Mr. Oetoyo Ramelan: Eindfase
in besprekingen hervatting
Geneefse conferentie
bezwaren tegen L00N-
deskundigenrapport
Davitamon IO
Militaire onderwerpen - rechtsgevolgen
bezettingstijd en herhalingsoefeningen-
deden stof opwaaien
Er kwam een brief uit Rome
Mgr. J. P. HUIBERS
NAM AFSCHEID
Hebt u vandaag uw
al gehad
Beria's opvolger ONTSLAGEN
Nederlands-Indonesische besprekingen
Ongeduld bij Indonesische delegatie
Kamervoorzitter dr. Kortenhorst weer
op de presidentiële zetel
„Bene Merend voor ruim twee jaar
onderdak aan joods echtpaar
Twee doden op de weg
Onjuiste basis door toeslagen in bedrijfs
leven weg te laten
Het probleem der zwak-
begaafden
Fabriek te Deventer
uitgebrand
Vrouwen in liet
Belgische leger?
Geen reden opgegeven nocli openlijke
kritiek in de partij pers
Een 10 voor gezondheid!
WOENSDAG 1 FEBRUARI 1936
PAGINA S
clergé
Van „Zeeuws-Haarlemse
WAT IS SOBRIETAS?
PRINS BERNHARD NAAR
GENEVE
2.50
Geen formele grond
Het grootste deel bleef hier
v»»*""'
o«*c"
,1e
een
•in*
ïten
mt-
zal
een
Put-
trtoe
dus-
veng
egen
brek
ave-
wor-
rldes
van
wor-
j de
riërs
van
imse
iden
aar-
De
rug-
het
door
s de
i ge-
voor
in-
laar-
t dit
zui-
zijn
e de
;rin.g
rem-
ildus
Ooms
L M.
:hoi«t
>1/liet
- Sb.
geb.
Bosch
K. G.
i geb.
iveldt
H. S.
van
an r».
Chr.
van
Buijs
- J.
van
67 j.
z.
geb.
d.
Deler*
jtsma
iteen-
?hris-
z.
van
van
Groe-
N. I.
luwe-
Aar-
ansen
d.
A.
VI. G.
geb.
igraaf
r. M.
•inger
Kievit
C.
Stelt
geb.
irman
Gra-
1 geb.
P.
1 geb.
t geb.
z.
a. m.
geb.
d.
geb.
tra z.
ng
Wes-
t geb.
geb.
Voor-
elmr«n
Duden
Roo„
jssens
i geb.
geveld
erpen
van
Kor-
z.
Mei-
Rouss
Bol
Boef
ECrulj-
geb.
geb.
Gisteren heeft Z. H. Exc. J. P. Huibers
een bezoek gebracht aan Goes, waar hij
ten huize van de deken van deze plaats,
de HoogEerwaarde heer R. M. A. Nie-
veen van Dijkum de geestelijken, die
thans zullen overgaan naar het Bisdom
®reda, ontmoette.
Mgr. had reeds eerder naar een gele
genheid uitgezien om /ijn „Zeeuwse"
feestelijkheid een afscheidsbezoek te
brengen en het toeval wilde dat, toen
Mgr. Huibers zich dezer dagen hierover
ttet Deken Nieveen van Dijkum ver
stond, deze er toevallig op kon wijzen,
dat gisteren de bedoelde geestelijken ter
gelegenheid van de jaarlijkse z.g. nieuw
jaarsconferentie te zijnen huize zouden
vertoeven. Hierop besloot Mgr. meteen
°P deze dag ook naar Goes te komen.
Zodoende arriveerde Mgr. Huibers gis
teren tegen de middag per trein in Goes,
Waarna Haarlems Bisschop tijdens de bij
eenkomst in de pastorie van de dekenale
kerk van de H. Maria Magdalena aan de
Singelstraat de geestelijken, die thans
onder een ander kerkelijk bestuur zullen
komen, op uiterst hartelijke wijze toe
sprak en tenslotte van ieder persoonlijk
afscheid nam.
Tegen de avond is Mgr. Huibers weer
Tlon nnn- tlnorlom
Naar wij vernemen heeft de Indonesische ambassadeur in bijzondere missie,
mr. Oetoyo Ramelan, gisteren op het ministerie van Buitenlandse Zaken
wederom een onderhoud gehad met mr. Blom. Het gesprek werd bijgewoond
door de Indonesische zaakgelastigde in Den Haag, de heer Kweedjiehoo. Aan
genomen wordt, dat dit onderhoud in verband staat met de besprekingen in
de Nederlanse ministerraad over de stand van zaken op de Nederlands-
Indonesische besprekingen.
