bouwt
en
schildert
BH
i
Graaf Egbert
DE VIJFDE
COLONNE
PUZZEL
Rand van ministers onderling
sterk verdeeld
Oostenrijk wil Nederlands
kapitaal aantrekken
GUNSTIGER RESULTATEN BIJ
VAN NIEVELT GOUDRIAAN
...a&yd weel/
Onze dagelijkse
Eén dode op de weg
tl*, BR UN O TT
Veel talent
in het
bouwkundige
Etsen en houtsneden
gestrand in het ijs!
Z.-Korea wil opzegging
bestandsovereenkomst
Dividend verhoging tot 20 (15) pet.; uitgifte
van f 10 miljoen aandelen a 150 pet.
MAANDAG 19 MAART 1956
"AO IN A 4
50 jaar
moderne kunst
in de U.S.A.
Tussen Göteborg en
Amsterdam
VRIJLATING KOLENPRIJZEN IN DE K. S. G.
FORD MOTOR COMP.
OF CANADA
Om van Duitsers geconfis
queerde bedrijven te
moderniseren
Oplossing van zaterdag
IN BERGEN OP ZOOM
DRAAIEN BIOSCOPEN WEER
PRODUKTIE IN JANUARI
GEDAALD
Index voor gemiddelde dagprod.
belandde op 143 (v.m. 157)
WENENDEMADONNA VAN
NEW-CASTLE NATUURLIJK
VERKLAARBAAR
TWENTSCHE BANK
SUBSIDIëRING ALGEMEEN
MAATSCHAPPELIJK WERK
Adviescommissie opleidingseisen
OLIE- EN VETMARKT
ONREGELMATIGE
CACAOMARKT
GEZONDHEIDSZORG VOOR
BEJAARDEN
Studiebijeenkomst Wit-Gele Kruis
Nieuwe schepen besteld
jpL Ve, toiewótC
W ft FRANSE MODELLEN
jjwA' //VERLOVINGSRINGEN
EVAN JOHN
Oorspr. titel The Network
Vertaling H. de Graaf f
Afschrijvingen op
vervangingsbasis
Amerika
ZOUDT u wllen weten of en hoe de
Amerikaanse kunst zich in de laat
ste jaren zelfstandig ontwikkelde,
dan raden wü u aan een bezoek te bren
gen aan het Gemeentemuseum te 's-Gra-
venhage. Een tentoonstelling zoals men
ze niet alle dagen tegenkomt, geheten
„Vijftig Jaar Moderne Kunst in de
U.S.A.", en samengesteld in Amerika
zelf, toont u in de Hofstad op zeer duide
lijke wijze hoe Amerika schildert, beeld
houwt. fotografeert, prenten maakt en
bouwt.
Wij hebben, hier in Europa, nu niet
zo hoog gestemde ideeën omtrent de
waarde der Amerikaanse cultuur. Wij
zijn geneigd wat Amerikanen cultuur
noemen, voor technocratie te houden, die
hier en daar en dan vrij grillig
doorschoten is met enige min of meer
herkenbaar gebleven restanten van
Europese cultuur. Heeft er daarginds
onder de „stars and stripes'' wel ooit iets
opgeklonken van ontwijfelbaar cultuur
gehalte, dat niet in het Avondland gebo
ren was?
Ik geloof niet dat ere expositie in
staat is de hier vertolkte scepsis geheel
te overwinnen. Misschien blijft het ant
woord te zeer afhankelijk van het ge
wicht dat de Amerikaanse literatuur in
de balans zou vermogen te werpen
helaas een materie die op zo'n expositie
als 's-Gravenhage biedt, niet gehanteerd
kan worden, hetgeen ook geldt voor de
toonkunst, het toneel, het ballet etc. Om
van de film liever barmhartig te zwij
gen.
HOE dit zij, zolang wij ons houden bij
de feiten die de expositie ons ver
gunt te constateren, zie ik niet veel
kans de scepsis er goed onder te krijgen.
Zelfs in het meest indrukwekkend ge
bied, dat der bouwkunst, schijnt Europa
de creatrix. Maar hier staat de zaak er
toch fundamenteel gunstiger voor dan
op het terrein der beeldende kunst. Én
zeer bepaald hebben wij hier geen recht
te spreken over Amerika's cultuur als
'n technocratie, waarin de restanten van
Europese geest zich pogen overeind te
houden.
Want als Europa de huidige Ameri
kaanse bouwkunst „geschapen" heeft,
Amerika is meer dan de „aannemer" of
de „ontlener". Het beschikt kennelijk
over veel talent in het bouwkundige en
heeft daarmee de ontvangen leerstof
productief gemaakt op zodanig overtui
gende en overtuigde wijze, dat de kan
sen voor een zelfstandige ontwikkeling
heden gereed schijnen te liggen. Hier is
werkelijk cultuur aan het leven, en de
geschiedenis kan ons vertellen dat de
bouwkunst bü uitstek de springschans
ls.waarop een cultuur zich by voorkeur
het eerst in tastbare gedaante vertoont,
wanneer zü zich opmaakt alle terreinen
van kunst en leven binnen te glijden.
