Na goudzoekers uraniumzoekers
Bijwoning van atoomexplosie
VRIJE TIJD na het jaar 2000
Griekenland lichtte Cyprus'
aartsbisschop in
GRIEP!
Amerikaanse vakbeweging
voor nieuwe ontwikkeling
Stem der leiders op gebied der
buitenlandse politiek
Chefarine 4
Een debacle werd een monument
C. J. J. Hogenboom: goede voorlichting en
weerbare emigranten
Razend bouwtempo in Las Vegas
Gloeilampjes
Na cle fusie CIO-AFL
Dc debacle
Prof. Polak in „Verwachtingsnummer"
van Plein 1955
Felle brand bij Stokvis
te Deventer
WOENSDAG 28 DECEMBER 1955
PAGINA 5
Zélfs de grond van Sao Paulo
Tien jaar: een termijn
Jonge, weerbare gezinnen
„Zo men uit mijn mond een
kreet wil horen", zegt de presi
dent der coöperatie, „zo is het
deze: geef ons jonge Nederlandse
boerengezinnen die men zorgvul
dig heeft geselecteerd, die men op
nuchtere wijze heeft voorgelicht
omtrent de mogelijkheden niet
alleen doch ook en vooral
omtrent de moeilijkheden, die
men, anders gezegd, wéérbaar
heeft gemaakt voor de zware taak
die hen wacht, dan brengen we de
Brazilianen iets waardevols en
dan krijgen we er stellig ook iets
waardevols voor terug!"
Steeds sneller bouwen
IN EEN WEEK 13 GEVALLEN
VAN KINDERVERLAMMING
Wij verkennen het terrein
Uitwerking der explosie
gebruikte
De meest
oplosbare koffit
ter wereld
Vele radio- en tv-toestellen
in vlammen
Gisteren is te Deventer het hoofdge
bouw van dc N.V. R. S. Stokvis en Zn.,
waarin o.a. dc magazijnen zijn gevestigd
door een felle brand zwaar beschadigd.
De zeer kostbare inhoud, die o.m. bestond
uit radio- en televisie-apparaten, badka-
mertoestellen, rijwielen en vele andere
artikelen, ging deels verloren 0f werd
deels zwaar beschadigd.
Mr J. H. P. M. KUIJPERS f
Nieuwe slatuur
Fusie en prijzenpolitiek
VOORWAARDELIJKE STRAF
VOOR DRONKEN AUTOMO
BILIST
PLUIMVEEHOUDERS
BEKEURD
Pseudo-vogelpest niet aangegeven
(Van onze correspondent
De pluimveehouders G. van M. te Hoef
en A. van R. te Vanenburg (gem. Putten)
hebben proces-verbaal gekregen, omdat zij
geen aangifte hadden gedaan van het
voorkomen van pseudo-vogelpest onder
hun pluimvee. De besmette dieren zijn on
middellijk afgemahkt.
Nederlanders boeren bestin Brazilië
W'-'-'v
N DE KERSTNACHT trokken, opnieuw, tweeduizend Brazilianen naar de
Fazenda. De Decembernachten zijn daar mild, in Sao Paulo. De bries die
over de heuvels glï.idt en over de wijde akkers, is lauw en koesterend en de
Nachtmis wordt er opgedragen in de open lucht, en in het eerste, paarse licht
van de nieuwe morgen luisterden ook ditmaal tweeduizend Brazilianen ont
roerd naar een Kerstlied dat, gedragen op klare, dunne kinderstemmen van
héél ver, uit een andere wereld, te komen scheen: ,,De herdertjes lagen bij
nachts.
Op het plein van de Fazenda een kleine nederzetting in de indrukwek
kende eindeloosheid welke men vindt als men, in Sao Paulo de laatste
lichten van de stad Campinas achter zich heeft1 gelaten stond ook deze
Kerstnacht tussen hen die daar de Nachtmis bijwoonden, een lange, sterke
man met sterke, doordringende ogen. Zijn naam was: C. J. J. Hogenboom.
Zijn officiële titel was: president van de Coöperatieve Agro-Pecuarea Holam-
bra. Doch in de vele publicaties, in de Braziliaanse en Amerikaanse pers aan
deze merkwaardige Fazenda in het hart van Sao Paulo gewijd, noemde men
hem anders. Men noemde hem de vervaardiger van een monument. Een Ne
derlands monument: „a monument of Dutch courage", schreef een Ameri
kaans journalist. Het is de vraag of er in de Fazenda Libeirao nu, in 1955,
nog wel een Nachtmis zou zijn opgedragen als, vijf jaar geleden, C. J. J.
Hogenboom daar niet was gearriveerd.
enkele jaren fijds nog wel meer fouten
gemaakt. ..Tijdens de oorlog", zegt de
heer Hogenboom. ..heb ik in een Jap
penkamp gezeten. 'Sommige toestanden
daar waren nog heilig, vergeleken bij
de toestanden welke ik bij mijn aan
komst in Brazilië vond. Het plan hal
geJaald. De droom van een nieuwe
toekomst was verbrijzeld. De slappe
elementen in de kolonie staken ook de
sterken aan. De sfeer was grauw. Wat
kon men anders verwachten? Zelfs de
grond die officieel de beste grond van
de provincie Sao Paulo heette, had
de emigranten teleurgesteld: hun voor
gangers hadden er drie eeuwen achter
een mee gewoekerd, de aarde was nu
arm en schraal, en zó waren de vruch
ten welke zij nog voortbracht".
