Wat gebeurde achter de schermen
van het 20e Sovjet-congres?
K.S.G.-parlement sluit zitting
met slechts één slotresolutie
Landbouwhogeschool eerst na
oorlog goed ontdekt
de
Sis?
Gelovigen nauwer bij
de eredienst betrokken
Kho kliol, darts de gopak!"
Kroesjtsjef zou tot in details Stalin's
doopceel hebben gelicht
Eerste kievitsei
van vorig jaar
De bloedbaden van de
jaren dertig
Salvator Booms O.F.M.
vijftig jaar priester
Dr. A. J. M. Comelissen
ZWARE WINKEL-
BRAND IN ALMELO
Socialistische bezwaren tegen
militair Euratom
Ondanks belangrijke toename van afgestu
deerden overtreft de vraag het aanbod
Huisvestingsproblemen
Vinder overtrad de
vogelwet
De nieuwe liturgie van de Goede Week
IN-en UITVALLEN
Geen Karei, maar Carel
.7 Neus
ZATERDAG 17 MAART 1956
PAGINA 9
Blind geloof in Hitler
Gij begrijpt, kameraden..
Raad-adviseur in algemene dienst
bij departement van O.K. en W.
Meer dan verdubbeld
Studieduur werd langer
Mr. F. J. BERGER OVERLEDEN
Slotresolutie
Bekroonde
inzending1:
ttÜSïUUUSi:
Wit U óók een
mooi paardenras
winnen, zend dan
een mop of geestig
onderschrift aand
POSTBUS 13,
BREDA.
Elke 14 dagen kent
de jury 20 hoofd
prijzen en 500
paardengiazen toe.
Elke inzending moet vergezeld gaan van
2 Drie Hoefijzers-doppen
Reeks nieuwe rubrieken
In een rede van 3A uur op 25 februari, de dag voor het congres eindigde,
zou Kroesjtsjef Stalin hebben beschuldigd van misdaden, waarvan in de
Sovjet-Unie voorheen nimmer is gewag gemaakt. In felle kleuren zou hij
voor de gedelegeerden het beeld hebben geschilderd van het regime van
„verdenking, vrees en terreur", waarvan Stalin, vooral in zijn laatste
levensjaren, zich bediende. Zelfs de topleiders, met inbegrip van
Kroesjtsjef zelf, zouden hieraan zijn onderworpen geweest.
Kroesjtsjef zou zijn schokkende onthullingen over bet Stalinistische
tijdperk hebben gemotiveerd door erop te wijzen, dat dit de enige methode
was om een einde te maken aan de Stalin-cultus, die dertig jaar lang aan
de Sovjetburgers was opgedrongen. Een enigszins ingekorte versie van
Kroesjtsjef's rede zou gereed gemaakt zijn om binnenkort ter kennis van
bet publiek te worden gebracht.
Stalin zou, volgens Kroesjtsjef's
aanklacht, de communistische partij in
de jaren 1936-'38 gedecimeerd hebben.
Vijfduizend van Rusland's beste offi
cieren zouden vermoord zijn tijdens de
bloedbaden, die volgden op het gehei
me proces tegen maarschalk Tukha-
chefski, die in 1937 wegens verraad
terecht sond. Talrijke volstrekt on
schuldige mensen, onder wie zelfs kin
deren, zouden gemarteld en gedood
zijn.
In 1936, toen Stalin tezamen met
Op Palmzondag a.s. zal pater Salvator
Booms, thans rector aan het Sint-Elisa-
beth-ziekenhuis te Winterswijk, zijn gou
den Priesterfeest vieren.
Als jongeman trad hij in de orde van
Sint-Franciscus, aangetrokken door het
serafijnse voorbeeld van Zijn heeroom, de
onvergetelijke pater Bulters, oud-pastoor
van de Boschkant te 's-Gravenhage. Diens
populaire kerk werd verwoest bij het
bombardement van het Bezuidenhout,
maar de hoogbejaarde oud-pastoor leeft
nog ongebroken voort, en zijn voor Den
Haag bijna legendarische naam wordt nog
altijd dankbaar in één adem genoemd met
de historische kerk aan de Boschkant,
waar de laatste resten nu weldra zullen
worden geruimd.
Pater Salvator Booms zette zijn Fran
ciscaans priesterleven op een meer be
scheiden voet in, maar daarom toch niet
minder verdienstelijk.
Na zijp priesterwijding in maart 1906
kwam hij naar Nieuwe Niedorp, waar hij
twintig jaar achtereen werkzaam was als
rondtrekkend predikant en assistentie-
priester, zelf altijd een gerespecteerd
voorbeeld van apostolische ijver en pries-
terdeugd. Toen werd hij benoemd tot ka
pelaan te Zaltbommel, waar hij zes jaren
achtereen werkzaam was.
Door zijn uitgesproken deugd werd hij
uitverkoren tot gardiaan van het klooster
te Megen waar hij drie jaar de klooster
gemeenschap voorging in woord en voor
beeld.
Vervolgens werd hij benoemd tot kape
laan aan de Hartebrug te Leiden Dit werd
de glorietijd van zijn leven. Hier in Lei
den zou hij veertien jaar werkzaam blij
ven als populair kapelaan, graag gehoord
predikant en druk bezocht biechtvader,
gezien om zijn eenvoud, bescheidenheid
en vaderlijke zorgzaamheid.
