1
Nog
steeds
geen overeenstemming over
arbitrageregeling in Genève
Vandaag vermoedelijk zekerheid
over mislukken of slagen
Lelijke breuk in het overleg
Bisschoppelijke kritiek op het
onderwijsbeleid in N.-Guinea
carnaval
De „oude" bisdommen in cijfers
SPAANSE REGERING TREEDT
KRACHTIG OP
ISOTONIC!
O
Voor heel het bedrijfsleven dezelfde
tijdvakken voor opruiming
Gevoel van onbehagen en vrees
leidde tot felle uitbarsting
mTïm
Na
slopende
conferentiedag
Pa mocht het niet
weten
Voorlopig 19 dagen
Waardeloos kunsthoorn
voor 150 mille verzekerd
Serieus verzoek om
heropening lijn
Maastricht-Hasselt
Jhr. Van Weede verlaat
Rome
Kr oesjtsjef-verering
hegint al snel!
bij oom en Tante
Wettelijke subsidieregeling gevraagd in
plaats van incidentele beslissingen
ZATERDAG 11 FEBRUARI 1956
PAGINA 9
(Van onze speciale verslaggever)
GENEVE, vrijdagavond
Een slopende conferentiedag is achter de
rug. Een dag, waarin de spanning ten top
steeg: zou de Nederlands-Indonesische
conferentie slagen of niet? Nog is de hoop
op een goede afloop niet geheel verloren,
maar nu er drie dagen lang over de ge
schillenregeling wordt gesproken, zonder
tot dusver resultaat te boeken, is het be
grijpelijk, dat niet veel enthousiasme te
bespeuren is. De Nederlandse en Indone
sische ministers en de juridische experts
van beide delegaties hebben vandaag bijna
constant, van 's ochtends elf tot 's avonds
elf vergaderd. Aan het eind van al deze
gesprekken luidde het officiële commu
niqué: de beprekingen worden morgen
ochtend voortgezet, over de arbitrage
regeling is nog geen overeenstemming be
reikt.
Zo'n communiqué geeft in ieder geval geen
reden tot juichen.
Zo ver als maar mogelijk is
Benoeming „opperarbiter"
moet mogelijk zijn
Burgerlijke rechten beperkt
Twee Enschedeërs bekenden
oplichting
Na carnavaleske stunt
Geestig antwoord van dr. Spitzen
aan Vic 1
Partij-secretaris wordt „vader"
VERMIST MEISJE LOGEERDE
allemaal
De jury kent elke 14 dagen
20 hoofdprijzen en 500 paardenglazen toe
aan inzenders van de leukste paardenmoppen.
mg!.s
(Van onze correspondent)
In het Enschedese raadhuis werd
dezer dagen een „verstekeling"
aangetroffen. De man zat onder de
tafel in een kamer, die weinig
wordt gebruikt. Een ambtenaar, die
in dit vertrek even rustig wilde
telefoneren, trof hem aan. Het
bleek een 28-jarige jongeman te
zijn, die zijn baantje kwijt was ge
raakt en dit thuis niet wilde laten
merken. Hij ging als gewoonlijk op
een bepaalde tijd weg en kwam
evenals vroeger op een bepaald
uur weer thuis. Daar tussen in ver
toefde hij ergens waar het behaag
lijk was en warm. Zo bracht hij
een dag door in de Sociëteit van de
Twentse Schouwburg en verbleef
hij twee dagen in het gemeente
huis. De jongeman maakte het zich
steeds zo gemakkelijk mogelijk.
Zijn jas en hoed hing hij aan de
kapstok en dan zocht hij een ge
zellig plaatsje op om een boek te
gaan lezen. De recherche heeft een
onderzoek ingesteld, doch de man
kan niets ten laste worden gelegd.
Vijf Zaanse dames van de zwemclub
„De IJsbeertjes" in Zaandam trotseren
iedere dag koude en ijs om toch hun
dagelijks openlucht!)bad te kunnen
nemen. Zelfs levert het haar geen be
zwaar op, als ze eerst een stuk van het
zwembad ijsvrij moeten hakken (bo
venste foto). Op de onderste foto zien
We v.l.n.r. de dames G. Hottentot, M.
J. v. d. Weyden, G. Stroo, C. Soff en
G. Taai. (De fotograaf kwam snipver
kouden uit Zaandam terugJe moet
maar niets beters te doen hebben.
