Nieuwe Schiedamsche Courant | 1956 | 4 februari 1956 | pagina 6

Postzegels

'MBiwa

m m mm

UttEROflj

VOOR 30(1C

Werelddeel van de witte dood

ESJOff
VI OUD

EEN LEZER VRAAGT

SCHAKEN

DE HEILIGE VAN DE 'WEEK

HET GRABBELTONNETJE

ïïiaa

1 IP 11

1!P^

Bridge-Rubriek

EVEN AANDACHT VOOR

Februari

Louwmaand ging
voorbij

Aardrijkskunde-
puzzel

ZATERDAG 4 FEBRUARI 1956

PAGINA 6

Nieuwe uitgiften

Eerste vlucht Amsterdam
Colombo

PHYSISCH LABORATORIUM
IN UTRECHT BESTAAT
250 JAAR

Tentoonstelling van kostbare
oude instrumenten

HET ORANJEHUIS EN DE
UNIVERSITEIT TE
LEIDEN

Tentoonstelling geopend

„JOLIE BERCeREOP
GINKELSE HEI?

sof» -

HBS? jasss- fes

mrnm

„IN BLIJ DE VERWACHTING"

*1*1

jC

p m mm

aoj

Wie was er het eerst?

De nieuwe tijd

3 februari: Sint-Blasius

CORRESPONDENTIE-ADRES:
POSTBUS 8, HILVERSUM

-W* -'■v

l-:L ,:<l!;pP?f -||pi

x<fcX>

OP DEZE PLAATS maakten wij de vorige maal melding van enkele
postzegels welke dezer dagen verschijnen naar aanleiding van het
Mozart-jaar, een gebeurtenis in de muziekwereld, die zoals viel te ver
wachten, ook in verschillende landen postaal wordt herdacht.

Zo kwamen de Oostenrijkse Posterijen
reeds met een fraaie 2.40 S., waarop de
componist is afgebeeld. België doet ook
een drietal herinneringszegels het licht
zien, terwijl de Duitse Bondsrepubliek
met een emissie kwam van 10 Pf.; tegen
een paarse achtergrond treft men daar
een spinet op aan; het geheel is overdrukt
met de eerste maten van een muziekwerk
van Mozart.

Ook de Duitse Democratische Repu
bliek gaf een tweetal speciale zegels uit,
n.l. een 10 Pf. en een 20 Pf.; laatstge
noemde zal normaal verkrijgbaar zijn,
doch de 10 Pf. zal zoals is vermeld in de
aankondiging, welke wij onder ogen kre
gen, „gebunden" zijn. Een argeloze ver
zamelaar zal niet duidelijk zijn wat men
onder dat „sebunden" verstaat. Wij zul
len het hier verduidelijken.

Zodoende is het heel moeilijk om de
series van de laatste maanden compleet
aan te schaffen, tenzij men extra in zijn
portemonnaie tast en bovendien betaalt
inharde valuta. Uiteindelijk zijn al
deze nieuwe zegels ook hier in de post-
zegelhandel verkrijgbaar, doch omdat
deze eveneens aan genoemde handelwijze
is overgeleverd, is de prijs van deze reek
sen aanmerkelijk hoger dan men bij op
telling van de frankeerwaarde, omgere
kend in Nederlands geld, plus winst voor
de handelaar, zou verwachten.

De Oostduitse Posterijen trachten nu
wel hun houding te rechtvaardigen door
gewichtig aandoende zinnen als .bescher
men van bepaalde belangen", ons doet
dit optreden van een staatsinstelling ech
ter allesbehalve sympathiek aan. Hoe het
ook zij, de lezer weet nu wat men in
Oost-Duitsland verstaat onder een „ge-
bunden" postzegel. Voor het overige trek-
ke hij hieruit zelf zijn conclusies.

S t. - H e 1 e n a. Het
eeuwfeest van de post
zegel werd herdacht
met de uitgiften van
drie zegels, waarop
men behalve het por
tret van koningin Eli
zabeth in een medail
lon, een afbeelding van
de eerste postzegel
aantreft met koningin
Victoria erop. De
frankeerwaarden zijn

3 d (lilarood en blauw)

4 d. (bTUin en blauw)
en 6 d (violet en blauw)

Vaticaan. Naar verluidt is in voor
bereiding de uitgifte van een serie van
drie zegels, gewijd aan de Pauselijke
Garde.

Ver. Staten. In de serie nieuwe
waarden voor gewoon gebruik zal op 22
februari a.s. als veertiende zegel in om
loop komen een VA dollarcent, waarop
Mount Vernon (Virginia) voorkomt.

De Duitse Bondsrepubliek gaf boven
staande MOZART-ZEGEL uit

Zoals bekend houden de postdirecties
van nagenoeg alle landen er terdege re
kening mee, dat een belangrijk gedeelte
van de nieuwe emissies terecht komt bij
de verzamelaars. Propaganda-diensten
zorgen ervoor, dat een uitgifte over de
gehele wereld bekend wordt; dit ge
schiedt meestal op een aantrekkelijke
wijze in de vorm van keurig uitgevoerde
foldertjes, brochures of hoe dan ook. De
filatelist kan de „nieuwtjes" tegen nomi
nale waarde bij weldadigheidszegels
verhoogd met de normale toeslag ver
krijgen, eerste-dag-enveloppen worden
soms beschikbaar gesteld, kortom de ser
vice welke door de diverse posterijen
wordt geboden laat veelal niets te wensen
over.

