Minister Cals sprak weer 2 uur
Nederlandse speelfilmproduktie
maakt goede kans
J HOFNAR
Autosnelweg Antwerpen-Roer
vóór 1960 voltooid?
Jhr. mr. Marc W. van Weede
Twee gegadigden voor commerciële televisie
AMSTLEVEN
DRAADLOOS
CONTACT
'X BOUQUET22c* t
Het weer en de
bezorging van
de courant
Gaat het een strijd worden om het
weekeinde?
In één nacht
Sun balm
Het wrekend
verleden
Met Melbourne in zicht: extra regerings
subsidie voor het N.O.C.
Begeerde verbinding met Duitsland
geregeld!
ook t'huis
Het natuurlijk
bronwater uit de
Belgische Arden
nen. Bevordert de
spijsvertering.
Overal verkrijgbaar
Wereld-rubber-
pi'oduktie en -verbruik
in 1955
Bloedi
se
botsing
Tunesië
De werkloosheid steeg
in januari
Gewaardeerd diplomaat verlaat zijn post
Smokkelaar reed door
ketting
Zes kalveren in personen-auto
ZAANHAGEL
DONDERDAG 16 FEBRUARI 1956
PAGINA S
Geen radiobeslissingen
van dit kabinet
Aanvraag commerciële t.v
tiaar radioraad
Vraag uw winkelier!
DRINKT
Nieuwe records
OM CARNAVALSGELD
VERLEGEN?
Twee Maastriehtse knapen
pleegden inbraak
in
NIEUW LEVEN IN
WINTERLANDSCHAP
Gevolgen van winterseizoen
VERGADERING
ROTTERDAMSCHE BANK
beste 1
De échte chocoladekorrels
van echte, chocola!
68 cent I
VOORBURG ZAT TWEE
UUR IN HET DONKER
Levensverzekering
BUREAU VOOR
PERSONEELVERZEKERING
Uw handen gaaf en zacht
EISENHOWFR MET
VAKANTIE
Roman door J. S. FLETCHIR
Vertaald door F. VAN VELSFIS
e^v" -
's-GRAVENHAGE, 15 februari 1956
Het tweede gedeelte van de begrotingsbehandeling van het departement
van O., K. en W. is zó veelomvattend, dat hierbij van beleidskwesties geen
sprake kan zijn. Dit gedeelte omvat namelijk Jeugdvormmg en Volks
ontwikkeling, Lichamelijke Opvoeding en Sport, Radio, Televisie en Pers,
Kunsten, Oudheidkunde, Natuurbescherming en Buitenlandse, betrek
kingen. Hier komen dan allerlei vragen naar voren over toneelgezelschap
pen, subsidies aan kunstenaars, de gelden voor radio en televisie, kortom 'e
veel om op te noemen.
Minister Cals zeide dit gedeelte dan ook slechts summier te kunnen
behandelen, maai ook daarmee nam zijn antwoord op deze afdelingen
altijd nog twee uur in beslag.
Wij doen er slechts enkele grepen uit.
Voor het definitief samenstellen van de
Baad voor de Jeugdvorming is het wach
ten nog op enkele bereidverklaringen
van mensen, die voor deze Raad zijn aan
gezocht. Zo spoedig als deze er zijn, zal
tot installatie van deze Raad kunnen
worden overgegaan. De vrijetijdsbeste
ding noemde minister Cals een groot pro
bleem. De eerste inventarisatie is gevolgd
door een onderzoek op brede basis door
het Centraal Bureau voor de Statistiek
en het uitgebrachte rapport is nu in
druk. Het C.B S. zal echter ook nog een
onderzoek instellen naar de vrijetijdsbe
steding in het algemeen.
In de sector sport deelde de minister
hiede te zullen najaan of voor 1956 met
de Olympische Spelen te Melbourne in
het verschiet een extra subsidie kan wor
den gegeven aan het Ned. Olympisch
Comité, wat wellicht mogelijk zal zijn,
omdat de subsidie van '55 niet geheel is
gebruikt.
De nieuwe Radiowet, welke minister
Cals heeft ingediend, zal door dit minis
terie wel niet meer kunnen worden af
gehandeld, daar het uitblijven van de
M-v.A. verband houdt met de kwestie
van de televisie, welke het radiobestel
heeft doorkruisd.
Na besprekingen met de Radio-Unie
is men gekomen tot een bedrag van
850.000 voor investeringen.
Intussen zijn hier de financiën het zor
genkind. De begrotingen van de Omroep
verenigingen sluiten niet meer en reser
veringen zijn niet meer mogelijk. De mi-
bister zag drie mogelijkheden om hieruit
te geraken en wel: le. verhoging van de
luisterbijdrage van 12 tot 15 of 18 gulden
wat resp. 7 en 14 miljoen per jaar zou
Sp t??Fen: de tweede mogelijkheid van
e bijdrage voor de Wereldomroep eruit
j,,wT'en en 'oa °P de begroting brengen.
5 miroü verlichting zou betekenen van
schafiin^erf'rt lu'sterbijdrage af-
van O K en w® h op de begroting
van'di^kabinet^n^f'meer ^"verwachters
De zendtijd voor de politieke partijen
is om advies bij de Radioraad en wel over
de wijze waarop en de mate waarin deze
moet worden gegeven, In ieder geval
I was de minister niet van plan zendtijd te
geven aan partijen, die de volksvrijheid
ondermijnen, het zou al te dwaas zijn hen
daartoe de middelen der volksvrijheid in
handen te geven.
