witte doek
In 1955 vierde Nederland zijn
eerste Filmfestijn
Nederlandse letteren
Amerikaanse Marty" de film
van het jaar
Op de PLANKEN
Zie om, maar sta niet stil
m
in DRUKINKT
Opera's uit Italië - Operettes uit
Duitsland en Oostenrijk
1
WERELD
Bert Haanstra en Herman van der Horst
aan de kop
Films met een ongewone
rolbezetting
IN HET BUITENLAND
goede tweede
I
Enkele paradepaardjes
ZATERDAG 31 DECEMBER 1955
PAGINA 5
En films, die met een „persoon
lijk optreden" werden
geïntroduceerd
SLECHTS EEN ENKEL VERS BIJ TOEVAL VERTAALD
Engeland met „The Dam Blisters"
1
i
ff at heeft het toneelspelen
mij gedaan?
Naast de gebruikelijke balans van wat het afgelopen jaar heeft
opgeleverd aan belangrijkemerkwaardige of zinneloze geschriften
ivillen ivij ons eens afvragen wat in 1955 van onze literatuur is
doorgedrongen in het buitenland. Wat het proza betreft brachten
slechts enige succesromans het tot een vertaling in het Engels of
Duits. Onze literatuur is over de grens vertegenwoordigd door op
z ti best middelmatige romanshet is dan ook niet te verwonderen,
dat men in landenwaar men slechts aan de hand van de beschik
bare vertalingen kan oordelen, vooralsnog geen hoge dunk van
onze schrijvers heeft zeer zeker een veel lagere dan nodig en
eerlijk is. Men moet zich eens voorstellen welk een goede indruk v. ij
zouden vestigen met een verzorgde vertaling van een roman als
..Bloesemtak van onze grootste levende prozaschrijver F. Bordewijk.
Dit helder en strak geschreven maar innerlijk zeer bewogen en diep
indringend verhaal van een gave, hoogstaande vrouw in haar ver
houding tot haar mankinderen en een kleine kring van kennissen,
is een kunstwerk waar wij trots op kunnen zijn. Maar wie weet
hoe lang dit aangrijpende boek nog op vertaling zal moeten wachten.
Trouwens ook Bordewijks voorlaatste boek „De doopvontevenals
„Bloesemtak verschenen bij Nijgh en van Ditmar te 's Gravenhage)
zou in het buitenland een goed figuur maken.
Vals beeld
MR F. BORDEWIJK
vx'- 'v s
Bekroonde
inzending
Wilt U óók een
mooi paardenglas
winnen, zend dan
een mop of geestig
onderschrift aan:
POSTBUS 13,
BREDA.
Elke 14 dagen kent
de jury 20 hoofd
prijzen en 500
paardenglazen toe.
k.
WERELDNIEUWS
(Van onze filmredacteur)
Het is voor de Nederlandse filmredacteur hoogst ongewoon en daarom
dubbel verheugend om vandaag, nu de levensband van het jaar 1935 aan
zijn laatste nieters toe is, het traditionele overzicht van de, filmevenementen
in het eigen land Ie kunnen laten aanvangen.
5oor het eerst in de geschiedenis van het Nederlandse filmbedrijf is
hier te lande, een Filmfestival gehouden, dat weliswaar heseheiden ais de
«Filmweek Arnhem" werd aangekondigd, maar dat toch door de tegen
woordigheid van verschillende Engelse, Italiaanse, Franse cn Duitse
regisseur* en acteurs een internationale allure kreeg. Evenals de Gelderse
hoofdstad zelf, waar de ernst de „gravidité", zoals de Franse regisseur
V vcs Allégret het zei schuil ging onder een tikje „.frivolité", stijlvolle
hoffelijkheid en gulle gastvrijheid, die weldadig waren om te aanschouwen.
„Een in alle opzichten geslaagd festijn'' schreven we na afloop. Een
festijn, waarbij zirh het uiterst zeldzame feit heeft voorgedaan, dat de
critici, in zoverre die het ooit met of over iets eens kunnen zijn, ditmaal
in grote meerderheid konden instemmen met het oordeel, dat de jury
velde over de Nederlandse inzendingen, die kwantitatief zowel ais g
kwalitatief aan de hoogste verwachtingen bleken te voldoen. Onze keus va^-
de beste Nederlandse films in 1955 is dan ook niet moeilijk: „Strijd zonder^
einde" van Ben Haanstra en „Vieren maar" van Herman van der Hor-t
die heide de Filmprijs 1953 verwierven.
