II
m
KONINGIN bezocht DRENTE
Tweede Kamer deed Financiën af
Gewijzigde koers bij export-
credieten in overweging
Stichting vraagstuk paranormale
geneeskunst opgericht
In een verloren vallei werd de Internationaleover
stemd door het lied van de arbeid
Gloeilampjes
Een dode op de weg
Gemeente Den Haag
wil kerkenbouw
subsidiëren
H.M. discussieerde met jonge boeren
en boerinnen
Franse reservisten naar
huis
Bijna 4350 eerstejaars
W ereldomroep
Nederland
Tegemoetkoming aan tuinders ter zake
oorlogsschade
Exportcrediëten
Na de afwijzing door
de S.E.R.
ZATERDAG 19 NOVEMBER 1955
PAGINA 9
vallei van Mo I Rana, vergiftigd
door de rook uit de schoorstenen,
wel nooit meer helder zou zijn, en
pittig en sterk zoals zij er geweest
was gedurende wellicht een paar
millioen jaren. Het woog stellig
niet op tegen het feit, dat de fa
brieksschoorstenen nieuwe le
venskansen en een nieuwe toe
komst gecreëerd hadden voor
zeven duizend mensen, samenge
stroomd in een vallei die tien jaar
geleden nog gerekend werd tot de
89.6 procent van Noorwegens
grondoppervlak die officieel te
boek staan als „Mountainous
area": vergeten land. onherberg
zaam land, verloren land.
DIENSTBODE WAS NIET
NORMAAL
Ontslagen van rechtsvervolging
MGR OTTAVIO DE LIYA
RAADSHEER
Chicago
De spoorlijn en de dominee
Als men nu, zoveel tientallen
jaren later, door de kille herfst
avond van Lönsdal naar Mo I
Rana reist, heeft men weinig
moeite om te begrijpen hoe het
kwam, dat dominee Ole Tobias
Olsen met zijn propaganda voor
die spoorlijn jaren achtereen voor
dove oren preekte alvorens einde
lijk, in 1894, het Noorse Storting
aarzelend en zonder veel overtui
ging zijn goedkeuring hechtte aan
een eerste poging om het „verlo
ren land" enige garanties op een
toekomst te bieden.
Zelfs geen wolven
Nieuwe levenskansen-..
Vier-en-twintig uren later al
hadden de inwoners van Mo I
Rana ervaren, dat de lucht in de
Honiggraat voor Vorstin
Ronde-tafelconferentie
Drie gewonden
Stijging van 9 procent
Ambassadeur van India hoort
van successen en tegenslagen
Oorlogsschade voor tuinders
Belastingzaken
Kadaster
Nieuwe heffingsverordening van
het landbouwschap
Een steekvlam als symbool in Mo I Rana
De dienstbode B. uit Lichtenvoorde is
loor de rechtbank te Zutphen ontslagen
van rechtsvervolging met last dat zij ter
beschikking wordt gesteld van de rege
ring. Het meisje heeft in de afgelopen
winter de buurtschap Zieuwent bij Lich
tenvoorde in angst gehouden door het
stichten van een reeks branden, waarvan
er zes in het huis van haar werkgever
uitbraken. Eerst na lang speuren kwam
men tot de ontdekking, dat het stille
meisje de daderes was. Een psychiatrisch
onderzoek bracht aan het licht dat zij
niet normaal is.
B. en W. van Den Haag hebben In prin
cipe besloten de gemeenteraad voor te
stellen, de kerkenbouw te gaan subsi
diëren. Thans wordt overwogen, op
welke wijze dit beginsel gerealiseerd kan
worden. Verwacht wordt, dat het prae-
advies over ruim 2 maanden gereed zal
zijn. Begin 1956 zal het dan in openbare
behandeling in de gemeenteraad komen.
De H Vader heeft mgr Ottavio de Liva,
tot op heden auditeur op de Nuntiatuur
in Den Haag, benoemd tot raadsheer.
Mgr De Liva is Italiaan van geboorte
en van 1947 af in diplomatieke dienst.
Hij was achtereenvolgens werkzaam in
Wenen, Praag en Bonn en kwam in Juli
1954 naar Nederland als opvolger van
mgr Gino Paro.
Vooraanstaande personen uit diverse
kringen in ons land hebben het initiatief
genomen tot het oprichten van een „Stich
ting inzake het vraagstuk der paranormale
geneeskunst en haar maatschappelijke be
tekenis".