Amerika kan vandaag triomfant be
weren wat hier in Nederland nog altijd
niet geheel waar is, n.l. dat daar de zo
genaamde „traditionele" architectuur
dood is en zelfs al begraven. Er wordt
daar op ieder gebied van bouwkunst
goed modern werk gemaakt. Dat werk
is over het algemeen gestandaardiseerd,
maar het is niet eenvormig. Het func
tionele heeft het organische niet ver
drongen, en evenmin verdringt het orga
nische het functionele. Er is die ware
zorg voor de „ruimtelijke" werking van
een gebouw, zonder welke geen waar-
Horizontaal: 1 afdeling in een geschrift,
9 kippeneigenschap, 10 bloeiwijze, 12 soort
takel, 14 afbeelding, 16 vr. munt, 17 nieuw
(lat.), 18 vrucht, 19 voorzetsel. 20 metaal,
24 vorm van sussen, 27 deel van het oor
28 insekt, 29 man (ind.), 31 vloeibaar vet,
33 liefkozing. 34 straat (Fr.), 35 stilstand,
verhindering.
Verticaal: 2 niemand uitgezonderd, 3
danskoor, 4 vertegenwoordiger, 5 beuren,
6 bloeiwijze, 7 strijdperk, 8 alarmklok, 11
haperend spreken, 12 vlaktemaat, 15 aan
slibbing, 21 ijzerhoudende aarde, 22 af
beelding, 23 taak van de regisseur, 24 he
vige wind, 25 meisjesnaam, 26 jongens
naam, 30 dwaas. 32 vadsig.
achtige bouwkunst ontstaat, een aan
dacht voor groeperingen die zich niet
tot de constellatie van het werkstuk be
perkt, maar daarin die van de omge
ving, vooral die van de aangrenzende
gebouwen, betrekt. Bij dat al ziet nu
ook de Amerikaan de architectuur niet
meer als louter een aspect van de prak-
tisohe zijde der beschaving; waarden als
schoonheid, karakter, gratie,- elegance,
eenmaal uitgebannen voor louter mate
riële overwegingen omtrent afmetingen
waarmee te épateren valt of later
omtrent geld waarop bezuinigd moest
worden, zijn n-u in ere hersteld.
De gebouwen van Lever Brothers in
New-York, General Motors in Detroit,
en de Johnson Wax Company in Ra
cine, ook de winkel van V. C. Morris
aan Maiden Lane te San Francisco, ge
tuigen ervan dat er een goede levens
basis onder de schoonheid ligt. Want
die gebouwen zgn zakenpaleizen en het
is de zakenwereld die tot het verwer-
kelüken der schoonheid, ook al is
deze in eerste instantie duurder dan
de functionele „oplossing", en zij het uit
interesse voor de reclame die zij biedt,
opdracht geeft.
De laatste twee der gebouwen die ik
u noemde, zijn ontworpen door de oude
Frank Lloyd Wright, de grootmeester
onder de Amerikaanse architecten, se-
(Van onze Amsterdamse redactie)
Het Stedelijk Museum te Amsterdam
wacht al geruime tijd in spanning op de
aankomst van een collectie etsen en hout
sneden, afkomstig uit het Londense Al-
bertmuseum. Deze verzameling is ten
toongesteld geweest in Göteborg en zou
vandaar naar Amsterdam komen, waar
zij zaterdag 10 maart zou worden geëxpo
seerd. Een maand geleden berichtte de
directie van het Zweedse museum aan het
Stedelijk Museum in Amsterdam, dat de
kunstwerken per boot over de Oostzee
werden vervoerd en daarna verder per
tredn over land naar Amsterdam zou wor
den doorgezonden.
Het betrokken schip raakte echter vast
in het ijs.
De directie van het Göteborgse museum
heeft toen medegedeeld, dat zij de wagon,
waarin de collectie was geborgen, van het
schip zou laten halen en dat die dan ver
der over land naar Amsterdam zou gaan.
Tot dusver is. er echter nog niets aange
komen.
Men wijt de vertraging uitsluitend aan
transportmoeilijkheden en maakt zich dan
ook niet ongerust over het lange uitblij
ven van de kunstwerken.
Aldus vertelde men ons op het secreta
riaat van het museum. Er is geen reden
om te vermoeden, dat de collectie zou zijn
gestolen of zoek geraakt.
Zaterdagmiddag sprong te Amsterdam
op de hoek van de Oran jevrijstaatkade en
de Fronemanstraat de 14-jarige J. Soeters
uit de Vrolikstraat op een wegrijdende
aanhangwagen.
Vermoedelijk is de jongen daarbij geval
len. Hij kwam in ieder gewl onder een
achterwiel van de aanhangwagen terecht:
op weg naar het Wilheiminagasthuis is hi.i
overleden.
Te Seoel is zondag van gewoonlijk be
trouwbare Zuidkoreaanse zijde vernomen
dat Zuid-Korea de V.S. heeft verzocht de
Koreaanse wapenstilstandsovereenkomst
op te heffen.
Het verzoek werd gedaan in drie me
moranda waarin resp. de diplomatieke,
economische en militaire kant van het
Zuidkoreaanse voorstel werden belicht
welke zaterdagavond aan de Amerikaan
se minister van buitenlandse zaken Foster
Dulles te Seoel zijn overhandigd.
De Zuidkoreaanse regering heeft de
Amerikaanse autoriteiten verder verzocht
haar oude eis om onmiddellijke terugtrek
king van de Tsjechoslowaakse en Poolse
leden der neutrale bestandsrommissie
voor Korea te steunen. De Zuidkoreanen
noemen deze leden „Communistische spi
onnen".
