Opnieuw viering van Bevrijdings
dag ter sprake
Bezwaren tegen instelling van
Spoorwegongevallenraad
Mi-lockl
Pauselijke Maandintenties van het
Apostolaat des Gebeds
De regeling van het kleuter
onderwijs
(ér
Je jacht opde\
pmeur-^t
i
Vliegen met straaljager veiliger
dan men denkt
Vijftig jaar Capucijnen-
op Borneo
De Kerk krijgt er steeds meer
zelfstandige positie
W'
PEPKA rose
D
Ministers zijn nog al tevreden
de tegenwoordige opzet
over
Gloeilampjes
m
Iwee doden op de weg
Z ÏS »T,',
«Sigarenkartel heeft ons
gediscrimineerd"
IN- en UITVALLEN
Techniek
7 Neus
Risicoregeling in de
woningbouw
Russisch kantoor aan
Suezkanaal
•ZATERDAG 26 NOVEMBER 1955
PAGINA 9
UTRECHTSE KELLNER
VERZAMELDE VOOR
250.000 KM REISBONNEN
socks of standing
VOOR DE MAAND DECEMBER
1. Hart van Jezus, moge de „Kruistocht voor een
betere wereld"" steeds rijker vrucht dragen.
Hart van Jezus, geef, dat de studenten aan de
Japanse universiteit van een gezonde geest wor
den doordrongen.
uit de krantenwereld
•f™? Philip Pinkhof
qeïll, gebonden f?.sc
'kkutn
onden
hircelona
Radiodislributie te goedkoop
De Spoorwegongevallenraad
mp&m
m'
lp
Grossiers in tabaksfabrikaten:
?'n h"r pBa8e;en
at"j's.
Ontroerend uitgeleide
Het werk van de zonen van St. Francis-
cus is dus zeker niet zonder succes ge
weest, maar hoe zwaar en moeilijk de be
ginperiode is geweest, zou de 80-jarige
Broeder Wilhelmus, een der pioniers,
kunnen vertellen, die nu nog zijn krach
ten in dienst van de missie stelt zij het
met het timmeren van kisten op de Pro-
cuur in Tilburg Hij behoorde tot de eer
ste zes missionarissen, die met de latere
Apostolisch Vicaris mgr Pacificus Bos, des
tijds provinciaal van de Orde op 16 Oct.
Optimisme voor de
nieuwe tijd
De tegenwoordige Apostolisch Vicaris,
mgr Tarcisius van Valenberg, die mgr
Bos in 1937 opvolgde, verklaarde ons zeer
gunstige perspectieven te zien en hjj is
zeer optimistisch ten opzichte van het
weer toelaten van nieuwe missionarissen
door de nieuwe Indonesische regering.
Tegemoetkoming aan de
bouwers
Als de konijnen in
Australië
's-GRAVENHAGE, 25 November 1955
De Tweede Kamer heeft hedenmiddag z.h.st. aangenomen de begroting van
lgemene Zaken en de begrotingen, welke onder het departement van Ver
eer en Waterstaat ressorteren, namelijk van de P.T.T., het Scheepvaartfonds
r> het Staatsvisserijhavenbedrijf te IJmuiden.
Over deze laatste begrotingen pleegt anders altijd dr Posthumus van de
.v.d.A. te spreken; deze keer werd hij, om begrijpelijke redenen afwezig,
ervangen door zijn fractiegenoot, de heer Vermooten. Bij hoofdstuk II A, de
egroting van Algemene Zaken, kwam het tot een debat met de minister
resident over de viering van de vijfde Mei. De heer Scheps (P.v.d.A.) wilde
amelijk een klaar en duidelijk bescheid wat nu eigenlijk de bedoeling was
an de regering met de viering van de vijfde Mei. Hij wilde niet ieder jaar
ie strijd voeren en toch niet in de mist varen. Met name wilde hij weten
f er op die datum een vrije dag zou komen voor het bedrijfsleven en voor
e scholen.
De heer Koersen (K.V.P-) herinnerde er aan, dat het regeringsstandpunt
erleden jaar afhankelijk was gesteld van het oordeel van de Stichting van
e Arbeid, die toen meende, dat het bedrijfsleven een tweede dag niet kon
lissen. Hij vroeg zich af in hoeverre dit standpunt nu nog gold. Er is nu de
logelijkheid geschapen van drie vrije dagen in de secundaire arbeidsvoor
aarden en men spreekt bovendien over verkorting van de arbeidstijd. Men
)u een van die drie vrije dagen kunnen reserveren voor het vieren van de
wrijdingsdag. Maar laat dan de regering het voorbeeld geven en die dag
'j geven aan het overheidspersoneel.
K.V.P. dienaangaande te leren kennen.