Zij achten het noodzakelijk, dat een uit
gebreid wetenschappelijk onderzoek wordt
ter hand genomen om een dusdanig in
zicht te verkrijgen in het totaal van de aan
dit onderwerp verbonden problemen, dat
eventueel kan worden gepoogd maatrege
len te ontwerpen, die beter dan de wet
op de--uitoefening van de geneeskunde van
1865, de mogelijkheid zullen verschaffen,
eventueel bestaande vermogens van ge
nezende aard dienstbaar te maken aan
het helpen van de lijdende mens. Aange
zien een onderzoek als hierboven bedoeld,
slechts kan slagen bij een voldoend bre
de en wetenschappelijk volkomen verant
woorde opzet zijn zij tot hun initiatief ge
komen.
De raad van bestuur dier stichting is
op het ogenblik als volgt samengesteld'
mr J. van Doorn, Den Haag, prof dr H
Fischer te Utrecht, mevr. Fortanier-de
door MARTIN W. DUYZINGS
Mo I Rana (Poolcirkel), October
ER sloeg een rosse steekvlam door
de vallei van Mo I Rana.
De nachten waren daar al guur.
De wind die loeiend uit het Oosten
kwam, streek over de gletschers op de
bergen die de vallei van Mo I Rana, een
grillig verlopend plateau aan een stille
baai van de Nordrana-fjorA, daar dicht
onder de Poolcirkel gevangen hielden. In
de Nordland-expres, het treintje dat
éénmaal per etmaal ginds, Noordelijker
nog, in Lönsdal zijn tocht naar het Zui
den en de bewoonde wereld begon, had
men de verwarming gestookt alsof wij
naar Spitsbergen moesten inplaats van
slechts naar Mo I Rana. De conducteur,
een lange, ernstige man in een uniform
dal aan een begrafenisonderneming her
innerde, noemde die trein „een sauna op
wielen". Hp telde, zo meldde hij, ge
woonlijk tussen Lönsdal, het beginpunt
van de spoorlijn, en Mo I Rana zijn
passagiers zonder enige moeite op de
vingers van zijn linkerhand, en die pas
sagiers waren doorgaans van liet in die
streken gangbare type dat U bij vijftien
graden vinnige vorst zo langs zijn neus
zegt, dat de ochtenden tóch al een beetje
frisser beginnen te worden. „Pioniers",
zei de conducteur. Zij hadden geen be
hoefte aan een trein vol dorre hitte en
beslagen ramen. Als het geen geologen
waren die met een tent, een draagbare
radio en een Geigercounter drie weken
in de bergen hadden gezeten, dai. waren
het wel bonkige, bij voorkeur zwijgende
mannen in bont gebreide truien die.
Noordelijker nog dan Lönsdal, onder al
les behalve comfortabele omstandighe
den aan de voltooiing van de Nordland-
spoorweg werkten. Er mankeerden aan
die spoorlijn altijd nog wel meer dan
honderd weerbarstige mijlen. Het zou,
dacht men, nog wel twee jaren duren
alvorens de Nordland-spoorlijn, een
eindeloze doolhof van tunnels en brug
gen en bochten en scherpe hellingen,
Bodö en de Westkust tenslotte zou heb
ben bereikt. Men ging de rotsen nu te
lijf met ultra-moderne drillmachines,
doch het land dat men met die spoorlijn
doorkruisen wilde, gaf zijn isolement
zelfs onder de druk der moderne tech-
tt> slechts moeilijk prijs. Het was, on-
d> and, bijna zestig jaar geleden, dat
men met de aanleg van de spoorlijn
.«war» HI - l
de ziekte,
echtgenote
Londen
„Publicity-crazy". Dat is
waaraan Lady Docker, de
van een Engelse groot-industrieel, die
met zijn geld en zijn vrouw niet goej
raad weet. nogal ernstig lijdt. Als ze
maar op de voorpagina's van de kran
ten kan komen, is haar alles bijna goed
Nu heeft ze weer van zich doen spreken
door als eregaste aanwezig te zijn op
een gangsters-party, waarbij het over
grote deel der invité's lieden waren, die
vele jaren opsluiting genoten hadden in
een pension van staatswege. De uit
nodiging voor dit partijtje was zeer
karakteristiek: een verzoek om te ko
men, getekend door Billy Hill (17 van
zijn 44 welbestede jaren in cje gevange-
nis) en voorzien va" z^n,,in aHe poli
tieregisters ter wereld welbekende vin
gerafdrukken.