Ook de tweede aanvrage voor de com
merciële televisie is om advies in handen
gesteld van de Radioraad, de minister
hoopt dit advies binnen afzienbare tijd
te ontvangen. Door commissies binnen de
Radioraad worden rapporten uitgebraci
en er zijn reeds hearings gehouden.
Voor de toneelgroëp „Theater" was de
minister bereid groter steun voor het ko
mende seizoen ernstig te overwegen, een
steun zoals gegeven wordt voor de ge
zeischappen in het westen, maar dat im
pliceert, dat dan ook de steden in andere
gewesten dezelfde subsidie zullen moe
ten geven als de grote steden in het wes
ten geven.
Voor het operagezelschap „Forum" wil
de minister iets meer doen, als ook ge
meenten en provincie hun subsidie ver
hogen namelijk op basis van fifty-fifty
Tenslotte vertelde de minister over de
Nederlandse speelfilm, dat men zal moe
ten komen tot een continue speelfilm
produktie. Binnen enkele weken zullen
de plannen hiervoor worden bekend ge
maakt. Minister Cals had hoopvolle ver
wachtingen dienaangaande, nu ook het
bedrijfsleven zich hiervoor interesseert.
Indien de plannen goed zijn is de minis
ter bereid deze daadwerkelijk te steunen.
Er volgden korte replieken en nog een
antwoord van minister Cals.
Morgen zal er over de moties en over
de begroting worden gestemd.
F. S.
(Van onze Brusselse correspondent) I meenschappelijke snelweg het bergachtige
'i-ï 71U1 -» mooeirtf ,,ni
SPA
De
thed
Internationale Rubbergroep heeft
e?edeeld, dat de wereldproduktie en
teth-°nSUlnp*'e Van na'llUrrubber en syn-
hot ,'Selle rubber In 1955 nieuwe records
hebben bereikt.
droeiT Produktie van natuurrubber be
ton, te °ri8 laar 1.895.000 (v.j. 1.802.500)
rubbe-T^li' de produktie van syntetische
Het verb -000 (vJ' 716-388> t°n bedroeg
v°rig i ru'k van natuurrubber beliep
verbruit 1830.000 (1.765.000) ton en het
fy-j. 740 nrman synthetische rubber 1.055.000
De inïJJ) ton.
1955 op-, ?nesische produktie werd voor
d op 733.786 ton.
Bü de bespreking in de Kamer van zijn
begroting heeft de Belgische minister van
openbare werken, de heer Van Audenho-
ve, de formele belofte gedaan, dat een ge
plande autosnelweg van Antwerpen
naar de Roer, vóór het jaar 1960 een vol
dongen feit zal zijn. Dit is vooral van
groot gewicht voor de haven van Antwer
pen, waar men reeds sedert lang be
toogt, dat, mede in verband m.t de voor
sprong van Rotterdam, een dergelijke
weg voor de be'- sen der Scheldekaden
absoluut onmisbaar is.
De Belgische regering schijnt thans een
bijzondere inspanning te willen doen voor
het aanleggen van een autosnelwe die
via Luik, Antwerpen met Duitsland zal
verbinden.
Bij het bepalen van het tracé van de
ze weg is rekening gehouden met de ver
wachte industriële uitbreiding in de Kem
pen en Limburg en de ligging van het
Albertkanaal. Het tracé volgt nagenoeg
de zuidzijde van dit kanaal van nabij
Antwerpen tot Hasselt en loopt dan recht
streeks naar Luik, zonder de grote bocht
van het kanaal van Lanaken te volgen
Het loopt door de Maasvallei ten noor
den van Luik, op de rand van de grote
nijverheidsagglomeratie. Na het passeren
van de Maasvallei, waar een verbinding
komt met de autosnelweg van Luik naar
Maastricht, bereikt het trace van de ge
(Van onze correspondent).
In de late avond van carnavalsmaandag
werd ingebroken bij de winkelier G. aan
de Boschstraat te Maastricht. Er werd
hier 4000 buit gemaakt. De recherche
slaagde erin nog diezelfde nacht een der
daders, de 18-jarige P. C. V. te arresteren
en de daarop volgende dag de hand te
leggen op diens mededader, de 17-jarige
R. J L. Het geld kon in zijn geheel
worden achterhaald. Beide knapen zijn
ingesloten.
B"
de Tunpc,-r.bïtsing tussen aanhangers van
hationalisticpu Pf6.1"'6!", Boerguiba, en de
twintig Tim -- 'eider- Ben Joessef, zijn
■Bet gevecht't5s om bet 'even gekomen.
Boerguiba's v ®?n met een aanval van
Joessef. Eerstep e"ngen op die van Ben
waaronder twepnuemden ver'oren vijf m
Joessef. Eerstaen°den en drie vermisten
man. waaronde^ t«,emden verloren vijl
misten, de laatster, ee--4?.den en drie ver-
vijftien man.