Desgevraagd heeft de woordvoerder van
het Indonesische Hoge Commissariaat in
Den Haag verklaard, dat het gesprek „zeer
uitvoerig en diepgaand is geweest". Hij
voegde hier aan toe: „Het onderhoud heeft
de eindfase ingeluid van die besprekingen
over de hervatting van de Nederlands-
Indonesische conferentie.
In Indonesische kringen in Den Haag
wordt deze verklaring opgevat als een
aanwijzing, dat het geduld van de In
donesische delegatie, waar het betreft
de hervattingen van de besprekingen,
zijn einde nadert.
Mr. Oetoyo zou, naar wij vernemen, in
het onderhoud met mr. Blom de gevoe
lens van de Indonesische delegatie jegens
de gang van zaken hebben toegelicht.,
nadat hij 's morgens langdurig telefonisch
overleg heeft gepleegd met de voorzitter
van de Indonesische delegatie in Genève.
Hoewel mr. Oetoyo in het onderhoud met
mr. Blom geen formele tijdslimiet zou
hebben gesteld, zou hij wederom op de
grootst mogelijke spoed hebben aange
drongen ten aanzien van de Nederlandse
beslissing over het verdere verloop van de
conferentie.
Naar aanleiding van de publikatie van
het rapport dat de Loondeskundigen-
eommissie aan de minister van Binnen
landse Zaken heeft uitgebracht over de
vraag of er al of niet een discrepantie
bestaat tussen de beloning van ambte
naren en het daarmee qua functie ver
gelijkbare personeel in het particuliere
bedrijfsleven, heeft het bestuur van de
R--K. Centrale van Burgerlijk Over-
heids- en Semi-Overheidspersoneel ons
een uiteenzetting gegeven van zijn visie
°P de inhoud van dit rapport.
Zoals uit de publikatie van het rapport
Jan de Loondeskundigencommissie blijkt,
heeft deze commissie bij het beschouwen
Jan de feitelijke, rechtens toelaatbare
beloning In het bedrijfsleven gemeend, de
"aar toegestane toeslagen (tarief-, tijds"
Werk, diensttijdtoeslagen e.d.) niet in aan
merking te moeten nemen. Dit acht het
nestuur van de R.K. Centrale onjuist
Eoon en toeslagen vormen samen het be
grip „beloning". Door de toeslagen bij de
Vergelijking weg te laten verkrijgt men
een verkeerd beeld van de „feitelijke"
beloning in het bedrijfsleven en valt de
vergelijking voor de beloning in de over
heidssector geflatteerd uit. Het bestuur
hieent dan ook, dat de vergelijkingen van
de commissie op onjuiste basis berusten,
net vindt de inhoud van het rapport bo
vendien uitermate vaag, terwijl het ten
aanzien van verscheidene opmerkingen
tegenstrijdigheden constateert.
Zoals gemeld, maakte de commissie een
vergelijking van uurlonen bij het rijk en
die in de metaalindustrie, welke cijfers
een grote mate van overeenstemming te
^ien geven. Het bestuur van de R.-K. Cen
trale constateert echter, dat blijkens gege
vens van het C.B.S. van oktober 1954 in
de metaalsector voor 66 pet. in tarief
Wordt gewerkt, terwijl voor 20 pet. van
de niet in tarief werkenden in de metaal
sector een tariefdervingsfcoeslag van 10
Pet. wordt verleend. Zou men rekening
houden met de gemiddelde beloning welke
door het normale tariefsysteem wordt
verkregen, dan zou de vergelijking ten
ongunste van de overheidssector uitvallen.
De invloed van de eliminering der toe
slagen doet zieh uiteraard ook bij de an
dere vergelijkingen van de commissie ge
voelen. Bovendien brengt de commissie,
bij de vergelijking met de statistiek der
in de nijverheid verdiende lonen op deze
cijfers van het C.B.S. een correctie aan
door hen met 10 pet te verminderen, n.i.
2)4 pet ter eliminering van „zwarte" loon-
Eedeelten. 2)4 pet ter eliminering van
Ploegentoeslag en 5 pet ter eliminering
Van tarieftoeslagen. Het bestuur van de
R. K. Centrale kan zich alleen met de 2',a
Pet aftrek voor ploegentoeslag verenigen.