De staatssecretaris van Economische
Zaken verklaart in ztjn memorie van ant
woord aan de Tweede Kamer, dat het
nimmer zijn bedoeling is geweest, het
mogelijk te maken, dat voor het groot
winkelbedrijf en de middenstandszaken
verschillende opruimingstjjdvakken wor
den bepaald. Het ligt voor de hand, dat
begonnen zal worden met een algemene,
voor het gehele bedrijfsleven geldende
bepaling van twee tijdsruimten. De staats
secretaris is van mening, dat de seizoen
opruiming in beginsel door alle sectoren
van het betrokken bedrijfsleven in de-
DE explosie, welke gisteren de Stichting
van den Arbeid buiten werking heeft
gesteld, heeft een ernstige toestand
geschapen. Dit niet alleen, omdat het
werk, dat de Stichting tot nu toe regel
matig verrichtte, o.a. bij de uitvoering
van het loonbeleid in samenwerking met
het College van Rijkstoemiddelaars, nu
moet blijven liggen, of ten minste veel
moeizamer tot stand kan komen, maar
vooral, omdat de redelijke samenwerking
tussen ondernemers en arbeiders, welke
in de Stichting verwezenlijkt werd al
thans voorlopig verbroken is en mis
schien een duurzame knak heeft gekre
gen. Indien niet op korte termijn een mid
del wordt gevonden om partijen weer tot
een aanvaardbaar overleg te brengen,
vrezen wij, dat de directe gevolgen van
de breuk zeer schadelijk kunnen zijn voor
ons volk als geheel; voor de werkgevers
maar niet minder voor de werknemers.
Het conflict is onverwacht gekomen en
men vraagt zich af wat daar wel de oor
zaak van kan zijn. Eén van de diepste oor
zaken menen wij te moeten zoeken in
een breuk, die aan de huidige vooraf is
gegaan, nl. het uiteenvallen van de Raad
van Vakcentralen, waaraan het NVV in
1954 zijn verdere medewerking ontzegde.
Sindsdien zijn de grote arbeidersvakcen-
tralen hun eigen weg gegaan, hetgeen het
sterkst tot uiting kwam in de afzonder
lijke eisen, welke door het NVV reeds
begin 1955 werden gesteld ten aanzien van
lonen en andere arbeidsvoorwaarden.
KAB en CNV konden daar niet mee mee
gaan. Zij hadden in dat stadium een an
dere visie, wat de KAB betreft speciaal
gericht op gedifferentieerde loonpolitiek.
Het is echter duidelijk, dat na de breuk
in de Raad van Vakcentralen tevens in
sterker mate het streven opkwam elkaar
te overbieden en het bod van het N-V.V.
consequent volgehouden, bleek op den
duur toch wel het hoogste. In ieder geval
Was het onmogelijk een gecoördineerd
standpunt van de drie centralen te bepa
len, dat niet door onderlinge mededinging
zou zijn geïnfecteerd en dus was het ook
zeer moeilijk de arbeidersbeweging mee
te krijgen in een overleg met regering en
werkgevers.
Wij moeten er begrip voor hebben, dat
de confessionele vakbeweging onder deze
omstandigheden waarvoor niet zij de
verantwoordelijkheid droeg! niet het
odium op zich kon laden voor haar volge
lingen niet het onderste uit de kan te
willen halen.
TOCH kan hieruit alleen de plotselinge
ommekeer in de verhouding tot de
werkgevers niet worden verklaard-
r zu en hiervoor nog meer oorzaken
aanwezig zijn, welke niet alle duidelijk
J3" 6 .^re<^en- Wel nemen wij aan,
<Jgri]peliSke eensgezindheid tus
sen redering en werkgevers betreffende
de te voeren politiek van rust m lonen
en prijzen tot een zekere prikkelbaarheid
neeft geleid en dat de besprekingen, welke
de regering onlangs op de Hoge Veluwe
over de prijsstabilisatie heeft gevoerd met
vertegenwoordigers van ondernemers in
handel en industrie, deze prikkelbaarheid
nog heeft verhoogd. Vermoedelijk hebben
de arbeiders hierin een tactiek gezien van
onder één hoedje spelen, om zodoende de
arbeidersbeweging te kunnen vangen. een
vermoeden, dat in hun ogen misschien
zekerheid werd op het moment, dat de
voorzitter van de Stichting van den Ar
beid gisteren, reeds kort nadat de voor
stellen ter tafel waren gebracht, het voor
stel deed, deze maar aan de regering voor
te leggen. Dit deed blijkbaar de maat
overlopen.
