lï
Elfsledentocht-1956 werd moordende rit
5
Toertocht werd geannuleerd
u
MENINGEN LOPEN UITEEN
RADIO PROGRAMMA
m
as
h
Ijs was in de avond op talrijke
traiecten te onbetrouwbaar
Zij die het (kruisje) „haalden"
i;
MALCOLM MIXTURE
PUZZEL
Tussen letter en geest van een reglement
Vijf winnaars en een affaire
Elfsteden-dokters hadden handen vol werk
Het wrekend
verleden
Onze dagelijkse
i
B
W
M
B
Salomonsoordeel van het Elfstedenbestuur
creëerde echter wedstrijd zonder
overwinning
Ruwe, schrale huid
Vele rijders kwamen gewond uit de strijd
Binnen twee uur na de eerste vijf
Commentaren op finish
van de „vijfling"
Lange-baan-zege voor
Olsthoom en Vogels
J ohannesbur gr aces
Jan Kanonbal" wordt
vandaag 50 jaar
WOENSDAG 15 FEBRUARI 1956
PAGINA 4
IS
Hl
„Vijf van Dokkum"
Salomonsoordeel
Van Ne!Ie kwalHeit f
Gen e est sne
De eerste dame
Tot Vrouivenbuustermolen
Ernstige bevriezingen
En over de oplossing.
DE ELFMERENTOCHT
STORM IN Z. AFRIKAANS
PARLEMENT
In september
NA DODELIJK VERKEERS
ONGEVAL DOORGEREDEN
CHELSEA EN BURNLEY VOOR
DE VIERDE MAAL GELIJK
B.M.R S.
TELEVISIE
Roman door J. S. FLETCHER
Vertaald door F. VAN VELSEN
r~
i
r
Br
Oplossing van gisteren
(Van een onzer verslaggevers).
LEEUWARDEN, dinsdagavond
Het feest sterft uit, de Elfstedentocht-1956 behoort tot het verleden. Nog
altijd dwarrelt er ook vanavond wat sneeuw over de Friese hoofdstad bin
nen wier poorten de schaatsmarathon onder het gejuich der vele duizenden
eindigde, nog altijd zwerven er nu, in het diepe donker van de jonge nacht,
honderden late tochtrijders ergens tussen Dokkum en Leeuwarden, strijdend
tegen de vermoeidheid en de verraderlijke zijden van de baan die haar
scheuren en haar wakken nu onder een dik sneeuwdek volledig verbergt.
Doch zelfs in Leeuwarden interesseert men zich vanavond niet voor het ant
woord op de vraag hoeveel Elfstedenkruisjes de Vereniging ditmaal onder
de tochtrijders uit te delen heeft, of hoeveel er precies zijn geweest die,
soms met Leeuwarden en de finish slechts voor het grijpen, tenslotte be
zweken onder de last der kilometers en de martelingen van een eindeloze,
in letterlijke zin verblindende sneeuwjacht en een noordooster die vinniger
en venijniger werd naarmate de kilometers zich opeen begonnen te stapelen.
In Leeuwarden, en overal in Friesland, spreekt men nu, vanavond nu de
deelnemers in afgeladen treinen en uitpuilende bussen reeds uitzwermen
naar hun haardsteden, slechts over de „affaire" die aan de finish van deze
tiende Elfstedentocht ons niet minder dan vijf overwinnaars verschafte, doch
die Friesland tenslotte met een wat hol gevoel en een Elfstedentocht zonder
erepraal achterliet.
Strijdbijl begraven]^™ een tocht verreden die door de
experts niet minder zwaar werd geschat
dan de beruchte tocht van 1940. toen van
de meer dan drieduizend deelnemers aan
wedstrijd en tocht, er slechts honderd
vijftig op tijd de finish te Leeuwarden
haalden. Ook toen hadden er in Dokkum
vijf mannen aan de kop gezeten met een
veilige voorsprong: Adema. Westra, Van
der Duim De Keizer en de Alkmaarder
•Joneert. drie Friezen en twee verrassend
sterk rijdende Hollanders. Doch zij had
den, met minder concurrentie, over het
traject wel twee uren langer gedaan dan
Nauta en de zijnen. Toen zij aan het slot
van die Elfstedentocht gearmd en op één
lijn hier in Leeuwarden door de finish
gingen, had men hen toegejuicht en hen
geëerd om hun sportiviteit. Zij, zo schreef
men in die dagen, hadden het karakter
van de Elfstedentocht begrepen: een
harde strijd waarin het slechts gaat om
de eer en waarin men bereid is. de eer
te delen met hen die zich tweehonderd
kilometers lang gelijkwaardigen hebben
geloond. Adema en zijn makkers staan
sedert dien als de fameuze ..Vijf van Dok
kum" te boek in de annalen van de Elf
stedentocht en hun voorbeeld moet ook
ditmaal de kopgroep door het hoofd heb-
Vijf rijders de Fries Jeen Nauta. de
drie Hollanders Wijnhout (Haarlemmer
hout). Aad de Koning (De Beemster) en
v. d. Hoorn, de bekende crack uit Ter
Aar en de Brabander Verhoeven, die in
1.947 de wedstriid al op zijn naam schreef
en die ook verleden jaar tot de kopgroep
had behoord hadden sedert Dokkum
en met achterlating van de. door pech
geplaagde Friese favoriet Jeen van den
Berg de striidbiil tenslotte begraven
Hier, aan de finish op de Noordersingel
deelden .zij. zoals het reeds eenmaal ;n
de geschiedenis van de Elfstedentocht was
voorgekomen, broederlijk de overwinning
doch nog voor Jeen van den Berg. op
gewacht door zijn jonge vrouw met 7 min
achterstand de zesde plaats veroverde,
had de wedstrijdjury reeds naaT het regle
ment gegrepen en stelde zij het bestuuT
van de Friese Elfstedenvereniging voor
de beslissing, de vijf koprijders te dis
kwalificeren en vervolgens de overwin
ning plus de traditionele krans opnieuw,
zoals twee jaar geleden, in handen van
de jonge Friese onderwijzer Jeen van den
Bergh te leggen.