Intussen: Lady Docker is toch wel
een beetje geschrikken van haar zucht
om maar iets buitenissigs te doen. Ze
heeft via haar secretaris laten meedelen,
dat ze echt niet wist dat het werkelijk
boever waren, waarmee ze,.., av,onj
doorbracht en dat ze eigenlijk mislein
was door de uitnodiging, die ze als een
grap had opgevat. Nu zal Lady Docker
wel diep geschokt op weg zijn naar haar
villa aan de Rivièra, om daar met dieP®
gedachten haar nutteloze leventje
vullen, totdat ze weer een nieuwe b
vlieging krijgt.
te
De vereniging van kappers (4000 le
den) heeft besloten, dat de Figaro's in
hun zaken de klanten voortaan over
iets anders zullen onderhouden dan de
vooruitzichten van het weer. „Uw ge
sprek moet dienstbaar zijn aan het
algemeen welzijn", zo staat er in een
circulaire te lezen en de nu komende
dagen zullen zijn gewijd aan een on
derwerp. dat o°k hier wel belangstel
ling geniet: het (on)veilige verkeer. Ta'
1 December duurt dit praatje en tegen
die tijd zal er een nieuw ..algemeen
onderwerp" opge§even worden.
Huil (Engeland)
Een Fins bruidspaar, hevig in olie-
kleding gehuld, is dezer dagen op volle
zee gehuwd, dertien kilometer buiten
de Engelse kust. Een Finse dominé ver
richtte de inzegening op een klein vis-
sersbootje. Daar de dominé pas in En
geland was gearriveerd en hij nog nte:
over de vereiste papieren beschikte om
zijn taak in Engeland te verrichten
hadden het Finse bruidspaar en hij de
we® aaar de zee gekozen.
OsloBodö begonnen was. Ook de di
rectie van de Nordland-spoorweg had
intussen wel geleerd, dat men, zo men
daar in de buurt van de Poolcirkel, in
Cen rauwe, duistere wereld van rotsen
en bergen en tomeloze watervallen, iets
ondernemen wilde, in decennia rekenen
moest, inplaats van slechts in jaren.
Nu in Europa, in 1955! liepen er
ginds in Bodö mensen rond die hun le
ven lang geen stap buiten het dorp had
den gezet en die, terwijl dag in dag uit
de straaljagers van het plaatselijke
Nato-vliegveld laag over hun houten
huizen loeiden, een locomotief, een sein
huiswachter en soortgelijke, uiterst nut
tige zaken nog altijd slechts uit de
prentenboeken en van horen-zeggen
kenden. Zelfs in Lönsdal waar in 1947
de eerste feestelijk gepavoiseerde loco
motief krijsend en kreunend in de rem
men was gegaan voor het houten sta
tionsgebouw, behoorden ook nu nog het
vertrek en de aankomst van de Nord
land-expres tot de schaarse plaatse
lijke attracties. Als, laat in de avond, de
trein zich schrap zette voor de lange
reis naar het Zuiden, als de locomotief
een roestrode vonkenregen uitwaaierde
over het duistere stationsemplacement,
stonden daar de burgers van Lönsdal,
de handen diep in de zakken, nog steeds
iedere avond weer te staren naar het
wonder der techniek dat een kleine eeuw
nodig had gehad om tot aan de Poolcir
kel door te dringen en vervolgens
merkte men dan wel waarom het alle
maal zo lang had moeten duren. De man
die, in allereerste instantie, deze spoor
lijn veroorzaakt had, was een dominee
geweest. Ole Tobias 01sen was zijn
naam, en ruim een halve eeuw voor, na
afloop van de jongste wereldoorlog,'het
Noorse parlement tenslotte zijn sanctie
gaf aan een „Noord-Noorwegen-Plan",
was, naar men nu volop erkent, Ole
Tobias1 Olsen er al achter, dat er een
tijd zou komen, dat Noord-Noorwegen
mèt de mensen die er wonen, ten dode
opgeschreven Z°U ztïn a's men het niet
tijdig verloste uit zijn isolement en als
men het niet, desnoods „par force" en
dank zij enorme, door het gehele Noorse
volk gebrachte offers, betrok in een in
dustrialisatie-proces dat van nature niet
de neiging had zich uit te strekken tot
een grauwe vlek: „verloren land".
De reis van Lönsdal naar Mo I Rana
duurt per trein enkele uren. De expres
twee personenrijtuigen en een goede
renwagon achter een amechtig hijgende
locomotief maakt daar het prae-his-
torische moyenne van nauwelijks veer
tig kilometers per uur. Het is gebeurd,
dat in de winter een kudde hongerige,
hysterisch jankende wolven wel vijf ki
lometers achtereen naast de spoorbatm
fuet de expres meeholde zonder dat zij
merkbaar buiten adem raakten Doch in
herfst vindt men langs de spoorbaan
van Lönsdal naar Mo I Rana zelfs geen
wolven. De wereld lijkt daar dood. Er
wonen ook daar nog mensen in smalle
valleien, doch er ligt altijd wel een berg
tussen hun lage huizen en de spoorlijn.