Het Alcougebouw, een ontwerp
van Harrison en Abramovitz.
dert hij een twintig jaar geleden, toen
al op leeftijd, het reeds overleefde
standpunt van zijn jeugd ook zelf wist
te achterhalen en een vitaliteit won die
sedertdien verwonderlijk is blijven toe
nemen. Zeldzaam wendbaar, onderne
mend en vernuftig is zijn geest, hij is de
Amerikaanse Le Corbusier. De grote
namen in Amerika's hedendaagse archi
tectuur zijn overigens veelal die van
prominente Europese bouwmeesters,
die zich in de Staten gevestigd hebben,
zoals de zeer klare,groot-eenvoudige
Mies van der Rohe, of Gropius, Neutra
en Mendelsohn. Met de Europese erf
genaam Wright zijn zij het, die de toon
aangeven waarin indrukwekkende reek- I
sen van jongere Amerikaanse arohi- I
tecten zeer zuiver weten voort te zin
gen.
NIET alleen foto's, maquettes en
plans geven ons ter expositie kijk
op het voorgaande, maar ook een
groot aantal stereoscopische opnamen, te
bezien door kijkertjes langs alle wan
den van een der tentoonstellingszalen;
in enkele gevallen zijn die zo goed ge
slaagd, dat een blik in de kijker u de
sensatie geeft voor of in het voorge
stelde gebouw zelf te staan.
Over Amerika's beeldende kunsten,
zal ik uiterst kort zijn ik zou op de
expositie, behalve van enige voormalige
Europeanen als Feininger, geen enkel
schilderij of beeld en nauwelijks een
constructie weten aan te wijzen die ik
voor kunst houd. Ik geloof dat hier de
Amerikanen aan een misverstand ten
prooi zijn. Een misverstand niet alleen
ten aanzien van wat kunst is, maar
misschien ten aanzien ook van de voor
waarden die geestelijk leven in het al
gemeen stelt; het is erg boud gespro
ken. maar ik kan het niet verhelpen
sedert ik dit reeds bejaard in mij aan
wezige vermoeden zo tastbaar beves
tigd vond in een beeldhouwwerkje van
William Zorach, geheten: „Christuskop".
Die kop namelijk, drukte voor mij niet
zozeer Christus uit als we! een was
echte Amerikaan, zoals ik die vanouds
voor ogen heb als hij mij op zijn on-
verdraaglijkst voorkomt: die kop zegt
hoorbaar en zo aanstonds zal hij gaan
kauwen „Take it easy, relax, keep
smiling', pal".
Men ga dan liever bij de fotografen
te gast.
K. S.
Ford Motor Comp. of Canada heeft d.m.
v. haar bedrijven in Canada in 1955 een
netto winst behaald van 4.6 (v.j. S 2.0)
miljoen. Dividenden van overzeese doch
termaatschappijen brachten t 1.61 (12.3)
miljoen op. Opgemerkt wordt dat de winst
over 1955 de winstcapaciteit niet juist
weergeeft, daar het cijfer gedrukt werd
door de kosten van een staking in het
begin van het jaar en de kosten van de
overgang op een nieuw model welke van
1954 naar het boekjaar 1955 waren overge
bracht.
De raad van ministers van de Euro
pese Kolen- en Staalgemeenschap heeft
geen overeenstemming kunnen bereiken
omtrent de vraag of de kolcnprijs vrjj
moet worden gelaten dan wel of er voor
alle of slechts voor sommige bekkens
ms - itmironriizen moeten worden vastge
steld resp. gehandhaafd. Op het ogen
blik zijn er alleen maximumprijzen voor
de kolen uit de Roer en uit de Franse
bekkens Nord en Pas-de-Calais.
De meningen in de ministerraad waren
scherp verdeeld. Nederland (dat door mi
nister Zijlstra was vertegenwoordigd),
Frankrijk en Italië waren voor maximum
prijzen. Westduitsland en Luxemburg wa
ren tegen. België nam een enigszins wei
felende houding aan. Daar de vereiste
eenstemmigheid voor een advies aan de
Hoge Autoriteit dus niet kon worden be
reikt, is de laatste nu vrij haar eigen be
slissingen te nemen.
De voorzitter van de Hoge Autoriteit,
René Maver. heeft aan het einde van de
besprekingen van de ministerraad ver
klaard, dat de discussies voldoende aan
wijzingen hadden gegeven omtrent de
wensen van de zes regeringen om de Hoge
Autoriteit in staat te stellen haar stand
punt te bepalen en de nodige maatrege
len te treffen, die op 1 april a.s. van
kracht moeten worden.
Het Duitse standpunt was, dat, indien
het principe van maximumprijzen zal
worden gehandhaafd, deze dan ook zou
den moeten gelden voor alle bekkens, aan
gezien de tegenwoordige toestand een dis
criminatie t.o.v. bepaalde bekkens bete
kende.
De drie landen die voor maximumprij
zen waren, verklaarden naar aanleiding
van een schriftelijke vraag van de Hoge
Autoriteit of deze voor alle of alleen voor
bepaalde soorten van kolen zouden moeten
gelden, dat zij het gewenst vonden dat
Na het herstel van zijn onafhankelijk
heid is Oostenryk In het bezit gekomen
van enkele honderden bedrijven uit het
vroegere Duitse bezit, die tijdens de Rus
sische bezetting geheel of gedeelteiyk
buiten het economische geheel vielen. De
ze bedrijven zijn sterk verouderd en veel-
al niet geschikt voor een lonende exploi.
tatie. Een reorganisatie vraagt de inves
tering van grote kapitalen en het zou van
Oostenrükse zyde ten zeerste worden
toegejuicht indien ook Nederland voor
deze investeringen belangstelling zou to
nen.
