Hadden we
zeventigste
geluk
hem maar
verjaardag
met zijn
kunnen
wensen i
t
ZONNIG WINTERWEER
f
HnSSEH
r r
B
eschuldigende getuige
lesje vergeten
bleek
Korte schermutseling over de
werking van Georganiseerd
Overleg
HET VRIJE BEROEP
D'
De krachten van
nog
de grijze Westduitse kanselier kunnen
altijd niet worden gemist
De zaak-Schmidt
Overzicht
Eerste Kamer
Dr. Konrad Adenauer, de Westduitse
bondskanselier, wordt morgen
tachtig jaar
SEÏW»8»
Hebtu vandaag uw
DavitamonIO al gehad?
Nieuwbouw Kath. Econ.
Hogeschool
Landjuweel voor
poppenspelers
Kamer krijgt loondeskundigen-rapport
vertrouwelijk ter inzage
voor Dameshanden
Kerstgratificaties
gemeentepersoneel
Rapport van Wiardi Beekman Stichting
bracht geen verheldering
WOENSDAG 4 JANUARI 1956
PAGTNA 3
r?\taat sti! te staan-
ken was da*" °°k dit jaar overtrok-
brnvmet de gulden glans van een onge-
knetfn economische opgan- en oolt aj
0ofc"erden de trotse industriële records
pp,,,.™' jaar als hoge vuurpijlen uit het
PRINSES WILHELMINA
BETUIGDE DEELNEMING
MET ONGELUK OP S.B.B.
Een 10 voor gezondheid!
ïtoe
iÜMÉ
Eerste steen dit studiejaar
„WIJ ZIJN GODS UTOPIE"
NEDERLANDER IN BELGIE
VEROORDEELD
EüUARD FLIPSE EN LOUIS
STOTIJN vervangen
We VAN OTTERLOO
feiding stean van Ed znullen onder
OUVERTURE cymbeline
Première voor Nederland bij
Brabants Orkest
UP ig T.
UIT xRI: betuigen
Oordeel opschorten
Minister Beel in tegenspraak
met eigen verklaring?
I IÏMHM1
a*JLI-.A.-
men hopen, dat de sterke man van Bonn
deze kracht nog gegeven zal zijn.
(Van een
bijzondere medewerker).
M Konrad Adenau^^1' WOrdt dr'
levensjaar d~?Ltachtig 3aar- Het
eindt, was er een 3 daarmee vol-
breken. In mei 331:611 ha<Wen kunnen
Hitiers riik ?r,e.ctes tien jaren nadat
mocht Mi de was ineengestort,
duitse soeverJAg der herstelde West-
kanselarii w! Itelt in de tuin van zijn
holische da=ïS?n' Achter deze sym-
de chaos diew®,d.e overwinning op
erfenis hN het duizendjarige ruk als
vaal n„.. nagelaten en die door een
ken. Daa S uan eRende werd overtrok-
°P de otra er 0°k de overwinning
nen tot die een ogenblik de plan-
toen i,Ji eur°Pese vereniging bedreigde,
liet Wnrilrol#.Jol
zou moeten dragen, in
elk» Pannen
elkaar zakte.
e' ts de bondskanselier echter niet
T), fu geweest het herstel van de
mtse soevereiniteit en de opneming
an de bondsrepubliek in het machtige
verband der Noordatlantische organi-
atle te vieren als een echte bekroning
van de taak, die hij in 1949 op zich
"atn,_ toen hij tot eerste kanselier van
?e nieuwe Westduitse staat werd ge-
ozen. Meer dan naar het in graag ge-
oesterde vergetelheid verzonken ver-
loden zijn in die gedenkwaardige mei
dagen in Duitsland zelf namelijk de ge
nachten uitgegaan naar de nieuwe
etappe der Duitse ontwikkeling, die zich
ijeeds had aangekondigd. De reis van
dn Adenauer naar Moskou, de stramme
P?s der politieke concepties op het
diplomatieke parket van Genève en het
Ieit, dat de eerste Russische ambassa-
deur in de bondsrepubliek, Valerian
E°rin, dezer dagen een krans liet neer
zegen in Beethovens geboortehuis in
"onn, zijn markante tekenen geweest
Van de complicaties, die deze nieuwe
*tappe za] brengen. Het is de tachtig
jarige geen ogenblik vergund geweest bij
het voor zijn bondsrepubliek bereikte
verdere strevingen der bondsrepubliek
om de nationale scheidingslijn te over
winnen. In dit opzicht heeft Adenauers
inzicht zich niet gewijzigd sedert hij in
1949 zijn politiek van aansluiting der
bondsrepubliek bij het westen begon. In
het grpot gezien deelt het Westduitse
volk dit inzicht, doch het blijft de vraag
hoe ver het Duitse geduld zal gaan, wan
neer men ook in de komende jaren de
beide delen van het land steeds verder
uiteen ziet leven. Eerlijk gezegd, ware
het geruststellender, wanneer wij van
daag de oude heer Adenauer met zijn
zeventigste verjaardag hadden kunnen
feliciteren. Zijn krachten kunnen nog
niet gemist worden en toch zijn wij er
onlangs reeds aan herinnerd, dat zij 'niet
onbeperkt zijn. In toenemende mate zal
dr. Adenauer zich moeten gaan ontzien
en een deel van zijn onverminderd
zware taak op jongere schouders moe
ten gaan overdragen. Dat geldt temeer
nu it Duitsland, tegelijk met het op
gang nomen van de bewapening, een
reeks van binnenlandse problemen naar
de voorgrond dringen, die in de afge
lopen jaren in de schaduw van de bui
tenlandse politiek hebben gestaan.