Er hingen wat sterren boven de bergen,
doch voor het overige gloeide er ner
gens nog een lichtje in de nacht. Het
geraas van de trein die, goedig hotse-
botsend in de rails, zijn weg zocht door
smalle kloven ej. lage, ruw uitgehouwen
tunnels, plantte zich met scherpe echo's
voort over een brok stugge, gigantische
ongenaakbare aarde.
Doch dan zag men, na uren als de
trein zijn laatste mijlen maakte over
een pad dat hoog boven de fjord aan
de rotswand kleefde, de enorme steek
vlam die uit een fabrieksschoorsteen
door de vallei van Mo I Rans sloeg
Die steekvlam, zeiden ze in Mo I Rans
niet zonder trots, stond daar als een
symbool. Daar, in een vallei die tien
jaar geleden nog tot het „verloren
land" behoorde, hadden de techniek en
de mensen veroveringen gemaakt. Ole
Tobias Olsen, dp koppige dominee die
aan het eind van de vorige eeuw
reeds beweerde, dat het voor Noor
wegen de moeite waard kon zijn. het
verloren land uit zijn iso'°m«*nt te
verlossen, had tenslotte gelijk gekre
gen....
Tien jaar geleden woonden er twee
duizend mensen in Mo I Rana, geen
mens wist nauwkeurig waaróm zij er
nog woonden. Het stadje had, naar
het scheen, zich zelf reeds overleefd. Het
had een paar min of meer florissante
jaren gekend toen, wat verderop in de
bergen, de ijzermijn van Dunderland
nog in exploitatie was, doch de mijn had
niet lang bestaan. De rotsige bodem gaf
ook daar zijn rijkdommen niet gaarne
prijs; men had ervaren, dat de ontgin
ningstechniek nog vele vorderingen zou
moeten maken alvorens men in Dunder
land opnieuw naar ijzererts zou kunnen
graven. Toen men dat ontdekt had en
men de mijn in Dunderland vervolgens
in allerijl sloot, begon Mo I Rana aan
een crisis. Wie niet ijlings wegtrok naar
andere oorden, liep gevaar, gegrepen te
worden door de steeds groeiende werk
loosheid; en wie niet heel sterk in zijn
schoenen stond, werd bovendien al gauw
gevangen door de holle leuzen van de
Noorsg communistische partij die, dank
baar profiterend van de aldaar heersen
de ellende, Mo I Rana in die dagen al
voor precies vijftig procent veroverd
had. Dat alles is slechts tien jaar gele
den. In die tien jaar zijn er in de
vallei van Mo I Rana wonderlijke,
grootse, meeslepende dingen gebeurd.
Bijna acht duizend mensen wonen er nu,
men schat, dat het er over wéér tien
jaar wel twintig duizend zullen zijn.
Aan de rand van de vallei en dicht bij de
baai staan honderden nieuwe, comfor
tabel ingerichte huizen in lange rijen. In
het eens zo stille haventje, werken
gloednieuwe, uiterst moderne haven
installaties practisch continu In de lob
by van het luxe-hotel ter plaatse hoort
men 's avonds ror.d het open haardvuur
wel vier verschillende talen spreken. In
de plaatselijke gemeenteraad is de com
munistische fractie intussen gereduceerd
tot een onbeduidend en machteloos
groepje hardnekkigen. Het stadje bloeit
in alle opzichten en men heeft geen
moeite om te ontdekken waaraan het
deze bloei te danken heeft. Er staat, op
het plateau van Mo I Rana een nieuwe
fabriek Daar vervaardigt men staal.
Nauwelijks een half jaar geleden pas
ontstak men er in de ovens de vuren.
„Het is m(j een vreugde U de verzeke
ring te kunnen geven, dat, al moge het
hier killer van klimaat zijn dan ginds,
de warmte van het Drentse hart stellig
niet onderdoet voor het enthousiasme
waarmede men U in Suriname en de Ne
derlandse Antillen heeft ontvangen".
Aldus zeide de commissaris van de Ko
ningin in Drente, mr J. Cramer, gister
middag tot II. M. Koningin Juliana, toen
zfl tijdens haar werkbezoek aan Drente,
in Emmen de lunch nuttigde.
Om half tien 's morgens was het be
zoek van de Vorstin begonnen, toen Zij
met de militaire Dakota landde op het
vliegveld Eelde. Na de begroeting door
mr Cramer ging het per auto naar Zuid
laren, waar een bezoek werd gebracht
aan het tehuis voor vermoeide vrouwen
„Berkenhof" van de Stichting Opbouw,
Drenthe. Via Vries wen! naar de provin
ciale hoofdstad gereden, waar bij het pro
vinciaal verzetsmonument een krans werd
gelegd. Het Asser Mannenkoor zong bij
dit plechtig moment het zesde couplet
van het Wilhelmus.