EG^PFSrLTnr? ATTERIJEN
beschoten SCHIP
Egyptische kustbatteriien hl,
ren geschoten op een vraeht^v glSt6~
tweeduizend ton dat bij n„. lp. van
tische territoriale wateren was hin gyp"
varen. Het schip stopte ^kon TT
onderzoek. dat vijf uur duurde af
voortzetten Gebleken is. dat het seh-n
biet is beschadigd en op weg was naaP
De veehouder J. Kieftenburg uit Abbe-
kerk kwam gistermorgen, toen hij per
auto voederbieten en hooi naar zjjn scha
pen langs de Afsluitdijk ging brengen,
tot de verrasende ontdekking dat zijn be
zit was uitgebreid met een lammetje, dat
vrolijk in de sneeuw rondhuppelde Het
diertje moet gisternacht in het barre land
schap geboren zijn. Ooi en lam zijn nu
in de boerderij ondergebracht.
massief van de rechteroever om daarna
uit te komen op de hoogte van Barchon
en dan oostwaarts voort te lopen over
Melen en het zuiden van Herve. Een toe
gang is voorzien aan de kruising met de
weg Luik-Aken, zodat het verkeer van
Antwerpen en Brussel naar deze laatste
stad over de huidige weg geheel de Luik
se agglomeratie zal kunnen vermijden.
Een andere toegang n.l. tot de weg Bat-
tice Verviers, bedient dit laatste centrum,
Dan loopt het tracé verder oostwaarts
ten noorden van Bilstain en 't Grunhault
woud. Het snijdt de weg Welkewaadt-Eu-
pen tussen die twee bebouwde kommen
die een toegangscomplex willen krijgen
Vervolgens zwenkt het tracé noordoost-
waarts, loopt ten westen van Walhorn en
Eijnatten, kruist de weg Eupen-Aken
daalt over Brand om vóór Echweller aan
te sluiten op de bestaande autotrada van
Aken naar Keulen. Van Antwerpen af tot
aan de Duitse grens, bedraagt de af
stand 152 km.
Uit dit tracé kan men opmaken, dat de
ze weg niet alleen Antwerpen met Duits
land zal verhinden, maar dat ook belang
rijke regionale centra erdoor zullen be
diend worden, zoals Herentals, Geil, Tes-
senderlo, Diest, Leopoldsburg. Beringen
Hasselt, Belzen, Tongeren, Luik, Verviers
en Eupen. Met het Albertkanaal zal hij
ook een soort sleutel zijn van de indus-
trlele ontsluiting van de Kempen en van
Limburg.
In de loop van januari is het aantal
werkloze mannen toegenomen van 47.783
tot 49.700, de bezetting van de aanvullen
de werken steeg van 15.017 tot 19.953, zo
dat de totale geregistreerde arbeidsreser
ve van 62.800 met 6853 tot 69.653 opli -
Deze stijging, zo deelt men ons van de
zijde van het ministerie van Sociale Za
ken en Volksgezondheid mede. vloeide
vr'iwel geheel voort uit het winterseizoen
waardoor een verdere inkrimping van de
werkgelegenheid optrad, vooral in de
bouwnijverheid en de landbouw. In ver
gelijking met eind januari 1955 lag de ge
registreerde arbeidsreserve op het eind
van de verslagmaand in vrijwel alle be-
drijfsklassen en beroepsgroepen lager.
In totaal bedroeg dit verschil bijna
23.000, hetgeen aan de gunstige conjunc
tuur valt toe te schrijven.
De relatieve werkloosheid was eind ja
nuari het hoogst 'n Drente met 45 werk
lozen per 1000 mannelijke beroepsbeoefe
naren en het laagst in Limburg met 7.
het rijksgemiddelde bedroeg 16, tegen 15
op 31 december.
Het aantal als werkloos geregistreer
de vrouwen daalde van 4342 tot 4203. De
geregistreerde vraag naar vrouwelijk
personeel steeg van 31.906 tot 33.740. Voor
al de behoefte aan kantoorpersoneel en
huishoudelijk personeel bleek te zijr
toegenomen.
Dat de weersomstandigheden van
de laatste dagen belemmerend wer
ken op het couranten-vervoer valt
licht te begrijpen. Als een gevolg
van vorst en sneeuwval deden zich
op verscheidene plaatsen gemiste
post- en treinaansluitingen voor,
die een vertraagde ontvangst van
de courant veroorzaakten. Voor
zover mensenhanden hieraan iets
kunnen verhelpen, zijn maatrege
len onzerzijds niet uitgebleven.
Voor gevallen van force majeure
echter roepen wij de clementie
van onze lezers in.
DE DIRECTIE.
(Van onze Romeinse correspondent)
(Van onze correspondent)
Tot 15 weken gevangenisstraf met af
trek, waarvan 7 voorwaardelijk, veroor
deelde de Economische politierechter te
Breda, de veesmokkelaar A. van R. uit
Wuustwezel. Van R. was op 18 sept. '55
met een personenauto, waarin zes kalve
ren lagen, door een door de douane ge
spannen ketting gereden. Op de tweede
ketting bij het Meersebruggetje onder
Rijsbergen, waar de kommiezen op post
stonden, was hij gestrand en belandde hij
met zijn wagen in de berm van de weg.
Ondanks de toesnellende kommiezen kon
Van R. nog de vlucht nemen. Maar op
18 jan. herkenden de beide ambtenaren
hem in een dienstwagen van de politie
te Rijsbergen.
Onbarmhartig lagen de zes kalveren
met de vier poten aan elkaar gebonden
half bedwelmd achter in de personen
wagen. Maar in het milieu zwijgt men.
