SCHRIFT
methode van
niet in tegenspraak
pijnloze bevallin
met
Indonesische vorderingen op
Nederlanders
Nieuw studioeomplex van de KRO
lebruik
Gloeih
in
Wetenschappelijke en ethische waardering
ampjes
Oudste krant ter wereld 300 jaar
Amerikaans plan voor
atoomvliegdekschip
Canonisatie
mgr Szeptycki
Apostel der Hereniging
Op voorschotten aan oorlogsslachtoffers
voorlopige kortingen toegepast
Pas over enkele maanden de officiële
overdracht
P.R.N. eist aftreden van
kabinet-Harahap
Adenauer naar Franco
DINSDAG 10 JANUARI 1956
PAGINA 5
(id
^UnShj°gisch -
R
Inde;
rjjjd
Ethische ivaarderinf!
Theologische waardering
^riü^materii?1 ,w«ze de" argumeni
voor zijn "^terialistische ideeën Dezelf-
De nieuwe methode en de
11. Schrift
Besluit
Extra TV-uitzendingen
ETHIOPIE WENST
SOEDANESE ENCLAVE
TERUG
ROOD-CHINA SMOKKELT
OPIUM NAAR V.S.
De gevoelige slijmvliezen
Nieuive moeilijkheden voor
Indonesische regering
N' de beschrijving van deze
P'ydiisch-profvlactische) methode
'JIJ bevalling) kunnen Wij al-
Us de H. Vader in het tweede gc-
',CC van Zijn toespraak over
gaan tot de waardering ervan. In de
uiteenzetting, welke Ons is gegeven,
in t men de volgende
tleke aantekenin
jke cis voor de a.s. moeder
karakteris
Onvoorwaarde-
st ast vertrouwen in de methode,
w mc" °P grond van de verkregen
abol laPPelijke resultaten
Dc vertrouwen daarin eiser.
el^enten diebeTat Z01U'er tWijfe'
"raststaii i wetensebappelijk
'CS; he-l'o«wd moeten wor-
grote wal t6 ,"6"1611 bezitten ee r
^nïinsnCn Jrlijkheid- «ndere zijn
blematiscli. P °gen',''k nog pro
R«*T1
9
vast. dat ei
diSpXen ^e^aan, dat ucpaalde gevallen
kere °J bestaande Paa'de voorsteJ-
wordp?,e Vrteaissen i0estanden met ze-
bii p-t racht en rt't Verband kunnen
Maa? ns van dlt geval zich ook
dat v, het reeds ?art kan voordoen.
flll ?et tenminste l bewezen zou zijn o*
rt«l»Ge pitnen bii x €,Wezen kan worden,
deze oorzaak most Availing alléén aan
jf !S op bet n worden toegeschre-
duideiijk/ net °genbhk niet voor allen
Serieuip i,
houd bij het ,00rdeI
aars maken
normale fysi 0r.°Pgestelde beginsel:
06 nonTni°Sischc handelingen,
fbn plaa. e geboorte, moeten zo
tegenover»»", ,bcih daar de natuur in ue.
ïensprek»,C e geval zichzelf zou te-
in ai- vn. 7.: .U|k5
voorhe-
allc
handelingen, dus
zonder
n°rmal
lats heb
ekreestel
afgemen' erkennen niet. dat zu'lt®
?e natuur waar kan zijn noch dal
"evaliif. zou tegenspreken, zo zfl de
7ou hebh» ""ts zeer pijnlijks Semaakt
'ben. Zij beweren inderdaad, dat
«uur. ^"'jPeliik
en
en psychologisch vol-
zou zijn. dat de na
en he,?"r?d voor de barende
de nn}d dat ter wereld komt. door
o,..» standigheid van intense pijnen op
stan are wijze het besef doet ont-
e„ va" 'iet belang van deze handeling
a" daardoor wil dwingen de voor de moe-
?er en het kind noodzakelijke m.ddelen
an te wenden.
De wetenschappelijke waardering van
deze twee beginselen, die sommigen nog
betwisten,anderen als zeker beschouwen
•boeten wij aan de bevoegde s-pcciahsten
overlaten-
Maar bij de beslissing over het ware
en het niet ware, moet men het volgeu-
de, beslissende criterium, vasthouden.
He, wetenschappelijk karakter van de
waarde van een ontdekking moet uit
sluitend worden gewaardeerd naar haar
overeenkomst met de objectieve werke
lijkheid. Het is van belang hier het on
derscheid tussen waarheid en bewering,
of interpretatie, of veronderstelling of
systematisering van de waarheid niet
te veronachtzamen
deInftiteVheï van
tengevolge van bepaalde reflexen**0011 dit
hjk is geworden, maar vervolge?sS^e-
Marl (West-Duitsland)
Bij (voorlopig) gebrek aan een Neder
landse voetbalpool zullen we ons nog
•naar eens gaan verheugen om het ge
lukje van de 29-jarige Johannes
Pschantka, die in de Duitse voetbalpoo,
net fortuin van 661.900 marken wist te
bemachtigen Dat was een heel hoge
score, want slechts éénmaal werd een
hoger bedrag uitgekeerd. Johannes kan
"et geld heel goed gebruiken voorop
gesteld natuurlijk, dat hij het goed ge-
t?»?1?). De geluksvogel hoorde het
h», nieuws, toen hij bij ae arbeids-
v ls zijn werklozensteun in ontvangst
reed?1 ,nemen. Zeven jaar lang had hu
gevuld beroemde uitslagenlijstjes in
goed ei) nu was de s'ag dan l"een
mooie ni Pschantka heeft voorlopig
zal verd nnen: h'i gaat n" trouwen en
2 eensrd4rn"jn-moeder' die waSVr°«
rustig leven bezorgen.