Kaast deze twee uitblinkers oogstten
„Light and Mankind", een J. Geesink-
productie van Frans Hendrix en Jan
Kooren en „De Kring om de maan", een
knappe tekenfilm van Marten Toonder de
waardering van de jury, die een speciale
vermelding voor het scenario gaf aan de
film „Vrij buiten" van Otto van Neijen-
hoff en voor het camerawerk, de montage
en de geluidstoepassing aan de film „Rail
plan 68" van Louis A. van Gasteren.
In de rubriek „In opdracht vervaardigde
films" viel de keus van de jury op: „Er
is een tijd van komen" van Wim Gerdes,
terwijl het camerawerk van Piet Buis en
Jan Moonen in de film „Uit vuur en
vlam" voor een speciale vermelding in
aanmerking kwam.
Intussen hebben de Nederlandse ama
teurfilmers evenmin stilgezeten. Op een
in Tilburg voor hen gehouden nationale
wedstri.id ging de Hagenaar Emile Brum-
steede met twee eerste prijzen strijken
respectievelijk over zijn film „Grand
ballet de palais'' en „De roes", welke
laatste hem de wisselbeker voor de bes ie
(amateur)film van het jaar opleverde.
Eerste prijzen wonnen ook het drieman
schap J. Harsma, J. Stolk en A. den
Besten uit Rotterdam met „Eilanden
Express", over het praehistorische
stoomtrammetje. dat Rotterdam met „de
Eilanden" verbindt en C. Icke uit De
Bilt met „Tophat-serenade".
De oprechte filmliefhebber, die het
werk van onze amateurs voor ogen kreeg
gedraaid, zal met vreugde en voldoening
hebben kunnen vaststellen, dat de ama-
teurfilmerij in Nederland springlevend s
en grotendeels bezield met een zuiver
gerichte filmdrift en dat zij tot presta
ties komt, waarvan men de durf en ori
ginaliteit in de vakwereld helaas maar
al tezeer mist.
Dit gemis was heel pijnlijk voelbaar
in de Nederlandse speelfilm ..Het Won
derlijke leven van Willem Parel", een
product waarvan we het onze reeds
hebben gezegd, zodat we er nu maar
liever over zwijgen. Zelfs Het Grote Pu
bliek, dat bij critici en bioscoopexploi
tanten zo'n slechte naam heeft onge
veer het enige, waarover deze antipoden
het samen ooit eens kunnen worden,
liet dit orgeldraaiers-epos links liggen.
Tenslotte slikt het wél opwir-dende of
onderhoudende, maar in geen geval ver
velende wansmaak.
Daarentegen ondervond de tweede Ne
derlandse speelfilm van 1955: „Ciske de
Rat" weliswaar geregisseerd door de
Duitser Wolfgang Staudte. maar overi
gens een echt Nederlands product naar
een bekende roman van eigen bodem
alom een welverdiende waardering. Wel
iswaar is de film geen. sprong in de rich
ting van de volmaakte Nederlandse
speelfilm, maar in elk geval is het een
kleine, nog bescheiden stap vooruit. Een
stap, die van het hoogste gewicht is,
omdat hij veelbelovende perspectieven
opent voor een nieuwe, nog beter ge
slaagde poging, die, naar wij hopen, in
het jaar, dat we over enkele uren gaan
inluiden, zal worden ondernomen.
Al is er dan nog lang geen reden tot
juichen, toch bracht het thans ten einde
spoedende jaar een onberekenbare voor
uitgang, want in 1954 bedroeg de pro
ductie aan Nederlandse speelfilms
nihil.
1 ter momenten uit de Engelse film:
„The Dam „Busters"Boven:
dtWallis (Michael Redgrave) zet
zijn plannen uiteen. Beeld 2: Luite
nant-kolonel Gibson Richard Todd)
heeft een simpel richt apparaat be.
dacht. Beeld 3: Het ogenblik van
de start is aangebroken. Onder: In
Londen wacht men in ondraaglijke
spanning op het resultaat van de
vlucht.
Films met een ongewone rolbezetting
waren: „Mannen zonder mededogen",
waarin de fameuze zanger Frank Sinatra
voor het eerst optrad als karakterspeler
in de rol van een moordzuchtige gangster
„The Country Girl", die Bing Crosby liet
zien als een verlopen dronkaard; en
„Gods Linkerhand" met Humphrey Bo-
gart als missionaris in China, hetgeen
achteraf gelukkig niets anders dan
een vermomming bleek te zijn.
Drie films werden waardig gekeurd
om met een „persoonlijk optreden" in
Nederland te worden geïntroduceerd:
„Vera Cruz", die Gary Cooper, overigens
zeer tegen zijn zin, per helicopter tot in
Rotterdam bracht; „De mooiste vrouw
ter wereld", waarvoor „La Lollo" in al
haar glans naar Nederland kwam en
Duitse film ..Ratten", waarvan de Ne
derlandse première door Robert Siod-
mak in hoogst eigen persoon werd bij
gewoond.