Na een oponthoud van precies tien mi
nuten werd de reis voortgezet. in de rich
ting Borger, waar het grootste hunebed
van Drente werd bezichtigd. Het volgende
bezoek gold een fabrieksmeisjescursus te
Nieuw-Buinen. Van hier uit ging de reis
naar Emmen, waar men tegen 1 uur ar
riveerde.
In de straten van Emmen had zich een
grote menigte verenigd om de intocht van
H. M. bij te wonen. De stoet reed recht
streeks naar hotel 's-Heerenhof, waar al
lereerst een vijftigtal Drentse burgers aan
de Koningin werd voorgesteld. Daarna
bezichtigde H. M. twee stands ingericht
door de platlelandsbibliotheek van Dren
te en de R. K. Gezinszorg in Zuid-Oost-
Drente.
Daarna werd de maaltijd genuttigd,
doch eerst maakte mr J. Cramer met
dankbaarheid van dit bezoek gewag, te
meer omdat dit zo kort viel na het bezoek
van het Koninklijk Paar aan de West.
Na de lunch werd een bezoek gebracht
aan twee wijkcentra in het uitbreidings
plan Emmermeer. De Koningin bewoog
zich zeer ongedwongen tussen een groep
ouden van dagen, die een gezellige mid
dag had in het centrum van de N. H. kerk
,,'d Zeihuuv". De Vorstin werd hier direct
attent gemaakt op de 80-jarige J. Jeuring
uit Emmen. Deze verzekerde de Koningin,
dat hij in de ruim 28 jaar, dat hij het
imkervak beoefent, nog nooit zulk een
goed honigjaar heeft meegemaakt als dit
maal. en dat hij nog nimmer zulke prach
tige honig van zijn bijen had gekregen.
„Kijkt U maar", aldus de heer Jeuring,
en hij liet een stuk honig in de raat zien,
dat hij daarna aan H. M. aanbood.
Bij het wijkcentrum „Ichthus" van de
Ger. kerk stond het school-harmonie-
orkest van Emmen opgesteld, dat vrolijke
marsen blies. Vervolgens werd nog een
uitvoerige rondrit door de Emmermeer
gemaakt, en daarna reed de Koningin in
de richting Zweeloo, waar haar bij de
nieuwe openbare school een album met
foto's van de gemeente door de burge
meester, mr H. Greebe, werd aangeboden.
Bij het tehuis voor bejaarden werd ook
nog even gestopt, waar het bejaarde .echt
paar Koops-Beuving de Koningin een
prachtig oud tinnen bord aanbood.
Daarna werd de laatste etappe aan
vaard, namelijk de reis naar Havelte,
waar een ontvangst was gearrangeerd in
de volkshogeschool „Overcinge". Hier
was juist een groep Drentse jonge boeren
en boerinnen in cursus bijeen en vereend
aan een ronde-tafel-conferentie. Tal van
onderwerpen kwamen ter sprake en ook
H. M. nam daaraan deel. Het werd een
zo boeiend gesprek, dat aan opbreken niet
werd gedacht. Het lag in de bedoeling, dat
de Koningin om half zes afscheid van
Drente zou nemen, doch het werd ruim
half zeven.
Wit te Overveen, J. Haas, arts te Utrecht,
prof mr J. Hooykaas te Scheveningen, mr
dr J. in 't Veld te 's-Gravenhage, J. Kap
pers, arts te Amsterdam, dr W. Kat, arts
te Amsterdam, mr P. van Leeuwen te La
ren, F. Mijnssen te Baarn. dr F. Nolle,
arts te Utrecht, mr C. Plug te Amsterdam
M, A. Reinalda te 's-Gravenhage, prof. ir
E. v. Selleger te Bergen, A. Stapelkamp
te Utrecht, prof dr W. Tenhaeff te
Utrecht, mr G. Vixseboxse te Holten, mr
W. Wendelaar te 's-Gravenhage, mr dr P
Witteman te Amsterdam. Deze raad zal
nog met een aantal leden worden uitge
breid.
Als dagelijks bestuur zullen optreden de
heren: mr dr J. in 't Veld. voorzitter
mr dr P. J. Witteman, vice-voorzitter,
J. Haas, arts, Utrecht, secretaris, F.
Mijnssen, penningmeester, prof dr H. Fi
scher, lid.
Aan de ministers van Sociale Zaken en
Volksgezondheid en van Justitie is mede
deling gedaan van de oprichting van deze
stichting en van haar doelen.
Frankrijk heeft gisteren besloten de
57.000 reservisten, die deze zomer zijn
opgeroepen om in Noord-Afrika te
vechten tegen de terroristen, nog vóór
Kerstmis met groot verlof te zenden.
