Iemand
Materiaal en
vond een steen uit
arbeidsbesparing
bij woningbouw
-■
Sint Servaastoren wordt niet in
oude toestand hersteld
St^te Repress
777
Met VELPOH
Pater Louis Dion in December
naar Moskou
zie ie er geen
$T$TE @press777
OPTICIENS FEL GEKANT
barst van!
Een jubileum en een feestbundel
.EEN GROTE LIEFDE' van Edward Dmytryk
i
r
FILMS
DEZE WEEK
tegen plannen van Amsterdamse
ziekenfondsen
Twee doden op de weg
Graham Greene's „The End of the Affair
verfilmd
VRIJDAG 18 NOVEMBER 1955
PAGINA 3
Demonstratie in
Ridderkerk
Burgemeester A. M. Nieuwen
huizen van Ridderkerk nam een
gepavoiseerde troffel ter hand,
kletste wat mortel op een funda
ment en plaatste er met ferme
hand een steen op. Deze steen was
licht, merkwaardig van vorm en
hij had het volume van een flink
aantal normale klinkers. Boven
dien behoefde de burgervader
zich geen zorgen er om te maken
of de steen recht lag; hij plaatste
zich vanzelf reeds goed. Dat was
dan de wonderlijke Atlas-steen
die zowel mankracht als materia
len bespaart.
In vuur en ijs
Kleur
In Amsterdam:
Lijk van vermiste man
gevonden
Slachtoffer van roofmoord?
Noordelijke kampioene
theezetten
Voor mij
de nieuwe
Ietwat traditioneel
EX-KONING UMBERTO IN
NEDERLAND
Commissie gaat West-
houw onderzoeken
Waterstand van de Rijn
blijft zakken
ISn zo zacht l
Maar besloten ook eigen tarieven te laten
onderzoeken
Vraag
de luiste
soort
50 jaar Vereniging van Letterkundigen
LJ ALF Februari 1905 werd in
Amsterdam de Vereni
ging van Nederlandse Letter
kundigen opgericht. Het 50-ja-
rig feest wordt een half jaar
na dato, op 19 November a.s.
gevierd in de stad waar de op
richting plaats had.
n
Blackboard jungle"
De film, die niet in Venetië
mocht worden vertoond
Plan van kath. Brazilianen
Rio binnen twaalf jaar
saneren
Eerste Kamer over
Kleuteronder wij s
Doze steen had nog meerdere verdien
sten, zoals wij later hoorden van arch
tect J. H. L. Giesen, die deze steen zowrt
heeft bevadèrd. Men heeft de steen tot de
onmogelijkste temperaturen verhit, men
heeft hem, na hem te hebben „gebaad"
bevroren tot diep onder het vriespunt
Men heeft hem dagenlang laten berege
nen, men heeft er allerlei krachtproeven
op uitgeoefend, jaren,,achtereen. En aldus
luidde de eindconclusie van de T. N. O -
instituten:
„Uit de bij de onderzoekingen ver
kregen cijfers blijkt, dat de eigen
schappen van de onderzochte Atlas
stenen .muren en -schoorstenen gun
stig afsteken tegenover die van tradi
tionele bouwmaterialen, muren er
schoorstenen".
Is dit een vleiend testimonium, bijzon
der belangwekkend is nog. dat proeven en
berekeningen hebben aangetoond, dat niet
minder dan veertig procen( arbeidsbespa
ring werd verkregen, hetgeen in deze tü
den van arbeidsoverspanning in de zoge
naamde kneivakken van de grootste bete
kenis is. Ook bleek nog, dat bijna 75 pet
speciebesparing werd verkregen.
Een en ander vervult de directie van de
N. V. Nivas (Ned. Industrie ter Vervaard-
ging van Atlastenen) met de gegronde
hoop, dat de minister van Volkshuisves-
Oonderdagmtddag heeft de burgemeester
van Ridderkerk de eerste steen geplaatst
voor de bouw van 192 woningen, welke
van de nieuwe, sgn. „Atlas"-stenen
wordt gebouwd. Op de rechter foto zien
we burgemeester A. M. Nieuwenhuizen
tijdens het metselen van de eerste steen,
terwijl de kleine foto links een indruk
geeft van een muur, welke met deze
nieuwe steen gebouwd is. Overigens doet
deze burgemeester zijn naam wél eer
aan
bovenliggende past. terwijl door een in
wendig gebogen vorm kleine luchtkanalen
openblijven en de afgevlakte zijkanten bij
de voltooide muur de indruk geven van
normale, rechthoekige stenen
De isolatie-capaciteit van een dergelijke
muur is even groot als die van een 60 cm.
dikke, massieve baksteenmuur.
