebeuren.
Het comité kan zich nauwelijks voor
stellen dat de gemeenteraad de kans op
om een in Nederland uniek beeldhouw
werk als dat van prof. Bronner binnen
de grenzen van haar gemeente geplaatst
te krijgen, zou opofferen aan blijkbaar
wisselende aesthetische inzichten ten op
zichte van de geproiecteerde door de raad
in andere samenstelling geaccepteerd»
plaats.
