Hongaarse huisvrouwen
moeten dikke beurs hebben
Doelmatigheidscontröle op
Staatsuitgaven nodig
c
Aanklacht tegen Peking
Controlering van gevaarlijke radio
activiteit
Een kilo koffie kost honderdveertig gulden
Allemaal nep
Rechterlijke uitspraak vergroot chaos
in Oostenrijks huwelijksrecht
Wegenwachten in de lucht
Kamerleden krijgen onvoldoende inzicht
Lokettisten moeten
revolver bij de hand
houden
Ike gaat Kerstmis in
Washington vieren
Protest-schrijven van 63 missionarissen
W»
Priesters, die zonder voorafgaand burgerlijk
huwelijk kerkelijk huwelijk inzegenen,
niet strafbaar
Men kan aard en tijdstip van radio
actieve explosies peilen
Ontdekking en analyse
van radioactieve stoffen
Schepen vroren in
DINSDAG 20 DECEMBER 1955
PAGINA 5
Modern comfort
Duur
G R Q 1 4 3 7 8
PRODUCTIECIJFERS
VAN DUSSELDORP EN CO-
85 ct per pakje
BANKOVERVALLEN IN
WEST-DUITSLAND
Japan verzamelpunt van
radioactieve wolken
De mensheid in gevaar
JURY PRIJSVRAAG
TONEELSCHRIJF
KUNST 1955
(Van onze speciale correspondent
Alfred van Sprang)
BOEDAPEST, najaar 1955.
De ambtenares van de afdeling voor
lichting van het Hongaarse ministerie i
van buitenlandse zaken bestudeert aan
dachtig mijn lijstje met wensen. Boven
aan staat bezoek aan kardinaal Mind-
szenty. Daar leest ze echter zonder iets
te zeggen overheen. Het tweede punt
trekt haar kennelijk meer aan.
„U wilt met een Hongaarse huis
vrouw spreken?"
„Ja'.
„Waarover?"
„Over het huishouden en zo".
„Ik zal het bespreken".
Een paar dagen later komt ze me ha
len. We rijden naar een nieuwe wijk
met moderne flatgebouwen van zes en
zeven verdiepingen. Op de tweede ver
dieping van écn van die flatgebouwen
bellen we aan bij een deur met de naam
Belteki Sandor (in de Hongaars ver-
meldt men eerst de achternaam en dan
Pïs de voornaam) erop. Ik maak me i
geen enkele illusie een doorsnee huls-1
vrouw te ontmoeten. Ten eerste wegens
de uitgekozen wijk. Ten tweede we
gens de twee ingelijste diploma's, welke
in de gang hangen. Het ene draagt de
naam van Sandor Belteki en het ande
re van Sandorne Belteki. En ze delen
mede, dat aan beiden wegens uitzon
derlijke prestaties de eretitel van Sta-
chanov-arbeider verleend is.
We gaan naar binnen.
Sandorne Belteki laat vol trots haar
woning zien. Eerst de keuken met een
miniatuur balkon. Er staat onder an
dere een gasfornuis in met er achter
een plaat met een Hollandse molen.
Daarnaast is de woonkamer. Het is een
kleine kamer, welke volgepropt is met
net. maar erg ouderwets met pluche be
kleed meubilair. De wandversiering be
staat uit een afzichtelijk schilderij, dat
een winterlandschap voorstelt, een por
tret van de Hongaarse communistenlei
der Matyas Rakosi en twee tevreden
heidsbetuigingen van de fabriek, waar
haar man werkt. Er zijn verder nog
twee kleine slaapkamers en een
douchecel. Er is electriciteit, gas, warm
water en centrale verwarming. Het is
dan ook een voor Hongaarse begrippen
luxueus huis voor een gezin van man,
vrouw en drie kinderen.
„Hoeveel huur betaalt u hiervoor?",
Informeer ik,
„Inclusief centrale verwarming 84
per maand".
,.En hoeveel verdient uw man?"
525 per maand plus een premie naar
gelang van zijn productie
„Waar werkt hij?"
„Op een houtfabriek".
,,En werkt u ook?"
„Ja. ik maak thuis kinderkleding
voor een winkel".
„Hoeveel verdient u daarmee?"
„Ongeveer 350 per maand".
De inkomstenbelasting is zeer laag.
Men betaalt echter wel 3% premie voor
het ouderdomspensioen. Verder contri-
butiè aan de vakbond en aan de partij
(als men d;aar lid van mag zijn) en een
Sandorne Belteki flinksen een buur
vrouw proeven in de groentenwinkel een
watermeloen. De Hongaren zijn verzot
op deze vrucht.
abonnement op het officiële dagblad
Sza.bad Nep (Het Vrije Volk). Boven
dien wordt er verwacht dat men inte
kent op de vrijwillige staatslening. Wie
ouder dan twee-en-twintig jaar is en
geen kinderen heeft moet een speciale
belasting van 4% betalen. Iedereen is
vrij verzekerd tegen ziekte. In ver
wachting zijnde vrouwen krijgen drie
maanden verlof en een toelage voor de
aanschaffing van de eerste benodigdhe
den voor de baby. Op alle fabrieken en
kantoren zijn cantines, waar men heel
goedkoop een eenvoudige warme maal
tijd kan kopen. En wie zijn best doet
mag voor een paar gulden per dag twee
weken vacamtie doorbrengen in één
van de vele vacantiehuizen van de
staat.
