Industrialisatie van het bouw
bedrijf noodzakelijk
Pleidooi voor oprichting van
Bouwkundig Econ. Instituut
BOUWCENTRUM NADERT
VOLWASSENHEID
Achterblijvende welvaart van
de boer is een onrecht"
0M"KUYPER
XXót. kan, niet (ktlfc
Geslacht van geestelijk gezonden
HOFNAR
TIEN JAAR K.V.P.
KV.P.-commissie woningbouw rapporteert
JW*»
Oorzaak hartafwijkingen ligt vaak
in de jeugdjaren
O1
H
W
G
Geen nationale bouw-
bedrij
ven:
Officiële opening van belangrijke uitbreiding
Bijzonder feit van inter
nationaal belang
Voorzitter Loutves van Cenlr. Bureau:
Voorstanders van
avonduniversitei t
Ruim 75 mille voor vier
gezondheids-orga
nisaties
DONDERDAG 22 DECEMBER 1955
PAGINA 3
Suggesties
Tekort aan materialen en
arbeidskracht
Satellietdorpen
tGehe
spontane kracht
energie?
Gunstig jaar
De heer Louwes mérkte op, dat „Cen
traal Bureau" een goed jaar achter de
rug heeft. De omzet in tonnen nam met
ongeveer 4 pet toe vergeleken bij het
vorig jaar, die in guldens met ongeveer
20 pet. Toch mogen wij ons er niet toe
laten verleiden, de ogen te sluiten voor
het feit, dat een vooruitgang van het
coöperatief aandeel in het geheel van de
aankoop en afzet in die producten welke
via ons kunnen worden aangekocht of af
gezet, belangrijker is. Dat wij in dit opzicht
minder tevreden kunnen zijn moet ons
een voortdurende aansporing zijn, meer
te willen bereiken, aldus de heer Louwes.
Ruimtelijke optelsom
Veelheid in eenvoud
In Nijmeegse rand
ONVERANDERD in kwaliteit
in PRIJS verlaagd
Succes als prijs
Gelukkige prijswinnende huis
moeders
SUBSIDIE VOOR BALLET
DER LAGE LANDEN
RIGOLETTO
Super Bolknak
?wot/petcc&/
Zorg voor
nieuwe generatie
HET GEBREK aan goede huisvestingsmogelijklieden voor een groot
gedeelte van ons voik en de rampzalige gevolgen daarvan zijn in het
stadium gekomen waarin iedere mógelijkheid moet worden aangegrepen
om de ontstellende nood te lenigen. Afgezien van een aantal concreet te
nemen maatregelen dient daarbij voorop te staan, dat ruimere financiële
inspanningen van de overheid dan subsidiëring van de woningbouw nood
zakelijk zijn, indien deze kunen bijdragen tot het gestelde doel, dat prefe
renties voor hen, die aan de woningbouw hun arbeidskracht geven, gerecht
vaardigd zijn. Het Nederlandse volk zal deze beginselen in een geest vin
onbaatzuchtigheid moeten aanvaarden, omdat zij noodzakelijk zijn om een
concreet plan van actie te kunnen volvoeren dat op zo kort mogelijke ter
mijn tot beslissende resultaten zal leiden. Tot deze conclusie komt de com
missie woningbouw welke eind Juni van dit jaar door liet partijbestuur van
de KVP werd ingesteld met als opdracht te onderzoeken langs welke wegen
liet aantal jaarlijks te bouwen woningen kan worden vergroot. De com
missie was samengesteld als volgt: professor G. H. M. Holt (voorzittei),
mi F. Andriesscn, M. J. Duives, F. G. v.d. Gun, dr F. K. Langemeyer, mr J N.
Metz, G. A. R. von Pickartz, drs A. P. Th. van Pol, ir J. Rademaker,
mevr. G. C. T. M. Smulders-Belien, H. Werkhoven, terwijl de Tweede-
Kamerleden W. J. Andriesen en F. van Vliet en het Eerstc-Kamerlid ir
E. H. Kraayvanger als adviserende leden optraden.
Het Nederlandse volk, zo constateert
de commissie in haar hoofdstuk algemene
beschouwingen, verkeert in nood en deze
nood neemt elke dag toe. Hij neemt elke
dag meer het karakter aan van een natio
nale ramp. Maar dan zal ook een natio
nale inspanning nodig zijn om deze ramp
te keren. Dan zullen nationale en per
soonlijke offers moeten worden gebracht
en zullen drastische maatregelen moeten
worden genomen als zij kunnen leiden
tot het gestelde doel.
Afgezien van een aantal suggesties
welke rechtstreeks betrekking hebben-op
de uitvoering van de woningproductie als
zodanig, ziet de commissie als een van
haar belangrijkste doelstellingen he:
vraagstuk van de woningnood in de
belangensfeer van het Nederlandse volk
en de algemene doelstellingen van de
Nederlandse volkshuishouding de plaats
te geven welke het toekomt.