Het onderwerp vrouwenexploitatie be
leefde in 1955 een tijd van hoogconjunc
tuur, waarvan veelzeggende titels als
„Meisjes zonder beroep". „Meisjes voor
Tanger", „Liefde als koopwaar", „Blanke
Slavinnen" en „Verloren meisjes" getui
gen. Dat de veel suggererende vlag de la
ding lang niet altijd dekte en dat achter
het mom van „voorlichting" en „waar
schuwing" meestal heel andere bedoelin
gen schuil gingen, belette de toeschou
wers niet. steeds weer hun goede geld
naar kwade films te gooien.
Tot slot maken we nog met waarde
ring melding van enkele producten van
„kleine" landen, die evenals Nederland
maar een zeer bescheiden productie heb
ben. maar die onze prestaties op het ge
bied van de speelfilm hebben overtrof
fen: „Het Grote Avontuur", een bewon
derenswaardige natuurfilm van de
Zweed Arne Sucksdorf, „Heuvel 24". Is
raels eerste speelfilm, „Aan de Gestapo
ontsnapt", een Deense verzetsfilm van
Sven Methling en „Pennywhistle bues"
een even merkwaardige als kostelijke
rolprent uit Ziuid-Afrika.
Kenmerkte het vorige jaar zich wat de
internationale filmproductie betreft door
grotere (CinemaScope. panorama-projec
tie, Vista Vision), maar helaas niet door
betere films, 1955 heeft op dit gebied
niets nieuws gebracht. Cinerama, een
systeem waarbij een reusachtig beeld
door middel van drie projectoren op een
zeer breed, halfrond gebogen doek wordt
geworpen, eist een dergelijke kostbare
I
'r'r J'ort'n'ne en Betsy Blair als de 34-jarige slagersjongen en het
„lelijke met veel jongere onderwijzeres je in Delbert Mann's „Marty",
de beste film van 1955.
technische uitrusting van een theater, dat
Nederland het wel zonder dit spektakel
zal moeten blijven stellen.
Aan het brede scherm is het oog van
de bioscoopbezoeker intussen al weer
zo gewend geraakt, dat het hem nauwe
lijks opvalt, als er toevallig weer eens in
„traditionele" afmetingen wordt gepro
jecteerd. En dat zijn dan vaak lang niet
de slechtste films.
Moeten we, zoal, van ons wordt ver
wacht uit alle films die in 1955 in de
Nederlandse bioscopen zijn vertoond de
beste uitzoeken, dan valt onze keus dit
maal op „Marty", een product uit Ame
rika, dat ons zoals altijd tevens het
grootste aantal films leverde, waaronder
goede en zeer goede films als „Muiterij
op de Caine" van Edwark Dmytryk,
„Rear Window", en de reeds uit 1943
daterende, maar pas dit jaar in vertoning
gekomen „Lifeboat" (Ballast der Wan
hoop) van de „thrilleri'-meester Alfred
Hitchcock, de opspraak makende „Black
board Jungle", die een authentiek beeld
heet op te hangen van de toestanden op
bepaalde Amerikaanse ambachtsscholen,
de pas in roulatie gekomen „dokters-
film" „Not as a stranger" (De Glorie
ven het Leven) en de cynische komedie
„We re no angels" (We zijn geen enge
len) met Humphrey Bogart, Peter Usti
nov en Aldo Ray.
Natuurlijk leverde Hollywood ook een
show-film, die onder de titel „There's
uo business like show business" alle
vroegere showfilms in de schaduw moest
stellen.
Walt Disney ontbrak niet op het appèl,
in zijn „True Life"-serie presenteerde hij
„De Prairie verdwijnt", die het verre
^°n jfan „Lady and the Tramp", een
tekenfilm in kleuren van normale verto-
uingsduur. tevens de eerste, die in Ci-
Oudejaarsavond dwingt tot een terug
blik op het afgelopen jaar. We kunnen er
eenvoudig niet aan ontkomen. We betrap
pen ons er steeds op, dat we met onze
gedachten bij gebeurtenissen uit het voor
bije jaar zijn.
„Nooit omzien zegt men wel eens,
„altijd vooruit zien". „Omzien is stilstaan"'
en „stilstaan is achteruitgaan". Allemaal
mooie woorden, maar waar behoeven zij
helemaal niet te zijn.