Het leven is echter duur.
Dat blijkt als ik met Sandorne Belte
ki boodschappen in de buurt ga doen.
In de wijk zijn allerlei moderne win
kels (staatswinkels natuurlijk) waar
door het niet nodig is helemaal naar de
binnenstad te gaan. Daar komt ze dan
ook weinig want ook voor ontspanning
(bioscoop, sport, enz.) kan ze dicht bij
huis blijven.
„Zijn er nog artikelen gerantsoe
neerd?" vraag ik haar.
„O, nee", antwoordt de ambtenares
van buitenlandse zaken voor haar.
„Hongarije was één van de eerste
landen, waar de rantsoenering afge
schaft is".
„Behalve benzine dan".
„Nou, jabenzinegeeft ze
toe.
Er moge dan verder geen rantsoene
ring bestaan, schaarste is er wel. Vlees,
eieren, cacao en rijst zijn lang niet al
tijd te krijgen. Kalfsvlees kan men
eigenlijk alleen op doktersadvies ko
pen. Veel van deze artikelen worden
(Advertentie)
van de Nederl. Credietbank voot'
STICHTING HULPACTIE voor HONGARIJE
Jaarlijks wordt bij de algemene be
schouwingen over de begroting door de
leden van de Tweede Kamer gewezen op
Door de voorlichting van het zelfstan
dige bureau zou de Kamer beter In
staat moeten worden gesteld tot oordelen
Thans is het haar niet mogelijk voldoende
inzicht te krijgen. Zij moet vertrouwen op
de ministers, die zelf ook niet alles kun
nen napluizen en afhankelijk zijn van hun
ambtenaren.
De overige fracties stonden aarzelend
tegenover dit voorstel van dr Lucas, ter*
wijl ook de regering zich niet enthousiast
toonde.
Hoewel dus de vooruitzichten op inper
king van de staatsuitgaven ogenschijnlijk
niet groot zijn, verklaarde dr Lucas tij
dens het op zijn inleiding volgende de
bat nog, dat hij overtuigd is, dat de cri-
tiek, welke door de Kamer aangaande
het financiële beleid is uitgeoefend haar
invloed niet zal missen. Ook al kan dit
nog niet in de begrotingscijfers tot uiting
komen.
In haar prettige keuken bereidt San
dorne Belteki een typisch Hongaarse
verse paprika.
de styging van de staatsuitgaven enf^ver aangevraagde^ begrotingsgelden.
wordt vanuit de Kamer aandrang uitge- 1 ,J J~
oefend tot verlaging daarvan. Maar bij
de behandeling van de afzonderlijke
hoofdstukken van die begroting komen
van de zijde van de verschillende spre
kers der fracties weer tal van wensen
naar voren, welke nieuwe uitgaven met
zich mee zouden bremzen. Vele van deze
wensen zijn redelijk en het is moeilijk
een eerlijk en verantwoord standpunt
hierover in te nemen, aldus sprak dr A.
M. Lucas gistermiddag tijdens de eerste
lunchbijeenkomst, welke de St. Adelbert
Vereniging te Rotterdam had belegd.
Hij wees er op, dat de staatsuitgaven
sinds 1953 een progressieve stijging ver
tonen en ook in verhouding tot het na
tionale inkomen flink zijn gestegen.
Dr Lucas kan zich wel met een stijging
verenigen, maar dan onder voorwaarde,
dat de bedragen een nuttig rendement
leveren en dat de kip met de gouden
eieren niet wordt geslacht. Hij gaf enkele
sprekende voorbeelden, om aan te tonen,
dat in vele gevallen zeker geen maxi
maal nut wordt verkregen. Dit is ook
niet altijd mogelijk. Spreker stelde ech
ter, dat het overheidsapparaat te groot
is geworden, en dat controlemiddelen, die
voorheen voldeden, thans ontoereikend
rijn geworden. Daarom heeft hij bij de
begrotingsbehandeling gevraagd een
doelmatigheidscontröle door de Tweede
Kamer .te doen instellen, waartoe een af
zonderlijk apparaat van de Kamer in het
leven zou moeten worden geroepen. De
taak van dit apparaat zou niet door de
Algemene Rekenkamer kunnen worden
vervuld, omdat de Rekenkamer alleen
maar op grond van klachten achteraf
contróle kan uitoefenen.