Na jaren van naarstig zoeken naar
nieuwe wegen, waarbij talrijke middelen
van verschillende zijden werden aange
geven, kan nauwelijks verwacht worden,
dat een commissie op nieuwe wegen zou
kunnen wijzen, waarlangs het vraagstuk
to, een snelle oplossing kan worden ge
bracht. Er is veeleer naar gestreefd het
gehele terrein nog eens te overzien en
te onderzoeken of er mogelijkheden on
gebruikt gebleven zijn. Daarnaast is ge
tracht na te gaan of door het treffen van
bepaalde maatregelen een doelmatiger
gebruik kan worden gemaakt van de
bestaande woningvoorraad.
Hierna gaat de commissie over tot het
aangeven van een aantal maatregelen, d'e
kunnen leiden tot opvoering van de
woningproductie. Wij ontlenen hieraan
het volgende: door een groot aantal fac
toren is de woningbouw als bedrijf niet
in staat geweest de gewenste productie
aan woningen te bereiken. Dit is in
hoofdzaak terug te voeren t°t het feit.
dat het bouwbedrijf:
een lange historische groei heeft door
gemaakt;
een wijdvertakt productie-apparaat in
zijn wark betrekt;
arbeids-intensief is;
materiaal-intensief is:
talloze wrijvingspunten bezit met be
staande voorschriften van technische
en administratieve aard.
Een ombuiging in industriële zin van
het bouwbedrijf moet noodzakelijk .wor
den geacht om tot een belangrijke ver
hoging van de productie te komen. Het
bouwbedrijf zal in onderlinge samenwer
king dienen te zoeken naar meer indus
triële werkmethoden, welke erop gericht
dienen te zijn, cliat de arbeid op het „kar
wei" wordt verplaatst naar fabriek of
werkplaats. Deze ombuiging dient ge
paard te gaan met een samenbundeling
en uitbreiding van wat tot dusverre aan
technisch onderzoek en research op we
tenschappelijke bas-is werd gedaan. Daar
naast bestaat in en door het bouwbedrijf
een economische problematiek welke ten
gevolge van deze ontwikkeling aanmer
kelijk wordt benadrukt. Dit maakt een
blijvende bestudering van de vraagstuk
ken, welke op economisch en sociaal
terrein liggen onontbeerlijk. In de acti
viteiten welke het bedrijfsleven momen
teel ontplooit om te komen tot de op
richting van een Bouwkundig Economisch
Instituut ziet de commissie een ontwik
keling in de gewenste richting.
De resultaten van de studies op dit
gebied zullen een gunstige invloed heb-
iben op het bedrijfs-economisch inzicht
van alle bij de bouw betrokkenen. D-t
wordt van bijzondere betekenis geacht
voor het benodigde leidinggevend per
soneel.
De Overheid zal hieraan in belangrijke
mate kunnen bijdragen door stimulering
zo nodig samenwerking ten aanzien van
het research-werk en door financiële
steun. Zij late zich echter nimmer leiden
tot het stichten van eigen nationale
bouwbedrijven. Zij mist hiertoe de ty
pisch geëigende potentie, terwijl geen en
kele verwachting gewettigd is, dat zulks
zou kunnen leiden tot versnelde produc
tie of tot verlaging van de bouwkosten.
Momenteel wordt de gehele woning
productie in hoge mate beheerst door het
arbeids-potentieel en de capaciteit der
bouwmaterialen producerende industrie
Hierna formuleert de commissie een aan
tal voorstellen, die gericht zijn op het
optimale gebruik en een vergroting d
beide potentiëlen alsmede op het aanwen
den van een groter deel daarvan voor
de woningbouw.
Het gebrek aan arbeidskracht vormt
momenteel de belangrijkste bottleneck
voor de woningproductie. Eén van de be
langrijkste voorwaarden voor de opvoe
ring van de productie is dan 'ook gelegen
in uitbreiding van het aantal geschoolde
arbeidskrachten. Als een van de belang
rijkste middelen ter opvoering hiervan
rekent de commissie een nauwkeurig on
derzoek naar de oorzaken welke het
bouwvak minder aantrekkelijk maken
voor de jeugd, alsmede naar een^ verkla
ring voor de gesignaleerde vermindering
van het aantal werkzame bouwvakarbei
ders.
Ook het tekort aan bepaalde materialen
in het bijzonder metselsteen en dakpan
nen, belemmert de woningproductie in
ernstige mate. In verband hiermede dringt
de commissie erop aan het gebruik van
metselsteen bij utiliteitswerken zo veel
mogelijk te beperken. Hiervan zou een
gunstige invloed op de woningproductie
uitgaan, ook omdat ten gevolge daarvan
meer metselaars voor de woningbouw
beschikbaar zouden komen.