"Wat kunnen wij uit het verleden niet
Ieren? Hoeveel wijsheid kunnen wij niet
opdoen voor onze toekomst uit de geschie-
+-61£3Svi geschiedenis leert ons voorzich
tigheid. Onze eigen geschiedenis leert ons
ook voorzichtigheid.
Daarom is het niet altijd een zwak
heid: om te zien. En omzien behoeft geen
stilstaan te betekenen. We zien om, om
sterker vooruit te gaan!
Oudejaar dwingt onsals het ware tot
een gewetensonderzoek. Veel za] aan onze
aandacht zonder meer voorbij gaan Maar
de grote dingen, die voor ons het voorbije
jaar gemaakt hebben tot wat het inder
daad voor ons geweest is, spelen zich als
in een film weer opnieuw voor ons af
Ons werk, onze vriie-tijds-besteding, mis
schien een huwelijk, een geboorte, een
overlijden, een grote ruzie, een ziekte.
En wij amateur-toneelspelers met hart
ziel zullen ongetwijfeld ook terugden-
ken aan °nZe °Pv°eringen, aan ons spel,
aan de repetities.
ikebben e*w sof ##haald of groot suc
ces geoogst. We hebben een draak ge-
sP°eld °f inderdaad een waardevol stuk.
En daar staan we nu. We kunnen er
niets meer aan veranderen. Maar we kun
nen er wel onze les uit trekken!
Zie'om, maar sta niet stil, zie om,
maar laat u nooit ontmoedigen! Hebt U
in het voorbije jaar bijvoorbeeld een reu-
ze-sof gehaald met een prachtig initiatief
durf dit initiatief ook dit jaar weer aan'
maar probeer de gemaakte fouten te ver-
miiden. We hebben een grote behoefte aan
initiatieven! De wereld slaapt veel te veel
Men g'elooft het wei Men loopt in
het oude gareel. We voeren dezelfde stuk-
ken nog op van twintig jaar geleden, sen
timentele stukken dikwijls en het pubïiek
komt weer en laat zich' steeds weer oo-
nieuw beetnemen door de valse sentimen-
stukeit 'n huilt 6n vin'dt het een pracht
Wij moeten iets durven. Een gewaagd
Passie-spel, dat mislukt, vind ik voor mij
altijd nog verkieslijker dan een zoet pas
sie-spel, dat zijn succes dankt aan vals
sentiment.
We moeten natuurlijk de mislukkingen
zien te vermijden. En hier kan het verle
den ons te pas komen, de gemaakte fou
ten.
Maar bij al ons terugzien op het verle
den, moeten wij ons ook eens in het bij-
ponder afvragen: wat heeft het toneelspe-
len in het afgelopen jaar mij nu eigen
lijk gedaan?
Heeft het mij jets geleerd? Heeft het
j mijn persoonlijkheidsvorming beinvloed?
Of is het een aangename vrije-tijds-beste-
dmg voor mij geweest zonder meer?
Dit laatste is niet erg. Integendeel, een
aangename vnje-tijds-bes-teding heeft altijd
haar waarde We moeten ons nu eenmaal
van tijd tot tijd ontspannen, om ons werk
beter te kunnen doen. En we spelen
ook werkelijk toneel; om ons op de aller
eerste plaats aangenaam te ontspannen
Maar de vrije-tijds-besteding, die to-
neelsnelen is. kan behalve ontspanning,
ook nog zeer grote waarde hebben
voor onze persoonlijke ontwikkeling
Ik NAN! Het behoeft het niet altijd
te zijn. Zo kan toneelspelen bijvoorbeeld
ook grote waarde hebben voor'de vo'ks-
ontwikkeling. Dit behoeft het echter ook
niet altijd te zijn. En in vele gevallen
is dit het zelfs ook zeer zeker niet' Zo
heeft het toneelspelen in vele gevallen
ook geen enkele waarde voor onze per
soonlijkheids-ontwikkeling.
Maar in deze gevallen berooft men zich
zelf en anderen van vele mogelijkheden.
En daarom iuist deze vraag: wat heeft
het toneelspelen mij in dit afgelopen jaar
gedaan?
Misschien zullen we als we heel eer
lijk zijn alleen maar moeten bekennen,
dat het ons trotser gemaakt heeft. „Sinds
het laatste succes lopen wij bijna van ver
waandheid buiten onze schoenen". Of we
moeten bekennen, dat het ons afgunstig
gemaakt heeft. Verder heeft het ons mis
schien niets gedaan. Geen enkele positie
ve winst. ,Geen gemeenschapszin bijge
bracht. geen verdieping, geen betere stijl,
mets van dit alles.