De heer A. van Kersen, directeur van
de N. V. Nivas, kon verklaren, dat de
Atlas-methode nie> te vroeg op de markt
is gebracht zodat er geen twijfelpunten
ten aanzien van de soliditeit en de kwali
teit meer bestonden. Vrijwel ieder ge
bouw kan er mee worden opgetrokken,
zeide hij.
Burgemeester Nieuwenhuizen was zö
enthousiast over de 192 woningen, die hij
er in Ridderkerk in Atlas-uitvoering bij
kreeg, dat hij meteen een pleidooi hield
voor meer toewijzing. Temeer klem kreeg
zijn betoog door de aanwezigheid van de
heer A. C. A. Deerenberg, belast met
bouw-aangelegenheden in het college van
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland.
Maar de heer Deerenberg wees er ai
aanstonds op, dat wat het woningvraag
stuk betreft. Ridderkerk nog gunstig af
steekt bij de omringende gemeenten, zo
dat de verdelende rechtvaardigheid bij de
toewijzing toch wel een woordje zal moe
ten meespreken.
De 192 woningen worden verdeeld m 7?
ééngezinswoningen en 120 etagewoningen
in drie bouwlagen. Deze etagewoningen
zijn weer onderverdeeld in zestig drie-
kamer. en zestig vierkamerwoningen
De Atlas-steen is in allerlei aardige
houdbare kleuren uit te voeren en ui
zullen de ééngezinswoningen bruingrijs
worden met een zwarte plint en de etage-
woningen groenwit, eveneens met zwarte
plint.
De heer J. Huizer. de aannemer, zal on
getwijfeld prettig werken met het nieuwe
materiaal en hij dankte allen, die aan Je
voorbereidingen medewerkten, vooral ook
de gemeente Ridderkerk voor de snelle
goedkeuring.
(Van onze Amsterdamse redactie)
Gisteren is in het water van het Open
Havenfront voor het Centraal Station
in Amsterdam het stoffelijk overschot
gevonden van de 24-jarige F. K.. een man
die woonde in het centrum van de hoofd
stad en sinds tien dagen spoorloos was
verdwenen. Het lijk vertoonde verschei
dene wonden en in de bovenkleding was
een zak opengesneden, terwijl noch pa
pieren noch geld werden ontdekt. De
rijkspolitie te water, afdeling recherche
onderzoekt de vraag of hier van roof
moord sprake is. Aan de hand van en
kele notities op een stukje papier uit
een der zakken heeft men de identiteit
van het slachtoffer kunnen nagaan. De
politie kon gistermiddag nog geen nadere i
mededelingen doen. houden
In een Wt de laatste plaats bezette
Harmonie te Groningen is gisteravond
de finale gestreden om het noordelijk
kampioenschap theezetten, dat was ge
organiseerd door de stichting Theebu
reau voor Nederland. Winnares werd
Mej. Ans Sandstra uit Bolsward met 115
punten, tweede mevrouw A. Endema-
Draeger uit Veendam met 109 punten,
derde mevrouw A. Riks-Jager uit Hooge-
veen met 108, vierde mej. A. Schaaf uit
Hoogezand met 105, vijfde mevrouw W
Boersma uit Sneek met 104 en zesde mej.
Jannie Kiewiet uit Delfzijl met 90 pun
ten.
In Januari zal een regionale wedstrijd
in Oost-Nederland worden gehouden. Aan
het einde van het volgende jaar hoopt
de nationale kampioenschappen te
ting en Wederopbouw zich bereid zal to
nen, ook voor de Atlasbouw de 25 procent
toeslag op het. bouwvolume toe te staan,
zoals die reeds voor enkele typen sys
teembouw is verleend.
De steen waarom het hier gaat. heeft
een Y-vorm en men plaatst die Y dan op
zijn kop. zodanig, dat de steel van de
onderliggende steen in de vork
Advertentie
Gisteravond om ongeveer elf uur is in
het Amstel hotel te Amsterdam gearri
veerd ex-koning Umberto van Italië, die
kort tevoren op doorreis op Schiphol was
aangekomen. Hedenmorgen heeft hij zijn
van de reis voortgezet.
(Van onze correspondent).