Wat het contingenteringsbeleid be
treft, stelt de commissie voor een wij
ziging hiervan in dier voege dat het
gehele bouwcontingent voortaan direct
aan de gemeenten wordt toegewezen,
terwijl zij verder toewijzing van een
extra contingent bepleit voor die ge
meenten, waar achteraf bouwpotentieel
beschikbaar blijkt te zijn.
Naar de commissie terecht meent, moet
de oplossing van de woningnood niet al
leen nagestreefd worden door middel van
opvoering van de woningproductie maar
ook door een meer intensief gebruik van
de bestaande woningvoorraad. Door
splitsing in zelfstandige wooneenheden
van daarvoor in aanmerking komende
woningen en woningverbetering meer
dan thans te bevorderen en de op ver
huispremies gebaseerde bevordering van
een doelmatige woningbezetting.
Het goedkeuringsbeleid moet volgens
de commissie gewijzigd worden in deze
zin, dat de totale hoeveelheid werk in
uitvoering wordt afgestemd op de be
schikbare capaciteit door de toepassing
in handen te leggen van instanties in
de provincie, welke het best de situatie
op de regionale bouwmarkt kunnen
volgen.
Om te komen tot een dorp da, exclu
sief het karakter verkrijgt van een woon-
en gemeenschapscentrum wordt in h*t
rapport van de commissie een plan oot-
vouwd tot dc bouw van z.g. sateilietdor-
pen. Hiermede wordt tevens beoogd een
voor gezinnen met kinderen aanvaard
bare woonwijze te bereiken. Bij de op
zet is gedacht aan de bouw in gebieden
met grote bevolkingsconcentraties.
Wat de kwaliteit van de woningen
aangaat moet het streven gericht zijn zo
wel naar behoud als naar verbetering
van de woontechnische en technisch-
constructieve kwaliteit met bet oog ip
de grote gezinsbeiangen en de toekomst
waarden van de woningen, alsook naar
bevordering van de bouw van eengezins
woningen voor gezinnen met kinderen.
(Van onze verslaggever).
Er werden gisteravond uit het ruim
van een Fins schip in Amsterdam
Ruim honderd jaar geleden hadden het
boerenbedrijf en het ambacht de voor
ganger van de huidige grootindustrie
dezelfde wortels: handenarbeid en er
varing. Sedertdien zijn beide, landbouw
en het industrie geworden ambacht, ont
zaglijk gebaat bij wat de wetenschap
leert en de mechanisatie mogelijk maakt.
Maar de landbouw is, geheel anders dan
de industrie, onherroepelijk gekluisterd
aan één factor, die hem grote mogelijk
heden onthoudt: de gebondenheid aan de
natuur, die slechts één oogst per jaar
mogelijk maakt en de ongewisheid van het
weer, die alle „planning" steeds weer
doorkruist.
Hier liggen voor de landbouw grote
eevaren in. Er groeit doer misverstand en
wanbegrip zo gauw de conclusie uit dat
de landbouw een achterblijvend bedrijf
is. bedreven door een conservatieve be
volkingsgroep, die daardoor voorbestemd
en veroordeeld is, met een lage beloning
tevreden te moeten zijn. Zo is niet'alleen
de weivaart van de boer in gevaar, maar
ook zijn maatschappelijke aanzien. En uit
die beide feiten, achterblijvende welvaart
en dalende maatschappelijke positie, komt
het grote gevaar der radicalisering voort,
dat gevaar van zich wenden tot bewegin
gen met een radicaal karakter. Een ge
vaar, dat niet denkbeeldig is, wanneer
ons volk en de regering niet veel duide
lijker de gevaarlijke ontwikkeling van ons
huidig landbouwbeleid en van de achter
uitgaande positie in sociaal opzicht van
een belangrijk deel van onze boerenstand
onderkennen; wanneer wij er ais ge
organiseerde landbouw niet in slagen,
een forser en principiëler landbouwbeleid
te ontwerpen en doorgevoerd te krijgen
en het hart van ons volk te raken voor
het besef van het onrecht dat zich hier
dreigt te voltrekken. Het is niet onze taak
als coöperaties hier voorop te gaan. doch
alleen om bereid te zijn mede te werken.
Maar dat zullen wij dan ook van ganser
harte doen.
Dit waren enkele van de belangrijkste
gedachten die voorzitter H. D. Louwes
uitsprak in de rede ter opening van de
algemene vergadering van de nationale
coöperatieve aan- en verkoopvereniging
voor de landbouw „Centraal Bureau", die
vandaag in Amsterdam is gehouden.
onder hoogspanning kostbare en zeld
zame meubelen gelost, bestemd voor
het Rotterdamse Bouwcentrum en
boven de Atlantische oceaan vloog een
vliegtuig met allerlei interieur-be
nodigdheden, eveneens bestemd voor
het Bouwcentrum. Deze twee feiten
zijn wel voldoende om de enorme
hoogspanning aan te duiden, waar
onder een legertje van mensen werkt
om te winnen in de race tegen de tijd.