Op de verklaring van de officier, dat
tjyee andere leden van het komplot op
het ogenblik voor een nieuwe smokkel-
zaak in België vastzaten, haalde Van R.
onwetend de schouders op. Twijfel om
trent de identiteit van de gevluchte be
stuurder van de wagen was spoedig op
gelost, toen Van R. op de vraag van de
officier of het mogelijk was dat de beide
kommiezen hem bij zijn vlucht °P drie
meter afstand in het gezicht hadden ge
zien, antwoordde: „Dat kan best zijn!"
Onverbeterlijk achtte de officier de ver
dachte, die nu zijn komplot wilde ver
zwijgen om er zo spoedig mogelijk in te
kunnen terugkeren
ROME, 12 februari 1956.
Met oprechte spijt is in Rome
het bericht vernomen, dat de Ne
derlandse gezant bij de H. Stoel,
jhr. mr. Marc. W. van Weede,
wordt overgeplaatst naar een an
dere post, waar hjj volgens nog
niet bevestigde geruchten ambas
sadeur zou worden.
Zijn positie in Rome kan men
uniek noemen. Om de simpele re
den, dat er onder de diplomaten bij
het Vaticaan niet één is, die zulk
een waardering geniet als hij. Het
feit, dat hü ongewoon lang op deze
post heeft gewerkt, (ni. bijna
twaalf jaar), kan geenszins tot
verklaring dienen van dat te't: er
zijn er, die hier langer waren!
De heer Van Weede arriveerde
in Rome, kort na de bevrijding van
de Eeuwige Stad. Er heerste een
vrijwel totale ontwrichting mo
reel en materieel onder de ge
allieerde bezetting, waarvan nie
mand begreep of zij „vijandelijk"
of „vriendschappelijk" moest he
ten. Er bestond gebrek aan letter
lijk alles en de oorlog woedde
voort. Dat was juli 1944. Op 16
augustus overhandigde hij zijn ge
loofsbrieven aan de Paus en begon
zijn moeilijke taak in een voor hem
als niet-katholiek totaal vreemde
Wereld. Bovendien was hij, (zoals hij het
zelf uitdrukt) piepjong": net veertig
jaar oud. En naar wij menen te weten:
de jongste Nederlandse chef-de-mission;
tengevolge van de oorlogsomstandighe
den lang voor „zijn beurt" benoemd.
Overigens kende hij Rome, waar zjjn
vader van 1910 tot 1912 gezant bij het
Quirinaal was geweest. En later, van
1938 tot 1940, was Van Weede opnieuw
in Rome als eerste gezantschapssecreta
ris (eveneens bij het Quirinaal, daar ons
land toen geen diplomatieke betrekkin
gen met het Vaticaan onderhield). Hij
kende dus Rome, maar het Vaticaan ken
de hij beslist niet. En nu hij heengaat,
wordt van hem gezegd zelfs door ver
grijsde Curie-prelaten dat hij het Va
ticaan. beter kent dan welke andere di
plomaat ook.
Hij en mevrouw Van Weede laten een
aantal vrienden achter, dat in zijn ver
scheidenheid beter en duidelijker hun „po
sitie" illustreert dan een lange beschou
wing. Onder de Curie-kardinalen zijn er
verscheidene, die hen beiden als intieme
vrienden beschouwen. En de prelaten
van het Staatssecretariaat bewezen op
soms merkwaardige manier hun vertrou
wen in deze andersdenkende, rustige di
plomaat. Daarnaast zijn er de vele onbe
kenden, die hij hielp of voor wie hij zich
inspande; landgenoten en vreemdelingen,
Tijdens de algemene vergadering van
aandeelhouders in de Rotterdamsche
Bank N.V. sprak één van de aandeelhou
ders er zijn bevreemding over uit, dat
vanuit de Tweede Kamer aan de minister
van Financiën vragen zijn gesteld naar
aanleiding van het dividendvoorstel Rot
terdamsche Bank, dat uitkering van 10
pet uit de agioreserve inhoudt.
De voorzitter van de vergadering, mr.
H. L. Woltersom deelde de bevreemding
van de aandeelhouder. Het vragenstellend
kamerlid had de minister verzocht het
voorstel van de bank ongedaan te maken,
doch, aldus mr. Woltersom, de regering
kan dit besluit van aandeelhouders niet
ongedaan maken. Waar het om gaat is,
of de uitkering belastingvrij zal zijn of
niet. Volgens de geldende bepalingen is
zo'n uitkering belastingvrij.
Ook werd door één der aandeelhouders
nader geïnformeerd naar het proces,
waarvan in het verslag sprake is en in
verband waarmee uit de winst een be
drag van 5 miljoen in de open reserve
is gestort. Spreker meende uit het ver
slag te moeten opmaken, dat het gealli
eerde gelden waren, die bij de bank wer
den gedeponeerd en hij begreep niet hoe
de regering verband kon leggen met het
Besluit Vijandelijk Vermogen. De voor
zitter verklaarde evenmin te begrijpén,
dat de bank vermogen an de „paymas
ter" zou hebben moeten aangeven bij het
Beheersinstituut.
Het is steeds gewoonte geweest, wan
neer de bank bij een proces is betrokken,
het gehele daarbij gemoeide bedrag te
reserveren, hoe de zaak er ook voor
mocht staan. Dit is thans ook gedaan.
Maar aangezien de regering de gewoonte
heeft tot in hoogste instantie te procede
ren, zal het nog wel een paar dagen
duren, voor over genoemd bedrag zeker
heid is verkregen.
De jaarstukken en het dividendvoorstel
werden vervolgens met algemene stem
men goedgekeurd.