Londen
twpp1 A„ee''n® van zeventien jaar oud.
gelekoi Gns die volmaakt op elkaar
48 iZljn heiden gestorven, binnen
e]v„„r et? °P 1000 kilometer afstand van
van?» Alex stierf toen hij ten huize
toefd n-^Fiend ergens in Schotland ver-
aan 'n moeder zond een telegram
We» 11 tweelingbroer Michael, die ver
een ,°p oceaan voer als leerling op
de "rac"tschip. De volgende dag kreeg
de „?ede,r een telegram terug, dat haar
haar'"-schrikkelijke tijding bracht, dat
kereikf -am de kapitein van het sch'p
Plotter 3ui?t nadat Michael aan een
de Vadnge ziekte gestorven was. Zowel
lin»Kr als de moeder van de twee-
een °er? waren ieder ook de helft van
tweeling.
k°urne Australië
re bin?Gvfntien-iariSe knaap uit de ver-
ï°°r d»611 anden van Australië is hier
d en ^e,'ste maal gaan slapen in een
"liflden een dak boven zlin hoofd
P»,-! II) Hfl .1 l.rr «inn
-MCn «v» j v" w.oirv kzi.z vtn uyn w -
her Ji de na°ht stond hij op en ging
»JLpe.n in de tuin:
seyL
"?e^kna6iLad pis'ofhij'
hij had het
tna 'n een k00' zat'
1» dep) wiens ouders beiden (jaren
vep p gestorven zijn, was heel zijn
]»^'eest p zwerver in de wijde steppen
bp?";? me? Was voor het eers. van zijn
0 een cowboy, die hem zo'n
ve? gekom»r zi'n hoede had, naar een
kn?' hJaar Hij kan lezen noch schrij.
h« ne® uiwegt het niet in een stad te
mi Wesr n» dfden. Binnenkort vertrekt
p»„ zich tl» de wijde verten, vast van
en stad of .meer in de nabijheid van
oine
Zelfs een dorp te laten zien.
de
hebb
we U verhaald van
e'n
oerikejp, u'Ocn we u vernaaic,
•'aliaan.-e d'e waren ontstaan bij
Pfganieat •■wedstrijd waarbij door
)Vas Seda» n een te moeilijke vraag
t,0® alle v aan de man. die tot dan
v armep ragen goed had beantwoord en
h®bbpn Vezc®ds een groot bedrag zou
slotte5^e opschudding Italië en ten-
!e hii ?AVerd'end- P"e laatste vraag mis-
0®n'»»??n en het werd niets. Er kwam
Be-
«.wam er een arbitrage tot stand
?edaan- j miss'e he,:'ft ,'harl^' uitspraak
n' de leraar, die voor de onoplos-
B'-e
m'1
aie
Hi moek?g Trd Re.ste,d- kr«Bt gelijk
i„ '"ocht nu kl
nde 1-280.000
n_u_kjezen tussen de 'reeds ver-
l'.re of door de beant-
een volgende vraag dit
("Cording van een volgende
Obj,. vnl: vmnenae vraag dit
Weg g verdubbelen. Hij koos de veilige
om pijnloos gemaakt kan worden,
indien dit alles niet alleen beweerd
verondersteld, systematisch uitgewerkt,
maar werkelijk óók bewezen wordt, dan
volgt hieruit dat de wetenschappelijke
resultaten waar zijn. Indien dit niet of
tenminste nog niet mogelijk is in dit
opzicht een volkomen zekerheid te heo-
ben, moe, men zich van iedere bevesti
ging onthouden en de verkregen conclu
sies als wetenschappelijke hypothesen
beschouwen. Maar zonder op dit ogen
blik een definitief oordeel over de we
tenschappelijke zekerheid van de psv-
cho-profylactische methode te geven
willen wij haar vanuit het moreel stand
punt beschouwen.
Is op deze methode zedelijk niets aan
te merken? Het antwoord hierop, hetwe-x
het onderwerp, het doel en de
redenen ervan moe, beschouw
dus kort gegeven worden. Op ztcnz-Jt
genomen bSvït zij niets waarop uit m;.-
?ee° oogpunt kritiek kan worden uit
geoefend- Voorlichting over het werk ra r
de natuur bij de bevalling, rechtzetting
van valse interpretatie van de organi
sche gewaarwordingen en de uitnodiging
deze te herzien, beïnvloeding om ongem:.-
tiveerde angst en vrees te vermijder
hulp om de barende moeder op geschikte
wijze me, de natuur te doen meewerken
en haar kalmte te doen bewaren en zich
zelf meester te blijven, vermeerdering
van het besef van de verhevenheid van
het moederschap in het algemeen en n
het bijzonder op het ogenblik, dat de moe-
der het kind baart. dit alles zijn posi
tieve waarden, waarop niets valt aan t*
merken, en die volkomen in overeenstem
ming zijn met de wil van de Schepper
Aldus bezien en begrepen heeft de me
thode een natuurlijke ascese, die de moe
der voor oppervlakkigheid en lichtzinnig
heid behoedt Zij oefent een positieve in
vloed uit op haar persoonlijkheid om
beslistheid en standvastigheid van haar
karakter op het zo belangrijke ogenbhk
van de baring te tonen. Ook onder andere
aspecten kan deze methode to, moreel
positieve successen leiden.