Men zal op tijd klaar komen. Er is
de gehele nacht doorgewerkt en tot ver
in de omtrek van de binnenstad straal
den honderden lampen van het reus
achtige gebouw uit, dat in één jaar
tijd een geweldige ruimte er bij kreeg.
Vandaag vindt in aanwezigheid van tal
rijke vooraanstaande personen de officiële
opening plaats van de uitbreiding van het
Bouwcentrum, het Instituut dat onder-
zoek-, documentatie- en voorlichtings
centrum wil zijn bij alles wat met bouw
nijverheid te maken heeft en dat binnen
zijn muren niet te tellen vierkante
meters tentoonstellingsruimte bezit.
Door de uitbreiding van het Bouw
centrum is aan het bestaande fraaie
zestienhoekige gebouw aan de Diergaarde
singel een rechthoekig gebouw, gelegen
aan het Weena, toegevoegd. De twee ge
bouwen zijn door een ruim tussenlid zo
knap verbonden, dat men kan spreken
van een ruimtelijke optelsom. Het nieuwe
gebouw strekt zich over een lengte van
72 meter langs het Weena uit. is 36 meter
diep en omstreeks 11 meter hoog. Van
de hoofdingang komt men door een licht.-
hal in de expositie-ruimte van 45 x 36
meter. De eerste verdieping vormt
plaatselijk een „insteek" in de hal, die
daardoor ten dele normale en ten dele
dubbele hoogte heeft.
De expositiehal een zeer belangrijk
deel van de uitbreiding is voorname
lijk bestemd voor de visuele uitbeelding
van de resultaten van functionele studies.
Zoals bekend, worden hierbij de zoge
naamde „verstelbare wanden" gebruikt.
Deze zijn ook gebruikt voor de thans reeds
ten dele ingerichte tentoonstellingen.
De verschillende onderdelen van de
nieuwe exposities zullen in de maanden
Januari en Februari a.s. successievelijk
gereed komen en in gebruik worden ge
nomen. De data van ingebruikneming val
len samen met bepaalde dagen in het
programma van de „Maand van de Bouw
nijverheid". Zij hebben betrekking op
wonen, houten huizen, woningbouw, be-
drijfsbouw en sociale bouw. Deze opening
zal dus een soort kettingreactie van
openingen ontketenen.
Op de eerste verdieping is het oude ge
bouw met het nieuwe verbonden door een
„brug", die door de gehele expositieruimte
in het nieuwe gebouw loopt. Men heeft
vanaf deze brug een fraai uitzicht op de
verschillende functionele exposities. Het
nieuwe gebouw huisvest op deze ver
dieping de ruimten voor directie, een be
stuurskamer en enkele stafafdelingen. Ook
de bibliotheek en de leeszaal voor be
zoekers zijn hier ondergebracht. Voorts
zetelt hier aan de Westelijke zijde de
technische dienst met ziin kantoren,
tekenkamer en ontwerpafdeling. Voor een
huisdrukkerij is ruimte gereserveerd.
Op de tweede verdieping komen uitslui
tend kantoren, waardoor de zaal-aecom-
modatie in het oude gebouw groter is
geworden.
Architect ir J. W. Boks uit Rqtterdam
is erin geslaagd, trots de uitbreiding, de
vermaardheid van het veelhoekige gebouw
voor de toekomst zeker te stellen.
Het nieuwe gebouw is sober van opzet.
Men is er in geslaagd de veelheid van
gegevens in eenvoudige vormen neer te
leggen.
De gevel aan het Weena zal daarom met
succes kunnen concurraren tegen de
machtige overkant waar het Groothandels
gebouw staat. Dit zal voor een niet ge
ring gedeelte te danken zijn aan het
relief van Henry Moore, dat aan de West
kant is aangebracht. Vandaag wordt dit
onthuld.
In de maand April a.s. zal er een inter
nationale opening plaats vinden. Een be
drag van 3.250.060 is met de gehele
uitbreiding gemoeid.
De heer L. J. J. Bol (K.V.P.) heeft in
de Nijmeegse gemeenteraad verklaard
voorstander van de oprichting van een
avonduniversiteit in Nijmegen te zijn. Hij
zou daartoe contact willen zoeken met
het curatorium van de R. K. Universiteit.
De P.v.d.A.-fractie steunde déze sug
gestie, al zag zij er weinig mogelijkheden
in.
Wethouder mr. J, de Haas wees de sug
gestie niet af, maar ook hij vreesde, dat
de professoren van de R. K. Universiteit
zo overbelast zijn, dat zij moeilijk tijd
zouden kunnen vinden om lessen aan de
avonduniversiteit te geven. De suggestie
zal in studie worden genomen.
Al houdt de vorst niet aan, het kan toch
flink koud zijn in deze donkere dagen
voor Kerstmis. Het is nu de tijd zoor
koude handen en voeten. Deze pree kleu
ters trachten hun handen een beetje
warm te blazen.
