Ondanks indrukwekkende groei nog aanzienlijke achterstand van katholiek V.H.M.O. Onze dagelijkse puzzel Bouw van negen scholen urgent Belangrijke toeneming niet te verwachten K 77 de snelle VELPON Het wrekend verleden AAMBEIEN KASKI ontwierp ontwikkelings- program 530ste STAATSLOTERIJ 4,- In één nacht Sun ba I m Handel tussen Oost en West H.B.S. verdient bijzondere aandacht Oprichten van nieuwe internaten uiterst riskant Gasontploffing in Sneek Schakelklassen voor technisch onderwijs Slik dit tabletje en stil de pijn HEMOTABS MAANDAG 20 FEBRUARI 1956 pAOINd Indrukwekkend Klein-seminaria Oorzaken Spreiding le lijst Uw handen gaaf en zacht Vrouw des huizes levensgevaarlijk gewond Aansluiting van L. en U.T.O. aan het M.T.O. Internaten DE SNELSTE LIJMER Amerikaanse senaat gaal onderzoek instellen DRIE VROLIJKE VAGE BONDEN Zongen en speelden televisie - apparaat bijeen (Van onze correspondent) ZEVENTIGJARIGE VROUW BEROOFD Dader dreigde met houten pistool AANVARING OP DE NOORDZEE IN AUTOCABINE DOOR BUTAGAS BEDWELMD BESTRIJDINGSMIDDELEN TEN BEHOEVE VAN DE LANDBOUW A. B. T. B. wil fabriek oprichten Oplossing van Zaterdag Bij de Ned. Opera „LA FORZA DEL DESTINO" Roman door J. S. FLETCHI'R Vertaald door F. VAN VELSF1N 'n geheel nieuw middel tegen B. M. R. S TELEVISIE De intellectuele ontplooiïngskracht van het katholieke volksdeel in-ous land kan optimistisch tegemoet worden gezien, indien althans het inhaal programma, dat in opdracht van het r.-k. Centraal Bureau voor Onderwijs en Opvoeding in een uitvoerig rapport over het katholiek Voorbereidend Hoger en Middelbaar Onderwijs door het Katholiek Sociaal-Kerkelijk Instituut werd opgesteld, wordt verwezenlijkt- Volgens het KASKI zal het in dit rapport ontwikkelde plan de achterstand op het gebied van het katholieke V. H. M. O., welke nu nog in bepaalde streken aanwezig is, naar alle waarschijnlijkheid geheel of nagenoeg geheel verdwijnen. De door het KASKI „geplande'" verdere uithouw van het katholieke middel bare schoolapparaat omvat de volgende punten: er moeten onmiddellijk negen scholen worden opgericht; aan vier bestaande scholen dienen eveneens direct nieuwe afdelingen te worden toegevoegd; ten aanzien van vier andere instituten verdient het aanbeveling de oprichting van nieuwe afdelingen te overwegen; acht gebieden moeten op uitbreidingsmogelijk heden worden onderzocht, terwijl tenslotte in een viertal streken het volgen >-an het katholieke V. H. M. O. slechts gestimuleerd behoeft te worden. Dat is dan de praktische conclusie van het uitvoerige KASKI-rapport, in de Inleiding waarvan prof. G. H. L. Zeegers o.m. opmerkt, dat „tijdens het onderzoek, dat aan de opstelling van dit ontwikke lingsplan Is voorafgegaan, is gebleken, dat de relatief geringe deelneming van katholieken aan het voorbereidend hoger en middelbaar onderwas nog steeds op een tekort wijst en dat dit tekort zeer diepe maatschappelijke en historische wortels heeft". De doelstelling van het rapport Is dan ook in hoofdzaak; te onderzoeken in hoe verre het katholieke volksdeel ten aan- zien van het voorbereidend hoger en middelbaar onderwiis bij het niet-katho- Heke volksdeel achterstaat, wat hiervan de oorzaken zijn en hoe deze kunnen worden weggenomen. Een onderzoek naar het rendement van het r.-k. V.H.M.O. is een tweede, «en ander terrein, waaraan het KASKI een apart rapport zal wijden. Bij de beschouwing over de huidige betekenis van het katholieke V.H.M.O. zegt het rapport, dat de groei daarvan na de oorlog indrukwekkend genoemd mag worden. Het aantal katholieke scholen, dat in 1945 nog 73 bedroeg, was ln 1954 gestegen tot 126. De naoorlogse scholen bouw heeft dan ook nergens zo'n om vang aangenomen als bij het r.-k. onder wijs: van de 80 scholen, waarmee het Nederlandse V.H.M.O. sedert 1946 is ver rijkt, komen er-50, dit is 63 procent, op rekening van het katholieke onderwijs, dat na de openbare scholen, welke de laatste decennia relatief gezien aan be tekenis inboeten, de grootste groep vormt. Toch is de omvang van het ka tholieke onderwijs nog niet evenredig aan het aandeel der katholieken in de totale Nederlandse bevolking; dit laat ste bedroeg in de leeftijdsklasse van 12—20 jaar in 1953 n.l. 44,4 procent. De achterstand is niet bij alle typen van het r.-k. V.H.M.O. even groot. Bij de M.M.S. is deze reeds in een voor sprong omgezet; bij het gymnasium is de achterstand slechts gering. Zeer groot evenwel is deze bij de H.B.S., zodat bij een verdere uitbouw van het V.H.M.O.- apparaat dit tVPe bijzondere aandacht verdient. Niet alleen in zijn leerlingen aantal, ook in zijn structuur manifesteert zich de achterstand van de H.B.S.mede doordat het accent n.l. sterk valt op de A-richting, welke weinig maatschappe lijke mogelijkheden biedt. Een ander verschil tussen het katho lieke en niet-katholieke V.H.M.O. is de verhouding tussen jongens- en meisjes leerlingen. Bij alle richtingen overtreft het aantal jongens dat der meisjes aan zienlijk; bij het r.