Zo heeft dan het bestuur van de Friese
Elfstedenvereniging vanmiddag onver
wachts achter de hermetisch gesloten deu
ren van de „Groene Weide" voor een
zware en moeilijke beslissing gestaan. De
heren van het bestuur hadden zich, naar
men mag aannemen, teruggetrokken met
een advies van de wedstrijdjury en in dat
advies hield de jury zich eenvoudig aan
de dode letter van het reglement. Dat
reglement ziet de Elfstedentocht als een
zuiver individuele rit en het verbiedt
terecht, de wedstrijdrijders in groepjes
,.on te leggen" Men tracht op die manier
de kans op ongezonde combines tussen
samenspannende rijders zoveel mogelijk
te verkleinen en ook ditmaal had de Elf
stedeni'erpniging er voor gezorgd, dat er
overal langs de bijna 200 km lange route
controleurs geparkeerd stonden die de
naleving van dit reglementsartikel met
grote zorgvuldigheid bewaakten. Zo men
dit reglement nu tot in de uiterste
consequenties volkomen naar de letter
neemt, zo hebben de vijf rijders die ge
zamenlijk en zonder verdere strijd van
Dokkum naar Leeuwarden reden en die
tenslotte arm-in-arm en met een vijf
stemmige vreugdeschreeuw onder de
finishvlag doorgingen, in de laatste twee
honderd meters van deze bijna negen uur
durende en bijna 200 kilometers tellende
tocht inderdaad ..opgelegd".
Doch men zon dit vijftal, dat van de
eerste tot de laatste kilometer in de
voorste gelederen te vinden was ge
weest en dat deze tiende Elfsteden
tocht tenslotte had gemlikt, in grove
mate tekort doen als men veronderstel
de. dat z(j met de manier waarop zij de
duizenden toeschouwers op de Noorder
singel en de honderdduizenden belang
stellenden elders in het land, een ont
knoping van het elfstedendrama bewust
onthielden. Inderdaad onsportieve be
doelingen hadden.
Zij bedoelden kennlijk het tegendeel. Er
was daar onder barre weersomstandig-
ben gespeeld toen men, ruim 50 km voor
de finish, toen Jeen van den Berg zich
nog steeds in deze kopgroep bevond,
besloot, de vijandelijkheden stop te zetten
en hier in Leeuwarden de eer te delen.
„Ze hebben opleid"
„Ze hebben opleid", zei een der
juryleden niettemin bars onmiddellijk
aan de finish, en voorzitter Hanema
trok zich met de, voor de winnaar be
stemde krans van gele en rode tulpen
ijlings terug en nog vóór de luidspre
kers het over de, in spanning afwach
tende menigte uitgalmden, wist men
al dat deze Elfstedentocht die, gezien
de heersende weersomstandigheden,
niet gehouden zou zijn als de Elfsteden
vereniging zich niet per se had willen
houden aan een eenmaal genomen
besluit, helaas met een pijnlijke
„affaire" zou gaan eindigen.
In deze affaire had, zoals gezegd, het
bestuur der Friese Elfstedenvereniging.
dat de jurv geen volmachten geeft en dat
deze en dergeliike beslissingen diensvol
gens eigenhandig dient te nemen, bij
vnnrbaat een moeilijke en pijnlijke positie.
Het gold hier een Elfstedentocht van
de Friese Elfstedenvereniging. Hij was
verreden onder omstandigheden die, van
alle deelnemers, juist de Friezen het
beste lagen. Zij, de Friezen, waren deze
dag over hun eigen vaarten, soms langs
hun eigen huizen gegaan, voortgedreven
door de geestdrift van de tienduizenden
die aan de walkant hun prestaties met
koortsige belangstelling volgden. Niette
min: de Friezen waren in Dokkum bezig
aan een nederlaag. Het mocht zijn. dat
Nauta toen nog altijd vrij fris in de kop
groep zat en dat hij theoretisch nog uit
stekende kansen op de overwinning
maakte, het was in de geschiedenis van
de Elfstedentocht nog niet voorgekomen,
dat in het beslissende stadium slechts een
enkele eenzame Fries tegen drie Hollan
ders en een uitstekend van wanten
wetende Brabander zat te strijden.
In zekere zin had de Friese'schaatssport
daar al. in Dokkum. een nerlaag geleden
en het feit, dat Jeen van den Berg zich
waarschijnlijk in de kopgroep zou hebben
kunnen handhaven zo hij in een valpartij
niet een zijner schaatsen had gekraakt
was bij dit alles slechts een schrale troost.
Doch toen het bestuur van de Elfsteden
vereniging. vrijwel onmiddellijk na aan
komst van het eerste vijftal, de toe
schouwende menigte liet mélden, dat de
mogelijkheid niet uitgesloten was dat
men, met de hand op het reglement, de
nieuwe „vijf van Dokkum" zou diskwa-
lif:ceren. veranderde opeens de situatie
Want Jeen van den Berg de jonge
Fries, die in alle opzichten terecht als
een sieraad kan gelden van de Friese
schaatssport was toen als zesde op weg
naar de finish.
Dèt maakte het nemen van een beslis
sing voor het bestuur der Elfstedenver
eniging inderdaad bijzonder pijnlijk. De
diskwalif:""tip der eerste vijf de<'->emers
zou automatisch een Friese overwinning
betekenen en men zou. bij een voor de
Fries gunstig besluit, wellicht geneigd
zijn, het bestuur van een vlaag Fries
chauvinisme kunnen verdenken.
Zo wachtte dan. in spanning, nog altijd
Leeuwarden. Voor de „Groene Weide",
waar men de dodelijk vermoeide rijders
gehuld in zware jassen opving en verzorg
de, vormden vele honderden Friezen een
onwrikbare mensenmierenhoop. die gedul
dig de sneeuw en de kou trotseerde ten
einde tenslotte de beslissing van het
bestuur te vernemen. Terwijl binnen de
„vijf van Dokkum" zich zonder veel geest
drift door de drommen der reporters
lieten interviewen en Jeen van den Berg
kennelijk wat verlegen was met dp nieuwe
situatie, sloot het bestuur der Elfsteden
vereniging zich voorlopig op met het
pijnlijkste probleem waarvoor het regle
ment de heren had kunnen stellen. Men
loste het probleem echter rfiet op. Terwijl
men van de ene kant zich bleef vast
klemmen aan de letter van het reglement
en men het gebaar dat de vijf koprijders
maakten dus blükbaar niet apprecieerde
ging men van de andere kant. blijkbaar
geschrokken door de consequenties, er
niet toe over. de overwinning aan Jeen
van den Berg (officieus zesde, met zeven
minuten achterstand) toe te kennen. Men
bepaalde zich tot een merkwaardig soort
van Salomonsoordeel "dat helaas het groot
ste schaatsevenement ter wereld zonder
een winnaar en zonder een prijsuitreiking
achterliet.
