Voorlopige kandidatenlijsten
van KVP voor Tweede Kamer
Veelzijdig samengesteld, ook
maatschappelijk en regionaal
Katholieke land- en tuinbouw
jongeren bijeen
In memoriam Jo Sternheim
Jubileumviering ondanks een
onontkoombaar probleem
Openlijke KRITIEK op Stalin
Het Russische communisme in een nieuwe koers
Britten aten vorig jaar meer vlees
Drie doden op de weg
;v
Prij zen „Kunste
naarsverzet"
Sensatie op het partijcongres in Moskou
Rede van Mikojan
Aantal arbeidersvertegenwoordigers van 3
tot 11 verhoogd
Een toelichting
L.T.J. koos nieuwe voorzitter
Dienstbaarheid voor het Nederlands toneel
10 jaar humanistisch verhond
Krupp heeft zijn
fabrieken nog niet
verkocht
MAANDAG 20 FEBRUARI 1956
PAGINA 3
Veelzijdige samenstelling
Gelooft U
aan wonderen?
Kieskring Maastricht
Leeuwarden-G roningen-A ssen-
Zwolle-A rnhem-lS ijmegen
's-Hertogenbosch —T ilburg
In de twe^ rijkskieskringen, welke N.
Brabant telt, worden 9 kamerzetels^ ver-
Wacht bij een Kamer van 100 en 13 bij een
Kamer van 150 leden.
Het Westen
da^Pe ^eden van de KVP verwacht men,
voor deUllen wordn gekozen van de lijst
sterdam slm.enSevoegde kieskringen Am-
Den Heide Den Haag, Utrecht,
W ie misschien niet
terugkeren
Aangeivezenen en
plaatsvervangers
DE TOESTAND IN MADRID
Mari Andriessen en Gerard
Diels bekroond
Vooroorlogse cijfer echter nog
niet bereikt
Het vleesverbruik in Engeland in 1955
xvordt blijkens de door de economische
commissie voor het Gemenebest gepubli
ceerde cijfers geraamd op 94 pounds per
hoofd der bevolking. Dit verbruik isi on
geveer 4 pet groter dan dat van 1954,
maar het blijft 4 pot beneden het voor-
SÏÏ»*»
De zuiveringen
Dreigement van Tsjoekof
MINISTER ALGERA TERUG
UIT CEYLON
Goede verstandhouding met
Nederland
BENOEMINGEN IN BIS
DOMMEN HAARLEM EN
ROTTERDAM
Wanneer straks de verkiezing voor de Tweede Kanier wordt gehouden,
zal de Katholieke Volkspartij daarin in den lande met vie; lijsten deel
nemen: één voor de kieskring Maastricht; één voor de samengevoegde
kringen Leeuwarden, Groningen, Assen, Zwolle en Arnhem--Nijmegen;
één voor de kringen Den Bosch en Tilburg en tenslotte nog een voor de
kringen Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Déh Helder, Haarlem
Leiden, Dordrecht en Middelburg. En aan het hoofd 'an elke lijst staat
deze keer de naam van ptol. mr C. P. M. Romme. Voor welke lijst hii
zitting zal nemen in de Kamei zal t-z.t. door loting moeten worden bepaald
Vrijdag en zaterdag heeil de Verkiezingsraad van de partij zich in
Utrecht beraden over de samenstelling van de voorlopige kandidaten
lijsten, zulks aan de hand van de opgave der kandidaten, welke in 'Ie
verschillende afdelingen waren gesteld. De definitieve samenstelling zal
straks, op 25 maart, bij de groslijststemming in de afdelingen moeten
geschieden.
Overeenkomstig het reglement, waarbij de Verkiezingsraad het recht
groslijststemming een kandidaat slechts
dan een plaats kan stijgen, als een
aantal stemmen op zich verenigt, dat
méér is dan het totaal aantal op die lijst
uitgebrachte stemmen gedeeld door het
getal van de plaats, welke hjj op de lijst
inneemt. Staat een kandidaat, dus op de
25ste plaats en worden er 100.000 stem
men bij de groslijststemming uitgebracht,
dat moet hij vierduizend stemmen op zich
verenigen om een plaats te stijgen.
Men dienj leze lijsten en de daaruit
naar verwachting voortvloeiende samen
stelling der Tweede-Kamerfractie van de
K.V P te bezien van het standpunt van
een zo veelzijdig mogelijk samengestelde
fractie, terwij] deze samenstelling tevens
maatschappelijk en regionaal verant
woord moet zijn. Men zal begrijpen, dat
dit geen gemakkelijke opgave is.
Beziet men immers de fractie, zoals
zij momenteel is, dan ervaart men, dat er
slechts drie vertegenwoordigers van de
arbeidersgroeperingen in zitting hebben,
terwijl het aantal agrariërs acht be
draagt. Een aantal van drie is voor deze
belangrijke volksgroep natuurlijk veel te
laag en dit kan, wat de maatschappelijke
samenstelling betreft, niet verantwoord
worden genoemd. Op de voorlopige kan
didatenlijsten zijn nu 9 vertegenwoordi
gers uit arbeiderskringen op een verkies
bare plaats gesteld bij een Kamer van
Wonderen zijn verschijnselen
die met de rede niet kunnen
worden verklaard. Verder be
staan er geen wonderen. Ook
met bij geneesmiddelen. Deze
zijn het resultaat van weten
schappelijk onderzoek. Hiertoe
behoort ook ASPIRIN dat
reeds 60 jaar bestaat en nim
mer overtroffen werd in zijn
werkzame eigenschappen bij
hoofdpijn, verkoudheid, reu
matiek en griep.
had ook bij een verwachting van 48 tot 50 gekozen leder voor een tul
350 leden uitgebreide J'weede Kamer ten hoogste 13 plaatsen voor '00 en zelfs IX, als straks, wat ver
I wacht mag worden de Kamer zal worden
„specialisten aan te wijzen (vroeger kwaliteitszetels genaamd) is er - -
gestreefd naar de samenstelling van een fractie met leden, die deskundig
zijn op bepaalde gebieden van het staatkundige en openbare leven en is.
bovendien rekening gehouden met de maatschappelijke veelzijdigheid van
de partij.