Indien men erin slaagt de pijn en d»
vrees voor de bevalling te vermijden
vermindert men dikwijls daarmee een
prikkel om immorele daden bij het uit
oefenen van het huweiijksrech, te be
drijven.
Wat de beweegredenen en het doel van
de hulp aan de barende moeder betreft
brengt deze materiële daad op zichzelf
geen enkele morele rechtvaardiging met
zich mee noch in positieve noch in nega
tieve zin. Deze daad gaa, alleen de per
soon aan die de hulp verleent. Hij kan
en moet volbracht worden uit een niet ie
laken beweegreden en met een doe] waar
op niets kan worden aangemerkt zoals:
bel belang van een zuiver wetenschappe
lijk feit, het verbeven en natuurlijk gevoel
hetwelk in de moeder de menselijke per
soon doet achten en beminnen, waardoor
men haar goed wil doen en haar wil bij
staan, ofwel een diepe religieuze en chris
telijke gesteldheid, die door de idealen
van een beleefd christendom geïnspireerd
wordt. Maar het kan voorkomen, dat de
hulp om een immoreel doel wordt ver
leend en daaraan ook beantwoordt. In dit
geval Ls de persoonlijke handeling van
degeen die de hulp verleent, te veroor
delen.
De immorele beweegreden verandert
de hulp, die goed is. niet in een slechte
daad tenminste niet in zijn objectieve
structuur en omgekeerd kan een hulp
op zichzelf goed niet een slechte be
weegreden rechtvaardigen en hiermede
het bewijs van het goedzijn leveren.
Wij moeten nog enige woorden zeggen
over de theologische en godsdienstige
waardering, voor zover deze zich van de
eigenlijke morele waardering onder
scheidt. De nieuwe methode nu wordt
dikwijls voorgesteld in een material s-
tisehe filosofie en cultuur en in te
genstelling met de H- Schrift en het
Christendom. Nu is de ideologie van een
onderzoeker of een geleerde op zichzelf
niet een bewijs voor de waarheid of de
waarde van hetgeen hij uitgevonden
heeft of uitlegt. Het theorema van Py-
tna;oras of (om op het gebied van de
geneeskunde te blijven) de waarne-
P?i?gen Yan Hyppocrates, die als waar
t end zijn. de ontdekkingen van Pas-
dVt de erfelijkheidswetten van Men-
nrht??," bun betekenis en hun waar-
dipTvat, n'et aan de morele en gods-
_Lg? ideeën van hun auteurs. Zij
idens
christèliikate® -hfidenen waren', nóch
christenen waren
Zlin nri U YT veil! UUIJ dutcuio.
Hvppocrm?eidi:Lns omdat Pythagoras _en
tates ^"'denen waren, noch
Pasteur en Mendel
w^^omdaT???3?1561^6 aanwinsten zijn
kelijkheid bea?t,?,?n fe obJectleve wer-
mate waarin
woorden en dat in de
terialistische onde?zLt°»en: Ook een T"
lijke en waarde???: k.an c?n we,rk,e"
ontc'.ekking doen?V^arWe^fh|Önk/t
de redenering geidt voor de go'dsd??nst
waartoe de geleerde behoort 7iin nnt
dekkingen zijn niet waar of vri n
gelang hu ts uitgegaan van een of aT-
dere, geweest ^f3??001' hi' geïnspi
reerd is gevzeest, of die hem getroffen
heeft. De wetten, de theorie en de tech?
niek van de pijnloze bevalling hebben
zonder twijfel hun waarden, maar zij zijn
door geleerden uitgewerkt, die voo" het
merendeel een materialistische ideologie
belijden en tot een materialistische cul
tuur behoren. Deze ideologie en cultuur
zijn niet waar. omdat de bovengenoemde
wetenschappelijke resultaten waar zijn
Het is helemaal onjuist te^zeggen. dat de
wetenschappelijke resultaten als zoda
nig bewezen zouden zijn. omda, hun
auteur en de culturen waartoe zij beho
ren materialistisch georienteerd zijn. Het
criterium voor de waarheid ligt 0p een
ander terrein. De overtuigde christen
wordt door zijn filosofische en gods
dienstige idee en in geen enkel opzicht
gehinderd zich theoretisch en praktisch
met grote ernst oP de psycho-profylacti-
sche methode toe te leggen. Hu weet ,i,
algemene regel, dat de werkelijkheid en
de waarheid niet identiek zijn met d»
interpretatie welke ervan gegeven wordt,
de veronderstelling of systemat;,«nng
en dat hij bijgevolg de eerste volkomen
kan aannemen en al het andeie vo -omen
kan verwerpen.