M°n besloot eenvoudig, de viif priizen
welke traditiegetrouw ter beschikking
wqrer, niet uit te reiken Geen w'nnaa-
dus Geen nriizen en ook veen klasse
ment, FTet zal stellig nipt alleen bij de
viif rijders die bijna 9 uren lang in
touw waren om tenslotte na zware
strüd als eersten te eindigen, een gevoel
van teleurstelling achterlaten. F.n even
stellig zal het nodig zijn. dat het be
stuur van de Friese Elfstedenvereniging
dat vandaag, gedwongen door zijn eigen
reglement, zijn eigen wedstriid op iet
wat grondige wiize onthoofden moest
dit reglement nog eens zorgvuldig te
gen het licht houdt alvorens men op
nieuw schaatsminnend Nederland naar
Friesland roept, voor de 11e schaats
marathon In ppo hooiende serie
Een Engelse club is ingericht voor het gerief
van de man. Gemakkelijke leren fauteuils, per
fecte bediening, verzorgde dranken en
een geurige pijp tabakl
Vele mannelijke genoegens vinden
hun oorsprong in Engeland.
Ook hef roken van een pittige mixture
Malcolm Mixture is naar Engels voor
beeld samengesteld.
Adveripnne>
LEEUWARDEN, dinsdagavond.
Hoewel 's avonds om negen uur op geen
stukken na te bezien was hoeveel toer
rijders de tocht volbracht hadden, kon
men uit de rflen. die zich voor de ingang
van de eindcontrole formeerden, opmaken,
dat duizenden de tocht met succes hadden
beëindigd en dus in aanmerking zullen ko
men voor het Eifstedenkruis.
Een der prominente toerrijders was de
Commissaris van de Koningin in de pro
vincie Friesland, mr. H. P. Linthorst Ho-
man, die in de vooravond met zijn tocht
genoten door de voorzitter van de Elf-
stedencommissie, de heer A. E. Hannema,
in de „Groene Weide" begroet kon wor
den. Op de vraag hoe hij de tocht had ge
vonden. was het antwoord van mr. Lint
horst Homan: „Bijzonder zwaar". Ook was
hij niet ontkomen aan de vele valpartijen,
die deze Elfstedentocht gekenmerkt heb
ben. „Waar ben ik niet gevallen", zo zei
mr. Linthorst Homan. terwijl hij. een pijn-
Het officiële klassement van de tiende
Elfstedentocht voor wedstrijdrijders luidt:
1. Ex aequo J. van der Hoorn (Ter Aar)
A. J. p. de Koning (Purmerend), J. Nauta
(Wartena), M. Wijnhout (Haarlemmermeer)
en A. Verhoeven (Dussen) allen ln 8 uur
46 min. 2 sec., 6 J. van den Berg (Nijbeetsi
8 uur 54, 7 Kruger (Middelstum) 9 uur 2
min, 8 Tichelaar (Franeker) 9 uur 2 min,
9 Klaas Leffertstra (Stobbega) 9 uur 3 min,
10 Lamberts (Wageningen) 9 uur 4 min.
11 P. van Zantvoort (Eindhoven) 9 uur 10
min, 12 H. Nieuwendijk (Nes a .d. Amstel)
8 uur 16 min, 13 ex aequo S. Haarsma (Jei-
lum) J. v d. Lely (Maasland), G. Weerman
(Nyeholtwolde) en J, Bloemendaal (Kreu
kelen) allen ln 9 uur 22 min., 17 J. Weerman
(NyeholtwoIde)9 uur 30 min, 13 G. J. C. v
Ooyen (Zaandam) 9 uur 30 min, 19 A. Mid
delkoop (Lage Zwaluwe) 9 uur 31 min, 20
K Meeuwlsse (Voorburg) 9 uur 32 min.
21 N de Wit (Grootebroek) 9.34, 22 W A v
d Zwet (Noorden ZH) 9.34, 23 J v d Berg
(Amerongen) 9.34, 24 J v Spanje (Ameron-
gen) 9,34, 25 J Woudstra (Britsum) 9 34,
26 H Schueler (Oss) 9.34, 27 P J Bakker
(Hilversum) 9.35, 28 J J Blok (Krabben-
dijke) 9.35, 29 J v d Meer (Roordahulzen)
9.36, 30 C H Meeuwlsse (Voorburg) 9.38.
31 G J v Ooyen (Zaandam) 9 37, 32 T van
Eijk (Breukelen) 9.37, 33 s Meeuwlsse
(Voorburg) 9 39, 34 M Meeuwlsse (Voor
burg) 9 39, 35 S Kalsbeek (Hempens) 9.39.
36 J M Bakker (Hilversum) 9.41, 37 P Lef
fertstra (Stobbega) 9.45, 38 G Kranenburg
(Beerta) 9.46, 39 J v Dam (Gouderak) 9.49
40 J v Aarsen (Scherpenzeei Er.) 9.51.
41 J Taam (De Rijp NH) 9 51, 42 K Schip
per (Steenwijkerwold) 9.51, 43 M Hamstra
(Oude Leye) 9 51, 44 W Augustln (Amster
dam) 9.54, 45 P S Venema(Murmerwoude)
9.54, 46 J Scharloo (Rotterdam) 9.54, 47 II J
Kempers (Geesteren) 9,54, 48 J Huttlnga
(De Bilt) 9.54, 49 A Kelsers (Hoofddorp) 9 54.
SO M v Zantvoort (Eindhoven) 9.55.
51 A v Staalduinen ('s-Gravenzande) 9.59,
52 J Hulzinga (Bedum) 10.01, 53 C Scheer
(Amstredam) 10.01. 54 G v Essen jr (Mars-
sum) 10.01, 55 A Trooster (Amsterdam) 10.01
56 H Gorter (Donkerbroek) 10.05, 57 J J v
Buuren (Kloosterburen) 10.05, 58 J Visser
(Hilversum) 10.06, 59 C J A de Vette (Wa
teringen) 1007, 60 R v Zon (St.-Jacobl Pa
rochie) 10.09.
61 C Meester (Ursum) 10.10, 62 H H Zo
merdijk (Egmond a d Hoef) 10.12, 63 J Groot
(Egmond a d Hoef) 10.12, 64 S H Wittebrood
(Laren) 10,12. 65 dr. S Duursma (Groningen)
10,12, 66 S R T V Manen (Hilversum) 10,12,
67 A Bijker (Wanswerd) 10,12, 68 H Dijkstra
(Hilversum) 10.12, 89 L Zeelen (Harllngen)
10,12, 70 w Sleenks (Den Hoorn) 10.12.
71. G v Daalen (Oosterbeek) 10 14, 72 J F
v Dalfsen (Hilversum) 10.14, 73 J Ooster
haven (Makkum) 10,14, 74 w Slager (Rot
terdam) 10.14 75 H Schreur (Rulnerwold)
10,14, 76 G A Weinstra (Leeuwarden) 10,14,
77 G J Luttenberg (Soestdijk) 10.14, 78 G
Ammeraal (Wormerveer) 10.14, 79 L G Si
mons (Assen) 10,14, 80 J Harmen (Eindho
ven) 10.20.