Dit werd verklaard door de handelsge
delegeerde van Oostenrijk in Nederland,
dr. F, A. Grohmann tijdens een onderhoud
op de jaarbeurs te Utrecht.
De heer Groshmann deelde mede, dat de
Oostenrijkse regering over de betrokken
bedrijven beheerders heeft aangesteld en
thans onderzoekt of <pok andere dan Duit
sers rechten op het eigendom van deze
bedrijven kunnen doen gelden. De vroe
gere Duitse eigenaars hebben hef eigen
dom over deze bezittingen verloren.
Het spreekt vanzelf, zo meende de heer
Groshmann, dat Oostenrijk slechts dan
op deelneming van buitenlands kapitaal
kan rekenen, indien de voorwaarden voor
transfer van dividenden en uiteindelijk
van het geïnvesteerde kapitaal, worden
verzekerd.
De heer Groshmann zag voor deelne-
ming van Nederlands kapitaal drie mo
gelijkheden.
Gelijksoortige Nederlandse bedrijven
zouden volgens hem door investering van
kapitaal en terbeschikkingstelling
van „knowhow" aan de in aanmerking
komende bedrijven kunnen deelnemen.
In dit verband ztouden de Nederlandse
banken hun medewerking kunnen ver
lenen. Het Douane-instituut in Rotterdam
(Advertentie)
Horizontaal: 1 Coba, 4 taart, 8 ober. 12
lor, 13 eed, 14 Eos, 16 Ede. 17 oke. 19 Est,
21 tak, 23 bleu, 25 amper, 27 reus, 29 arren,
31 ahorn, 33 ik, 34 Amsterdam, 37 op 39
esp. 40 ore, 41 lam, 43 koe, 44 lot, 45 Ems,
46 ark, 47 Leo, 49 Epe, 51 tik, 53 re, 55
formulier, 58 n.l., 59 Sofia, 61 Drent, 63
Eppe, 64 massa, 67 neon, 69 ent. 71 ATO,
72 het. 73. nor, 76 uur, 77 lel, 79 Eva, 81
drab, 82 idool, 83 glad.
Verticaal: 1 club, 2 o.o.. 3 broer, 4 te,
5 adem, 6 rete, 7 To, 9 beker, 10 Ed, 11 reis
13 Ee, 15 St.. 18 kuras, 20 speer, 33 aroma
24 lak, 25 Ans, 26 rad, 28 UNO, 30 em
plooi, 32 halster, 33 imker, 35 totem, 36
reëel, 38 pekel, 39 eel, 42 mak. 48 effen,
50 puist, 52 Irene, 54 esp, 56 ram, 57 Ida,
58 NTO, 60 opera, 62 netel, 63 eind, 65
aard, 66 solo, 68 naad, 70 tu, 72 hl, 74 or.
76 ui, 78 el, 80 va.
Na een protestsluiting gedurende on
geveer twee weken omdat de gemeente
geen verlaging van vermakelijkheidsbe
lasting gaf, gaan vandaag de twee bio
scopen in Bergen or> Zoom weer voor het
publiek open. Niet omdat de gemeente
toegeeft, maar omdat verder sluiten geen
zin heeft nu van B. en W. geen initiatief
is te verwachten, nadat de gemeenteraad
zich zo pas resoluut tegen verlaging (van
35 naar 25 procent) heeft uitgesproken,
intussen had de middenstand al laten
weten, dat het sluiten van de bioscopen
sommige zaken veel kwaad deed. Per
week-einde schatte men het verminderde
bezoek van buiten aan Bergen op Zoom
op ongeveer duizend personen.
26 CENT
heeft reeds stappen gedaan om Neder
landse banken hiervoor te interesseren.
Een tweede mogelijkheid zag de heer
Groshmann in het verstrekken van lenin
gen. In dit verband wees hij op het be
nodigd kapitaal voor de uitbreiding van
de grote waterkrachtcentrales.
Tenslotte zou, volgens hem, de Oosten
rijkse staat ten behoeve van de in aan
merking komende industerieen de gerantie
op zich kunnen nemen van de uit te ge
ven leningen. Deze laatste mogelijkheid
noemde hij evenwel de minst waarschijn
lijke, aangezien de Oostenrijkse regering
voor een dergelijke constructie niet veel
voelt.
De algemene produktie-index van de
industrie, (basis 1949 is 100) is in Janua
ri (24 werkdagen) blijkens het CBS ge
daald tot 146 en de index voor de gemid
delde dagproduktie tot 143. In december
(2S54 werkdag) waren dienovereenkom
stige cyfers 157 voor elk. en in januari
1955 resp. 136 en 139.
Enige indexcijfers per bedrijfsfclasse
resp. januari 1956, december en januari
1955: bouwmaterialen en aardewerk 122.
126. 104. chemische nijverheid (excl, aard-
olieprodukten) 154, 153, 147. leder en rub
ber. 131, 131, 147, mijnbouw 109. 112, 108,
metaalwaren 179, 188, 166, papierin
dustrie niet beschikbaar, 165, 161. textiel
151 150, 135, openbare nutsbedrijven 198.