I"* NKELE hierboven genoemde punten
|i verdienéb een nadere beschouwing.
De arbeiders hebben aanstoot geno
men aan de besprekingen op de Hoge Ve
luwe, ook al omdat deze werden genoemd:
besprekingen met het georganiseerde be
drijfsleven. Horen wij niet bij het bedrijfs.
leven, zo vroegen zij. Inderdaad, tegen het
gebruik van dit woord in dit verband
kunnen de werknemers met recht bezwaar
maken, maar dan toch slechts een bezwaar
van terminologische aard. Dat zij bij de
beprekingen betrokken hadden moeten
worden, is minder voor de hand liggend,
want tot nu toe zijn het niet de werk
nemers, die het prijzenbeleid van de on
dernemingen bepalen. De regering heeft
zich dus op dit punt te verstaan met de
ondernemers, niet met be arbeiders. Vo
rig jaar omstreeks deze tijd heeft de rege
ring eveneens een soortgelijk en nog uit
voeriger overleg op de Hoge Veluwe met
ondernemers over prijsstabilisatie gevoerd
en dit heeft toen geen enkel protest van
arbeiderszijde ten gevolge gehad. Het lag
dus niet voor de hand, dat de regering
deze keer wel arbeidersvertegenwoordi
gers bij de besprekingen zou betrekken.
Een ander punt is de suggestie, welke
de voorzitter van de Stichting van den
Arbeid gisteren ter vergadering deed, om
de voorstellen van beide partijen aan de
regering voor te leggen. Hij deed dit in
een ongebruikelijk vroeg stadium van de
besprekingen, waarschijnlijk in de eerste
plaats, omdat minister Suurhoff hem er
telefonisch vóór de vergadering om had
verzocht en vervolgens omdat beide stand
punten zó ver uit elkaar lagen en blijk
baar zó vast zaten, dat veel langer praten
toch weinig resultaten zou kunnen opleve
ren. Dat minister Suurhoff genoemd ver
zoek had gedaan, was waarschijnlijk aan
de werknemersvertegenwoordigers op dat
monjent nog niet bekend.
HST lijkt ons op grond van dit alles
niet onwaarschijnlijk, dat zich bij de
vertegenwoordigers van de arbeiders
beweging geleidelijk een gevoel van on
behagen en vrees te worden ingekapseld
heeft ontwikkeld, dat gisteren tot een uit
barsting heeft geleid.
Helaas was de reactie erop onevenredig
groot, een reactie, die bovendien nog het
gevaar van een multiplier-effect in zich
draagt, nu de bevoegde organen der drie
vakcentralen maandag a.s- reeds bijeen
zullen komen om over nadere stappen te
spreken. In deze gemoedsstemming moet
de mogelijkheid van onbesuisde beslissin
gen niet uitgesloten worden geacht, het
geen de zaak nog maar erger zou kunnen
maken.
Enige bezinning is dus wel op haar
plaats- Het conflict lijkt ons opgebouwd
uit misverstanden en wederzijds onbegrip
en beide partijen zullen de moed moeten
opbrengen hiervoor uit te komen en el
kaar de verzoenende hand te bieden.
Bijzondere wijsheid zal ook worden ge
vraagd van de regering, speciaal van mi
nister Suurhoff, om in deze kwestie de
juiste toon te treffen. Wij hebben de over
tuiging, dat beide partijen nog steeds niet
uitsluitend een bekrompen eigen belang
op het oog hebben, maar zich wel dege
lijk bewust zijn, dat juist met behartiging
van het nationale belang, in wezen dat
persoonlijke belang het beste is gediend.
Het is intussen wel duidelijk geworden,
dat een verdere verbetering van de ar
beidsvoorwaarden niet zal worden af
gewezen. Laat dan gemeenschappelijk
overleg met de regering de weg zijn,
waarlangs bepaald wordt, hoever deze
verbetering kan gaan en laten we het in
cident zo gauw mogelijk vergeten.