De fa J. M. W. van Dusseldorp en Co
bericht, dat op onderstaande onderne
mingen is geoogst, resp. in Jan./Nov. '54
en Jan'Nov. '55: thee (droogD Pasir
Nangka 2.741.880 hkg. 2.647.490 hkg Pasir
Maiang 930.815 hkg. 944.212 hkg. Sukawana
340.606 hkg. 301.530 hkg Tjipetir/Mangala
233.288 hkg. 464.075 hkg!
Thee (natblad): Lodaia 1.666.821 hkg
1.730.422 hkg.
Rubber Tjipetir/Mangala 144.451 kg
116.678 kg. (in deze cijfers is opkoop-thee
begrepen).
Het is een vreemde gewaarwor
ding te ontdekken hoe kwistig
men in Hongarije het woord nep
gebruikt.
Het nieuwe stadion met plaats
voor 100.000 toeschouwers heet bij
voorbeeld het Nep Stadion. Boven
verscheidene koffiehuizen staat zo
maar Nep Buffe. De grootste
sportkrant heet Nep Sport. En zelfs
het officiële orgaan van de Hon
gaarse communistische partij heeft
het woord nep in zijn naam.
De verbazing over zoveel veron
derstelde zelfcritiek verdwijnt ech
ter als men er achter komt, dat
nep het Hongaarse woord voor_
volk is.
namelijk naar Rusland en Oost-Duits-
land uitgevoerd. En goed Hongaars var
kensvlees wordt met. Frankrijk geruild
voor inferieur rundvlees.
Terwijl Sandorne Belteki voor de
verschillende toonbanken van een krui
denierswinkel op haar beurt wacht, no
teer ik wat prijzen. Suiker 4.20 per
kilo, kaas 1.60 per ons, boter (die
haast niemand op het brood eet even
min trouwens als margarine omdat men
varkensvet gebruikt) f 11-50 per pond,
margarine 8.75 per kilo, vet 10 per
kilo. eieren 0.75 per stuk, brood
(grauw) 1.05 per kilo, spek 17 per
kilo ham 2 per ons, een blikje lever
pastei van 150 gram 3.15. Koffie en
thee zijn schrikbarend duur. Een kilo
koffie kost 140 en een kilo thee f 105.
Peper is, zo duur dat die niet eens in
de restaurants 0p tafel staat. 'nO nsk ost
28. Een kilo aardappelen kost 0.40
en een kilo vlees van 9.80 tot 11.20.
„Is het in Nederland goedkoper?" wil
de ambtenares weten.
„Veel goedkoper", zeg ik.
Dat geldt ook voor kleding. Een con-
fectie-japon van matige kwaliteit kost
140. tot 175.Een meter goede
stof doet al gauw 70.en het maak
loon voor een japon is 175.Een
confectie-costuum voor heren varieert
van 200.tot 500.Voor een goed
maatpak moet men 700.— neertellen.
Een paar nylon kousen kost van f 28.
tot 38.en een eenvoudige onderjurk
van nylon 90.Schoenen zijn ook
duur: 70.— tot f 175.®r zijn nog
wat particuliere schoenmakers en die
leveren schoenen naar maat voor 175
tot 275.
Sigaretten variëren van 0.90 per 25
tot 2.10 per 20. De prijzen in de bio
scopen lopen van 0.65 tot 2.60, in de
opera van f 3.50 tot 12.50. Een over
stapje op de tram is 0.25 en op de bus
0.50.
Deze cijfers spreken voor zichzelf. Ze
bewijzen, dat het leven in Hongarije,
ondanks alle premies en emolumenten,
toch wel erg duur is En dan heeft de
familie Belteki het nog een stuk be
ter dan vele andere gezinnen. Er zijn
natuurlijk ook mensen, die een veel
hoger inkomen hebben (bijvoorbeeld
hoge partijfunctionarissen, oudere art
sen, die ook nog een particuliere prak
tijk hebben uitverkoren kunstenaars en
sportsterren) maar daar staat tegenover
dat veel en veel meer Hongaren met
heel wat minder moeten rondkomen.
Het inkomen van tienduizenden typis
ten, chauffeurs, tramconducteurs, kell-
ners, brievenbestellers en winkelbe
dienden beweegt zich in de buurt van
de 300 per maand. En dat is werke
lijk niet genoeg om de mensen dank
baar voor het communisme te stemmen.
(Nadruk verboden).
Postbeambten in West-Duitsland zouden
voortaan met een revolver gewapend ach
ter hun loketten moeten zitten, zo meent
de minister van binnenlandse 'zaken van
het land Noordrijn-Westfalen, dr. Meyers.