Reeds heeft de oppositie der sociaal
democraten zich geheel op deze proble
men geworpen het komende congres
der oppositiepartij in Keulen behandelt
slechts binnenlandse problemen en
het laat zich aanzien, dat de volgende
verkiezingsstrijd in de bondsrepubliek
niet meer uitsluitend door de keuze van
Duitslands plaats tussen oost en west zal
worden beheerst.
Of de dr. Adenauer restende krachten
toereikend zullen zijn om het christelijke
front in Duitsland ook in het najaar van
1957 ter overwinning te voeren, is nog
ongewis. Het is dan ook wel verklaar
baar, dat deze prediker van politiek
geduld geen geduld kent, waar het geldt
de westelijke militaire binding van de
bondsrepubliek van papieren schema tot
stalen werkelijkheid te maken. Hij wil
zijn laatste krachten besteden aan het
smeden van stalen banden, die ook de
stormachtige oostenwind die straks
wellicht opsteekt, zullen trotseren. In
het belang der stabiliteit in westelijk
Europa, die nog altijd onzeker is zolang
de oppositie in Duitsland voortgaat te
eisen, dat de westelijke verdragen als
koopsom voor een Duitse eenheid naar
Moskou zullen worden gedragen, moet
kE TACHTIGJARIGE VOELT zich in
zijn Rijnlandse bolwerk als een
beschermer van het christendom
tegen het materialisme, dat het oosten
omwoelt. Dat heeft hij duidelijk gemaakt
in de laatste bladzijden van zijn onlangs
verschenen „geautoriseerde biografie",
die overigens in haar hoogst eenzijdige
en al te oppervlakkige lezing de histo
rische rol.van deze staatsman geen recht
laat wedervaren. Daar spreekt Adenauer
als christelijke staatsman de bezorgdheid
uit over het feit, dat deze tegenstelling
tussen christendom en materialisme ook
in de westelijke democratieën bestaat.
„De moderne techniek met bioscoop-
radio en televisie bevordert de massafi-
catie van de mens en de massamens zal
steeds een neiging naar het materialisme
tonen. Als tegenwicht hebben wij in alle
landen christelijke partijen nodig, die
niet alleen het politieke, economische en
sociale leven met christelijke geest
doordringen, doch die zich ook tot taak
stellen de voorwaarden te scheppen voor
een christelijk bestaan van de enkeling.
Tot deze voorwaarden behoort een matig
bezit, dat de werkende mens bevrijdt
van de angst voor honger en ellende,
daartoe behoort een voor het familie
leven geschikte woning, waarin de kin
deren gezond en niet gedrongen in zon
en licht kunnen opgroeien, daarbij be
hoort ook voldoende vrije tijd, want een
echte persoonlijkheid heeft rust en in
keer nodig om zich te kunnen ont
plooien. Vooral behoort daartoe echter
een christelijke opvoeding der jeugd.
Want de grote strijd tussen christendom
en materialisme wordt in de ziel der
jeugd gestreden. Wanneer het ons niet
gelukt de jonge mensen ieder voor zich
ertoe te brengen, dat zij zichzelf als
christelijke persoonlijkheid leren be
grijpen, die haar leven voor God te ver
antwoorden heeft, dan hebben wij voor
niets gewerkt". Aldus de tachtigjarige,
die zijn grote politieke kracht ontleent
aan de gave de eenvoudige hoofdlijnen
te blijven zien, ook wanneer hij in een
warnet van complicaties is geplaatst.