De aftredende gezant
over wie hjj zelf zwijgtVrienden on
der de hoge adel en in de Romeinse so
ciety. maar ook onder de niét-vooraan-
staanden, de armen en de behoeftigen.
Een bont gezelschap, dat thans eenstem
mig zjjn vertrek betreurt.
De Paus persoonlijk heeft bij herha
ling blijk gegeven van Zijn waardering
en genegenheid voor deze Nederlandse
gezant, die nimmer ontbrak en die altijd
onder de eersten was, die blijk gaven van
medeleven als het de persoon van de H.
Vader betrof: bij feestelijke evengoed als
bij droevige gelegenheden, in de dagen
van Zijn ziekte evenzeer als bij een jubi
leum of een herdenking. Want als jhr.
Van Weede érgens het geheim van kent,
dan is het dit: de kleine attentie, het
meeleven, het „aanwezig zijn" kortom,
het „gebaar".
Hoe vreemd het ook klinkt, men kan
zeggen, dat Van Weede eigenlijk twaalf
jaar Vaticaan betekent Twaalf hevig-
bewogen jaren van wereld-oorlog, koude
vrede, kerkvervolging in dit centrale
punt, waar hij met een zeldzaam begrip
en met een ongehoorde kennis van men
sen en zaken aanwezig was, werkte, ob
serveerde. En altijd op de eerste plaats
in dit wereldcentrum, dat het Vaticaan
is, vertegenwoordigde hij het verre, klei
ne Nederland, dat dank zij hém tot een
vertrouwd, bekend en rustgevend begrip
kon worden in een wereld vol onrust,
conflicten en ellende.
Het noemen van hoogtepunten is on
begonnen werk: het gouden priesterjubi
leum van de H. Vader, het H. Jaar, het
MariajaarHoeveel nationale bede
vaarten, hoeveel pelgrims, hoeveel Ne
derlanders heeft hij geholpen, begeleid,
leren kennen? Van de kardinaalshoed van
kardinaal De Jong tot Radio Anno San
to en van het geschenk van de Paus aan
Koningin Wilhelmina bij haar vijftigjarig
kroningsjubileum tot de pauselijke hulp
aan ons land in watersnood twaalf ja
ren
Overigens was kardinaal De Jong de
eerste kardinaal, die bij de heer en me
vrouw Van Weede aan tafel te gast was,
zoals de gezant bij die gelegenheid (okt.
1946) met een zekere ontroering in zijn
speech opmerkte. Maar aan de andere
kant was het bij onze gezant, dat mgr.
Montini vlak voor zijn vertrek naar
Milaan ten afscheid kwam eten; alle
andere uitnodigingen had hij afgeslagen.
En zo zal de plechtige Paus-mis ter ere
van de tachtigste verjaardag van de H.
Vader de laatste keer zijn, dat de lange
vertrouwde gestalte van „dé" Nederland
se gezant en de tengere elegante figuur
van zijn echtgenote in de diplomaten
loge gezien worden. Dan volgt nog de af-
scheidsaudiëntie bij de Paus. En daarna
het vertrek.
Niet alleen de katholieken, maar ons
gehele land mag dankbaar zijn voor wat
deze voortreffelijke vertegenwoordiger
van onze Koningin heeft gepresteerd op
een moeilijke post, met een delicate taak
en in hevig bewogen jaren.
150 gram
attractief strooipakje
"Vervaardigd' van de
Cacao de Zaan met
volle ca cao-aroma!
Gisteravond heeft Voorburg ruim twee
uur zonder elektrisch licht gezeten, daar
er kortsluiting was gekomen op de plaats,
waar de voedingskabel voor het G.E.B.-
station Voorburg binnenkomt. Er werd
een hulpvoedingskabel aangelegd en om
kwart voor elf kon men te Voorburg met
licht naar bed gaan. De storing was om
half negen begonnen. De Blauwe Tram
ondervond geen hinder, omdat de tram
de stroom niet, zoals Voorburg, van Den
Haag betrekt, maar van het provinciale
iet.
Over gebrek aan plannen voor een
commerciële televisie in Nederland heb
ben we beslist niet te klagen.
In Den Haag bestond reeds de „Onaf
hankelijke Nationale Televisiestichting",
die zich ONTV noemt en die al geruime
tijd geleden een aanvraag om een con
cessie bij de minister van O. K. en W.
heeft ingediend. Sinds verleden week
vrijdag is daar ook ai in Den Haag
de „Televisie-Exploitatie Maatschappij
N.V." bijgekomen. Nederland is nu dus,
althans wat gegadigden betreft, ai even
ver als Engeland, dat tegen elke honderd
Nederlandse kijkers er even zovele duizen
den heeft. Volgens de jongste officiële cij
fers zijn er namelijk hier te lande op het
ogenblik ruim 34.200 geregistreerde tele
visietoestellen.
De oudere O.N.T.V., die in de berichten
over de oprichting van de T.E.M., zoals
we de nieuwste Nederlandse aanwinst op
het gebied van de televisie maar kort
heidshalve zullen noemen, kennelijk met
de grootste aandacht heeft gelezen, dat
deze laatste zich „voorts ten doel stelt het
deelnemen in en het overnemen van on
dernemingen met aanverwant doel", heeft
zich gehaast met nadruk te verklaren,
dat de oprichting van de T.E.M. geen en-
kele verandering heeft gebracht in haar
plannen tot verzorging van commerciële
televisie-uitzendingen. De O.N.T V, heeft
er namelijk van het begin af mee gere
kend, dat er meer dan één concessie zou
worden verleend.