Dat alles speelde vijf jaar geleden.
De man die door de Nederlandse rege
ring was uitgezonden om te onderzoe
ken wat er aan die Fazenda in Brazilië
wel haperde, keerde terug met een rap
port waarin hij nog slechts twee wegen
open liet: doek de Fazenda en de
coöperatie op, zet de overlevenden op
een schip met bestemming Nederland;
of geef hun mèt een saneringsplan een
nieuwe kans.
•j
Het was het, vijfde Kerstfeest, dat de
president der coöperatie in Brazilië
vierde. Enkele dagen tevoren nog
slechts had hij in Nederland bedrijvig
door de trieste druilregen gerend Een
haastbezoek. volgestopt met besprekin
gen, spreekbeurten, interviews en con
ferenties.
Als men de heer Hogenboom tus
sen twee besprekingen in eindelijk
enteren kon voor een vraaggesprek en
men hem nog eenmaal lastig viel met
de. onderhand wel stereotiepe vraag
wat hij wel gevonden had toen hij
eind 1950 met een regeringsopdracht
naar Brazilië trok teneinde ter plaalse
te onderzoeken wat er aan de, in 1948
gestichte Nederlandse boerenkolonie
daar in Sao Paulo wel haperde, typeer
de hij de situatie met één enkel woord:
„een débêcle!"
„Er heerste een gezagscrisis in de
kolonie", aldus de heer Hogenboom,
„de leiding werd niet meer beluisterd,
vele van de honderd Nederlandse ge
zinnen die in goed vertrouwen naar
Brazilië getrokken waren om er een
nieuwe toekomst te bouwen, stonden
op het punt om, bitter en teleurgesteld,
de Fazenda te verlaten. En bovendien:
economisch zat de coöperatie aan de
grond; er was practisch geen cruzeiro
meer in kas; het leek er op, dat heel
het avontuur zou moeten eindigen met
een faillissement en een menigte an
dere brokken".
De selectie
Het was, zo zegt nuchter de heer
Hogenboom. niet moeilijk, dc oorzaken
van deze débacle te ontdekken. Het
voor-onderzoek bleek onvoldoende te
zijn geweest; de financieringsbasis was,
mede daardoor, te smal; en voor het
overige was men niet al te zorgvuldig
omgesprongen met de selectie van hen
die. matig of verkeerd voorgelicht, naar
Brazilië trokken.
„Het gaat vooral om deze selectie",
aldus de heer Hogenboom, „wij hadden
in die dagen uiteraard nog geen Bra
ziliaanse ervaring op het gebied der
emigratie, en twee jaar later had men
geen moeite om te ontdekken, dat
emigratie nauwelijks verantwoord is als
zij niet gedragen wordt door adviezen
en een voorlichting die uit ervaring
zjjn opgebouwd. Ik bedoel het zo: het
is best mogelijk, dat het „au fond het
zelfde blijft of een Brabants boeren
gezin naar Canada of naar Nieuw Zee-
land emigreert; het is bovendien best
mogelijk, dat dit gezin daar onmiddel
lijk en uitstekend slaagt, doch dat wil
dan nog niet zeggen, dat het 0°It 'n
Brazilië, onder geheel andere, zeer ty
pische omstandigheden wei zou kunnen
slagen. Een man die, hij wijze van spr
ken, geschikt is om naar Siam te emi
greren, mag eenvoudig niet naar Bra
zilië, en omgekeerd; en dat is een van
de fouten welke wij in 1948 bij de stich
ting van deze Nederlandse boerenkolo
nie in Brazilië maakten".
Er waren daar in Sao Paulo in slechts
De heer Hogenboom kreeg twee-en-
een-halve millioen en de opdracht om
ginds in Brazilië van een débacle een
triomph te maken. Alvorens dat sane
ringsplan in werking kwam. was de
debacle al bezig, zich te voltrekken.
Veertig boerderijen lagen leeg: hun
bewoners waren naar andere delen van
Brazilië getrokken; er zijn er onder
hen, die daar van voren af aan be
gonnen en nog slaagden bovendien. In
tussen moesten 40 bedrijven opnieuw
worden bezet hetgeen het verstrekken
van nieuwe credieten betekende. Het
betekende bovendien een nieuw ruil
verkavelingsplan dat de heer Hogen
boom ontwierp Samen met een finan-
cieel-economisch plan. gebaseerd op het
rendabel maken van een boerenbedrijf
ter grootte van 15 a 20 hectaren.
..Het boeiende aan dat saneringsplan
was", zegt nu de heer Hogenboom, ,dat
wij temidden van de ellende een ter
mijn durfden stellen: wij financierden
in credietvorm en wij stelden daarbij,
dat dit crediet in tien jaren afgelost
zou moeten zijn. We zijn nu pas vijf
jaar verder, doch het staat nu al vast,
dat meer dan 85 procent van deze tiea-
jaar-contracten straks ook gerealiseerd
zullen worden: nóg vijf jaar en meer
dan 85 Nederlandse boerengezinnen
zullen zich ginds in Brazilië eigenaar
kunnen noemen van 20 hectaren grond
alles inbegrepen: de werktuigen, het
huis en de stallen".