Ook vanuit Nederland, dat op zo
nauwe wijze betrokken is bij de loop der
ontwikkeling in de bondsrepubliek, mag
het aan erkentelijkheid voor het werk
van de tweede grote tachtiger van deze
tijd niet ontbreken.
Naar aanleiding van het ongeluk, dat
vrijdag is gebeurd op het terrein van het
Stikstofbindingsbedrijf der Staatsmijnen
te Geleen heeft H.K.H. Prinses Wilhel-
mina bij de directie van de Staatsmijnen
inlichtingen ingewonnen omtrent de toe
stand van de twee personeelsleden der
Bredase Beton- en Aannemings Mij, die
in het ziekenhuis te Sittard worden ver
pleegd. Tevens heeft H. K. H. haar innige
deelneming betuigd met de nagelaten
betrekkingen van de slachtoffers van dit
ongeluk.
Eén enkele dragée
DAVITAMON-10 (met de hoge
vitamlnewaarde) heft
vitaminetekorten radicaal op
Verhoog uw weerstand
en die van uw gezin
met dagelijks één dragée
DAVITAMON-10 per persoon
Flacons 50 en 100 dragées
ORGANON-OSS
(Van onze weerkundige medewerker)
De droge en vrij koude lucht weet zich
in ons land te handhaven doordat in de
afgelopen 24 uur een sterk hoge druk-
gebied zich van de Azoren naar Frank
rijk heeft verplaatst. Hierdoor heeft ook
in ons land de barometer een hoge stand
van 775 m.m. bereikt. Een eerste gevolg
van deze ontwikkeling is dat een storings
front met zachtere lucht juist ten noord
westen van ons land tot staan is geko
men. Tijdelijk drong dit front in de af
gelopen nacht Noord-Holland binnen,
waar de temperatuur snel tot 6 gr. C.
steeg, maar vanmorgen schommelde ook
daar het kwik alweer om het vriespunt
In Brabant werd vanmorgen 5 gr. vorst,
eeuwige vuurwerk van het
rgebied: meer staal,
machtige
meer kolen,
aan nieuwe
"veertien miljard mark
machines, tweeëntwintig miljard aar,
hieuwe gebouwen, een miljoen nieuwe
automobielen. Terwijl het volk ziCh „li
jnaakt op deze wilde kermis der coniunc"
tl int* v-71 J,* etvnnm rlpr oolni.JU.Hl."»
}uur, die de stroom der gelukzoeker?
llQf nnctan Vionft
uit
,.,vw<lubbe!d.
het verarmde oosten heeft
hebben zich voor de onbetwiste
der Westduitse politiek slechts „i!
zorgen opgestapeld. meuwe
A LLES OVERHEERSEND DAARrtt
is de verhouding, die tussen het
westelijke Duitsland en de Soviet
unie zal worden gelegd. Op de dao
waarop Adenauers vrienden met verl
jaardagsgeschenken naar de bonds-
Kanseiarij zullen komen, zal de nieuwe
Russische ambassadeur zijn geloofsbrie
ven aan president Heuss aanbieden. Niet
"weinige Duitsers denken daarbij aan de
geschiedenis van het paard van Troje.
Dat dr. Adenauer zelf onpleizierige bij
gedachten koestert kan men gevoeglijk
afleiden uit de duidelijke aarzeling,
waarmee hij de in Moskou gegeven be-
otte een ambassadeur te zenden heeft
'ngel°st- Drie maanden heeft deze
geduurd, nu wordt het in
Westn, .4b,egonnen SP®! hittere ernst,
eeonnf d wordt nu rechtstreeks
d?? ?;r°n ^erd met machtige buur,
d?\;^e?dlen een waardevol pand in
d-,;t„? heeft in de vorm van dg Oost-
■p-i™?- satelhet, die tot in Peking
danst naar het pijpen
het vuur der Duitse hereniging
- schuilt daarin een groot gevaar
•waJi P°htieke stabiliteit van het
ipi-invu e Duitsland. Het is een bijna
van i ®edachte, dat alleen het gezag
Cm Adenauer groot genoeg schijnt
Duit» vo°rtduring te prediken, dat de
ikg- eenheid geen nabij liggend doel
lam»?1Jn e" da* men z'ch voor een zeer
het a Periode zal moeten instellen op
stater,aa-S- elkaar leven van twee Duitse
taohtin- -g h'j de jaarwisseling heeft de
gema^rige de Duitsers tot geduld aan-
Politipk?' ,een deugd, die in het Duitse
Wordt r> 1? maar zelden beoefend
Kuron'a Wm -der vereniging van
heschouwri ói Z° Zeide hih niet worden
fi>ng voor 2 n0-? S00rt Plaatsvervan-
ais een nn£? eenheid, doch wel
noodzakelijke ruggesteun bij de
i
De hoop is gerechtvaardigd dat gedu
rende dit studiejaar de eerste steen za'.