195, 181. voedings- en genotmiddelen
110. 138, 105.
alle belangrijke kwaliteiten aan maximum
prijzen zouden worden onderworpen.
De ministerraad heeft zich akkoord ver
klaard met het voorstel van de Hoge
Autoriteit de direkte spoorwegtarieven
voor kolen en staal, die oorspronkelijk uit
sluitend waren bestemd voor het vervoer
binnen de gemeenschap, van 1 mei af ook
te laten gelden voor vervoer uit en naar
derde landen zowel als voor vervoer via
de gemeenschap. Ten slotte heeft de raad
de Hoge Autoriteit bepaalde richtlijnen ge
geven voor haar onderhandelingen met
Zwitserland, die thans gaande zijn.
Een wetenschappelijk onderzoek heeft
aangetoond, dat het wonder van de we
nende Madonna te Newcastle in Noord-
Oost-Engeland geheel en al natuurlijk ver
klaarbaar is.
Dr. Fothergill, verbonden aan het Kings
College te Newcastle heeft een rapport
over deze „herhaling van Syracuse" sa
mengesteld. Hierin geeft hij een beschrij
ving van het gipsen reliëfbeeld, dat O. L.
Vrouw met het Kind Jesus op haar arm
voorstelt. Dit hing tegen de muur, In ok
tober van het vorig jaar zou het linker
oog van de beeltenis tranen hebben ge
schreid. Druppeltjes water vielen gedu
rende een half uur uit het linkeroog, of
schoon de beeltenis voor de rest droog
aanvoelde. Bij onderzoek bleek nu, dat de
beeltenis aan de voorkant was geverfd en
gevernist, de achterkant hing tegen een
onbehangen muur. die zeer vochtig was.
Door het vochtige weer zoog het gips
vocht uit de muur op. Aan de voorkant
vertoonde bet linker ooglid enkele kleine
gaatjes, zodat bij oververzadiging van het
gips het water aan de voorkant via het
linker oog naar buiten kwam. Dr. Fother
gill komt dan ook tot de conclusie dat er
met het reliëfbeeld niets bijzonders aan
de hand is.
In de jaarlijkse algemene vergadering
van aandeelhoudrers van de N.V. Twent-
sche Bank, is mr. J. D. Boltjes afgetre
den als lid van de directie. Hij blijft echter
als commissaris aan de venootschap ver
bonden.
Van directiezijde werd medegedeeld,
dat de werkzaamheden van de Twentse
Investerings Mij. tot tevredenheid stem
men.
Opgemerkt werd, dat niet gezegd kan
worden hoe de resultaten in 1956 zullen
zijn. Belangrijk zal ziin of een verhoging
van de arbeidsproduktactiviteit in de pas
zal lopen met een nieuwe loonronde.
De minister van Maatschappelijk Werk
heeft ingesteld een commissie (advies
commissie opleidingseisen bij subsidie
ring algemeen maatschappelijk werk),
welke tot taak heeft de minister van
Maatschappelijk Werk op diens verzoek
schriftelijk van advies te dienen omtrent
de toepassing van de regeling ten aan
zien van de opleidingseisen, enz., gel
dend gedurende het jaar 1956 bij de sub
sidiëring van het uitvoerend algemeen
maatschappelijk werk en verdere aange
legenheden, waaromtrent door de minis
ter van Maatschappelijk Werk haar ad
vies wordt gevraagd.
Tot lid tevens voorzitter is benoemd
de heer B. Diesbergen, secretaris van d»
algemene diaconale raad van de Ned-
Herv. Kerk. Tot leden zijn o.m. benoem"
drs. F. J. J, de Bont, directeur van het
Diocesaan Sociaal Charitatief Centrum
in het bisdom Breda; mr. H. J. P. J-
Goedmakers, directeur van het Dioce»-
saan Sociaal Charitatief Centrum in he*
Bisdom Haarlem en mej. M. M. A. Noe'
directrice van de r.-k. school voor maat
schappelijk werk te Sittard.
In de eerste week van deze veertien
daagse berichtperiode was er voor Noord-
Amerikaanse talken geen kooplust, ten
gevolge waarvan de prijzen sterk afbrok
kelden. Ze kwamen zelfs tot iets onder
het laagste niveau van enige tijd geleden.
Toen ontstond er plotseling levendig®
vraag, zowel in verschillende Europese
landen als in het Verre Oosten, waarna
de prijzen weer flink stegen. Toch ligt het
slot nog enkele dollars onder het uit
gangspunt van 1 maart.
Ook in Australië/Nieuw Zeeland en op
de Engelse Home Market daalden de prij
zen voor talken enz. met enkele Ponden
per ton, voor ons land blijven ze echter
nog steeds onaantrekkelijk. In eetbare
dierlijke vetten blijven de omzetten klein,
aldus bericht ons de fa. Bessem De
Schepper te Rotterdam.
De situatie in de plantaardige sector
was uiteenlopend. Cocos- en palmpitolie
bleven aanvankelijk vrijwel onveranderd,
liepen echter sterk op toen er enige vraag
ontstond. Ook palmolie werd na enkele
zaken 1 per 100 kg. verhoogd. Lijnolie
kon zich niet op het hoge niveau hand
haven, de prijzen brokkelden langzaam
af, met een reactie aan het slot. Andere
liquide oliën ails soya- en katoen bleven
daarentegen nog verder stijgen.