Hij heeft aan de minister voor de poste
rijen verzocht, deze veiligheidsmaatregel
te treffen om te bandieten af te schrikken,
die in steeds toenemend getal aanslagen
op de kassiers van postkantoren en lande
lijke banken plegen. De roofovervallen
op wegen en op openbare kassen zijn vol
gens Meyers tot de ergste plaag van zijn
land geworden. De minister verlangde
drakonische maatregelen tegen de rovers,
wie een briefje van tien mark meer waard
is dan een mensenleven. Hij deelde mede,
dat hij in alle districten speciale politie
diensten heeft laten inrichten om de roof
overvallen tegen te gaan.
Vooral op de dagen, waarop de kasssen
voor het uitkeren van pensioenen en ande
re regelmatige betalingen gevuld zijn,
zullen alle denkbare veiligheidsmaatrege
len worden genomen. Aan het onenbaar
ministerie heeft de minister verzocht voor
taan de strengste straffen tegen rovers te
eisen. De meeste der tot dusver door de
politie gegrepen bandieten waren jon
ger dan dertig jaren en door overmatige
spilzucht op de weg van de misdaad ge
raakt.
President Eisenhower zal de Kerstdagen
in Washington doorbrengen, aldus heeft
de assistent-perschef van het Witte Huis
meegedeeld.
Het zal van het weer afhangen of de
president van Gettysburgh naar Washing
ton zal vliegen of de reis per auto zal
maken.
Cai.,
doe
Noot Redactie: Het Nationaal Co
mité ter bestrijding van het Concen
tratiekampsysteem schrijft ons te
hebben ontvangen een brief, getekend
door 63 religieuze zusters en priesters,
die als katholieke missionarissen in
China werkzaam zijn geweest en door
de regering der „Volksrepubliek" al
daar naar willekeur zijn gearresteerd
en gevangen gehouden.
Deze missionarissen doen een drin
gend beroep op het internationale co
mité om uit naam van hem die op dit
ogenblik nog in dergelijke gevangen
schap zuchten, de nodige stappen te
doen bij de Chinese regering en bij de
Chinese regering en bij de interna
tionale organisaties en tevens een
beroep te doen op de publieke opi
nie der vrije wereld, in de hoop, dat
aan zoveel lijden als deze missionaris
sen zelf met eigen ogen hebben aan
schouwd, een einde zal komen.
r>- brief luidt aldus:
ZIJN naar China gezonden
door onze kerkelijke overheid, te
weten onze onderscheidene congre
gaties, die daarbij handelden in samen
hang met de centrale organen van de
H. Stoel. Onze missie had uitsluitend
een religieus doel, en wij zijn nimmer
daarbuiten getreden. Wij zijn in China
geen agenten van enige vreemde mo
gendheid, welke ook, noch van ons
eigen vaderland, noch van enige andere
geweest.
Toen er in China een nieuwe regering
optrad, hebben wij de gelovigen herin
nerd aan de leer der Kerk omtrent de
gehoorzaamheid, die zij aan de over
hen gestelde machten verschuldigd wa
ren.
Toch is ons allen eenzelfde lot we
dervaren: op een goede dag zijn wij op
't onvoorzienst gearresteerd en in de
gevangenis geworpen. Wij werden er
van beschuldigd •.contra-revolutionnai-
ren" te zijn en „imperialisten", alsmede
..buitenlandse agenten" en „spionnen".
Zulks, terwijl wij nooit enige activiteit
van politieke aard hebben ontplooid, en
onze gehele actie (zoals trouwens zeer
wel bekend was bij de regering, aan
welker oog niets ontging) zich uitslui
tend op religieus terrein bewoog.
De behandeling, die wij hebben on
dergaan, is verschillend geweest. Som
migen van ons zijn in de volle beteke
nis van het woord aan martelingen on
derworpen, anderen hebben dag en
nacht, zes maanden lang. moeten door
brengen met hun handen geboeid op
hun rug.
Weer anderen werden verplicht, ge
durende de verhoren te blijven staan,
terwijl die verhoren ononderbroken
vijf dagen en nachten werden voortge
zet. Een groot aantal werd gedwongen,
de hele dag gehurkt te blijven zitten,
znnder te mogen spreken of lezen, en
zonder slaap, om zich geheel te wijden
aan wat hun bewakers noemden: „na
denken over hun misdaden". Tenslotte
zijn er ook. die alleen maar zich te be
klagen hadden over hun vrijheidsbero
ving en die jedere avond een verkla
ring moesten ondertekenen, dat zij niet
mishandeld waren. -
Velen van ons zijn tezamen met Chi
nese gevangenen in cellen opgesloten,
waarbij aan deze Chinese gevangenen,
en ook aan ons. de taak was opgedra
gen, elkaar iedere dag gedurende vele
uren wederkerig aan te sporen om „ons
denken te hervormen', dat wil zeggen:
om, in elk geval met de lippen, de com
munistische leerstellingen te belijden.
Iedere dag werd ons voorgehouden, dat
dit „hervormen van ons denken" het
enige middel was, om uit de gevangenis
on'slagen te worden.