-k. middelbare onder wijs treedt deze tendens nog sterker naar voren. Het komt de samenstellers van het rapport voor, dat het geringe aan tal vrouwelijke katholieke V.H.M.O.- leerlingen samenhangt met de intellec tuele achterstand van het katholieke volksdeel. Het bezoek van meisjes aan r.-k. V.H.M.O.-scholen dient dan ook te worden gestimuleerd. De conclusie, dat het katholieke V.H.M.O. in zijn quantitatieve versprei ding nog een achterstand heeft ten op zichte van het niet-katholieke impliceert evenwel nog niet, aldus het rapport, dat de katholieken ook in mindere mate dan de niet-katholieken aan deze vorm van onderwijs deelnemen. Er is n.l. nog een aantal katholieken, die Andere r.-k. scho len bezoeken. Allereerst dient daarbij te worden ge dacht aan leerlingen van de klein-semi naria, aan welke meestal niet wettelijk erkende scholen middelbaar onderwijs wordt gegeven. Voor een juiste beoorde ling van de positie der katholieken °P het gebied van het V.H.M.O. dient men dan ook, aldus het rapport, de semina ria in de beschouwingen te betrekken. Daarenboven is er nog een vrij groot aantal katholieke jongens en meisjes, dle een niet r.-k. school bezoeken. Dit aantal wordt in het rapport geraamd op *1 ongeveer tien procent van alle V.H.M.O.- leerlingen in Nederland. Hierbij vallen twee belangrijke feiten te vermelden; op de eerste plaats, dat bedoeld aantal leerlingen in relatief sterke mate voortkomt uit de maatschap pelijk beter gesitueerde milieus en op de tweede plaats, dat hun aantal de neiging vertoont kleiner te worden, hetgeen, volgens het rapport, samenhangt met de groei van het katholieke V.H.M.O.-ap paraat, dat steeds meer de optimale spreiding benadert. Interessant is het overzicht, dat het KASKI geeft van het aantal katholieke V.H.M.O.-leerlingen in procenten van het totale aantal V.H.M.O.-scholieren in het schooljaar 1953-1954; pet. 31,0 34257 35,0 37420 38,2 aantal Leerlingen op r.-k. scholen 28477 Leerlingen op r.-k. scholen inclusief seminaristen Leerlingen op r.-k. scholen inclusief seminaristen en kath. leerlingen op niet r.-k. scholen Na eerst te hebben geconstateerd, dat men zjj het met enige overdrijving kan stellen, dat bjjna de helft van de Nederlandse eugd vanwege haar sociale afkomst verstoken blijft van de mogelijk heid tot het volgen van voorbereidend hoger en middelbaar onderwijs, hetgeen wel bewijst, hoezeer de democratisering van deze vorm van onderwijs nog in een beginstadium verkeert en waardoor heel wat natuurlijke begaafdheid ongebruikt blijft, komt het rapport tot de oorzaken van de huidige achterstand van de katho lieken bij het V.H.M.O. Deze zijn: het bezoek aan niet-katholieke scholen, het bezoek van katholieke jongens aan niet wettelijk erkende seminaria en tenslotte de achterstand der katholieken wat be treft hun sociale positie. Vanwege hun maatschappelijke verant woordelijkheid kunnen de katholieken deze achterstand uit sociaal oogpunt ech ter niet aanvaarden, terwijl anderzijds de seminaristen op grond van hun on gelijkwaardige functie van de priester opleiding (b.v. de vorming van missio narissen) niet op een lijn zijn te stellen met de V.H.M.O.-leerlingen. Hieruit vloeit voort, dat de katholieken de vi cieuze cirkel, waarin zij zich door deze tweevoudige handicap bevinden hebben te doorbreken. Om dit te bereiken is het noodzakelijk, dat er per honderd 1220- jarigen evenveel katholieken een officië le V.H.M.O.-school bezoeken als niet-ka- tholieken, ongeacht het sociale milieu waaruit zij voortkomen. De spreiding van de katholieke V.H.M.O.-scholen is zeer onregelmatig. Ook een optimale spreiding is veel moei lijker te bereiken dan bij het totale V.H.M.O., omdat de katholieke bevolking zelf zeer onregelmatig over ons land is verspreid. Deze moeilijkheid treft men vooral aan in de diasporaprovincies. Het meest in het oog springende verschijnsel is de relatieve overbezetting van Lim burg gemiddeld 160 leerlingen per school en de betrekkelijke onderbezet ting van Utrecht Noord- en Zuid-Hoi- land, te za'men de Randstad Holland vor mend (gemiddeld 364 leerlingen per r.-k V.H.M.O.-school). In feite is het aantal leerlingen op Limburgse scholen groter, omdat er vele internaten onder zijn, die hun leerlingen van buiten de provincie betrekken. Bovendien is het hier ge schetste beeld voor Limburg iets gechar geerd, omdaf de H.B.S. en gymnasium afdelingen van de bisschoppelijke colle ges in de statistiek als afzonderlijke scholen staan genoteerd; hierdoor lijkt het aantal groter dan het in werkelijk heid is. Een feit is overigens, dat in Limburg, dat slechts 21 procent van de katholieke V.H.M.O.-leerlingen levert. 30 procent van de r.