(Van onze medische medewerker).
NLANGS hebben wij gezien ten
eerste dat de z.g. „managerziekte"
zich vaak presenteert als ziekte
van de hart- en bloedvaten, en vervol
gens dat de oorzaak ervan vooral ge
zocht moet worden in de innerlijke span
ning welke in de persoonlijkheidsstruc
tuur van de patiënt gelegen is.
Aan een type, dat nogal eens aange
troffen wordt, valt dit laatste te illus
treren, In de levensloop van dit type men
sen valt op, dat zij nooit zonder bij
zondere inspanning liefde hebben onder
vonden. Als peuter misten zij au fond
het gevoel van geborgenheid en zeker
heid. iets dat voor een normale affec
tieve ontwikkeling nodig is.
Dit kan ontstaan b.v. door het vroeg
tijdig sterven van de moeder of door
de houding van de ouders, die bewust
of onbewust een ander kind voortrek-
hen. Wanneer een kinjl steeds hoort;
"Y?*1, j°u komt toch niets terecht" of;
„Jij brengt het nooit zover als je broer
of je vadef" dan werkt dit niet alleen
de zelfonzekerheid in de hand maar het
prikkelt het kind ook om door een bij
zondere prestatie de aandacht van de
ouders te trekken in de hoop daarmee
tevens hun liefde te winnen. Die bijzon-
prestatie kan liggen zowel op het
gebied van de misdaad als op een meer
aanvaardbaar terrein, zoals schoolpres
taties. knutselen, sport e.d. Het spreek
woord „Jong geleerd is oud gedaan"
bevat te veel waarheid om ons niet te
realiseren, dat deze jeugdige manier
van hst verwerken van een moeilijkheid
in het gevoelsleven zijn stempel drukt
op de gehele persoonlijkheid. Le mens
reageert en handelt later, zonder dat
hij het zelf soms weet. zoals hij in
zijn jeugd op affectvolle situaties heeft
gereageerd. Hij is niet gebonden aan dat
gedragspatroon, hij kan vrijelijk daar
van afwijken en doet dit door zijn vrije
wilsbeschikkingen maar aan zichzeif
in zijn driftleven overgelaten doet hij
dingen, waarvan hij achteraf zegt
of waarvan een goede kennis zegt zo
deed ik (of hij) ook als klein kind: ik
ben (of hij is) niets veranderd.
'ET kind, dat van jongs af aan ge
wend is om door een prestatie de
genegenheid van zijn opvoeders te
winnen, wordt daardoor zó getraind om
zijn doel te bereiken dat hij dit als het
enige middel gaat zien om zijn positie
te verantwoorden. Hij behaalt daardoor
succes, maar krijgt er niet de liefde voor
die hij eigenlijk zoekt. Het succes wordt
als het ware een schijndoel of anders
gezegd hij „verkoopt" de liefde voor het
succes, waardoor hij tenslotte ongevoe
lig wordt voor genegenheid.
Begrijpelijk blijft er, ondanks alle suc
ces toch een verborgen gevoel van on-
bevredigd-zijn bestaan Deze personen
zijn te vergelijken met jachthonden die
een kunsthaas achterna rennen en deze
nooit te pakken krijgen; zij ontwikke
len een steeds groter tempo. Zij vliegen
van de ene plaats naar de andere en
op hun bestemming Bekomen zijn zn on
rustig. Wachten is voor hen een onmo
gelijkheid en hen dreigt voortdurend he'
gevaar naar stimulerende vergiften te
grijpen.
Of de toekomstige managerzieke met
deze persoonlijkheidsstructuur succes
blijft behalen of niet. de zekerheid en
de moederlijke genegenheid, die hij zoekt
verliest hij steeds meer. Wanneer het
succes hem toelacht dan is hij bloot
gesteld aan de afgunst van anderen. Hij
wordt verbitterd en eenzaam Gewoon-
egetrouw probeert hij deze onaanee-
lame situatie weer door opvoeren van
e prestatie, verhogen van het tempo,
'e overwinnen. Tenslotte ne°mt hij ver-
mtwoordelijkheden op zich, die zijn
'trachten te boven gaan. Dan komt bo-
van alle misère nog het gevoel van het
liet aan kunnen en de angst voor mis-
ukking.
Begrijpelijk, dat aan het bloedvaat-
vsteem van deze personen hoge eisen
worden gesteld. Door de chronische emo
tionele overprikkeling raakt ook het
vegetatieve systeem uit zijn evenwicht
Voordat er klachten zijn. kan men de
gestoorde vegetatieve functie reeds aan-
'inen Maar hierdoor is de Inwerking
van emotionele n-ikkeL weer ver
sterkt. In het begin van de organische
ziekte vrezen deze mensen terecht hun
ziekte maar zij proberen het lijden te
bagatelliseren. Men zou hen lichtzinnige
hypochondrische mensen kunnen noe
men. die weliswaar beanvst ziin voor
hun gezondheid maar desalniettemin
niet in staat zijn ook maar de geringste
verandering in hun leefwijze welke
het leven zou verlengen, kunnen be
werkstelligen.