Vetzuren blijven schaars, slechts af en
toe gaat er iets om, gedeeltelijk tot on
veranderde prijzen, terwijl voor bepaalde
soorten weer hogere prijzen werden be
taald. De handel was in de afgelopen
veertien dagen matig bevredigend.
In de week van 10 t.m. 16 maart had
de cacaomarkt een lusteloos en kalm ver
loop. De tendens was onregelmatig. Ko
pers, zowel als verkopers, opereerden
voorzichtig en namens meestentijds een
afwachtende houding aan.
Bahia kwam met verschillende offertes
aan de markt. Op de positie augustus
september kwamen enige transacties tot
stand. De positie van Bahia is overigens
nog onduidelijk. Betrouwbare gegevens
omtrent de raming van de Temporao-
oogst ontbreken nog, terwijl juist de om
vang van deze oogst bij de toekomstige
marktontwikkeling nog een belangrijke
rol zal spelen. De markt sloot kalm; aldus
een bericht van de fa. C. W. M. Heslen-
feld.
Dinsdag 17 april belegt de nationale fe
deratie van het Wit-Gele Kruis te Utrecht
een studiebijeenkomst over gezondheids
zorg voor bejaarden. Zij wordt georgani
seerd in het kader van de Katholieke
Volksgezondheidweek van 15 Vm 21 april.
De bedoeling van deze week is voorlich
ting te geven over al hetgeen met de ge
zondheidszorg voor bejaarden samen
hangt. De organisatie berust bij het Wit-
Gele Kruis en de Kath. Nationale Fede
ratie voor Bejaardenzorg Sprekers op de
studiebijeenkomst van 17 april zijn de
heren H. van de Hombergh en Chr. Mol.
Het jaar 1955 was voor de trampreders
gunstig. De in het najaar van 1954 inge
treden opleving van de vrachtenmarkt
heeft er toe geleid, dat de in 1955 te bedin
gen vrachtcyfers en huren voor tijdcharters
een zeer behoorlijk niveau bereikten en
tevens een meer stabiel karakter kregen.
De oorzaak hiervan is de in 1955 toegeno
men wereldhandel met als voornaamste
factor de omvangryke kolenverschepin-
gen van de V. S. naar Europa, aldus het
verslag over 1955 van Van Nievelt, Gou-
driaan Co's Stoomvaart My. te Rotter
dam.
Voor een gedeelte van de voor de
trampvaart beschikbaar gekomen schepen
der maatschappij werden door Van Nie
velt contracten uit de markt genomen te
gen aantrekkelijke vrachtcijfers. Voorts
werden enige schepen tegen winstgevende
charterhuren aap Nederlandse en buiten
landse lijnrederijen verlhuurd.
De door de maatschappij behaalde re
sultaten in de algemene vrachtvaart wa
ren dientengevolge gunstig.
De schommelingen in het peil van de
lijnvrachten worden door verschillende
factoren geremd en komen daardoor in
vergelijking met de trampvrachten ver
traagd en in zeer verminderde mate tot
uitdrukking.
De financiële resultaten, behaald in de
lijndiensten lagen boven die van het vo
rige jaar. Daar de beide motortankers van
de maatschappij tegen aantrekkelijke
vrachtcijfers en voor lange tijd zijn ver
huurd, waren de resultaten in de tank
vaart behaald gunstig.
De vrachten in de algemene kustvaart
bereikten in de loop van het jaar een
hoog peil, zodat ook deze tak van scheep-
vaart op een gunstig jaar kan terugzien.
Het vervoer op de Rijn nam aanzien
lijk toe. De vrachten voor massa-ladiing
stegen door gebrek aan scheepsruimte
aanzienlijk, hetgeen tot gevolg had dat
ook de huren voor Rijnschepen sterk op
liepen. Daartegenover waren de stuk-
goed-rederijen verplicht al hun schepen
beschikbaar te blijven stellen voor het
vervoer van dit soort lading, waarvan de
vrachten op een laag niveau voor geheel
1955 waren vastgesteld. De resultaten
van het Rotterdamsch Rijnvaartbedrijf
N.V. werden hierdoor ongunstig beïn
vloed.
De resultaten van de firma Van Nie
velt Goudriaan Co waren over 1955
zeer gunstig. Door deze firma was in het
begin van het jaar een twaalftal kust
vaartuigen op timecharter genomen. Doof
de oplopende vrachtenmarkt kon met
deze schepen een goed resultaat behaald
worden. De baten uit andere binnen- en
buitenlandse deelnemingen waren tevre
denstellend.
Zoals reeds gemeld is aan de Werf de
Noord, te Alblasserdam, opdracht gege-
ven tot de bouw van vier lijnschepen met
een accomodatie voor 12 passagiers en
met een draagvermogen van ca. 9200 ton.
Ernstige overweging van alle factoaen
heeft de Raad van Beheer de overtuiging
gegeven, dat het gewenst was opdracht
te geven tot de bouw van nog een vier-
tal lijnschepen van dezelfde klasse. De
werf De Noord kreeg opdracht voor de
houw van twee hiervan. Boele's Scheeps
werven te Bolnes voor de andere twee.
Wanneer deze schepen opgeleverd zijn
zal men_ beschikken over voldoende mo
derne lijnschepen om de vooraanstaande
Positie in de Z.-Amerika vaart te hand
haven.