Een uitzondering hierop vormt de han
delwijze van de Oostduitse Posterijen.
Ook deze kondigen de nieuwe uitgiften
van de Democratische Republiek aan,
keilen verzamelaars van hun plannen op
de hoogte, maar houden bij de verkoop
van de zegels er vreemde praktijken op
na. De laatste tijd is het daar nl. de ge
woonte dat van elke serie die van de pers
komt, een der zegels niet tegen de erop
aangegeven nbminale waarde beschikbaar
wordt gesteld, doch tegen een prijs die
daar ver bovenuit gaat. Een gewone
20 Pf. uit zo'n reeks b.v. was onlangs ver
krijgbaar voor 1.50.

mffWf

F r a n k r ij k. De dag van de postzegel
zal op 17 maart a.s. in 45 plaatsen van
Frankrijk, Algiers en Tunis worden ge
vierd. Op de 12 3 fr. welke bij die ge
legenheid van de pers zal komen, vindt
men de stichter van de Europese post
Francois de Tassis (14501517). Deze
voorvechter voor internationaal postver
keer werd ook reeds afgebeeld op een
Belgische postzegel, nl. op de 80 ct„ wel
ke op 14 mei 1952 verscheen bij het der
tiende congres van de wereldpostunie te
Brussel.

Italië. De vier zegels ter gelegenheid
van de zevende olympische winterspelen
te Cortina d'Ampezzo kwamen dezer da
gen in omloop. Op de 10 Lire is de
springschans afgebeeld met op de achter
grond de Dolomieten; het ski-stadion dat
als begin- en eindpunt dient voor de ski
wedstrijden treft men op de 12 Lire aan;
op de 25 Lire het stadion voor schoonrij-
den op schaatsen en ijshockey, terwijl de
baan op het Misurina-meer, waar de wed
strijden in het hardrijden plaats vonden,
op de 60 Lire voorkomt.

Nederland. „Die Sammler-Lupe"
weet te melden dat de uitgifte van een
Rembrandt-serie van vijf zegels wordt
voorbereid bij gelegenheid van het feit,
dat het deze zomer 350 jaar is geleden
dat deze grote schilder werd geboren.

Spanje. Het vijfde eeuwfeest van de
heiligverklaring van de H. Vincent Ferrer
werd o.m. herdacht met het uitgeven van
een 15 ct, waarop een portret van de hei
lige voorkomt zoals men dat aantreft op
een schilderij in de kerk van de H. Se-
bastiaan in Valencia. De H. Ferrer, wiens
naam men ook dikwijls aantreft als Fer-
rier, stierf op 5 april 1419 te Vannes. In
1455 werd hij door Paus Calixtus III hei
lig verklaard.

;2 i; -S-PO STAGE

IJsl'and. Op 23 januari kwamen drie
zegels in koers bij de 900-ste verjaardag
van de consecratie van de eerste bisschop
Gizurarson met als zetel Skalholt; vijftig
jaar later werd een tweede bisdom opge
richt in Holar; in 1796 werden ze verenigd
tot het diocees Reykjavik. Op de 75 a 4-
25 a (rood) ziet men St.-Thorlacus, de zes
de bisschop van Skalholt, zoals hij voor
komt op een 15de
leuws antependium
in de kathedraal
van Holar. De oude
houten kerk van
Skalholt, naar een
tekening van J.
Cleveley (1772), is
op de 1.25 Kr 4-
75 a (bruin) afge
beeld. Op de hoog
ste waarde 1.75 Kr.
-)- 1.25 Kr. (don
kerblauw) komt de
grote redenaar Vi-
dalin voor, die bis
schop van Skalholt was in het begin van
de achttiende eeuw. De toeslag op deze
zegels is bestemd voor de herbouw van
een cultureel centrum in Skalholt.

Zwitserland. Dit jaar zal er we
derom een reeks van vier propagandaze-
gels worden uitgegeven; op 1 maart ko
men ze in omloop. De 5 Rp (grijs, geel en
zwart)brengt in herinnering het vijftig
jarig bestaan van de Zwitserse postauto;
de eerste dienst werd in 1906 op het tra
ject BernDetlingen geopend. Op dit
zegel vindt men zo'n auto afgebeeld.

Het is dit jaar ook een halve eeuw ge
leden dat de Simplontunnel werd
geopend, op welk feit de 10 Rp (groen,
grijs en rood) de aandacht vestigt. Óp de
40 Rp. (blauw en rood) treft men twee
vliegtuigen, een oud en een nieuw model,
aan ter gelegenheid van het zilveren ju
bileum van de Swissair. De 20 Rp. (r.ood,
geel en zwart) is gewijd aan de actie voor
veilig verkeer.

Deze zegels zullen ditmaal voor het
eerst bij de Zwitserse posterijen ook ver
krijgbaar zijn in een boekje, waarin zich
een "serie gebruikt en een ongebruikt be
vinden, tezamen met een beschrijving
van de zegels in het Frans, Duits en Ita
liaans.

Met de eerste vlucht van de Lucht
vaartmaatschappij Air Ceylon op het tra
ject Amsterdam—Colombo (vertrek Am
sterdam Schiphol op 7 februari a.s.) zal
post worden medegegeven voor Bombay
en Colombo. De correspondentie moet
uiterlijk op 6 februari te 14.30 uur ie
Amsterdam C.S. aanwezig zijn, voorzien
van het opschrift: „Per openingsvlucht
Air Ceylon AE 103 Amsterdam-Colombo
7-2-'56". Bijzondere stempels zullen niet
worden gebruikt.

Woensdag 8 februari a.s. zal het Phy-
sisch Laboratorium der Rijksuniversiteit
250 jaar bestaan.