Sinds een brand op 9 September j.l. de
neo-gothische toren van dr Cuypers van
de Sint Servaaskerk te Maastricht ver
nietigde. is deze eeuwenoude beroemde
kerk in het brandpunt van de belangstel
ling komen te staan, in verband met de
vraag in welke trant de toren hersteld
zal moeten worden en zelfs, of zii op
nieuw zal moeten herrijzen. Om een bij
drage te leveren in de oplossing van deze
„brandende" kwestie heeft de kring
Maastricht van het Limburgs Geschied
en Oudheidkundig Genootschap Donder
dagavond in de Staarzaal, gelegen in de
schaduw van de Sint Servaaskerk. een
bijeenkomst gehouden, waarop de West-
bouw bü de oude Romaanse kerken uit
het Maas- en Rijnland in het algemeen en
die van de Sint Servaas, op de West-
houw waarvan nog alleen het afgeknotte,
zielige restant van Cuypers' toren geplant
staat, in het bijzonder werd belicht door
een drietal bekende deskundigen.
Jhr dr E. o. M. van Nispen tot Seve-
naer uit Oen Haag, de Sint Servaasken-
ner bij uitstek, wees er op, dat, wil men
tot een oplossing komen, het nodig is een
nader begrip te krijgen van het type
Westbouw, dat in de Carolingische tijd
ontstond en in de 12de eeuw tot volle
ontplooiing kwam.
Pater Louis Dion A.A„ de opvolger
van de uit Moskou in dit voorjaar uitge
wezen pater Bissonnette, zal zich begin
December naar de Russische hoofdstad
begeven, waar hij op de 15e December
zal aankomen. Zijn officiële taak in de
Sovjet-Unie zal de zielzorg zijn onder de
Amerikaanse katholieken in Moskou. De
nieuwe aalmoezenier denkt 2 a 2V2 jaar
in de Russische hoofdstad te blijven.
Pater Dion, die een reusachtig postuur
heeft, studeerde medicijnen, voordat hij
zich tot het priesterschap geroepen veel
de. Hij werd op 26 October 1940 in het
klooster van de paters Assumptionisten te
Nimes in Frankrijk priester gewijd
Hoewel zijn omvang dat niet zou doen
vermoeden, is p. Dion 'n sportieve figuur.
Hij was o.a tot voor kort nog een enthou
siast basketball-, voetbal- en baseball-
beoefenaar, aan welke sporten hij reeds
in zijn jonge jaren zijn hart had verpand.
Pater Dion werd reeds verleden jaar
December door de rovinciaal der Assump
tionisten benoemd als opvolger van pa
ter Bissinnette. Dezer dagen ontving hij
pas van de Sovjetautoriteiten het visum,
waarom hij onmiddellijk na de uitwij
zing van pater Bissonnette had verzocht.
.Vader Louis" zoals pater Dion door
dé'studenten van het klooster der Assump
tionisten wordt" genoemd, trad o.a. tevens
od als leraar in de biologie aan de acade
mie die aan het klooster is verbonden.
H j werd geboren in 't Amerikaanse Wor
cester en is de oudste zoon van negen
kinderen Twee jongere broers en zeven
meisjes, van welke laatste er twee in het
klooster zijn.
Pater Dion maakt zich niet erg druk
over de koude Russische winters en de
waarschijnlijk koele ontvangst, die hem in
Moskou ten deel zal vallen. Hij zal in
de Russische hoofdstad in hetzelfde ge
bouw zijn intrek nemen als destijds pater
Bissonnette. De kapel, waar hij voor de
Amerikaanse katholieken de H. Mis zal
opdragen bevindt zich in ditzelfde gebouw
Hij krijgt een Russische kok en chauf
feur. Dit laatste is blijkbaar nog een
voorzorgsmaatregel om te voorkomen, dat
Aover1 en Ut
De waterstand van de Rijn blijft nog
steeds dalen en hij heeft thans een lager
peil bereikt dan in de laatste twee jaren
het geval was. Wanneer niet spoedig een
periode van regenval inzet, dan wordt
voorzorgsmaatregel om ie vuumuuicii, u<»i.|VOOr de scheepvaart, die toch reeds ern
hij op eigen gelegenheid een tochtje door stig gehandicapt is, het ergste g
Op zeer kernachtige wijze behandelde
spreker vervolgens het begrip West
bouw, dat geen toegang tot de kerk is,
Aan het slot van deze vergadering,
welke een zeer drukke belangstelling ge-
noot, heeft mgr M. Jenneskens, deken
van Maastricht, medegedeeld, dat de
toren niet in zijn toestand zal worden
hersteld en dat door het kerkbestuur van
de St Servaaskerk met waardering het
aanbod van de regering heeft aanvaard
om door de Rijkscommissie voor de Monu
mentenzorg een onderzoek te doen instel
len naar de constructieve sterkte van de
Westbouw. Mgr Jenneskens deelde verder
nog mede, dat er een commissie van des
kundigen zal worden aangewezen om de
herbouwplannen voor de toren te be
studeren.
maar een plaats waar een altaal staat met
een daaronder gelegen crypte, een West-
koorhal, geflankeerd door twee torens.