-k. scholen ligt. Ander zijds beschikken Noord- en Zuid-Holland die 32 procent van de leerlingen leveren, slechts over 20,5 procent van de scholen. HCXJE PRIJZEN 2000 16192 1500 12394 1000 2fab2 6295 8482 13657 14364 18276 18320 18907 20993 400 1135 2590 2907 34Ü5 5367 14509 14940 15407 18501 200 1200 1350 2651 3176 3302 3677 3918 4092 4243 4288 4377 4600 4719 4766 5238 5518 5627 6276 6566 6599 7325 7390 7562 8159 8277 8412 8671 8886 9429 9855 10068 10647 10855 11767 11840 12713 13298 13724 13825 14384 14929 15113 15401 15761 16001 16152 16215 16425 16930 17334 17396 17734 18291 18311 18751 19124 19587 19932 19963 21384 21940 PRIJZEN VAN ƒ80— 943 1020 085 121 175 180 195 272 283 343 398 485 508 538 551 591 597 773 794 865 897 990 2133 221 311 312 425 487 500 596 683 763 8229 243 429 434 465 569 672 708 745 788 797 838 922 960 4004 076 116 135 199 467 516 548 571 743 5077 116 130 157 279 400 562 722 789 873 6014 078 331 403 679 696 747 821 902 971 975 986 7021 092 099 220 229 371 440 465 904 958 980 8013 032 106 188 270 406 549 574 718 724 731 918 9029 042 130 174 236 249 347 388 402 408 476 573 720 722 800 812 863 10020 061 106 191 263 365 391 556 687 887 11092 187 292 308 538 733 S25 838 854 940 12024 069 074 110 135 149 179 241 269 279 302 503 516 550 717 891 969 13008 022 023 222 347 471 475 509 579 718 826 923 937 14039 101 123 162 170 367 372 412 453 537 594 964 15406 416 466 508 514 634 641 774 812 961 16039 098 100 131 294 428 539 541 817 837 865 877 944 17253 263 345 434 593 624 706 819 906 952 18118 192 211 213 296 335 344 352 384 387 480 487 529 594 600 692 695 744 814 19027 126 140 220 243 338 367 474 528 553 660 822 20017 035 092 202 257 370 542 714 762 944 21103 114 187 250 306 349 469 582 641 730 774 812 900 981 1050 072 077 086 127 136 151 152 170 199 201 205 212 232 237 302 309 320 355 369 383 411 441 468 475 500 515 539 553 555 560 561 575 704 734 757 864 871 873 893 2009 044 097 131 173 224 240 258 260 319 334 374 404 452 541 553 561 593 621 627 635 723 737 749 783 849 852 866 902 955 958 964 8029 031 032 078 118 128 165 168 170 172 178 239 263 284 426 438 459 484 528 565 612 656 667 694 759 831 847 884 948 956 966 973 4005 032 047 071 075 121 153 187 240 241 256 258 259 294 366 395 424 442 459 461 484 490 514 549 646 687 690 714 751 782 847 857 900 996 8004 045 050 101 111 126 187 222 227 251 259 264 268 271 302 332 361 372 426 506 532 543 558 570 572 608 610 637 695 706 710 714 737 753 765 813 828 839 854 903 904 986 991 6003 036 053 131 140 166 .88 216 217 259 283 292 321 335 340 350 361 369 393 404 424 437 451 458 480 496 508 524 533 592 693 700 741 750 761 783 796 873 926 929 959 7014 095 128 173 175 192 197 199 212 224 260 328 343 347 348 377 388 392 429 486 490 499 523 577 617 649 784 786 791 795 802 812 827 861 897 901 921 949 962 991 800" 012 014 063 094 098 102 136 152 183 232 315 350 388 430 527 576 583 597 612 628 634 645 653 735 736 751 763 816 818 868 923 958 8066 081 087 115 164 172 196 215 218 241 242 403 435 488 579 613 624 638 648 655 670 677 685 740 758 765 780 782 869 925 10039 089 098 125 220 224 236 256 325 350 360 403 406 408 451 453 454 504 525 528 544 565 637 658 680 684 690 692 703 719 739 772 838 840 843 854 860 902 905 929 969 982 989 11059 083 139 240 242 256 297 347 400 434 NIETEN 439 440 446 476 487 518 529 543 547 567 653 654 679 768 784 788 S28 847 852 887 891 932 950 997 12002 014 052 084 087 141 194 321 350 362 378 417 457 464 482 483 497 512 574 605 612 613 636 656 663 696 745 748 842 884 948 970 13005 011 053 073 092 140 279 282 284 306 313 371 390 393 465 494 546 611 659 696 702 708 714 720 738 815 871 884 934 14006 018 022 092 097 141 160 179 204 222 248 256 314 373 378 410 517 524 529 534 539 552 627 721 768 780 844 867 897 961 995 15005 019 028 079 085 178 190 207 216 258 260 284 2S6 310 364 374 463 566 586 596 622 637 643 660 661 680 722 725 737 S24 827 841 842 859 864 913 945 997 16000 16003 006 019 022 032 040 055 122 157 178 188 247 268 344 346 353 373 406 408 446 455 486 509 587 599 619 656 710 719 726 744 844 870 902 923 946 974 979 17000 17073 078 179 185 189 211 233 246 249 312 317 323 340 351 353 372 421 442 465 491 518 521 553 588 589 594 599 650 684 718 862 879 919 925 999 18008 037 048 058 083 104 106 125 248 312 329 340 406 407 422 426 428 473 477 484 548 580 661 715 779 780 784 813 830 841 850 939 942 980 19024 061 092 099 148 158 160 181 193 203 224 231 263 268 311 314 324 368 381 419 469 541 558 573 603 622 624 673 683 699 708 733 747 796 804 821 824 829 832 836 902 946 30014 036 076 077 139 153 161 189 279 343 378 397 484 495 498 619 677 683 728 745 776 840 852 882 971 975 21009 032 038 055 164 185 235 239 242 254 277 304 332 333 342 367 391 437 443 491 505 527 538 565 569 575 581 604 649 759 779 841 904 906 911 913 920 921 957 960 968 974 Toen de 22-jarige huisvrouw T. Posthu- ma-Haringa te Sneek zaterdagmorgen het gasstel in de keuken van haar woning wilde ontsteken, is een grote steekvlam ontstaan en met een geweldige knal ont plofte het zich blijkbaar opgehoopt heb bende aardgas. Geen ruit in keuken en kamer bleef heel. Bloempotten en een hanglamp werden een tiental meters weggeslingerd. De muren en deuren werden geheel ontzet. Overdekt met ernstige brandwonden is mevr. P. naar het St.