Indien vervolgens de thans spontaan tij
dens de vergadering van de Stichting van
den Arbeid hernieuwde samenwerking der
drie arbeidersvakcentralen weer tot een
meer blijvende samenwerking zou kunnen
leiden, zou het huidige conflict nog niet
zozeer hoeven te worden betreurd.
zelfde tijdsruimten moet worden gehouden
en dat slechts bij uitzondering voor een
bedrjjf of een groep verkoopplaatsen een
afwijkende tijdsruimte mag worden be
paald-
Ten aanzien van de duur van de sei
zoenopruimingen heeft de staatssecretaris
op ruime schaal advies ingewonnen bij
het bedrijfsleven- Een tijdsruimte van 13
werkdagen werd door veel organisaties
welke zich over dit onderwerp uitspraken
te kort geoordeeld. Men achtte bovendien
een overgang van de thans geldende ter
mijn van een maand naar een van 13 da
gen te groot. Indien evenwel later mocht
blijken, dat het bedrijfsleven toch aan een
tijdsruimte van 13 dagen boven een van
19 dagen de voorkeur geeft, kan op een
voudige wijze, namelijk bij ministeriële
beschikking, aan deze wens worden vol
daan.
Aangezien het gewenst is, dat de bepa
ling van deze tijdsruimten kan worden
aangepast aan zich wijzigende economi
sche omstandigheden, meent de staats
secretaris, dat met de behoefte van het
bedrijfsleven dienaangaande het gemak
kelijkst kan worden rekening gehouden,
door die tijdsruimten niet in de wet zelf
vast te leggen, doch deze bij ministeriële
beschikking te doen bepalen.
Zoals bekend, wordt de instelling van
hoofdbedrijfschappen voor de detailhandel
en het ambacht voorbereid. Naar de me
ning van de staatssecretaris zullen deze
bij uitstek geschikt zijn de tijdsruimten
voor de seizoenopruimingen vast te stel
len. Zodra deze hoofdbedrijfschappen zul
len zijn tot stand gekomen, zal hij zich
nader beraden over het tijdstip, waarop
tot delegatie zal worden overgegaan, en
over de regelen, die daarbij eventueel
zullen moeten worden gesteld. Gelet op
deze ontwikkeling, meent de staatssecre
taris, dat er geen bezwaar tegen bestaat,
de mogelijkheid van delegatie aan de
S.E.R. te doen vervallen. Bij de nota van
wijzigingen is een wijziging daartoe op
genomen.
De Nederlandse en Indonesische minis
ters vergaderen nog steeds niet in het af
gehuurde Maison de la Presse. Mede door
de ziekite van de minister van staat, Moh.
Roem, geven zij de voorkeur aan de hui
selijke gezelligheid van hotel des Bengues.
De conferentietafel is afgezworen. De be
windslieden voeren de gesprekken rond
de haard om de ijzige koude, die overal
doordringt,te ontlopen. Koud is het in
Genève. Hóe koud, is het grote voorpagi
nanieuws van de Zwitserse bladen. Als
men deze mag geloven, zou het sinds 1822
de eerste keer zijn. dat het blauwe water
van het Meer van Genève is bevroren.
Wil deze conferentie, die reeds een goed
deel is gevorderd, nog slagen. da,n zal de
Indonesische delegatie water in de wijn
moeten doen door werkelijk een geschil
lenregeling te aanvaarden. En niet door
net te doen. alsof zij dat wil, terwij] zij
dan met voorstellen komt die met een
arbitrageregeling alleen de naam nog
maar gemeen heeft.
De Nederlandse delegatie is tijdens de
urenlange bespreking zo ver gegaan als
maar mogelijk is. Nu Indonesië bereid is
t.z.t. een arbitrageverdrag te sluiten,
heeft zij voorgesteld de overgangsperiode
te overbruggen met een regeling die v.eel
lijkt op de bepalingen voor het Unie-hof
van arbitrage, welke tijdens de R.T.C
van 1949 zijn aanvaard. Dat wil zeggen,
dat de Nederlandse ministers het voor
stel hebben gedaan een vaste arbitrage
commissie te benoemen, samengesteld uit
een gelijk aantal Nederlanders en Indo
nesiërs. Als deze commissie niet tot resul
taat zou komen, kan zij zich wenden tot
het Internationale Hof van Just.tie, of
tot een andere instantie voor de benoe
ming van noa een arbitragereeht«r waar
door dus de paritaire samenstelling van
de vaste commissie wordt doorbroken. Er
moet echter voorkomen worden, dat de
benoeming van een nieuwe rechter niet
door een der partijen kan worden tegen
gehouden.