Men heeft verschillende typen. Die van
de Sint Servaas is een fraai voorbeeld,
met een keizerZaal, waarin vroeger de
relieken werden getoond, hetgeen thans
niet meer het geval is. Spreker is van
mening, dat de Sint Servaas reeds van
het begin af aan een volledige middento
ren heeft gehad.
Prof. dr A. Puters, hoogleraar te Luik,
wees in zijn spreekbeurt op de invloed
van het Prins Bisdom Luik, dat het grote
stroomgebied van de Maas beheerste en
een culturele eenheid was. De derde spre
ker, dr H. E. Kubach uit München, be
lichtte vervolgens het eigen karakter van
de Maaslandse kerkbouwstijl.
Alhoewel het niet de bedoeling van deze
bijeenkomst was een oplossing voor een
eventuele herbouw van de Servaastoren
te geven, heeft prof. dr J. J. M. Timmers
in zijn eindvisie toch de Sint Barthole-
meuskerk te Luik als voorbeeld naai
voren gebracht.
A
de Sovjet-Unie zou maken.
Helemaal gerust over het vertrek kan
pater Dion overigens niet zijn, omdat de
Amerikaanse regering plotseling het kort
geleden, na veel aarzeling, toegezegde vi
sum voor de Russisch-orthodoxe aarts
bisschop Boris heeft ingetrokken. De aan
leiding voor- de uitwijzing van de vorige
Amerikaanse aalmoezenier uit Moskou
was juist de weigering om deze Russische
aartsbisschop een inreisvisum te verle
nen.
INS Opera MundiMsb. pers.
De waterpolitie is voortdurend in alarm
toestand om hulp te kunnen verlenen aan
schippers, die aan de grond zijn gelo
pen. Terwijl vanaf Rotterdam tot Ruhrort
nog een belasting der schepen tot 87 pro
cent mogelijk is, kan stroomopwaarts van
Ruhrort nog slechts 53 procent der laad
ruimte worden gebruikt. In de Ruhrortse
haven heeft zich dan ook een zeer leven
dig bedrijf ontwikkeld van uit Rotterdam
komende schepen, die een deel van hun
lading moeten afzetten, alvorens verder
te kunnen varen.
Gisteren is in het Wilhelminagasthuis
te Amsterdam overleden de 21-jarige
motorrijder G. M. uit Amsterdam, die
Dinsdagmiddag bij het gecompliceerde
auto-ongeluk op de Haarlemmerweg ern
stig werd gewond.
In de vroege morgen van Woensdag is
de 63-jarige Haarlemse metselaar G. J. A.
van Sch. op de Herenweg ih Heemstede
met zijn bromfiets geslipt. Hij stootte
tegen de trottoirband, viel ip straat, brak
zijn nekwervel en was op slag dood.
Advertentie
lp een gistermiddag te Utrecht gehou
den buitengewone vergadering van de fe
deratie van Nederlandse opticiensorgani
saties, die werd gehouden onder voorzit
terschap van de wnd. voorzitter, de heer
P. van der Beek. hebben de opticiens met
klem geprotesteerd tegen de plannen, van
twee Amsterdamse ziekenfondsen (A.O.Z.
en Ziekenzorg) om een eigen optiekbedrijf
te stichten. De secretaris van de federatie,
mr H. Dolk, zeide dat inmiddels memo-
randi waren gezonden naar aanleiding
van deze ongezonde concurrentie aan de
ministeries van Sociale en Economische
Zaken, de Ziekenfondsraad, de vaste mid
denstandscommissie der Tweede Kamer
en verder aan de met de ziekenfondsen
samenwerkende contactcommissies van
artsen, apothekers, oogheelkundigen, tand
artsen en vroedvrouwen.
Mr Dolk merkte op, dat het niet de taak
is van een ziekenfonds verstrekking van
optische artikelen in eigen beheer te ne
men. De voornaamste inkomsten der op
ticiens vloeien voort uit de vergoedingen
der fondsen en wanneer nu deze zelf op
ticien gaan spelen worden de opticiens
in hun bestaanszekerheid bedreigd.