Pater Salvator Booms mocht eerlijk
naar een rustiger werkkring uitzien en
zijn overheid zond hem als rector naar
het St.-Elisabeth-ziekenhuis te Winters
wijk- waar hij nu al weer drie jaar ge
waardeerd wordt als een trooster der zie
ken en een vaderlijke steun voor de zus
ters.
Nu komt pater Salvator 6 mei naar Rot
terdam om in familiekring zijn gouden
priesterfeest te vieren. Twee van Zijn
broers zijn daar al bijna een mensenleef-
tijd koster m de Dominicanenkerken aan
Blijdorp en Provemerssingel een derde
was tot enkele jaren terug broeder-por
tier aan de kerk der paters Redemptoris
ten aan de Goudserijweg.
Als waardering voor zijn verdienstelijk
priesterschap van 50 jaar heeft zijn over
heid pater Salvator Booms een reis naar
Rome toegezegd. Een schoner geschenk
kon hem niet worden toegedacht.
Andre Zhdanof, een andere Sovjet
leider, die in 1948 stierf, met vakantie
in de Krim was, zou de dictator een
telegram hebben gezonden aan de
huidige minister van buitenlandse za
ken Molotof, aan Malenkof en aan een
aantal andere leiders, die in Moskou
waren gebleven. Het telegram zeide,
dat Stalin en Zhdanof besloten hadden,
dat Yagoda zijn werk als hoofd van de
geheime politie niet goed deed en dat
hij door Yezhof vervangen zou moeten
worden. Yezhof nam het werk toen
over van Yagoda, die geëxecuteerd
werd, ah voerde vervolgens grote zui
veringen uit. Twee jaar later werd
Yezhof echter zelf gezuiverd.
Korte tijd later volgde een telegram
van Stalin, waarin bevel werd gege
ven, dat wat hij „de oppositie" noemde,
fysiek vernietigd hetgeen een van
zijn geliefde uitdrukkingen was
moest worden Dat was het sein voor
de grote zuiveringen, zo zou Kroesj
tsjef hebben verklaard.
Kroesjtsjef zou voorts hebben ge
zegd dat Stalin verdacht wordt van
het vermoorden van Sergei Kirof, het
hoofd van de partij in Leningrad, in
1934. S?rfiO O- 'j .•nik' 1
intiem vriend van Stalin, zou de keus
hebben gehad tussen executie of zelf
moord. Hij koos zelfmoord en kreeg
een staatsbegrafenis. Nikolai Vozne-
sensky, leider van het economisch
planbureau, werd eveneens zonder
vorm van proces en zelfs buiten weten
van zijn collega's van het Politbureau
neergeschoten.
Ongeveer driekwart van de gedele
geerden op het zeventiende partijcon
gres, van wie er velen kritiek op Sta
lin hadden geleverd, werd kort na
het congres eveneens geëxecuteerd.
Kroesjtsjef zou voorts hebben ge
zegd, dat Stalin na de dood van Lenin
diens weduwe zou hebben beledigd en
bedreigd. Hij zou haar hebben medege
deeld, dat als zij doorging in het open
baar kritiek op hem te leveren, hij
een verklaring zou doen uitgeven, dat
zij nooit Lenin's vrouw was geweest
en iemand anders zou hij in haar plaats
stellen.
Het proces van Boekharin en andere
„oppositie"-groepen zou door Kroesjt
sjef niet zijn vermeld.
Voor de Duitse inval op Rusland in
1941 wist iedereen, dat oorlog op komst
was, behalve Stalin, die dit weigerde
te geloven, omdat hij een vriend
schapsverdrag met Hitler had, zo zou
Kroesjtsjef hebben gezegd. Stalin zou
niet alleen de waarschuwingen van
Churchill en van Stafford Cripps, die
toen Brits ambassadeur in Moskou was,
hebben veronachtzaamd, maar hij zou
evenmin geloof hebben gehecht aan de
waarschuwingen van kolonel Pere-
beshchik, Sovjet militair attaché in
Berlijn, die Moskou op de hoogte had
gebracht van de juiste datum van de
op handen zijnde Duitse aanval. Toen
deze aanval inderdaad kwam, was
Stalin's eerste order aan de troepen
niet terug te vuren. Zo groot was zijn
i vertrouwen in Hitier, dat hij aan het
Rode Leger deed mededelen, dat de
aanval niets dan „gebrek aan disci
pline" was van de kant van bepaalde
Duitse eenheden. Stalin zou hebben
gezegd, dat de Russische grenstroepen
in staat waren om de situatie meester
te worden.
Kroesjtsjef zou voorts hebben ver
klaard, dat er aan het begin van de
oorlog een wanhopig tekort aan ge
weren bestond in de Oekraine, waar
hij partijleider was. Hij telefoneerde
naar Moskou voor meer geweren en
vroeg Stalin te spreken. Doch in plaats
van Stalin antwoordde Malenkof aan
de telefoon en verklaarde, dat Stalin
afwezig was. Doch, zo zou Kroesjtsjef
hebben gezegd, Stalin was wel dege
lijk aanwezig. Al die tijd zat hij dicht
bij Malenkof in hetzelfde vertrek en
fluisterde hem toe te zeggen, dat hij
afwezig was en dat er geen geweren
ter beschikking waren.