Dit zeer milde voorstel, ongetwijfeld
een concessie vergeleken bij de oplossing
die de Missie-Soenarjo in 1954 heeft aan
vaard (als laatste mogelijkheid beroep
door een der partijen op het Internationale
Hof), is door de Indonesische delegatie
van de hand gewezen. De Indonesiërs
willen geen vaste arbitragecommissie. Zij
willen voor elk afzonderlijk geschil een
commissie ad hoe benoemen. Neen, zo
zegt de Nederlandse delegatie, dit is voor
ons niet aanvaardbaar, omdat de instel
ling van zo'n commissie ad hoe de zaak
reeds direct in een conflictsfeer brengt.
Voordat de arbitrage wordt ingesteld
zijn er al ellenlange debatten gevoerd of
de commissie ad hoe wel moet worden
ingesteld en welke leden er deel van uit
moeten maken.
Het is dus nu wel volkomen duidelijk
dat de Nederlandse delegatie met een wa
terdichte geschillenregeling thuis wil ko
men. De instelling van tijdelijke abitra-
gecommissies is stellig niet waterdicht.
Dat Indonesië tot vannacht eigenlijk niet
bereid is een echte arbitrageregeling te
aanvaarden blijkt ook wel uit het feit,
dat het Nederlandse voorstel is afgewe
zen om de president van het Internatio
nale Gerechtshof in te schakelen bij de
benoeming van de leden van de commis
sie ad hoe als een der partijen daartoe
niet bereid zou zijn. Voor de commissie
ad hoe wenst de Nederlandse delegatie
dus de garantie dat deze commissie ook
inderdaad bij elkaar kan komen. En voor
de vaste commissie wenst zij vast te leg
gen. dat een der partijen de benoeming
van een ..opperarbiter" kan doorzetten.
Zoals op de Nederlands-Indonesische
conferentie langzamerhand gebruike
lijk is, moest de nacht weer raad
brengen. De grote vraag was: is dit
de laatste nacht? Talloze voorstellen
zijn nu geopperd. Drie dagen lang
praat men nu over dezelfde zaak. De
verstandhouding is niet slecht al kan
men uit Indonesische mond weer het
traditionele verwijt horen, dat er bij
de Nederlandse delegatie een gebrek
aan vertrouwen bestaat. De Neder
landse delegatie blijft vrij opgewekt en
in ieder geval koel en zakelijk. Zij
hoopt op een toegevende houding van
de Indonesiërs, maar langzamerhand
wordt zij het praten over de arbitrage
clausule moe
Na een lange kabinetszitting, die van
morgen in de vroege ochtenduren eindig
de, heeft de Spaanse regering aangekon
digd, dat een aantal burgerlijke rechten
Bevrijd van alle zenuwklachten!
Wilt U zich rustig en opgewekt voelen, nèem»dan
Want NEUROTONIC voedt, sterkt en kalmeert Uw zenuwen en het doet
dit op de enig juiste wijze:
zonder verdoving van Uw zenuwen en door vergroting van Uw energie.
Dat is het geheim van NEUROTONIC, waardoor dit belangrijke prae»
paraat reeds zeer velen volledige genezing heeft gebracht
Begin aan een kuur en NEUROTONIC «I een openbaring voor U zijn!
VOORRADIG BIJ ALLE APOTHEKERS EN DROGISTEN
(Van onze correspondent)
Twee Enschedeërs, de 44-jarige katoen
agent J.H.J.G. en de 34-jarige H.E.B.
hebben bekend, dat zij enkele jaren gele
den een partij van 30.000 kg waardeloze
kunsthoorn, die zü voor 500 gulden had
den aangekocht hadden verzekerd voor
f 150.000. Daarna hadden zij de kelder,
waarin het kunsthoorn was opgeslagen on
der water laten lopen, om daardoor in
het bezit te komen van de verzekerings
penningen. De verzekeringsmaatschappij
had hun daarna 25.000 uitbetaald.