Hieronder laten wij de resultaten vol
gen van het beraad in de verkiezings
raad.
In de rijkskieskring Maastricht wordt
de verkiezing verwacht van 6 katholieke
kamerleden voor een Kamer van 100, en
van 8 voor een Kamer van 150 leden.
De voorlopige lijst luidt hier:
1 Prof. mr. C. P. M. Romme. Bloemen-
daal; 2 Jos Maenen, Heerlen; 3 Peters,
Roosteren; 4 dr, ir. W. J. Droesen, Roer
mond: 5 mr. dr. L. G. Kortenhorst Den
Haag; 6 drs- W. Peters, \enio; 7 W. Mul
ders, Heerlen; 8 H. W. C. Moorman.
"Voorburg; 9 mr. A. Baeten, Maastricht:
10 jhr. mr. G. Ruijs de Heerenbrouck, Hol-
them; 11 E. Visch, Hilversum; 12 ir A.
Horsmans; 13 H. Dassen; 14 M. Gitmans;
15 H. Jongen; 16 J. Hendriks; 17 dr. mr. J.
Sens: 18 mr. F. v. d. Kroon; 19 H. Ort-
mans; 20 pir. dr. J. van Banning; 21 B
Cuyten; 22 H. Waaifoort; 23 L. de Rouw
Van de kandidaten op de lijs', voor de
vijf provincies Friesland-, Groningen,
Drente, Overijssel en Gelderland ver
wacht men, dat er 6 zullen worden geko
zen. wanneer de Tweede Kamer 100 leden
blijft tellen en 10 wanneer zij tot 150 le
den wordt uitgebreid.
De voorlopige lijst luidt hier:
1 Prof. mr. C. P. M. Romme, Bloemen-
daal-, 2 W. J. Andriessen. Utrecht: 3 mej.
dr. M. A. M. Klompé, Arnhem; 4 mr. J. M.
L. Th. Cals, Den Haag; 5 B. A. A. Engel-
bertink. Oldenzaal; 6 mag- dr J. G. Stok
man o.ftm., Utrecht; 7 J. H. W. v. Koe
verden. Buren: 8 drs. M. M. A. A. Jans
sen, Zeist, 9 dr. L. A. H. Albering, Rijs
wijk; 10 Joh. Zwanikken. Hilversum; 11
Bern. Verhoeven. 12 mr. E. G. M. Rool-
vink, 13 dr. M. P. van Buytenen; 14 H. J.
A. Verberk; 15 mr. dr. H. H. Schoemaker;
16 J H. Scheepers: 17 mr. L. F. V. Keyzer;
18. mej. J. M. Th. Knol; 19 W. G. Beeken;
20 mr. J. L. M. Niers; 21 W. Geelen jr;
22 M. H. Boerland; 23 mr. A. J. M. Sweens
24 B H Hommer: 25 A. Hettinga; 26 J- H.
van Pickartz; 27 mr. Th. H. Jansen; 28
drs. H. B. P. A. Letsehert; 29 J. A. de
Zwart; 30 J. M. Blommers.
Hier ziet de voorlopige kandidatenlijst
er als volgt uit:
1. Prof. mr. C. P. M. Romme, Bloemen
dal; 2 F. v. Vliet, Eindhoven: 3 dr W. L.
P. M. de Kort, Goirle; 4 mr. F. J. F. M.
van Thiel, Helmond; 5 H. H. v. d. Zanden,
Eersel; 6 J. Fens, Breda; 7 ir. J. van Meel
Hilvarenbeek: 8 dr. N. H. L. v. d. Heuvel.
Den Bosch; 9 A. E. M. Duynstee, Den
Haag; 10 A. A. J. de Wolf, Breda; 11 Mr
P. A. Blaisse, Den Haag; 12. Mr. J. de
Vreeze, Utrecht; 13 dr. G. M. J. Veld
kamp, Breda; 14 B. J. van Buel. Oss; 15 W
Assmann; 16 J. G. Warringa; 17 mr. V. C.
M. Marijnen; 18 dr. H. Festen; 19 dr. M.
A. M. van Heivoort; 20 H. M. van Lies
hout; 21 mevr. mr. M. T. SutoriusAiting
von Geusau; 22 J. M. Th. C. Raymakers;
23 L. F. W. Jansen; 24 drs. C. G. A. Cosijn;
25. H. A. Kok; 26 M. F. Broos: 27 P. van
Zon-, 28 Mr. P. M. H. van Boven; 29 dr.
H- A. Gribnau; 30 jhr. mr. G. L. G. de
Mllly.
on Middelbn Haartem, Leiden, Dordrecht
merleden one5' wanneer het aantal Ka-
entegen de Twljzigd blijft. Wordt daar-
150 leden, dan vt»e Kamer uitgebreid tot
kozen KVP-ers Wacht men hier 17 ge-
Voor deze groen
(plus Utrecht) ontw westelijke kringen
raad de volgende vn^P de verkiezings
lijst: lopige kandidaten-
1 Prof. mr. C. P. m w
daal; 2 C. J. v. d. Ploee °5me' Bloemen-
J. M. A. Luns, Wassenaar-a^rlem' 3 mr'
Lucas, Rotterdam, 5 mei dl »d A- M-
de Vink, Utrecht; 6 Th. d j' c- H. H.
Amsterdam; 7 mr. H. W. van rv, Koersen-
terdam; 8 Ch. J. I. M. WeJter n~rn'„Rot-
9 M. P. v. d. Weijden, Nieuwkoon- ?£Bf!
C. M. Weijters, Den Haag; li jac 0 A
Alkmaar; 12 mr. K. T. M.
vorsel, Den Haag; 13 J. A. M c v
Dongen. Aardenburg: 14 me.j. A. H. Nolte
Amsterdam; 15 mr. F. J H. Bachg, Den
Haag; 16 mr. Th. M. J. de Graaf, Lisse;
17 C. F. Kleisterlee, Rotterdam; 18 drs
P. C. V. M. Bogaers; 19 Dr J. G. M. Delf-
gaauw: 20 dr. W. J. Schuijt; 21 mej. mr.
