Pakistan tot republiek uitgeroepen
r
AKKERTJES
De
„Waterval
ID
a b a
jiismm m
V0DR30I1C
BbELTOW
VI ouo
Rusland wil steun verlenen
Paniek onder feest
vierders: 31 doden
Met Pasen
iets Nieuws!
GEEF DE
SCHAKEN
23 MAART 1653:.
JAN VAN GALEN sneuvelt
bij Livorno
DE HEILIGE VAN DE WEEK
HET GRABBELTONNETJE
BRIDGERUBRIEK
Bied- en spel probleem
GEEM KANS!
Examenrel in Birma
inFrankrijk
en
Nederland
IJl IJ
Eerste dag der H. Week
Aar dr ij kslainde-
puzzel
ZATERDAG 24 MAART 1956
PAGINA 5
SPOORWEGRAMP
IN EGYPTE
Toespraak van Mikojan
VICO SUEDE JASJE
helpen direct
o o n 'o
m s ,f
w I: 1 i
iWf
Wê. m
m
„In de boeyen gesteld
Het einde
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
X
X
X
X
X
X
X
X
Omschrijving
In Karatsji is gisteren Pakistan offi
cieel uitgeroepen tot de eerste Islamiti
sche Republiek. Generaal-majoor Iskan-
der Mirza legde gisteren tijdens een groot
se plechtigheid in de Pakistaanse hoofd
stad de eed af als eerste president van de
nieuwe republiek Pakistan.
Tot gisteren was generaal-majoor Mir
za gouveneur-generaa] van Pakistan on
der de Britse kroon. Het presidentschap
is ingesteld op basis van de nieuwe Britse
grondwet, die thans in werking is getre
den. Pakistan blijft als republiek lid van
het Gemenebest, zoals dat ook het geval
is met India.
De eed werd afgelegd in handen van
opperrechter Mohamed Munir op een bij
eenkomst van buitenlandse diplomaten,
ministers en andere vooraanstaande re
geringsfunctionarissen. Na de plechtig
heid werden 31 saluutschoten afgevuurd
Een examenrel in Rangoon, waarbij een
jongeman tijdens een schietpartij zo zwaar
werd gewond, dat hij later is overleden,
heeft grote onrust veroorzaakt in de Bir
mese hoofdstad. De premier van Birma
moest zelfs in een radiorede om kalmte
verzoeken, waarbij hij o.m. zeide: „Ons
land wordt bedreigd door opstanden. Wij
moeten daarom onszelf beheersen en geen
verdere onrust veroorzaken".
De schietpartij, waarbij in totaal vier
gewonden vielen, had plaats, toen stu
denten optrokken naar het bureau van
een dagblad, dat had bericht, dat het
examen, hetwelk zij afgelegd hadden, on
geldig was, aangezien er bij het blad van
te voren examenopgaven uitgelekt waren.
De premier heeft gezegd dat er een
onderzoek zal worden ingesteld en dat
allen die het examen afgelegd hebben in
ieder geval als geslaagd zullen worden
beschouwd.
Acht Egyptenaren, onder wie een Kop-
tische bisschop en een officier, werden
vanochtend gedood, toen de sneltrein Cai-
ro-Assoean, die afgeladen was met toeris
ten, bij. Maghagha, 160 km ten Zuiden
van Cairo uit de rails liep. Een woord
voerder van het ministerie van binnen
landse zaken heeft later verklaard, dat
voor zover bekend, onder de toeristen geen
slachtoffers waren te betreuren.
Het ongeluk zou te wijten zijn aan ver- j
zakking van de rails.
en werd de vlag van de president aan de
vlaggemast van het presidentiële kabi
net gebroken.
De nieuwe president heeft in een radio
toespraak gezegd, dat Pakistan „de vriend
van allen en de vijand van niemand" zal
zjjn. Het zal strijden voor vrede en de
mocratie. de minderheden edelmoedig be
handelen en trachten vrees en armoede
voor alle bewoners weg te nemen. Onaf
hankelijkheid brengt nationale verant
woordelijkheid en individuele dicipline
mee", aldus de president.