Een klein politiek stuntje. Hij valt nu niet
ziin eigen minister-president dr Drees
aan, maar als de K.V.P. hierin de rege
ring zou steunen, is het voor de goe
gemeente de K.V.P., die een vrije dag
afremt. Maar een vrije dag kan er komen
als men deze van de drie extra vrije
dagen afneemt.
Dinsdag zal er over de motie van de
heer Scheps worden gestemd.
Dan was er nog iets te doen over het
nachtfeest in kasteel Maurick waar 12
mensen van de R.V.D. aan zouden hebben
deelgenomen. Het was de heer Cornelissen
(V.V.D.). die dit ter sprake bracht. Het
bleek een storm In een glas water te zijn.
Dr Drees bracht het gerucht tot andere
verhoudingen terug door mede te delen,
dat slechts twee leden van de RVD. bij
de filmvertoning en het samenzijn daarna
waren aanwezig geweest en wel één
officieel en één niet-officieel.
De minister-president, dr Drees, ging
tar vlot op in inzoverre het betreft een
m die 3 vacantiedagen voor deze viering
reserveren. Hij had een gesprek gehad
iet de commissie die de tienjarige her-
anking had voorbereid, die zo'n groot
acces wag geworden en welke commissie
itussen zichzelf heeft ontbonden. Maar
3 leden dezer commissie zouden hem nog
•hriftelijk denkbeelden voor een jaar-
jkse viering aan de hand doen. Hij was
r echter niet vóór een vrije dag op te
iggen, men zou van een vacantiedag ge-
ruik kunnen maken. Men mocht zeker
st bedrijfsleven geen twee vrije dagen
aleggen, nu de secundaire arbeidsvoor-
'aarden zijn
erruimd.
Waarop de heer
ctoeps met een
lietezeggende
lotie kwam
'aarin de rege-
ng werd ult-
enodigd zo-
anige maat-
egelen te ne-
?n waardige
erdenking als
lgemene vie-
ng mogelijk
allen zijn. ech-
!r. nadat hij
«rder tot uiting
nen, dat zowel
ad gebracht dat waardige herdenking en
lgemene viering het zoveel mogelijk stil
aan van de arbeid zouden moeten in-
ouden.
Hij zeide deze motie te hebben inge-
lend, niet om de regering daartoe te
ivingen. maar om dc mening vart de
J. SCHEPS
Politiek stuntje
Spoorwegwet en wel door de instelling
van een Spoorwegongevallenraad
Ondanks het feit, dat de leden van de
vaste commissie voor Verkeer en Water
staat. in wier handen dit wetsontw,;y
was gesteld, in het Verslag verklaarden
zich hiermee zeer wel te kunnen ver
enigen, ontstond er al direct critiek op
dit wetsontwerp, toen de heer De Ruiter
(C.H.) verklaarde aan deze Spoorweg
ongevallenraad niet de minste behoefte te
hebben. De spoorwegongevallen zouden er
niet door verminderen en de minister
moest zijn verantwoordelijkheid behouden.
Er waren al „raden" genoeg, zei ook
de heer Oud met een verwijzing naar een
kortelings verschenen Engels boek „Go
vernment by committee" waarin Churchill
in het voorwoord had geschreven, dat de
commissies zich vermenigvuldigen als de
konijnen in Australië. Daar is. zo ver
klaarde de heer Oud, artikel 27 van de
Spoorwegwet, waarin de minister de be
voegdheid wordt verleend een openbaar
onderzoek in te stellen. Dit is voldoende,
zo verklaarde de heer Oud en nu gaat de
minister van een deel van zijn eigen be
voegdheid afstand doen. Toen het er kort
geleden in de Kamer om ging de uitkerin
gen der pensioenen van de zeelieden
oorlogsslachtoffers te doen beoordelen
door de Pensioenraad en niet door het
departement van deze minister, heeft hij
zich daartegen met hand en tand verzet
en voor de inschakeling van de Pensioen
raad was toen veel meer reden.
Ik verwerp een ontwerp van deze mi
nister liever niet, zo zeide de heer Oud,
laat de minister nu eenvoudig niet door
gaan met de behandeling en het ontwerp
geruisloos doen verdwijnen, dat is de
meest gelukkige oplossing.
De heer Verkerk (A.R.) was er ook al
niet blij mee, hij vroeg de minister nu
eens concreet uiteen te zetten, welke
noodzaak er bestond voor het instellen
van een Spoorwegongevallenraad bulten
de aandrang, welke door de Kamer was
uitgeoefend. Herinneren wij het ons wel,
dan was het de heer De Vos van Steen-
wijk (V.V.D.) in de Eerste Kamer, die
hierom had gevraagd.
De heer Bommer (P.v.d.A.) was ook niet
enthousiast, over het ontwerp, maar ver
wierp het toch nog niet.