worden gelegd voor de nieuwbouw d,er
Kath. Economische Hogeschool te Tilburg
Aldus staat te lezen in het Jaarboek de
zer Hogeschool over het afgelopen jaar
In het vorige jaarboek werd reeds mel
ding gemaakt van de door het curatorium
aan de architecten J. Bedaux en ir. J. A
v. d. Laan verstrekte opdracht voor het
ontwerpen van plannen inzake een nieuw
bouw voor de Hogeschool, die zoals be
kend is, op het ogenblik nog is gehuisves.
in de gebouwen van de R. K. Leergangen
Thans zijn d-eze plannen zover uitge
werkt, dat zij aan de minister van O., K
en W. konden worden aangeboden door
de voorzitter en de secretaris van het
curatorium.
Indien de door de minister van Weder
opbouw en Volkshuisvesting afgekondigde
bouwstop niet te veel belemmering geeft
en naar kan worden verwacht, door het
ministerie van O., K. en W. aan Tilburg
een bepaald gedeelte van het beperkte
bouwvolume waarover dit ministerie kar,
beschikken wordt toegewezen, dan is het
waarschijnlijk dat in het studiejaar 1955
1956 de eerste steen kan worden gelegd
Aan het jaarboek ontlenen -wij voor-.'
nog dat het aantal volledig ingeschreven
studenten in het studiejaar 1954/1955 614
bedroeg, welk aantal lager lag dan het
getal van 1953/1954 (621)
Van bovenbedoelde 613 studenten warer
7 vrouwelijke studenten. Daarnaast was
voor enige colleges en lessen toelating
verleend aan 3 Dersonen.
Voor het studiejaar 1955/1956 is een
kleine stijging van het totaal aantal stu
denten te verwachten.
in het westen van Nederland 1 a 2 gr.
vorst gemeten. Het hoge drukgebied
waarvan het centrum dicht bij ons land
ligt. zorgt voor droog en vrij zonnig win
terweer. Komende nacht is hierin opnieuw
lichte vorst t everwachten. Zware stor
men verdrijven de vorst uit Scandinavië
in de richting van Rusland. Een belang
rijke toeneming van de vorst is in ons
land dan ook niet te verwachten, door
dat de wind hier overwegend zuidelijk
blijft. Een nieuwe depressieaanval is te-
mn het einde van de week te verwachten
mede doordat het hoge-drukgebied zich
langzamerhand verder over West-Europa
naar het oosten blijft verplaatsen.
De fraters-theologanten van het Augus
tijnerklooster te Nijmegen beschikken
over een toneelgroep die er zijn mag.
Hedenavond zullen zij in de aula van
het Nederlands Schriftelijk Studiecentrum
van het Augustijnerklooster te Culemborg
een opvoering geven van het spel „Wij
zijn Gods Utopie", van de Duitse schrijver
Stefan Andres.
Ter gelegenheid van het tienjarig be
staan van het poppentheater houdt de
Nederlandse vereniging van poppenspe
lers op 6 en 7 januari in de kelders van
de grafelijke zalen op het Binnenhof n
Den Haag een landjuweel voor poppen
spelers.
De opening geschiedt op 6 januari om
half drie des middags door de voorzitter
van de Nederlandse vereniging van pop
penspelers, de heer Don Vermeire. Aan
het landjuweel werken poppentheaters
uit Den Haag, Arnhem. Utrecht. Nijmegen,
Hilversum. Zuiderwoude. Vogelenzang en
Amsterdam mede.
De boetstraffelijke rechtbank te Ant
werpen heeft de Rotterdammer C. N. we
gens herhaalde diefstallen op schepen,
waarbij hij in totaal rond 200.000 francs
ontvreemdde, tot 3 jaar gevangenisstraf
veroordeeld.
en
pijpen van
Door de verbouwing aan het gebouw,
houden werklieden thans zitting in de
Eerste Kamer, terwijl de Eerste-Kamer-
leden in de Ridderzaal vergaderen.