Men heeft ons ieder religieus voor
werp afgenomen en elk gebedenboek
moest worden afgegeven en het was ons
onder bedreiging van straf verboden,
om ook maar een gebaar te maken,
zoals wij dat voor ons gebed gewoon
zijn te doen, bijvoorbeeld het slaan van
een kruis.
ZO ZIJN WIJ maandenlang en
sommigen van ons jarenlang in
volkomen afzondering opgesloten
geweest, zonder bezoek, zonder brieven,
zonder enig bericht van buiten (op en
kele uitzonderingen na), en zonder an
dere gezichten te zien dan die van onze
celgenoten, waartussen zich altijd min
stens één verklikker bevond. In de cel
len was geen bed. en geen tafel of stoel
aanwezig. Men moest op de grond sla
pen, op de houten planken of op het
beton.
Wij zijn voor onze rechters versche
nen zonder bijstand van een advocaat.
Alle ondervragingen bestonden uitslui
tend uit pogingen, om ons leugenach
tige bekentenissen te ontwringen; dat
wij imperialisten, spionnen en vijanden
van het volk waren. En dit alles ge
beurde onder bedreigingen, die er op
berekend waren om ons diep neer te
Een gisteren gepubliceerde uitspraak
van het Oostenrijkse constitutionele ge
rechtshof, volgens welke een priester, die
een kerkelijk huwelijk vóór een burger
lijk huwelijk sluit, niet strafbaar zou
zijn, heeft de onzekerheild inzake hel
Oostenrijkse huwelijksrecht nog ver
groot. Volgens bevoegde kerkelijke krin
gen, trekt men uit de beslissing van het
gerechtshof de conclusie, dat een nieuwe
regeling van het huwelijksrecht thans
volkomen onafwijsbaar is geworden.
Het hof heeft heslist. dat paragraaf 67
van het Personenstandesgesetz van 1937
die door de wet van 26 Juni 1945 werd
bekrach(igd, in strijd met de grondwet
Is en derhalve onmiddellijk dient te wor-
d®.11 opgeheven. De bondskanselier is ver
plicht dc opheffing van de paragraaf zon-
ï.1- u,tste' in het Staatsblad te doen
publiceren. Volgens paragraaf 67 kon
een priester gestraft worden, wanneer
hij een kerkelijk huwelijk sloot voor er
een burgerlijk huwelijk gesloten was.
De moeilijkheid is nu dat het hof alleen
deze paragraaf (en de wet van Juni 1945)
ongrondwettig heeft verklaard Een uit
spraak over de al-of-niet-geldigheid van
de andere onderdelen van de huwelijks
wetgeving is niet gegeven, omdat slechts
een zaak betreffende paragraaf 67 aan
hangig was gemaakt.
Het zou thans voor weduwen mogelijk
zijn alleen kerkelijk te hertrouwen en
aldus in het genot van het weduwen-
pensioen te blijven, dat door een nieuw
burgerlijk huwelijk zou vervallen. Tien
duizenden Oostenrijkers leven op het
ogenblik ongehuwd samen om niet be
paalde pensioenrechten en andere fi-
OïflSSU «adelen te verliezen.
Het is allerminst duidelijk, wat thans
b.v. de wettelijke status zal zijn van kin
deren uit alleen voor de Kerk gesloten
huwelijk. Om deze en andere re
denen zou een consequente doorvoering
van de beslissing van het constitutionele
gerechtshof de chaos, die in het land be
staat met betrekking tot het huwelijks
recht, nog meer vergroten. Hierbij is de
Kerk allerminst gebaat.
Vandaar dat de vicaris-capitularis van
het aartsbisdom Wenen mgr Jachym de
volgende oekase aan de pastoors heeft
uitgegeven.
„Ingevolge de beslissing van het con
stitutionele hof zijn de veroordelingen
van priesters, die een kerkelijk zonder
voorafgaand burgerlijk huwelijk geslo
ten hebben, ten onrechte uitgesproken.
Toch heeft de Kerk zich er steeds te
gen gekant dat de gelovigen zonder
noodzaak, zich met een zuiver kerkelijk
huwelijk tevreden stellen. Integendeel
zij heeft er altijd op aangedrongen, dat
ook de burgerlijke status verzekerd werd.
Dit. betekent dus, dat de katholieken
onverminderd, tot de definitieve op
lossing van dit brandende vraagstuk
bereikt is, zich hebben te houden aan
de regel, dat zij vooraf voor de wet
huwen.
Derhalve blijft het aan priesters vol
gens vroegere aanwijzingen verboden
eigenmachtig zuiver kerkelijke huwe
lijken te sluiten. Elk geval afzonder
lijk moet aan de bisschop worden voor
gelegd: zijn beslissing dient te worden
afgewacht".