„Op deze feestdag kan ik niet nalaten
te denken aan onze ongelukkige broeders
in Kasjmir, die al acht jaar leven onder
de schaduw van leed en offers. Deze dap
peren zijn de fakkeldragers van de vrij
heid. Zij strijden voor hun recht op zelf
beschikking. Wij zenden onze groeten
naar het volk van Djammoe en Kasjmir
en geven het de plechtige verzekering,
dat zijn zaak ons even na aan het hart
ligt als de zaak van Pakistan zelf", aldus
president Iskander Mirza.
De Russische vice-premir Mikojan
heeft gisteren, ter gelegenheid van het
uitroepen van de Pakistaanse republiek,
een toespraak gehouden, waarin hij voor
stelde de Russisch-Pakistaanse betrek
kingen te grondvesten op de vijf begin
selen voor vreedzame samenleving van
staten met, verschillende maatschappe
lijke stelsels, zoals deze op de Bandung-
De feestvreugde op de eerste „dag van
de republiek is gisteravond te Rawalpindi,
de hoofstad van de gelijknamige provin
cie in West-Pakistan op verschrikkelijke
wijze verstoord, door het instorten van
een muur bij een brug. Daarbij zijn ten
minste 31 mensen om het leven gekomen
en 50 zwaar gewond. Men vreest, dat het
aantal doden nog groter zal zijn.
Het ongeluk ontstond door een paniek
onder een drieduizendtal feestvierders, die
zich bevonden op de ijzeren brug, die
de stad met een buitenwijk verbindt.
Doordat iemand struikelde ontstond gro
te verwarring. Even later stortte een ste
nen muur langs de trap, die naar de brug
leidt, in onder de druk van de menigte.
Dit veroorzaakte de meeste slachtoffers.
Dit is een oude traditie die U op
doeltreffende wrjze kunt voortzetten
door het aanschaffen van een
Ruime keuze in nieuwe voorj aars tin ten,
vanaf 120.
Speciaalzaak in handschoenen,
méde jasjes, exclusieve shawls,
Etbeo-kousen.
ROTTERDAM, Lijnbaan 85
AMSTERDAM, Kalverstraat 182
DEN HAAG, Spuistraat 58
conferentie van Aziatische en Afrikaan
se landen zijn aanvaard.
„Algemene aanvaarding dezer beginse
len zou eerder een stabiele vredestoe
stand in de wereld bevorderen, dan het
sluiten van militaire overeenkomsten. De
Sovjet-Unie wil gaarne meer economi
sche, culturele en andere samenwerking
met Pakistan en andere landen, dan
thans het geval is", aldus Mikojan.
Het Russische regeringsblad Izvestia
verklaarde gisteren dat de Sovjet-Unie
bereid is „economische en technische
hulp'' aan Pakistan te geven en „erva
ringen in het gebruik van atoomenergie
voor vreedzame doeleinden te delen", zon
der hiervoor enige verplichtingen te ver
langen.
In een artikel van de hand van K. Pe-
trof zei het blad: „De Sovjet-Unie is be
reid haar betrekkingen met Pakistan ver
der te ontwikkelen, bereid steun te ver
lenen bij de economische ontwikkeling
van de Pakistaanse republiek. De Sovjet-
Unie zou haar kennis en ervaring in het
vreedzaam gebruik van atoomenergie
met Pakistan kunnen delen. Pakistan
kan van de landen van het socialisme de
noodzakelijke moderne uitrustingstukken
krijgen zonder enige politieke of militaire
verplichtingen aan te gaan".
GRIEP
Voelt U zich rillerig, koortsig,
loom, dan kunt U er zeker van
zijn, dat de griep U tot slacht
offer gekozen heeft. Sla de
aanval onmiddellijk af: vroeg
onder de wol, een hete drank
en één of twee „AKKERTJES"
en morgen gaat U weer
fit aan het werk. Zorg vooral
nu, dat U "AKKERTJES" in huis
hebt. Hoe sneller Uw tegen
aanval, hoe zekerder Uwover-
i winning op de ziektekiemen, i
Onlangs hebben in het Amsterdam
se Américain-hotel de leden van de
Nederl. dameskappersclub „Marcel"
hun voorjaarsshow gegeven, waarbij
zij hun versie toonden van de „ligne
cgscade". Zij deden dit op voorbeeld
van hun Franse collega's, die het kap
sel dit voorjaar lanceerden als bij
zonder goed passend bij de nieuwe
lijn der Haute-Couture modellen.