Een kritiek op de nieuwe methode uit
theologisch oogpunt heel, in het bijzo
der met de H. Schrift rekenine te hou
den, want dc materialistische propagan
da beweert een duidelijke tegenspraak te
hebben gevonden tussen de waarheid van
de wetenschap en die van de H SchriH-
In het Boek Genesis III 15 leest men ,m
smarten zult gij kinderen baren" Om deze
woorden goed te begrijpen moet men de
door God uitgesproken veroordeling in
de context beschouwen. Me, het geven
van deze straf aan onze voorouders en
hun kroost heeft God niet aan de mensen
willen verbieden en heeft hij hun ook
niet verboden alle rijkdommen van de
schepping te ontdekken en er gebruik
van te maken- De cultuur stap voor stap
vooruit te doen gaan. het leven op dezs
Nadat wij gisteren een uittrek
sel hebben gepubliceerd van het
eerste deel van de rede. die de
H. Vader zondag in de „zaal der
zegeningen" in het Vaticaan in
aanwezigheid van 400 gynaecolo
gen heeft uitgesproken, drukken
wij hierbij het vervolg van deze
belangrijke toespraak af.
Hierin bespreekt de H Vader
op de eerste plaats de weten
schappelijke waardering van de
psycho-profvlactische methode
voor de pijnloze bevalling, ver
volgens de ethische en theologi
sche waardering en vergelijkt blij
tenslotte de nieuwe methode met
do H. Schrift.
Van dit gedeelte van de rede
drukken wij de letterlijke tekst
pi- Redactie.
wereld draaglijker en mooier te maken,
de arbeid de zorgen, de smart, de ziekte
en de dood te verlichten, in cén woord
de aarde aan zich te onderwerpen (ver
gelijk Genesis I, 28) .Op dezelfde wijze
heeft God door Eva te straffen de moe
ders niet willen verbieden en heeft hij
ook niot verboden de middelen te gebrui
ken, flip de bevalling lichter en minder
smartelijk maken. Men moet in de woor
den ven do H. Sehrif, geen uitvlucht zoe
ken. Zii blijven waar in de zin. die de
Schenner heeft bedoeld en uitge,drukt.
Terwille van liet moederschap moet de
mopder veel verdragen.
Op welke wijze heeft God deze straf
Drecies ongevat en h0e zaj hij deze toe-
Dassen? De H. Schrift zeg, dit niet. Som
migen beweren dat het baren oorspron
kelijk volkomen nijnloos was en pas la
ter met oijnen gepaard ging, misschien
tengevolge van een onjuiste uitlegging
van de veroordeling van God. door toe
doen van auto- en hetero-suggestie van
de natuurlijke begrinpen. van bepaalde
reflexen en de »evnleen voor die gedra
gingen van de barende. Tot nu toe ech
ter ztjn deze beweringen in haar samen
hang niet bewegen Van de andere kant
kan hei waar ziin dat een oniuiste psv-
chisehe en fvsieke honehnff van de ba
rende stpyk de moeilijkheden van de ?e-
nonr,e kan vergroten c-r\ deze ook wer-
kelnk vercrrr)n, hpeft
De wetenschap en de techniek kun
nen dus de conclusie van de experimen
tele psychologie, van de fysiologie en
de verloskunde gebruiken, zoals dit bij
depsycho-profylactische methode ge
schiedt, om de oorzaken van de dwa
lingen en bepaalde pijnvolle reflexen
op te heffen en het baren zo pijnloos
mogelijk te maken. De H. Schrift ver
biedt dit niet.
besluit van zijn toespraak heeft de
j Vader nog enige woorden gezegd over
de waarden en verplichtingen van de ka
tholieke verloskundigen en vroedvrou
wen. Vooropstellend dat de christelijke
naastenliefde zich steeds bezorgd toont
voor de moeder in het grote ogenblik
van het baren, bevestigt de H. Vader, dat
deze weldadige hulp haar volle waarde
ook tegenover de nieuwe aanwinsten van
de psycho-profylactische methode be
houdt, en verder alles wat deze methode
rechtvaardigt kan aanvullen. In dit sluit
stuk herhaal, de H. Vader hetgeen hij op
29 oktober 1951 tot de katholieke vroed
vrouwen heeft gezegd omtrent een waar
achtig en eigen apostolaat voor de moe
der. De H. Vader voeg, hieraan woorde
lijk toe, <jat de christelijke moeder uit
haar geloofs- en genadeleven het. licht en
de kracht moet putten om in God haar
volle vertrouwen te stellen en ook vrij
willig dat aan te nemen hetgeen God haar
oplegt te verduren. Het zóu daarom jam
mer zijn. indien de christelijke verlos
kundige zich bij haar hulpverlening zou
moeten beperken tot de zuiver natuurlijke
psycho-profylactische methode.