Het 250-jarig bestaan van het labora
torium zal slechts in eigen kring herdacht
worden met een aantal wetenschappelijke
voordrachten én een feestavond voor het
wetenschappelijk personeel, de oud
alumni en de studenten, alsmede met, een
cabaretvoorstelling voor het niet-weten-
sohappelijk personeel. Wel zal als meer
officiële uiting van het 250-jarig bestaan
van 8 februari tot 1 maart 1956 een grote
tentoonstelling gehouden worden in het
Universiteitsmuseum onder de naam:
„250 jaar proefondervindelijke natuur
kunde te Utrecht". Deze tentoonstelling
omvat o.m. een aantal van de meest kost
bare instrumenten uit vroeger tijden, de
zeer beroemde Utrechtse microscopen-
verzameling, instrumenten van 's-Grave-
sande en van Musschenbroek enz.

to*-'- -

Het Academisch Historisch Museum te
Leiden heeft het 25-jarig bestaan van
deze instelling aangegrepen om een ex
positie in te richten over de banden die
door de eeuwen heen bestaan hebben
tussen het Oranjehuis en de Leidse aca
demie. Op 7 januari 1931, de dag vóór de
opening, was prinses Juliana de eerste
bezoekster. Thans is zij nog de laatste
Oranje in de reeks, waarvan deze jubi
leumexpositie een beeld geeft. De expo
sitie betreft de banden van 23 Oranje
telgen met de Leidse academie.

Bij de opening van de tentoonstelling,
welke gistermiddag geschiedde, waren
zeer velen uit academische kringen bij
een gekomen.

Onder de tientallen gegadigden, die zich
hebben aangemeld voor de per 1 april
vacerende functie van schaapherder bij de
Ginkelse kudde (Ede) bevindt zich ook de
sollicitatie van de 28-jarige mej. Coos Vos
uit Voorthuizen.

Deze .jonge vrouw is wel gewend met
allerlei viervoeters om te gaan, want zij
beheert met een vriendin in Voorthuizen
aan de Hunnenweg een dierenfarm. Ook
met schapen deed zij de nodige ervaring
op en omdat zij bovendien veeverloskun-
dige is, zal haar sollicitatie zeker de volle
aandacht hebben van het bestuur der
stichting Edese schaapskudde.

nuulinilll

"t

Dit boek van Dr. A.J. M. Lamers gratis
bij aankoop van een Babyderm-Set,
waarin poeder, zalf. olie, zeep, a f 4.95.
Voorradig in Apotheek en Drogisterij.
Weten is gerust zijn.

De vier fraaie Italiaanse zegels bij gelegenheid van de OLYMPISCHE WINTERSPELEN TE CORTINA D AMPEZZO

'TTN:

v-v x

mscmassm

No. 2094, 4 februari 1956.

Redacteur G. J. A. VAN DAM.

Vossiusstraat 18 B, Amsterdam-Z.

Alle correspondentie aan dit adres. Bij
vragen om inlichtingen s.v.p. postzegel
voor antwoord insluiten.

VOOR ONZE LADDER-WEDSTRIJD.

Het is geruime tijd geleden dat wij
vraagstukken publiceerden van de bekwa
me publicist Joh. v. d. Boogaard, te Rot
terdam. Hieronder volgt thans echter een
viertal composities, waaraan de liefheb
bers van zijn genre hun hart kunnen op
halen. Met uitzondering van no. 3295, dat
een tweede plaatsing is, zijn het eerste pu-
blikaties, speciaal voor de oplossers van
onze rubriek. De oplossingen worden
gaarne tot 15 februari tegemoet gezien aan
het boven deze rubriek vermelde adres.

No. 3293.

3294.

n o i x

Stand: Zw. 9—11,
13, 16, 18, 20, 22, 23,
25 28 29, D 8. Wit:
21, 27, 31, 32, 34, 35,
37, 39, 40, 42—44, 47,
48. Wit sp. en wint.

No. 3295.

Stand Zw. 7—11,
16, 17, 20, 24, 25, 34,
40 Wit: 18, 22, 23,
26, 27, 29, 31, 33, 37,
38, 43, 48, 50. Wit
speelt en wint. Na
spel, met var., uit
gewerkt inzenden.

No. 3296.

Stand: Zw. 5, 7
10, 12, 14, 17, 19, 20,
24, 26, 35, 36. Wit
21 28, 29, 32—34, 39
—41, 43—45, 48, 50.
Wit sp. en wint.

Stand: Zw. 1, 6, 8,
9, 13, 14, 16, 18, 19,

25, 27, 36. Wit: 20

26, 28—30, 33, 34, 37,
39, 40, 44. Wit sp
en wint.

HOE MEN DE OPENINGEN
„NIET" MOET SPELEN.

Onder deze titel publiceerde de
oud-wereldkampioen B. Springer jaren
geleden eens een humoristisch, maar niet
temin zeer leerzaam stukje in het week
blad „De Damgids", dat wij onze lezers
menen niet te mogen onthouden. Sprin
ger begint zijn verhaal aldus

Een dezer dagen werd te Doornspijk
het volgende interessante partijtje ge
speeld tussen de heren O. W. v. d. Kruk
en A. G. S. Ukkel. Het werd een „Poolse

Opening" met een,knoei-variant".

Wit 1. 31—27. 18—23; 2. 33—28, 17—21; 3-
39—33, 21—26; 4. 37—31. 26X37; 5. 42X31,
11—17: 6. 34—30.