Geen overdadige krullen en golven
zien we dit seizoen, doch een eenvou
dig, bijna glad kapsel, dat zijn naam
„ligne cascade" eer aan doet. De lijn
van de haarlok, die aan het voorhoofd
enigszins omhoog gaat en vanaf de
kruin even krullend, soepel naar be
neden golft, wekt inderdaad associa
ties met een waterval.
De ligne cascade is gebaseerd op
kort haar, en de ontwerpers van deze
Nederlandse kappers
toonden hun opvatting
van de
„ligne cascade'1
lijn hebben hierbij, rekening gehouden
met de eisen, die de moderne
vrouw aan haar kapsel stelt. Niette
min is het haar van voren en opzij
aanmerkelijk langer dan het vorige
seizoen. De lengte van het haar va
rieert van 3 tot 6 cm, die van het ach
terhaar van 5 tot 2 cm.
De Nederlandse kappers hebben de
ze lijn keurig weten aan te passen
aan de haarsoort van de Nederlandse
vrouw en zij toonden een serie coif
fures die ons allerlei bekoorlijke toe
komstbeelden voortoverden. Ons haar
blijft kort, maar het zo moeilijk te on
derhouden Audrey-kapsel blijkt nu
toch voor goed afgedaan te hebben.
Onze lokken zullen dit seizoen om ons
hoofd liggen, glanzend en soepel als
een geurige waterval.
DIET VAN DUIN
am siFsa
"SWIMwnm
No. 3000. 17 maart 1956
Redacteur: G. J. A. VAN DAM,
Vossiusstraat 18B, Amsterdam-Z.
Alle brieven deze rubriek betreffende
te zenden aan bovenstaand adres. Bvj vra
gen om inlichtingen s.v.p. postzegel voor
antwoord bijsluiten.
EEN MAXIMUM IN MOGELIJKHEDEN
(I)
Het is een vraag op zichzelf of de on
derstaande stelling, welke ik creëerde
naar aanleiding van het samenstellen
van een paar standen voor de „20x20
Collectie" van de heren dr. Venema en
Gortmans, nog wel is te rangschikken
onder de „te ontleden" posities. Het is
in ieder geval een analyse-vraagstuk ge
worden. dat vermoedelijk wel als het
meest sprekende voorbelld zal kunnen
gelden voor de moeilijkheid, rijkdom aan
varianten en combinatie-mogelijkheden,
welke het damspel bevat en tevens als
een onaanvechtbaar bewijsstuk, dat in
dien een dergelijke stand zich in een
wedstrjjdpartlj zou voordoen de sterk
ste meesters tijd te kort zouden hebben
gezien het spelen op de klok'. om
alle mogelijkheden voor het bord, dus
zonder de schijven aan te raken, te be
rekenen. Aangenomen, dat het menselijk
brein daartoe in staat zou zijn.
Stand no. 3325.
Si ^H. Si?
Stand: Zw. 1, 3, 4, 613, 15, 16, 1820,
22—24, 28. Wit 21. 26, 27. 30, 31, 33—40,
4244! 47—50.
Kan wit, aan zet zijnde, schijfwinst for
ceren? (v. Dam). (Eerste publikatie).
Ik laat eerst even de hoofdvariant vol
gen, teneinde de liefhebbers van prakti
sche spelstudies in de gelegenheid te stel
len zich althans enigszins „in te leven"
in de verborgenheden van deze stand. In
de komende rubrieken zal ik de diverse
varianten en onder-varianten de revue
laten passeren Ik hoop, dat de lezers mij
zullen attenderen indien er andere mo
gelijkheden aanwezig zijn dan die welke
ik noem, zodat op deze manier de stand
werkelijk wordt „uitgeput".
Wit 1. 38—321, 10—14 (A, B, C, D, E).