Andere bisschoppen hebben voor hun
eigen diocesen soortgelijke regelingen
afgekondigd.
door Cliarles-Noë] Martin
De publieke opinie verontrust zich met reden over de vermeerdering van
de radioactiviteit in de aardse atmosfeer. Gedurende enige' tijd zijn ver
schillende laboratoria veel te weinig, dat moet gezegd worden uit
gerust met verschillende meetapparaten, die van dag tot dag de dosis
radioactieve stof, die in de ïucht zweeft, kunnen bepalen. Het procédé is
niet nieuw, lint wordt sinds 1948 door de Amerikaanse onderzoekings
diensten gebruikt. Vliegtuigen maken regelmatig vluchten op vastgestelde
hoogten, terwijl een in de toestellen gemonteerd apparaat grote hoeveel
heden lucht doorlaat, die een filter moeten passeren. De stofdeeltjes, die
door deze filters worden vastgehouden, worden vervolgens met zeer ge
voelige tellers op radioactiviteit gecontroleerd.
De Japanse laboratoria hebben deze
eenvoudige methode ook aangenomen om
experimentele atorm- en waterstofbom
explosies te ontdekken. De patrouillevlieg
tuigen. waarvan hierboven sprake is. heb
ben het eerste spectaculaire resultaat op
hun naam staan, nl. dat van het eerste
Russische experiment van Augustus 1949
En men kan, wanneer men voldoende
stof verzameld heeft, wat natuurlijk een
massa lucht vereist, die doorgepompt
moet worden, chemisch de aard van de
radioactieve producten nauwkeurig analy
seren. Daarom kennen de Amerikanen zeer
snel de aard van een Russische bom en
analyseren daartegenover de Russische
chemici zeer snel de radioactieve stof
van de Amerikaanse ontploffngen. zodat
zij kunnen zeggen of de bom geladen was
met uranium, plutonium of een waterstof
verbinding. of er litium inzat, of dat het
een bom was. die in een „mantel" van
uranium was gewikkeld, enzovoort. Men
kan zelfs naar de graad van afnemende
radioactiviteit bij benadering de datum
bepalen, waarop de bom tot ontploffing
werd gebracht.
Dat was het geval in India, waar men
het idee kreeg, om in Augustus 1954 de
smeerolie van de vliegtuigen, die de dienst
tussen Nieuw Delhi en Sumatra onder
hielden. te analyseren. Het onderzoek
van de radio-actieve deeltjes, welke door
de olie waren vastgehouden, heeft tot het
vaststellen van de vermoedelijke explo
publieke onrust, ontstaan na de dramati
sche ziektegevallen, welke door de explo
sie van 1 Maart van dat jaar waren
veroorzaakt.
Het is nu wel zeer duidelijk bewezen,
dat iedere atoomontploffing een schrikba
rende hoeveelheid radioactieve stoffen
produceert, die zonder uitzondering in
zeer korte tijd over de gehele wereld zijn
verspreid. De sporen van de radioactie
ve „paddestoelen", die bij de proefnemin
gen in Nevada ontstonden, bereiken na zes
dagen de atmosfeer boven Europa. Japan
wordt overstroomd met spliitinggprodur
dat de super waterstof- en uranium
bommen 100 tot 1.000 maal meer ra
dioactiviteit produceren, dan de „klassie
ke" atoombommen van 1945 (Hirosjima.
Nagasaki). Als wij aannemen, dat in de
laatste twee jaren twaalf waterstofbom
men tot ontploffing zijn gebracht, dan
hebben zij een radioactiviteit, gelijk aan
die van twee tot drieduizend atoombom
men, veroorzaakt.
Het schijnt niet, dat deze ontstellende
cijfers indruk maken op de specialisten,
die voor deze helse machines verantwoor
delijk zijn. Wij beleven een dolzinnige
wedstrijd naar de vervaardiging van een
apocaly I che voorraad van atoombom
men en al met al is het bijna zeker, dat
de voorspelling van Einstein in 1949 werke
lijkheid wordt. De globale voorraad van
een duizend of tweeduizend bommen,
waarover de Amerikanen Engelsen en
Russen beschikken, moet voldoende zijn
om ieder leven op de aarde onmogelijk te
maken door de vergiftiging van de at
mosfeer met een dosis radioactiviteit, die
slaan, en onder een zorgvuldig afgewo
gen pressie, teneinde ons de macht over
onszelf te doen verliezen.
Enige van ons zijn veroordeeld ge
worden tot dwangarbeid, waarbij hun
meestal zeer zware, soms volkomen uit
puttende taken werden gesteld, waar
bij de veroordeelden dan nog zelf
spontaan" onophoudelijk hun arbeids
prestatie moesten opvoeren.
Wij hebben onze vrijheid terugge
kregen en zijn uit China verdreven op
het ogenblik, waarop de volksrege
ring van China meende, dat deze vrij
lating haar politieke doeleinden beter
zou dienen dan onze gevangenschap.