Naar zijn mening worden immers de
„zwarte" lonen niet aan het C.B.S. op
gegeven en dienen, zoals gezdfed tarief
toeslagen meegeteld te worden. De door
de commissie opgegeven nijverheidsionen
dienen dus weer met 714 pet verhoogd te
worden en dan blijkt, dat de ovefhed
aanmerkelijk lager ligt vooral voor de
lagere loongroepen. Reeds bij de verge
lijking met behulp van werkclassificatle-
gegevens was ook de commissie zelf to+
de conclusie gekomen, dat de lager be"
zoldigden bij de overheid lager worden
gewaardeerd dan bij het bedrijfsleven-
Vanuit de Nederlandse federatie van
onderwijzersverenigingen werd in 1953
een commissie ingesteld om na te gaan
wat er voor de zwakbegaafden (zij die
met op de B.L.O. thuis horen en toch
met mee kunnen, dus zittenblijvertjes
?1Jn,r°.at grote leger van kinderen, dat
jaarlijks door ons schoolsysteem ernstig
ontmoedigd wordt) kan gedaan worden.
De weloverwogen resultaten van de stu-
Vlndt men in haar inmid-
rap,port kort bijeen. Na
een poging tot omschrijving van het ver
schijnsel wordt de omvang nader be-
paald. Daarna worden op uitstekende
wijze de veelvormige oorzaken nagegaan.
Eindelijkworden suggesties gedaan voor
een oplossing, Zowel de leerkrachten als
de regering hebben nu het woord Psy-
chohygiënisch kan men het werk van de
commissie slechts toejuichen, al is het
met haar te wensen, dat spoedig finan
cieel een uitvoeriger wetenschappelijk
onderzoek wordt mogelijk gemaakt.
Onder deze titel is zo pas een brochure
verschenen, waarin de algemeen voorzit
ter van „Sobriëtas", de heer A. J. Pijper
een heldere uiteenzetting geeft van de
ideeën en beginselen, waardoor „Sobrië
tas" ais algemene matigheidsbeweging
wordt geleid.
Gezien de grote onkunde, die er nog
t.a.v. doel en beginselen van Sobriëtas
bestaat, vooral onder jongere katholieker
is dit een zeer nuttige uitgave, die wi
gaame in de belangstelling van velen
aanbevelen.
Gistermiddag is een hevige uitslaande
brand ontstaan in het vrij grote en vrij
staande fabrieksgebouw van Jutex, een
matrasienfabriek en zakkenhandel van
de heer F. Velner aan de Berkelweg te
Deventer. Het vuur greep zo snel om
zich heen dat, ondanks hard werken van
de brandweer, die met groot materiaal op
trad, het vuur in zeer korte tijd nagenoeg
het gehele hoofdgebouw van de fabriek
had verwoest. Grote voorraden, voorna
melijk bestaande uit kapok, jute en der
gelijke materialen, werden een prooi der
vlammen. Een bijgebouw bleef voor het
vuur gespaard. Van het gebouw bleven
««ren nog enigszins overeind staan,
v, I - was vrij spoedig ingestort. De
a._ is ®ro°t' doch kan nog niet wor
den geschat.
,„Pe, blussing ondervond door de felle
hi„A enT snijdende ijskoude wind veel
mensen fabriek werken 20 tot 30
Punten der Indonesische
nota
Naar wij vernemen is dit ook geschied
in het Indonesische antwoord op de Ne
derlandse nota, dat, zoals gemeld, maan
dagmiddag door het Nederlandse kabinet
is besproken. In het Indonesische ant
woord zouden verder o.a. de volgende
punten worden besproken:
1). Het visum aan mr. Van Empel.
In de Indonesische antwoordnota wordt
gesteld, dat aam mr. Van Empel reeds veel
eerder een visum zou zijn verstrekt in
dien niet in die aanvraaig uitdrukkelijk
was vermeld, dat hij als verdediger van
Jungschlager zal optreden Zonder deze
vermelding had aan mr. Van Empel langs
de gebruikelijke kanalen een visum kun
nen worden verstrekt.
2). De kwestie van de Nederlandse
arrestanten.
Ge nota zegt hierover, dat van Indone
sische zijde van het begin af is gesteld, dat
deze kwestie langs de normale diploma
tieke kanalen kan worden opgelost.
3). In de nota zegt de Indonesische re
gering het standpunt te blijven handha
ven, dat op 7 januari inderdaad punten
van overeeenstemming op de conferentie
waren bereikt, die op een nader te bepa
len tijdstip op een volgende bijeenkomst
tussen beide delegaties moesten worden
afgerond.