Indien wit hier 6 4439 had gespeeld,
zou zwart triomfantelijk een „reuzen
zwaai" hebben gemaakt met 6. 2329: 7.
33X24, 20X29; 8. 34X23, 17—22 enz., het
geen hem tenminste twee schijven winst
zou hebben opgeleverd. Ook nu speelt
zwart echter 6. 2329!; 7. 33X24. 20X29; 8.
4742, waarmede wit wil trachten te
voorkomen, dat zwart weer veld 26 gaat
bezetten. Zwart vervolgt mgt 8. 1721!
(als wit nu 9. 31—26 speelt krijgt zwart
goed spel door 9. 711; 10. 26X17, 11X33,
wit mag nu niet met 4339 vervolgen,
omdat zwart dan door 2934! zijn schijf
winst zou bevestigen, daarom is wit wel
gedwongen de schijf terug te winnen door
11- 40—34, 29X40; 12. 38X29. 15—20; 13.
45X34, 20—25 enz., wat hem echter posi
tioneel nadeel zou opleveren). Het is dan
ook om deze reden dat wit als volgt
voortzette: 9. 30—25. 21—26! 10. 40—34. wil
zich niet laten opsluiten door 4137 en
ontdoet zich van de indringer. 10. 26X37;
11. 42X31, en nu wil wit niet in het toe
geworpen aas biiten en terecht (men zie
slechts: 11. 34X23?, 12—17!! 12. 42X31 16—
21; 13. 27X16, 17—22; 14. 28X17, 19X26 en
daarna zal zw. 'n schijf winnen door 711).
Dus zw. 11. 29X40; 12. 45X34. 12—Ui
trekt weer naar veld 26 om te trachten
wit op te sluiten. 13. 3833. 1721!! 14.
31—26?? Meent aldus 21—26 te kunnen
voorkomen, maar nu raakt wit van de
regen in de drup, zo'- uit het verdere
verloop blijkt. Zw. 11 19—24! 15. 26X17,
24—30: 16. 35X24, 14—20; 17. 25X14. 9X38.

Deze brutale zwarte rakker heeft zich
hier zó sterk opgesteld, dat er voor wit
geen bevredigende verdediging meer is
te vinden tegen 711 of 12. In alle ge
vallen zal wit nu een sphijf moeten ver
liezen. Men bestudere dit maar eens. Het
is wel de moeite waard. In de partij was
wit zodanig overbluft, dat hij het zijn
tegenstander toen nog wat gemakkelijker
ging maken en vervolgde met 4339?.
waarop zwart door 712 twee schijven
won en wit de strijd maar opgaf.

In aansluiting hierop geeft B. Springer
nog een nieuwe variatie op een bekende
openingsslag, welke ontstaat na bijvoor
beeld het Volgende inleidende spel, dus
alle schijven op bord.

Wit: 1. 34—29, 19—24; 2. 40—34, 14—19:
3 34—30 20—25: 4. 29X20. 25X14; 5. 30—25
18—23; 6. 45—40. 15—20; 7. 40—34. 20—24;
8. 34—30 12—18; 9- 50—45. 10—15; 10. 31—27
17—22; 11. 44—40, 22X31; 12. 36X27, 11—17;
13. 33—28. 7—12; 14. 39—33, 4—10; 15
41—36 6—11; 16. 46—41. 17—21!!

Een mooie lokzet! Als wit er nu in loopt
met 27—22 volgt 18X27; 18. 33—29?, 24X22;
19. 25—20 14X34; 20. 40X7, 1X12; 21
36—31, 27X36; 22. 32—27, zw. naar keuze:

23. 37X6. waarna wit meent victorie te
kunnen kraaien, maar dan komt P'^®"
ling zwart met de verrassing van 23. 2—7!

24. 61. gedwongen, 7—11!!; 25. 1X14
10X19 en uiteindelijk heeft niet wit maar
?.wart een schijf winst.

Een instructieve, practische combinatie.

(Schaakredacteur P. A. KOETSHEID,

Huize St. Bernardus Sassenheim).

Zaterdag 4 februari 1956
P. A. KOETSHEID
eerste plaatsing
mat in 2 zetten

No 7369

Goede oplossingen

Deze drie problemen werden goed op
gelost door P. Baas, Lutjebroek; L, M. v.
D„ Maassluis; P. M. Dekker, Rotterdam;
L. M. Hageman, De" Haag; P. v. d. Heij
den, Budelschoot; P. de Jong, R'dam; B.
Kouwenhoven, R'dam; F. S. N. Mineur,
Overschie; P. J. M. v. d- Maarel, Over-
schie; F. Pijls, Maasbracht; J. Raam, Vel-
sen; Paul Raschdorf, Hannover; F. U. J.
H. Witte, R'dam: I. v. d. Weide, Apel
doorn.

No.'s 7362 en 7364 door W. Verbon, Delft.
No.'s 7362 en 7363 door dr. R. Bromberg,
Roermond; A. Scholten, Gouda.

Nagekomen oplossing van no. 7360 Paul
Raschdorf, Hannover.

Er gaat geen week voorbij, of de bladen berichten over gebeurtenis
sen in het gebied van de Zuidpool, liet zuidelijk uiteinde der aardas.
De ene expeditie na de andere baant zich een weg door sneeuw en ijs
om het zesde werelddeel nader be verkennen.

„Werelddeel?" Waarom niet? Austra
lië is er een; het heeft een oppervlak
te van pl.m. 9 miljoen km2. De Ant
arctica beslaat pl.m. 13 miljoen km2.
Het gebied kan dus wat uitgebreid
heid betreft, een vergelijking met
Australië glansrijk doorstaan. Heeft
dit laatste werelddeel zijn woestenijen,
het poolgebied eveneens. Een ijskap
van soms duizenden meters dikte be
dekt het als een doodskleed. Een gor
del van pakijs, honderden km. breed,
verdedigt 't tegen vermetele indrin
gers.