Ary Prins, Herman Robbers en
Jacobus van Looy hebben zich een
halve eeuw geleden voor het tot
stand komen der vereniging beijverd
en te oordelen naar het feit dat on
middellijk in 1905 een 35-tal schrij
vers en waarlijk niet de meest
onbeduidende tot de vereniging
toetrad bestond er bepaald behoefte
aan zulk een instituut.
Geen wonder trouwens. Anno 1905
was het auteursrecht in de Neder
landse wetgeving nog niet vastge
legd wanneer dan ook de vereni
ging in haar oprichtingsstatuten ver
klaarde de bloei der schone lette-
iciaame „ae willen bevorde
ren m Neder der be]angen
ren door de behartigms
van haar beoefenaars
namelijk de bescherming van het
auteursrecht op het oog. -„tivi-
In de loop der 50 jarenis d
teit van de meestal bMcheidcn .P
achtergrond werkende ichten
echter ook in veel andere op
nuttig geweest. Zo werdreeds^n
oprichtingsjaar een ondersteuning^
fonds opgericht voor noodhlS
kunstenaars, er is herhaaldelijk
de schrijvers een beroep op de
eniging gedaan om de verhoudmg
regelen tussen auteur en uitgev
opdrachtgever, radio, televisie en
Op al deze terreinen heeft de Vereni
ging, waarvan thans 340 leden deel
uitmaken, zich uitermate verdienste
lijk gemaakt voor de beoefenaren der
schone letteren. Daarvoor verdient
zij bij haar 50ste verjaardag de hulde
van ietterlievend Nederland.
GESCHIEDT de herdenking zelf in
intieme kring, via een litteraire
h„ndel die bij deze feestelijke gele
genheid het licht zag, krijgt het jubi
leum ook een bredere aandacht. Het
r^en bundel, door Cornells Veth,
prof Donkersloot en Max Nord sa
mengesteld. waarin een veertigtal
schrijvers zich in poezie en proza
interview scherts of heftig manifest
uitspreekt over zaken die het schrij
verschap ten nauwste raken.
- - - —---'v.
Schipper van de grote vaart tot Van
Sehendel: „Denkt u eraan, meneer Van
Schendel, dat de zee niet alleen maar
kabbelt". Tekening van Cornells Veth uit
de bundel „Wichelroede en werk'
„Wichelroede en werk" heet de
bloemlezing naar een opstel van A.
i Holst waarin deze de twee
slachtige natuur van het auteurschap
muzengunst maar ook moeizame
arbeid aanduidt. Aspecten als
kunst en overheid, kunst en moraal,
de exploitatie van de kunst, de geva
ren van het lezen worden vervolgens
door auteurs van verschillende gene
raties belicht. Van Deyssel en Wil
lem Paap, Coster, Ter Braak en
Marsman, van Schendel, Nijhoff en
Frans Coenen en ook schrijvers uit
onze tijd van Lucebert en J. B. Char
les tot Annie Schmidt en Karei Bral-
leput komen aan het woord. Zelfs
onze Maasbode-pers ontbreekt niet,
al is het als object van een ver
weerschrift van H. A. Gomperts be
treffende literatuur en pornografie.
Wanneer wij dit bij Meulenhoff te
Amsterdam uitgegeven bundeltje in
teressant noemen dan is dit geen ge
legenheidsfrase. Want is het niet
boeiend, onze auteurs bezig te horen
over dat wat hen allen het meest
van alles ter harte gaat?
Graham Greene is een
schrijver, die graag door
filmregisseurs wordt benut
om een cinegrafisch werk
te vervaardigen. Zijn
meeste romans zijn ver
filmd en Edward Dmytryk
heeft thans ook zijn roman
„The end of the affair" op
de filmstrook vastgelegd.
Graham Greene heeft
geen zorgen gehad over het
scenario en wij kunnen dit
betreuren. Persoonlijk zijn
wij geen bewonderaars van
zijn onderhavige roman,
maar de Olm naar onzc
mening vervaardigd naar
een scenario, dat te zeer
afwijkt van de litteraire
schepping en deze verande
ringen kunnen wij geen
aanwinst noemen. Van de
grote strak doorgetrokken
„flash back" in de roman
valt bij de film niet veel
te bespeuren en ook de rol
van de privé-detective is
wat verminkt. Als hij zijn
rol heeft uitgespeeld ver
dwijnt hij even plotseling
als hii is eekomén en zijn rol wordt bovendien samengeperst in een enkele episode.