Residentie tvan de dirigent van het
zullen het vpv willem van Otterloo,
middag en e£P°zl£Ssconcert van heden
avond geipïu C-concert van heden-
Het programma0^?" door..Loujs stot«n
overgenomen 1 0n§ewijzigd worden
vrMag0 (personèpi10 het Residentie Orkest
dag (feHe B? eJfrrenigingen) en zat€r*
rullen nn? Fhpse. De program-
gernaakt nMer worden bekend
Op het ?rograiïï dat het Brabants Orkest
13 januari zal uitvoeren, zal voor de eer
ste maal in Nederland de ouverture Cym
beline van Jurriaan Andriessen worden
uitgevoerd.
Maandag j_ NEDERLAND
wefdeenataw6®c^Wtak?r-a d? 35ste zitting
sen,! ëehouden. Gehoord
bouwer Udin Bi^n a charge: de land
en Sutardjo, landbm?g Ult Warungkondang
Getuige Udin Bi„ ^r in Sukamantri.
rende 2 maanden hi- g is in 1951 gedu-
Tentara Islam in^ e<m bende van de
heeft eenmaal een Bnp sia geweest. Hij
gezien, Op de vraag an<Jer bij de bende
deze Hollander in <je Jfan de rechter, of
is, wijst getuige op bek?Cdtszaal aanwezig
deze man heel veel lijt?agde en zegt> dat
Hij betwijfelt echter of ?p deze meneer,
dezelfde-persoon is. beklaagde wel
Getuige Sutardjo zegt
««hillende malen bij de he?aklaagde A.er"
°ende te hebben
Beklaagd# Boemt deze getuid
fantast. lge een grote
Als de verdedigster, mevr. Bouman, de
tijdstippen van de ontmoetingen van ge
tuige Sutardjo met beklaagde nog nauw
keuriger wil laten vaststellen, ontstaat
een verwarring over de afgelegde ver
klaringen. Getuige begrijpt de vragen van
de verdedigster, van de rechter en van de
Djaksa Tinggi niet meer en raakt in de
war. Hij geeft geen antwoord meer. Als hij
de langzamerhand ongeduldig geworden
rechter toch wil antwoorden, blijken deze
antwoorden af te wijken van zijn ver
klaringen.
Rechter Rochjani sluit de zitting en be
paalt, dat de volgende zitting 16 januari
zal worden gehouden. Dan zullen een ge
tuige a charge, Asept Mahfuddin, en de
getuigen uit Nederland, die dan in Indo
nesië zullen zijn aangekomen, worden ge
hoord. Mevrouw Bouman verklaart, dat dit
luitenant Nolten en onder-luitenant Koen-
ders zullen zijn.
's-GRAVENHAGE, 3 januari 1956.
De Eerste Kamer vergaderde vandaag
in de Ridderzaal wegens de verbouwing
van de vergaderzaal der Kamer in ver
band met de verwachte uitbreiding van
het aantal leden
Het was maar een korte agenda, waar
van het belangrijkste was de maatregel
tot verbetering van de financiële positie
van het rijkspersoneel. Hierover was in
de Tweede Kamer al eerder deining ge
weest, toen er een discussie groeide uit
het feit, dat het Georganiseerd Overleg
over de salariëring volkomen was mis
lukt. Vier van de vijf vertegenwoordigen
de organisaties hadden afwijzend gestaan
tegenover het standpunt van de regering
en volgens minister Beel, zo zeide nu de
heer De Gou (K.V.P.), was dat alleen te
wijten geweest aan de voortijdige publi
caties in die pers.
De regering had daarna deze wijziging
van hoofdstuk V der Rijksbegroting in
gediend, waarbij een bedrag van 45 mil
joen zou worden gevoteerd ter verbete
ring van de salarissen van het rijksperso
neel. Toch was de heer De Gou het met
het salarisbeleid van de minister in het
algemeen niet eens en hij vond het nodig
nu reeds enige opmerkingen daarover te
maken, in af
wachting van
het rapport
van de drie
onafhankelijkf
deskundigen,
welke daar
toe, na de
mislukking in
het G.O., door
de minister
waren aange
zocht. De heer
De Gou be
treurde het.
dat vier vai
de vijf organi
saties afwij
zend tegen
over het ad
vies van de
regering had
den gestaan. Ernstig feit
Daardoor was grote onrust verwekt onder
het overheidspersoneel en dat vond hij
een zeer ernstig feit. Volgens minister
mr. dr. L. DE GOU
Beel was dit alleen te wijten aan de voor
tijdige publicaties in de pers, maar het
standpunt van de K.V P -fractie was, dat
dit eerder te wijten was aan de gang van
zaken in het G.O zelf Het G.O. zelf moet
volgens de heer De Gou worden gewij
zigd: de regering bestudeert dit wel, maar
deze wijziging moet zo gauw mogelijk tot
stand komen. Het rapport van de drie
loondeskundigen zou in december komen,
had minister Beel gezegd, maar dat is al
weer vertraagd en dat heeft de zaak geen
goed gedaan.