2. 21—171, 12x21. 3. 26x17, 8—12 (F, G.
H, I). 4, 17x8. 3X12 (J). 5. 50—45, 20—
25 (K, L, M, N). 6. 42—38, 4—10 (O, P,
Q, R S).' 7. 48—42, 15—20 (T, U, V). 8.
31—26, 22x31, 9. 36x27, 10—15 (W, X).
10. 33x22, 12—17 gedw. 11. 38—33, 17 x
28. 12. 33x22, 7—12 gedw. 13. 42—38!,
12—17 <Y). 14. 38—33, 17x28. 15. 33x22,
1—7 (Z). 16." 47—42, 7—12 gedw. 17. 42—
38, 23—29. 18. 34x23, 19x17. 19. 30x8,
12x3. 20. 27—21, 16x27. 21. 32x23, 25—
30. 22. 35 x 24, 20x18 enz. wint.
Ik geef thans reeds de varianten A, B,
C en D.
A. Op zw. 1. 11—17. 2. 34—29, 23x25
(de beste). 3. 32x5, 4—10 (of?), 4. 5x30,
25x45 met een damslag op veld 5 en
schijfwinst voor wit.
Men zal bemerken, dat wit in de onder
scheidene varianten respectievelijk op
alle velden van de zwarte damlijn gele
genheid krjjgt een voordelige dam te ha
len.
B. Op zw. 1. 12—17. 2. 21X12, 8X17. 3.
32X5.
C. Op zw. 1. 24—29. 2. 33X24, 20X29. 3.
30—24!, 29 X 20 (op 19X30. 35X33 1 v.
wit). 4. 34—29, 23X45. 5. 32X5, 9—14 (of?),
6. 5X17, 11X22 +1 v. wit met bekende
damzet naar veld 5.
D. Op zwart 2025 zou de damzet
door 34—29 25x45!, 29x20, 15 x24, 35
—30, 24x35, 33—29, 23x34, 32x5 slechts
gelijk spel geven, daarom moet wit hier
spelen 2. 21—17, 12 X 21. 3. 26 x 17, waar
na een hele reeks onder-varianten ont
staat, resp. A 20, A 21, A 22, A 23, A 24 en
A. 25, welke in een volgencre rubriek zul
len worden behandeld en de liefhebbers
gelegenheid bieden tot eigen studie. Te
vens zal dan Variant E worden bespro
ken, namelijk zwart 1. 914 inplaats van
10—14, zoals in de hoofdoplossing is ge
geven.
VOOR ONZE LADDERWEDSTRIJD
In het maart-nummer van „Het Dam
spel" het officieel orgaan van de Kon.
Ned. Dambond trof ik verschillende in
teressante en uiterst leerzame bijdragen
aan, o.a. van P. Roozenburg, onze laatste
wereldkampioen, over de spelkraeht van
de Russische meesters (zijp derde artikel
over dit onderwerp), voorts een analyse
van P. Roozenburg van zijn partij tegen
oud-kampioen van Nederland Wim Huis
man, gespeeld in de ontmoeting Noord-
Holland tegen Zuid-Holland, terwijl de
rubrieken Buitenland, Kijkjes in de Darn-
wereld en Partij-analyses eveneens de
moeite van het bestuderen ruimschoots
waard zijn. De afdelingen gewijd aan het
„Eindspel" en de „Problematiek" komen
er ditmaal, door ruimtegebrek, enigszins
bekaaid af. Niettemin trof ik in de pro
bleemrubriek een aantal nieuwe compo
sities aan van Franse componisten, waar
uit blijkt, dat zij toch altijd nog wel hun
„deuntje" kunnen meezingen. Er is zelfs
een vraagstuk bij van de in vroeger ja
ren zeer bekende problemist G. Defoy.
Wij laten een viertal van deze vraagstuk
ken hieronder volgen. De oplossingen
worden gaarne tot a.s. 27 maart tege
moet gezien aan het boven deze rubriek
vermelde adres.
No. 3326.
G. Defoy,
Amiens
No. 3327.