Enkele korstmossen leiden er 'n ar
metierig bestaan. Wij noemden het
dan ook: het werelddeel van de witte
dood; er wonen „praktisch'* geen men
sen. „Er heerst slechts levenloze ver
latenheid. met witte, rose en blauwe
bergen, die als grafstenen oprijzen uit
de oppervlakte van een eindeloze,
glinsterende, witte woestijn. Het land
schap is dat van 'n kosmisch (kos
mos; heelal) kerkhof" (Th. R. Heri-
rey).

Wat heeft men er te zoeken? De IJs
zee is van betekenis wegens haar wal
vissen. De wetenschap wil omtrent
temperaturen neerslag, windrichting
het naadje van de kous weten. Moge
lijk bevat de bodem mineralen? Of be
staat er belangstelling van de zijde
der oorlogsvloot? Bovendien zullen
vele tientallen expedities haar ontstaan
hebben te danken aan de zucht naar
avontuur, de mensen eigen.

We bedoelen niet; wie was het eerst
in de omgeving der Zuidpool? Want
dan zouden we Engelsen (Cook), Zwe
den, Duitsers, Russen enz. moeten
noemen. Maar we menen: wie bereik
te als éérste de zuidelijkste goal der
aarde?

'n Noor, de succesvolste poolreizi
ger, die de wereld ooit gekend heeft.
Roald Amundsen. Zijn schip was de
wijdvermaarde Fram (Voorwaarts)
van professor Nansen, die, evenwel,
zijn doel, de Noordpool, nimmer be
reikte. Aanvankelijk heette het, dat
Amundsen het op het noordelijk uitein
de der aardas had gemunt. In het ge
heim gooide hij het roer om (1910) en
wijzigde hij Noordpool in Zuidpool!
Tussen 14 en 17 december 1911 heeft
hij die als eerste onder de stervelin
gen gezien. Hij en zijn viertal mede
reizigers.

Wanneer men de twee dikke boeken
leest, aan deze zware tocht gewijd,
dan lijkt alles het simpele verhaal
over 'n zomerreisje. Alles liep immers
van 'n leien dakje! De geduchte Es
kimo-honden hielden zich prima bij 't
trekken der zware sleden. Het zal de
reizigers niet meegevallen zijn een
aantal van hen af te maken om er de
andere honden mede te voeren. Maar
het kon niet anders. Op de morgen
van de 15e december 1911 hees
Amundsen de Noorse vlag aan 'n ski
en doopte hij de poolvlakte met de
naam: Koning Haakon VII-land. De

Noren plaatsten er een tent, die ze
stevig bevestigden. In die tent lieten
ze 'n brief achter voor hun koning,
Haakon, en óók een voor een andere
ontdekker, de Engelsman Robert Fal
con Scott, die toen eveneens op weg
was naar de Zuidpool.

Zoveel geluk als de expeditie
Amundsen had, zoveel tegenslag viel
de expeditieScott in hetzelfde jaar
ten deel (19101913). Voor de Noren
was de Zuidpool het hoofddoel; voor
de Engelsen 'n belangrijk nevendoel!
Ze dachten het met pony-paardjes te
redden, maar dit liep op een bittere
teleurstelling uit. Het kwam hierop
neer, dat menselijke trekkracht die
der dieren moest vervangen en dat
viel het vijftal kloeke kerels, dat de
aanval op de Zuidpool waagde, uiter
aard niet mee. Het weer zat tegen en
de sneeuw was niet wat zij zijn moest,
er ontstond gebrek aan voedsel ook,
maar dit alles bijeen was 't ergste nog
niet. 't Ergse kwam pas de 16e ja
nuari 1912, want toenontdekten

zij sporen van hondepoten en van sle
den in de sneeuw. De Noren waren
hun vóór geweest. De 17e werd dit
vermoeden wrede werkelijkheid. Ze
vonden de Noorse vlag, de zwarte tent
de brief van Amundsen enz. enz! De
moed zakte hun in de schoenen. Een
terugweg van 1300 km. in het land van
de witte stilte valt een overwinnaar
al uiterst zwaar. Maar 'n overwonne-

lingTenslotte moest Scott de

strijd opgeven.

De temperatuur was ver beneden
normaal gedurende deze antarctische
zomer. Er zat geen schot in de sle
den. Een der mannen werd waanzin
nig en liet het leven op 'n open ijsveld.
Er traden tekenen van bevriezing aan
handen en voeten op. Een ander lid
van het kleine groepje nam vrijwillig
afscheid van zijn kameraden, verliet
de tent en vond de dood in een bliz
zard (sneeuwstorm). Een afstand van
'n 15 km scheidde de overgeblevenen
van het naaste levensmiddelen-depot.
Voor hun verzwakte lichamen bleek 't
véél te ver. Zij legden zich in hun
slaapzakken neer binnen het tentje.
En stierven alle drie 'n natuurlijke
dood. 'n Laatste woord in Scott's dag
boek, in november 1912 met de volle
dige aantekeningen teruggevonden,
gold zijn vrouw: zorg voor mijn vrouw,
stond er. Maar later was het woord
vrouw doorgekrast en vervangen door:
widow (weduwe). Aldus eindigde een
der grootste drama's in de geschie
denis der poolexpedities.