Minister Beel antwoordde daarop, dat
de heer De Gou beter deed zijn oordeel
op te schorten tot het rapport van de
drie loondeskundigen bekend zou zijn
Dit rapport is op 30 december gekomen
en op 2 januari heeft de minister het
op zijn tafel gevonden Hij had het van
daag vertrouwelijk aan het G.O. ter in
zage verstrek! en hij zou het daarna ook
vertrouwelijk aan de Eerste Kamer ter
inzage geven. Hij moest eerst de leden
van het G.O. de gelegenheid geven een
rustii oordeel te vormen.
Dat de gang van zaken te wijten zou
zijn aan het G.O zelf, vond de minister
boud gesnroken; dit wekt de indruk, dat
de sfeer in hei G.O. niet deugt, maar
deze is zeer goed. In meer dan honderd
gevallen is er in het afgelopen jaar over
eenstemming bereikt. Veranderingen in
het G.O. waren reeds in 1954 doorgevoerd,
de wensen, die er daarna nog overbleven,
betroffen alleen de uitbouw van het se
cretariaat voor betere inlichtingen en
research.
Hiermee bleek alle critiek van de heer
De Gou van de baan Hij antwoordde ver
heugd te zijn over het verschijnen van
het rapport en over de spoed, die was be-
tracht. Wel zeide hij bij de behandeling
van dé begroting van Binnenlandse Zaken
op deze aangelegenheid te zullen terug
komen.
Deze wijziging van hoofdstuk V werd
daarna z.h.st. aangenomen.
Tevens werden z.h.st. aangenomen een
verruiming van de mogelijkheid tot het
verlenen van een geldelijke tegemoetko
ming ingevolge artikel 13 van de Zuider-
zeesteunwet en de instelling van een
spoorwegongevallenraad. Ook een wijzi
ging van de wet op het notarisambt werd
z.h.st. goedgekeurd.
Vooraf wenste de voorzitter van de
Kamer, mr Jonkman, de leden in een
korte speech een gelukkig nieuwjaar en
werd de nieuwe commies-griffier der
Kamer, jhr. Roëll, geïnstalleerd.
De volgende week zal de Kamer de al
gemene financiële beschouwingen houden.
F. S.
Het lid van de Tweede Kamer, de heer
Van der Zanden, heeft aan de minister
van Binnenlandse Zaken gevraagd, of het
juist is. dat hij naar aanleiding van de
o.a. door de gemeentebesturen van Eindho
ven en Heerlen toegekende kerstgratifica
tie aan hun personeel een circulaire aan
de gemeentebesturen heeft laten uitgaan,
waarin hij te xennen geeft: a. dat een
dergelijke voorziening zich niet verdraagt
met het thans geldende loonbeieid voor
het overheidspersoneel: b. dat de rege
ring overwegend hezwaar heeft tegen het
verlenen van kerstgratificaties; c. dat be
sluiten van gemeenteraden om het perso
neel kerstgratificaties te geven op grond
van artikel 126 van de Ambtenarenwet
ongedaan zullen worden gemaakt.
Indien deze vraag bevestigend wordt
beantwoord, aldus het Kamerlid, acht de
minister de genomen beslissing dan in
overeenstemming met zijn uitlating in de
Memorie van Antwoord op de Rijksbe
groting voor het dienstjaar 1956. hoofd
stuk V. Binnenlandse Zaken, waarin hij
uitdrukkelijk voorbehoud heeft gemaakl
voor uitzonderingen op grond van een bij
zondere casuspositie geldende voor het
betreffende personeel?
De heer Van der Zanden vraagt minis
ter Beel dan tenslotte of hij kan mede
delen onder uiteenzetting van de fei
telijke arbeidsvoorwaarden van het ter
plaatse overwegende bedrijfsleven in die
gemeenten, waar een kerstgratificatie is
verleend, o.a. in Eindhoven en Heerlen
in hoeverre de bedoelde arbeidsvoorwaar
den aanleiding geven tot het aanwezig
zijn van een bijzondere casuspositie voor
het overheidspersoneel aldaar.
(Van onze sociaal-economische
redacteur).