Toen Kroesjtsjef later een nieuwe
poging deed, zou Stalin hem gezegd
hebben, dat alle geweren naar Lenin
grad waren verzonden. Gevraagd wat
de Oekraine dan moest doen, ant
woordde Stalin: „Handel zo goed je
kunt".
Toen de Duitsers de buitenwijken
van Moskou bereikten vluchtte Stalin,
zo zeide Kroesjtsjef. „Alles wat Lenin
tot stand gebracht heeft hebben we
verloren", zo zou hij voor zijn vertrek
uit Moskou hebben gezegd.
„Stalin leidde de gevechtsoperaties
tijdens de oorlog vanuit een schoolge
bouw, terwijl hij ternauwernood benul
had van een gewone landkaart", zo zou
Kroesjtsjef hebben gezegd.
Laatste levensjaren
In de laatste jaren van zijn leven
zou Stalin volgens Kroesjtsjef bijzon
der argwanend geworden zijn en hij
zou om zich heen een atmosfeer van
vrees en terreur hebben geschapen.
Zelfs de leden van het Politbureau
stonden doodsangsten uit als zij door
Stalin werden ontboden, omdat zij niet
wisten of zij levend zouden terugkeren.
Kroesjtsjef zei, dat maarschalk Boel-
ganin hem verteld had, dat hij eens bij
Stalin in diens landhuis geroepen was
en dat hij zich tevoren afvroeg of het
bezoek zou eindigen met een receptie
of met de gevangenis.
Stalin placht zijn ondergeschikten
steeds toe te schreeuwen. Hij placht de
mensen, die hij by zich riep te intimi
deren door te zeggen: „Waarom kijk je
me zo aan? Nou? Waarom k ijk je me
niet recht in de ogen? Ben je bang om
me onder ogen te komen?".
Tegen het eind van zijn leven zou
Stalin de Russische president, maar
schalk Vorosjilof, ervan verdacht heb
ben een Brits spion te zijn en hij zou
geweigerd hebben hem te laten deel
nemen aan het werk van het Politbu
reau. Molotof zou tijdens dezelfde pe
riode voor geruime tijd onder huis
arrest zijn geplaatst. Dat was de pe
riode waarin wijlen Vishynski Molotof
opvolgde als minister van buitenlandse
zaken. Voor de nabije toekomst zou
Stalin van plan zijn geweest Molotof,
Kroesjtsjef en een aantal anderen uit
de weg tè ruimen.
Een van Stalins geliefkoosde bezig
heden zou geweest zijn te kijken naar
een film, getiteld „Onvergetelijk 1919",
waarin hij zelf voorkwam, rijdend in
een pantserwagen en zwaaiend met
een sabel onder een regen van kogels.
Kroesjtsjef zou Stalins „Biografie"
beschreven hebben als een „afschuwe
lijk boek". Stalin zou daarin vóór de
publikatie zinsneden hebben ingevoerd
als „de werkelijke leider van de arbei
ders" en andere frazen, waarin hij zich
zelf beschreef als „een verlegen en be
scheiden iemand".
Kroesjtsjef zou Stalin ook van heftig
nationalisme en anti-semitisme hebben
beschuldigd. Stalin ook zou de hand
hebben gehad in het „dokterscomplot",
juist voor zijn dood.
Kort na de oorlog zou Stalin ook
Kroesjtsjef zelf diep vernederd hebben
op een receptie, waarbij ook vreemde
lingen aanwezig waren. Stalin zou te
gen hem geschreeuwd hebben: „Kho
khol, dans de gopak!" („Kho khol" is
een Russische scheldnaam voor een
Oekraïner en de gopak is een Oekrain-
se dans, waarbij hoogst ingewikkelde
voetbewegingen moeten worden ge
maakt, die, zo tekent Reuter hierbij
aan, weinig waardig zijn voor een man
van Kroesjtsjefs leeftijd en postuur).
„Ik moest dus wel dansen", zo zou
Kroesjtsjef hebben gezegd.
De partij-secretaris zou Stalin voorts
hebben beschreven als een man, die be-
invloed werd door een mengsel van
vervolgingswaanzin en zware eigen
dunk. De tuin van zijn landhuis stond
vol van borstbeelden van zichzelf en
Stalin placht bewonderend temidden
van deze verzameling rond te wande
len.
„Gij begrijpt, kameraden, dat wij dit
alles niet ineens aan het volk hebben
kunnen bekend maken. Wij hadden dit
wel in een keer kunnen doen, doch ik
geloof dat het juister is om de weg der
geleidelijkheid te bewandelen", zo zou
Kroesjtsjef hebben gezegd.
Tijdens de beschrijving van enkele
van de meest markante aspekten van
Stalins terreur zouden een aantal gede
legeerden Kroesjtsjef hebben toege
schreeuwd: „Hoe kon u dat verdragen?
Waarom hebt u hem niet vermoord?".
Kroesjtsjef zou geantwoord hebben:
„Wat konden we doen?". Er was een
schrikbewind. Wanneer men hem maar
met een scheef oog aankeek liep men
kans de volgende dag zijn hoofd te ver
liezen".