Ik stel mii voor in dit komende jaar
een serie artikelen te wijden aan de gro
te waarden, die het toneelsnelen kan heb
ben voor onze persoonlijkheidsontwikke
ling.
Hans van Bergen
nemaScope werd opgenomen.
Tot slot zij nog gememoreerd, dat de
lang verwachte „Gone with thé wind"
dit jaar eindelijk op het Nederlandse
bioscoopdoek is verschenen, een film.
die alle records heeft geslagen: het was
de langste film van het jaar (3 uur, 40
minuten) met de langste looptijd (in
Amsterdam 26 weken in één theater)
Als tweede film van het jaar noemen
we „The Dam Busters", een'film van de
Engelse regisseur Michael Anderson, die
een even boeiend als verrassend beeid
geeft van de vernietiging der Boehne- en
Sorpe-dammen tijdens de laatste wereld
oorlog.
Gelukkig het volk, dat zijn helden
weet te eren en dubbel gelukkig, wan
neer dit gebeurt op de wijze, waarop de
Engelsen het in hun films doen. Naast
„The Dam Busters" immers verschenen
uitstekende producten als „De purperen
vlakte", „The colditz story" en Operatie
Tirpitz". terwijl de film „Simba" van
Desmond Hurst met de niets ont
ziende objectiviteit, die telkens opnieuw
doet zien, dat de Engelsen niet blind zijn
voor eigen fouten, een indruk geeft van
de terreur der Mau Mau in de Britse
kolonie Kenya.
De traditie van de typisch Engelse hu
mor wordt hoog gehouden in comedies
als „Detective Father Brown", „Hobson's
Choice", „Happy ever after" en „The
Constant Husband". Daarentegen be
zorgde de aanvankelijk veel belovende
komiek Norman Wisdom voor een teleur
stelling met „Ik ben er kapot van" in
vergelijking met zijn eerste filmoptre
den een achteruitgang die zich met De
Duvelstoejager" zelfs nog voortzette
Twee Engelse films, die hoofdzakelijk
omwille van de maker of de auteur de
aandacht trokken, waren respectievelijk
,.A Kid for two fartinghs" (Het grote
verlangen) van Sir Carol Reed en „The
End of Affair" naar de roman van Gra
ham Greene.
Voor liet proza geldt tenminste nog de
ze troost: dat de buitenlandse lezer wel
zo verstandig zal zijn de enkele vertaling,
die hij in handen krijgt, niet als het uit
gelezen meesterwerk uit de Nederlandse
literatuur te beschouwen. Maar anders is
t gesteld met de poëzie, die in een indruk
wekkend en officieel uitziend, dik boek
is bijeengebracht 'n bloemlezing, waar
van men verwachten mag dat alleen het
allerbeste er een plaatsje in kon krijgen.
Zulk een bloemlezing heeft iets definitiefs.
De argeloze lezer denkt natuurlijk, dat
hem nu uitsluitend hoogtepunten uit de
buitenlandse dichtkunst worden voorgezet.
En hij moet dan wel een allerbedroevend
ste indruk van de Nederlandse (waaron
der ook Vlaamse) dichtkunst krijgen.
Bij het Safari-Verlag te Berlijn ver
scheen een lijvig boek, „Lyrik der Welt"
door Reinhard Jaspert en versierd met
Dichtungen des Auslandes, samengesteld
sfeervolle tekeningen van Fritz Jaspert.
Het is een even interessant als verrijkend
boek, met prachtige vertalingen uit de
oude talen, uit het Chinees en het Japans
en uit verschillende Europese landen. Als
men de bewerkingen van de kleine Oos
terse gedichten leest, kan men daar slechts
een krachtig, daadwerkelijk pleidooi voor
de mogelijkheid van het herscheppen van
poëzie in een andere taal in zien.
Wat de keuze aangaat, daar valt met
licht over te oordelen. Franse, Engelse
en vooral Amerikaanse dichters zijn lang
niet kwaad vertegenwoordigd maar de
afdeling, die ons uiteraard het meest
interesseert, is niet minder dan ontnuch
terend. Het hoofdstuk Holland telt niet
meer dan zes verzen, het hoofdstuk Bel
gië zeven, waarvan vijf van Fransschrij-
vende dichters.. Het is misschien niet zo
gek om de Nederlandse dichtkunst op zes
hoogtepunten te schatten, die waard zijn
om over de gehele wereld gekend en be
wonderd te worden. Maar dit is hier al
lerminst het .geval.