HET VALT helaas niet te ontkennen,
dat in het jongste verleden het be
grip „vrij beroep" maar al te vaak
en dikwijls te onpas ook door medici
gehanteerd werd wanneer bet ging om
het verdedigen van bepaalde belangen,
welke zij voorstonden. Op deze wijze is
het „vrije beroep" zeker in bepaalde
kringen men of meer in diskrediet
komen te staan, als „uit de tijd" en
ongeschikt zich aan te passen aan de
eisen, welke de moderne maatschappe
lijke ontwikkeling met zich brengt.
Dit valt zeer zeker te betreuren, omdat
in onze tijd een aantal vrije beroepen
niet gemist kan worden en er meer dan
ooit behoefte bestaat aan voldoende
beoefenaren ervan.
Het ten onrechte schermen met het
'-egrip ..vrij beroep" zal wel grotend<_- s
daaruit voortvloeien, dat de vrije bu-
roepsbeoefenaren zelf er meestal nauwe
lijks idee van hebben, wat het precies
inhoudt, of, zo zij dit al hebben, hierover
sterk uiteenlopende denkbeelden koeste
ren. Dit valt misschien niet te excuse
ren. verklaarbaar is het wel. want over
dit onderwerp is tot voor kort bijzonder
weinig gesproken of geschreven. El
bleek weinig behoefte te bestaan, zich
er in te verdiepen.
Met enige verrassing ontvingen wij
dan ook kort geleden een rapport van de
Dr Wiardi Beekman Stichting: „Het
vrije beroep van de arts" Verrassing is
ook na lezing van dit stuk gebleven,
maar de verwachting, die er aanvanke
lijk mee gepaard ging. nl. dat het rap
port kon bijdragen tot verheldering van
inzicht, is verdwenen. Wij zijn nog
slechts verrast, dat de Wiardi Beekman
Stichting zo opoervlakkig en weinig we
tenschappelijk te werk is gegaan en dus
doende tot een grotendeels negatief re
sultaat is gekomen.
WIJ KOESTEREN verschillende be.
zwaren tegen dit rapport. In de
eerste plaats tegen het wel erg
luchthartige historische overzicht van
de sociale ontwikkeling van het artsen
beroep dat erin gegeven wordt en de
betekenis, die het hieraan hecht. In drie
pagina's wordt de geschiedenis van de
oudheid tot heden afgedaan, waarvan
twee pagina's gewijd aan oudheid t/m.
middeleeuwen en één pagina aan de
nieuwere tijd van 1848 t/m. de eerste
decennia van deze eeuw. Door de vaag
heid reeds van uiterst betrekkelijke
waarde, valt in dit overzicht ten aanzien
van de latere periode de volgende pas
sage op: „Bij het overzien van de ont
wikkeling in de 19e eeuw ziet men dat
men in de oeriode van opkomst en bloei
van de lihoralistisehe gedachte van een
argumentatie die het vrije beroep als
zeer belangrijk beschouwt, weinig
merkt". Deze conclusie, die overigens
niet met de stukken gestaafd wordt, acht
men blijkbaar zeer belangrijk, want een
•mleend hoofdstuk opent aldus: „De af
wezigheid van het argument van het
vrije beroeo in de 19e eeuwse ontwikke
ling van de medische stand is opmer
kenswaardig en kan ons op het spoor
krengen van de inhoud van de vrijheid,
waaraan moet worden gedacht, wanneer
■rijheid en beroepsuitoefening worden
">konoeld" Wonderlijk genoeg laat men
hierop dan de volgende zin aansluiten:
Het op de voorgrond stellen van het
begrip „vrij beroep" is immers in be
langrijke mate een uitvloeisel van de
liberale gedachte, die zowel op staat
kundig als op economisch gebied in de
tweede helft der 19e eeuw een zo be
langrijke rol speelde".
Het is ons niet duidelijk, wat de com
missie van de W. B.-Stichting hier nu
precies mee bedoelt en nog minder hoe
zij zo op het spoor wilde komen. De ras
liberalen van de vorige eeuw. zo zegt de
mmmissie hadden voor het vrije beroen
geen bijzondere belangstelling. Toch is
het op de voorgrond stellen van het be
grip „vrij beroep" een uitvloeisel van
de liberale gedachte Zo zou het vrije
beroep als het ware een laat nabloeiertje
van het liberalisme worden, dat zich
vooral nü na dc tweede wereldoorlog,
doet gelden De commissie is hier ken
nelijk al het spoor bijster en zal het ook
niet meer terugvinden.