Als sappige bijzonderheid zouden
Reuters bronnen hebben vermeld, dat
van de 1600 afgevaardigden er dertig
zouden zijn flauw gevallen of een hart
aanval hebben gehad tijdens of kort na
Kroesjtsjefs rede.
Voorts berichtten deze bronnen nog,
dat het testament van Lenin, dat nooit
gepubliceerd is, waarschijnlijk binnen
kort voor het eerst zal worden open
baar gemaakt, tezamen met een memo
randum waarin Lenin gewaarschuwd
zou hebben Stalin niet als partij-secre
taris te handhaven.
De minister van onderwijs, kunsten en
wetenschappen, minister Th. Cals, heeft
dr. A. J. M. Cornelissen uit Nijmegen
benoemd tot raad-adviseur in algemene
dienst van het departement van O., K.
en W.
Dr. Cornellsisen werd in 1902 te Nij
megen geboren, waar hij het gymnasium
van het Candsaus-eollege bezocht. Hij deed
in 1923 doctoraal examen rechtsweten
schappen te Utrecht en was van 1923—1941
aan de bibliotheek der r.-k. Universiteit
te Nijmegen verbonden, sedert 1927 ais
bibliothecaris.
Van 19451949 was dr. Comelissen
sociaal adviseur van de Aartsdiocesane
Boeren- en Tuindersbond. Hij wijdde bij
zondere zorg aan de principiële vraag
stukken en aan de vorming van de jonge
boeren. Sedert 1949 is hij als weten
schappelijk adviseur verbonden aan de
„Katholieke Jeugdbeweging", belast met
de voorlichting inzake allerlei actuele
problemen. Behalve bestuurslid van ver
schillende Nederlandse organisaties en
•instituten is dr. Cornelissen lid van de
internationale studiekring voor sociale
vraagstukken te Meohelen onder leiding
van kardinaal Van Roey.
Een felle brand, aangewakkerd door een
krachtige wind heeft gisternacht vijf aan-
eengrenzende zakenpanden in de Molen
straat te Almelo, alle toebehorende aan
de coöperatie „De Toekomst", grotendeels
In de as gelegd. De twee er naast liggende
woonhuizen konden dank zjj grote
krachtsinspanning van de brandweer be
houden blyven. Persoonlijke ongelukken
deden zich niet voor, doch de schade is
zeer groot.
De brand werd 's 'nachts om omstreeks
half één ontdekt door de 22-jarige Rein
Hooiveld, die direct de brandweer waar
schuwde. Het vuur was ontstaan in de
schoenmakerij van de coöperatie en
breidde zich snel uit over een gevel
breedte van circa 25 meter. Na korte tijd
waren de vijf panden herschapen in één
vuurzee. Nog eer het vuur in volle om
vang woedde, slaagde men er in uit de
smederij drie zuurstofcylinders weg te
slepen, die ernstige ontploffingen hadden
kunnen veroorzaken. Na anderhalf uur
kon met nablussen worden begonnen.
De oorzaak van de brand is vermoede
lijk een lekke schoorsteen in de schoen
makerij.
(Van onze correspondent)
BRUSSEL, vrijdagavond.
Toen vanavond rond zes uur in de grote zittingzaal van de Senaat de
lichten over de laatste bijeenkomst der Asseniblée werden gedoofd zijn
deze overal in België weer aangegaan: de driedaagse lichtstaking der mid
denstanders was geëindigd. Overal in de hoofdstad, de laatste dagen nog zo
romantisch somher als in de lijd, dat er alleen nog maar gasverlichting
was, gloeiden nu weer de tienduizenden lichten van vele kleuren, de flon
kerende city.lights, zonder welke men zich een grote stad niet meer kan
•n denken.
In dit van licht herboren Brussel hield de naar licht en welvaart stre
vende Assemblee der K.S.G. vandaag nog twee belangrijke vergaderingen
in verband mei de rapporten van haar leden, de heren Van der Goes van
Naters over de economische integratie van Europa, en Wigny, over het
Europese energievraagstuk.
Wat dit laatste echter betreft kon de Assemblee het niet eens worden
en zo werd er alleen een slotresolutie over de gemeenschappelijke markt
en niet een over de atoomenergie goedgekeurd.
Geor
g'er en
aantal afgestudeerden voor de Neder
landse studierichtingen, nl. van 208 tot
762 of in verhoudingscijfers van 100 tot
336. Het lijkt, aldus prof. Becking, alsof
de Nederlandse landbouw de Landbouw
hogeschool eerst na de oorlog heeft ont
dekt.
Dit 3.5 maal zo grote aantal Neder
landse landbouwkundige ingenieurs werd
niet alleen vlot opgenomen, maar blijkt
zelfs niet voldoende om aan de nog steeds
stijgende vraag te voldoen. Om meer stu
denten naar Wageningen te trekken
(Van onze verslaggever)
Leden van de Eerste en Tweede Kamer hebben voor een dag hun gewone
parlementaire werkzaamheden onderbroken om zich in Wageningen te oriën
teren omtrent de werkzaamheden van de Landbouwhogeschool. Vooral na de
laatste oorlog heeft dit onderwijsinstituut zich enorm ontwikkeld en talrijke
autonome instituten zijn er bij gekomen, die zich in hoofdzaak bezig houden
met de uit de praktische beoefening van de landbouw voortkomende vragen.