De afdeling bestaat uit twee verzen van
Willem KIoos, goed vertaald door Stefan
George. Verder een van Verwey en een
van Geerten Gossaert van wie hardnek
kig wordt beweerd, dat hij in 1938 is over
leden), een van.. Willem Gerard van
Nouhuys en een van Lucie Brodeleit. Waar
de samensteller laatstgenoemde vandaan
haalt, weet zelfs Victor E. van Vriesland
niet in zijn toch zo volledige „Spiegel
van de Nederlandse poëzie". Dat de goe
de heer Van Nouhuys, die in de „Spiegel"
slechts plaats krijgt voor twaalf kleine
regeltjes, in „Lyrik der Welt" de Neder
landse dichtkunst representeert, met voor
bijgaan van de klassieken, van Gorter,
de Roland Holsten, Bloem, Nijhoff en an
deren, is veelzeggend. Dan is de keuze
van de twee Vlamingen, Gezelle en Van
de Woestyne, toevallig beter uitgevallen.
Toevallig., want de keuze is kennelijk
geen vrucht van studie, of zelfs niet van
ingewonnen informaties. Men heeft een
voudig een greep gedaan uit wat toevallig
vertaald was en men mag nog blij zijn
dat de Duitse dichter Stefan George zich
destijds over verscheidene verzen van zijn
vriend Verwey en van andere Tachtigers
heeft ontfermd. Daar danken we tenmin
ste enige goede vertalingen van behoorlij
ke verzen aan.
Hoe weinig moeite is gedaan om wer
en dat werkelijk een schat aan vertaalde
gedichten uit Europa en Amerika bevat.
Men vindt er echter juwelen in, ware ver
rassingen behalve in de Nederlandse
afdeling, want daar paraderen weer Ge
zelle (goed vertaald door Schroder), Kloos,
Verwey, Karei van de Woestyne en Geer
ten Gossaert. die hier niet alleen dood.
maar bovendien nog Vlaming is! Deze
keuze is in zoverre beter, dat Van Nou
huys en de geheimzinnige Lucie niet mee
doen. En de samenstellers van dit werk
hebben tenminste ontdenkt, dat er ooit
een zekere Vondel heeft bestaan, van wie
zij het lange gedicht „De Rijnstroom"
hebben opgenomen.
Neen, deze gewichtige boeken die
wij voor het overige niet genoeg kunnen
aanprijzen dragen niets bij aan de roem
van de Nederlandse dichtkunst. Zij geven
er eerder een vervalst beeld van, té ge
vaarlijker door zoals we reeds zeiden
de definitieve en gezaghebbende schijn,
welke van dit soort boeken uitgaat. Het
wordt tijd dat de Duitse belangstellenden,
wat beter worden ingelicht over onze
poëzie. Misschien zou dat kunnen geschie
den in het voortreffelijke tijdstrift AK-
ZENTE. eveneens een uitgave van het
Hanser Verlag.
Iets optimistischer kan men zijn over
de vertalingen in het Engels. De laatste
tijd lazen wij enige goede bewerkingen
van verzen van M. Nijhoff, J.C. Bloem en
een paar jongere dichters. Er wordt trou
wens, naar men ons verzekert, met zekere
stelselmatigheid gewerkt aan het geven
van een vrij betrouwbaar overzicht in het
Engels en wat er hier op het gebied
van de dichtkunst leeft.
In het maandblad ..Books and Book
man" licht Mies Bouhuys de Engelse
lezers bovendien in over de voornaamste
litteraire verschijnselen en verschijnin
gen in ons land. Zo kan men aan de
overkant van het Kanaal tenminste mer
ken, dat er voor en na Kloos en Ver
wey nog wel wat verzen zijn geschreven
die de moeite waard zijn.
De Franse belangstellenden hebben in
het afgelopen jaar heel weinig vertaal
de Nederlandse poëzie onder ogen gekre
gen. Maar voor hen bestaan er nog hoop
volle, onvermoede mogelijkheden want
in hun land zijn zeven eeuwen Nederland
se dichtkunst niet met zes goede verzen
en twee rijmpjes de eeuwigheid inge
stuurd.
HANS ROEST.
Onze beste litteraire ambassadeur.
„Zü kwamen van overzee" door voorlichten of ls hij zelf ln Lapland
W Q A \\t CTT;+ i.1 JS1L 1_ 11
w.'s. Stone A. W. Sythoff's Uit
geversmij N.V., Leiden.