Ook Amundsen heeft, tenslotte, zijn

tol aan de barse natuur moeten be
talen. Hij beschouwde zich reeds als
„gepensioneerd", toen een Italiaanse
Noordpoolexpeditie onder kapitein No-
bile gedurende de terugreis van de
pool verongelukte. In juni 1928 verliet
Amundsen in een Frans vliegtuig zijn
Noorse vaderland en zette koers naar
Spitsbergen om de vermisten te zoe
ken. Er werd nooit meer iets van de
machine, noch van haar bemanning
vernomen. Tussen het vaderland en
Spitsbergen moet zij om het leven zijn
gekomen.

Amundsen en Scott zijn, met hun
mannen de enigen geweest, die geheel
te voet, de Zuidpool hebben bedwon
gen. Men moet bewondering gevoelen
voor de wilskracht, het doorzettings
vermogen, de onderlinge kameraad
schap en de „teamgeest", welke de
ze pioniers bezielden. Tegenwoordig
heeft men vliegmachines en andere,
moderne hulpmiddelen ingezet; maar
verkenning uit de lucht is heel iets an
ders dan bodemonderzoek en 't verza
melen van allerlei interessante bijzon
derheden!

Wanneer we aan vliegtuigen over de
Antarctica denken, dan komt ons al
lereerst de naam van Wilkins in ge
dachten, de Britse vliegenier en Pool
reiziger, die het éérst boven het do
mein van de witte dood vloog (1928).
(Het was Wilkins ook, die per onder
zeeboot naar de Noordpool wilde, een
plan, dat niet bleek te verwezenlijken).

Maar wie het meeste van zich deed
spreken, was 'n Amerikaan, schout
bij-nacht Byrd. De motoren van zijn
vliegmachine daverden boven Noord
en Zuidpool. Er werd zelfs een Ameri
kaanse expeditie met oorlogsschepen
en duizenden mannen op touw gezet
met het doel wetenschappelijke gege
vens te verzamelen en luchtverkennin-
gen te maken (1946—'47). Een en an
der stond onder leiding van Richard
Evelyn Byrd.

Eén van diens bekendste boeken is:
Alone (alleen). Het beschrijft hoe de
onderzoeker overwinterde nabij de be
ruchte Ross-barrière, ontdekt door Ja
mes Ross (1841). Deze ijs-slagboom
beslaat 'n oppervlakte van 400.000 km2
en wie de kortste en „gemakkelijkste"
weg naar de Zuidpool wil inslaan,
moet de Ross-barrière bedwingen. In
de poolwinter van '34 heeft Byrd daar
ruim vier maanden moederziel alleen
doorgebracht op 'n weerkundige post.
Het heeft weinig gescheeld, of de pool
reiziger had 't leven erbij ingeschoten.
Er ontwikkelde zich kolendamp in zijn
„kamer" en Byrd verkeerde op 't
randje van de dood. Alleen aan zijn
sterk gestel dankte hij zijn redding.

„De belangstelling voor de explora
tie (onderzoeking van onbekend ge
bied) van Antarctica waarvan nog
steeds het grootste deel terra incog
nita (onbekend gebied) is" stelt K.
Bezemer „blijft onverminderd bestaan
en nieuwe expedities worden overwo
gen en voorbereid".

Sprokkelmaand en daarom wel ver
zinnebeeld door een landman die zich
warmt bij 'n houtvuurtje van gesprok
keld hout. Het oudromeinse iaar ken
de deze maand niet; het telde slechts
tien maanden. Later kwam februari
aan bod! De maand werd voorlopig
achteraan geplaatst. Zodoende plakte
men dan ook de schrikkeldag bij de
maand februari aan.

Het woord februari zou te maken
hebben met Romeinse reinigings- en
verzoeningsfeesten, de dusgenaamde:
Februa, die van pl.m. 10 februari tot
pl.m. het einde der maand gevierd
werden.

In de algemene geschiedenis kreeg
de maand bekendheid door de febt-ua-
ri-revolutie, welke de Franse burgerko
ning, Louis Philippe, de kroon kostte
(1848). 'n Staartje van die revolutie
speelde ook in ons land. Koning Wil
lem II liet aan de Tweede Kamer
weten dat hij bereid was tot een vér
gaande verandering van het staatsbe
stuur. Hij was in 24 uur van conser
vatief (behoudend) liberaal (vrijzinnig)
geworden.

Bijzonderheden uit het leven van
Sint-Blasius vermeldt de legenda
aurea, of gulden legende.

Zij is een boeiende verzameling
heiligenlevens, tussen de jaren
12501280 samengesteld door de
Genuese dominicaan, de gelukzali
ge Jacob van Virazzo. die zich
daarmede een onvergankelijke
naam verwierf. Hij behoorde tot de
geleerdste mannen van zijn tijd.
Wat meer zegt: hij was een heili
ge mens, „Jacobus de Voragine".

De gehele godsdienstige wereld
las deze legenden. Zij beïnvloedden
in niet geringe mate de kunst. De
kleurige vensters der kathedralen
en de miniaturen der handschriften
kunnen wij soms alléén „vertalen"
aan de hand van deze gewijde
schrijver.

Sint-Blasius bekleedde te Sebaste
het ambt van bisschop. Tijdens de
vervolgingen onder de weliswaar
bekwame, doch drieste keizer Dio-
cletiaan (pl.m. 300), trok hij zich
terug in een spelonk. Vogels brach
ten hem voedsel. Pas wanneer hij
ze gezegend had, vlogen ze weg.

Soldaten kwamen om hem gevan
gen te nemen en voor de heidense
landvoogd te leiden. Onderweg ont
moette de bisschop een moeder,
die haar zoontje tot hem bracht.
Het kereltje had juist 'n visgraat
ingeslikt en kreeg het erg benauwd.