Tot nog toe, aldus werd verder meege
deeld, hebben 33 bedrijven deelneming
toegezegd in de O.N.T.V, die „een open
organisatie zal zijn, zodat Zowel naar aan
tal als naar soort het bedrijfsleven onbe
perkt in deze stichting kan deelnemen"
Tot slot wordt de verzekering gegeven,
dat de toegezegde deelneming van het be
drijfsleven in de O.N.T.V. ruim voldoende
geldmiddelen garandeert.
En daar zitten we dus nu al weer met
twee vooralsnog concessieloze commer
ciële televisies, die ongetwijfeld ieder
voor zich de kunst van de alleen zaligma
kende reclame voor zich zullen opeisen.
De hokjes- en zuilengeest in Nederland,
die, als we ons niet deerlijk vergissen,
door sommige deelnemers in beide nieu
we TV-ondernemingen ten sterkste wordt
gelaakt, beperkt zich dus niet alleen tot
de wereldbeschouwing, tot de politiek of
tot de (niet-commerciële) radio en tele
visie. En dat terwijl de Tweede Kamer in
meerderheid helemaal niets voor een
commerciële televisie hoogstens voor
reclame in de televisie voelt. Vandaar
natuurlijk, dat de T.E.M. in haar statuten
spreekt over „het uitzenden van televisie-
geconstateerd. Dit is gedeeltelijk te wij
ten aan het feit, dat de adverteerders, die
aanvankelijk storm liepen voor de com
merciële televisie, thans de balans van
de kosten en resultaten van het nieuwe
medium beginnen op te maken.
De resultaten van Associated Televi
sion onder leiding van de theater-mag-
programma s van cultureel en artistiek I naat Val Parnell, die de uitzendingen
verantwoorde hoedanigheid en van re- tijdens het weekeinde verzorgt zijn be-
clameboodschappen gedurende een be- ter. De inkomsten over januari 'bedragen
perkt gedeelte van de zendtijd" en over bijna 2.500.000,—. wat hoger is dan in
de mogelijkheid, dat de regering enkele november en december, maar toch nog
lede .1 benoemt in de raad van advies, beneden oktober. Niettemin lijdt ook deze
welks taak het zal zijn adviezen op cul- maatschappij nog verlies,
tureel gebied te geven aan de T.E.M.- De grote zorg van beide maatschap
directie. pijen, dde er op vertrouwen dat hun ver-
liezen zullen verminderen, als de stations
intussen kan het geen kwaad om de si- in Birmingham en Lancashire openen, is,
tuatie van de commerciële televisie in En- wat er zal gebeuren als in de zomer 'het
Se'and, waaraan de oprichters van de I aantal TV-kijkers daalt
T.E.M. zich ongetwijfeld hebben gespie- Hoe dit in de toekomst ook moge zijn,
geld, eens wat nader te bekijken. Mis- reeds thans kan met vrij grote zekerheid
schien kunnen we er dan enig idee van worden verondersteld, dat commerciële
krijgen, in welke richting de vermeer- televisie uit financiële overwegingen de
dering van het aantal zenduren, die zoals voorkeur zal geven aan het weekeinde,
in de beschouwingen van de T.E.M. staat met name aan de zaterdagavond Maar
te.lezen, de tevredenheid van de televisie-1 °t één avond en een zondag per week
kijkers zal bevorderen, zich mogelijk zal I voldoende zijn om twee TV-maatschap-
bewegen. pijen in het leven en aan winst te hei-
De ontvangsten van de commerciële te-l^ Valt voorlopie strikt betwijfelen,
levisie, die op weekdagen in het gebied t T/ „„7
van Londen uitzendt, zijn op schrikba- P •mSC'tcnn
rende wijze gedaald. „Karas springt uit het raam", een vrij
In januari j.l. ontving Associated Redif. naief en doorzichtig detectivespelletje
fusion, de programma-contractanten
1.350.000 minder dan in november van
verleden jaar. Dit was verreweg de
slechtste maand sinds de commerciële te
levisie in Engeland in september begon.
In november bedroegen de ontvangsten
4.000.000, in januari ongeveer 2.650.000.
Van deze daling in de ontvangst is mel
ding gemaakt door de „baas" van de
maatschappij, de ex-vlootkapitein Torn
Browning in een vertrouwelijke bood
schap aan zijn personeel, waarbij hij
verklaarde, dat men op de uitzendingen Ya" .an de Kpck over een kunstbezitter,
3.000,per uur verloor. De ontvang- een van zijn eigen schilderijen steelt
sten in het begin van het tweede kwar- ?m.de verzekeringssom te incasseren,
taal van de commerciële televisie waren gisteravond in een uitzending van
niet zo goed als die in het eerste kwar- de Nc-R-V.-televisie, onder spelleiding
taal, toen men een gemiddelde haalde van dohan Eiolet en TV-regie van Dick
van 4.000.000,maar dit had men ver
wacht.
Sinds nieuwjaar hebben de kijkers een
toenemend gebrek aan reclame-,)Spots
Jaffa
in Israel om sinaasappelen voor
Italië te laden. Het was door zware zeeën
mist uit de koers geraakt.
.De naam en nationaliteit van het schip
2lin niet bekend gemaakt.