'v M. W van Lanschot; 22 mr. J. H. C M
van Meerwijk; 23 mr. B. M. Smulders; 24
dr. M. P. A. Meissen; 25 A. P. Hilhorst;
26 Th. v. d. Himst: 27 mr. G. A. A. M.
Boot; 28 mej. C Stringa; 29 Th. Laan;
37 H. J J. Neefs.
Nadat de kringadviescolleges voor de
samengevoegde kringen een advies over
de volgorde der kandidaten hadden ge
geven. heeft de Kiesraad zich twee dagen
lang beraden en thans is dus voor ieder
der vier verbonden groepen van kieskrin
gen de voorlopige kandidatenlijst vastge
steld zoals men die hierboven vindt ge
publiceerd Nogmaals zij opgemerkt, dat
dit nog niet de uiteindelijke definitieve
lijsten behoeven te zijn, Er kan namelijk
door de groslijststemming door de leden
van de K.V.P in het gehele land nog wij
ziging komen. Groot evenwel kan deze
wijziging niet meer zijn. nadat bet regle
ment voor deze groslijststemming op ge
gronde motieven door de Partijraad is
herzien. Men wilde namelijk voorkomen,
dat een lijst, die maatschappelijk en re
gionaal zo goed mogelijk was samenge
steld en waarbij vooral rekening was ge
houden met de vereiste deskundige sa
menstelling van de fractie, door het niet
opkomen van bepaalde groepen van kie
zers, bij de groslijststemming zo grondig
door elkaar wordt gegooid, dat de sa
menstelling van de toekomstige fractie
er door wordt geschaad. Daarom heeft
men nu het systeem ingevoerd, dat bij de
Daarnaast moest ook aan een veelzij
dige samenstelling van de fractie worden
gedacht in die zin, dat men de vele des
kundigen op allerlei terrein, die het veel
omvattende Kamerwerk tegenwoordig
vraagt, een verkiesbare plaats moest ge
ven.
Om dit bereiken moest er wel een ver
schuiving plaats hebben van de zittende
Kamerleden en men ziet uit de gestelde
kandidaturen dan ook, dat bij een Kamer
van honderd theoretisch negen zittende
Kamerleden het veld zullen moeten rui-
me"; Praktisch echter zullen het er waar
schijnlijk niet meer dan zeven z(jn. daar
prof Romme lijstaanvoerder is op alle
lijsten en dus vier keer zal woröep ge
kozen, zodat hij voor drie plaatsen zal
moeten bedanken Het gevolg hiervan zal
zijn, dat de heren Van Koeverden en mr.
Van Rijckevorse] mogelijk reeds direct in
de Tweede Kamer zullen terugkeren. In
de uitgebreide Kamer zullen dan verder
terugkomen de heren De Graaf, Janssen
en Blaisse, die overigens alle drie een
„aangewezen" zetel hebben. Niet terug
keren de heren Mol en Hooy, die om per
soonlijke redenen hebben bedankt voor
een hernieuwd Kamerlidmaatschap en de
heren Vis en Ruijs de Beerenbrouck, die
een niet direct verkiesbare plaats hebben
gekregen.
Hierbjj moet worden opgemerkt, dat de
heer Vis plaatsvervanger is voor de heer
Moorman, zodat indien de laatste op
nieuw staatssecretaris van Marine zou
worden, de heer Vis onmiddellijk in de
Kamer terugkeert.
In de uitgebreide Kamer zullen vijf
middenstandsvertegenwoordigers een ze
tel hebben. Van de vroegere K.N.P. zul
len ingevolge de gemaakte afspraken
bij de opheffing van deze partij direct
worden gekozen de heer Weiter en de
heer Duynstee in Den Haag. econoom bjj
Gedeponeerd handelsmerk
(Van onze correspondent)
De katholieke land. en tuinbouwjonge-
ren in de bisdommen Haarlem en Rotter
dam hielden zaterdag hun algemene jaar
vergadering in „De Leeuwerik" te Haar
lem. De aftredende voorzitter. Theo Mou-
rits uit Reeuwijk, wees in zijn welkomst
woord op de sterkere organisatorische
binding, die de L.T.J. in verband met de
P.B.O. te wachten staat. „Deze hechtere
bindingen en samenwerking met andere
jeugdorganisaties moeten echter van bin
nen uitkomen", aldus de heer Mourits,
„omdat samenwerking alleen kan bestaan
tussen onderling zelfstandige instanties en
individuen. Wij moeten steeds een zelf
standig denkende organisatie blijven,
maar daarnaast een scherp oog hebben
voor het maatschappelijke gebeuren en
leden van de strijdende Kerk worden".
Het culturele werk ten plattelande
noemde spr. bevredigend, al was het nog
te individueel. Hij bepleitte een massale
bundeling en meer manifestaties naar
buiten van de plattelandscultuur.
Als leidende gedachte gaf diocesaan-
aalmoezenier P. Matthijssen de L.T.J.-ers
mede: gebed en vertrouwen in God,
vooral nu er voor hen met betrekking tot
de toekomst zoveel moeilijkheden en on
zekerheden zijn.
Enige discussieontstond naar aanlei
ding van het beroep, dat het diocesaan
bestuur had gedaan op de afdelingsbestu
ren om het propagandafonds van de
K.V P. door geldinzamelingen te verster
ken. Men was van mening, dat de K.V.P..
bijvoorbeeld met betrekking tot de melk
prijs onvoldoende op de bres heeft ge
staan voor de belangen van de agrariërs.
Het bestuur meende evenwel, dat men
het verkiezingsfonds en de speciale be
langen van de eigen groep gescheiden
moet houden. Binnenkort zal door de
KNBTB een agrarisch congres worden
belegd, waar dit beter ter sprake kan
komen.