81 G J Bouwhuis (Eindhoven) 10.20, 82 j
Eolt (St.-Anna Parochie) 10.23. 83 H Hoo-
geveen (Noordwijk), 10.24, 84 J Butej (Den
Haag) 10.24, 85 J v Katwijk (Delft) 10.26,
86 A M Sikkes (Wierlngerwerf) 10.26, 87 l
Visser (Drachten) 10.27, 88 C de Waard
(Amsterdam) 10.27, 89 E Kloosterziel (We-
zep) 10.28, 90 J v Vliet (Rotterdam) 10.28
91 P de Boer (Kolium) 10.28, 92 A Reldln-
ga (Akkrum) 10.30, 93 J v d Meer (Wyt-
gaard) 10.30, 94 E Lohuis (Nijverdal) 10.30,
95 D Thys (Wierden) 10.30, 96 R Glas (Mld-
wolde) 10.30 97 G J Kluiven (Eibergen)
10.30, 98 A Bouma (Surhuizum) 10 34, 99 E
Vossebelt (Ermelo) 10.35, 100 G Wiersma
Nyland) 10,36,
lot J M v d Ent (Alblasserdam) 10.38.
102 j F den Tonkelaar (De Bilt) 10.36, 103
E T Atsma (Beet/umermolen) 10.36, 104 J
Adema (Leeuwarden) 10.36. 105 F Haarsma
(Suameer) 10.36, 106 J v Hulsden (Zaan
dam) 10 40, 107 J Smit (Maassluis) 10.40
108 J D Lok (Lelmulden) 10.43, 109 L de
Graaf (Krommenie) 10 44.
Dit zijn de rijders, die de wedstrijd binnen
2 uur na de eersten hebben volbracht. De
wedstrijdrijders, die meer dan 2 uur na de
eersten zi1n binnengekomen, krijgen het eif
stedenkruis niet.
lijk gezicht trekken, over zijn rechterheup
streek.
De E.H.B.O.-post heeft heel wat te ver
werken gehad. Als men de verhalen hoort,
zowel van de hardrijders als de toeristen,
dan lijkt het alsof ledereen minstens een
paar maal gevallen is op dit slechte ijs.
Honderden rijders moesten zich na bin
nenkomst laten verbinden, onderzoeken of
behandelen, voornamelijk voor wonden
aan benen of hoofd. Die waren ontstaan,
doordat voorrijders gevallen waren en de
uitstekende einden van de schaatsen ble
ken dan gevaarlijke wapens te zijn.
Sneeuwblindheid en enigszins bevroren
ledematen kwamen ook voor maar in
slechts een enkel geval moesten deze pa
tiënten voor een verdere behandeling
naar elders vervoerd worden.
Er waren rijders, die hun schaatsen niet
uit konden krijgen; zo hard waren de
schoenen geworden, nadat zij geruime tijd
door plassen hadden gereden. Maar men
hield het hoofd hoog, want het Elfsteden-
kruis 1956 was veroverd.
Tussen Wier en Vrouwbuurstermolen
moesten de toer-rijders over een afstand
van 9 k.m. met autobussen vervoerd wor
den wegens onbetrouwbaarheid van het ijs.
Daarna gingen zij weer op het ijs om de
tocht naar Leeuwarden tè vervolgen.
De eerste tochtrijder arriveerde om 15.31
uur in Leeuwarden; het was de heer F.
fij. Anema uit Buitendijk en Wierum.
Physiek in heel wat beter toestand dan
vele mannelijke collega's arriveerde om
16.15 uur als eerste dame in Leeuwarden
de 26-jarige mevr. Annie van Dijk-Bajema
uit Hartwerd bij Bolsward. Zij kreeg een
extra hoeraatje van de vele honderden,
die buiten de Groene Weide niet konden
scheiden van de aankomstplaats.
Uit handen van de voorzitter van de
Elfstedenvereniging, de heer A. E. Han
nema, ontving zij een fraaie ruiker bloe
men. Op de vraag hoe i de tocht gevon
den had, luidde het antwoord: „Mijn man
heeft me erdoor gesleept". Maar Van Dijk
wilde daarvan 'niet horen. Hij was veel te
trots op zijn lieftallig vrouwtje, dat blo
zend alle gelukwensen in ontvangst nam
Zij is aan een dergelijke hulde nog nte'
gewend: Het was de eerste keer, dat zi
aan de Elfstedentocht had deelgenomen.
Dinsdagavond om 8 uur zag de Elfste
den-commissie zich genoodzaakt, de toer
tocht b(j Vrouwbnurstermolen voor een
aantal rijders als afgelopen te verklaren.
Toen tegen half acht berichten binnen
kwamen, flat de autoriteiten niet meer
konden instaan voor de betrouwbaarheid
van het ijs van Sint Anna Parochie
Bartlehiem, moesten de organisatoren
noodgedwongen °P dit moment de tocht
voor de rijders, die Vrouwbuurstermolen
nog niet gepasseerd waren, verder afge
lasten. Voor velen is dit een bittere te
leurstelling na een dag van bard vech
ten tegen de elementen maar men moet
beseffen, dat dit besluit alleen ten bate
Van de rijders zelf is genomen.
In Leeuwarden bleek het ijs van de
Noordersingel. waarop in de middag de
finish was geweest, niet meer betrouw
baar te zijn. Om kwart over tien werden
de rijders bij het Diaconessenhuis opge
vangen en moesten de laatste 250 meter
te voet afleggen. Dit leverde soms grote
moeilijkheden °P. omdat de meesten
geen apart schoeisel bij zich hadden, maar
uiteindelijk slaagde toch iedereen er in,
deze kleine hindernis te overbruggen.
De Leeuwardense arts C. W. A Wie
mer heeft de zwaarte van de tocht kun
nen afmeten aan de hand var. de bles
sures. die hij te behandelen kreeg. Uit
het aantal hechtwonden, dat veel groter
was dan de vorige keer. kon hij opma
ken. dat de kwaliteit van het ijs slecht
moet zijn geweest. Ook het aantal ver
stuikingen en ontwrichtingen wijzen in
deze richting
Een groot verschil met de tocht van
twee jaar geleden is, dat thans bevrie
zingen in alle drie graden voorkwamen,
in de ergste graad Juist laat op de avond
bjj rijders, die dus in de avondkou had
den gereden. Dokter Wiemer vreesde, dat
twee natiënten enige tenen zullen moe
ten missen.