Het kunsthoorn werd in 1953 te Veen-
dam aangekocht en daarna verscheept
naar Amsterdam met als bestemming
Mannheim. Er werd een transportverze
kering afgesloten voor f 150.000. G. en B
deelden de verzekeringsmaatschappij mee
dat zij onderhandelden met Oostduitse za
kenlieden, die belangstelling hadden voor
het produkt. Zij lieten zelfs stukken zien,
waaruit dat zou blijken. Deze stukken ble
ken echter vals te zijn. De goederen wer
den te Amsterdam in een kelder opge
slagen waarna men een buis van de
waterleiding stuk sloeg met het gevolg,
dat het kunsthoorn onder water kwam te
staan. De Enschedeërs deelden de ver
zekeringsmaatschappij mee, dat 't produkt
in het water waardeloos was geworden.
De maatschappij betaalde echter niet vlot
het verzekerde bedrag uit. Tenslotte moes
ten G. en B. met slechts f 25.000 genoe
gen nemen.
Enkele weken geleden werd B. door de
Enschedese recherche gearresteerd als
verdacht van brandstichting in een kno-
penfabriek te Enschede in 1952. Bij het
verhoor kwamen toen bovenstaande fei
ten aan het licht.
vorlnpig zullen woidcn opgeschort. De
beslissing betreft In de eerste plaats het
recht van de burgers hun eigen woon
plaats te kiezen en heeft in de tweede
plaats betrekking op de inhechtenisne
ming.
Deze beslissing is genomen naar aan
leiding van de relletjes die in de afgelo
pen dagen in Madrid hebben plaats ge
vonden en zal met kracht worden toege
past tegen allen, „die direkt of indirekt
de vrede hebben verstoord of die in de
toekomst zullen pogen de publieke orde
te verstoren of onenigheid onder het
Spaanse volk te veroorzaken".
De opgeschorte rechten waren gega
randeerd in artikel 14 en 18 van een bij
zondere in juli 1954 afgekondigde wet.
Artikel 18 waarborgde, dat Spaanse on
derdanen slechts in bij de wet omschre-
Na de carnavaleske „overval" op een
trein voor de heropening van de lijn
MaastrichtHasselt, welke woensdag te
Roermond door de „Limburgse Republi
keinen" werd gepleegd, hebben Prins
Carnaval van Maastricht, de Raad van
Elf der carnavalsvereniging „De Tempe-
leers" en vertegenwoordigers van diverse
lichamen en corporaties en belangheb
benden bij het gebruik van de spoorlijn
MaastrichtHasselt, aan de minister van
Verkeer en Waterstaat een telegram ge
stuurd, waarin zij er op aandringen de
heropening van deze spoorlijn voor per
sonenvervoer, welke woensdag op carna
valeske manier was geschied, spoedig
door een officiële opening door de minis
ter te doen volgen.
Prins Vic 1 heeft gisteren een ant-
woordtelegram ontvangen van het mini
sterie, dat luidt als volgt: „Hoewel wordt
betwijfeld of een officiële opening na de
heropening uwerzijds van de lijn Maas
trichtHasselt nog nodig zal zijn, zullen
wij in Den Haag de inhoud van uw tele
gram in zijn luchtige en ernstige bete
kenis in aanmerking nemen". Het tele
gram was getekend door de secretaris
generaal van het ministerie, mr. D. G.
W. Spitzen.
Naar wij uit Den Haag vernemen zal
de Nederlandse gezant bij de Heilige
Stoel, jhr. mr. Mark van Weede, in de
loop van maart door de Nederlandse re
gering worden overgeplaatst naar een
nieuwe post, in de rang van ambassa
deur.
Jhr. Van Weede is bijna twaalf jaar
gezant geweest bij het Vaticaan. De naam
van zijn opvolger is nog niet bekend ge
maakt.
Jhr. Van Weede was de eerste Neder
landse gezant bij de H. Stoel sinds het
herstel van de diplomatieke betrekkin
gen tussen Nederland en hèt Vaticaan in
1944.
De titel „vader", die gewoonlijk werd
gebruikt om de „liefde" van het Sovjet
volk jegens Stalin uit te drukken, werd
gisteren, waarschijnlijk voor de eerste
maal. toegemeten aan Nikita Kroesjtsjef,
de secretaris van de Russische communis,
tische partij.