Men zond ons weg zonder rekening te
houden met de ons opgelegde straffen,
die nog niet volledig waren ondergaan.
Alle beginselen van onder beschaafde
volkeren geldende rechtsbedeling zijn
in ons geval geschonden; in bijna alle
processen kreeg men een nauwkeurig
omschreven beschuldiging te horen,
en geen bewijzen: in al onze gevallen
was er geen sprake van verdediging of
van een procedure, die rekening hield
met de rechten van de verdachte. In
één woord; wij waren volkomen weer
loos overgeleverd aan de meest vol
strekte willekeur!
Het lijden, dat wij hebben moeten
ondergaan, is voorbij. Maar de regering
van de volksrepubliek van China
houdt in haar gevangenissen nog vele
vreemde missionarissen opgesloten, on
ze broeders, die wjj gekend hebben,
met wie wij daar het leven hebben
gedeeld, en van wie wij met stelligheid
mogen verklaren. dat zij evenmin
schuldig waren als wij. Alleen omdat zij
van Amerikaanse nationaliteit zijn. is
hun lot vee] harder dan het onze.
En dan bevinden zich op dit ogenblik
nog vele honderden Chinese priesters
en duizenden Chinese christenen in de
gevangenis. Nu. nog kort geleden (in
Sepl ember 1955) is de Chinese bisschop
van Shanghai met vijftig priesters en
seminaristen, met een aantal klooster
zusters en meer dan 1400 gelovigen, al
len Chinezen, gearresteerd. Evenals bij
ons, ontbreekt bij hen elke wettelijke
reden voor deze arrestatie. Men heeft
hen onderworpen aan dezelfde metho
den om leugenachtige bekentenissen
af te dwingen, die wij hebben onder
gaan: men heeft ook hen, als ons, van
elk contact met de buitenwereld afge
sneden; een aantal van hen zijn als
dwangarbeiders naar de woeste gebie
den in het westen van China gedepor
teerd. Ook omtrent deze gevangenen
kunnen wij inderdaad bevestigen, dat
zij geen enkel politiek of gewoon mis
drijf hebben begaan. Zij zijn onschuldig.
En ook in hun naam, in de naam van
deze mensen, die tot zwijgen zijn ge
bracht door hun afsluiting, verheffen
wij onze stem en doen wij ons protest
horen!
TENSLOTTE willen wij betuigen,
dat ons medelijden en het in ons
als vrije mensen gerezen
verzet tegen de geschetste methodens,
zich niet beperkt tot hen, die met ons
zijn in het geloof. Wij hebben in onze
verschillende gevangenissen en cellen
met tientallen Chinese kameraden uit
alle lagen der maatschappij en van de
meest verschillende religies samenge
leefd. Het is mogelijk dat enigen hun
ner hadden samengezworen tegen de
regering. Maar wij zijn ervan over
tuigd, dat zij in grote meerderheid,
evenals wij, slachtoffers van willekeur
waren. En zij allen zijn. evenals wij, be
roofd geworden van de meest elemen
taire rechten, die het proces moet ken
nen.
Het is ook in de naam van deze dui
zenden mensen, die thans de gevange
nissen vullen, en die hun stem niet
kunnen laten horen; in de naam van
hun vrouwen en kinderen, over wier
lot wij hen bittere tranen hebben zien
storten, dat wij, die nu in vrijheid onze
stem kunnen verheffen, protesteren en
eisen, dat gerechtigheid geoefend wor
de!
Dit protest staat los van elke positie
keuze wat betreft politieke, economi
sche, sociale of religieuze stelsels. Het
gaat uit van de eisen van eeuwenoude
menselijkheid, eisen, die als onschend
baar werden beschouwd, doch hier
systematisch geschonden werden.
Opdat dit protest niet als een platoni
sche verklaring ter zijde zal worden
gelegd, verzoeken wij de „Interna
tionale Commissie tegen het Concen
tratiekampregime" een onderzoek in
te stellen naar het regime van de
gevangenissen en arbeidskampen in
China, alsmede naar de methoden van
strafvordering, die daar thans wordt
toegepast.
Wij nodigen die Commissie uit om,
door het ondernemen van stappen bij
de Chinese regering en bij de Interna
tionale organisaties, en door het doen
van een beroep op de publieke opinie
der wereld, te bereiken dat er een ein
de kome aan zoveel lijden als wij met
eigen ogen hebben aanschouwd".
Dit schrijven, dat voor zichzelf
spreekt, was getekend door 63 missio
narissen van Franse, Belgische, Cana
dese, Nederlandse, Italiaanse, Spaan
se, Duitse, Ierse, Portugese en Ameri
kaanse afkomst, waaronder een Trap
pist mede „in de naam van 35 Trap
pisten, die in de concentratiekampen
zijn gestorven", alsmede door 26
kloosterzusters. De namen van de on
dertekenaars zijn de redactie bekend.
ten nauwelijks drie of vier dagen na de groter is dan de hoeveelheid, welke leven-
ontploffing, of het nu een Amerikaanse i de wezens kunnen verdragen.
explosie in de pacific, of een Russische
in Oost-Siberië is.