De belangrijkste wortel van die vorm
van coronair-thrombose die wij een
vorige maal als „managerziekte" heb
ben leren kennen, ligt in de vroege
jeugd.
De patiënt strijdt zijn strijd die hij reeds
in zijn jeugd verloren heeft. Hij draaft
voort omdat hij zichzelf op geen andere
wijze van zijn onrust bevrijden kan. Be
grijpelijk dat hier psychisch hulp in de
vorm van psychotherapie voor de hand
ligt.
Exterieur van het nieuwe retraitehuis
van de pater Jezuïeten te Heeze, dat
Dinsdag a.s. plechtig zal worden inge
zegend. Het gebied van ,.Regina Pacis"
omvat de dekenaten: Bladel, Eindho
ven, Geldrop, Asten en Helmond, of met
een andere aanduiding: de Kempen en
Peelland. Vroeger hoorde het onder het
ressort van „Manresa" te Vei do, maar
door toeneming der bevolking thans
360.000 zielen), de komst en uitbloei van
de industrie zomede het bezwaar van
de grote afstanden naar Venlo is men
tot stichting van een retraitehuis te
Hcczc overgegaan. Op 1 Mei 195Jf werd
met de bouw begonnen. Architect is de
lieer C. dc Bever te Eindhoven, aanne
mer de gebr. Huybrcgts te Eindhoven.
(Van onze Utrechtse redacteur)
In Utrecht zijn gisteren enkele grote
prijzen uitgereikt van de Pré-Premie-
Certificaten-actie en de bedragen over-
handigd, welke aan een viertal gezond-
heidsorganisaties zijn toegekend. De prijs
i van 10.000 viel op het certificaat no.
I Ee 67551, waarvan de houder(ster) zich
evenwel niet heeft gemeld. Mevr. J. Hiei-
tjes-Biom uit Alkmaar verwierf 5000,
terwijl Mevr. L. Kaljouw-Poppe uit Oost-
Souburg 2.500 ontving. Verder waren er
prijzen van ƒ1000, ƒ500, ƒ250 en ƒ100.
Het geld van de niet ingeleverde certi
ficaten. de genoemde 10.000, alsmede
15.650. het totale bedrag van de verschil
lende andere, waarop een prijs viel, te
samen dus 25.650, zijn gevoegd bij de
50.000. welke reeds voor de instellingen
ter beschikking was gesteld, zijnde het
bedrag van de prijzen.
Dit geld is nu als volgt verdeeld: aan
het Koningin Wilhelminafonds, sectie
Kankeronderzoek 24.086; sectie onder
zoek Kinderverlamming van het Instituut
voor preventieve geneeskunde 17.664;
het Dr Jan v. Breemen-fonds voor rheu-
ma-onderzoek 38.194 en het fonds nazorg
aan suikerziekte lijdende kinderen
15.706.
De heer L. J. M. van Bruggen, directeur
van het Pré-Verkoopkantoor overhandig
de aan de vertegenwoordigers van deze
instellingen een chèque, waarvoor dr P.
L. Stal, waarnemend geneeskundig hoofd
inspecteur van de Volksgezondheid na
mens allen dankte
Het bestuur van het Prins Bernhard
Fonds heeft besloten, het „Ballet der ia-
ge landen" een subsidie te verlenen, spe
ciaal bestemd voor de aanschaffing van
een bescheiden transportable belichtings
installatie. Tezamen met de apparatuur,
waarover het „Ballet der lage landen",
reeds beschikte, zal het in het vervolg
mogelijk zijn om ook in de minder goed
geoutilleerde theaters de opvoeringen van
deze balletgroep op verantwoorde wijze
van belichting te voorzien.
AAROM is het juist het hart, dat
hier door de psychische structuur
van de persoonlijkheid aangedaan
wordt? Behalve de door Adler
gepropageerde orgaan-minder waardig
heid, waarbij wij aan erfelijke factoren
kunnen denken, kan de symboliek van
betekenis zijn.
We kunnen hier denken aan het ver
langen naar liefde dat symbolisch
het hart kiest, welke hier door de over
belasting van het bloedvaatstelsel nog
extra bevorderd wordt. Het verlangen
naar liefde kan een onderdrukking van
alle agressiviteit veroorzaken, want laai
men aggressie bliiken is men niet Be
liefd. Trouwens hoe geciviliseerder de
mens wordt des te meer onderdrukt hij
rijn emoties. Zo blijft voor de agressie
tileen het vegetatieve stelsel over om
rich in te uiten of in af te reageren.