4). In de nota wordt voorts gezegd, dat
naar de mening van de Indonesische re
gering haar gezag niet discutabel is en dat
de Indonesische dielegatie dienovereen
komstig een gevolmachtigde delegatie is.
5). Nieuw Guinea: de Indonesische dele
gatie handhaaft haar mening, dat de sou-
vereiniteit over Nieuw-Guinea tijdens de
conferentie wel ter sprake is gekomen en
haar standpunt, dat een formulering dient
te worden gevonden voor een gezamen
lijke verklaring, die een verder gesprek
met voorbehoud van de wederzijdse
standpunten mogelijk zal maken
6). In de nota wordt voorts gezegd,
dat de Indonesische regering het ten
zeerste betreurt, dat de hervatting van
de conferentie afhankelijk wordt ge
steld van het antwoord op de inlichtin
gen, die de Nederlandse regering op een
aantal punten aan de Indonesische re
gering heeft verzocht.
Eén enkele dragée
DAVITAMON.10 (met de hoge
vitaminewaarde) heft
vitaminetekorten radicaal op.
Verhoog uw weerstand
en die van uw gezin
met dagelijks één dragée
Davitamon-10 per persoon.
Flacons a 50 en 100 dragées
ORGANON-OSS
(Van onze Brusselse correspondent)
Op de jongste vergadering van het
Belgische kabinet werd het ontwerp van
een nieuwe militiewet goedgekeurd, die
veel wijzigingen aan de op dat gebied be
staande Belgische wetten zal aanbren
gen.
Hoewel er nog niets officieels over
werd medegedeeld, meent men toch te
weten, dat er o.a. tv/ee belangrijke ver
anderingen zullen zijn. De eerste zou het
thans bestaande juridisch onderscheid
tussen de dienst in het leger en deze in
de territoriale luchtafweerdiensten af
schaffen. De militairen die voor deze laat
ste diensten worden aangeduid, zullen
voortaan als militairen worden be
schouwd.
De tweede wijziging heeft betrekking
op 't instellen van een volontariaat voor
vrouwen. Dit is alleen maar voor vre
destijd. Mogelijk komt dit hierop neer,
dat de regering zich het recht voorbe
houdt om in oorlogstijd de verplichte
dienst voor vrouwen in te voeren. In dat
geval zouden zij vooral tewerk worden
gesteld in de bureaus, de welfare e.d.,
waardoor mannen zouden vrijkomen
voor effectieve legerprestaties.
Z.H.K. prins Bernhard zou vandaag
naar Genève vertrekken om een bestuurs
vergadering bij te wonen van de Fédé-
ration Européenne de la culture te
Genève. Z.K.H. wordt donderdag weer in
Nederland terug verwacht.
•eceotie van de Nederlandse T. A
OP de receptie van de Nederlandse ge
zant te Dublin, verleden jaar, op de
verjaardag van de Koningin .werd
de heer A. Elzas op zijn schouder getikt
door zijn logé mevr. Van Messel uit Rot
terdam en opmerkzaam gemaakt op twee
dames die o.m. mèt de leden van het
Nederlandse elftal plus aanhang tot de
niet-alledaagse gasten op dergelijke ont.
vangsten in de Ierse hoofdstad behoor
den. Een gesprek werd aangeknoopt en
het bleek, dat een der dames de echtge
note was van tandarts W. Simonis uit
Lisse. Toen zij de dag, nadat onze voet
ballers met een nederlaag naar huis waren
gestuurd, eveneens naar Nederland terug
keerden, hadden zij een „missie" op „zak"
Of zij van de heer en mevrouw Elzas de
groeten wilden overbrengen aan het echt
paar Hogervorst in Lisse, bij wie -zij
'■'idens de bezetting 26 maanden onder
doken waren geweest.
Mevrouw Simonis bracht met haar man
op de bevrijdingsdag een bezoek aan de
Op de onbewaakte en onoverzichtelijke
spoorwegovergang in de weg van Rui-
herwold naar Rogat (Drente) is door de
sneltrein van Zwolle naar Groningen gis
termiddag te ongeveer half vier het ze-
venjarig zoontje Albert van de familie K.
?egrepen en gedood. Het jongetje kwam
JUist uit school. De overweg is zeer ge
vaarlijk door het slechte uitzicht van de
JJeg op de spoorbaan. De laatste jaren
nebben op deze spoorwegovergang ver
scheidene dodelijke ongelukken plaats ge-
De 17-jarige J M. M. uit Utrecht is gis
termiddag toen'hU plotseling achter een
P°°m vandaan kwam om de Meckelen-
fnrglaan over te steken door een autobus
lan het gemeentelijk vervoerbedrijf ge
nepen. Hij werd ernstig gewond en is
«verleden.