Twee Fransen komen naar een fictief
eilandje in de Stille Zuidzee, de een als
onderwijzer, de ander als gouverneur. De
eerste wil de Westerse wereld de rug toe
keren; hij heeft als verzetsman in de Ma
quis te veel meegemaakt en hoopt nu tot
zichzelf te kunnen komen temidden van
de inheemsen. Maar ook hier wordt hii ge
confronteerd met een soort dictatuur,
want de tweede Fransman is een „weg
gepromoveerde" ambtenaar die tijdens de
Tweede Wereldoorlog in het vaderland
geen kans heeft gezien zich te laten gel
den. De man is bezeten van de idee de
wereld te tonen dat ook hij wat in zijn
mars heeft en hij zet alles op alles van
het eilandje Atea een bron van welvaart
te maken. Conflicten blijven dan ook niet
uit. Stone heeft een boeiend verhaal ge
componeerd, waarin de figuren wel niet
geheel en al uit de verf komen, maar
die in hun streven toch wel geloofwaar
dig zijn. Een ondergeschikte rol spelen een
niets anders bieden. Een voortreffelijk
werk is „Lyrik des Abendlands", dat ver
scheen bij Carl Hanser Verlag te München
Butterfly", „Cavalleria Rusticana" en
„Casa Ricordi" (de laatste een film van
Carmine Gallone, waarin niet alleen de
muziek, maar ook het gebruikte medium
aan zijn trekken komt) kwamen natuur
lijk uit Italië, terwijl verfilmde operet
tes: „O mijn Papa", „Kaiserwalzer" en
„Wien bleibt Wien" door Duitse of Oos
tenrijkse studio's werden geleverd.
Als beste Italiaanse films van 1955 noe
men we „Romeo en Julia" en „La Stra-
da", hoewel de eerstgenoemde film Re-
nato Castellani een Anglo-Italiaanse co
productie naar de Shakespeare-tragedie
is.
Dat de Italianen soms heel ver begin
nen af te dwalen van het verrukkelijke
verisme in films als „Fietsendieven" of
„Paisa" naar een larmoyante melodra-
matiek. blijkt wel uit films als „Moe
der", „Moederleed", „Medelijden met de
zondares", „Het recht om geboren te
worden", „Nachtdienst Vrouwenpolitie"
en „Ook de besten kunnen vallen". Maat
gelukkig hebben de Italianen hun hu
mor, niet de droge Engelse, maar een
warme en blijmoedige humor, niet ver
loren. Daarvan getuigen „Brood, liefde
en fantasie'' en het vervolg daarop: „Ja
loezie", waarin Vittorio de Sica en Gina
Lollobrigida de hoofdrollen spelen.
Een nieuwe, melo-romantische stijl
creëerde de regisseur Ettore Giannini m
„Carosello Napoletano", met een barok
ke rijkdom aan klank en kleur gemaak
te film over het Napolitaanse lied door
de eeuwen heen.
De Franse films zijn dit jaar over hei
algemeen beneden de verwachtingen ge
bleven. In „Madame degaf Max
Ophuls een meesterlijke milieu-schilde
ring van Parijs uit de jaren negentig
Uitstekende Franse komedies draaiden
onder de titel „Een meisje voor dag en
nacht'' en Papa, mama, het dienstmeisje
en ik". Jules Dassin maakte met „Du
Rififi chez les hommes" een voortreffe
lijke film. die onze prijs als da beste
film van het jaar zou hebben gekregen,
als de inhoud meer in overeenstemming
kelijk het beste of althans het meest re- te rol spelen eei
presentatieve bijeen te brengen, bewijst I ipn Ito» i
wel een vergelijking met andere soortgelij- 1 p ,eeP J" leventje
ke bloemlezingen, die niets maar dan ook -ip 6 unf iF .lnboor}m6en- °w.
niets anders bieden. Een voertreffeliik slag wefwat al tf g^mAkeufk^r de"
maquisard in zijn „voordeel" wordt ge
accepteerd. De ontknoping doet geforceerd
en clicné-achtig aan: op de rand van de
afgrond erkennen de tegenstanders hun
fouten en steken ze elkaar de hand toe,
nadat de een de ander heeft gered. Een'
beetje al te goedkoop voor dit verder toch
wel knappe boek dat voor volwassenen
bestemd moet blijven.
„Lasse Lante" door Cor Bruijn.
Uitgeverij Ploegsma, Amsterdam.