Het lichamelijke en het psychische
hangen zoals hier ook weer blijkt, wel
ip veel manieren met elkaar samen De
behar ':nq moet naast medicaznenton
ze beïnvloeding van het hart ook pf
•hotherapie omvatten c 'at noch
verantwoordelijkheid, noch het temr
de oorzaak zijn van deze managerziek'
haar de psychische structuur, die tp
-ns'elonsbeid voert.
Misschien belangrijker dan de behan-
'eling is het voorkomen van de mana
gerziekte. Dit is zo moeilijk omdat de
oraeventie ervan in de vroege kinder
oren ligt en alleen een goede geest?
lijke gezondheid in die jaren hier re-
uiltnat kan hebben. Laten wii zorgen dat
ie kinderen van een volgende generatie
geestelijk gezond worden opgevoed en
niet meer met. deze modeziekte te ma
ken krijgen.
VANDAAG bestaat de Katholieke
Volkspartij tien jaar. Hoewel de
officiële viering van dit gedenk
waardige feit vastgesteld is op 10 Jan..
willen wij de eigenlijke datum zelf niet
onopgemerkt voorbij laten gaan.
Er is alle reden om het glas te heffen
en „gezondheid!" te roepen, want de le
venskracht van de K.V.P. lijk, groter
dan ooit tevoren in de afgelopen tien
taren het geval is geweest. Een bijzon
der opgewekt jaarverslag ging de vorige
week aan deze feestviering vooraf, ge
tuigend van de toenemende activiteit van
een toenemend aantal leden. Er heerst
een onmiskenbare politieke strijdlustig
heid. een teken van gegroeid zelfver
trouwen.
Wie dit klimaat vergelijkt, met dat,
waarin tien jaar geleden de partij wei d
opgericht, of met de periode waarin de
eerste lustrumviering viel, kan niet an
ders dan een indrukwekkende vooruit
gang constateren. Drie dagen voor heT
eerste Kerstfeest-in-vrede, op 22 Decem
ber 1945. transformeerde de Partijraad
van de oude R-K. Staatspartij zich tot
Katholieke Volkspartij, in een sfe.= -
waarin het verlangen naar eigen politieke
en electorale zelfstandigheid maar al te
vaak argumenten vond. die ais veront
schuldigingen klonken; verontschuldigin
gen voor een koers, welke weldra haar
realiteitszin zou bewijzen tegenover de
genen. die in de organisatorische ver
scheidenheid der geestesstromingen de
hogere eenheid van ons volk niet meer
konden zien.
Vijf jaar later, daarentegen, streed de
K.V.P. niet meer op de eerste plaats om
zijn bestaansreden, maar stond zij tegen
over een innerlijke vertrouwenscrisis,
welke niet de grondslagen van de partij
betrof, doch de juistheid van het in con-
creto gevoerde beleid De trieste afiooo
van de Indonesische kwestie en de rich
ting van de sociaal-economische politiek
ontmoetten ernstige critiek en inspireer
den zowel tot openliik verzet als nor
oreer! tot onverschilligheid tegenover
dp nartij.
HET is er ons thans niet om te doen
om de historie van de afgelopen
tien jaren nog eens in het jicht
te stellen of te beoordelen. Het is vol
doende vast te stellen, dat bij deze
tweede lustrumviering de schaduwen,
welke over haar oprichting en eerste
lustrum vielen, in aanzienlijke mate
zijn vervaagd.
Een analyse van de factoren, welke tof
dit resultaat hebben gevoerd, is intussen
voor de contemporaine waarnemer een
lastige onderneming. Men kan bezwaar
lijk zeggen, dat in Nederland de strijd
om de grondslagen voor de politieke
partijvorming reeds gestreden is. De
doorbraak-gedachte is bij de niet-con-
fessionele partijen zij het in verschil
lende nuances nog altijd onverzwakt
gehandhaafd en zal ook bij de komende
verkiezingen weer in het centrum van
de kiezersaandacht worden geplaatst.
Maar de .appeal" ervan lijkt verschraald
zoals het geestelijk klimaat van de afg"-
'nnen jaren hier te lande verschraald is.
De tegenstellingen tussen de geestesrich
tingen ziin verscherpt en het wantrouwe
in de ..Roomse" bedoelingen is toegeno
men.
Men kan dit. met ons, levendig betreu
ren, men kan het echter bezwaarlijk ont
kennen. Juist dit verscherpt stelling-
nemen, weiiich, nog begunstigd door d°
economische hoogconjunctuur, heeft, naar
het ons voorkomt, voor de katholieken ds
Psychologische afstand tot de niet-con.
pssionele behuizingen nog eens extra
wgroot In de doorbraakpogingen zit.
aar het gevoel van veie katholieken
"en zware reservatio mentalis: ..men wil
ons daar wei accepteren, maar niet zoals
we zijn", n.l. niet als leden van een zicht
bare. souvereine Kerk, die haar onver
vreemdbare rechten bezit en uitoefent
Deze verscherping is wellicht begun
stigd door de economische hoogconiunc-
tuur, schreven wij. Op de ezrste plaats
naar het ons voorkomt, omdat men. iet
wat bevrijd van de druk der alle krach
ten prid" wplvaartsv»rTnr<?«»"»o wooj
eens d1? -ndacht kan richten op vrac°,
stukken van meer geestelijke en specula
tieve aard een eeuwenoude liefhebberij
hier te lande! maar ook omdat juist
de vergrote welvaar, het de K.V.P. mo
gelijk maakte haar sociaal-economisch
erfgoed tot sterker gelding te brengen.