Het Russische persagentschap „Tass:
heeft hedenmorgen meegedeeld, dat de
Russische minister van binnenlandse za
ken, Kroeglof. die in 1953 Beria als zo
danig opvolgde, van zjjn functies is ont
heven. Krocglof is als minister vervangen
door Doedorof, tot nu toe hoofd van een
departement van het centrale comité van
de Russische communistische party.
Kroeglof. die kolonel-generaal in het
Russische leger is. was een van de voor
naamste medewerkers van Beria, toen
deze laatste hoofd van de veiligheidspolitie
en minister van binnenlandse zaken was.
Zo had Kroeglof o.m. de zorg voor de
veiligheid van de „Grote Drie" tijdens de
conferentie van Teheran, Yalta en Pots
dam in de oorlogsjaren. Kroeglof werd na
de oorlog commissaris voor binnenlandse
aangelegenheden, toen Beria de opdracht
kreeg een nieuw ministerie voor binnen
landse zaken op te richten. In 1953 volgde
hij Beria. na diens val, op als minister
van binnenlandse zaken en was hij dus
kennelijk niet betrokken in het door zijn
chef opgezette komplot.
Vam Kroeglofs opvolger, Doedorof, is
zeer weinig bekend.
Er werd geen reden opgegeven voor de
wijziging op binnenlandse zaken. De aan
kondiging van „Tass" bevat niet de zin
snede „aan hem zal ander werk worden
opgedragen", de normale terminologie als
men een minister niet geheel van het
(politieke) toneel heeft doen verdwenen.
Merkwaardig genoeg is er in de afge
lopen tijd in de communistische pers ook
geen openiyke kritiek op Kroeglof ge
oefend, zoals dat soms aan een ontslag
voorafgaat. De laatste maal dat Kroeglof
in het openbaar optrad was in begin de
cember, toen hij te Moskou een conferen
tie bywoonde over jeugdcriminaliteit.
Westeiykc waarnemers zjjn van me
ning dat zqn vervanging toch een vrij
belangrijke betekenis moet hebben, aan
gezien z(j bekend wordt nauweiyks
veertien dagen vóór de opening van een
algemeen communistisch party- en vak
bondscongres'.
Hogervorsten en de Lissense tandarts
Kwam zo onder de indruk van de gast
vrijheid aan het echtpaar Elzas geboden
door Dirk en zijn vrouw, dat hij onmiddel
lijk alle pogingen in het werk stelde deze
ad beloond te zien met een pauselijke
onderscheiding. Met graagte gaf de heer
r-izas aan dit plan zijn medewerking en
zond een schrijven aan mgr. Huibers,
waarin bij over de in Lisse genoten gast
vrijheid de loftrompet blies. Inderdaad
kwam het fiat van Rome op de gevraagde
onderscheiding: Bene Merenti, ook voor
mevrouw Hogervorst. En voor afgelopen
zondag men had de verrassing „vast
gehouden" totdat de heer Elzas in het
land was voor zijn zaken kreeg het
echtpaar Hogervorst het uitdrukkelijke
„bevel" om half vier thuis te zijn. want
dan werden zij gehaald voor een auto
tochtje 1 Het werd inderdaad een auto
ritje, maar naar het parochiehuis, waar
ongeveer vijftig in alle stilte bijeenge-
trommelde familieleden, die evenmin wis
ten wat er op handen was. burgemeester
mr. Th. de Graaf, het kerkbestuur e.a.
bijeen waren gekomen.
Kapelaan A. Saers las eerst een ge
deelte van een brief voor, welke de heer
Hogervorst kort na de bevrijding aan
zijn onderduikers zond en waarin hij op
een bewonderenswaardige en rake wijze
de motieven uiteenzette die hem en zijn
vrouw hadden doen besluiten het joodse
echtpaar onderdak te verlenen. Dit schrij
ven werd later een typisch „document
numain genoemd. Daarna speldde kape
laan Saers de stomverbaasde heer Hoger
vorst arbeider op een bollenbedrijf en
een in-eenvoudige man het pauseiyke
ereteken op.