Door een en ander zijn steeds hogere eisen aan de huisvesting en de outillage
der wetenschappelijke afdelingen gesteld. Jaarlijks wordt gerekend op een
te verbouwen bedrag van 2.150.000 en het huidige bouwprogramma zal eerst
in 1963 zijn uitgevoerd. De president-curator, de heer J. M. van Bommel van
Vloten, heeft de indruk, dat dan weer een nieuw programma opgesteld
zal zijn.
Het personeel van de hogeschool en
aanverwante instellingen is van 227 in
1930 uitgebreid tot thans tussen de 1950
en 2000 mensen, hetgeen neerkomt op
10 van de bevolking. Mede hierdoor
neemt het aantal woningzoekenden jaar
lijks met 150 toe, maar om het accres van
de bevolking op te vangen smalend
citeerde burgemeester mr. M. de Niet
hier een circulaire krijgt de gemeente
111 woningen toegewezen. „De confronta
tie met deze woonellende kost mij nacht
rust", zei mr. De Niet.
Er is bovendien een ruimteprobleem.
Tot 1977 moeten 3600 woningen gebouwd
worden, maar tot aan de huidige dijk is
slechts plaats voor ongeveer 2500 huizen.
De oplossing zal gevonden moeten wor
den in de uiterwaarden, hetgeen technisch
mogelijk schijnt.
Voor wat de buitenlandse gasten be
treft, wordt gedacht aan een centrum
voor congressen en conferenties, maar met
logiesgelegenheden zal men altijd te
kampen hebben, zodat voor grote land-
bouwcongressen toch dichtbevolkte cen
tra opgezocht zullen moeten worden.
De laatste tijd komt ook de studenten
huisvesting steeds meer in de knel. On
langs is een Stichting Studentenhuisves
ting in het leven geroepen, die, dank zij
de financiële medewerking van de ge-
me? j e' binnenkort in staat hoopt te zijn,
m„ m bouw van een eerste studentenflat
kamers te beginnen. De bedoeling
is, dat hier eenheden van 12 tot 15 stu
dente immiste11 °nder Van een StU'
itoals de rector-magnificus, prof. dr.
H. J. Becking, meedeelde, is het aantal
afgestudeerden na de oorlog zeer sterk
toegenomen, nl. van 516 tot 1092 of in ver
houding van 100 tot 212. Het aantal voor
de tropische studierichtingen is ondanks
de verminderde belangstelling voor het
tegenwoordige Indonesië nog iets geste
gen nl. van 308 tot 332, of van 100 tot
110. Deze toename zinkt eenter geheel In
het niet tegenover de stijging van het
wordt o.a. 14 april een voorlichtingsdag
georganiseerd voor ouders en afgestu
deerden van middelbare icholen.
Doordat de studievakken omvangrijker
en de exameneisen zwaarder zijn gewor
den, is de werkelijke studieduur, die vóór
de oorlog gemiddeld 6 jaar bedroeg, ge
leidelijk opgelopen tot ongeveer 8 jaar.
Zo heeft de studie der sociale weten
schappen een grote uitbreiding onder
gaan. De eerste vrouwelijke hoogleraar,
prof. Willinge Frins, die nu sedert 1952
landbouwhuishoudkunde doceert, vertel
de een en ander over deze opleiding, die
ten doel heeft, onze agrarische bevolking,
speciaal de vrouwen, te leren, zich bij de
gewijzigde maatschappelijke verhoudin
gen aan te passen. Men is bezig met de
studie van de vrije-tijdsbesteding van de
vrouw en op het program komt ook een
onderzoek naar de doelmatigheid van het
huishoudelijk apparaat.
Sociologie het vak van prof. Hof
stee vormt een onderdeel van 5 van de
13 studierichtingen, die de Landbouw
hogeschool kent. Met de uitspraak, dat het
economisch handelen van de boer af
hangt van zijn levensstijl, tekende de
hoogleraar markant het belang van deze
studie.
Op charmante wijze heeft de voorzitter
der Eerste Kamer mr. Jonkman, voor de
deze dag ontvangen voorlichting gedankt.
De landbouwersknecht H. Kloppenburg
verwekte gistermiddag in Winterswijk
enige sensatie, toen hij aan kwam dragen
met het ..eerste kievitsei". De gemiddelde
datum waarop dit ei wordt gevonden is
20 maart, maar in verband met de nog
steeds niet achter ons liggende kou werd
het dit jaar pas in de laatste week van
maart verwacht. Het was daarom, dat het
Winterswijksc ei, dat bij afwezigheid van
de burgemeester in handen was gesteld
van zijn echtgenote, aan een onderzoek
onderworpen werd. Hierbij bleek, dat het
een gekookt kievitsei was, dat men een
jaar lang had bewaard.
Zoals men weet wordt het eerste kie
vitsei volgens de traditie naar de Konin
gin gezonden. Om deze reden zal de
„grap'', die toevallig vrij snel doorzien is
maar weinig waardering vinden.
De vinder heeft zich vermoedelijk niet
gerealiseerd, dat hij, of althans degene die
het ei heeft laten overwinteren, betrapt
kan worden op een overtreding van de
vogelwet. Deze staat namelijk het „onder
zich hebben" van kievitseieren later dan
twee dagen na de sluiting van de raaptijd
niet meer toe.