Dit is trouwens nirt ons enige bezwaar tegen deze film van Dmytryk, die teveel in
korte intervallen en episoden wordt samengeperst.
Deborah Kerr en Van Johnson in „Een grote liefde"
de verfilming door Edward Dmytryk van
„The End of the Affair" van
Graham Greene.
Wellicht herinnert men zich het thema
van deze roman. Een Engelse gehuwde
vrouw maakt kennis met een man. die
haar liefde opwekt. Tijdens een bombar
dement van Londen meent-zij. dat hij
onder een neerstortende balk is ver
brijzeld en zij bidt dan tot God om ver
geving en vraagt zijn „opstanding Het
blijkt, dat haar geliefde een „shock
heeft gekregen en hij verschijnt^ in de
kamer, waar zij op haar knieën ligt. De
vrouw ziet dit als een vingerwijzing en
zoekt nu naar geestelijke rust na J1331
zonde, die zij via een humanist vindt In
een kerk. Haar minnaar verneemt uit
haar dagboek de ware toedracht, maar
hij zal de verhouding niet meer kunnen
herstellen, omdat de vrouw stervende is
en na aankomst in haar woning, is de
dood sterker dan zijn liefde voor haar
„Een grote liefde" zoals de Nederlandse
titel luidt, is zeker geen sterke film. Het
gegeven is precair en het pleit voor
Dmytryk, dat hij banaliteiten heeft
voorkomen. Van Johnson en Deborah
Kerr spelen de hoofdrollen bescheiden
waarbij het opvallend is, dat Van John
son deze gevoelige rol niet tot een over
tuigende creatie weet te maken. Zijn wat
huilerige stem stempelt hem tot een
acteur, die bij voorbaat reeds een mis
lukte creatie, zo er al van een creatie op
het witte doek sprake kan zijn, doet
vermoeden Zijn komst naar Engeland
om deze film te helpen maken, is geen
vondst. Dmytryk heeft met films ais
Back to Bataan". „Crossfire", „The
Juggler" en „The Caine Mutiny" bewe
zen. dat hij een groot vakman is. Zjjn
is
In Venetië werd de film „Blackboard
Jungle" dit jaar door Metro Goldwyn
Mayer teruggenomen, omdat Mrs Clare
Luce, de A' "rikaanse ambassadrice In
Italië, dreigde zich niet op het Film
festival te vertonen, als daar ook de
rolprent zou worden vertoond.
En düs wil natuurlijk iedereen deze
film zien. Een averechts gevolg, dat des
te betreurenswaardiger is, omdat de
Amerikaanse vertegenwoordigster volko
men gelijk had.
„Blackboard Jungle" toont het leven op
een ambachtsschool in Brooklyn, verge
leken waarmee een Nederlandse tucht
school zoals we die uit ..Boefje" of
..Ciske de Rat" hebben leren kennen
een vriendelijk en beschaafd meisjespen
sionaat is. Een onderwijzeres wordt door
één der leerlingen jongelui van 15 tot
18 jaar naar de schoolbibliotheek ge-
morbide „The Sniper", in samenwerking
met Stanley Kramer vervaardigd, is
knap van sfeer, maar mist toch een be
paalde .touch" om te kunnen ontroeren.
Met „The end of the affair" heeft Dmy
tryk zich tenslotte in gevaarlijk vaar
water begeven. Het verhaal is vrij sim
pel. soms zelfs banaal. TTet gaat om een
psychologische en geestelijke achtergrond
en dit sacrale element speelt bij Graham
Greene de hoofdrol, bij Dmytryk echter
is het slechts een oplossing voor een
verboden verhouding. De verstilling van
de vrouw, die door haar geweten wordt
gekweld en die zoekt naar een uitweg,
naar een sublimeren van haar leven op
een niveau, dat haar de begeerde ziele-
rust kan verschaffen na een belofte, die
zij heilig acht. is niet getroffen op de
filmstrook. De ..story-telling" is primau
en de uitwerking van het conflict, vaD
de zielestrijd. is onderdeel van de epische
verteltrant, die nog wordt geaccentueerd
door het feit, dat het dagboek van de
vrouw de sleutel vormt voor de voort
gang van het verhaal, natuurlijk met ge
bruikmaking van enkele flash-backs"
Wat Dmytryk aap soberheid heeft, ge
toond, wordt niet aangevuld door een
spankracht, die de toeschouwer boeit er
hem deelgenoot maakt aan het univer
sele probleem van de strijd om de rust
na een zelf erkend falen in moreel op
zicht. Ook enkele passages in de film
zijn te „typisch Engels" van opzet om
geheel te passen in de sfeer. Want eer
Engelsman moet men vooral niet te En
gels voorstellen, als dit niet wordt geëist
door de fabel.