Ofschoon de radioactiviteit Der definitie
tijdelijk is, komen er ongelukkigerwijze
onder de 130 tot 140 isotopen, die op het
ogenblik van de ontploffing door de splij
ting van de uraniumkernen ontstaan, een
zeker aantal isotopen voor, die lange tijd
radioactief blijven, sommige verscheide
ne maanden of jaren, een paar andere
zelfs een millioen jaren. Het zijn deze
radioactieve deeltjes, die door de wind
meegevoerd van continent naar continent
en door de regens tegen de grond gesla
gen, min of meer de normale dosis radio
activiteit verbogen. Want wjj weten, dat
in de natuur zeer zwakke sporen zijn
van radioactieve uitstraling, die in bet
biiznnder afkomstig zijn van uranium en
thorium, die zo goed als overal In de grond
en in de rotsen aanwezig zijn.
Wanneer men ons vertelt, dat de radio
activiteit het cijfer acht plotseling over
schrijdt. dan betekent zulks, dat de meter-
Deze te verdragen dosis is zeer zwak.
En dat doet de vraag rijzen, of de zelfs
zeer geringe verhoging van het normale
peil niet nadelig kan zijn. Gedurende eni
ge tijd tracht men de wereld te doen ge
loven. dat er een strijd is ontstaan tussen
de geleerden en de specialisten op dit punt
In werkelijkheid bestaat die echter niet.
Men heeft slechts de natuurkundigen aan
de ene kant en de specialisten, zoals de
biologen en de genetici, aan de ande
re kan», die elk hun eigen terrein bestrij
ken. De eersten bezien slechts de weten
schappelijke zijde van het vraagstuk, ter
wijl de Iaatsten op grond van practische
onderzoekingen van enkele iaren tot de
bevinding zijn gekomen, dat elke vermeer
dering, zelfs een geringe, van de radio
activiteit noodlottige gevolgen moet heb
ben óp levende wezens en hun nakome
lingschap.
Er is alle reden om het publiek in te
lichten en voor te lichten omtrent de
ware aard van het vraagstuk, hetgeen
moet alarmeren. „Beter voorkomen dan
siedatum geleid, namelijk 5 Mei 1954. volge daarvan de lucht vreemde radio-
zijnde de datum van de laatste explosie i actieve elementen bevat, die van
van de serie van Bikini in 1954. die tot i kunstmatige oorsprong zijn. Deze
dan toe nooit van officiële zijde was be- feiten zijn sinds twee jaar van
vestigd met het oog op de zeer sterke I ontstellende betekenis geworden, om-
acht maal meer radioactiviteit aanwijzen, J "toet alarmeren. „Beter voorkomen dan
dan het normale kwantum. En dat tenge- Senezen" is een stelregel, die vrij spoedig
<:een betekenis meer zou kunnen hebben
i' men voor het feit zou komen te staan,
'at er niets meer te genezen is. Nu heeft
ion nog de tijd hierover na te denken.
(Copyright B.I.P.Maasbode - pers)
De veertien opvarenden van een 363
ton metend Brits motorschip, de „Ju
dith Mary", hebben van Vrijdag tot
Maandag in de Finse golf een verbeten
strijd tegen het ijs moeten voeren om te
verhinderen, dat hun schip door ijsaf
zetting zou kapseizen en vergaan. Vrij
dag was het vaartuig nabij Lovisa aan
de grond gelopen.
Het was de ijsgordel aan de Finse kust
die dit schip Maandag nog rechtop hield,
al stond de machinekamer reeds onder
water.
Pogingen om de veertien mannen met
reddingsboten of hefschroefvliegtuigen
te redden, moesten worden opgegeven
door hoge zeegang en sneeuwval. Gister
avond echter is de Finse ijsbrekér „Sam-
po" erin geslaagd de „Judith Mary" te
bereiken Een loodsboot, die de ijsbreker
was gevolgd, nam de bemanning van het
in een vormloze ijsmassa veranderende
schip aan boord.
Twee Finse en een Zweedse ijsbreker
hebben gisteren in totaal zeven schepen,
die in het veertig centimeter dikke ijs
van de Botnische golf waren vastgevro
ren bevrijd. Zü ploegden een kanaal door
de ijsvlakten en begeleidden de schepen
naar het Zuiden. De zeven schepen had
den om hulp gevraagd.
De minister van O. K. en W. heeft in
gesteld een jury voor de prijsvraag ,.o-
neelschrijfkunst 1955 en in deze jury
benoemd: tot lid en voorzitster: me
vrouw C. Eggink. Tot leden: B. Albach,
B. Groenier. Joh. de Meester. Michel van
der Plas; secretaris H, J. Michaël