Het vorig jaar, toen we eveneens een
koude februari en koude maartdagen had
den, werd het eerste ei pas gevonden op
29 maart en wel te Someren in Noord-
Brabant.
Gisternacht is te Amsterdam overleden
op 27-jarige leeftijd mr. F. J. Berger,
laatstelijk gezantschapsattaché te Mon
tevideo (Uruguay). De heer Berger over
kwam met Kerstmis een ernstig auto
ongeluk. Hij werd direct geopereerd,
maar kwam niet meer tot bewustzijn.
Mr. Berger is toen eind februari, nog
altijd in bewusteloze toestand, per vlieg
tuig naar Nederland vervoerd in gezel
schap van prof. dr. A. Biemond. neuro
loog te Amsterdam en dr. K. F. Bes van
de rijksgeneeskundige dienst. Op 2 maart
j.l. kwam mr. Berger te Amsterdam aan,
waar hij werd opgenomen in het Wil-
helmina-Gasthuis. Prof. Biemond heeft
hem daar verder behandeld. Zonder tot
bewustzijn te zijn gekomen, is de heer
Berger overleden. Hij was een zoon van
de oud-burgemeester van Venlo. mr. B.
Berger.
Het was de socialistische fractie met
uitzondering overigens van de Neder
landse socialisten, die de fractieverkla
ring, ter zake weigerden te ondertekenen
die met de Christen-democraten en
liberalen van mening verschilde over het
vraagstuk van het beheer en voorts van
het gebruik voor militaire doeleinden van
de atoomenergie. De socialisten stelden
zich op het standpunt, dat Euratom es
sentieel niet-militair zou moeten zijn en
dat de voorraden uranium en kern-grond
stoffen eigendom van de Euratom-ge-
meenschap zou moeten zijn ten einde een
effektieve controle tegen alle misbruik
te waarborgen.
Mr. Sassen, als voorzitter van de Chris
ten-democratische fractie, gaf vervolgens
de eensluidende zienswijze van Christen
democraten en liberalen weer.
Volgens mr. Sassen zou de kerneenergie
uitsluitend voor vredelievende toepassing
moeten worden aangewend, met dien ver
stande. dat de produktie van atoombom
men alleen in gemeeschap door de onder
tekenende staten en op grond van in een
parigheid genomen beslissing kan worden
ondernomen. Het verdrag zou aan Euro
pese instellingen reële en voldoende be-
voegheden moeten geven 0m een werkeij
lijk democratische controle uit te oefenen.
Op haar beurt het woord nemend druk
te de Nederlandse gedelegeerde, mej.
Klompé in het Nederlands o.m. haar me
ning uit over de kwestie der atoomener
gie. In antwoord op de vraag of de kern
energie enkel aangewend moet worden
voor vreedzame doeleinden zag zij drie
mogelijkheden. De eerste is alle beschik
bare grondstoffen en brandstoffen in ge
meenschap te brengen en die alleen voor
vreedzame doeleinden te gebruiken. Ten
tweede kan de gemeenschap de eigen
energiebronnen samenbrengen voor vre
desdoeleinden en van daarbuiten lenen
voor militaire doeleinden.
De Assemblée eindigde met het goed
keuren met algemene stemmen, behou-
dèns een onthouding van een Franse ge
delegeerde, van een resolutie namens da
Christen-democratische, de socialistische
en liberale fracties ingediend en gericht
tot de regeringen van de aan de gemeen
schap der K.S.G. deelnemende landen.
In deze resolutie wordt o.m. over
wogen, dat een verdrag noodzake
lijk is, waarin definitief de grond
slagen worden vastgelegd voor de alge
mene gemeenschappelijke markt in
de vorm van een douane, en economische
unie, waarbij iedere autarkie wordt uit
gesloten, waarin wordt uitgegaan van de
vrije circulatie niet dieen van goederen
diensten en kapitaal doch ook van de ar
beidskrachten, krachtens welk verdrag
bovendien een investeringsfonds wordt
ingesteld ter bevordering van de econo
mische expansie, die de aanpassing van
de nationale economieën vergemakke
lijkt. De resolutie nodigt de regeringen
van de bij de Europese gemeenschap voor
Kolen en Staal aangesloten staten uit op
zeer korte termijn onderling een verdrag
af te sluiten, gebaseerd op deze beginse
len.
hè als het een
mensen als paarden
DOOR een bijna tragische ontwik
keling was de taak van het volk,
zoals deze in de Romeinse litur
gie van de 13e eeuw dus ook in de
tegenwoordige was gefixeerd
praktisch tot niets gereduceerd. Deze
liturgie was inderdaad niet vastge
legd met het oog op de parochie,
maar bestemd in eerste instantie
voor kloosterlijk gebruik. Waar in de
vorige eeuwen herhaaldelijk in de
liturgische documenten het volk nog
werd vernoemd, was er in deze vorm
bijna geen spoor meer van te beken
nen- Desondanks vond zij grote ver
spreiding. Daaruit mogen we wel
afleiden, dat in feite die deelneming
niet sterk zal geweest zijn en het ge
mis niet meer werd aangevoeld. Dit
alles had het funeste gevolg dat bij
latere pogingen om aan het volk een
grotere plaats te geven geen beroep
kon worden gedaan op de officiële
liturgische boeken.