De uitdrukking verscheen in „Komso
mol Pravda", het blad van het Jong-com-
munistisch Verbond. Daarin stond een
verslag afgedrukt van een redevoering
van een jonge boer, die in Kazakstan
het gebied dat thans op grote schaal in
cultuur wordt gebracht vertelde van
zijn ontmoeting met de partij-secretaris.
Hillechien Bremer, het dertien-jarige
meisje uit Emmen, dat sinds maandag
morgen uit het Doorgangshuis te Gronin
gen was verdwenen, is terecht. Het kind
was naar Tinaarloo (Dr.) gegaan en lo
geerde bij een oom en tante, die niets
ven gevallen en op bij de wet omschreven vermoedden van de grote ongerustheid,
urn-TQ m Aehj-nn nrnr/4nn am i,
De onzekerheid of in Nieuw-Guinea een
school, door missie of zending begonnen,
overheidssteun zal ontvangen, daar elke
nieuwe subsidie volstrekt afhankelijk is
van de incidentele beslissing der over
heid, is voor mgr. A. Cremers, apostolisch
vicaris van Hollandia, aanleiding tot kri
tiek op het onderwijsbeleid van de minis
ter van overzeese rijksdelen. Met name
richt hü zich tegen de normen der be
hoefte-erkenning, waarop de minister zijn
onderwijspolitiek baseert en die de reden
zijn, waarom hij de beslissing over sub
sidie in handen legt van de ambtenaren
in plaats van haar te binden aan wettelij
ke voorschriften.
Ook al zouden die incidentele beslissin
gen, aldus mgr. Cremers in het laatste
nummer van „Het Schoolbestuur", stuk
voor stuk blijk geven van feilloos inzicht
in de situatie en van bewonderenswaar
dige onbevangenheid tegenover de onder
nemers der school, dan nog moet het on
gewenst en bezwaarlijk worden geacht,
indien dingen, die wettelijk geregeld kun
nen zijn of ter afhandeling waarvan of
ficieel vastgestelde regelingen of richt
lijnen gevolgd kunnen worden, afhanke
lijk gehouden worden van incidentele be
slissingen overeenkomstig het subjectief
inzicht van functionarissen, die heden
fungeren en morgen door andere vervan
gen worden.
Mgr. is het eens met de minister, wan
neer deze zegt. dat de situatie in Nieuw
Guinta geheel anders ligt dan in Neder
land. maar hij bestrijdt de ministeriële
conclusie, dat de bestaande gouvernemen
tele regeling de meest wenselijke toestand
zou zijn.
Het gouvernement, zó betoogt hij is
niet in staat althans niet in belangrijke
mate het daadwerkelijke onderwijs te
verzorgen. Door het o«derwijs van missie
en zending te stellen onder objectieve
wettelijke normen verandert haar positie
niet en dringen zij zich evenmin als de
schoolbesturen in Nederland op de plaats
van de overheid. Evenzeer bestrijdt mgr
's ministers opinie, dat op Nieuw Guinea
geen onderwijsstelsel opgebouwd moet
worden, dat bij zelfstandigwording van
dat land onbetaalbaar zal blijken. De
apostolisch vicaris gaat eraan voorbij, dat
de onderwijskosten, maar een bescheiden
deel zijn van de totaalkosten. evenals aan
de vraag of Nieuw-Guinea bij zelfstandig
wording de onbetaalbaarheid van een
goed en onmisbaar onderwijsstelsel niet
eerder voor lief zal nemen dan vele an
dere en grotere onbetaalbaarheden.
Schrijver stelt dan de vraag of het mo
gelijk en gewenst is, zonder invoering
van een leerplichtwet te komen tot een
wettelijke objectivering van de zorg der
Gverheid om zo mogelijk alle kinderen
gelegenheid te bieden tot althans enig
elementair onderwijs.
Aan de wenselijkheid mag niet getwij
feld worden, zo antwoordt hij, evenmin
aan de wenselijkheid om de normen van
subjectieve inzichten van wisselende
functionarissen te vervangen door nor
men van wettelijke objectivering, noch
aan de wenselijkheid óm zo mogelijk alle
kinderen deelachtig te maken aan enig
elementair onderwijs.