Blasius zegende het knaapje en
redde het zodoende van de verstik
kingsdood. Eer hij stierf, smeekte
de martelaar „of God ieder die zijn

voorspraak inriep bij keelziekte of
andere krankheid, genezing wilde
schenken?" Aanstonds klonk een
stem uit de hemel: U geschiede ge
lijk gij hebt gevraagd.

Tegen deze vrome achtergrond
moeten we de zegen zien, die de
derde februari als voorbehoedmid
del tegen keelziekten wordt uitge
sproken. De geestelijke houdt twee
brandende kaarsen in de vorm van
een Sint-Andreaskruis in de hand,
brengt ze bij de keel van hen, die
de zegen wensen te ontvangen en
spreekt daarbij een kort gebed uit.

We zien S.-Blasius wel afgebeeld
met als zinnebeelden: twee ge
kruiste kaarsen, zoals bijv. in de
beroemde slftskerk van Thorn (L).

De landvoogd begroette Blasius
als „vriend der goden". „Noem dui
vels geen goden, die verwezen zijn
naar de hel met allen die hen ver
eren", zei de bisschop. Over de vij
ver waarin de beulen hem wilden
gooien, maakte hij het kruisteken.
Al het water vloeide onmiddellijk
weg. Toen veroordeelde men de
martelaar tot de dood door het
zwaard (283). Hem vergezelden
twee kindertjes naar het hemels

vaderland.

Een heer wandelde eens langs het
strand. Daar vond hij een gróte, witte
vogel, 'n zeemeeuw. Het arme dier
zat onder de olie en kon niet meer
vliegen. Het was meer dood dan le
vend. De man nam het diertje mee

H. OTT

5e bijz. verm. Basler Nachrichten 1955
mat in 3 zetten

No. 7370

v

De problemen van deze week

Nog steeds hebben we met schaarste té
kampen en kunnen dan ook deze keer
slechts twee problemen aan! ieden.

De oplossing van no. 7369 eist geen in
spanning De waarde van deze tweezet is
gelegen in het feit, dat met beperkt ma
teriaal enige goede blokkeringen zijn ver
kregen.

Onder no. 7370 brengen we een driezet,
die in de oplossing een aardige variant
verbergt, die onze lezers wel even bezig
zal houden.

Probleemoplossingen

No. 7362. F. Cgarnecky. Opl. 1. Pb6—c4
dreiging 2. Pc4d2t+.

No. 7363. W. H. Haring. Opl. 1. Pb3—cl
enz. Niet Pa6c5, b6b5 en waar is nu
de matzet?

No. 7364. J. Buchwald. Opl. 1. Del—bi
waarna 2. Tc2 zich richt naar zwarts spel
om 3. Dh7| te laten volgen.

Eén onzer trouwe lezers stelde ons de
vraag, wat of er in robberbridge geboden
moet worden op het volgende spel, nadat
de partner met 1 SA (1618 punten) ge
opend heeft:
*97532<PHlO3<0>V54>B62
De speler die deze kaart in handen had
bood 2 Schoppen (zwaktebod), waarop
werd rondgepast. Het contract ging één
down, terwijl 1 SA gemakkelijk ver
down, terwijl 1 SA gemakkelijk vermoe
delijk met een overslag, gemaakt zou zijn.

Het is jarenlang een ruim verbreid
wanbegrip geweest, dat men na 1 SA
„altijd iets moet laten horen". Als men
weet, dat de partner geen 3 SA of 4 in een
kleur zal kunnen maken, is het niet juist
enig bod te doen tenzij men denkt, dat
men beter twee in de te bieden kleur
kan spelen, dan 1 SA.

Om die reden is het dus al niet juist,
1 SA uit te nemen in een of andere vier-
kaart-kleur.

De moderne theorie leert, dat twee in
een kleur na 1 SA een zwaktebod is dat
in die kleur tenminste een vijfkaart aan
geeft. Gewend als de bridgers, zoals an
dere mensen, zijn om uit neergeschreven
dingen zaken te lezen, die er niet mee
bedoeld worden, heeft men hiervan ge
maakt: Na 1 SA moet men een vijfkaart
laten horen als men een zwak spel heeft.

Dit laatste nu, is niet waar. Men
biede de vijfkaart of langere kleur als
men er vrij zeker van is, dat twee in de
kleur beter speelbaar zal zijn dar) 1 SA.

Het bovengenoemde spel is een typisch
voorbeeld van een spel. waarmede men
na 1 SA moet passen. Iedereen met enige
bridge-ervaring moet weten, dat men met
dit spel. dat redelijke kracht in de korte
kleuren heeft .vermoedelijk net zo gemak
kelijk of zelfs gemakkelijker 1 SA
zal kunnen maken, als 2 Schoppen.

Men neemt 1 SA dus uit met twee in
een kleur, als men in die kleur betere
vooruitzichten meent te hebben. Voor

beelden: noord opent 1 SA en oost past.
Zuid heeft:

1. 4>VB765<?H43203«M54

Met dit spel biede zuid 2 Schoppen. De

zwakte in Ruiten en Klaveren maken 1
SA ongewenst 2 Schoppen moet beter
speelbaar zijn dan 1 SA.

2. 9 8 7 6 5 3 9 6 5 O 6 4 H 3,

Ook hier is 2 schoppen op zijn plaats.

Men zal meer slagen maken als schoppen
troef is, dan wanneer 1 SA wordt ge
speeld want in SA zal de schoppen-
kleur ongeveer waardeloos blijken te
zijn, wegen gebrek aan entrees bij Zuid

3. 469HB73 09 8 7 6 4«B975

Met dit spel moet Zuid passen. In

principe moet men 1 SA niet uitnemen
met een bod in een vierkaart.