-Antonius7.iekenhuis vervoerd. Haar toestand was gistermiddag kritiek. De vorige dag nog was de gasleiding gerepareerd en was o.a. een nieuwe meter geplaatst. De in 1952 door minister Cals ingestel de „commissie middelbaar technisch on derwijs 1952" heeft onlangs een rapport uitgebracht over de aansluiting van het lager en het uitgebreid technisch onder wijs aan bet middelbaar technisch onder wiis. De commissie stelt de inv™ering van schakelklassen voor ter voorbereiding op de studie aan resp. de u.t.s. en de m.t.s. Zij meent, dat haar voorstellen, indien deze verwezenlijkt zouden worden, een belangrijke bijdrage kunnen vormen tot verbetering van de structuur van het technische onderwijs. De commissie heeft ook aanbevelingen gedaan met betrekking tot de reorgani satie van <ie bestaande avondcursussen voor v.m.t.o. behalve dat de voorstellen zijn bezien in het licht van de tweede On derwijsnota, aan welk punt een apart hoofdstuk is gewijd, zijn als bijlagen aan dit rapport toegevoegd enkele grafieken over de studieresultaten der overwegend praktisch opgeleiden bij het middelbaar technisch onderwijs, zomede concept-leer plannen voor het voorbereidend uitge breid technisch onderwijs en het voorbe reidend middelbaar technisch onderwijs. De voorbereiding van het rapport is de taak geweest van een werkgroep van de subcommissie ..grondslagen" van de com missie m.t.o. 1952. Na diepgaande analyse van de situatie in de diverse verzorginsgebieden van ka tholieke V.H.M.O.-schoien komt het KASKI-rapport tot de volgende conclu sies: 1. In verschillende gebieden, waar in het schooljaar een groot tekort aan ka tholieke VHMO-leerlingen werd gecon stateerd, heeft de situatie zich nadien reeds Zeer ten gunstigste gewijzigd, zodat het verdwijnen der tekorten in de on middellijke toekomst vrijwel zeker kan worden geacht. Dit geldt voor Beverwijk, Twente, Gouda, Zwolle, Veghel, Groenlo, Boxmeer en Den Haag met omgeving. 2. Vervolgens is er een categorie van gebieden, waar de mogelijkheden om tot verbetering van de toestand te komen reeds aanwezig zijn of in elk geval voor bereid worden, maar waarvan het nuttig effect nog zal moeten worden afgewacht. Het betreft hier het Gooi, Amersfoort, de stad Utrecht, Nijmegen en Haarlem. 3. Voor negen gebieden blijkt de vesti ging van katholieke V.H.M.O.-scholen urgent te zijn. Als gewenste vestigings plaatsen van nieuwe scholen zijn te noe men; Emmen, Arnhem en Amstelveen (reeds besloten). Voor Emmen ware de vestiging van een semi-internaat te wen sen. Als mogelijke vestigingsplaatsen, waartussen de keuze door plaatselijk on derzoek zal moeten geschieden, zijn aan te merken: Zeist of De Bildt, Purmerend of Zaandam, Oudenbosch of Etten (alleen een jongensschool), Geldrop of Eindho ven-oost, Waalre of Valkenswaard (alleen een meisjesschool), Geldrop of Asten of Deurne of Someren. Tenslotte is er een aantal plaatsen, waar de gelegenheid tot het volgen van middelbaar onderwijs dient te worden uitgebreid, hetzij door verbreding er van op de bestaande school, hetzij door ope ning van een nieuwe school of afdeling: Oosterhout (uitbreiding voor meisjes), Venray (uitbreiding van het jongensgym nasium met een HBS voor niet-priester- studenten), Doetinchem en Deventer (beide uit te breiden met een M.M.S., later met een gymnasium), Zwolle, Groenlo, Boxmeer en Bolsward (alle eventueel uit te breiden met een M.M.S.) 4. Voorts zal in een aantal gebieden ae verspreiding van het katholieke V.H.M.O. moeten worden onderzocht, daar dit on derwijs onmiskenbaar leemten vertoont. De meeste van deze streken liggen in Noord-Brabant. Het gaat hier om Tilburg Breda, Eindhoven, de kleinere plaatsen binnen de driehoek Tilburg-Den Bosch- Eindhoven, (o.m. Vught, Boxtel Oister- Wijk, Moergestel, Oirschot en Best en de Kempen. Verder dient de situatie te worden nagegaan in het land van Maas en Waal, te Apeldoorn, Alkmaar en in de Kop van Noord-Holland en de steden- agglomeratie langs de Nieuwe Waterweg. 5. Tenslotte zijn er gebieden, waar de vereiste schoolvoorziening wel aanwezig is, maar waar deze scholen toch door te weinig leerlingen worden bezocht. Dit geldt voor Deventer, Doetinchem, Leiden (met Oegstgeest) en in zekere mate ook voor Helmond (voornamelijk omliggende gemeenten) en voor de H.B.S. te Bols ward. Het laatste hoofdstuk van het KASKI- rapport is gewijd aan de functie van de katholieke internaten voor V.H.M.O., waarbij de aandacht uitsluitend wordt gericht op die, welke niet speciaal voor priesterstudenten zijn bestemd In het schooljaar 1953-1954 beschikte men in ons land over 26 internaten, te weten negen voor jongens en zeventien voor meisjes. Vrijwel al deze instituten omvatten ook een externaat. Op deze regel is uitzonde ring: het jongensgymnasium „Katwijk" te Zeist. Opvallend is, dat van de 26 internaten er 18 in Noord-Brabant en Limburg lig gen. Van de overige staan er twee in Nij megen en 1 te Ubbergen, zodat slechts vijf internaten boven de grote rivieren Zijn gevestigd. Toch moet men hieruit niet de conclusie trekken, dat het bezoek aan internaten uitsluitend een zuidelijke aan gelegenheid is. De spreiding van de in ternaatsleerlingen is nl. zodanig, dat zij volgens de globale indruk tamelijk zuiver overeenstemt met de spreiding van de katholieke