Er is daar nu een uiterst gezonde
kolonie gegroeid. Nederlandse boeren
die verre Van bedreven waren in het
bewerken van een uitgeputte grond, ge
legen in eensub-tropisch klimaat, heb
ben. geïnspireerd ongetwijfeld door de
geestdrift en de werkkracht van de
nieuwe president der coöperatie, enorme
prestaties geleverd. Zij verbouwen
koffie, rijst, katoen, mais groenten,
zij hebben sinaasappel- en ananas-aan
plantingen. Hun productie is. vijf jaar
na de catastrophe, het dubbele van het
normale gemiddelde in de provincn-
Sao Paulo. en voor het geval dat te
weinig zegt: vier jaar geleden leverde
op de Fazenda één hectare 1800 kg
mais op; nu is dat gestegen tot 4500 kg
per hectare!
Een uiterst gezonde kolonie, inder
daad. Doch het zal niet lang meer een
kolonie zijn. Er groeit tussen de Bra
zilianen en de Nederlandse immigrant
een wederzijdse warme waardering De
Nederlandse boer. vooral de katholieKe
boer. assimileert buiten verwachting
gemakkelijk, en zo is het goed.
„In Brazilië begrijpt men, dat wij
niet alleen gekomen zijn om wat rijk
dommen uit de grond te wroeten en
wat cruzeiros", zegt de heer Hogen
boom. „onze Nederlandse boeren heb
ben Brazilië iets aan te bieden: hun
werkkracht en hun geloof; is bet niet
typerend, dat in dit grote Katholieke
land, dat zulks een schijnend tekort aan
priesters heeft, deze Nederlandse Fa
zenda sedert 1948 reed 29 priesterstu
denten opleverde?"
Nu, slechts enkele jaren na de dé
bacle, durft de heer Hogenboom het
aan, nieuwe Nederlandse boerengezin
nen uit te nodigen, naar Brazilië te
komen.
Aan het einde van onze vorige correspondentie over Las Vegas beschreven
wij onze entree in de staat Nevada en hoe een groot reclamebord ons daar
„verwelkomde" met een opschrift, waardoor de toerist opmerkzaam wordt ge
maakt op de voorhanden zijnde „gok-automaten". Dan als men Las Vegas
binnenkomt ontwaart men her-en-der verspreid een aantal langgerekte lage
gehouwen en een overvloed van reusachtige reclameborden, fel van kleur en
hoog opgericht als totems van geweldig formaat bovenop de grotere gebouwen.
Tot deze laatste behoort ook de „Last Frontier", het meest moderne en grootste
Casino;
Het is een merkwaardig gebouw met
een even merkwaardige omgeving:
prachtige tuinen; een dorpsstraat, tot in
de kleinste details herinnerend aan de
tijd der pioniers; en als bijzondere be
zienswaardigheid de oude „landvaartui-
gen", dat zijn de twee „verdiepingen" tel
lende grote wagens, die door 20 muil
ezels werden getrokken, en waarvan men
zich vroeger als vervoermiddel bediende
Dan als laatste curiositeit een oudei-
wetse sheriff en pseudo-goudzoeker. Old
Smiley geheten, een vroegere filmacteur
uit de tijd nog van de stomme film. met
z'n hoge laarzen, z'n patronengordel. z'n
geweldige hoed en de nodige gouddtl-
versattributen.
En dit alles kan men zien in de stof
fige atmosfeer en onder het gedreun van
bulldozers, want men gaat door met bou
wen. Zo is b.v. een jaar geleden het
luxueuze hotel Sahara midden in de
woestijn gebouwd, enige mijlen van de
stad vandaan en men heeft daar om het
geheel te verfraaien in de nabijheid drie
kamelen neergezet van gekleurd cement,
geflankeerd door een standbeeld van een
Arabier in bournous gekleed. Bezoeker"
lieten zich daar fotograferen, gezeten op
een van die beesten met als achtergrond
de dorre golvende zandvlakte. Momenteel
zijn de kamelen omgeven door huizen,
modemagazijnen en bazars, die in enkele
maanden daar zijn gebouwd.
Een ander voorbeeld van de snelheid,
waarmee hier gebouwd wordt. Een
Birmingham
Een walgelijke geschiedenis was het
met de 41-jarige Mary Clarke, die 'ft
het politiebureau belandde gisteren en
vandaag reeds tot een maand gevange
nisstraf werd veroordeeld. Ze was met
de kinderwagen op stap met haar acht
tien maanden oude baby en raakte zo
dronken, dat rond middernacht de po
litie haar moest oppakken. Daar ze
anders niet te vervoeren was, haalde
een politieman de baby uit de wagen,
en de ontaarde moeder werd er bo
venop gelegd. Zo trok men naar het
nolitibureau: een politieman achter de
kinderwagen, moeder er half in en een
tweede politieman er met de baby op
de arm achteraan.
Southampton
Wanneer een sheik een auto koopt 's
het niet zo maar een serieproduct.
Sheik Yussef Mohammed al TaWl1
Saoedie Arabië had vele persoonlijk*
wensen, toen hij een automobiel -
Stelde. De wagen bezit namelijk.een
hydraulisch te bedienen samenklapDaie
kap en vensters die geopend en Slo
ten kunnen worden, ook met drukknop-
bediening. Om wat oo te vallen is
wagen met goudlak afgebiesd, terwi.ll
de banden witte zijvlakken hebben, de
wielen van zilver zijn en de bekled ng
vóór de verandering marineblauw is.