In een motie werd nog gesteld, dat de
jonge boeren en tuinders zullen mede
werken om de verkiezingen tot een suc
ces te maken.
Tot diocesaan-voorzitter van de L.T.J.
werd gekozen de heer Antoon van Moor-
sel uit Warmond. Aan de scheidende voor
zitter, die zijn functie zes jaar lang heeft
vervuld, werd dank gebracht, o.m. door
aalmoezenier Matthijssen, door de heer G.
W. Kampschöer, algemeen voorzitter van
de L.T.B., en door secretaris-leider Theo
van Son, terwijl hem ook een geschenk
werd aangeboden.
Medegedeeld werd, dat de L.T.J. in
verband met de nieuwe diocesane inde
ling waarschijnlijk interdiocesaan zal
gaan werken. In Zeeland heeft de R.K.J.B.
uit het bisdom Breda zonder medeweten
van de L.T.J. reeds contact gezocht mei
de Zeeuwse L.T.J.-afdelingen De verga
dering besloot een afscheidsgroet te rich
ten tot Zeeland en een welkomstgroet tot
de nieuwe afdelingen in het Gooi.
de K.L.M. aldaar. Het is nu ook gelukt
een Zeeuws afgevaardigde in de uitge
breide Kamer te brengen en we] de bur
gemeester van Aardenburg, Sjef van
Dongen.
Dan moesten ook nog aftredende mi
nisters een plaats op de lijst hebben, na
melijk de heren Cals, Luns en van Thiel,
de laatste als vertegenwoordiger der ka
tholieke wprkgevers Dg andere drie ka
tholieke ministers hebben op een Kamer
lidmaatschap klaarblijkelijk geen prijs
gesteld.
Indien echter minister Luns opnieuw
in het volgende kabinet zou worden op
genomen, zou deze staande op de derde
plaats worden opgevolgd door dr. Schuyt,
die op de twintigste plaats staat, omdat
deze laatste is aangewezen, als plaatsver
vanger van mr. Luns. Zo zijn er meer
plaatsvervangers als bijvoorbeeld mr. Van
Meerwijk, rechter in de rechtbank van
Zwolle, van de heer Weiter. Voor de
zetel van de heer Van Dongen is plaats
vervanger de heer Th. v. d. Himst; voor
de noordelijke provincies is aangewezen
dr. Albering met als plaatsvervanger dr
M. van Buytenen, rijksarchivaris in
Leeuwarden. xn plaats van dokter Mol
is voor volksgezondheid aangewezen mr.
J. de Vreeze. secretaris-generaal van het
Wit-Gele Kruis met. als plaatsvervanger
dr. H Festen Voor mr De Graaf (zaken
betreffende Z.O. Azië. speciaal Nw Gui
nea) Is Plaatsvervanger mr. B M. Smul
ders terwijl mej mr W van Lanschot
eventueel mej. nlr dr. J. de Vink zal
moeten vervangen, die is aangewezen
voor maatschappelijk werk en buiten
landse zaken Generaal Warringa zal
zonodig de heer Fens vervangen. Op de
Limburgse lijst zijn „aangewezen" mr,
Kortenhorst en de Roermondenaar staats
secretaris Moorman; op de oostelijke lijst
pater Stokman en de heer Janssen.
Plaatsvervanger voor mr. P Blaisse op
de Brabantse lijst is mr. V. Marjjnen, des
kundige in landbouwzaken.
Een andere vernieuwing bij de K.V.P.-
fractip is deze, dat de voorzitter én de
secretaris van het partijbestuur in de
nieuwe fractie zitting zullen hebben. De
heer Van Doorn zal tnet de zevende
plaats op de werkelijke liist direct worden
gekozen, Dr Albering, de partijsecreta
ris. heeft de negende plaats op de noord
oostelijke lijst en zal dus eerst hii de uit
breiding zijn intrede in d» Kamer doen
Dit zijn zo dp belangrijkste aspecten
der kandidatenlijsten Men zal misschien
tegen enkele kandidaturen bezwaren aan
voeren. met het argument, dat zij om
hun leeftijd of anderszins door andere
krach'en hadden kunnen worden vervan
gen. Nnmina gunt odiosa. maar dan moet
men altijd nog erkennen, dat zij toch dié
typische volksvertegenwoordigers zijn,
die het volle vertrouwen van hun kiezers
hebben.
En boe men de kandidatenlijsten ook
verder beziet, .nen zal moeten erkennen,
dat zij maatschappelijk en regionaal ver
antwoord zijn samengesteld en dat er
Maats is gemaakt voor het aantal des
kundigen dat men in de Kamer nu een
maal nodig heeft, al kunnen wij niet na
laten nog eens erop te wjjzen. dat men
zich moet afvragen of de politicus-van-
nature. welk ras dreigt uit te sterven, in
de toekomst hieronder zal blijken te
schuilen. Als dat het geval is en dat
is met het oog on de menselijke belang
stelling in de politiek te hopen mag
men gerustelijk zeggen, dat dezP kandi
datenlijsten de beste zijn, welke men in
de gegeven omstandigheden te voorschijn
kon toveren.
een botsing- tussen een personen
wagen en een bus van de V.A.D. op de
Harderwijkerweg even buiten Otterloo
ter hoogte van Oud Reemst zijn de be
stuurder van de personenauto, de 52-ja-
rige Arnhemse accountant K. F. v. d.
Wal en de naast hem zittende schoonva
der, de 82-jarige heer W. Overboseh op
slag gedood. Mevr. v. d. Wal en haar 20-
jarige dochter 3. v. d. Wal. die achterin
zaten, werden ernstig gewond in het ge
meenteziekenhuis te Arnhem opgenomen.
De toestand van mevr. v. d. Wal is zorg
wekkend.