bevolking. Een klein reken sommetje toont aan, dat ruim de helft van de internen uit Brabant en Limburg Horizontaal: 1. berggeel; 5. vlmderlarve; 9. klepper; 11. bouwmateriaal; 12. water hoogte; 13. namelijk (afk.); 14. maanstand (afk.); 15. het Romeinse rijk (Lat. afk.); 16. deel van de hals; 13. baardje; 19. deel van een bijenkorf; 21. hennepbraak; 22. vogel; 23. boot; 25. nevel; 28. verbinding; 29. Europeaan; 31. pers. vnw.; 3?. zang- noot; 34. Eng. voorzetsel; 36. slede; 37. buigzaam; 39. gevulde; 41. van het jaar; 42. plaats in Italië. Verticaal: 1. plaats in Afrika; 2. rover; 3. Fr. voegwoord; 4. deel van het kippe- hok; 5. deel van een motor; 6. grondtoon; 7. huidopening; 8. bewijs van verdriet; 10. laatstleden (afk.); 11. uitroep; 17. vogel; 18. heilige (afk.); 20. deel van een boom; 21. wiel; 23. soort stof; 24. spil; 26. pers. vnw.; 27. gezang; 28. kleur; 30. deel van een trap; 32. rivier (Spaans); 33. landbouw werktuig; 34. als volgt (afk.); 35. insect; 38. de onbekende; 40. soort onderwijs (afk.). met het aandeel der Brabantse en Lim burgse. V.H.M.O.-scholen in het totaal der katholieke V.H.M.O.-scholieren, dat nl. 48 procent bedraagt. Het rapport wijst dan op de tendens, dat waar de omstandigheden gunstig zijn voor het volgen van katholiek "V.H.M.O. ter plaatse, men een relatief gering aantal internaatsleerlingen aantreft, omgekeerd is dit aantal overal betrekkelijk groot, waar de plaatselijke omstandigheden on gunstig zijn. Het aantal internaatsleer lingen is dus omgekeerd met de mogelijk heden om in de omgeving van de woon plaats katholiek V.H.M.O. te volgen. Houden wij dit voor ogen, aldus het rapport, dan moeten wij concluderen, dat er voor de bestaande ineternaten nog slechts weinig ontwikkelingsmogelijkhe den zijn en bet moet een uiterst riskante onderneming geacht worden alsnog nieu we internaten te openen. Deze scepsis geldt evenwel niet voor semi-internaten - wei te onderscheiden van internaten met tevens een externaatsfunctie waar veraf wonende leerlingen van maandag tot vrijdag of zaterdag verblijven. Deze instellingen, die bij het V.H.M.O. in Nederland, nog slechts weinig voorkomen (alleen voor zover bekend te Vaals), zou den in diverse streken een belangrijke functie kunnen vervullen, en wel in die gebieden, waar het aantal katholieken in het normale verzorgingsgebied voor de instandhouding van een eigen V.H.M.O.- school juist iets te klein is. Men denke b.v. aan de diasporagebieden. Bolsward, Groningen, Goes, Hulst, Emmen en de kop van Noord-Holland zouden voor een afkomstig is; dit stemt vrijwel overeen semi-internaat in aanmerking komen. Tenzij z'ch drastische veranderingen voordoen ln de politieke opvattingen van de Sov.jetregering, valt niet te verwach ten, dat de totale handel tussen het Sov jetblok en de vrije wereld ln enigszins belangrijke mate zal toenemen, aldus wordt verklaard ln een rapport van de International CoBperation Administration, dat zojuist aan het Amerikaanse congres is aangeboden. In het rapport wordt o.m. herinnerd aan de verzachting in 1954 van de con trolebepalingen bij export van strategi sche goederen naar de Sovjetlanden. Op gemerkt wordt dat deze herziening niet tot een noemenswaardige expansie van de handel tussen Oost en West heeft ge leid. Geconcludeerd wordt hieruit, dat de gevolgtrekking van de communistische zegslieden dat de exportbeperkingen de omvang van de handel laag houden niet luist is. Indien de Sovjetlanden werd toe gestaan meer goederen uit de vrije we reld te kopen, welke een bijdrage zouden leveren tot haar oorlogspotentieel is het zelfs waarschijnlijk, dat tegelijkertijd de aankopen van „vredes"-goederen zouden worden verminderd. Opgemerkt wordt voorts, dat de Sov jet-Unie wel de controle-bepalingen van de vrije wereld aanvalt, doch zwijgt over haar eigen beperkingen voor de handel met het buitenland. Het zijn, volgens het rapport, echter niet alleen de politieke overwegingen welke het handelsverkeer Auverien'ie) hebben geremd, alhoewel deze wel de voornaamste zijn. De overige oorzaken zijn o.m. 't slecht nakomen van financiële verplichtingen, slechte kwaliteit der goe deren. onzekere levertijden, gebrek aan deciprociteit bij de transacties, onregelma tige prijspolitiek en bureaucratie bij de onderhandelingen. Hoewel het handelsverkeer tussen het Sovjetblok en de landen van de vrije wereld sinds midden 1953 is gestegen, is de totale stijging toch zeer beperkt ge weest. Het blijkt, dat vooral de handel tussen communistische landen en niet-in- dustrielanden is toegenomen. Mogelijk aldus het rapport zal deze handel in de toekomst sneller blijven toenemen dan de handel met de industrielanden der vrije wereld. De Amerikaanse sub-commissie van on"derzoek begonnen naar de handel tus sen het westen en het communistische oosten. In het Congres is een groeiende tegenstan-* waar te nemen tegen de Brits- Amerikaanse overeenkomst van deze maand, volgens welke het embargo op strategische goederen voor China herzien d-' "t, te worden. De voorzitter van de commissie vroe ger was dit senator McCaithj; demo cratische senator McClellan (Arkansas), zei in zijn oreningstoesoraak onder meer. dat de commissie over „onrustbarende" gegevens beschikt ten aanz' n van de ver zachting der controle op de uitvoer van strategisch materiaal van vitaal be lang naar het Sovjet-blok. De drie vrolijke vagebonden uit Tilburg, drie jeugdige muzikanten, hebben de laat ste weken een actie uitgevoerd, waardoor zij met zingen en spelen op tal van bijeen komsten van verenigingen in Tilburg vol doende geld bijeen wisten te krijgen voor de aankoop van een nieuw televisietoestel voor een verlamde Tilburger, die in het St.