Minister Algera deed het beste wat hij
in deze omstandigheden kon doen. hij ant
woordde nu nog niet. Het was tóch tegen
het einde van de vergadering en hij kon
zijn antwoord dus gerust uitstellen. Het
zal echter wel niet zo eenvoudig zijn om
de zaak van de baan te schuiven, zoals
de heer Oud voorstelde. Zoals gezegd, de
hele vaste commissie uit de Kamer heeft
zich met dit ontwerp verenigd en daarmee
zal dus eerst nog wel moeten worden
gepraat.óf minister Algera zal moe
ten besluiten de zaak tóch maar door te
zetten.
F. S.
De heer Jan Kuyper, kellner te Utrecht
die het vorig jaar een actie is begonnen
om reisbonnen in te zamelen voor patiën
ten die niet In staat zijn, hun reis naar
binnen- of buitenlandse rustoorden te
bekostigen, heeft dezer dagen de 250.000ste
kilometer ontvangen. Iedere dag ontvangt
hij uit. alle delen van het land stapels reis
bonnen.
De heer J. Bal te Hellevoetsluis maakte
de 250.000 vol.
Het Nederlands sanatorium te Davos
ontving uit deze actie 100 000 kilometer,
waardoor 14 patiënten in staat zijn ge
weest. een kosteloze reis naar Davos te
maken. Bovendien zijn enkele asthma-
patiënten naar rustoorden in de Zwitserse
bergen vervoerd. Een zesjarig meisje kon
op kosten van deze reisbonnenactie een
specialistische behandeling ondergaan in
Montreux.
uvraagt uwboekliandelJ
In het Noorden van Friesland wonen
tweelingbroers, die Maandag a.s. negen
tig jaar oud zullen worden. Het zijn
Fokke en Sjoerd Ozjnga. Sjoerd is het
boerenleven en het ouderlijk huig heel
zijn leven trouw gebleven. Hij woont
daar namelijk n,?S altijd en heeft onge
twijfeld een prima verzorging, want
zijn vier ongetrouwde dochters zorgen
natuurlijk als om strijd voor pa. Sjoerd
heeft het nooit zo ver gebracht, dat hij
een nacht buitenshuis verbleef Wel is
hü in zijn leven één keer in Groningen
geweest. miaar hij dankte waarschijn
lijk de hemel dat hij avonds weer
thuis was. Broer Fokke heeft een meer
„werelds' leven achter de rug. Die wilde
in zijn jonge jaren onderwijzer worden,
bracht het werkeiijk tot kwekeling
voor de klas, maar toen kwam het boe-
renhart weer boven en hij sleet ztfn le
ven als keuterboer Hogebeintum bij
Dokkum Beide oude heren zijn goed
gezand, maar wel wat 8iecht ter been.
Daaraan zal het el ligfien dat ze el
kaar, ,al wonen ze dan slechts op enkele
kilometers afstand, m geen vter jaar
hebben.
Hevig verbolgen wff ™'in'h®«r Jiri
Hajek, de ambassade1" van TSjech0.
slolwakije in de Engelse "Isw, toen
hij bemerkte dat er in. Z1J? op
verborgen plaatsen micr0I.V, waren
opgesteld. Dat was natuurlijk een Sme_
rige streek van de kapitaUf"??0? En.
■gelse autoriteiten en een ff'€erfe vc„h'
ging er naar het Engelse min
buitenlandse zaken. Het res Vtn vppI
echter heel anders en veroorzaak
blozende gezichten op de Tsjeo
ambassade Wat was namelijk .1
val'? Uit een onderzoek kwam v h„.
staan, dat een der oudste leden val1
ambassade-personeel de microfoons na
gekocht en ze had laten installeren vOor
de ambassadeur in dit niet lang geleden
betrokken gebouw kwam zetelen.
Een Spaans® J'^^rman is net zo lang
bezig geweest tot hy er ln siaag,(je een
vijftien jaar if *®,rPer wat dure ge
woonten bU zoals het eten
van soep, sPa*w,„ tï^st' aardappelen,
pudding en me'0 GCdier is Juanita
genaamd' en elk® te«en lunchtijd,
komt Juanita naav VUfeenkop bo
ven het water va, hJJVer en wacht
rvet Zo iano met de bek wij
Wt hei*Zal is «TeUen1'4 S"a"-
jaard-houdt lange sJ>aghetti bo
ven de bek en langzamerhan g dg
kan** het geval da" ftfk bln"en. De
111 edisndn? fi,nmaSaPnitend uit
ce" Spaanse wijnzak. Eenmaal haaide de
d«r van Ju^" Dllats vpP3e uit
nn karper n rw &Pöp
choon wate.r te dienen. Dat doet hij
nU ruet meer ant zwaar beledigd ver:
tchoenjfüamta letW^ v*r dagen
laflg met meer boven water.