Sedert de H. Pius X hebben de pausen
niet opgehouden de gelovigen aan te
sporen tot een actieve deelneming aan
de eredienst. Het weinige houvast, dat
we hiervoor in de liturgische boeken
bezitten wordt vanzelfsprekend nu ook
sterker dan ooit gevoeld.
De eerste maal werd deze we zijn
geneigd te zeggen exclusief klerikale
inslag van de eredienst doorbroken bij
de invoering van het Paasnavhtwake.
In de nieuwe Goede-Weekliturgie is
deze lijn strak doorgetrokken. Bijna op
elke pagina van de nieuwe Ordo komen
we de „adstantes", de aanwezige gelovi
gen tegen.
De richting die Rome hiermee inslaat
is veelbelovend. Voor talrijke zeer ern
stige problemen immers moet in deze
richting de oplossing gezocht worden.
We beperken ons tot één voorbeeld. Al
lerwegen wordt de behoefte gevoeld aan
een eigen ritus voor de zondagse z.g.
„stille" mis. De ritus die wij nu kennen
houdt bijna geen rekening met de aan
wezigheid van een grote menigte gelo
vigen. De ritus als zodanig is volledig
gelijk aan die van een privaatmis die
een priester opdraagt in een of andere
zijkapel. in tegenwoordigheid van
slechts één misdienaar. Onze Romeinse
liturgie kent eenvoudigweg geen ritus
voor de parochiemis. Uit verschillende
voorschriften van de nieuwe Ordo blijkt
duidelijk, dat er in deze serieus naar
een oplossing gezocht wordt.
WANNEER wij de Ordo op dit
punt onderzoeken komen we
tot verrassende perspectieven.
Een indrukwekkende reeks van ru
brieken betrekt uitdrukkelijk de ge
lovige gemeenschap in de eredienst.
Op Palmzondag moet de wijding van
de palmen plaats vinden aan een tafel,
waar de priester achterstaat, met zijn
gezicht naar het volk gekeerd. De han
deling moet gezien worden! De deelne
ming van het volk in de palmprocessie
is, waar dit enigszins mogelijk is. ver
plicht: Allen trekken mee, met de
palmtak in de hand en zingend voor
Koning Christus.
Op Witte-donderdag vinden we na het
evangelie een merkwaardige rubriek,
tot nu toe geheel onbekend in onze li
turgische boeken: „Het is zeer passend
dat na het evangelie een korte preek
wordt gehouden, om de zeer grote mys
teries die in deze mis worden herdacht,
nl. de instelling van de H. Eucharistie
en van het priesterschap alsook het be
vel des Heren om elkander lief te heb
ben. toe te lichten". Een geheel nieuw
element in deze viering is ook de voet
wassing na het evangelie of de preek
De bedoeling is duidelijk. Op de meest
aanschouwelijke wijze wil de Kerk. naar
het voorbeeld van Christus ons voor
ogen stellen, dat de liefde de hoogste
Christenplicht is, en de beste, ja enig
noodzakelijke voorwaarde om aan het
eucharistisch maal deel te nemen. Wel
iswaar is de voetwassing niet strikt
voorgeschreven. Er kunnen redenen zijn
die ze minder wenselijk maken. Maar
men ontkomt toch niet aan de indruk
dat de pedagogische waarde van deze
ritus mits goed voorbereid en in alle
eerlijkheid voltrokken, niet te onder
schatten is.
Ook op Goede-vrijdag is de liturgie
gewijzigd vooral met het oog op de deel-
deelnemmg van de gelovigen. ln het bij
zonder treft ons daar het consequent
doorvoeren van het oud-christelijk ge
bedsschema bij de plechtige gebeden
Eerst wordt door de priester de intentie
aangegeven waarvoor hij alle aanwezi
gen uitnodigt te bidden. De diaken
maant ons: laten wij neerknielen. De
hele gemeenschap bidt dan een ogenblik
geknield en in stilte voor de aangegeven
intentie: voor de Kerk. voor de Paus
voor de geestelijkheid, voor de overheid
voor alle gelovigen, voor de geloofs-
leerlmgen, voor de afgedwaalden de Jo
den en de heidenen. Na dit gebed gaan
allen op het teken van de diaken hij
vervult hier de rol van tussenpersoon
tussen priester en volk staan en vat
de priester het gebed van de hele ge
meenschap samen om het voor Gods
troon te dragen. Ook in de Kruis
verering is de gemeenschap ten zeerste
betrokken. De ritus van de verering
zelf is enigszins gedramatiseerd, maar
ook eenvoudiger geworden, zodat allen
zonder veel bezwaar aan deze kruis-
hulde kunnen deelnemen. In het vierde
dee. van deze plechtigheid, de oude Mis-
sa Praesanetificatorum is iets ingevoerd
dat voor de Romeinse liturgie totaal
nieuw is. Nadat de ciborie met de H
Hosties van het mstaltaar naar het
Hoogaltaar is gebracht, nodigt de pries-
ter de hele gemeenschap uit om samen
met hem - 'c-c-d des Heren te bid-
den. liet H ï.mun -g-bed bij uit
stek vanwege de bede: „Vergeef ons onze
schuld, gelijk ook wij aan anderen hun
schuld vergeven". Meer dan ooit zal op
deze heilige middag het gebed van
Christus met intense aandacht langzaam
en plechtig door de hele kerk worden
gebeden.