Bu.
sleurd en daar aangerand. De jongens
rossen gezamenlijk hun leraren af. stu
ren anonieme smaadbrieven aan de In
verwachting zijnde vrouw van een onder
wijzer, gebruiken verdovende middelen
en trekken messen als ze voor een straf
in aanmerking komen, die uitgaat boven
de 500 regels, die ze moeten schrijven als
ze een unieke gramofoonplatenv'erzame-
ling hebben vernield.
Meermalen hebben we Hollywood
kunnen prijzen, omdat het er niet vooi
terug schrok, sociale wantoestanden In
eigen land eerlijk en omonwonden aan
de kaak te stellen en ook ditmaal kanl
de durf van de makers tot op zekere
hoogte worden gewaardeerd. Maar als
een officiële Amerikaanse inzending op
een Filmfestival had men moeilijk een
slechtere keus kunnen doen. temeei
omdat in deze film, waarin het goede het
natuurlijk van het kwade wint
alleen het kwade overtuigend wordt ge
schilderd. terwijl men aan de zege var.
het goede maar kwalijk kan geloven.
De film waarin Glenn Ford de rol
speelt van de leraar, die het alleen aan
zijn idealisme en zijn bovenmenselijke
moed, maar vooral aan zijn training ais
middengewicht-bokser van de marine
heeft te danken, dat hij zijn eerste se
mester op school overleeft, is door Ri
chard Brooks gemaakt met alle gladde
routines, waarover Hollywood-regisseurs
op het gebied van misdaad en sadisme
beschikken. Het is fascinerend, bijna
adembenemend deze jonge raddraaiers
die aanvankelijk op angstaanjagend-rea-
listische wijze worden getypeerd, de
eigendommen en idealen van hun onder-
wijzers te zien vernietigen. Maar de
overwinning van het goede, uitsluitend
door de moedige houding van een leraar,
die door de belhamel met een mes wordt
bedreigd, is onwaarschijnlijk. Een klas
zoals die hier wordt geschilderd, zou de
man zonder pardon hebben vermoord.
De makers van de film zijn in hun
ijver om de jongelui zo zwart en het
kwaad zo schokkend mogelijk af te
schilderen, te ver gegaan. Dat alle ge
toonde incidenten zich in Amerika kun
nen hebben voorgedaan en zelfs hébben
voorgedaan, nemen we onmiddellijk aan
Lazen we niet nog deze week een bericht
uit Amerika, dat jeugdige bendeleden
van 10 tot 15 jaar elkaar met Molotof-
cocktails flessen benzine met lonten
van lompen hebben bestookt in een
klein park, vlak bij de ambtswoning van
Robert Wagner, de burgemeester van
New York? Maar een concentratie van
dergelijke incidenten op één school_ bin
nen enkele weken wijst op overdrijving
terwille van de sensatie. Bovendien rij
zen er bij het zien van de film tal van
vragen. Hoe is het mogelijk dat een
knappe jonge onderwijzeres een aan
stelling krijgt aan een school, vol wilde
ongeremde jonge beesten? Hoe kan een
directeur, die ten aanzien van de he
meltergende mistoestanden op zijn
school doet of zijn neus bloedt, zich
handhaven? Waarom blijven jongens
wier ouders, noch leraren noch zijzeif
er prijs op stellen, dat ze zich ontwik
kelen nog een dag langer op school? Hoe
komt het. dat de jongens in de klas van
Glenn Ford nauwelijks hun naam kun
nen schrijven, terwijl er ingewikkelde
wiskundige berekeningen op het bord
staan? Uit welk milieu komen deze jon
gens? Hoe is hun vroegere opleiding ge
weest? Wat zijn de mogelijke oorzaken
van een houding en van toestanden, die
in ons land. gelukkig, ondenkbaar zijn?
Allemaal vragen, die de toeschouwer
bij het zien van deze film door het hoofd
spoken en die verhinderen, dat hij vol
ledig door het getoonde wordt gegrepen
laat staan, dat hij in de film of in de
goede trouw van de makers kan gelo
ven.
F.
De opticiens, aldus de heer Dolk, heb
ben een belangrijke dienende taak in het
kader van de volksgezondheid. Zij zijn
stellig geen handelaren, maar beoefenen
een ambacht. De beide Amsterdamse zie
kenfondsen menen nu. dat zij goedkoper
kunnen, hoewel de opticiens stellen, dat
de thans vigerende tarieven volkomen
verantwoord zijn. Mr Dolk zeide voorts,
dat wanneer de beide fondsen bezwaren
hadden tegen de tarieven, het wenselijk
ware geweest, dat zij in overleg waren ge
treden met de federatie van opticiens.