De behandeling van de begroting van de
PTT. leverde behalve een aantal onbe
tekenende details alleen een bespreking
op over de moeilijkheden bij de draad
omroep oftewel de radiodistributie. De
heer Lucas (K.V.P.) berekende het tekort
daar op 12 per aangeslotene, de heer
Van Leeuwen (V.V.D.) rondde dit af tot
10 Een verhoging der tarieven met
een dezer bedragen zou, volgens minister
Algera. te verdedigen zijn uit een oogpunt
van economisch beleid als daartegenover
geen twee bezwaren bestonden. Het eer
ste bezwaar daartegen was het algemeen
prijsbeleid van de regering, dat prijsver
hogingen wil voorkomen en minister
Algera wees er daarbij op, dat de z.g.
vergeten groepen hier een grote rol spelen.
Ten tweede was er de vraag, welke in
vloed een prijsverhoging zal hebben op
het bedanken. Zes zeven jaar geleden
had er ook een prijsverhoging plaats ge
had en toen was men geschrokken van de
bedankjes. De minister wilde daarom nog
geen verhoging toepassen Zijn gedach'en
gingen meer uit naar het afsnijden van
netten, die niet rendabel waren te maken
en het beperken van de investeringen tot
de rendabele netten.
Wat de eerste postbestelling betreft
deelde de minister mede, dat er momen
teel proeven worden genomen in Delft en
Tilburg om de eerste bestelling vóór
negen uur te kunnen uitvoeren.
De aanvragen om telefoonaansluiting
bedroegen 50 a 60.000 per jaar. Het perso
neelsvraagstuk baarde bij de girodienst
nog steeds grote zorg, al was de toeloop
iets gunstiger dan men had verwacht Het
besluit om het tweede girokantoor ln
Arnhem te bouwen stond nu vast. Het
winstbedrag van de P.T.T. achtte de mi
nister niet overmatig hoog en een prijs
verlaging was dan ook nog niet mogelijk.
Moeilijkheden ontstonden er alleen bij
het scheiden op deze Vrijdagmiddag, toen
de Kamer toekwam aan de behandeling
van het wetsontwerp tot wijziging van de
Tandvleesversterkend
Tandbederf werend
Dfogistenj
Deze tandpasta
ApoiHe
WAT MijNhaBOT Maakt |SGOED
<i 1 J*
Een der Dayase zusters op Borneo, die
voor het missiewerk onder haar volk een
onontbeerlijke steun zijn.
De ministers Cals, Beel en Van de Kieft
hebben de Eerste Kamer hun memorie
van antwoord gezonden over het ontwerp
van wet tot regeling van het kleuter
onderwijs en van de opleiding van leid
sters bij dat onderwijs.
De ministers zijn zich ervan bewust, dat de
tegenwoordige opzet van het ontwerp nog
voor verbetering vatbaar is, maar menen,
dat, mede gelet op de financiële consequen
ties, voorshands met de huidige regeling
dient te worden volstaan. Zouden in de
toekomst een 0f meer wijzigingen ten
gunste van het kleuteronderwijs kunnen
worden aangebracht dan zal ook onder
het oog kunnen worden gezien, of het
mogelijk is, in de wettelijke regeling de
specialisten in kinderhygiëne en kinder
psychologie te betrekken.
Bij de verdeling van het subsidie over
het dienstjaar 1955 aan 26 opleidings
scholen is minister Cals uitgegaan van de
navolgende overwegingen.
Volgens opgave van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek was het gemid
deld percentage leerlingen der kleuter
scholen, naar de richting verdeeld, over
de jaren 19501954 als volgt:
R K46.3 procent
Prot.-Chr23.8 procent
openbaar en neutr.-bi.iz. 29.7 procent
Op grond van deze percentages is de
gemaakte verdeling van 12 R.K., 6 Prot.-
Chr. en 8 opehbare en neutrale-bijzondere
opleidingsscholen verantwoord.
Tevens is gestreefd naar een zo goed
mogelijke landelijke verdeling van het
aantal scholen, waarbij rekening is ge
houden met het aantal inwoners per pro
vincie. In dat l'cht 8czien. kan het aan
tal gesubsidieerde scholen per provincie
evenmin voel bezwaar ontmoeten. Dat in
Zuid-Holland 2 openbare en 1 neutraal-
bijzondere opleidingsschool voor subsidie
in aanmerking zijn gebracht, vloeit voort
uit de omstandigheid, dat in die provincie
wijsraa'd heeft gevraagd inzake het aantal
definitief te subsidiëren opleidingsscholen
en de gewenste spreiding daarvan over
ons land.
rlJ STAAN OP de drempel
van het atoomtijdperk. Een
sneller en radicaler ontwikke
ling heeft de geschiedenis nooit ge
kend. Ook voor de Kerk en het
Christendom betekent dit geweldige
proces de noodzaak van een vernieu
wing en aanpassing als nooit te vo
ren, een herzien van alle bestaande
vormen zonder lets van hun wezen
lijke waarden prijs te geven.