Daartegenover zullen dienstplichtigen
die per 1 Januari zouden afzwaaien, lan
ger dienen, terwijl de nieuwe lichtingen
sneller- worden opgeroepen. Wanneer de
toestand in Noord-Afrika beter wordi
zullen de strijdkrachten daar worden
verminderd.
Op de onbewaakte overweg te Prin
senbeek is gistermiddag tegen half vijf
de 11-jarige Jacques V. uit Prinsenbeek
gegrepen door een dieseltrein. en op slag
gedood.
De jongen was op weg naar huis van
school, en kruiste de overweg op het
ogenblik, dat de trein naar Dordrecht
passeerde. Hij werd door de trein onge
veer 30 meter mee gesleurd en moet di
rect dood zijn geweest. De trein had een
minuut of twintig vertraging.
Drie personen zijn gewond, toen gister
middag tegen half zes de vrachtauto,
waarin zij waren gezeten, op een on
bewaakte overweg tussen Emmen en
Nieuw Amsterdam door een trein werd
gegrepen.
De auto, die het eigendom was van een
grossier in meel en koloniale waren in
Stadskanaal, werd bestuurd door S. van
de S. uit Nieuw-Buinen. De andere in
zittenden waren W. H. uit Stadskanaal
en H. H, uit Onstwedde. De wagen, waar
van het stuur aan de rechterzijde zat,
werd bü het passeren van de onbewaakte
overweg in de Kerkhoflaan gegrepen
door de „Blauwe engel", die op 17.20 uur
uit Emmen was vertrokken in de rich
ting Coevorden. De trein sleurde de auto
enige meters mee. Zakken meel en blik
ken conserven lagen overal verspreid. S.
van de S, liep wonden aan het voorhoofd
en enkele snp- en schaafwonden op. W.
H. kreeg een hersenschudding'en had
eveneens wonden aan het voorhoofd;
H. H. kreeg voornamelijk snij. en schaaf
wonden. Alle drie zijn overgebracht naar
het ziekenhuis in Emmen, vanwaar zij
later op de avond met een ziekenauto
naar hun woningen zijn vervoerd. De
cabine van de auto was geheel ingedrukt.
De „Blauwe engel" was iets beschadigd
en had 24 minuten vertraging.
Het C.B.S. heeft voorlopige cijfers ge
publiceerd van het aantal eerstejaarsstu
denten, dat medio October 1955 bij de
universiteiten en hogescholen was inge
schreven. Waren in October 1954 bijna
4000 eerstejaars ingeschreven, in October
van dit jaar bedroeg dit aantal bijna 4350;
een steiging derhalve met 9 pet. Relatief
gaven de studierichtingen aardrijkskunde
(69 pet), sociologie (50 pet) en psychologie
(35 pet de grootste stijging te zien; het
aantal eerstejaars daalde daarentegen bij
de faculteiten der godgeleerdheid (20 pet),
rechtsgeleerdheid (10 pet), tandheelkunde
(14 pet) en wis- en natuurkunde (4 pet)
(Van onze correspondent)
De ambassadeur van India, B. K. Ka-
pur, is gisteren zijn bezoek aan Hilver
sum begonnen met een kijkje bij de We
reldomroep Nederland en heeft het na
een intermezzo bij het raadhuis van'Du-
dok en de golflinks op de Lage Vuursche
daar ook beëindigd.
Toen was hij in de gelegenheid een
woordje te spreken tot zijn landgenoten
in India. En verder heeft hij de hele uit
zending naar India en Afrika bijgewoond.
Tijdens de bezichtiging van de studio
heeft hij ook nog kunnen vernemen van
het werk. dat de Wereldomroep zoal ver
richt en hoe successen en tegenslagen
daarbij schering en inslag zijn. Eén dsr
grootste successen is we] geweest het op
nemen op langspeelplaten van de mani
festaties tijdens het Holland Festival
Zo'n succes, dat men thans weer naar
bevriende buitenlandse radio-stations een
nieuwe serie langspeelplaten van het Ho1,
land Festival zal zenden.
Een tegenslag b.v. was, dat Liberia ook
zo'n zending had gekregen, maar dat de
klanken nooit de aether zijn ingezonden
De Nederlandse gezant aldaar moest tot
zijn spijt berichten, dat de platen kort ns
aankomst door een huisbediende wareo
gestolen. Er bestond nog een kleine kans
dat de platen, voordat ze in de zwarte
handel zouden verdwijnen, ergens in epn
winkel zouden worden ontdekt. Maar het
heeft niet zo mogen zijn. En Liberia heef:
daarmede een kans gemist.