Twee punten, aldus woordelijk de H
Vader, behoren hier onderstreept te wor
den. De katholieke godsdienst beschouwt
het lijden en het kruis niet alleen in zui
ver negatieve zin. Indien de nieuwe tech
niek de pijnen van het baren wegneemt,
mag de moeder deze zonder enig gewe
tensbezwaar aanvaarden, maar zij is daar
toe nie, verplicht. In geval van een ge
deeltelijk goede afloop of van een totaie
mislukking, weet zij, dat het lijden voor
haar een bron van welzijn kan worden
als zij dit onderdanig aan de wil van
God verduurt. Het lijden van de Zoon van
God. evenals het lijden, da, zovele grote
mensen verdragen hebben en waardoor
zij tot de toppen der christelijke held
haftige deugd zijn gékomen. leert ons de
waarde kennen van het aardse lijden in
de bestaande heilseconomie.
Als tweede punt.zeide de H. Vader: de
christelijke levensopvatting en dus ook
de christelijke verloskunde, hecht geen
absolute waarde aan de vooruitgang van
de wetenschap en de vervolmaking van
de techniek. Maar de materialistiscne
levensbeschouwing doet dat wel. omdat
de vooruitgang dient als godsdienst en
als surrogaat daarvan. Ofschoon, zo zegt
de Paus, de christen aan de verovering
van de wetenschap ziin bijval betuigt en
haar ontdekkingen gebruikt, verwerpt hij
de materialistische verheerlijking ^an de
wetenschap en cultuur. Inderdaad nemen
zij in de objectieve trap der waarden eer.
plaats in, maar nie, de eerste en de laat
ste. „Zoekt eerst het Rijk Gods en Zijn
Gerechtigheid".
De hoogste waarde van de mens wordt
niet bepaald, aldus de H. Vader, door zijn
kennis en zfjn technische vaardigheid,
maar door liefde voor God en zijn toe
wijding aan de hem toebedachte taak.
..Daarom dan ook zal de christen vermij
den om zonder enige reserve de ontdek
king van de pijnloze bevalling zijn volle
bewondering te schenken en haar met
overgrote ijver in toepassing te brengen".
,,Hii oordeel, «rover op positieve en wel
overwogen wjize. in het licht van het
gezonde, natuurlijke verstand, en het nog
helderder licht van het geloof en de lief
de. dat van God en "Tan het Kruis van
Christus uitstraalt".
De Amerikaanse marine zal het Congres
vragen in de begroting voor 1958 kredie
ten beschikbaar te stellen voor de bouw
van een vliegdekschip met atoomaandrij
ving, aldus heeft de Amerikaanse minister
van marine, Charles Thomas, meegedeeld
Ook wordt gewerkt aan plannen voor een
lichte kruiser met atoommotor. De reactor
van dit schip zal het midden houden tus
sen de atoominstallatie van de duikboot
„Nautilus" en de reactor die men van plan
is te bouwen voor het vliegdekschip.
De plannen voor de bouw van één vlieg
dekschip van 60.000 ton per jaar, staan los
van de plannen voor atoomschepen, aldus
de minister. Hij deelde tevens mede, dat
zijn ministerie alle krachten inspant om
te komen tot het verbouwen van gewone
oorlogsschepen tot schepen met atoom
aandrijving. Voorts werkt de marine met
de luchtmacht samen aan het ontwerpen
van een watervliegtuig met atoommotor.
Minister Thomas verklaarde voorts, dat
de regering voor het volgende belasting
jaar aan het Congres ongeveer twee mil
jard dollar ten behoeve van de marine-
luchtmacht zal vragen, tegen 750 miljoen
in het afgelopen jaar.
-i gag
Honderden gelovigen uit Milaan Zijn, zo
als deze foto laat zien, samengestroomd
voor het aartsbisschoppelijk paleis om
door een demonstratie blijk te geven van
hun aanhankelijkheid aan de aartsbis
schop, Giovanni Battista Kardinaal Mon-
tini en heftig te protesteren tegen de
bomaanslag, die onbekenden pleegden
op de verblijven van mgr. Montini in het
paleis.
(Van onze Haagse redactie).
Dezer dagen is het informatieproces be
gonnen voor de canonisatie van mgr.
Andreas Szeptycki, de in 4844 overleden
aartsbisschop van Lemberg en strijder
voor de hereniging van de van Rome af
gescheiden Kerken. Mgr. Szeptycki heeft
in 1921 op verzoek van kardinaal Van
Rossum een bezoek gebracht aan ons
land. waar hij de voorloper van het latere
Apostolaat der Hereniging heeft gesticht.
De aartsbisschop werd op 29 Juli 1865
geboren in de West-Oekraïne uit een
adellijk geslacht. Hij promoveerde aan
de universiteit van Breslau en op 23-jari-
ge leeftijd besloot hij priester te worden.
Hij trad in bij de Basilianen en werd in
1892 tot priester gewijd. Na een 7-jarige
missie-arbeid werd hij tot bisschop van
Stanislaviro gewijd. In 1900 nam hij bezit
van de aartsbisschoppelijke zetel van
Lemberg.
(Van onze correspondent)
De „Oprechte Haarlem
se Courant", de oudste
thans nog verschijnende
krant ter wereld, bestond
zondag driehonderd jaar.
Op 8 januari 1656 gaf de
Haarlemse boekhandelaar
en drukker Abraham Cas-
teleyn het eerste nummer
uit van de „Weeckelycke
Courante van Europa", in
1659 werd de titel veran
derd in „Haerlemse Dins-
daeghse Courant" en het
volgende jaar verscheen
de courant reeds twee
maal per week. In 1667
begon Casteleyn zijn
krant, die hij sinds drie
jaar „Opregte Haerlemse
Courant" noemde, drie
maal per week uit te ge
ven. Dit bleef zo tot 1847,
toen de krant voor het
eerst als dagblad ver
scheen.