Florence Italië
„Maestro" Vladimiro Sante-Vannini
heeft de Kerstdagen gebruikt om een
wereldrecord op zijn naam te brengen.
Hij bestond het om 49 uren achtereen
op een piano te timmeren. De piano
overleefde het de buren vermoedelijk
niet. Daarmee was hij één uur langer
dwaas dan een Amerikaan, die het
maar 48 uur uithield.
Toronto Canada)
Prof. dr F. L. Polak, opvolger van prof.
Tinbergen als directeur van het Centraal
Plan Bureau te Den Haag, schrijft in het
jongste nummer van Plein 1955, dat er in
de eerstvolgende eeuw een gedurig ver
dere verschuiving zal plaats vinden van
de arbeidstijd naar de vrije tijd, in die
zin, dat steeds meer uren niet gewerkt Zal
worden. De voornaamste gevolgen hier
van zullen zijn, dat de scheiding van
klassen en standen niet meer zal lopen
tussen rijk en arm, doch tussen werkers
en niet-werkers; dat voorts het vraag
stuk der vrijetijdsbesteding het probleem
bij-uitstek der toekomstige samenleving
zal zijn; dat de kern-problematiek, die
thans reeds voor een belangrijk deel is
verschoven van het economische naar het
sociale vlak. hoe langer hoe meer zal ver
schuiven van het sociale naar het cultu
rele vlak, zodat de verbanden tussen tech-
nificatie en massificatie zich gedurig
scherper zullen opdringen en dat tenslotte
het achterblijven over de gehele linie van
de ontwikkeling der cultuurwetenschap
pen bij die der natuurwetenschappen zich
steeds pijnlijker zal doen gevoelen.
Naast prof. Polak, spreken nog hun toe
komstverwachting uit een experimenteel
dichter. Gerrit Kouwenaar, pater S. Jels-
ma M.S.C., een huishoudierares, een on-
dërwijzer, studenten, kerkelijken en bui
tenkerkelijken. De redactie van Plein 1955
trekt uit de bijdragen de conclusie, „dat
alien, die op verschillende wegen zwer
vende en zoekende zijn, geloven in de zin
van hun speurtocht".
In het Januarinummer zullen wederom
enige niet-katholieken hun mening geven,
ditmaal over het beginsel van de Plein
actie, nl, „om nu samen, in onderling ge
sprek en optreden, tot elkander te ko
men" Aan de eerste editie in het komende
jaar zullen o.a. hun medewerkin® verle
nen: dr E. Brongêrsma, ds J. Buskes jr,
ds dr H. Faber en de Amsterdamse jour
nalist Henri Knap. Het Februarinummer
zal gehee] gewijd zijn aan de jongeren. De
kern van deze uitgave zal bestaan uit bij
dragen van jonge mensen, katholieken en
niet-katholieken, die een kort opstel, een
artikel of losse gedachten hebben opge
stuurd als antwoord op enkele vragen, die
de redactie van Plein 1955 in haar Decem
bernummer aan haar jonge lezers heeft
voorgelegd.
De vertegenwoordiger van het Griekse
ministerie van buitenlandse zaken Llatls,
die momenteel besprekingen voert met
aartsbisschop Maharios, heeft gisteren
twee bezoeken aan de aartsbisschop ge
bracht, terwijl hij de lunch gebruikte in
gezelschap van dc Britse gouverneur, sir
John Harding. Na het tweede bezoek werd
door het bureau van dc aartsbisschop een
communiqué bekend gemaakt, waarin werd
gezegd, dat Liatis de aartsbisschop had
ingelicht over dc besprekingen tussen de
Griekse en Britse ministers van buiten
landse zaken omtrent de kwestie Cyprus
en de pogingen van de Griekse regering
om het probleem op te lossen.
Het communiqué constateerde ook, dat
er een volledige overeenstemming heerste
tussen de aartsbisschop en de Griekse re
gering omtrent de wijze, waarop deze op
lossing moet worden gezocht. De aarts-
Blijkens de Staatscourant van Dinsdag
werden in de week van 11 tot en met 17
December aangemeld 30 gevallen u van
dipbterie en 13 gevallen van kinderver
lamming Van deze laatste ziekte werden
aangemeld 1 geval in Leeuwarden, 1 in
Wieringen, 4 in Delft. 2 in Rotterdam, 1
in Schiedam, 1 in Zwijndrecht. 1 in Den
Bosch. 1 in Beek en 1 in Maastricht.
RECHTER-PLAATSVER VANGER
OPNIEUW VOOR HET HEKJE
Berechting in eigen arrondissement
niet mogelijk
De rechtbank te Alkmaar heeft het
vonnis van de kantonrechter, die de
vechter-plaatsvervanger mr H. S. bij de
Alkmaarse rechtbank terzake van een
verkeersovertreding tot een boete van elf
gulden had veroordeeld, vernietigd. Te
vens werd de kantonrechter in deze zaak
onbevoegd verklaard, omdat een rechter
niet in zijn eigen arrondissement kao
worden berecht. De ambtenaar O. M. was
van het vonnis van de kantonrechter id
appèl gegaan.
bisschop heeft Liatis verzocht zijn dank
baarheid voor de energieke wijze, waarop
de Griekse regering deze zaak aanpakt,
aan de regering te Athene over te brengen
Ondertussen duren de terreurdaden op
het eiland voort. Verschillende honderden
Britse militairen hebben in Noord-Cyprus
nasporingen gedaan naar wapens, muni
tie en verdachte personen. In Limassol en
Nicosia werden enige bommen gegooid
naar woningen van Britten, die echter
geen schade aanrichtten. De politie stelde
een onderzoek in naar de dood van een
regeringsambtenaar Nicolaou die in Ky-
thria gistermorgen vermoord werd aan
getroffen.