Niemand kan er aan twijfelen of een
gouvernement, dat een achtergebleven
land openlegt moet, opkomen voor de le-
niging van de lichamelijke nood van de
eerst nu onder menselijk bereik komende
primitieven.
Maar veel meer moet men het hen ap
preciëren, dat aanstonds ook de geeste
lijke ontwikkeling van deze achtergeble
ven mensen behartigd wordt. Want juist
door de aanraking met het gouvernement
ontstaat er prompt in de geesten van deze
mensen onzekerheid, desintegratie, chaos.
Terwijl het ongewild de veroorzaker is
van dit kwaad, is het gouvernement zelf
allerminst de instantie, die hier helend
kan optreden. Maar wèl mag dan een gou
vernement zich gelukkig prijzen, indien
de meest geëigende instanties daarvoor,
n.l. missie en zending klaar staan om
daadwerkelijk op te treden.
De specifieke taak hier van missie en
zending is een reïntegreren van het gees
telijk leven der geschokte mensen en een
oriënteren daarvan op een nieuwe toe
komst.
Een wezenlijk onderdeel van dit laatste
is elementair onderricht in lezen, schrij
ven en rekenen. Dit werk, dat het beste
gezien kan worden als onderdeel van de
geestelijke bewerking dezer mensen in
haar geheel, zou niettemin, strikt geno
men. daarvan losgemaakt kunnen worden
en door het gouvernement zelf behartigd
kunnen worden. Doch als het daar nu
eenmaal geen kans toe ziet en het de
facto gaarne overlaat aan missie en zen
ding, dan zou het wel voor de hand lig
gen dat het gaarne bereid is de kosten
te dragen van dit elementair onderwijs.
Het. gouvernementele beleid heeft nood
zakelijkerwijs consequenties op geestelijk
en moreel gebied, welke alleen door mis
sie en zending kunnen worden opgevan
gen.
De bisschop geeft aan hoe de geconsta
teerde wenselijkheid kan worden gereali
seerd en besluit met de opmerking, dat
indien de zaken op Nieuw Guinea aldus
geregeld worden, dit de omvang van het
onderwijs zeker te goede komt, de gou
verneur zich het odium van incidentele
beslissingeh kan besparen, terwijl missie
en zending zich door deze regeling geani
meerd zouden voelen.
wijze mochten worden gearresteerd, en
dat arrestanten binnen 72 uur na hun
inhechtenisneming aan de rechterlijke
macht zouden worden overgegeven.
welke allerwegen omtrent het meisje be
stond. Via de radio hoorden ze het op
sporingsverzoek. Hillechien is thans weer
in het Doorgangshuis.
3H0£F'JZERS
mensen
Inzendingen, waarbij 2 „Drie Hoefijzers"-doppen
gevoegd moeten worden, aan POSTBUS 13, BREDA.
Gisteren hebben wij een aantal cijfers weergegeven, welke in de jaargang
1956 van het „Annuario Pontificio" worden vermeld omtrent de bisdommen
Rotterdam en Groningen. Hieronder kan men nu de gegevens vinden welke
het pauselijke jaarboek vermeldt voor de vijf „oude" bisdommen.
Kerken
Parochies
Sec. Priesters
Seminaristen
Rel. priesters
Kloosters mann.
Kloosterlingen
Kloosters vr
Kloosterlingen
Scholen jong
Leerlingen
Scholen meisjes
Leerlingen
Katholieken
Inwoners
Oppervlakte (km2)
Liefd. inst
Verpleegden
Utree ht Den Bosch Roermond Haarlem Breda
298
386
322
195
134
294
362
312
183
129
697
809
823
460
433
193
154
144
120
57
410
1.484
1.007
160
370
72
134
89
45
45
900
3.766
2.817
1.400
178
342
241
150
125
4.300
10.119
7.494
3.450
350
405
550
123
233
70.500
113.000
86.882
29.561
53.260*
310
410
487
107
62.100
110.000
75.268
28.391
650.000
1.055.150
698.117
650.000
374.542
,500.000
1.194.000
Sï*2.528
1.950.224
447.954
8.745
4.127
2.119
2.632
1.995
145
220
86
100
28
Bij het aantal scholen en leerlingen in het bisdom Breda zijrt de jongens-
en meisjesscholen plus de leerlingen in de cijfers samengetrokken.