Inmiddels was de ..Op
rechte Haarlemsche Cou
rant" in 1737 het eigen
dom geworden van de be
roemde Haarlemse boek
drukkers en „stadscou
rantiers" Isaac en Johan
nes Enschedé Sindsdien
is de courant in het bezit
der Enschedé's gebleven.
Een tiental jaren geleden
kwam een fusie tot stand
met het sinds 1886 be
staande „Haarlems Dag
blad".
De viering van dit
unieke jubileum is enige
tijd uitgesteld. Van 25
maart tot 8 april zal een
grote tentoonstelling in
de Haarlemse Vleeschhal
een beeld geven van drie
eeuwen persgeschiedenis.
Dat er in 1656 reeds bui
tenlandse corresponden
ten waren, blijkt uit de
circulaire, waarmee Abra
ham Casteleyn de uitga
ve van zijn krant aankon
digde: ,De uytnemende
fabuleusheydt der Tydin-
gen, die hedendaeghs ons
de beweginghe der woe
lende werelt berichten,
heeft mij gedronghen om
voor eenighe Liefhebbers
en voor my zelfs, op mvn
eygen costen van de voor-
naemste plaetsen van
Europa byzondere nou-
velles te laten komen,
't welck sonder moevten
en costen niet en is ghe-
schiet".
Lange tijd verzorgden
de uitgevers van de „Op
rechte Haarlemsche Cou
rant" ook het redactio
nele gedeelte van hun
krant. Eerst in 1862
„kwam men op het denk
beeld zich te wenden tot
den predikant der Waal-
sche gemeente, ds Conrad
Busken Huet, meenende
dat deze gelegenheid zou
de hebben, naast zijn pre
dikambt, zich met een
deel der redactie te belas
ten". Dit vertelt de toen
malige Haarlemse stads
archivaris, mr Johs. En
schedé in een in 1906 ver
schenen boekwerkje. Bus
ken Huet had. toen men
hem voor de redactie van
de „Oprechte Haarlem
sche Courant" aanzocht
juist besloten om ontslag
als Waals predikant te
nemen. Ook andere be
kende letterkundigen ver
leenden hun medewer
king. Vanuit Nieder-In-
gelheim in Duitsland trad
Multatuli enige tijd op als
medewerker, hetgeen ech
ter, zoals de meeste van
Mul ta tuli's ondernemin
gen. met een conflict ein
digde.
Aanvankelijk had men
vooral belangstelling voor
het buitenlands nieuws!
Dit hield verband met de
dagbladcensuur. die vóór
1795 het leveren van kri
tiek op het eigen landsbe
stuur ten strengste ver
bood. Daarentegen waren
de Nederlandse kranten
befaamd om de vrijmoe
dige wijze waarop zij de
regeringen van andere
landen bekritiseerden. In
de Franse tijd kwam de
„Oprechte Haarlemsche
Courant" onder strenge
censuur van de bezetters.
Andere, veel minder
grootse bezetters legden
de krant vele jaren later
eenvoudigweg een ver
schijningsverbod op.
Op 11 augustus 1954 is, zoals men weet
I in Den Haag een overeenkomst gesloten
tussen Nederland en Indonesië inzake
overdracht door Indonesië aan Neder
land van vorderingen op Nederlanders.
Sommige Kamerleden hebben in he<
voorlopig verslag betreffende het wets
ontwerp tot goedkeuring van deze over
eenkomst de vraag gesteld of de rege
ring de nieuwe regeling reeds thans >os
past door korting van bepaalde vorde
ringen op de uitkeringen aan oorlogs
slachtoffers.
Bij een scheepsbouwindustrie en metaal-
warenfabriek in Aalsmeer is de eerste
geheel uit aluminium vervaardigde red-
dingvlet in aanbouw, welke bestemd is
voor de Koninklijke Noord- en Zuid
hollandse reddingmaatschappij. Het
bootje zal de naam krijgen van „Chris-
iiaan Huygens" en zal in Den Helder
gestationeerd worden. Het is een ge
schenk van een Amsterdamse levensver
zekeringmaatschappij. We zien hier op
de voorgrond de nieuwe reddingboot,
bestemd voor de ,JJieuw Amsterdam".
Het grootste deel van het nieuwe KRO-
studiocomplex is gisteren in gebruik ge
nomen. Daartoe behoren een grote stu
dioruimte (Studio 2) met bijbehorende
controlekamer, die volgens de modernste
vindingen is gebouwd cn dienovereen
komstig met technische apparatuur is uit
gerust, twee registratiekamers en twee
spreekstudio's. Bovendien is gisteren het
hoorspel-complex van de K.R.O.-studio's
weer in bedrijf gesteld.
De officiële overdracht van de nieuwe
studioruimten zal echter pas kunnen ge
schieden, ais over enkele maanden de
nieuwe bouw geheel zal zijn voltooid.
Op de luisterspel-prijsvraag 1955 van
cte K.R.O., die op 31 December j.l. is af
gesloten, zijn 134 inzendingen ontvangen.