Klap op de vuurpijt
De heer Elzas, die ons dit allemaal uit
voerig in geuren en kleuren en niet weinig
trots vertelde, toen wij hem bezochten ten
huize van mevr. Van Messel aan de
Proveniersingel te Rotterdam schetste j
ons ook de ontroering, die de onderschei- 1
dene niet onder stoelen of banken wist
g steken Maar de klap op de vuurpijl
was toch wel voor hem, aldus onze gast
heer, toen hem werd verzocht zijn vrouw
hetzelfde onderscheidingsteken op te
spelden.
Dat was dan wel een zij het wat
late maar méér dan verdiende beloning
voor een gastvrijheid aan een joods echt
paar. welke volgens de heer Elzas haar
weerga niet vindt.
Op 23 februari 1943 kwamen hij en zijn
echtgenote bij de Hogervorsten in luis.
Hun drie kinderen van 1, 3 en 6 jaa oud
hadden elders een veilig onderdak ge-
's-GRAVENHAGE, 31 januari 1956.
Na het kerstreces weer voor het eerst bijeen, moest in verband met de ziekte
van minister Donker de agenda, welke reeds enige malen was gewijzigd,
opnieuw geheel worden veranderd. Het leeuwendeel van de agenda was
immers gereserveerd voor wetsontwerpen, welke minister Donker had te ver-
™n;fen' bep.aalde men zich vandaag tot de behandeling van een tweetal
Nerteri1^0Wf e*Pen' eei1 dat de rechtsgevolgen van maatregelen in bezet
had Jn *1 T iaa-Zle" VM de militairen van de Landmacht tot onderwerp
oefeninffen voor Penrfh°Veridte mo&e,ijkhcid tot verlenging van de herhalings
oefeningen \oor een beperkt aantal militairen voor het jaar 1956.
Voordat het echter zover was, moest er eerst het een
en ander gebeuren. Voorzitter dr. Kortenhorst presi
deerde namelijk voor het eerst na zijn langdurige
nekte weer de Tweede Kamer en dus beklom een der
nee-presidenten, prof. Gerbrandy, de katheder om
ïamens de Kamer uitdrukking te geven aan aller ge
voelens nu men de president weer gezond en wel op
ie voorzitterszetel kon begroeten.
.God de Heer heeft u voor ons behouden", zei prof.
j>erbrandy, die verder opmerkte, dat men hem erg
bad gemist. Want al kondigde de Kamerbewaarder
ook even getrouw aan: de presidenthet was toch
maar surrogaat, vond prof. Gerbrandy, dat dan de
Kamer kwam binnenstrompelen. Want dr Kortenhorst
kent alle knepen van het vak, hij is „suaviter in
modo en fortiter in re» en wij zijn nu weer gerust,
aldus prof. Gerbrandy.
telegram van gelukwens aan prinses
Beatrix had gezonden, welks inhoud men
elders aantreft.
Toen was het gewone werk weer aan
de orde.
Ingewikkeld geval
Het eerste was een heel ingewikkeld
geval. Na de capitulatie in oorlogstijd
werd ons leger door de Duitsers niet
direct krijgsgevangen gemaakt, maar ge
demobiliseerd. Dat wil zeggen, dat de
band met de regering werd verbroken en
de beroepsmilitairen burgers werden Om
nu echter de gevolgen daarvan, voor de
pensionering vooral, ongedaan te maken
was deze wet ingediend, waarbij het ont
slag aan beroepsmilitairen na de capitu
latie als niet geldig werd beschouwd en
als normale datum van het ontslag werd
vastgesteld het veertigjarig dienstverband
of de leeftijd van zestig jaar met als
uiterste datum 1 januari 1947 De demo
bilisatie werd dus bij deze wet beschouwd
als non-activiteit, zodat de pensioenrech
ten bleven.
Maar nu kwam het grote debat, waarvan
de heer Ritmeester (V V D.) de gang
maker was. In 1943 hadden de Duitsers de
beroepsmilitairen in krijgsgevangenschap
wulen wegvoeren. Diegenen, die aan die
hitse oproep gehoor gaven, kregen gel
delijke uitkeringen, degenen- die zich
daaraan onttrokken en in het verzet wa
ren gegaan, hadden deze uitkeringen niet
gehad en nu wilde men van verschillende
zijden ook enkele socialisten waren
daarvoor dat ook die militairen die
zich tegen de Duitsers hadden verzet, deze
uitkeringen zouden krijgen. En daartoe
was de staatssecretaris van oorlog, de
heer Kranenburg, niet te bewegen. En op
goede gronden.