Het ongeluk gebeurde om kwart over
vijf. De heer v. d. Wal kwam uit Otter
loo en reed in de richting Arnhem. Van
de andere zijde naderde een bus. De
auto, die midden op de weg reed. van
wege de hoge sneeuwlagen aan weers
zijden van het, wegdek, moest uitwijken
voor de bus, doch begon te slingeren. De
bus greep de wagen aan de voorkant
sleurde deze mee en drukte de auto 'n
een greppel. De bus kwam dwars over de
weg te staan. De buspassagiers kwamen
met de schrik vrij. De auto van de heer
v. d. Wal was aan de voorkant en opzij
geheel opengereten. Het duurde enkele
uren, eer men de stoffelijke overschotten
van de beide slachtoffers uit het wrak
had gezaagd.
In Rotterdam-Zuid heeft zich gisteren
avond °m kwart voor negen op de Stre-
velsweg een botsing voorgedaan tussen
twee auto's, waarschijnlijk tengevolge
van de gladheid. Van de vijf inzittenden
van een der wagens werd et 6-jarige
dochtertje E. G. van de Rotterdamse
hoofdagent Blok op slag gedood. De vier
andere inzittenden van de auto nJ. de
34-jarige bestuurder F. W. G. naast
wie het meisje had gezeten, de moeder
van het kind en het anderhalfjarige zusje
I. werden naar het Zuiderziekenhuis ge
bracht, doch konden na behandeling
naar huis keren. De andere wagen werd
bestuurd door de 46-jarige mevr. P. W.-H.
De vice-rector van de universiteit van
Madrid heeft medegedeeld, dat de colle
ges aldaar vandaag zouden worden her
vat, met uitzondering van die der rechts
kundige faculteit, dit i.v.m. verbouwin
gen aan de lokalen, waar de colleges wor
den gegeven.
Als gemeld waren het de studenten van
deze faculteit, die de aanstichters waren
tof de relletjes, die zich aan de universi
teit van Madrid en in de stad zelf heb
ben voorgedaan.
Uit goede bron is vernomen, dat een aan
tal dissidente falangisten. die na de on
geregeldheden gearresteerd werden, tij
delijk verbannen is naar de Kanarische
Eilanden.
Stil is Jo Sternheim heengegaan. Hij
is in de Nederlandse toneelwereld nooit
een man geweest die zich naar de voorste
plaats drong. Zijn ideaal was dienstbaar
te zijn. In een lange carrière als acteur
en als directeur heeft hij slechts zelden
een brillante hoofdrol of een spectaculaire
leidersrol gespeeld. Maar waar hij zijn
krachten inzette, kwam meestal iets goeds
tot stand. Men herinnere zich slechts zijn
ontroerende creatie van de nar naast Van
Dalsums grandioze King Lear, of de rol
van Noah in het stuk waarmee hij enkele
jaren geleden zijn 40-jarig toneeljubileum
vierde. Zijn acteren was exact, helder en
muntte uit door menselijkheid. Rollen 'n
„De affa;re Dreyfus". „De geborduurde
bal", „De getemde feeks" liggen ook nog
vers in de herinnering.
Bii gelegenheid van zijn toneeljubileum
kwam voor het eerst publiekelijk tot
uiting wat insiders reeds lang wisten
hoezeer Sternheim een der voormannen
was van de sociale verzorging der toneel
kunstenaars. Ook op het sociale vlak vond
hij een terrein waar hij dienstbaar wilde
zijn in stilte. Zijn kwaliteiten als directeur
traden eveneens zelden naar voren, maar
zoals Robert de Vries in zijn kort her-
Met een receptie, een opvoering van
Prof. Dr. G. Stuiveling's toneelspel „Eras
mus" en een bezinningsbijeenkomst heeft
in het afgelopen woek-einde in Amster-
dam het Humanistisch Verbond zjjn
tienjarig bestaan gevierd. Het streven
van het Verbond om een geestelijk een
trum voor niet-godsdienstigen te zijn
plaatst deze organisatie al direct in een
„zuil"-positie en het is dan ook niet te
verwonderen dat tijdens deze lustrum
viering de verhouding tot de religie »n
haar representanten boven de oppervlak
te van mensbeschouwing en menslie
vendheid uit kwam.
Br. J. A. de Koning, algemeen secreta
ris van de centrale commissie voor het
vrijzinnig protestantisme, verpakte zijn
felicitaties in een toespraak waarin hii
de liefde voor geestelijke ondogmatische
vrijheid tussen vrijzinnig-protestanten
en humanistén even gemeenschappelijk
achtte als het lot wel eens iets te ver
duren te hebben van „kerkelijke scherp
slijperij". De voorzitter van de P.v.d.A -
fractie in de Tweede Kamer mr. J. W
A. Burger stelde zich nog eens uitdruk
kelijk achter het standpunt van de Ne
derlands Hervormde Synode, dat chris
tenen het Humanistisch Verbond geen
moeilijkheden in de weg mogen leggen.
Mr. Dr. J. in 't Veld. voorzitter van de
vereniging „Humanitas" vond het zelfs
nodig als zijn overtuiging ten beste te
geven dat het Christendom zijn greep op
de massa verloren heeft en het Huma
nisme alvast de rol van helper in de
strijd der ideologieën voor het komende
kwart-eeuw toe te denken
Mr, L. A. M. Lamers, directeur-gene
raal van het gevangeniswezen, die na
mens de regering sprak raakte de rela
tie tussen godsdienst en humanisme
uiteraard niet aan, maar hoe problema
tisch deze betrekking voor de humanist
zelf moet zijn, bleek zaterdagavond bij
de opvoering van Stuiveling's spel. Het
werd ingeleid met een toespraak, waarin
het accent werd gelegd op het dienSn
van de waarheid een accent, dat in het
stuk nauwelijks gehoord wordt, over
spoeld als het is door de thema's liefde
en verdraagzaamheid. Men kan Prof.
Stuiveling zeker geen onnauwkeurigheid
ten opzichte, van zijn historische hoofd
figuur aanwrijven. De subtiele houding
van de onbevangen Erasmus, die van de
eenheid der Kerk de volle kansen voor
intermenselijke liefde verwacht, maar
zich juist hierom verzet tegen vee)
.Paapse" misstanden, is met een gaande
weg groeiend verve vaardig getekend.