Dokter Wiemer, die ook arts van de
medische sportkeuring is. vertelde, dat
in het bestuur van de Elfstedenvereniging
overwogen wordt in de toekomst althans
de wedstrijdrijders voor de Elfstedentocht
medisch te laten keuren Dit is zelfs mo
gelijk op de dag van de inschrijving.
Voor de tochtrijders is het keuren tech
nisch niet uitvoerbaar.
Tot het sluitingsuur van de controle in
de „Groenp Weide", te middernacht, ble
ven toerrijders binnenkomen. Maar het
zal op zijn miast nog wei enkele dagen
duren alvorens men een overzicht krijgt
van het aantal rijders, dat de tocht met
mcces heeft volbracht. Alle kaarten moe-
en gecontroleerd worden eer men kan
•eggen hoeveel rijders de tocht officieel
uitgereden hebben
altijd en overal vers dank zij de
handige plastic verpakking
LEEUWARDEN, dinsdagavond
Verschillende personen, waaronder di
verse gezaghebbende figuren uit de Ne
derlandse sportkringen, hebben over het
vreemde slot van de Elfstedentocht hun
commentaar gegeven.
Mr. A. A. M. van der Meulen, burge
meester van Leeuwarden: „Dat de vijf
rijders gearmd binnenkwamen vond ik
niet leuk. Dit is geen sport meer".
Karst Leemburg, winnaar van de Elf
stedentocht in 1929: „De vertoning van de
kopgroep was zonder meer slecht."
Jeen van den Berg: ,,Ik heb 80 km.
alleen gereden. Ik kon niet meer win
nen. De beslissing van de commissie
vecht ik niet aan. Jammer voor die vijf
jongens. Een eerste prijs had ik voor
mij zelf niet bevredigend gevonden, een
tweede prijs eventueel vèl".
Anton Verhoeven (in kopgroep van
vijf): „We hadden wel graag een prijsje
gehad. We zijn tegen het einde alle vijf
een keer gevallen. Een wedstrijd was
daarom onmogelijk. Onderweg spraken
we af: „Allemaal wat, of allemaal niets".
Karei Lotsy, vice-voorzitter van de
F.I.F.A.: „Voor mijn gevoel zit er niets
onsportiefs in. Ik vind de gekozen oplos
sing van het bestuur niet de juiste. Waar
om loot men niet om een winnaar te
knjgen?"
Onder matige belangstelling zijn te
Bergen (N.H.) nationale lange baan-
wedstrijden gehouden. Het ijs verkeerde
in prima staat. De uitslagen luiden: 500
meter: 1. J. Roozendaal (Warmenhui-
zen) 49.0 sec. 2. Olsthoorn (Maasdijk)
49.8 sec. 3 Bakker (Middenmeer) 50.3
sec.; 1500 meter: 1. Bakker 2 min. 40.1
sec. 2. Hopman (Egmond a.d. Hoef) 2
min. 41.0 sec. 3. Olsthoorn 2 min. 41.3
sec.; 3000 meter; 1 Doets 5 min. 34.1 sec.
2 en 3. Hopman en Olsthoorn beiden 5
min. 34.7 sec. Algemeen klasement: 1.
Olsthoorn 159.350 punten. 2. Bakker
159.534 punten. 3. Hopman 160.250 punten.
Vogels heeft de 500 en 3000 meter ge
wonnen bij de nationale lange baan-
wedstrijden te Midwolda; ondanks
zware sneeuwval kwamen er goede tij
den uit de bus. De gedetailleerde uit
slagen luiden: 500 meter: 1. Vogels (Was
senaar) 48.1, 2. Ritzema (Groningen) 48 4
3. Van Schie (Ankeveen) 48.8, 4. Paping
(Dedemsvaart) 48.9; 3000 meter: 1 Vogels
5.26.-. 2. Paping 5.26.9. 3. Ritzema 5.32 7,
4. Vermeulen (Breukelen) 5.35,7- Eind-
klasement 1. Vogels 102.433 2. Paping
103.383, 3. Ritzema 103.850.
Jhr. Quarles van Ufford, vlce-voorzitter
van het N.O.C.: „Als men aan een wed
strijd deelneemt, moet men er ook een
wedstrijd van maken".
L. Steinvoorte, lid van de Technische
Commissie van de K.N.V.B.: „Ik zou ze
hebben gediskwalificeerd. Wat de com
missie gedaan heeft is erg jammer voor
het sportieve resultaat.
Dr. P. van Dijk, voorzitter van de
K.N.W.U.: „Ik acht de oplossing geen
prijzen voor de eerste vijf allerminst
elegant. Ik verwacht van het bestuur, dat
het de zaak nog wel eens nader zal over
wegen".
Ondanks de zware sneeuwval ls de Elf-
merentocht, waarvan de wedstrijdtocht
werd afgelast, een groot succes geworden.
Niet minder dan 6000 toerrijders vertrok
ken tussen negen en twaalf uur uit Sneek
om 85 k.m. op het ijs af te leggen. Het tra
ject was aanvankelijk 78 k.m., doch toen
men de baan door de sneeuwlaag niet
meer kon onderscheiden, werd deze ver
legd en daardoor tevens verlengd.
De voetbalwedstrijd tussen het voorlo
pige militaire elftal en VUC, welke op
woensdag 15 februari zou worden gespeeld
is wegens de weersomstandigheden af
gelast.
Het Zuidafrikaanse parlement is gis
teren na een stormachtige vergadering
over de eerste lezing van het wetsont
werp voor gescheiden kiezerslijsten in de
Kaapprovincie uiteengegaan, nadat de le
den van de arbeiderspartij, die de opposi
tionele minderheid vormen de vergader
zaal verlaten hadden.
Aan hun leider was verzocht de door
hem geleverde scherpe kritiek in te trek
ken. Hij weigerde echter zijn woorden te
rug te nemen.
Ter gelegenheid van de zeventigste
verjaardag van de stichting van Johan
nesburg in september a.s. zullen er twee
Iuchtraces worden gehouden, waaraan
militaire en burgervliegtuigen van alle
landen kunnen deelnemen.
De eerste race zal van Amerika via
Engeland naar Johannesburg, de tweede
van Londen naar Johannesburg worden
gevlogen. Voor prijzen ls een gezamenlijk
bedrag uitgetrokken van 75.000 pond
sterling.
Buiten de hoofdprijzen, waarvan er drie
vallen in de race AmerikaJohannesburg
en vijf in de race LondenJohannesburg,
zijn er twee prijzen beschikbaar gesteld
in iedere race één voor de snelste
tijd. die door een burgertoestel in elk
van de vijf klassen van de race wordt
gemaakt. Verder zullen er speciale be
loningen worden uitgekeerd aan deelne
mers, die zich, naar de opinie van de
organisatoren, gedurende de races bij
zonder verdienstelijk hebben gemaakt.