4. ♦B7653<?AV30H65*76

Op een dergelijk spel is een „zwakte
bod" fout. Zuid heeft 10 punten en de
manche is waarschijnlijk Zuid kan 3
schoppen bieden doch ook 3 SA is een
veel beter bod dan 2 schoppen. Gerou
tineerde spelers, die de zg. Staymancon-
ventie gebruiken, zouden die met dit spel
kunnen toepassen. Daar wij in dit stukje
echter niet over ingewikkelde conventies
willen spreken, zullen wij deze conveptie
hier verder buiten beschouwing laten.

Speciaal de spelers die een 'sterke SA
plegen te openen, moeten met hun part
ners overeenkomen, dat 1 SA niet te
gauw uitgenomen wordt op een zwak
spel. Reeds een paar poppetjes in part
ners hand zijn vaak voldoende om 1 SA
te laten maken, terwijl men met 2 in een
kleur altijd het risico loopt van onver
wachte en onaangename gebeurtenissen
in troef.

Als u dit alles doorgelezen hebt, zal het
u ook duidelijk zijn, waarom op het spel
genoemd in de aanhef van dit artikel, na
1 SA van de partner gepast moet worden.

MIMIR.

naar huis, maakte het helemaal
schoon en zette het daarna in een ren,
waarin vroeger kippen hadden geze
ten. Na enkele dagen knapte de
meeuw weer op, maar van vliegen
was geen sprake. Een dierenarts gaf
de raad de vogel wat te kortwieken.
Beide vleugels werden toen gekort.
Voortaan liep de zeemeeuw vrij door
de tuin. Werd vriendje met de kinde
ren. En meldde zich aan de keuken
deur wanneer hij honger had.

We moeten hem 'n naam geven; als

we hem dan roepen, komt-ie, vond het
oudste meisje. En zo kreeg de zee
meeuw een naam: Larus.

Op 'n goeie morgen was Larus ver
dwenen. De kinderen zochten en zoch
ten. Ze konden hem nergens vinden.
Ik weet wel waar hij heen is, zei hun
vader. Hij is naar de binnenkant van
de duinen. Zijn vleugels waren im
mers weer gegroeid? Daar leeft hij
met honderden, duizenden andere kap-
meeuwen. Leggen in een ondiep kuil
tje eieren. Broeden 'n kleine drie we
ken. En verzorgen dan hun jonkies.
Komt er 'n grote meeuw om die te
roven dan jagen ze hem* met z'n allen
op de vlucht. Let maar 'ns op! Mis
schien zien we Larus nog wel 'ns te
rug.

Weken gingen voorbij. Op 'n middag
werd er tegen de keukendeur geklopt.
En niet zo zachtjes! Het meisje deed
open. Daar stond Larus, de kapmeeuw
Net of hij zeggen wou; Hebben jullie
soms nog wat vlees, of vis voor me
bewaard? 'n Stukje brood lust ik ook
wel! Wat hadden de kinderen 'n schik.
Als ze van school kwamen, toonde de
kapmeeuw zich verheugd. Gingen ze
naar buiten, dan vloog hij met hen
mee. 't Lijkt wel 'n hondje! vonden
de kinderen.

Na verloop van maanden nam La
rus weer afscheid. Keerde terug. Nam
opnieuw afscheid. Dit is twintig jaar
zo doorgegaan en het trouwe dier
sloeg geen jaar over. Maar eens was
hij 'n paar weken over tijd. Zijn vrien
den dachten dat hij dood was? Mis
schien in een olieveld op zee terecht
gekomen? Neen! Larus meldde zich
weer. En net zo hartelijk als altijd.
Doch twee jaar na dit voorval wacht
te de familie tevergeefs. Larus had
zijn bezoeken voor altijd gestaakt.

Louwmaand ging voorbijSprok
kelmaand heeft haar intrede gedaan.

Deze naam ligt ons wel: sprokkel
maand.

Maar hoe zit 't met: louwmaand?
Omdat 't zo'n lauwe winter is, vonden
onze schoolkinderen.

Nee opperde 'n pienter kereltje,
want dan zou je lauwmaand moeten
schrijven. En je schrijft louwmaand
En als de winter streng is, is het even
goed louwmaand.

Toen was het woord aan ons. Wij wis
ten 't evenmin. Klampten een zeer ge
leerde lerares aan. Die kon ons ook
niet helpen. Tenminste, niet zo uit
haar hoofd. Maar kijkt u eens in het
grote woordenboek, daar staat het ze
ker in.

Wij naar de leeszaal. Alleen de letter
L besloeg al een deel zo dik als on
ze grote Van Dale. Wie kan zich onze
teleurstelling voorstellen? „Oorsprong
onbekend".

Bovendien bleek een vorm met au
nog lang zo gek niet. Laumaent! On
ze beroemde dichter Hooft schreef
echter: in Louwmaent 1634. Er werd
voorzichtig gesteld: heeft dit louw
soms iets met looien te maken? Louw
maand, looimaand? Want bestaat er
niet een woordje 16, dat run betekent?
En gemalen eikeschors, run. speelde
'n rol, of speelt nóg 'n rol bij 't leer-
looien.

In „droeve wintervlagen van spro-
ckel en van louw", zijn wij naar huis
teruggekeerd. Er blijken geheimen te
bestaan, die geheimen moeten blijven.
Dat wisten wij trouwens wel.

Oplossing:

Hooghalen. 1. H(ellig), 2. (De) Mok, 3.
Boorn, 4. Hengelo, 5. Enschede's, 6.
Schagen, 7. Dalen, 8. Eem, 9 N(oor-
den).