Dr. KORTENHORST
Proficiat met herstel
De vice-presidenten hadden naar ver
mogen de leegte opgevuld, vertelde hij
nog en er was maar één domheid begaan
die gelukkig niemand had opgemerkt.
Dr. Kortenhorst dankte in een korte en
bescheiden speech voor de blijken van
sympathie en belangstelling, die hij van
zovele zijden had mogen ontvangen. Hij
hoopte zijn taak met nóg meer zorg en
aandacht te kunnen vervullen.
Daarna herdacht de voorzitter de korte
lings overleden oud-minister en oud-lid
van de Tweede Kamer, mr. J A. de Wil
de, die hij prees als een groot man en
groot parlementariër en vervolgens de
overleden oud-directeur van de Griffie,
de heer J. G. Pippel, die 50 jaar lang de
Kamer had gediend.
Het was intussen ook de da-g van de
achttiende verjaardag van prinses Beatrix
De voorzitter deelde mede, dat hij een
vonden: 26 maanden zouden zij hun ouders
niet zien, 26 maanden vertoefden deze
op een klein kamertje op de eerste ver
dieping van de bescheiden woning van
het gezin Hogervorst.
„Na een week kwam Dirk met zijn
vrouw naar boven om af te rekenen. Dirk
vroeg aan zijn vrouw, hoeveel het brood
de melk en de boter in de afgelopen
week hadden gekost. Het was 2.50. Ik
was hem dus een riks schuldig. Ik kende
Dirk toen nog niet zo goed, zo vervolgde
de heer Elzas, want anders had ik hem
toen niet durven vragen of de groente
dan niets kostte die hebben we zélf
vers uit de tuin. was het antwoord en
of hij hun aan huur niets verschuldigd
was. Dat laatste was te veel voor hem:
„Ben jij bedwas zijn letterlijke ant
woord. Meteen werd afgesproken, dat
wij hem, zo lang wij er zouden zijn,
2.50 per week zouden betalen. Daar
stond Dirk op
Nog andere staaltjes van de bijna aan
het ongelofelijke grenzende gastvrijheid
hebben we uit de mond van de heer Elzas
gehoord, waaruit diens warme dankbaar
heid sprak voor al die maanden onderdak
in Lisse. Nu is hij weer op weg naar
Dublin, naar zijn gezin, dat dank zy de
Hogervorsten na de bevrijding weer kon
worden herenigd.
niets voor degenen, die niet in krijgs
gevangenschap zijn gegaan, maar zich
daaraan hebben onttrokken. Deze mensen
waren burger geworden door de demo
bilisatie, de meesten hadden een normale
baan, zij verkozen als duizenden andere
Nederlanders in het verzet te gaan zij
deden dit zelfs liever dan zich in krijgs
gevangenschap te begeven. Een formele
rechtsgrond om deze militairen nu achter
af hun salaris uit te betalen is er niet.
Dat zij, die zich wel in krijgsgevangen
schap begaven wél hun salaris of wacht
geld kregen, doet niets ter zake. Zij
kregen dit niet van de Nederlandse rege
ring, maar van de Duitsers Indien de
regering nu de militairen, die zich als
burgers in het verzet begaven- salaris
zou uitkeren, zou zij dat aan alle verzets
lieden moeten doen terwij] er voor dezen
de verzetssehade is waarop zij aanspra
ken kunnen doen gelden.
Ja maar, zo zeide de heer Scheps
(P-v d.A.) er is dan we] geen formele, maar
wel een morele verplichting, omdat de
regering in Londen de militairen aan
spoorde om niet in krijgsgevangenschap
te gaan.
Een argument, dat niet opgaat: de rege
ring in Londen was verplicht om dat te
doen. De regering in Londen heeft de
burgers vijf jaar lang opgeroepen tot
daden van verzet zonder er financiële
consequenties aan te verbinden. Een
eigenlijke rechtsgrond is er dus niet
Als men dit aanvaardt zei staatssecre
taris Kranenburg terecht dan wordt de
Nederlandse regering uitgenodigd de mili
tairen te behandelen op de wijze, waarop
de vijand de krijgsgevangenen heeft be
handeld. Dat was aardig gevonden.
Maar belangrijker was dit argument, dat
men met een uitkering aan die militairen,
die waren ondergedoken en in het verzet
waren gegaan, een splitsing zou maken
tussen de militaire en de burgerverzets
mens. wat ideëel onjuist is.