De organisatie is in handen van de
Royal Aero club in Londen, de National
Aeronautic Association in Washington en
de Aero Club of South Africa in Jo
hannesburg.
De Verkeerskamer van de rechtbank te
Rotterdam heeft gistermorgen de 26-jarige
monteur V.J.W.V. uit Sliedrecht conform
de eis, veroordeeld tot een gevangenis
straf van twee maanden.
Hij had op 31 oktober j.l. nadat hij op
het Zuidplein in Rotterdam de jonge
vrouw G. van der Wal had aangereden,
niet gestopt. De vrouw is overleden.
Vandaag, 15 februari, hoopt de bekende
wielrenner Jan Pijnenburg zijn 50ste ver
jaardag te vieren. In de periode tussen
de twee wereldoorlogen is hij de meest
bekende Nederlandse renner geweest.
Vooral in zesdaagsen en koppelwedstrij
den vierde hij grote triomfen.
In 1929 werd Jan Pijnenburg als prof
debutant meteen sprintkampioen van Ne
derland en de nationale achtervolgings-
titel veroverde hij driemaal. Zijn grootste
successen behaalde „Jan Kanonbal", zoals
hij werd genoemd in de zes-daagse met
Piet van Kempen. Braspenningx en Wals.
Nadat hij in 1938 beslag had weten te
leggen op de Nederlandse titel in de
achtervolging, moest de crack zich tenge
volge van een botsing tijdens de training
uit de wedstrijdsport terugtrekken.
Enkele jaren geleden legde hij de af
stand TilburgDen Bosch nog in een half
uur afen hiermede won hij een wed
denschap. Hij had het traject nl. binnen
drie kwartier moeten rijden.
Voor de vierde ronde van de compe
titie om de F.A.-Cup is maandag voor de
vierde maal de wedstrijd ChelseaBurn
ley gespeeld. Na verlenging was de stand
nog steeds 00. Op 15 februari zullen de
ploegen elkaar voor de vijfde keer op het
terrein van Tottenham Hotspur ontmoe
ten.
Woensdag: 15 februari
Uitzending: vanuit Engels Transit Camp te
Hoek van Holland. Golflengte 25 meter.
22.00 Martin Block,
22.30 Jo Stafford zingt.
22.45 Bing Crosby Show.
23.15 Verzoekplaten.
00.30 Sluiting.
DONDERDAG 16 FEBRUARI
HILVERSUM I (402 m.) 7.00 AVRO, 7.50
VPRO, 8.00—24.00 AVRO.
7.00 Nws. 7.10 Gym. 7.20 Gramm. 7.50 Dag
opening. 8.00 Nws. 8.15 Gramm. 9.00 Gym. v. d.
vrouw. 9.10 V. d. huisvr. 9.15 Gramm. 9.35
Waterst. 9.40 Morgenwijding. 10.00 Gramm. 10.50
V. d. kleuters. 11.00 V. d. huisvr. 11.15 Lichte
muz. 11.45 Caus. 12.00 Twee piano's. 12.25 In
't spionnetje. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.35
Dansmuz. 12.50 Caus. 13.00 Nws. 13.15 Meded,
13.20 Metropole ork. 13.55 Beursber. 14.00 Gramm
14.15 Hoorspel. 14.45 Viool en piano. 15.15 V. d,
zieken. 16.00 Gramm. 16.15. Voordr. 16.30 Gramm
16.45 V. d. jeugd. 17.30 Gramm. 17.45 Rege
ringsuitzending. 18.00 Nws. 18.15 Sport. 18.25
Lichte muz. 18.55 Gesproken brief uit Londen.
19.00 V. d. kleuters. 19.05 Cabaret. 18.25 Lichte
muz. 19.45 V. d. jeugd. 20.00 Nws. 20.05 Omr-
ork. 21.15 Discussie. 21.50 Lichte muz. 22.40 Act.
22.50 Sport. 23.00 Nws. 23.15 Act. 23.25—24.00
Jazzmuziek.
HILVERSUM II (298 m.). 7.00 KRO, 10.00
NCRV. 11.00 KRO, 14.00—24.00 NCRV.
7.00 Nws. 7.10 Gramm. 7.45 Morgengebed. 8.00
Nws. 8.15 Gramm. 9.00 V. d. vrouw. 9.40 School
radio. 10.00 Gramm. 10.30 Morgendienst. 11.00
V. d zieken. 11.45 Gramm. 12.00 Angelus. 12.03
Gramm. (12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33
12.40 Wij van het land). 12.55 Zonnewijzer. 13.00
Nws. en kath. nws. 13.20 Sopr. en piano. 13.50
Gramm. 14.00 Promenade ork. 14.45 V. d. vrouw.
15.15 Weense muz. 15.45 Gramm. 16.00 Bijbel
lezing. 16.30 Viool en piano. 17.00 V. d. jeugd.
17.30 Gramm. 17.40 Koersen. 17.45 Pianokwin
tet. 18.15 Amus.muz. 18.45 Gramm. 19.00 Nws.
19.10 Gramm. 19.20 Soc. perspect. 19.30 Gramm.
20.80 Radiokrant. 20.20 „Alle Hens aan Dek!"
21.45 Gramm. 22.00 Tijdschriftenkron. 22.10
Orgel. 22.35 Gramm. 22.45 Avondoverdenking.
23.00 Nws. 23.15 Sport. 23.2024.00 Gramm.
Engeland, BBC Home service, 330 m.
12.00 Voor de scholen. 13.00 Orgel. 13.25 Voor
de arb. 13.55 Weerb. 14.00 Nws. 14.10 Meded.
14.20 Amus.muz. 15.00 Voor de scholen. Jj>-00
Gramm. 16.35 Hoorsp. 18.00 Voor de kind. 18.55
Weerb. 19.00 Nws. 19.15 Comment. 19.25 Sport.
19.30 Report. 20.00 Gramm. 20.15 Conc. 21.15
Caus. 21.30 Gevar. progr. 22.00 Nws. 22.15 Dis
cussie. 22.45 Muz. legende. 23.10 Caus. 23.45
Parlem. overz. 24.00 Nws. 0.080.13 Koersen
Engeland, BBC Light progr., 1500 en 247 m.
12.00 Mrs. Dale's Dagb. 12.15 Voordr 12.30
Variété-ork. 13.00 Parlem. overz. 13.15 Ork.conc.