Na de communie bidt de priester mid
den voor het altaar staande, drie zeer
mooie gebeden. Men krijgt de indruk dat
dit een allereerste poging is om het
dankzeggingsgedeelte van de mis een
vorm te geven, die meer in overeen
stemming is met onze moderne eucha
ristische gevoeligheid.
Het is immers algemeen bekend, dat
de beleving van de eucharistie in de
tijden dat onze eredienst haar definitie
ve vorm kreeg, aanmerkelijk anders was
dan de tegenwoordige. Het element
dankzegging werd niet in de eerste plaats
gezocht in de ogenblikken na het ont
vangen van de H. Communie, doch in
het eucharistisch gebed, dat krachtens
zijn wezen het hoogste dankzeggingsge
bed is dat de Kerk kent. Na de commu
nie wordt de misliturgie voltooid door
een zeer kort gebed, de Postcommunio.
Daarachter volgen tegenwoordig nog
wel enkele gebeden (laatste evangelie,
de gebeden na de mis), maar deze vor
men toch geen intrinsiek geheel met het
voorafgaande, en het liefst zou men deze
geheel willen zien verdwijnen. Maar
dan moet er ook iets anders voor in de
plaats komen, opgenomen en ingebouwd
in de hele structuur van de mis. Of
de oplossing die wij hier op Goede-vrij
dag zien de meest gelukkige is, is moei
lijk te zeggen.
In de liturgie van Paaszaterdag is in
vergelijking met de vorige jaren nage
noeg niets veranderd. Er waren wel vele
voorstellen naar voren gebracht, maar
deze waren zó talrijk en zó verscheiden
dat men het beter achtte alles te laten
gelijk het was. Slechts op het einde van
de plechtigheid is spalm 116 vervangen
door de karakteristieke Lauden psalm
150.
P. dr. LUCAS BRINKHOFF O.F.M.
Vgl. het artikel ln ons blad van vrij
dag.
Als Grace met haar gesluierde stem
„ja' zegt tegen haar prinselijke Rein,
zal de zee rond het eiland de adem in
houden, de vogelfanfares in de bomen
zullen bruusk afbreken, het balletje op de
roulette zal even pauzeren op de weg
naar het geluk en de deputatie uit Holly
wood zaï 'n tot in de finesses ingestudeer
de poging ondernemen om de emotie te
bedwingen.
De ceremoniemeester heeff ons niet in
de gelegenheid gesteld om in de ont
roering mee te delen. Wij zijn niet uit
genodigd. Carel ook niet, maar hij is er
toch maar heen gegaan. Carel is de pro-
feten indachtig, die in eigen land niet ge
waardeerd worden, in Monaco zijn am
bacht uit gaan oefenen. Hij gaat daar een
show bouwen, waaraan achttien landen
zullen deelnemen. Een soort Natoshow
dus.
Dat ze ons persoonlijk niet uitgenodigd
hebben, kunnen we nog vergeven, maar
dat de organisatoren onze marine niet
geïnviteerd hebben, vinden we een klap
in het gezicht van onze zeevarende natie,
Aan Amerika Engeland en Frankrijk
hebben ze het verzoek gericht tot vlag
vertoon, maar niet aan ons. Het is dubbel
iarnmer. omdat we er nu juist zo'n lief
scheepje voor hebben. De Karei Door
man heeft zoals uit het voorlopig ver
slag van de Eerste Kamer blijkt bijna
geen noerationele waarde meer, maar
voor dit doel kunnen we er nog best
mee voor de dag komen. Het is daar rond
Monaco rustig water, er hoeven daar geen
vliegtuigen af te vliegen en snel varen
is niet nodig. Desnoods hadden we ons
vliegkampschip als het op eigen krach
ten niet tijdig aanwezig had kunnen zijn,
door een paar stevige sleepboten erheen
laten sleuren In Monac0 hadden we er
een fris verfje tegenaan gegooid, een paar
fleurige vlaggen er op en een goede beurt
was gemaakt. Jammer voor onze marine,
dat het niet doorgaat.
Maar gelukkig hebben we Carel Briels
nog als vertegenwoordiger. Wij hopen
maar. dat Carel er een leuk feestje gaat
bouwen voor de Monegasken, zoiets als
de Damstad. Als het een allegorisch feest
je wordt, met middeleeuwse ridders en
hellebaardiers, hebben we nog 'n tip voor
hem.
We hebben hier in het lan<j alweer
volgens het voorlopig verslag van de
Eerste Kamer een totaal verouderde
apparatuur van de luchtdoelartillerie. We
weten zeker, dat hij daar in Ede op een
heel gemakkelijke manier aan kan
komen. Vinden de Amerikanen vast wel
leuk zo'n stelletje oude voorhistorische
kanonnetjes, daar kan hij succes mee
hebben, zuilen ze om lachen.
Dat kan dan 'n vrolijk tegenwicht wor
den bij het ontroerende sprookje daar in
Monaco, als de zee hardnekkig weigert
verder te bruisen, het balletje op de rou
lette even de adem inhoudt en de deputa
tie üit Hollywood onder de indruk pro
beert te komen.