'S-GRAVENHAGE, 18 November 1955
De Tweede Kamer had vanmiddag alleen maar de rest af te maken
van de begroting van Financiën, dat wil zeggen, dat alleen nog de antwoor
den van de minister en van de staatssecretaris moesten worden aanhoord,
waarna nog zou worden gerepliceerd. Het kon dus een korte middag wor
den, zoals de Kamer Vrijdagmiddag, wanneer de leden naar hun haardsteden
kunnen terugkeren, gaarne heeft. Er zat alleen het risico in van een uit
gebreide rede van staatssecretaris Van den Berge, die de zaken altijd tot
in de finesses behandelt dat risico steekt er altijd in, als men zo des
kundig is als hij alsof hij ieder detail staat uit te leggen voor de studen
ten van de Rijksbelastingacademie. Minister Van de Kieft zegt het altijd
wat sappiger en kórter en hij was dan ook in drie kwartier tijds met ziin
antwoord gereed. Maar de staatssecretaris had voor deze niet zo belangrijke
begroting niet zo belangrijk, omdat de beleidsvragen reeds bij de alge
mene financiële beschouwingen zijn behandeld in eerste instantie al
zeven kwartier nodig en daar kwamen na de replieken nog vlot drie
kwartier bij, zodat het toch nog laat in de middag werd eer de Kamer de
begroting zonder hoofdelijke stemming aannam.
Er werd dan ook in de wandelgangen a] gauw gevraagd: wat is de
overeenkomst tussen de staatssecretaris van Financiën en Wim Kan? Het
antwoord luidde: zij vullen beiden geheel alleen de helft van het programma
nen. die meenden, dat deze exportcredie-
ten moesten worden voortgezet hadden
het oog op de toekomstige structuurpoli
tiek Maar de zaak kwam vandaag t0ch
wel iets meer uit de grondverf. Minister
Van de Kieft erkende, dat men niet één
branche eenzijdig moest engageren. Dat
leverde grote gevaren op. Hij was zich
bewust, van het grote gevaar, dat daarin
schuilt ten aanzien van de buitenlandse
scheepsbouwers. Want het ging hier om
de scheepsbouw De heer Van Leeuwen
legde de vinger wat steviger op de zere
plek, toen hij zeide. dat dit tengevolge had
het bouwen met Rijksgeld van nieuwe
werven, die het buitenland in staat zou-
Wat werd er nu allemaal behandeld? O,
duizend en een dingen. Dat kan men ge
rust aan de staatssecretaris Van den Berge
overlaten en dat "waren dan zulke detail
kwesties, dat het niet eens allemaal te
vertellen is zonder op enkele pagina's
van de krant beslag te leggen.
Het belangrijkste was wel de Export
kredietverzekering. Wij hebben gisteren
hierover reeds gerapporteerd. De heren
■lanssen (KVP) en Van Leeuwen (VVD)
vonden, dat deze uit een oogpunt van con
junctuur moesten worden bezien. Dege-
den stellen schepen te bouwen met onze
credietfaciliteiten, om ons daarna te be
concurreren. Zo zei hij het wel niet pre
cies, maar dat was de teneur. Hier werd
dan nog de Herstelbank bijgehaald, die de
gelden verstrekt, maar daar kon de mi
nister eerst niets aan doen, omdat hij niet
kon ingrijpen in de beslissingen van de
Raad van Toezicht en de Commissie van
Advies, die iedere aanvrage beoordeelden.
Maar spreiding van credieten achtte hij
toch we] wenselijk en daar bleef-het bij.
Maar een goed verstaander, weet u
Minister Van de Kieft, het Rijksinkoop-
bureau verdedigend, zeide, dat dit vele
administraties aan andere departementen
overbodig maakt. Er werd op het ogen
blik bezien of de uitbreiding van deze
dienst met 13 ambtenaren beslist nodig
was en/of men de moeilijkheden niet op
een andere wijze zou kunnen oplossen.
Tussen de regels door stelde de minister
in het vooruitzicht, dat deze personeels
uitbreiding niet zou doorgaan of dat het
er Belangrijk minder zouden worden
Met betrekking tot de materiële oorlogs
schade werd op instigatie van de heer
Van Koeverden (K V.P.) de toezegging ge
daan, dat het verschil tussen de bijdragen
en de werkelijke kosten voor vernielde
tuiiidcrskassen en warenhuizen van 60 op
80 pet zou worden gebracht, een goed
succes dus voor deze afgevaardigde De
minister wilde er echter niet aan voor
de aanvullende bijdrage het bouwjaar
bepalend te doen zijn in plaats van het
jaar van aanvrage, waarom de heer Van
Koeverden ook had gevraagd. Het gaat
hier, zeide de minister. 0m de onrendabele
top en deze houdt verband met de inmid
dels gestegen huren van woningen en be
drijfspanden.