(Advertentie)
Vier werkelijk betrouwbare middelen
helpen elkaar endoen wonderen I
4 geneesmiddelen, elk afzonderlijk al
wereldberoemd. Tezamen in één tablet
verenigd, ondersteunen zij bovendien el-
kaars werking, waardoor deze nóg krach
tiger is dan kon worden verwacht. De
combinatie Chefarine „4" doet werkelijk
wonderen en brengt baat waar andere
middelen falen!
z
BEROEMDE GENEESMIDDELEN
IN ÉÉN TABLET
TEGEN PIJNEN EN GRIEP 20 TABLETTEN 85 cl
Fransman, die veel hield van de woestijn
en de eenzaamheid, had zich zeer ver van
de stad gevestigd op een verlaten vlakte.
Acht maanden geleden leefde hij daar
alleen in gezelschap van de puma's, die
des nachts onder zijn ramen jankten.
Eén dezer dagen vonden wij hem terug
terwijl hjj druk aan het verhuizen was
want alle grond rond zijn huis werd vol
gebouwd, muren rezen op en tuinlieden
brachten karrevrachten bomen aan, die
met metalen kabels als de masten van
een circus overeind gehouden werden,
totdat zjj wortel hadden geschoten in de
schrale grond.
Iedere pas. die men daar zet brengt
dezelfde verbazing. Het begint met. het
graven van een bouwput en binnen korte
tijd staat er een geheel nieuwe wijk. Als
men na een jaar terug zou komen op
een plek, waar wij eergisteren het ge
bleekte skelet van een paard gevonden
hebben, dan zou men er de voorberei
dingen vinden voor bouwwerken en vour
tuinaanleg waar de opgerolde grasmat
ten per vrachtauto worden aangevoerd
uit de vruchtbare delen van het Noord-
Oosten. En verderop zou men het geraas
van de stad blijven horen, de? nacht.'-
zowel als overdag. Van de stad. ijlend in
dezelfde dwaze koorts en in dezelfde
jacht naar goud van de speeltafels.
Kort voordat in 1945 de dubbele ex
plosie boven Japan een infernaal aan-
zin gaf, was er een afgelegen Vallei,
waar nog weinig over gesproken werd:
Los Amalos. Plotseling maakte zich een
nieuwe koorts van Nevada meester, ter
wijl de verzegelde goudklompen van cie
eerste onderzoekers zich opstapelden op
de werktafels van de mineralogische la
boratoria. De woestijnbodem bevatte na
melijk een ander goud. een goud. dat
zelfs rijker en verderfelijker was dan dat.
wat de aanleiding tot de stichting van
de stad was geweest; een goud, dat de
aarde op haar grondvesten zou kunnen
doen trillen, dat de planeten uit hun
banen zou kunnen lichten, dat de kring
loop der dingen zou kunnen veranderen
en God zou uitdagenhet Uranium.
Sindsdien dragen de oude goudzoekers
op zoek naar borax of zilver, die men ook
nu nog ziet trekken met hun muilezeis.
want auto's kan men in een woestijn
niet gebruiken, een Geigerteller bij hun
bagage.
De aanvragen voor claims vermenig
vuldigden zich. Men vertelt het verhaal
van een Californische geoloog, die na
enige maanden zoeken enkele millioencn
verdiende; van een Jonge moeder, die in
de omgeving in haar auto rondreed en
plotseling de rode wijzer van de Geiger
teller, die naast haar stond, hevig zag
trillen. Zjj had niets anders te Boen dan
te stoppen en het terrein af te bakenen,
waarop zij aanspraak wenste te maken.
Hele families die Zondags op stap gaan
laten golfspel en hengelsport voor wat ze
zijn en trekken er gewapend met Geiger
tellers op uit, die overal in Nevada te I
koop zjjn, zelfs op afbetaling.
Nu een? zijn ze enthousiast, dan weer
ontgoocheld, om tenslotte weer moed te
vatten, omdat een bekende of onbekende
het manusje-van-alles of de administra
teur van een bekende onderneming op
een goede dag hun droom werkelijkhe'd
zagen worden.
Een van de claims heben wij bezocht
stukken grond van enkele honderden
meters, lang en breed, afgezet met palen
waarop een bordje, dat de naam van
de eigenaar en de datum van de ontdek
king draagt, omdat de uranium-groeve
drie maanden daarna in exploitatie moet
zijn
Men moet al die mensen gezien hebben,
die tijdens een picnic onder het rust-
uurtje het terrein afzoeken, lopend
achter „voortrekkers" aan met Geiger
tellers in de hand, terwijl op Yucca Fla:
de technici, de verschrikkelijke kracht
die zij ontketend hebben, trachten te
kanaliseren.