Deze zijn ter beoordeling voorgelegd aan
]U17.- bestaande uit de heren Albert
Westerlinck (België). Paul Huf, D. de
Lange Bernard Verhoeven en voor de
K.h.O. pr0f dj. B Kors O P i Tonn
Rammelt en Louis Lutz.
Het ligt in de bedoeling de uitslag op
Dinsdag 6 Maart a.s. bekend te maken
De vraag, hoe een bepaalde compo
sitie eigenlijk tot stand komt, is herhaal
delijk. gericht tot de liederen-componi"'
Carl Lans. In zijn klankbeeld „Hoe komt
een lied tot stand?", dat donderdagavond
17 Januari a.s. door de A.V.R.O. wordt
uitgezonden, zal Lans trachten, een ant
woord op deze vraag te geven.
De dirigentencursus, die jaarlijks door
de Nederlandsche Radio Unie wordt ge
organiseerd, zal van 18 Juni tot en met
20 juli a.s. worden gehouden.
Aan deze cursus, die kan worden be
schouwd als een voortzetting van h»t
muziekonderwijs in Nederland, kan ook
door cursisten uit het buiteniand wor
den deelgenomen. Het doel is een bij
drage te leveren tot de vorming van di
rigenten voor symphonie-orkesten.
Aan de cursus, welker leiding wordt
geadviseerd door de heren Willem An-
driessen, Jean Antonietti. dr. R. Mengel
berg, H. Spruit en dr. C. L. Walther Boer,
kunnen hoogstens 24 werkende cursisten
deelnemen, onder wie maximaal 14 Ne
derlanders. Bovendien kunnen toehoren
de cursisten worden toegelaten. In het
algemeen mogen werkende cursisten niet
ouder zijn dan 36 jaar. hoewel in bijzon
dere gevallen uitzonderingen kunnen
worden gemaakt.
De artistiek-pedagogische leiding van
de cursus is toevertrouwd aan Willem
van Otterloo. dirigent van het Residentie
Orkest en Albert Wolff, directeur van
de Opéra Comique te Parijs. De voesta-
len zijn Nederlands. Frans. Duits en
Engels.
Van de candidaten wordt een goede
algemene en muzikale ontwikkeling ge-
eist. Wat deze laatste betreft, dienen zij
het eindexamen van een van rijkswege
erkend conservatorium of een volledig
examen B van de staatsexamens der Mu
ziek te hebben afgelegd, dan wel bewij
zen te geven, een muzikale en instru
mentale ontwikkeling tot deze hoogte te
hebben bereikt. Bovendien moeten zij
een grondige studie hebben gemaakt van
partituur-lezen en van de harmoniscbe-
en vorm-analyse van orkestwerken. In
dien de .cursisten in het bezit zijn van
een einddiploma orkestdirectie van een
erkend conservatorium wordt geacht, dat
aan deze eisen is voldaan. Ook kan wor
den volstaan met een overlegging van
een verklaring van de conservatorium
directeur, dat de candidaat in deze vak
ken voldoende is gevorderd.
Voor de cursus staan ter beschikking:
twee piano's, eer. strijkkwintet, het Pro
menade-orkest, het Omroep Kamerorkest,
het Radio Philharmonisch Orkest en
na?r behoefte van de leerstof de
koren.
In de periode van 16 tot 21 juli a.s
zullen alle werkende cursisten in de ge
legenheid worden gesteld, op een open
bare les met publiek in één der studio
gebouwen te dirigeren. Vertegenwoordi
ger» van A.V.R.O.. K.R.O., N.C.R.V. en
V.A.R.A. zullen bij de openbare lessen
aanwezig zijn om te bepalen, of bijzon
der bekwame cursisten voor het leiden
van één of meer concerten in het seizoen
1956/57 kunnen worden uitgenodigd. Bij
het overleg hierover zullen ook de do
centen worden betrokken.
Nog in de loop van deze maand vin
den er onder auspiciën van de Eurovisie
twee televisieuitzendingen plaats uit de
Zwitserse wintersportplaats Arosa er
wel van een kinderijsfeest op 21 januari
a.s. van 14.5515.45 uur en op 22 januari
van 14.5516.00 uur van de tweede dag
der paardenrennen op sneeuw.
Beide uitzendingen worden door de
NTS gerelayeerd.
In hun antwoord zeggen nu de minis
ters v. d. Kieft. Beyen en Leens, dat deze
vraag in het algemeen ontkennend most
worden beantwoord. Zij vermoeden dat
het stellen van de vraag zijn oorsprong
heeft gevonden in de omstandigheid, dat
in vele gevallen aan Indische oorlogs
slachtoffers wanneer hun namen voor
komen in de administratie van de van
Indonesië over te nemen schulden, in af
wachting van de goedkeuring bij de wet
van de overeenkomst een voorschot op
de berekende uitkeringen werd gegeven,
bij de vaststelling waarvan rekening
was gehouden met de daartegenover
staande vorderingen.