De staatssecretaris zag 'in het nlet-
voortschrijden der Westeuropese integra-
°P flsfaa' terrein geen pessimisme.
Ahes kan niet tegelijk worden aangepakt
Men moet met het initiatief wachten tot
het ogenblik gunstig is om de marche
commun op gang te brengen. Op een on
gunstig ogenblik zou men een ongunsti
ge beslissing krijgen en dan kan men
beter wachten.
Een afschaffing van de personele belas
ting wees hij natuurlijk van de hand.
Faciliteiten voor het sparen konden al
leen worden gegeven voor de bouwspaar-
fondsen.
Ook de meervoudige kinderaftrek voor
buitenshuis studerende kinderen, jonger
dan zestien jaar, moest eerst worden be
studeerd. De staatssecretaris voelde meer
voor het systeem van subsidie voor ver
voer, zoals voor schipperskinderen en kin
deren op de eilanden reeds werd gege
ven.
Van een vrijstelling van omzetbelasting
voor de credietverlening door. de Inkoop-
bureaux wilde hij ook niets weten. Zo
zijn er heel wat gevallen, zeide hij, zoals
bij advocaten en notarissen en die krij
gen ook geen vrijstelling. Neen, daartegen
had hij grote bezwaren.
Tenslotte het kadaster, waarover de
staatssecretaris ook weer zeer wijdlopig
handelde.
Het kwam erop neer, dat de moeilijk
heden daar waren ontstaan door de toe
neming van werkzaamheden, die aan het
kadaster worden opgedragen en die veel
groter is dan men in 1951 had verwacht.
Hij noemde in dat verband de watersnood
en de versnelde ruilverkaveling. Het werk
van het kadaster is onelastisch, dat. moet
exact gebeuren
Men kon deze moeilijkheden niet oplos
sen door het kadaster los te maken van
de belastingdienst. De enige band tussen
beide is de directeur-generaal van de be
lastingen, een man, die zijn sporen heeft
verdiend op personeels- en op organisato
risch gebied Schakelt men dit verband
uit. dan betekent dit alleen, dat men één
man uitschakelt en het staat te bezien of
daarmee de moeilijkheden zouden zijn op
gelost De staatssecretaris deelde voorts
mede. dat hij de promotiekansen aanzien
lijk had verbeterd In het begin van het
volgend jaar zouden er weer 20 hoofd
landmeters worden bevorderd.
Maar dat er uit deze dienst mensen
weglopen is niet te voorkomen, er is
schaarste in de soort en dus worden zij
weggekocht.
De volgende week zullen de begrotin
gen van Justitie, van Binnenlandse Zaken
en van Algemene Zaken woren behan
deld benevens een aantal losse wetsont
werpen. Een drukke week dus voor de
Kamer.
F. S.
H.M. Koningin Juliana bracht Vrijdag
een werkbezoek aan de provincie Drente
waarby diverse steden en stadjes werden
aangedaan. De foto laat zien hoe de
vierjarige Marjoreen Roukema het vond,
dat zij, toen H.M. arriveerde bij het rust
huis „de Berkenhofin Zuidlaren, aan
de hoge gaste een ruiker bloemen mocht
aanbieden. De bloemen wérden afgele
verd, maar helemaal van harte ging het
toch niet
Het bestuur van het Landbouwschap
zal op Woensdag 23 November a.s. in
openbare vergadering bijeenkomen in de
Lairessezaal van het Binnenhof te 's-Gra
venhage. Als belangrijkste punt vermeldt
de agenda de vaststelling van een veror
dening tot het opleggen van heffingen
(algemene heffingsverordening 1955) en
intrekking van de algemene heffingsver
ordening, vastgesteld op 16 Maart j.l.
Laatstgenoemde verordening was, zoals
men weet, niet goedgekeurd door de
S.E.R.
De nieuwe ontwerp verordening ver
schilt van de oude op twee onderdelen.
De oude was in principe voor onbepaal
de tijd vastgesteld. De looptijd van de
nieuwe verordening is teruggebracht tot
één heffingsjaar.
Het tweede verschilpunt heeft betrek
king op de regeling der contributie-af
trek. In de algemene heffingsverordening
waren de ondernemersorganisaties, wel
ker leden een bepaald deel van haar con
tributie op de heffing in mindering kun
nen brengen, aangewezen bij de verorde
ning zelf. Mede op grond van bezwaren
van de S.E.R. wordt dit systeem vervan
gen door een stelsel, waarin de aanwij
zing niet geschiedt bij de verordening
maar door het bestuur bij gewoon be
sluit.
Volgens de oorspronkelijke verorde
ning gaven contributie-kwitanties, die na
1 October 1955 waren ingezonden geen
recht meer op aftrek. Deze datum is
thans gewijzigd in 1 Januari 1956,