Op veilige afstand hebben wij één van
de laatste atoomontploffingen bijge
woond. eerst een weinig bezorgd, maar
later gerust gesteld door de voorzorgs
maatregelen. die werden genomen. Wij
stonden verbaasd, toen wij hoorden, da;
de inwoners van Las Vegas, 90 kilomeier
van de plaats waar de atoombommen tot
ontploffing worden gebracht slechts een
radio-activiteit te verduren kregen, die
nog minder krachtig was dan een enkele
doorlichting met X-stralen.
Later hebben wij de films gezien, die
met een tele-lens waren opgenomen. Zij
lieten de vernietiging van een kunst
matig dorp zien, dat men op nog geen
2 kilometer afstand van het explosiecen
trum had gebouwd. Door de eerste schok
stortten de huizen in en dan laaiden op
eens de vlammen op, die veroorzaakt
waren waren door een hittegolf zo ont
zettend. dat de bouwmaterialen vanzelf
vlam vatten. Het vuur werd echter da
delijk weer gedoofd door een verschrik
kelijke windstoot, veroorzaakt door de
schok van de explosie, die muren omver
wierp, daken van de huizen lichtte, te
lefoonpalen middendoor deed breken en
ijzerwerk verboog. Wij gingen heen,
terwijl wij boven in de lucht een witte
rookwolk zagen drijven, compact ais een
gebalde vuist.
Het is wel zeker, dat de toekomst van
Las Vegas direct verbonden zal blijven
met de ontwikkeling van de atoomin
dustrie. Reeds zijn aan de grenzen van
de stad grote terreinen aangekocht, waar
weldra fabrieken zullen verrijzen, die
arbeiders en technici zullen aantrekken.
Anderzijds bestaat er geen twijfel over,
dat de nabijheid van de atoomcentra.es
en van de proefterreinen de menigte
spelers, die de stad haar huidige aanzien
heeft gegeven, zullen afstoten.
Men mag aannemen, dat Las Vega»
onder invloed van de steeds verder
voortschrijdende ontwikkeling der vreed
zame toepassing van de atoomenergie
weer een stad van pioniers zal worden,
zoals zij vroeger geweest is.
(Copyright B.I.P.-Maasbodepers)
In het middaguur, ongeveer een uur, had
h*' gehele personeel het gebouw, gelegen
°P het industrieterrein van Deventer,
vei la ten. Men vermoedt, dat het vuur
na een uur is ontstaan in een kantoortje
nabft de pakkamer. De brandweer brak
de ijzeren deuren los om in de magazijnen
te kunnen komen Enkele dier deuren
waren toen al zeer heet. Dé inhoud van
ti 011 w. waarbij o.a. veel bakeliet
artikelen brandde vooral aan de ach
terzijde. en op de eerste etage hevig. Men
bestreed het vuur o.a met nevelblus
sers Na een uur was men het vuur gro
tendeels meester en kon met de nablus
sing worden begonnen.
Het feit. dat de gebouwen van Stokvis
op een vrij en open terrein liggen in de
onmiddellijke nabijheid van eeh der bei
de havenarmen, vergemakkelijkte de
blussing zeer. Het bleek, dat het gebouw,
1200 m2 groot, zeer zwaar was beschadigd.
Er ziin allerlei wijzen om iemand een schade wordt op meer dan een ton
goéde wéns met Kerstmis toe te sturen
De manier, waarop een bankbediende
er hier êen ontving, was wel opwindend,
mï8r in ieder geval niet erg prettig. Hij
kreeg plotseling door het loket een
briefje geschoven en daar las hij op:
Dit is een overval. Geef me zesduizend
dollars en geen geluld. Deze fles is vol
met nytro-glycer'ft® en is ruim voldoen
de om ons allemaal in dit bankgebouw
in de lucht te doen vliegen. Merry
Christmas". De bankbediende zag de
man, de fles en drukte intussen op de
alarmschel. Het bleef „Merry Christ
mas" in dit ondermaanse voor hem en
de hele bankinhoud, want de rover nam
overhaast de benen en de fles ging even
overhMMt
geschat. Alles was verzekerd.
In het St. Canisiusziekenhuis te Nijme
gen is voorzien van de laatste H.H. Sa
cramenten, na een ziekbed van enkele
weken, overleden mr J. H. P. M. Kuijpers
een bekende repetitor en opleider rechts
wetenschappen, aldaar. Verleden jaar her
dacht hij als zodanig zijn zilveren jubi
leum. De overledene was jarenlang sa-
cretaris van de Leeszaal te Nijmegen en
docent voor de akte Staatsinrichting M.O.
bij de R.K. Leergangen te Tilburg. Voorts
was hij ere-lid van de juridische facul
teitsvereniging te Nijmegen.
(Van onze correspondent)
NEW ORK, December.