Z. H. Paus Pius XII. die zichzelf
„de heraut voor een betere wereld"
noemt, is nooit enig probleem uit de
weg gegaan. Van het begin van zijn
pontificaat heeft Hij over alle terrei
nen van het leven, alle beroepen en
werkzaamheden het licht van de leer
der Kerk helder doen schijnen. Vanaf
1952 echter is in zijn toespraken een
nieuw geluid te horen: de wekroep
tot alle christenen en alle goedwillen-
den op aarde om alle nodeloze dis
cussies te staken en gezamenlijk tot
de daad over te gaan, tot de een
drachtige opbouw van een nieuwe
samenleving, een betere wereld. Het
H. Jaar 1950 reeds had de Paus be
doeld als een wereldwijde uitnodiging
tot bekering, tot terugkeer. Nu wordt
als het ware het perspectief voor de
toekomst duidelijk: een nieuwe we
reld, waarin de mensen wederom de
kinderen van God zijn en zo als broe
ders en zusters in de éne grote men
sen- en volkerenfamilie hun samen
leving een nieuwe gestalte zouden
geven. Deze vernieuwingsbeweging-
die in Rome en Italië met opvallende
resultaten is gestart, wil alle reeds
begonnen initiatieven en strevingen
in alle diocesen en landen ter wereld
opvangen, stimuleren en hun een
gemeenschappelijke richting wijzen:
de opbouw van een betere wereld,
die Christus tot grondslag heeft.
De Paus heeft de intentie van het
Apostolaat des Gebeds voor Decem
ber willen wijden aan de „Kruistocht
voor een betere wereld" om daarmee
luider en dringender zijn oproep van
10 Februari 1952 over heel de wereld
uit te dragen, opdat alle goedwillen-
den zich aaneen zullen sluiten, alle
wankelmoedigen vurig worden en
opdat er een kracht van gebed achter
heel deze vernieuwingsbeweging zal
staan De wereld zal door ons. Ka
tholieken, worden gered of zij zal te
gronde gaan.
In deze opbouw van een betere
wereld heeft ook Nederland een eigen
taak te vervullen. Wellicht zijn wij
op een moment gekomen, waarop wij
als katholieke gemeenschap in haar
geheel tot een apostolische verant
woordelijkheid voor heel de Kerk
moeten ontwaken op straffe van
anders in een valse rust en zelfge
noegzaamheid te verstarren.
1 E MISSIE-INTENTIE van Decem
ber vestigt de aandacht op de
Japanse universiteiten. Japan
met ruim 80 millioen Inwoners heeft
226 universiteiten met bijna een half
millioen studenten. Zij zullen eens een
geestelijke macht vormen in het Azië
der toekomst Helaas, velen van hun
professoren zijn echter met Westers
materialisme vergiftigd, zodat juist
deze groep grote zorg baart.
„Over de ongevallen met militaire
straalvliegtuigen bestaat onder het pu
bliek een verkeerd beeld," zo zei de ma
joorvlieger T. J. A. Lamers van de Ko
ninklijke Luchtmacht tjjdens een lezing
in het Nationaal Luchtvaart Laboratorium
te Amsterdam voor een aantal leden van
de Koninklijke Nederlandse Vereniging
voor Luchtvaarttechniek. Hij had een
aantal statistieken meegebracht en vertel
de, dat de ongevallen percentsgewijze aan
het verminderen zijn. Het aantal vlieg
uren stijgt namelijk steeds meer; het aan
tal ongevallen houdt daarmee gelukkig
geen gelijke tred.
Overigens hoort het publiek van de
meeste ongevallen niets, omdat die zoveel
mogelijk, geheim worden gehouden. In de
pers verschijnen in hoofdzaak berichten
over dodelijke ongelukken. Als eerste re
den voor de geheimhouding der
overige ongevallen noemde spreker
het sparen van de betrokken vliegers of
leden van het grondpersoneel. „Want in
95 procent van alle vliegongelukken zijn
menselijke fouten de oorzaak." Wel kan
men aanvoeren, dat hetzelfde geldt voor
ongevallen met vliegtuigen der burger
luchtvaart, doch daarbij is een openbaar
onderzoek vanwege de verstrekkende en
gecompliceerde juridische en financiële
gevolgen noodzakelijk.
het aantal leerlingen der openbare en bij- Maar er is nog een tweede reden voor
zondere neutrale kleuterscholen 32.7 pro- j geheimhouding bij de luchtmacht. Alle
cent bedraagt van aantal leerlingen ongevallen tezamen, kunnen een juist
dier scholen in ons gehele land
Intussen kan worden medegedeeld, dat
minister Cals het advies van de Onder
beeld geven van de prestaties van de
luchtmacht in haar geheel of wel van een
bepaald toestel. „En die gegevens hangen
wij liever niet aan de grote klok," aldus
spreker; „daarmee zou men in feite de
vijand gratis inlichten."