WANNEER de commissie vervolgens
de kenmerken van het vrije be
roep. vroeger en nu nagaat ver
diept zij zich f*rst weer even in de his
torie. ditmaal aan de band van het pre
advies van dr Ph. J. Idenburg voor het
congres ,De intellectueel in de samen
leving". waarin hij opmerkte: „De mo
derne intellectueel werd in de Renais
sance geboren. Hij was de helft van een
tweeling, waarvan de ander de naam
ondernemer ontving".
Inderdaad constateert men dan dat
rechtsgeleerden theologen, geneeskundi
gen en leraren zich een onafhankelijke
positie als een afzonderlijke categorie
der bevolking veroveren, die een eigen
stand vormt. Maar zo zegt men steeds
minder wordt intelle'ctuele vrijheid een
functie van de economische zelfstandig
heid. Reeds in de 19e eeuw aldus de
commissie, zet het proces in. waardoor
een steeds groter aantal intellectuelen in
dienstverband komt te staan.
Men vereenzelvigt hier ten onrechte
de ontwikkeling, welke de intellectuele
beroenen in de loop der tijden hebben
doorgemaakt, met die van de vrije be
roepen. Hoewel deze laatste meestal
door intellectuelen worden uitgeoefend,
wil dit nog niet zeggen dat zij zich langs
dezelfde lijnen hebben ontwikkeld en
dienen te ontwikkelen als de gehele
groen intellectuelen. De commissie gaat
er eenvoudig van uit. dat de vrije beroe
pen en in dit geval speciaal de me
dici deel uitmaken van een grote
groep academische specialisten die nu
eenmaal in een aanpassingsproces ver
zeild zijn geraakt en waarin zij het lot
hebben te delen met hoogleraar onder
wijzer. fabrieksdirecteur ed Alsof overi
gens dit lot. dat bet lot is van de mid
dengroepen, nu ook maatschappelijk
wenselijk, rechtvaardig en zonder meer
aanvaardbaar zou zijn.
Een andere misvatting, die uit het bo
venstaande reeds naar voren ts geko
men. is dat het vrije beroep eenvoudig
met het ondernemerschap op een lijn
wordt gesteld. Men zegt: ondernemers
moeten zich beperkingen van hun be-
roepsvriiheid laten welgevallen hebben
er zelfs behoefte aan dat dit gebeurt,
waarom zouden de medici hier een uit-
"""lering op maken
HET GROTE BEZWAAR, dat wij te
gen deze beschouwingen van de W.
B.-Stichting hebben is. dat het be
staan van afzonderlijke vrije beroepen,
onderscheiden van ondernemers in het
vrije bedrijf en andere intellectuele be
roepen, eigenlijk wordt ontkend. Men
ziet wel, dat er in de moderne ontwik
keling gevaren schuilen voor de intellec
tuele, zedelijke en beroepsvrijheid in
h°t algemeen, maar beseft bliikbaar nipt.
dat de hier boven gesignaleerde visie
deze gevaren nog oneindig vergroot. In
p°n democratische samenleving kan de
mate, waarin men tot ordening van het
bedrijfsleven wil overgaan, nog min of
meer van opportunistische overwegingen
afhankelijk worden gesteld en verband
houden met de toevallige omstandighe
den. Ten aanzien van de vrije beroepen
liggen de zaken echter anders Aan het
ingrijpen in de beroepsvrijheid van gees
telijken, dokters, advocaten, accoun
tants. belastingconsulenten, kunstenaars
e.d. behoren duidelijke grenzen gesteld
te zijn, niet voornamelijk om de mate
riële belangen van deze beroepsbeoefe
naren te beveiligen men zou hen im
mers meer dan schadeloos kunnen stel-
maar uit respect voor de persoon-
luke vrijheid van hen, die van de dien
sten van deze beroepen gebruik willen
of moeten maken Wij hopen on dit punt
MS terug te komen, om meer positief
net belang va" de vriie beroepen in onze
e<*ppwoordige samenleving uiteen te
zetten.
0?k. al vallen de eisen die de W. B.
stichting tenslotte stelt voor een goede
beroeDsuitopfening van de arts en zijn
honorering nogal mee. zij houden toch
o'genlnk nanweliiks verband met de be-
schouwingen. die er qgn voorafgingen
.ijken ons min of meer de neerslag
van wat de socialisten bii de huidige
politieke en maatschanneliike verhou-
mgen aan eisen menen te kunnen stel
len. De in het eerste deel van het rap
port ontwikkelde gedachten geven
echter een aanwii7ina van de vergaande
consequenties welke men in die kringen
zou willen trekken, wanneer men de tijd
daartoe rijp acht.