President Eisenhower is gisteren per
yhegtuig uit Washington vertrokken voor
•jen vakantie in Georgia. Verwacht wordt,
k .hij tijdens zijn vakantieperiode zal
^slissen of hij ai dan niet zich voor
p-n jweede maal voor een verkiezing tot
es'dent beschikbaar zal stellen.
38).
Daar ben ik wel zeker van. verklaar
de hij. Waarover zou het andere kun
nen zijn?
Er valt in deze omstandigheden zo
veel te verteilen, merkte zij op. Boven
dien als die juffrouw Hamphwait iets
weet, waarom heeft zij er dan tot van
daag mee gewacht om het mij te laten
weten?
Och, daar kan men geen rekening
mee houden, zei Brereton. Oude vrouwen
hebben hun eigenaardige manier van
doen. Maar wat ik zeggen wilde, vervolg
de hij, toen zij op de eerste heuvelvlakte
waren aangekomen en de heide zich voor
hen uitstrekte, ik heb u vandaag niet ge-
proken maar hebt u gehoord over die
geschiedenis met Stoner?
vnTm"vh mi'nheer Northrop vertelde het
g aan tafel> antwoordde zij. Wat
denkt u ervan?
JS" ba.ar vaag te beantwoorden,
wandelde hij naast haar verder. Een ern-
stige vraag, die hem zelf betrof, stelde
tj-Lv, in,Qle ogenblikken. Zou hij Avicc
Harborough alles zeggen wat hij wist?
XIX
„EEN GROTE MAN MET EEN GRIJZE
REGENJAS"
Die vraag bleef onbeantwoord en Bre
reton bewaarde het stilzwijgen tot zij het
pad beklommen hadden dat naar een ho
gere heidevlakte voerde. De stad lag nu
vlak onder hen. Brereton hield een ogen
blik stil en keek naar de daken en de
gevels van Highmarket, die door het licht
der volle maan met een zilverglans wer
den overdekt; ook Avice stond stil en
sloeg de glinsterende daken van het rus
tige stadje met bewondering gade. Plot
seling rukte Brereton zich los uit zijn
overpeinzingen en keerde zich naar Avi
ce; hij greep haar arm en drukte die ste
vig.
Luister eens, zei hij. Ik za] u mijr
vertrouwen schenken en u iets zeggen
dat ik nog aan geen sterveling heb mede
gedeeld, zelfs niet aan Tallington. die
tnch rechtsgeleerde is. noch aan Bent.
die mijn boezemvriend is. Maar ik gevoel
behoefte om iets te zeggen tegen iemand
die ik vertrouw. En u vertrouw ik ten
volle!
Ik dank u zeer, antwoordde zij rus
tig. Ik ik geloof, dat ik u begrijp.
En u zult ook begrijpen, nietwaar, als ik
u zeg. dat u mij ten volle kunt vertrou
wen?
Volkomen, de zaak is zo in orde,
zei hij vriendelijk. Natuurlijk! Wi.i begrij
pen elkaar. Kom nu maar mee u kent
de weg en terwijl u mij voorgaat zal
ik vertellen.
pad en binnen enkele minuten waren zij
buiten het gezicht van de bewoonde
wereld.
Luister nu oplettend, begon Brereton.
en prent diep in uw geest, dat ik u mijn
gehele vertrouwen schenk. De zaak is de
ze
Avice Harborough luisterde zwijgend,
terwijl Brereton haar alles in een rede
lijke volgorde vertelde. Langzaam liepen
zij gedurende dit lange verhaal over de
heide; enkele malen stonden zij stil, wan
neer hij een of ander belangrijk punt na
der toelichtte. Bij het schijnsel dër helde
re maan zag hij, dat zij met gespannen
aandacht luisterde, zij onderbrak hem
ook niet en stelde geen enkele vraag
Toen eindelijk in de verte een verlicht
venster zichtbaar werd, bracht hij zijn
verhaal ten einde en keek haar vragend
aan.
Zo is het, zei hij. Dat is alles.
Tracht nu alles zonder vooringenomen
heid te beoordelen. Wat denkt u ervan?
Inplaats van onmiddellijk te antwoorden
wandelde zij enige passen verder. Toen
wendde zij zich plotseling tot Brereton
U hebt mij uw vertrouwen gegeven
ik zal u het mijne geven, riep zij. Mis
schien had ik het reeds eerder aan u of
aan mijnheer Tallington moeten zeggen,
maar ik kon er niet toe besluiten. Ik ook
heb mii afgevraagd of het Mallalieu niet
kon zijn, die Kitely vermoord heeft. En
het zou mij niet verwonderd hebben als
hij de schuld op mijn vader geworpen had
uit wraak.
Uit wraak?, vroeg Brereton. Wat be
doelt u?