Cor Bruijn heeft in de Nederlandse schrij
verswereld terecht al naam weten te ma
ken met zijn romans. Doch ook op het
terrein van de jeugdlectuur heeft hij de
laatste tijd een beste plaats ingenomen,
door „Lasse Lante" inderdaad opnieuw
gerechtvaardigd. Dit verhaal uit Lapland
is niet alleen spannend doch ook voor de
jeugd van 12 jaar en ouder zeer instruc
tief. Bruijn moet zich van te voren over
land en volk voortreffelijk hebben laten
Hetzelfde kan worden gezegd van Les
Diaboliques" van Henri-Georges Clou-
zot, wiens super-realisme soms tegen alle
aesthetische normen indruist
Verder hebben de Fransen hun heil
gezocht in imponerende en kleurige
maar overigens lege spektakelstukken
als .Versailles, vorsten én vrouwen" en
..Napoleon", beide van Sacha Guitry,
de grijze meester der Franse cinemato
grafie.
rans|
uuü/ Ij
8388»
Heb je ge'
de 100.000 heeft?
ihoord, dat Breda
.Kon ook n'.et -ders;
de stad met Dr.e Hoefi)
Elke inzending moet vergezeld gaan van
2 Drie Hoefijzers-doppen
De Drie Hoefijzer-paardjes wensen U
veel geluk in 1956! Bv. óók de 100.000!
geweest? en daarom bevat het boek
tal van wetenswaardigheden o.a. over de
rendierentrek. die „Lasse Lante" ook vol
wassenen een paar interessante en aan
gename uurtjes kan bezorgen. Van harte
aanbevolen.
„Raffia" door Bibbi Jeseen N.V.
Uitgevers Mij A. E. Kluwer, De
venter.
Een uit het Noors vertaald boekje, dat
uitmunt door de talrijke fraaie foto's van
allerlei practische voorwerpen, welke men
van raffia kan vervaardigen. Het bekijken
van deze plaatjes alleen reeds zal degenen,
die zich op raffiawerk willen toeleggen,
aansporen om zelf de afgebeelde leuke
mandjes, tasjes, hoeden en vaasjes te gaan
maken. De eerste bladzijden geven een
beschrijving v«n de verschillende werk
zaamheden zoals vlechten, vastnaaien,
omwikkelen en haken, zodat men al spoe
dig wegwijs wordt. Met een beetje gevoel
voor stijl en vorm kan men heel gemak
kelijk zijn huis met mooie dingen ver
fraaien en zichzelf en anderen met gerin
ge kosten nuttige voorwerpen verschaffen.
„Naar het bos met Alexander"
door Maur. Peeters Uitg. Desclée
De Brouwer, Bussum.
Een aardig kinderverhaal met leuke te
keningen van Tjienke Dagnelie.
,,De huidige crisis van de liefde"
door Gustave Thibon Uitg. H.
Nelissen. Biithoven.
In dit boekje is een viertal opstellen
gebundeld van de bekende Franse autodi
dact en wijsgeer Gustave Thibon, die zich
alle bewegen om één probleem, n.l. de
harmonische opbouw van de menselijke
persoonlijkheid, die van verschillende zij
den wordt belicht.
In de opstellen over de crisis van de
liefde in onze tijd en over de relaties tus
sen het sexuele en het geestelijke leven
wordt het vraagstuk onder het gezichts
punt der eenheid beschouwd, terwijl in de
hoofdstukken over het begrip van de
trouw en over de onontbindbaarheid van
het huwelijk vooral het aspect der conte-
nuïteit onder de loupe wordt genomen. In
laatste instantie ligt dit tweeledige pro
bleem in de sfeer van het godsdienstige,
zoals de schrijver vaststelt, want de
kracht waaraan de mens zijn eenheid en
continuïteit dankt, ligt niet in de mens
zelf.
De oorzaak van de crisis, waaraan het
moderne huwelijk bloot staat, ziet Thibon
terecht in de verafgoding van de liefde,
welk leidt tot een breuk met de soort,
met de samenleving en met God.
Ook in dit boekje valt weer op: het
scherpe inzicht van de schrijver, dat hij
weet te combineren met de gave om zijn
gedachten op luciede wijze te formuleren
Een boekje, waarin belangrijke dingen
worden opgemerkt over de problematiek
rond huwelijk en liefde.
„Waterbehandeling" door Y Het
tema - Uitg. W.P. van Stoc-
kum, Den Haag.
be^wL100? der tij!en £eeft de mensheid
het water leren gebruiken voor velerlei
doeleinden. Zij heeft het ook als een
zeer belangrijk geneesmiddel leren benut
ten. In het voetspoor van Priessnitz,
Kneipp e.a. heeft de medische wereld
verschillende vormen van waterbehande
ling in practijk gebracht. Hierbii heeft
men er zich op toelegd de waterbehan-
delmgsvoorschriften zo te geven, dat
ze door de patiënt thuis kunnen worden
uitgevoerd. De bedoeling van dit boekje
IS deze eenvoudige voorschriften toe 'te
lichten, zodat de patiënt ze zonder veel
moeite goed kan uitvoeren. In deze opzet
is de schrijver, arts van professie, z'eer
wel geslaagd.