Een uitzondering op deze gedragslijn
werd gemaakt ten aanzien van delegatie-
schulden. Ter bevordering van een zo
vlot mogelijkee afwikkeling van de aan
vragen van Indische oorlogsslachtolfers
is reeds van de aanvang af overgegaan
tot verrekening van delegatieschulden,
die in de administratie op duidelijke en
niet voor twijfel vatbare wijze vastlig
gen. Zulks is geschied uit de overweging
dat, nu was besloten de delegatieschul
den voor rijksrekening te nemen, alleen
voor zover zij zijn ontstaan gedurende
de Japanse bezetting, hetgeen impli
ceert. dat door betrokkenen reeds aan
gezuiverde bedragen zouden moeten
worden vergoed, een gelijktijdige verre
kening met de niet vergoedbare en der
halve door betrokkenen nog aan te zui
veren delegatieschulden over de perio
den voor en na de Japanse bezetting ge
zien moet worden als een afronding van
dit, een op zich zelf staande eenheid
vormende onderdeel der uitkeringen aan
Indische oorlogsslachtoffers.
De regering van Ethiopië heeft het
Soedanese ministerie van buitenlandse
zaken in een nota medegedeeld, dat haars
inziens met het einde van het gemeen
schappelijke Brits-Egyptische bestuur
van de Soedan de overeenkomst met be
trekking tot de rivierhaven Gambela
niet meer geldig is. De regering van
Ethiopië verzoekt derhalve de regering
van de onafhankelijke Soedan de enclave
Gambela te doen ontruimen. (Gambela
ligt in Ethiopië aan een der zijrivieren
van de Nijl op ongeveer 60 km van de
Soedanese grens).
De Soedanese ministers van buiten
landse zaken Moebarak Zarroek, heeft
naar aanleiding van de Etiopische nota
verklaard, dat deze niet schijnt te voor
zien in de mogelijkheid van onderhan
delen over de handhaving van de Soe
danese jurisdictie over de haven van
Gambela. Hij voegde eraan toe, dat de
Soedanese regering over enkele dagen
op de nota zou antwoorden.
„Communistisch China smokkelt opium
en heroine naar de V.S rnet een twee
ledig doel: het verkrijgen van dollars en
het demoraliseren dergenen, die zlcli
deze verdovende middelen verschaffen",
alduc verklaarde gisteren senator Daniel
Price, voorzitter van een ondercommissie
van de Amerikaanse senaat, die een uit
gebreid onderzoek instelt naar het in de
V.S. binnensmokkelen van verdovende
middelen.
JEGEN HOEST
EN HEESHEID
0AGELIIKS VOOR
STEM EN KEEl
4
in mond en keel kunt U het best
beschermen door regelmatig ge
bruik van Wybert; het beproefde
middel tegen hoest, heesheid en
catarrh.
Voor de Indonesische regering zjjn van
daag in Djakarta nieuwe moeilijkheden
gerezen als gevolg van het aannemen door
de Partai Rakjat Nasionai de nationale
volkspartij van een resolutie waarin
wordt geëist, dat het kabinet van Burha-
nuddin Harahap binnen een week zjjn
mandaat aan president Soekarno zal terug
geven.
In het huidige kabinet hebben twee mi
nisters van deze partij zitting, namelijk de
ministers van landbouw en van verbin
dingen.
In de resolutie, die werd aangenomen
op een congres van deze partij, dat giste
ren werd besloten, wordt verklaard, dat
de P.R.N. geen vertrouwen heeft in een
regering die een koers volgt welke niet in
het belang van de staat is. De partij zal
dan ook zijn ministers terugtrekken als
het kabinet niet binnen de tijdslimiet zijn
ontslag heeft ingediend.
Intussen hebben twee andere rege
ringspartijen, de Nahdatu! Ulama en de
P.S.I.I., gisteravond op een gezamenlijke
bijeenkomst te Djakarta besloten een ge
zamenlijke nota aan de regering te zen
den. Een woordvoerder weigerde zich na
afloop van de bijeenkomst over de
inhoud van de nota uit te laten doch hij
bevestigde, dat op de vergadering is
gesproken over een nota die kort geleden
door de P.S.I.I. bij de regering is inge
diend.
In deze nota wordt geëist, dat de Indo
nesische regeringsdelegatie die thans in
Genève onderhandelingen voert met een
Nederlandse delegatie zal worden terug
geroepen. De woordvoerder voegde aan
zijn verklaring toe, dat het standpunt van
de Nahdatul Ulama in vele opzichten over
eenkomt met dat van de P.S.I.I. Hij wei
gerde zich er over uit te laten of de
Nahdatul Ulama volledig instemt met de
inhoud van de kort geleden door de
P.S.I.I. ingediende nota. De twee partijen
zullen in de toekomst gezamenlijke stappen
ondernemen, zo zei hij.
Bondskanselier Adenauer zal op de
terugreis van de Kanarische eilanden,
waar hij in februari enige tijd vakantie
zal nemen, een onderhoud hebben met
de Spaanse regeringschef, generaal
Franco, aldus is gisteren in welingelichte
kringen te Bonn vernomen.
Koninklijk bezoek. Men heeft gisteren
officieel bekend gemaakt, dat koningin
Elisabeth van Engeland en de hertog van
Edinburgh zich op 4 juni zullen inschepen
op de „Britannia" met bestemming Zwe
den, waar zij op 8 en 9 juni de gasten zul
len zijn van koning Gustaaf en koningin
Louise,