Zoals gezegd, de ongelukken bewegen
zich overal in dalende lijn. Wanneer men
als voorbeeld de burgerluchtvaart der
Ver. Staten neemt, dan ziet men, dat daar
op iedere duizend vliegers in 1921 in to
taal 227 dodelijk neerstortten. In 1932 was
dit dodencijfer per duizend al gedaald tot
21.6 en in 1953 is nog slechts één vlieger
op de duizend dodelijk verongelukt.
Van de dodelijke ongevallen met straal
jagers in ons land krijgt men zelfs nog
een uiterst gunstige indruk, krijgen, wan
neer men onze cijfers vergelijkt met die
van de kleine luchtvaart in Amerika,
waaronder men alle plezier- en sport
vliegtuigjes rangschikt. In 1952 was er in
Amerika gemiddeld één dode te betreu
ren op 7500 vlieguren, hetgeen belangrijk
meer was dan bij onze militaire straalja
gers. Het dodencijfer daarvan bedraagt
namelijk 0.8 doden en wel op 10.000 vlieg
uren.
Majoor Lamers besprak uitvoerig de
mogelijkheden, die op den duur de vlieg
veiligheid zo groot mogelijk moeten ma
ken. Reeds werken op alle militaire lucht-
bases leden van een ongevallen-bestrij
dingsdienst. Deze vecht echter niet alleen
voor het behoud van mensenlevens. De
straalvliegtuigen zijn zo enorm kostbaar
(de prijs variëert van 1 tot 15 millioen
gulden per stuk), dat zelfs ieder klein
ongelukje op de grond in de papieren
gaat lopen, zodat de strijd voor veiligheid
ook een belangrijke financiële zijde heeft.
Het tijdens een in Utrecht gehouden ver
gadering genomen besluit van het sigaren-
kartel om de handelsmarges voor de tus
senhandel niet te verhogen hééft een reac
tie van de Nederlandse vereniging van
grossiers in tabaksfabrikaten ten gevolge
gehad. Van de zijde van deze grossiers
wordt thans medegedeeld „dat de aandacht
erop dient gevestigd dat het sigarenkartel
tegenover de handel bij herhaling mis
bruik van zijn machtspositie maakt". „Het
sigarenkartel heeft", aldus deze grossiers-
vereniging. ,,door het eenzijdig vaststellen
van ongelijke condities de grossiers tegen
over de winkeliers gediscrimineerd. Zon-
°er rekening te houden met de voor de
OntSsiers in de laatste 5aren sterk gestegen
n«osten, heeft het sigarenkartel ook nu
vine een bescheiden verzoek tot verbete-
sewe»an de grossierskorting van de hand
siers on z0 wordt van de zijde der gros-
Pgemerkt.
Van onze edacteur)
Vijftig jaar Missie van de Capucijnen op Borneo. Het staat er zo eenvoudig
en men is geneigd een statistiek te raadplegen 0111 naar de bereikte resul
taten te zien. Welnu, die zijn er. Het aantal katholieken op Borneo is in
deze halve eeuw geregeld gegroeid, de gemiddelde aanwas van liet Vicariaat
Pontianak bedroeg van 1905 tol 1938, toen het nog geheel Nederlands
Borneo besloeg, per jaar 300; van 1938 tot 1948, na de afscheiding van
Bandjermassin, steeg dit gemiddelde, ondanks de oorlogsjaren, tot 460
per jaar; van 1948 tot heden, na de afscheiding van Sintang, heeft men
een gemiddelde jaarlijkse aanwas van 1370 en liet ziet er naar uit, dat dit
wel geregeld 2000 per jaar zal worden.
Het aantal bekeerlingen is groter naar
mate het verzorgingsgebied kleiner
wordt. In het belang van de zielzorg
tere armoede geleden en menselijkerwijs
gezien leek het er dikwijls op, dat al het
werk tevergeefs was Langs de kust en de
trokken de Capucijnen zich daarom in grote rivieren wonen de Chinezen, on-
HoGorneden25iiaröP de weg Enkhuizen-
„nn het ge mevrouw B., wonen-
de zii on hans Leger Enkhuizen
zij op haa,. {iet3 iH de richtinx
toen
uit heeft vermoMoulj bespannen wa
gen en hê«» jermo^e^k
in dê vrachtauto. die haar vgn achteren
"op6 de .^nneXcaaastricumer(Weg in het baan
vak Heiloo-Cc.stneum js gistermiddag
den.