-Jozefgasthuis verblijft. Op deze wijze wisten de drie jongeman nen namelijk een bedrag van 1350. bijeen te krijgen. De Zwijndrechtse politie heeft gearres teerd de 22-jarige klassificeerder B. de L. uit Dordrecht, die de vorige week zondag een 70-jarige vrouw, wonende aan de Ringdijk te Zwijndrecht, beroofd heeft van haar gehele bezit: tien briefjes van 10.De man had haar gedreigd met een „pistool", gemaakt van hout. Het geld was verdwenen. Twee Britse schepen, het zevenduizend ton metende „City of Sydney" uit Liver pool en de ruim tweeduizend ton meten de „Corchestor" uit Londen zijn zaterdag ter hoogte van Great Yarmouth in Nor folk met elkaar in botsing gekomen. De „Corchestor" zonk spoedig na de aanva ring waarbij zeven bemanningsleden om het leven kwamen. Een derde schip de „Cormull" slaagde erin nog veertien le den van de bemanning van de „Corches tor" op te nemen. De „City of Sidney' was niet ernstig beschadigd en is op eigen kracht naar Londen doorgevaren. In de cabine van een op de Prins Hen drikkade te Amsterdam staande truck zijn zaterdag de 18-jarige E. en de 27- jarige K. H. de V. in bewusteloze toe stand aangetroffen. Beide mannen, die de nacht in de cabine hadden doorgebracht, zijn vermoedelijk door de gassen, af komstig van een brandend butagaskachel, tje bedwelmd graakt. Het tweetal is ter verpleging in het Binnengasthuis opgeno men. De Coöp. centrale landbouwvereniging „De Handelsraad van de A.B.T.B." te Arnhem is voornemens op het industrie terrein in Eist een fabriek van bestrij dingsmiddelen ten behoeve van de land bouw te stichten. Zij heeft aan de ge meente grond te koop gevraagd ter ge zamenlijke grootte van ongeveer 6500 vierkante meter. Voorts heeft zij ten behoeve van een eventuele uitbreiding van de te stichten fabriek op het naastliggende terrein, ter grootte van ongeveer 6270 vierkante me ter, gedurende vijf jaren een optierecht gevraagd. Horizontaal: 1. ka; 2. kalkoen; 7. m.m.h.h.; 10. lor; 11. uit; 14. dra.; 13. stem men; 16. eerste; 19. tag; 20. Andorra; 22. era; 24. kandeel; 26. gloren; 29. lea; 30. st.; 32. Eli; 33. oker; 35. mate; 37. niets; 39. or; 40. grot; 42. rede; 44. et; 45. rodeo; 47 aker; 49. Deli; 51. Inn; 51. Po; 53. bod; 54. Alaska; 57. opkomen; 61. neg; 62. emersle; 64. lei; 66. kranig; 68. alreeds; 71. and; 72. eel; 75. Inn; 75. Eems; 76. element; 77. sr. Verticaal: 1. kast; 2. kom; 3. armada; 4. kunde; 5. o.i.; 6. eter; 7. mrs.; 8. materie; 9. ha; 10. legale; 12. dralend; 14. tak; 15. ene-, 17. erg; 18. ere; 21. Olst; 23. angstig; 25. nergens; 27. oliedom; 28. vooraan; 31. tere; 34. KRO; 35. m.o.; 36. stap; 38. tel; 41. ronkend; 43. er; 46. diagram; 48. koor; 50. edelen; 53. boerin; 55. lek; 56. ami; 58. psalm; 59. kil; 60. ned; 63. egel; 65. Isar; 67. Ans; 69. ent; 70. de; 73. Ee. De Nederlandse Opera zal op vrijdag 2 maart a.s. in de stadsschouwburg te Amsterdam de première opvoeren van Verdi's „La forza del destino" onder lei ding van Arrigo Guarnieri. De regie is in handen van Wolf-Dieter Ludwig en de decors en kostuums zijn ontworpen door Hans van Norden. 41). Doch zij veranderden hun houding niet en toen alles meegedeeld was, keek Bent onthutst van de een naar de ander en zijn neerslachtige houding gaf duidelijk te ken nen, dat zijn aanvankelijke twijfel ver keerde in volstrekte zekerheid. Bent u beiden daar volkomen van overtuigd? vroeg hij plotseling. Beiden? Mijn overtuiging is het zonder enige twijfel, antwoordde Tallington rustig. Ik zou terwille van jou willen, dat het mijn overtuiging niet was zei Brere- ton. Maar ik kan aan de klaarblijkelijk heid van de feiten niet ontkomen. Ik ben er volkomen zeker van, dat alles is zoals ik gezegd heb. Bent sprong van zijn stoel op. Wi? van beiden is dan de schuldige? riep hij bijna in vertwijfeling. Jullie willen toch niet zeggen, dat Cotherstone.een moor denaar is! Ontzettend, ontzettend! Be denk toch wat dat voor mij zou beteke nen.. Tallington legde zijn hand op Bent s arm. Wij zullen geen oordeel vellen, alvorens wij weten, wat Cotherstone zelf te vertellen heeft, zei hij. Ik zal hem even gaan halen en hem meebrengen. Ik weet, dat hij alleen op kantoor is, want Mal- lalieu heeft een vergadering op het stad huis. Hou je flink, Bent. Misschien heeft Cotherstone voor alles een behoor lijke en afdoende verklaring. Het kantoor van Mallalieu en Cother stone was niet ver van Tallington's huls. In nauwelijks vijf minuten kwam