Maar voor alles blijft Erasmus' ver
draagzaamheid, blijft zijn liefdesbegrip
gefundeerd in tiet christendom zelf en
roept het stuk dus, zij het onbewust, de
vraag op naar het fundament, dat iedere
mens-waardering en mens-respect moet
schragen, uist als het christendom
wellicht om een tekort schieten in de
praktijk wordt terzijde geschoven
Garmt Stuiveling heeft daarom een eer
lijk spel geschreven, zo eerlijk, dat het
geschikt lijkt menige humanist over de
onontbeerlijkheid van het geloof en het
dienen van de waarheid in liefde aan het
denken te brengen.
Een bezinningsbijeenkomst, die mis
schien symboiischerwijze zondagmorgen
tussen tien en twaalf uur werd gehouden,
bracht Dr. J. C. Brandt Corstius op het
podium, voor de behandeling van het
thema: „De bevrijding van Prometheus"
Ook zijn toespraak strandde op de
relatie mens en religie en vooral op zijn
poging de Prometheus-mythe voorbij te
lopen.
denkingswoord zaterdagavond te Arnhem
deed verstaan, is hij voor zijn mede
directieleden. destijds te Amsterdam,
daarna te Arnhem de man geweest die
met feilloos inzicht de goede koers wist
te kiezen en die inventiviteit paarde aan
energie.
„Het is geheel in Stemheims geest'"
aldus Robert de Vries, „dat het blijspel
hedenavond doorgaat". En zo is het inder
daad. De toneelleider Sternheim zou niets
meer betreuren dan wanneer door zijn
toedoen, al was het door zijn dood, het
toneelleven schade zou lijden.
Jo Sternhelm, die op 23 augustus 1887
te Amsterdam werd geboren, is 69 jaar
geworden. Hij was 21 toen hij voor het
eerst toneellessen ontving van Jan C. de
Vos sr., die toen hoofdieraar was aan de
Amsterdamse Toneelschool. In 1909 debu
teerde Sternheim bij Willem Royaards in
Shakespeares „De vrolijke vrouwtjes".
Hii had de rol van Rugby. Tussen 19i3 en
1928 heeft Sternheim het toneel maar
niet het podium tijdelijk verlaten. Hij
werd voordrachtskunstenaar en medewer
ker aan de politieke poppenkast. Met Ben
Groeneveld werkte hii m die periode aan
het toneel voor de scholen.
Teruggekeerd in het leven der gezel
schappen was hij achtereenvolgens bij het
Oostnederlands Toneel, bij Verkades Am
sterdams Toneel, bij de koninklijke Ver
eniging Het Nederlands Toneel, de Am
sterdamse Toneelvereniging en bij Het
Nederlands Toneel van Cor v. d. Lugt-
Melsert. In de oorlogsjaren hield hij
illegaal voordrachten. In 1946 werd hij
zakelijk leider en acteur bij de START
en sinds de oprichting van „Theater" was
hij aan het Arnhemse gezelschap ver
bonden.
Gedurende vele jaren was hij secretaris
van de Ned. Toneeikunstenaarsvereniging.
Hij was ook de oprichter van het pen
sioenfonds voor Nederlandse tonelisten.
De begrafenis zal plaats hebben a.s.
woensdagmiddag. Tevoren zal van elf tot
twaalf uur gelegenheid bestaan de over
ledene een laatste groet te brengen in de
Amsterdamse Stadsschouwburg, waar een
chapelle ardente is ingericht.
Mari Andriessen en Gerard Diels
nebben zaterdagmiddag in de aula van
het stedelijk museum te Amsterdam resp.
de prijs voor de beeldende kunst en die
voor letterkunde 1955 van de stichting
Kunstenaarsverzet 1942-1945 (elk groot
1000) ontvangen uit handen van de
voorzitters der beide jury's
De jury voor de prijs voor beeldende
kunst, bestaande uit prof. Esser, W. Cou-
zijn, Dick Elffers en prof. A. M. Ham-
macher roemde het aandeel dat Andries
sen heeft gehad in de tot standkoming
van verzetsmonumenten en eerde in hem
een „figuur, die zich gedurende de bezet
ting heeft vereenzelvigd met het strijden
de deel van het volk".
De jury voor de literaire prijs, waaruit
zitting hadden B. Schierbeck, Henriette
van Eyk, dr. D. Binnenruk. mr. E. Straat
en Ben stroman deelde mede, dat de prijs
voor een essay of biografie was toege-
kend aan Gerard Diels, voornamelijk
voor zijn bundel essay's „het ongerijm-
De bijeenkomst werd besloten met een
rede van de heer H. M. van Randwijk,
over de waarde van het verzet.
deel van de vlees, en zuivelproducten in
1955 weer geleverd werd door producen
ten in het Ver. Kon. en andere landen
Van het Gemenebest, al werd hun aan
deel in de vleeslevering ook iets kleiner
door een sterke uitbreiding van de invoer
Vit Argentinië.
Het verbruik van bacon en ham was
met 24,3 pounds per hoofd der bevolking
ongeveer pound kleiner dan dat van
1954 en bijna 1 pounds kleiner dan het
Vooroorlogse verbruik.
Ben aanzienlijke vermindering van de
voorraden beperkte het kaasverbruik tot
9.6 Pounds per hoofd der bevolking, een
hoeveelheid, die slechts weinig verschilt
r>™ jle van bet vorig jaar en bijna
„r™ groter is dan het verbruik van
voor de ooriog.
m?.en„ toeneming van het boterverbruik
t een <i pound tot 14,7 pounds per
een vcrmLri^YOlking ging gePaard met
vr ™^ndering van iets meer dan een
17» net margarineverbruik tot
bevoE mIn 1955 werd Per hoofd der
hruikt rffr, Pounds boter minder ver-
margarfne^ meer. °°rl°g' doch 9 e°Unds
tiet verbruik van reuzel on bak en
WdV^r\ai, "5? bijna 11 pounds per
Tv ng sroter dan dat
van 1954 en 1 A pound groter dan voor
de oorlog.