Enkele dagen na die historische gebeurtenis in de geschiedenis van dc
Amerikaanse vakbeweging: de fusie van de CIO (Congres of Industrial
Organization) en de AFL American Federation of Labour) sprak de nieuw,
benoemde president van de AFLCIO, George Meany, een redevoering uit
voor de „National Religion and Labour Foundation" George Meany is een
vurig katholiek en dit aileen al verklaart zijn heftig anti-communistisebe
houding, waarvan bij ook in deze toespraak blijk gaf. Maar het verklaart
niet de manier van zijn scherpe aanval gedurende dezelfde toespraak op
de Amerikaanse liberalen", dié „niet voldoende liet communisme bestrij-
den in die manier en toon kwam Meany's besef van zijn nieuwe autorj
leit tot uiting. Toen echter de nieuwgekozen president van de AFLCfO
!met 15,4 millioen arbeiders) (ie neutraliteit van maarschalk Tito en van
Nehroe aanviel en verklaarde, dat zij „geallieerden van bet communisme
waren in feite en in effect werd liet iedere toehoorder duidelijk, dat
f e fusie van dc voormalige AFL en CIO verstrekkende consequenties zal
hebben, die zeker niet tot bet economische of industriële leven zullen
lepeikt blijven, of zelfs tot en met liet gebied van de binnenlandse poli
tiek: de georganiseerde Amerikaanse arbeiders zullen door de stem van
hun leiders een rol gaan spelen in de buitenlandse politiek.
Dat is een hee] nieuw aspect in de ont
wikkeling van de Amerikaanse vakbewe-
Rmg. Het is alleen dubieus, of men zich
oaarovCr verheugen moet. Met alle respect
voor de formidabele capaciteiten van mr
Meany: maar als de leider van de grote
Amerikaanse vakvereniging zich geroepen
woelt tot het afleggen van verklaringen
0,ve1 l?,et Politiek gedrag van buitenlandse
staatslieden of staatshoofden.waar is
dan het eind? Want het is logisch, dat
hetgeen mr Meany zegt. in het buitenland
zeer ernstig wordt genomen en represen
tatief wordt geacht voor de gedachtelijn
van een deel van het Amerikaanse volk.
Meany vertegenwoordigt immers 15 mil
lioen arbeiders. Geen wonder dus. dat de
secretaris van het „Indian National Tra-
des Union Congress" onmiddellijk pro
testeerde. En indien mr Meany met zijn
nieuwgewonnen autoriteit zich in de toe
komst verder critisch wenst uit te laten
over hét staatsbeleid van welk land ook In
de wereld, zou de Amerikaanse regering
daardoor wel eens in een onaangename
of pijnlijke situatie kunnen geraken De
verhouding tussen Amerika en India b.v.
ts op het ogenblik toch al niet Ideaal en
moeilijk genoeg. De verklaring van een
George Meany kan die er niet beter op
maken, ook al spreekt Meany niet voor
de regering. Doch bet kan niet anders, of,
wanneer hij op de voormelde wijze zich
op het gebied van de buitenlandse poli
tiek gaat begeven, moet hij, door de grote
macht van zijn organisatie achter hem,
de Amerikaanse diplomaten handen vol
werk bezorgen, wanneer zijn verklaringen
delicate diplomatieke verhoudingen uit de
koers slaan.
Een en ander toont inmiddels de nieuwe
statuur, die de Amerikaanse vakbeweging
heeft gewonnen met de fusie van de AFL
en de CIO. Ook de gelukwensen van pre
sident Eisenhower af tot aan de voor
naamste leiders der beide politieke par
tijen toe, bewijzen dit. Men voelt en ziet
aan alles, dat de Amerikaanse georgani
seerde arbeiders een indrukwekkende
macht zijn gaan vertegenwoordigen, waar
voor een ieder heilig respect heeft gekre
gen.
Men kan de gevolgen van de voltrokken
fusie en van het ontstaan dezer geweldi
ge organisatie ook nog niet voldoende
overzien. Maar daar een kolos meestal iets
kolossaals moet voortbrengen, vreest men
dat de macht van de vakvereniging een
topzware druk op andere toestanden zal
uitoefenen; vandaar dat hier en daar
angstkreten opgaan over de invloed van
de arbeidsmarkt op het economische, in
dustriële en politieke leven. En nu is op
het ogenblik nog maar 25 percent van de
totale arbeidskracht in het land georgani
seerd. De AFLCIO wil echter in de ko
mende jaren een 28 millioen niet georga
niseerde arbeiders, waaronder dus ook
bank- en kantoorpersoneel. onderwijzers
ed. bij zich doen aansluiten. Dte 26
millioen vertegenwoordigen 39 percent
van de totale arbeidskracht en samen met
de reeds nu georganiseerde arbeiders zou
dan de gehele georganiseerde arbeids
markt op 64 percent van de totale ar
beidskracht in het land komen.
Men ziet tot wat een "massale organi
satie de Amerikaanse vakbeweging uit
groeit. De snelle groei ervan (in 20 jaar)
is een phaenomeen en niemand kan bij
benadering zeggen welke veranderingen
ze de komende 20 jaar meebrengt. Wel
wordt er gegist, geschat en voorspeld. Er
zijn Amerikaanse politici, die het ont-
staan van een derde partij, een arbei
derspartij, voorzien. Daarvoor schijnt
werkelijk nog geen enkele reden te be
staan, maar op dit moment kan niemand
garanderen, dat de „sneeuwbal" op een
gegeven ogenblik niet te groot en te
zwaar wordt en in richtingen rolt welke
oorspronkelijk niet waren bedoeld.