de pro cureur met Cotherstone weer binnen. Brereton, die bij het binnentreden scherp op Cotherstone lette. zag. dat deze od al les voorbereid was. Een plotselinge glans van alles begrepen te hebben glom in zijn pittige ogen; hij scheen te besef fen, dat hij stond voor het uitbreken van een erfcis. Uitwendig was hij de kalme, koele, onbewogen Cotherstone van steeds en na een vluchtige groet nam hij een stoel en richtte zich met vragende ogen tot Tallington. En? Zoals ik u onderweg al heb mede gedeeld, begon Tallington, wensen wij u te spreken over de zaak, die al sedert enige tijd heel Highmarket in spanning houdt. Wij hebben enige nadere inlich tingen ontvangen en hebben het raadzaam geoordeeld mijnheer Bent er het eerst mee in kennis te stellen. Alles wat hier nu besproken wordt, is strikt vertrouwe lijk en daarom verzoek ik u even open hartig en mededeelzaam te willen zijn tegenover ons, als wij zijn tegenover u. Ik kan u alles 'n betrekkelijk weinig woor den zeggen. Het is voor ons. evenals voor li. 7piir'Dk. rniqv 7*iin VI PD mv oom- pagnon, mijnheer Mallalieu, dezelfde per sonen als Childforth en Mallows, die in 1881 door het gerechtshof van Wilchester wegens verduistering werden veroordeeld tot twee jaren gevangenisstraf? Cotherstone sprong niet van zijn stoel op, deinsde ook niet achteruit. Geen-enkel teken van aarzeling of verrassing was op zijn gelaat te bespeuren. Integendeel. Hij leek in volle kracht en sterk besef de zaak te beschouwen. Hij zat rechtop in zijn stoel en zijn stem klonk helder en vast: Alvorens ik die vraag ga beantwoor den, mijnheer Tallington, zei hij, zou ik een vraag aan mijnheer Bent willen stel len. Namelijk deze; zal mijn dochter moe ten boeten voor iets, dat door haar vader gedaan is? Alvorens te spreken, zou ik dat willen weten Bent kreeg een hoogrode kleur. Hij was Innerlijk vertoornd. TT behoorde te weten, wat mijn antwoord daarop is, riep hij enigszins verontwaardigd. Het is na tuurlijk; neen! Ik dank je wel. Dat is volcjoende. zei Cotherstone. Ik ken je voldoende om te weten, dat je dit woord gestand zult doen en het niet zal intrekken. Hij wend de zich weer tot Tallington. Nu zal ik uw vraag beantwoorden, vervolgde hij. Ik kan volstaan met één woord: ia! Tallington sloeg hit schetsboek van Ki- tely open, legde het voor Cptherstone neer en wees met de punt van zijn potlood het betreffende uitknipsel aan. Bent u Childforth. waarvan hier sprake is? vroeg hij weer. En is uw compagnon Mallows? Zo is het, antwoordde 1 Cotherstone onverstoorbaar. De anderen keken hem met enige verbazing aan. Zo is het, mijn heer Tallington. En is dit een juist verslag van de gang van zaken? vroeg Tallington. Leest u het maar even. O, ik kan ongelezen wel zeggen dat het in orde is, zei hij droogies, het is een knipsel uit de voornaamste krant van Wil chester, dat herinner ik mij wel. Het is volkomen juist. Weet u, dat Kitely bij die rechtszit ting tegenwoordig was? Tallington voelde zich evenals Brereton door de koelheid en de ijzige kalmte, waarmee Cotherstone het verhoor doorstond, min of meer uit het veld geslagen. Ja, nu weet ik dat, antwoordde Co therstone zijn hoofd schuddende, maar ik heb het nooit eerder geweten, dan die middag, 's Avonds werd hij vermoord. Indien u de gehele waarheid weten wilt: hij kwam die middag op ons kantoor om de huur van het huisje, dat hij bewoonde, te betalen en vertelde het mij toen. En als u nog meer weten wilt: hij trachtte mij geld af te persen. Hij zou de vozende middag om vier uur teruggekomen zijn om te vernemen wat ik en Mallalieu er voor zouden over hebben als hij bleef zwijgen. Hebt u dat aan Mallalieu verteld? vroeg Tallington. Natuurlijk. Zodra Kitely vertrokken was en Mallalieu weer terugkwam op het kantoor heb ik het hem verteld. Het was een hèel harde slag voor ons, dit te moe ten ervaren na dertig jaren eerlijk te heb ben geleefd en iiveri" Te hebben <*»werkt. De drie anderen keken elkaar enkele ogenblikken zwijgend aan. Er was een diepe stilte in de kamer na deze woor den. Toen echter stelde Tallington de vraag, waarop de anderen met een bran dend verlangen gewacht hadden: Mijnheer Cotherstone, weet u, wie Kitely vermoord heeft? Neen, antwoordde Cotherstone, maar ik vermoed degene, die het gedaan heeft, to kennen En wie is het volgens u? drong Tal lington aan. Dezelfde, die Bert Stoner heeft ver moord, zei Cotherstone met beslistheid en om dezelfde reden. En wie is dat..? Tallington voleindde zijn vraag niet, want het beweeglijke gelaat van Cotherstone nam 'n uitdrukking aan van nieuwe vast beradenheid, hij verschikte zich een wei nig in zijn stoel en gaf met zijn volle hand een zware slag op het schrijfbureau: Mallalieu! riep hij. Mallalieu! Ik ben er zeker van, dat hij Kitelv vermoord heeft. Vanaf de eerste dag heb ik hem ervan verdacht en zondagmiddag kreeg ik de gewenste zekerheid, toen ik zag., dat.. Mallalieu Stoner doodsloeg! Een dodelijke stilte volgde op deze plot selinge verklaring; gedurende enkele ogen blikken werd slechts het tikken van de nendule gehoorrl