Wanneer partijen niet tot elkaar konden
komen, hadden zij nog altijd een beroep
op de overheid kunnen doen, die dan op
grond van het kartelbesluit had kunnen
ingrijpen.
De opticiens besloten op deze vergade
ring hun bereidheid te tonen een onder
zoek te laten instellen naar hun tarieven.
Dit onderzoek zal worden opgedragen aan
het Economisch Instituut voor de Midden
stand in overleg met de ziekenfondsorga
nisaties. Wanneer mocht blijken, dat de
tarieven inderdaad te hoog zijn. dan zul
len de opticiens hun tarieven verlagen.
Mocht daarentegen blijken dat de huidige
tarieven te laag zijn, dan zullen ook de
tarieven worden verhoogd.
De opticiens namen tenslotte een reso
lutie aan, waarin zij met klem protesteren
tegen het voornemen van de twee Amster
damse ziekenfondsen om zich daadwerke
lijk te gaan toeleggen op de verstrekking
van geziehtshulpmiddelen aan zieken
fondsverzekerden, particulieren en wel
licht ook aan instellingen e.d.
Slechts met de grootste moeite weet
de leraar Glenn Ford) zich tegen
over zijn brutale leerling te beheer
sen. Beeld uit Blackboard Jungle"
een M.G.M.-jilm van Richard Brooks
Enige vooraanstaande katholieken in
Rio de Janeiro hebben een plan opgesteld
om op korte termijn hulp te verschaffen
aan de 400.000 bewoners van deze wereld
stad, die verspreid wonen over 150 wijken,
waar de ellende en de criminaliteit zo
hoog zijn gestegen, dat zelfs de politie het
niet meer waagt na zonsondergang zonder
meer daarheen te gaan. Binnen vier
maanden zullen tien woonblokken van
vier étages worden opgetrokken zodat
twaalfhonderd gezinnen gehuisvest kun
nen worden. Terzelfder tijd zullen een
kerk, twee scholen, een sportpark, een
ziekenhuis, een kraamkliniek en een
sociaal hulpcentrum gebouwd worden. De
meesten van de bijna half millioen pau
pers (n Brazilië's hoofdstad zijn van het
platteland naar Rio gekomen om er werk
te vinden, doch daar niet in geslaagd, ten
gevolge waarvan zij tot armoede zijn ver
vallen. In de opeenhoping van daklozen
en hongerenden zijn stromend water,
electrisch licht en riolen onbekende uit
vindingen.
Het project beoogt binnen twaalf Jaren
zoveel bewoonbare huizen te bonwen, dat
de gehele stad gesaneerd is.
De vier grootste aannemersbedrijven
van Rio zullen gedurende de eerste vier
maanden alle te bouwen projecten koste
loos uitvoeren. Voorts hebben hoge rege
ringspersonen en leden van de gemeente
raad. alsmede talrijke particulieren grote
sommen gelds geschonken om de nood
onder hun stadgenoten te lenigen.
Vele leden van de Eerste Kamer
achten het aantal van veertig kleuters
per leerkracht veel te hoog. Zfl menen,
dat dit, wat de jongere kinderen betreft,
niet hoger dan twintig en voor de
ouderen niet hoger dan dertig mag
liggen.
Aldus staat te lezen in het voorlopig
verslag van de Eerste Kamer n.a.v. het
ontwerp van wet tot regeling van het
kleuteronderwijs en van de opleiding
van leidsters bij dit onderwijs. Voorts
achten deze leden het programma van
de opleiding van leerkrachten onvol
doende.
Vele andere leden gewaagden met bij
zondere instemming van de algehele ge
lijkstelling van bijzonder met openbaar
onderwijs. Het was hun echter nog steeds
niet duidelijk, waarom men van rege
ringswege heeft vastgehouden aan een
hogere waarborgsom dan bij de lagere
scholen was gevraagd.
Ettelijke leden Heten echter een be
vend geluid horen, want zij verklaarden
zich slechts met beving over dit wets
ontwerp te kunnen verhengen, omdat
zij onderwijs aan kleuters een beden
kelijk streven achten, wanneer dit on
derwijs wordt opgevat in de zoals zij
ze -en, hier te lande gebruikelijke in
tellectualistische zin.