De heer Ritmeester hield voet bij stuk
en de heer Scheps ook zodat de voorzitter
schorste, toen de heeT Ritmeester een
motie indiende, waarin werd uitgespro
ken, dat de militairen, die zich aan
knjgsgevangenschap hadden onttrokken,
niet minder dienden te worden behandeld
dan degenen, die wé] in krijgsgevangen
schap zijn gegaan. De heer Scheps stelde
het eigenlijk juist, toen hij zeide. dat men
van de tweede categorie eigenlijk de door
de Duitsers uitbetaalde gelden zou moe-
ten terug eisen Dat wilde hij natuurlijk
niet doen. Maar hij nodigde de regering
dan toch maar uit met een kleine wijzi-
ging van de motie-Ritmeester om met
spoed met voorstellen te komen om de\
die zich aan krijgsgevangen-
onttrokken, tegemoet te
Men kan zeggen, dat het een formeel
standpunt was van de regering. Mr. Kra
nenburg zei het ronduit: deze wet doet
Niemand was er meer te zien op het
door de koude geteisterde Waterlooplein
in Amsterdam, waar het anders altijd
gonst van bedrijvigheid, maar de kachel
koopman hield, verschanst achter zijn
kachels stand, niet omdat die brandden,
maar wel omdat door de plotseling in
gevallen hevige koude deze zaak bijzon
der goed ging lopen. En zo stonden ze
daar dankachels en haarden, groot en
klein, dun en dik te wachten op een ko
per-j als een klein beetje troost temidden
van een poollandschap a
militairen,
schap hadden
komen.
En nog eens legde mr. Kranenburg uit,
dat van de 300 000 militairen, die zich in
krijgsgevangenschap moesten begeven, het
grootste deel hier was gebleven Die waren
j weer burger geworden Het was zo,
dat de regering geen onderscheid had ge
maakt tussen hen, die wel en die niet in
krijgsgevangenschap waren gegaan: de
eersten hadden van de Duitsers hun geld
gekregen. Zou men nu de anderen tege
moet komen, dan zou men ook de Neder-
andse burgerlijke verzetslieden een uit
kering moeten geven.
Men begreep tenslotte, dat deze kwestie
met onder deze wet viel. En toen de heer
Vermeer (P.v.d.A.) na een fractie
vergadering van de P.v.d A. waar men
klaarblijkelijk óók verdeeld was ten
slotte voorstelde het wetsontwerp te aan
vaarden en de zaak van de vergoeding
aan ondergedoken militairen eerst eens in
de vaste commissie voor oorlog te bespre
ken, ging iedereen daarmee akkoord Ook
de staatssecretaris.
Het wetsontwerp werd'dus z.h.st aan
genomen.
Herhalingsoefeningen
Daarna kwam de verlenging van de
herhalingsoefeningen aan de orde Hier
over kunnen wij kort zijn. omdat deze
zaak niet ten einde kon worden gebracht
en de minister van oorlog hierop morgen
:al antwoorden.
De zaak is deze. d-at bij deze wet de
nogelykheid wordt geschapen om voor
731 man van de derde divisie de her-
alingsoefeningen met 6 tot 30 dagen te
"rlengen.
Er was door de minister van oorlog
*rst een algemeen geldende regeling in-
cdiend voor verlenging van de her-
alingsoefeningen, maar waarschijnlijk
oor het verzet daartegen was hij later
'komen met déze regeling dat de tyd
an 85 dagen voor de derde divisie alleen
iet dertig, of met zevenentwintig
lagen, zo de manoeuvres in Nederland
vorden gehouden kon worden ver
engd. De algemene tendens van de rede-
/oenngen van de verschillende sprekers
vas. minister, maak mij duidelijk, waar-
)m dat moet gebeuren
„Heeft zo vroeg de heer Ru ijs de
Beerenbrouck (K.VP.), „de legerleiding
gefaald, toen zy voor een deel de derde
divisie voor herhalingsoefeningen opriep
zodat de overigen alléén de herhalings
oefeningen niet konden maken of heeft zij
gedacht: als het nodig is, verlengen wij
de tijd van de herhalingsoefeningen wel?"
Iedereen: de heren Ruijs, Roosjen- Kort
hals vroeg om een duidelijke uiteenzetting
van de motieven.
Die zal de minister van oorlog nu mor-
jen geven.
X Li IS»
Oo4f-
ruid?-
i vail
v val
i van
i van
man
Laar,
J.
62 j.
i van
Bout,
Sies,
Jobse
i der
M.
Vis-
V. M
n .ier
Clerk,
n A.
an
Leur
liman
A. N-