Tallington was de eer ste, die het pijnlijke zwijgen verbrak, door de laatste woorden van Cotherstone te her halen: U zag, dat Mallalieu Stoner dood sloeg? Zag u dat (Wordt vervolgd). Hemotabs - een geheel nieuw middel tegen die pijnlijke aambeien. Deze tabletjes zijn prettig en gemakkelijk in te nemen - gewoon maar slikken met een beetje water - en geven een weldadige verlichting bij die pijnlijke aanvallen. Ge bruik van zalf of zetpillen wordt hierbij overbodig. Hemotabs werken van binnen uit, doen de zwellingen slin ken en bevorderen de ge nezing. Ze zijn bovendien zacht laxerend; herstellen de natuurlijke functies - .zo belangrijk voor volkomen ge nezing en geven U langdurige vrijwaring van pijn. f 1.50 per volledige kuur. - Bij alle apothekers en drogisten. "n Product van E. Griffiths Hughes Ltd., Manchester* nc Uitzending vanuit Eng. Transit Camp. te Hoek van Holland. Golflengte 25 meter MAANDAG 20 FEBRUARI 22.00 uur Verzoekplaten. 22.45 uur Bing Crosby Show. 23.15 uur Zuid Amerikaanse muziek. 23.30 uur Dansmuziek 24.00 uur Gramofooiiplaten. 00.30 uur Sluiting. DINSDAG 21 FEBRUARI HILVERSUM I (402 m.) 7.00 AVRO. 7.50 VPRO. 8.00—24.00 AVRO. 7.00 Nws. 7.10 Gym. 7.20 Gramm. 7.50 Dag opening. 8.00 Nws. 8.15 Gramm. 9.00 Gym. v. d. vrouw. 9.10 V. d. vrouw. 9.15 Gramm. 9.35 Waterst. 9.40 Morgenwijding. 10.00 Gramm. 10.50 V. d. kleuters. 11-00 Orgel en sopr. 11.30 Bariton en piano. 12.00 Gramm. 12.30 Land en tuinb.meded. 12.35 Amus.muz. 13.00 Nws. 13.15 Meded. 13.25 Mandoline-ens. 13.55 Koer sen. 14.00 Gramm. 14.40 Schoolradio. 15.00 V. d. vrouw. 15.30 Piano. 16.00 Gramm. 16.30 V. d. jeugd. 17.30 Gramm. 18.00 Nws. 18.15 Piano. 18.30 In en om de Universiteit. 18.45 Gramm. 18.55 Paris vous parle. 19.00 V. d. kind. 19.05 Amus.muz. 19-45 Toneelbeschouwing. 20.00 Nws. 20.05 Gevar. progr. 21.45 Hoorspel. 22.15 Striikkwart. 22.40 De Antwoordman. 22.55 Caus. 23.00 Nws. 23.15 New Yotk Calling. 23.20 Act. 23.3024.00 Gramm. HILVERSUM II (298 m.) 7.00—24.00 KRO. 7.00 Nws. 7.io Gramm. 7.45 Morgengebed. 8.00 Nws. 8.15 Gramm. 9.00 V. d. vrouw. 9.40 Lichtbaken, caus. 10.00 V. d. kleuters. 10.15 Gramm. 11.00 V. d. vrouw. 11.30 Schoolradio. 11.50 Caus. 12.00 Angelus. 12.03 Gramm. 12.15 Voor boeren en tuinders. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Instr. octet. 12.55 Zonnewij zer. 13.00 Nws. en kath. nws. 13.20 Metropole ork. 13.50 Gevar. progr. 15.00 Schoolradio. 15.30 Gramm. 15.45 V. d. vrouw. 16.00 V. d. zieken. 16.30 Ziekenlof. 17.00 V. d. jeugd. 17.15 Idem. 1740 Beursber. 17.45 Regeringsuitz. 18.00 V. d. jeugd. 18.20 Sport. 18.30 Lichte muz. 19.00 Nws. 19.10 Uit het boek der boeken. 19.20 Gramm. 19.45 Act. 20.00 Eerste Lijdensmeditatie. 21.00 Gramm. 21.30 Caus. 21.50 Gramm. 23.00 Nws. 23.1524.00 Gramm. Engeland, BBC Home service, 330 m. 12.00 V. d. scholen. 13.00 Gramm. 13.25 V. d. arb. 13.55 Weer. 14.00 Nws. 14.10 Discussei. 14.55 Intermezzo. 15.00 V. d. scholen. 16.00 Kritieken. 16.45 Gram. 17.30 Voordr. 17.45 Caus. 18.00 V. d. kind. 19.00 Nws. 9.15 V. d. boeren. 19.25 Sport 19.30 Ork. conc. 20.00 Gevar. progr. 20.30 Klankb. 21.30 Gevar. progr. 22.00 Nws. 22.15 Caus. 22.45 Recital. 23.15 Klankb. 23.45 Pari. overz. 24.00 Nws. 0.080.13 Koersen. Engeland, BBC light programme 1500 en 247 m 12.00 Mrs. Dale's Dagboek. 12.15 Voordr. 12.30 Fabrieksfanfare. 13.00 Pari. overz. 13.15 Ork. conc. 14.00 Lichte muz. 14.45 V. d. kind. 15.00 V. d. vrouw. 15.55 Sport. 16.10 Intermezzo. 16.15 Lichte muz. 16.45 Mil. ork. 17.15 Mrs Dale's Dagboek. 17.30 Orgelspel. 18.00 Amer, volksmuz. 18.30 Vragenbeantw. 19.00 Gram. 19.30 Gevar. progn 19.45 Hoorspel. 20.00 Nws. 20.25 Sport. 20.30 Have a go! 21.00 Gevar. progr. 21.30 Voordr. 22.00 Gramm. 23.00 Nws. 23.15 Act. caus. 23.20 Jazzmuz. 24.00 Voordr. 0.15 Ka- mermuz. 0.45 Progr. overz. 0.50 Weerber. 0.55 1.00 Nws. N.W.D./W.D.R. 309 m. 12,00 Lichte muz. 13.00 Nws. 13.15 Amus. muz. 16.00 Italiaanse muz. 17.00 Nws. 17.45 Rythm. muz. 19.00 Nws. 19.30 Gevar. muz. 21.00 Lichte muz. 21.45 Nws. 23.30 Jazzmuz. 24.00 Nws. 0.10 1.00 Dansmuz. Frankrijk, Nationaal Progr. 347 m. 12.30 Gramm. 13.00 Nws. 13.55 Gramm. 14.00 Nws. 14.05 Recital. 18.30 Am. uitz. 19.29 Gram. 20.00 Kamermuz. 22.30 Gram. 23.4524.00 Nws. Brussel 324 en 484 m. 324 *n,ï 11.45 Gram. 12.15 Rythm. muz. 12.30 Weerber. 12.34 Rythm. muz. 13.00 Nws. 13.15 Gram. 14.00 Schoolradio. 15.45 Gram. 15.00 Koersen. 16.02 Lichte muz. 16.30 Kamerork. en solist. 16.50 Zang en piano. 17.00 Nws. 17.10 Cellorecital. 17.45 Boekbespr. 18.00 V. d. jeugd. 18.30 V. d. sold. 19.00 Nws. 19.40 Gram. 19.50 Caus. 2000 Hoorspel 22.45 Nws. 484 m.: 12.00 Gram. 13.00 Nws. 13.15 Gram. 15.00 Ork. conc. 15.50 Gramm. 18.05 Lichte muz. 17.00 Nws. 18.30 Gram. 19.30 Nws. 20.00 Gevar. progr. 22.00 Nws. 22.15 Klankbeeld. 22.55 Nws. BBC, Uitz. voor Nederland. 17.45—18.15 Nws. Londens Radiodagboek. Vraaggesprek met onze luisteraars. Boeken ea schrijvers. (Op 224 en 50 m.)# KRO: 20.00 Circus Strassburger; 21.45 Journ. weeroverzicht.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1956 | | pagina 4