Voorts werden twee kustvaartuigen van
850 ton en een drietal motorschepen ten
behoeve van het Rijnvaartbedrijf van ca.
1000 ton besteld.
De financiering van bovengenoemde
schepen, die zich over vier jaar uitstrekt)
acht de Raad van Bestuur verzekerd.
De gunstigere uitkomsten van de ge
maakte reizen uiten zich in een verhoogd
exploitatiesaldo. Dit beloopt f 12.905.625
tegen 7.282.035 vorig jaar. Baten uit
deelnemingen belopen ƒ2.259 (2.010) en
die uit interest ƒ120.839 (97.841). Hierbij
kwam nog een avans op verkochte kust
vaartuigen van ƒ972.998
WINKELCENTRUM - BINNENWEGj
4)
HOOFDSTUK 2.
De dag was gekomen en voorbijgegaan.
De spoorwegen rondom Londen herstelden
zich geleidelijk van de vernielingen in '41
maar nu waren de vliegende bommen ge
komen. De treinen reden langzamer
dan in vredestijd, en de lichte mist van
een februari-avond maakte dat ze nog
langzamer reden. Die welke uit Londen
vertrokken, waren even vol als altijd
een andere trein die in tegenovergestel
de richting reed en om 5.45 uur op Water
loo Station moest aankomen wa$ be
trekkelijk leeg. Kapitein Wishart had maar
één medereiziger in zijn coupé en hij be
steedde erg weinig aandacht aan hem.
De kapitein zat drukproeven te corrigeren
voor het eerstvolgende nummer van zijn
militaire tijdschrift. Hij was in uniform en
naast hem op de bank hing een oude re
genjas over zijn koffer. Zijn innemend, in
telligent en nogal romantisch gezicht was
echt ouderwets-militair.
De wat bedaagdere man tegenover hem.
die hem tersluiks over zijn krant heen ga
desloeg, zag er heel wat minder innemend
uit. Hij droeg een eenvoudig kostuum en
daaroverheen 'n half dichtgeknoopte grij
ze overjas, Zijn gezicht was opgeblazen en
ongemakkelijk en de kale schedel daar
boven niet glad en glimmend, maar dof en
oneffen.
Hij had een paar gemelijke opmerkingen
over het weer en de ongemakken van
de spoorwegen, die geen staatsspoorwegen
waren. Dat was geweest toen hij te Basing
stoke instapte. Hij had er hoegenaamd
geen antwoord gekregen. Nu, terwijl zij
de voorstad naderden, zag Wishart tot
zijn verwondering hoe de krant omlaag
ging en hoorde hij zich opnieuw aan
spreken, met een stem, die haar korze
ligheid even verloor.
Neem u mij niet kwalijk, maar bent
u niet mijnheer Wishart?
Ja inderdaad. Kapitein Wishart. Maar
ik vrees dat -eh- uw naam mij ontschoten
is.
Een ogenblik verscheen er een uitdruk
king van teleurstelling, van terugkerende
korzeligheid om zulk een onvergeeflijke
onwetendheid in de kraaloogjes.
En u kent mijn gezicht ook niet meer?
Nu, we hebben elkaar ook maar één keer
eerder ontmoet.
Dat was bij de Simmondsons thuis.
Of u moest mijn foto al eens in de kranten
gezien hebben.
Bij de Simmondsons O, ja, toen
ik nog in .Wimbledon woonde. Op één van
hun... Wishart voltooide zijn zin niet en
zette een potloodstreep door een zin in
de drukproef.
Op één van hun -eh- muziekavondjes
De vreemdeling legde de nadruk zodanig
dat de woorden dubbelzinnig leken.
Ja, zo was het, geloof ik, zei de ver
strooide redacteur. Ik ben een poosje
geleden naar Noord-Londen verhuisd. Ik
denk niet dat we elkaar nog eens bij de
Simmondsons zullen ontmoeten.
Nee het is misschien beter als we el
kaar nergens meer ontmoeten. De
woorden klonken nog dubbelzinniger dan
daarnet. Het zou beter zijn als ik u
direct in contact bracht met een paar van
mijn vrienden. Er is er één waarmee ik
u bijzonder graag in kennis zou brengen.
O, een zeer interessant iemand! De
geheimzinnigheid kreeg sterker nadruk
doordat de stem nu duidelijk een buiten
lands accent verraadde. Jacob Brunenstein
zoals hij tijdens zijn jeugd te Warschau
geheten had, had sindsdien in vele landen
vertoefd en een grote verscheidenheid van
namen aangenomen. Kapt. Dugald Wishart
bezat minder opmerkingsgave dan de
meeste mensen met een journalistenloop
baan, en doordat hij in Schotland geboren
en getogen was, had hij geen oor voor de
nuances van het Lpndens. Maar wel be
speurde hij iets onaangenaams in het ge
drag van de man, die vastbesloten scheen
hem ongevraagd in een gesprek te be
trekken. Hij bromde wat en vatte zijn
werk weer op,
Zijn reisgenoot had echter nog lang niet
al zijn iiarclAekkigfeeid jftytjyydd^ta imea-.
dien beschikte hij zelfs over een zeker
soort charme, die hij zonodig te hulp riep.
Ik heb vernomen, dat u de Wimble-
dongroep hebt verlaten, zei hij. Ik neem
aan dat de Hampstead-kring u meer be
vredigt. Het werk, dat daar gedaan
wordt. is veel waardevoller. Men heeft
mij gezegd, dat u misscien uw steentje
zou willen bijdragen.