1926 geheel op het Westelijk gedeelte van
het eiland terug, om een Zuidelijk en
Oostelijk gebied aan de Missionarissen
van de H. Familie af te staan. Bovendien
werd in 1939 het binnenland van het
Westen, met Sintang als centrum, overge
nomen door de paters Montfortanen. Ook
zijn de Passionisten er na de oorlog met
een statie begonnen.
1905 naar Borneo vertrokken en daar let
terlijk en figuurlijk de hitte van de dag
gedragen hebben. De omstandigheden
waaronder toen nog 't missiewerk gedaan
werd, waren zeer primitief en men wist
eigenlijk maar weinig af van het im
mens grote eiland, waar de bruine paters
de Boodschap van Christus gingen pre
diken.
Van Singkawang uit begon het zware
werk en langzamerhand kwamen er in de
omgeving staties en bijstaties, Eerst in
1906 werd begonnen mef het bekerings
werk onder de Daya's. vroeger Dajakkers
geheten, in het binnenland, Er werd in
die tijd door de missionarissen soms bit
der wie de missionnermg zeer langz'aam
gaat, omdat zij zeer aan eigen traditie
gebonden zijn en op de Daya'g had men
aanvankelijk weinig vat, omdat zij zeer
primitief en zelfgenoegzaam zijn, uit wel
ke lethargie zij niet spoedig ontwaken
om zich voor nieuwe gedachten open te
stellen.
Na de tweede wereldoorlog, toen het
eiland eenmaal van de Japanners bevrijd
was, is het anders met hen geworden. Zij
voelen nu veel meer beschaving en ont
wikkeling. hetgeen aan de missie nieuwe
kansen geeft.
In het donkerste uur van de oorlog, in
1945, werd de eerste Daya, A. Ding ge
naamd, priester gewijd. De eerste Chi
nese priester van Borneo was reeds in
1934 gewijd, want langzamerhand hadden
de Capucijnen onder de Chinezen, die in
het algemeen daar een vooraanstaande
positie innemen, veel vertrouwen weten
te winnen. Thans vormen de Chinezen
zelfs een derde deel van de katholieken.
Er werken nu 12 Chinese priesters, onder
wie 8 uit China gevlucht.
Nu de emancipatie bij de Daya's door
breekt, interesseren zij zich ook meer
voor het onderwijs, waarbij vooral de
Broeders van Huybergen zich zeer ver
dienstelijk maken. Meer en meer slaag
de de missie erin onderwijzers en cate
chisten uit de bevolking te recruteren en
de Zusters van Veghel, die sinds 1906
zich wijden aan de verpleging van we
zen en zieken, hebben nil 12 Dayase en
23 Chinese zusters als medewerksters.
Zo wordt de Kerk op Borneo steeds
zelfstandiger, wat bij de huidige politieke
constellatie zeer gunstig is.
De zeer goed geoutilleerde ziekenhui
zen staan in hoog aanzien en in October
1954 wist mgr met de minister een con
tract te sluiten, waarbij het eigendoms
recht van de Missie notarieel werd vast
gelegd, terwijl is overeengekomen dat de
regering de redelijke tekorten op de
exploitatie betaalt. Mgr Van Valenberg
was vol lof over de vijf missie-artsen, die
bij hem gewerkt hebben en een goed be
grip hadden voor de nieuwe toestanden
in Indonesië
Bij alle ellende, die de missie tijdens
de Japanse bezetting te doorstaan had
en waarbij 1400 mensen op Borneo zijn
vermoord, alle missionarissen in interne
ringskampen terecht kwamen, gebouwen
en materiaal van de Missie zware schade
opliepen was een lichtpunt de trouw
van de katholieken. In de jaren 1942
1945 toen er van geestelijke verzorging
geen sprake was. is slechts 2 pet afgeval
len. Het Vicariaat, dat 98.000 inwoners
heeft, telt thans 12.000 katholieken.
In de eerste volksvertegenwoordiging,
die in 1948 voor West-Borneo werd sa
mengesteld, waren heel de Daya-fractie
en drie Chinese vertegenwoordigers ka
tholiek. De eer hiervan mag zeker terug
vallen op de Missie, die onder deze vol
ken voor de nodige scholing gezorgd had
Er is dus alle reden het gouden jubi
leum van de Capucijnen-missie op Bor
neo dankbaar en feestelijk te vieren. Dit
zal geschieden Woensdag 30 November
a.s. te Tilburg, waar mgr Van Valenberg,
dié nog tot 1 Februari in het land is, een
pontificale H. Mis opdraagt in de Capu-
cijnenkerk aan de Korvelseweg. Om
12 uur is er een herdenkingsbijeenkomst
in het Militaire Tehuis, waar o.a. een
vertegenwoordiger van het Hoge Com
missariaat van de Republiek Indonesia
aanwezig zal zijn en spreken zullen pater,
provinciaal en oud-minister P. Kerstens.