De genoemde vooroorlogse cijfers ziin
de gemiddelde cijfers voor dejaxen
1934/38. J
„Dezer dagen stierf Stalin in Moskou voor de tweede
maal!"
Deze is een van de meest pregnante commentaren, wel
ke dit weekeinde werden gegeven over het verloop van
het twintigste congres'der Russische communistische
partij.
De rede van een der vice-premiers, Anastas Mikojan,
waarin deze zoals zaterdag nog in een groot deel van
onze oplage gemeld openlijk kritiek uitoefende op
Stalin, betekent een duidelijke uitgesproken „breuk met
het verleden". Zij heeft zo menen welingelichte Mos-
kouse kringen te weten op het partijcongres sensatie
verwekt.
Mikojans kritiek, de lofzangen op het „collectieve lei
derschap" en zoveel meer wijst erop, dat het twintigste
partijcongres de bevestiging is van het feit, dat het Rus
sische communisme na de dood van Stalin definitief en
beslist een nieuwe koers is ingeslagen.
De grote betekenis van het eerste post-Stalinistische
partijcongres ziet men o.m. in de erkenning van het feit,
dat er verschillende wegen naar het socialisme mogelijk
zijn. Deze erkenning heeft zowel op binnen- als op bui
tenlands gebied belangrijke consequenties.
In verband hiermee wijst men op vier punten, die uit
de verschillende congres-redevoeringen naar voren zijn
gekomen.
1. De „meer-wegen"-stelling ruimt de laatste hinder
nissen uit de weg voor een volledige verzoening met
Tito. De toenadering was reeds ingezet met het bezoek
van de kameraden Boelganin en Kroesjtsjef aan Belgrado.
Mikojan, die toen ook van de party was, heeft nog eens
duidelijk aangedrongen op een verdere verzoening.
2. De erkenning van deze stelling is ook een bemoedi
ging voor de sociaal-democratische partijen in West- en
Zuid-Europa (en met name in Frankrijk en Italië) om
de „volksfront"-weg op te gaan, de weg dus van samen
werking met de plaatselijke communistische partijen.
Stalins optreden in Oost-Europa had de socialisten alle
lust daartoe doen verliezen.
3. Het congres wil nog eens duidelijk tonen, dat het
„collectieve leiderschap" in de Sovjet-Unie de interna
tionale problemen ogenschijnlijk in een geest van „geven-
en-nemen" wil behandelen.
4. Het congres is een waarschuwing aan het Westen om
te bedenken, wat de complicaties zullen zijn van een af
wijzing van de door Moskou „toegestoken hand". Met
name is hier de rede van minister Tjsoekof van belang.
Overigens leert het congres nog meer:
Het werd een bevestiging van de
triomf van het klassieke „collectieve
leiderschap".
Het toont aan, dat de huidige Sovjet
leiders stevig staan. Kritiek kunnen
uitoefenen op Stalin betekent in hoge
mate „zeker zijn van zich zelf".
De kritiek op Stalin werd voornamelijk
uitgeoefend door Anastas Mikojan. De
redevoering, die de kleine zestigjarige Ar
meniër donderdag hield, werd eerst za
terdag kennelijk dus na veel overleg
gepubliceerd. Zij besloeg twee volle
„Pravda"-pagina's.
De vice-premier, die hoewel medewerke;
en medestander van Malenkof zijn
positie onder het huidige bewind versterkt
zag, noemde Stalin eenmaal met name
toen hij een van diens stellingen aanviel
uit Stalins in 1952 gepubliceerde en toen-
dertijd zeer belangrijk geachte boek „Eco
nomische problemen van het socialisme in
'de USSR":
,,De stelling, dat de produktle in de kapi
talistische landen zou inkrimpen, nadat de
wereldmarkt zou zijn ineengestort, kan ons
nauwelijks iets duidelijk maken en is nau
welijks juist. Zij verklaart allerminst de
complexe en tegengestelde verschijnselen
van het moderne kapitalisme. De leer van
de absolute stilstand van het kapitalisme is
is vreemd aan het marxistisch-leninisme".
Dit soort problemen' behoeft nog altijd
diepgaande studie. Mikojan kreeg de
lachers op zijn hand. toen hij zeide, dat
terwijl heel het land zich met deze zaken
bezig hield, het instituut, dat, hiervan stu
die diende te maken, „kalmpjes in slaap
ia gesukkeld", i
Mikojan leverde ook kritiek on de offi
ciële partij-geschiedschrijving, die onder
persoonlijk toezicht van Stalin tot stand
kwam.
„De tekst is uiterst onbevredigend. Vele
jaren na de beschreven gebeurtenissen wer
den revolutionairen uit de jaren 1918-20 on
rechtvaardig als vijanden van het volk uit
gekreten".
De vice-prcmier doelde hier kennelijk
op het lot 'an figuren als Karl Ra-dek (be
middelbaar tussen Stalin en Trotsky, in
1937 ter dood veroordeeld en verdwenen)
Platakof (doodgeschoten in 1937)1 de op-
kende Boechanin (een van Lentes naaste
vrienden en een der eerste theoretici van
het bolsjewisme, doodgeschoten ln 1938)
en Zinoviev (de man, die Stalin in 1924
redde door te voorkomen, dat Lenins „po
litieke testament werd gepubliceerd- Hjj
viel in 1930 bjj d« eerste zuiveringen),
Mikojan gaf tenslotte ook toe zonder
Stalin uitdrukkelijk te noemen dat
fouten waren begaan in Je Russische bui-
tenlandse politiek.
„De betrekkingen met sommige tanden
zijn verscherpt, ook door onze eigen schuld.
Het duidelijkste voorbeeld is Joego-Slavië''.