Dat wil ik niet tegenspreken. Inder
daad heeft men zich bij enkele gelegen
heden reeds in die zin tegenover mij uit
gelaten. Kan dat niet binnen het kader
van onze branche geregeld worden?
Dat zou wellicht mogelijk zijn als u
het voor het zeggen had. We staan nu een
maal allen onder gezag, mijnheer Wishart
in het begin althans De pil werd dade
lijk verguld: En zoals ik al zei, u zoudt
het misschien op prijs stellen direct in
contact gebracht te worden
Gezag - alles goed en wel, wierp
Wishart tegen. Maar een toevallige ont
moeting in een trein is nog iets anders.
Weet u zeker, dat dat woord toeval
lig goed gekozen is Ik zou in alle be
scheidenheid willen opmerken, dat u nog
het een en ander te leren hebt, wat be
treft het voorbereiden van ontmoetingen.
Om u de waarheid te zeggen, is dat zelfs
een essentieel onderdeel van ons werk.
Het zal u zeker interesseren daarover
meer te leren.
Dus u bent er van overtuigd, dat ik
iets wil leren
Ik heb rapporten gekregen, zeer
goede rapporten, over uw ontwikkeling.
Het leek mij wel goed mij eens persoon
lijk te overtuigen, yoordat we ej
elkaar niet meer te zien. Het lijkt me het
beste, dat ik u hierna op uw kantoor laat
opbellen door een vriend van mij ..O, uw
nummer ken ik. Er zouden dan maatrege
len getroffen kunnen worden voor meer
ontmoetingen, misschien wel met mensen
die u zeker veel belang zouden inboeze
men.
De sfeer in de coupé was nu onmis
kenbaar, en het leed evenmin twijfel, dat
de kapitein zich in beginsel ge
wonnen gegeven had. Het afnemende ge
dender van de wielen, nu de trein gestadig
vaart minderde, scheen volkomen in stijl
met de situatie, en leek wel een geschikt
voorspel tot de volgende gebeurtenis, het
„Samenzweerder No. 1 af", dat kennelijk
op handen was. De kaalhoofdige man
stond op en reikte naar zijn hoed in het
bagagenet, onderwijl zijn jas dichtknopend
over een buik van welvarende afmetingen.
Maar voor hij daarmee klaar was, stak
hij een hand in zijn binnenzak en haalde
een oude portefeuille voor de dag, als
wilde hij zijn visitekaartje overhandigen.
Deze beweging werd gevolgd door een
korte pauze, alsof mijnheer Jacob Brunen
stein om niet bekende redenen er tegen
opzag een gedrukt bewijs van zijn huidi
ge identiteit achter te laten.
Ik zie, dat ik niet al te dik meer in
mijn kaartjes zit zei hij, kennelijk het
dikke pakket, dat uit z'n portefeuille puil
de, over het hoofd ziend. George Broom
is mUn naam George Broom.
(Wordt vervolgd).
Na o.a. afschrijvingen op de vloot van
ƒ11.920.000 (7.211.498), toevoeging aan de
reserve voor vlootvernieuwing van
ƒ2.000.000 en toevoeging aan de re
serve voor verzekering eigen risico van
500.000 (onv.), wordt voorgesteld een
dividend uit te keren van 20 (15) pet. in
contanten en aan de algemene reserve
toe te voegen 500.000 (onv.), waarna
496.535 (463.319) naar nieuwe rekening
overgaat.
In aansluiting hierop deelt de Raad van
Beheer mede. dat het in het voornemen
ligt, binnenkort over te gaan tot uitgifte
yan 10 miljoen aan aandelen/certifica-
ten, waarop de inschrijving, uitsluitend
voor houders van aandelen/certificaten,
zal worden opengesteld tegen de koers
van 150 pet.
De afschrijving op de vloot heeft plaats
gevonden op basis van vervangingswaar
de en een levensduur van 20 jaar. Ook
in het verleden is op die basis afgeschre
ven. De voortdurend stijgende prijzen
voor nieuwbouw maken niet alleen jaar
lijks steeds hogere afschrijvingsbedragen
noodzakelijk, doch vergen tevens verho-
ging van de in het verleden toegepaste
afschrijvingen. Voor dit laatste doel
wordt dit jaar 2 miljoen toegevoegd aan
de reserve vlootvernieuwing welke hier
door stijgt tot 18 miljoen.
Onder crediteuren en te betalen posten
komt in de balans een bedrag van
millioen voor tegen latente belastingver
plichtingen, voorspruitend uit vervroegd
afschrijven. De nog te betalen termijnen
op schepen in aanbouw bedragen ongeveer
71 miljoen.
Wat de toekomstverwachtingen betreft
merkt de Raad van Bestuur in het ver
slag op, dat hoewel de nog steeds styge"'
de nieuwhouwpryzen grotere bedrage"
voor afschrijving en reservering zulle"
vergen, hy de vooruitzichten voor
toch gunstig acht. De reeds gesloten con
tracten en tydcharters voor 1956 zyn aa"
deze prognose niet vreemd.
Daar de maatschappij nog behoefte heeft
aan een aantal lijnschepen in de grootte
van 1000 ton en het streven van de maat
schappij er op is gericht voor de wilde
vaart tot een uitbreiding met modern®
tonnage te komen, zullen aan de maat
schappij verhoogde financiële eisen worden
gesteld.