Beter dan de tegenstelling vrijheid-
dirigisme geeft het verschil in accent
op de zelfwerkzaamheid van het individu
en van de zelfstandige ondernemer, en
het verschil in vertrouwen t.a.v. het ver
mogen van de staat tot leiding geven,
aan, hoe en waar de „voorrangswegen"
bij P.v.d.A. en K.V.P. uiteenlopen. Aan
tal van incidentele beslissingen en uit
spraken uit het jongste verleden valt
deze scheidingslijn te illustreren En al=
wij ons niet bedriegen ligt ook hier een
verklaring voor het toegenomen élan der
K.V.P., die met haar uitgesproken voor
keur voor een maatschappij, waarin „de
krachten van onderop", zij het geordend,
een maximale ontplooiingsmogelijkheid
krijgen, aan het verlangen van een groei
end aantal mensen gestalte geeft.
EDRAGEN door een vernieuwd
■j eenheidsverlangen onder de ka
tholieken begint de K.V.P. aan
haar tweede decennium. De ervaringen
van de eerste tien jaren zijn daarbij
bijzonder kostbaar.
Op het sociaal-economische terrein heeft
zij nog altijd een lange weg te gaan, hoe
wel zij reeds het leeuwenaandeel heeft
gehad in het leggen van de wettelijke
grondslagen voor een maatschappij-struc
tuur in haar geest. Het is hier niet de
plaats om de moeilijkheden na te gaan,
welke no-g bij de verdere uitbouw van
deze plannen te wachten staan.
Maar het heeft wellicht zijn nut er
juist vandaag nog eens op te wijzen dai
de K.V.P. afgezien van haar getal
sterkte op dit punt niet almacht;g
is, ja!, op grond van haar overtuigingen
te dezer zake beslist niet almachtig wil
zijn. maar de instemming vraagt en be
hoeft van de maatschappelijke krachten
zelf, die immers het ideaal van „zelf
doen" waar moeten maken. Het zou voor
de K.V.P. en voor het gehele land bij
zonder heilzaam zijn, als de katholieke
organisaties met volledig behoud van
ieders eigensoortige verantwoordelijkheid
er op niet al te lange termijn in zouden
slagen het ontworpen maatschappijbeeld
nog verder te concretiseren.
Ook de ervaring met tien jaar door
braak-gedachte opgedaan is waardevol.
De wenselijkheid van een katholieke
partij is er niet minder duidelijk door
geworden. Maar is het te boud beweerd
indien men in het toegenomen saamho
righeidsgevoel der katholieken toch nog
te duidelijk een negatieve trek onder
scheidt? Hier ligt wellicht de meest de
licate. maar ook glorieuze taak der
K.V.P.: dat zij met de eenheid in poli-
ticis ook de positieve openheid voltooit
naar binnen en vooral naar buiten
waarop het bisschoppelijk mandement
aandringt en waarheen het geëmanci
peerde zelfbewustzijn van de katholieken
zal stuwen. Dit is gemakkelijk gezegd
maar altijd moeilijk om te doen, zekef
voor een politieke „front"-organisatie, d-e
welhaast van nafure tot gesloten gele
deren tendeert, of het nu ter verdeói-
ging is of voor de aanval.
Let wel: ook deze taak kan de K.V.P
als Dartij-organisatie niet aan. tenzij zij
de intense belangstelling en toewijding
ontmoet van het volksdeel dat zij repre
senteert Het is niet np de eerste plaats
he, hegriDpen-arspnaai inzake de staat"
„de verdraagzaamheid", „de persoonlijk-
vriiheid" e.d.. welke hier van beslissende
betekenis is. hoe noodzakelijk een com
munis omnio en een voortdurende bezin
ning hierover ook is maar het is voor
alles de dagelijkse praktijk van onze ge
dragingen waardoor wij bij anderen een
„open oog" mogen hopen aan te treffen
voor de schoonheid van de zedeliike be
ginselen, welke wii voorstaan. Op de
van eigen riikdom bewuste openheid van
de massa der katholieken za] de K V.P. in
ha-"- ctriid moeten unnen steunen
O-, deze tiende e-innrdag van
Vi»t opr
de
h
"ét'itr'vens waard te
te tekenen ziin. dif
eron wijzen dat z« s'win or> heiang-
stelling inderdaad zal ondervinden.