Een en ander heeft Tito er dit, week
einde toe bewogen het congres een har
telijke boodschap te zenden. Aanvankelijk
is zijn houding koel geweest. De Joego
slavische partij had een uitnodiging om
een officiële delegatie naar het congres te
zenden afgeslagen. Waarnemers in Belgra
do ziin van mening, dat Tito alsnog zijn
voldoening heeft willen uiten over de „te
rugkeer naar het Leninisme". Tito bezig
de ditmaal weer voor het eerst de term
„kamt raden"
Van bijzonder belang was maarschalk
Tsjoekofs redevoering. De woorden van de
minister van defensie, die zaterdag het
congres toesprak, waren een waarschu
wing aan het westen. De minister gaf hoog
hoog op van het rode leger, dat. radicaal
gereorganiseerd, thans vee] beter is dan
aan hef eind van de tweede wereldoorlog-
Opmerkelijk was hetgeer Tsjoekof zeide
over d* atoomoorlog:
,,Het Is absurd te geloven, dat in een toe
komstige oorlog atoomwapens alleen maar
vo.or tactische doeleinden in het frontgebied
zullen worden gebruikt. De Sovjet-Unie zal
een dergelijke beperking nooit aanvaarden
Zij zou een atoomaanval beantwoorden met
een aanval met H- en A-bommen op Ameri
kaans territoir".
Naar verluidt zou Tsjoekof ook gespro
ken hebben ovér de kwestie-Duitsland
doch hiervan bleek niets in het officiële
Tass-versiag.
Ook Molotof en Kaganovitsj vielen de
andere Soviet-leiders zaterdag bij. De
minister van buitenlandse zaken zou kri
tiek hebben geleverd op verschillende af
delingen van zijn eigen ministerie Hij gaf
verder een overzicht van de buitenlandse
politiek:
„Onze successen op buitenlands «pbied
ziin nauw verbonden met het feit. dat na
het vorige partijcongres het beginsel van
het gemeenschappelijke leiderschap door het
centrale comité weer werd aanvaard".
Met bijzondere belangstelling werd za
terdag geluisterd naar Sjepilof de gewe
zen „Pravda"-hoofdredacteur die gedood
verfd wordt als opvolger van Molotof Hh
was een dergenen, die de these van „ver
schillende wegen leidden naar het socia-
"sme" toelichtten:
„Alleen formalisten en dogmatici kunnen
menen, dat zulke geweldige omwentelingen
als de overgang van het ene naar het an
dere sociale regime overal volgens een en
hetze'fdp „at-oon kunnen worden uitge
voerd in Denemarken op dezelfde wijze
als in Brazilië, in Zweden precies zoals op
Malafcka!"
Te Bonn wordt vernomen, dat de voor
zitter van het verbond der Westduitse in
dustrieën, F. Berg, de Bondsregering
heeft verzocht met de westelijke „Grote
Drie" te onderhandelen over teruggave
van de enorme kolen- en staalondeme-
mingen van Alfried Krupp. Zoals bekend
is, heeft Krupp in 1953 op zich genomen
binnen vijf jaar al zijn kolen- en staal-
ondernemingen te verkopen en zich nim
mer meer in te laten met de sleutelin
dustrieën in West-Duitsland.
Men meent te weten, (fat Berg aan
Adenauer heeft gemeld dat Krupp geen
kopers in Duitsland heeft kunnen vinden
en dat verkoop in het buitenland zou stui
ten op een zeer krachtige tegenstand van
industriëlen en arbeiders en van het ge
hele Duitse publiek.
Krupp heeft de Rheinhausen Stahlwerke
een der grootste staalondernemingen van
West-Duitsland nog steeds niet verkocht.
Deze onderneming produceerde in het
afgelopen iaar 1.8 miljoen ton staal; van
zijp vier kolenmijnmaatschappijen is er
pas een verkocht.
De minister van Verkeer en Waterstaat
mr J. Algera, is zaterdagavond met een
toestel van de „Air Ceylon" uit Colombo
op Schiphol teruggekeerd. Acht dagen ge
leden vertrok hij als gast van de Ceylo-
nese luchtvaartmaatschappij naar het
eiland met het toestel, dat de openings-
vlucht tussen Schiphol en Ceylon uitvoer
de.
Naar bekend heeft de K.L.M. deel ge
nomen in de „Air Ceylon", die thans een
wekelijkse vlucht op Schiphol onderhoudt.
De K.L.M verleent de „Air Ceylon" o.a.
technische hulp.
Op Ceylon heeft onze minister samen
met de president-directeur der K.L.M.,
de heer I. A. Aler en onderdirecteur B.
G. van Os van Delden besprekingen ge
voerd met Cevlonese luchtvaartautoritei
ten. Bovendien was ook de directeur-ge
neraal van de Rijksluchtvaartdienst, de
heer J. W. F. Backer, die eveneens de
openingsvlucht meemaakte, op het eiland
aanwezig. Ook de heer Backer kwam za
terdagavond op Schiphol terug. De heer
Aler was vrijdagavond al op Schiphol aan
gekomen.
Bii ziin terugkomst vertelde minister Al
gera, dat er tussen de eilandbewoners van
Ceylon en Nederland een goede verstand
houding bestaat. Hij achtte de tijd nog
niet rijp om details bekend te maken van
de besprekingen, die hij er heeft gevoerd.
Aan de Ceyionese minister van verkeer
Montaque Jayawickreme heeft hij het
grootkruis in de Orde van Oranje Nassau
uitgereikt.
Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem en
Administrator Apostolicus van Rotterdam
heeft benoemd tot waarnèmend pastoor
te Katwijk a. d Riin dp zeereerw. heer
F. P M. van de Vliet, die leger-aalmoe-
zenier was; tot kapelaan te Amsterdam
(H. Hart v. Jezus) de weleerw. heer S
N. Peereboom: te Rotterdam (H Ant.
Abt) de weleerw. heer C. W. 3.
Feliks; te Zoeterwoude (H. Joan. Onth.)
de weleerw. heer G. v j, Kaptetjn
(neom.); tot aalmoezenier van het be-
drijfs-apostolaat te Beverwijk (Zeestraat
92) de weleerw. heer H. A. J. Dürr; tot
kapelaan te Hlllegom (H. Martinus) de
weleerw heer J. A. Kruunenberg en te
Brielle de weleerw. heer R. van den
Haak (neom.).