Avice liep voor hem op het smalle voet-1 Niet lang geleden heeft mijn vader en keek peinzend naar de grond.
hem eens beledigd. Verleden jaar ik
vertel u alles oprecht begon Mallalieu
ons van tijd tot tijd te bezoeken. In het
begin kwam hij over enige werkzaamhe
den spreken, die hij mijn vader wilde op
dragen. Hij verontschuldigde zich als hij
's avonds kwam, maar allengs begon hij
uitsluitend te komen, als hij wist, dat va
der niet thuis was, wat nog al eens ge
beurde. Hij bleef dan toch, rookte zijn pijp
en praatte met mij over allerlei onver
schillige onderwerpen. Naderhand kwam
hij mij geregeld in het bos en op de
„Shawl" tegemoet, als ik thuis kwam van
de familie Northrop. Ik klaagde erover
tegen mijn vader, want ik wilde met Mal
lalieu niets te doen hebben. Op zekere
avond kwam mijn vader onverwachts thuis
en vond hem in de huiskamer, waar hij
als gewoonlijk zijn pijp zat te roken en
mij zat te vervelen met zijn gepraat. Nu
moet u weten, mijnheer Brereton, dat
mijn vader er de man niet naar is om
er doekjes om te winden. Hij zei dan ook
ronduit tegen mijnheer Mallalieu, dat wij
geen van beiden op zijn gezelschap ge
steld waren. Mijnheer Mallalieu maakte
zich natuurlijk erg boos en zei allerlei
lelijke dingen.
Werd uw vader ook kwaad? vroeg
Brereton.
Neen, zei Avice, hij is driftig van
aard, maar die avond bleef hij kalm. Hij
ging er helemaal niet op in. Hij liet hem
uitpraten tot hij op de drempei stond en
deed toen de deur vlak achter hem dicht,
zonder nog een woord te zeggen. Maar
ik zag wel, dat Mallalieu woedend was.
Brereton bleef een ogenblik stil staan
Toen
wees hij naar het verlichte venstertje en
samen vervolgden zij hun weg.
Ik ben blij, dat u mij dat verteld
hebt, zei hij. Wellicht brengt het klaar
heid in iets, wat voor mij duister was.
lk zal er toch ernstig over nadenken.
Maar is dat nu het huisje van die oude
vrouw?
Avice ging hem voor op het glooiende
smalle voetpad, tot zij aan een door een
laag muurtje omheind tuintje kwamen,
waarin op enige meters afstand van het
pad een klein huisje stond. Toen zij de
voordeur genaderd waren, werd deze ge
opend en verscheen er een oude, door de
van Bommel, een aantrekkelijke en on
derhoudende televisievorm gekregen. De
overgangen tussen fragmenten film en
studiospel waren knap en vindingrijk, de
belichting wist over het algemeen de
noodzakelijke continuïteit in het beeld
te handhaven en de gewenste sfeer te
scheppen en het spel van Joan Remmelts
als inspecteur Eedder, maar vooral dat van
Tonny Fioletta als brigadier Smit en John
Soer ais kunstbezitter Graafland, was
raak en boeiend.
Als extra-attractie werd om half elf
aanvankelijk aangekondigd tegen tien
uur een NTS-journaal van vijftien mi
nuten vertoond, waarin een levendige re
portage werd gegeven van de wedstrijd
in de Elfstedentocht. In een makkelijke
stoel bij de warme haard konden de kij
kers, enkele uren nadat de eersten de
finish in Leeuwarden waren gepasseerd,
via het TV-scherm op de meest mar
kante plaatsen getuige zijn van deze he
roïeke worsteling tegen kou, sneeuwjacht
en vermoeidheid. Graag hadden we ook
nog een paar „shots" gezien van de toer
rijders
Het gebruikelijke Krokodil-programma
van de K.R.O.-televisie op zaterdagavond,
dat werd voorafgegaan door de steeds
grappige Telemimiek onder leiding van
Jan de Koek. was minder sterk bezet dan
gewoonlijk, hoewel het gebruik, dat re-
last der jaren gekromde vrouw. Zij hield g'sseur Jos van der Valk van zijn came
een klein lampje in de hoogte, teneinde fa's maakte, er de nodige afwisseling in
de bezoekers beter te kunnen zien.
Kom binnen, kom binnen, zei ze gul.
Ik verwachtte u vanavond wel. Ik be
greep wel, dat u een ogenblikje met mij
zou komen praten. Gaat u maar bij het
vuur zitten, het is vanavond koud. Er is
vorst in de lucht.
Mag deze heer ook binnenkomen, juf
frouw Hampthwait, vroeg Avice op Brere
ton wijzend, mijnheer ig advocaat en ver
dedigt mijn vader voor de rechtbank. U
zult er wei geen bezwaar tegen hebben
om in zijn tegenwoordigheid te zeggen,
wat u mii wilde mededelen?
Integendeel, och Here neen! zei de
oude vrouw glimlachend. Ik heb vroeger
jaren zo dikwijls met advocaten gespro
ken. Komt u maar binnen en maak het
u gemakkelijk bij de haard.
(Wordt vervolgd).
bracht en menig aantrekkelijk beeld op
het scherm projecteerde. Los Guarani uit
Paraguay met hun opwindende Zuid-
amerikaanse dans en muziek wat een
technisch knap harpspel 1 excelleerden
hier.
Fred Rombouts, die weer de conference
verzorgde, begint in te zien. dat de mees
ter zich in de beperking doet kennen,
waardoor zijn aantrekkelijke mimiek be
ter tot haar recht kwam. Zijn Chaplin-
imitatie tot slot moge dan afgezaagd zijn
geweest, zij was ontegenzeggelijk raak
en knap.
Maar om kwart vóór tien was de KRO
al aan het eind van zijn televisie-latijn
en moesten de kijkers zich, uitgerekend
op zaterdagavond, verder maar op andere
wijze zien te amuseren Geen wonder,
dat er mensen zijn. die reikhalzend uit
zien naar een tweede programma. Niets
immers stimuleert meer dan een gezonde
concurrentie.