Twee glunderende Dayase kinderen, die
dank zij het werk van de missionarissen
op Borneo, de primitieve levensomstan
digheden van hun voorouders niet meer
kennen. Op deze jeugd bouwt de Kerk
daar haar verwachtingen.
Zeer tot onze materiële schade heeft de
techniek nimmer een vleugje enthousi
asme van ons kunnen afpingelen. Al die
schone en verlokkelijke annonces, waar
in jonge borsten levensposities en gouden
bergen beloofd werden, mits zij een harts
tocht hadden voor de techniek, waren,
niet voor ons geschreven.
Een ogenblik hebben wij gedacht, dat
dit anders was, toen een deuren-fabrikant
een kracht vroeg, volledig op de hoogte
met de deuren-techniek.
Nu had en heeft de deur als verschijn
sel voor ons geen problemen en stout
moedig als wij zijn schreven wij de man.
Wij begonnen hem te vertellen, dat wij
maar met de deur in huis wilden vallen
en wij besloten met de wens, dat hij on»
spoedig in staat zou stellen weer een
deur in te trappen, hiermede aantonend,
dat wij het deuren-idioom volledig onder
de knie hadden. Maar de deurenmaker is
er niet ingetrapt. Hij was er niet van
overtuigd, dat wij de scharnier-construc-
tie door hadden.
Wij vertellen U dit alleen maar om aan
te tonen, dat de wereld van ons niet moet
verwachten, dat wjj mee kunnen werken
aan het omhoog stuwen van de techniek.
Wij hebben zelfs het fijne niet begrepen
van die nieuwe Engelse volkswagen, die
het mensdom weer een stukje gelukkiger
gaat maken. En het stond toch zo duide
lijk in de krant. Een pomp perst een spe
ciale transmissie-vloeistof door de buizen
naar de turbines en dan krijgt de wagen
een snelheid van 135 km.
Wij bespraken deze materie met de
waard, die ons altijd een gastvrij onthaal
biedt wanneer het regent.
Automobielen, zo zei hij. leggen de mens
aan banden (aardig gezegd van hem), je
kunt niet meer doen waar je zin in hebt
(en niet meer drinken vulden wij aan)
en toch heeft iedereen zo'n ding beslist
nodig. Alle middenstanders mijnheer moe
ten zo hard werken om het hoofd boven
water te houden en zijp 's avonds zo moe,
dat ze beslist een auto nodig hebben om
een brief op de post te brengen.
Toen kreeg hij ruzie met zijn vrouw.
Niet om die middenstand, maar om het
feit, dat zij de vol-automatische pick-up
had aangezet. Het was zo'n fel- en veel
kleurig apparaat, waar je een dubbeltje
in moet gooien om er muziek uit te krij
gen. Hij wou dat ze het ding afzette, had
spijt dat hij het ding in huis had gehaald
en verweet haar dat zij haar hele huis
houdgeld erin gooide.
Zij wierp hem tegen, dat hij het ap
paraat zélf in huis had gehaald en dat
het er niet voor niets stond. Er vielen
woorden, die we niet zullen vermelden,
omdat het geen zin heeft iemands huis
houden op straat te gooien.
Het slot was, dat hij boos naar bed ging
en dat zij met een nors gezicht zijn plaats
achter de tapkast innam en dat allemaal
onder de vrolijke klanken van een Zuid
amerikaans rhythme.
Buiten in de regen bedachten we, dat
het gemis aan technische vaardigheid ons
lekker niets kon schelen. Techniek, het
was weer duidelijk gebleken, maakt ook
niet gelukkig.
-">A
Met het oog op de ontwikkeling van de
materiaalprijzen hebben de Vereniging var>
Nederlandse Gemeenten en de Raad van
Bestuur Bouwbedrijf een wijziging aan
gebracht in de „Risico-regeling woning
bouw 1954". De minister van Wederopbouw
en Volkshuisvesting is blijkens een circu
laire aan de gemeentebesturen bereid bij
de financiering van woningen met deze
wijziging welke redelijk wordt geacht
rekening te houden. Zij zal worden toege
past op werken, die op of na 15 November
1955 zijn aanbesteed.
Ingevolge deze wijziging geschiedt geen
verrekening van prijsstijging van bouw
stoffen, indien die stijging beneden de 4 pet
vroeger 7,5 pet blijft Bij overschrij
ding van deze grens zal voorts niet. zoals
tot nu toe, 80 pet, maar 90 pet van de
overschrijding ten laste van de opdracht
gevers komen.
Tussen Egypte en de Sovjet-Unie Is
een accoord gesloten, op grond waarvan
het laatste land in Port Said een consu
laat zal vestigen voor de behartiging van
de Russische belangen in de zone van
het Suezkanaal. Dit zal het tweede Rus
sische consulaat in Egypte zijn. In Cairo
is reeds een consulaat-generaal geves
tigd.