14.00 Lichte muz. 14.45 Voor de kleuters. 15.00
Voor de vrouw. 16.00 Gevar. muz. 18-45 Lichte
muz. 17.15 Mrs. Dale's Dagb. 17.30 Caus. 17.45
Orgel. 18.15 Amus.muz. 19.00 Gramm. 1980 Voor
de jeugd. 19.45 Hoorsp. 20.00 Nws. 20.25 Sport.
20.30 Hoorsp. m. muz. 21.00 Gevar. progr. 21.30
Any Answers? 22.00 Concertork., koor en sol.
23.00 Nws. 23.15 Actual. 23.20 Amus.muz. 24.00
Voordr. 0.15 Amus.muz. 0.45 Progr.overz. 0.50
Weerb. 0.55—1.00 Nws.
NDR/WDR, 309 m.
12.00 Amus.muz. 13.00 Nws. 13.15 Operamuz.
16.00 Ork.conc. 16.30 Barokmuz. 17.00 Nws. 17.50
Gramm. 19.00 Nws. 19.15 Kamermuz. 19.45 Hoor
spel. 21.45 Nws. 22.10 Piano. 23.00 Lichte muz.
23.20 Lichte muz. 24.00 Nws. 0.10—1.00 Dans
muz.
Frankrijk, Nationaal programma, 347 m.
12.30 Amus.muz. 13.00 Nws. 13.20 Amus mui
&!2 ^ws- li-05 Y100!^-1; Orgel. 17.55 Gramm*.
£merik. Ui*?- 1J-01 Ork.conc. 20.00 Idem.
23.00 Gramm. 23.45—24.00 Nws.
Brussel, 324 en 484 m.
324 m.ï
11,45 Ork.conc. 12.30 Weerb. 12.34 en 12.40
Oranim. 12.55 Koersen. 13.00 Nws. 13.15 Orgel
\a Ar. ^2gelse les- 14.15 Gramm. 14.30 Franse les.
Oramm. 15.00 Ork.conc. 16.00 Koersen.
}S'S Ork.conc. 17.00 Nws. 17.10 Lichte muz.
17.15 Voor de kind. 18.15 Liederen. 18.30 Voor
?e sold. 19.00 Nws. 19-30 Klankb. 19.40 Gramm.
y?olit- caus. 20.00 Gramm. 20.10 Klankb.
20.40 Verz.progr. 21.30 Jazzmuz. 22.00 Nws. 2215
Muz. caus. 22.5523.00 Nws.
484 m.:
12.00 Gramnj; 13.00 Nws. 14.15, 14.30, 15.00,
en 16-°5 f13™1?- 17.00 Nws. 17.15 Gramm.
19.05 Uw progr. 19.30 Nws. 20.00 Hoorsp. 23.00
Nws. 22.15 Muziek en drama. 22.55 Nws.
BBC. Vitr.. voor Nederland.
17.4^ 18-15 Nws. Feiten van de dag. Eng.
literatuurgeschiedenis. (Op 224 en 50 m.).
d^éeel der°V/,<ïUrn' en weerber. VARA: 20.15
MK WeeL n'™' 20'30 u en Uw Regering,
de T4? ,JJsrevue' 2110 Tien laar Partij
Huwelijksaanzoek,^ JV-spef.enSe 21'4°
37).
Nadat deze overdenkingen hem gedu
rende zijn maaltijd hadden bezig gehou
den, begaf Brereton zich, na afloop van
zijn diner, naar de rookkamer en zette
zich in een clubfauteuil voor de haard
neer.
Zouden Kitely en Stoner om dezelfde re
den vermoord zijn? En bestond er ver
band tussen de beide notities.en de bei
de moorden?
Terwijl Brereton hierover zat na te den
ken, keek hij onwillekeurig de kamer
rond en daarbij viel plotseling zijn oog op
het schetsboek het. legaat van Kitely.
Uit nieuwsgierigheid en zonder het
direct in verband te brengen met het on
derwerp, dat hem bezighield nam hij het
van de boekenplank. Hij kon niet ver
moeden, dat het boek. dat hij in de hand
hield, bijna de gehele oplossing bevatte
van het vraagstuk, dat hem zo in beslag
nam. Op de eerste bladzijde stond het
woord „Schetsboek" en op de volgende
een soort inhoudsopgave, bevattende jaar
tallen in chronologische volgorde en daar
achter de cijfers der bladzijden. Onmid
dellijk zocht Brereton 1881 op en na enig
zoeken vond hij een kranteuitknipsel met
een opschrift in dikke, vette letters:
De verduisteringszaak der Bouwvereni
ging Mallows en Childforth voor het ge
recht te Wilchester. Uitspraak en von
nis.
Daaronder volgde een heel relaas over
de verduistering van de hun toevertrouw
de gelden. Dit was wettig en overtuigend
bewezen. De beschuldigden bewaarden
gedurende de zitting een hardnekkig stil
zwijgen en werden tot twee jaar gevange
nisstraf veroordeeld. Waar het geld ge
bleven was, wist niemand.
Onder het uitknipsel had Kitely aante
keningen gemaakt, welke drie jaar na de
rechtszitting gedateerd waren:
Wilchester 28 juni 1884. Inzake be-
venstaande. Kwam heden hier en had
met de politieautoriteiten een onderhoud
over M. C. en het geld dat door hen
verduisterd werd. Na hun invrijheidstel
ling heeft men niets meer van hen ge
hoord noch gezien. Zij werden tegelijker
tijd in vrijheid gesteld en enkele uren na
dien nog in de stad gezien. Daarna bleken
zij verdwenen te zijn. M. had tegen iemand
die hij ontmoette gezegd, dat zij het plan
hadden om te emigreren. Men gelooft, dat
zij naar Argentinië zijn vertrokken. Hun
familieleden in Wilchester weten niets
van hun wedervaren of laten zich daar al
thans niet over uit. Van het geld geen
spoor; meningen daarover verschillend;
velen zijn er van overtuigd, dat zij het
veilig hadden verborgen en het naderhand
hebben meegenomen."
Voor Brereton was de zaak nu zo klaar
en duidelijk mogelijk.
De oud-detective was toevallig in High-
market komen wonen en had Mailalieu
en Cotherstone herkend als de beide ver
oordeelden van vroeger en had dit beiden
of aan een van hen bekendgemaakt. Dat.
was zeker. Doch er waren andere dingen,
die verre van zeker waren. Wat was
er gebeurd, toen Kitely zich had bekend
gemaakt als iemand, die getuige was ge
weest van hun veroordeling indertijd? Hoe
had hij een en ander ingekleed? Had
hij een poging gedaan om zich met geld
de mond te laten stoppen? Dat was in elk
geval mogelijk.