Verder zijn er in de vakvereniging zelf
lieden, die met grote zekerheid beweren,
dat oude moeilijkheden niet weggeruimd
zullen worden en twistpunten tussen de
nu saamgeklonken verenigingen zeker
weer zullen ontbranden. Zij menen, dat
de fusie om die reden niet gehandhaafd
zal kunnen worden, ook al omdat ze in
wezen te oppervlakkig is totnutoe is ze
oas op het federale niveau alleen voltrok
ken en dat er bovendien teveel ialousie
bestaat en teveel nieuwe problemen zul
len ontstaan bij het verdere en feitelijke
versmeltingsproces, wanneer posten moe
ten worden opgegeven of anders verdeeld
en promoties naijver zullen opwekken.
Op het ogenblik functionneren beide
delen van de vereniging nog als voorheen^
naast elkaar. Anderzijds intussen wordt"
met evenveel zekerheid gezegd, dat inte
gendeel, het besef van de nieuw verwor
ven machtspositie van de georganiseerde
arbeiders het cement zal vormen voor de
nu nog los bijeengevoegde organisaties.
En de saamvoeging zal te steviger wor
den naarmate meer arbeiders zich bij de
grote organisatie aansluiten.
Een gevolg van de fusie, meent men,
zal ongetwijfeld langzame prijsstijging
zijn. omdat de sterke vakvereniging in
staat is steeds meer financiële verbeterin
gen voor de arbeiders af te dwingen en
verhoogde arbeidslonen zullen op een of
andere wijze verhaald moeten worden....
dus de consument zal de rekening mogen
betalen. Ook de arbeiders zijn consumen
ten maar zij zijn de beschermde consu
menten. Doch boeren en lieden, die (In-
afhankelijk werken, of niet georganiseer
de arbeiders zullen minder plezier beleven
van de invloed op het economische leven
vah de groeiende vakbeweging.
Gelukkig is Be verstandhouding in het
algemeen tussen de georganiseerde Ame
rikaanse arbeiders en bedrijfsleiding zeer
goed. Er zijn legio voorbeelden te noemen,
waarin de arbeiders groot begrip voor de
moeilijkheden van hun werkgevers heb
ben getoond.
De vakvereniging van de AFL hoeden
makers besloot b.v, geen verhoogde pen
sioenen te eisen om de hoedenindustrte de
kans te geven 1 millioen dollar te gebrui
ken voor de bevordering van de verkoop
van dameshoeden. Dezelfde vereniging
leende zelfs 250.000 dollar aan een hoeden-
fabrikant in moeilijkheden zodat zijn fa
briek kon voort blijven draaien, waardoor
1050 arbeiders aan het werk bleven. Iets
dergelijks gebeurde in een fabriek van
Studebaker. waar de arbeiders voor een
loonsverlaging van 15 percent voor zich
zelf stemden alleen om de fabrikant, die
moeite had zich te handhaven naast de
grote autofabrikanten, te helpen. Elders
kochten arbeiders aandelen op van de
Motor Products Corp. in Detroit waarvoor
ze werkten .om te voorkomen dat een an
dere maatschappij die op zou kopen en de
zaak overnemen, etc.
Zulke voorbeelden mogen de volwassen
heid van dê Amerikaanse georganiseerde
arbeiders aantonen En leiders als George
Meany en Walter Reuther kan het toever
trouwd worden niet te hard van stapel te
lopen met nieuwe eisen voor hun arbei
ders, vooral omdat iedereen zit te wachten
op machtsdemonstraties van de grote vak
vereniging. Voorlopig zullen Meany en de
27 vice-presidenten van de organisatie alle
mspanning richten op consolidatie van de
fusie en zich concentreren op orde in
eigen huis. Er is daarom op dit ogenblik
niets spectaculairs in zicht, maar het is
begrijpelijk, dat! heel -Amerika gefasci
neerd elke beweging volgt van de
AFLCIO.
In bussen voor ten minste
35 koppenf 2.45
Coffeïae-vrij, in bussen met rood
etiketf 2.80
Grote bussen voor ten minste
140 koppenf 8.85
Coffeïne-vriif 10.25
Dolle rit door Alkmaars binnenstad
De rechtbank te Alkmaar heeft de
Haagse vertegenwoordiger A. L., die ,a
Maart van dit jaar, terwijl hij onder in
vloed van sterke <irank verkeerde, met
zijn auto een dolle rit door Alkmaars
binnenstad had gemaakt, veroordeeld tot
één maand voorwaardelijk met een proef
tijd van drie jaar en ontzegging van d«
rijbevoegdheid voor de tijd van zes maan
den. Tevens moet hij zich onder toezicht
stellen van de reclassering en van het me
disch consultatiebureau voor alcoholism»
in Den Haag.
De officier had twee maanden gevan
genisstraf en vier jaar ontzegging van d»
rijbevoegdheid geëist. De raadsman, mr
A. Leesberg uit Alkmaar, had aangevoerd,
dat L. niet onder invloed van sterke drank
had gereden, doch onder invloed van het
geneesmiddel optalldon. dat hij tevoren
in grote hoeveelheid had ingenomen.
Van top tot teen getooid in hun beste
kledij gan deze twee Panamese India
nen inkopen doen voor Nieuwjaar in de
stad Panama. Zij zyn uit haar afgelegen
dorpje in de jungle tiaar de stad gereisd
om voor zichzelf en de buren het een en
ander in te slaan. De kralensnoeren en
de heup-portefeuilles behoren tot her
speciale klederdracht.