Maar er was nog meer om over na te
denken. Hoe was de vermoorde kantoor
bediende achter dat grote geheim in het
leven van zijn superieuren gekomen? Ver
nam hij het van Kitely? Dat was onwaar
schijnlijk. Toch had Stoner het overdui
delijk genoteerd in zijn boekje. In ieder
geval was Stoner op de een of andere
wijze in kennis gekomen met het geheim
van Mailalieu en Cotherstone. Was de
daad van Stoner echter het gevolg van
deze bekendheid met dat geheim? Opper
vlakkig beschouwd leek daar wel verband
tussen te bestaan. Maar wie had hem die
dodelijke slag toegebracht? Was het Mai
lalieu? Was het Cotherstone?
Dat eqn van beiden of beiden de moord
op Kitely en mogelijk ook die op Stoner
gepleegd hadden, stond voor Brereton ab
soluut vast. Doch door die nieuw verkre
gen zekerheid voelde hij zich in een wan
hopige situatie gedrongen. Als raadsman
en verdediger van een onschuldige, was
het zijn plicht, alle bijzonderheden in het
gedrag van degenen aan wier schuld hij
geloofde, na te pluizen. Dit plaatste hem
in een moeilijke verhouding Mailalieu
deerde hem niet, indien hij schuldig was
moest hij ook de gevolgen van zijn mis
daad maar dragen. Maar Cotherstone was
de vader van het meisje, dat de vrouw
zou worden van zijn vriend Bent. Het was
een zeer onverkwikkelijk geval. Door zijn
plicht te doen zou hij schande en oneer
brengen over een familie, waarmede zijn
boezemvriend spoedig zou wórden verbon
den met onverbrekelijke banden. Maar
het was in elk geval beter dan een on
schuldige te laten lijden en boeten. En ter
wijl hij in somer nadenken de kamer van
Bent op en neer liep, maakte hij het be
sluit, Bent alles te vertellen, zodra hij
thuis zou komen. Na enige minuten zette
hij zijn hoed op, trok zijn jas aan en ging
het huis uit. Het was ongeveer half acht.
de maan scheen helder en voor een vroe
ge novemberavond was het reeds koud.
De plotselinge overgang van de kamer-
warmte in de lichte vorstkoude, werkte
verkwikkend op zijn verhit gemoed; hij
stak een pijp op en nam het besluit een
ferme wandeling te gaan maken naar bui
ten en inmiddels over alles nog eens heel
rustig na te denken. Brereton had er
steeds van gehouden lange wandelingen te
maken en begaf zich ook nu met veel
ongewektheid op weg. Hii had echter geen
honderd meter gelopen in de richting van
de heide, toen Avice Harborough hem te
gemoet kwam.
Ik was juist van plan naar u te ko
men. zei ze kalm. Ik heb iets gehoord,
dat ik meende u onmiddellijk te moeten
mededelen.
O ja?, zei Brereton.
Avice trok een brief uit haar tasje en
gaf hem aan Brereton. Een half uur gele
den ongeveer werd dit briefje door een
jongen bezorgd, verklaarde zij. Het komt
van een oude vrouw, juffrouw Hamph-
wait, die zeer eenzaam, ergens voorbij de
Harwickgroeve woont. Kunt u 't lezen bij
het maanlicht?
Ik zal 't in elk geval proberen, zei
Brereton, terwijl hij de brief uit de en
veloppe haalde. Deze gaf hij terug aan
Avice: Houdt u die zolang, vast, ik zal
eerst een lucifer aansteken, want bij het
maanlicht kan ik toch niet voldoende zien.
Hij streek een lucifer aan en begon te le
zen.
„Indien juffrouw Harborough zo goed
wil zijn bij Susanna Hamphwait te komen
zal zij u iets vertellen, dat wellicht van
belang voor haar is.
Ah, riep hij, terwijl hij de lucifer
wegwierp. Hoe ver is het lópen naar het
huisje van die oude juffrouw?
'n Goed kwartier ongeveer, ant
woordde Avice.
Zoudt u er dan nu heen kunnen
gaan?
Het was mijn plan om nu te gaan.
Laten we dan samen gaan, zei Bre
reton. Als mijn tegenwoordigheid door
haar niet gewenst wordt, zal ik u bij baar
alleen laten en in de omgeving op u
wachten. Natuurlijk heeft zij u iets met
betrekking tot uw vader te zeggen.
Denkt u dat ook? vroeg Avice. Ik
hoop het.
(Wordt vervolgd).
Horizontaal: 1. aziatisch schiereiland 5.
Slanke, 9. zwaardvis, 10. speelgoed, 'll
landbouwwerktuig, 14. maandstand (afk
fa- pl. in N.-Holland, 17. part, 18. stof-
maat, 19. aardappel, 20. zangnoot, 21. be
staat, 23. platte steen, 25. heilige 26.
Europeaan, 27. slim, 28. meisjesnaam, 29.
onder andere (afk.), 31. gewicht, 35.
woonschip, 36. pl. in Duitsland, 37. juiste
gewicht.
Verticaal: 1. herkauwer, 2. muziekin
strument, 3. godsdienst (afk.), 4. de som
ma van (afk.), 5. rondhout, 6. deel v. d.
bijbel (afk.)), 7. voertuig, 8. ieder, 12.
vruchtennet, 13. onvruchtbaar, 16. vrucht
je, 17. vogel, 22. toiletartikel, 23. bovenste
deel, 24. onderricht, 25. deel v.e. ladder,
28. gesloten, 30. krantenjongen, 32. vaar
tuig (afk.), 33. de onbekende (afk.), 34.
fr. onbep. vnw., 35. eng. voorzetsel.
J
i
t'
1
J
t
>c
Bsa-'»
/i
V4
'f
Jo
tl
ij
tr
a
Je
3)
JS
'S
il
Horizontaal: 1. et, 3. fruit,-7. ko, 9. dor,
11. art, 12. dop, 13. nora, 15. emoe, 18. be
ramen, 21. stek, 32. isar, 25. lij, 26. eg, 27.
in, 28. a.e., 29. aden, 32. eelt, 34. termiet,
377. anna, 38. edel, 40. oma, 41. git, 43. rob!
45. a.p., 46. leest, 47. la.
Verticaal: 1. ed, 2. ton, 4. raar 5. ur, 6.
item, 7. koe, 8. op, 10. robe, 12.'dons, 14.
rekenen, 16. meineed. 17. islam, 19 ai,
20. kreta, 22. tijd, 24. aal, 30. etna, 31.'om,
33. eter, 35. rage, 36. iets, 37. amp, 39. lol,
40, o.a., 42. ie, 44. ba.