M. Nicolas,
Parijs
Stand: Zw. 7, 9, 11,
14, 17 22, 26, 27,
35 36, D. 28. Wit
15 20, 24 25, 30,
37—39. 4i, 42. 44,
45. W. sp. en w.
(H.D.)
Stand: Zw. 8—12,
15, 18, 19, 21, 23, 24,
30. Wit 28 82, 35,
37—42, 44, 45, 49. W.
sp. en w. (H. D.).
No. 3328.
M. Vasseur,
Amiens
O 'O
No. 3329.
P. Thélier.
Amiens.
y: 0
0 0 0 '0
'0:0
1 Z" O
1 O
0, '0 O O V,
Stand: Zw. 7—9.
12—14 19, 23 24,
26 27, 30 31. Wit
16, 22, 25, 28, 33,
34, 36, 39 41, 42.
46, 47, 49' W. sp.
en w. (H.D.).
Stand: Zw. 5, 9.
11—14, 17, 18. 20, 22
23, 28, 36. Wit 25
26, 30. 32—34, 37—43
50. W. sp. en w
(H. D.).
Schaakredacteur J. A. KOETSHEID
Huize St.-Bernardus, Sassenheim.
(Zaterdag 24 maart 1956)
DE PROBLEMEN VAN DEZE WEEK
Onêer no. 7386 brengen we een goede
e, pi. met ongedwongen opstelling, ter
wijl een paar paradezetten van zwart tot
ontpenning van wit leiden.
Verder twee prijsproblemen. waarbij wij
vooral de aandacht vragen voor no. 7387.
Zover ons bekend componeert de heer
W. H. Haring in vergelijking met vele
andere componisten slechts spaarzaam,
maar daarbij komt hjj soms op verrassen
de wijze voor de dag, ook weer hier. Het
doet ons genoegen, dat een van onze
trouwste oplossers onze probleemvrien
den op deze wijze een staaltje levert van
zjjn compositievaardigheid. Met dit suc
ces wensen we hem van harte geluk.
Correctie van no. 7383. L. M. Hageman.
In dit probleem is de zwarte R ver
keerd geplaatst deze moet staan op bl,
niet op b2. Hiermede gelieve men reke
ning te houden,
No. 7388, G. Jönsson, eerste prijs, derde
tournooi van „To-mat" 1954. Mat in twee
zetten.
Wit: Kg8, Dc3, Tc8—g6, Rc2, Pd7—f5;
pion a6, a7 e7, f3.
Zwart: Kd5, Dbl, Ta3—h6. Rc4—g7,
Pe6; pion c6, h7.
PROBLEEMOPLOSSINGEN
No. 7377. L. Ladny. Opl. 1. d4—d5 enz.
Speelt men hier 1. Re3 dan volgt 1.
g2gl en er is geen mat.
No 7378 M. Havel. 1. Th4 dreigt 2.
Te3t, Pe3: 3. Pg3tt. 1Kf5: 2. Rd5
enz. 1Tb4 2. Tff4:t, Pf4: 3. Dc2tt.
1Rb4. 2. Da8t, Kf5; 3. g2—g4tt.
No. 7379. J. K. Blom t. Opl. 1. Rg3
dreigt 2. Delft en 2. Df2.
No. 7380. P. A. Koetsheid. Opl. 1. Tf4
dreigt 2. Df2tt.
Goede oplossingen.
De vier problemen werden goed opge
lost door: J. Diekhaut, Nijmegen; L. M.
Hageman, Den Haag; F. Pljls, Maas-
bracht; Paul Rasehdorf. Hannover; W.
Verbon. Delft; C. v. d. Weide, R'dam.
De drie tweezetten werden goed op
gelost door; dr. R. Bromberg, Roermond;
P. M. Dekker. R'dam; B. Kouwenhoven,
R'dam; M. v. Nieuwstad, Kaatsheuvel.
M H Houdljk, R'dam, no. 7379 en no.
7380.
W H. Haring, Schipluiden: no. 7377.
Johan Konings, Oudenbos no. 7377.
Correspondentie.
C. B. te O. Uw bijdrage is niet geschikt
voor opname.
W. V. te D. Uw attentie kwam ons zeer
gelegen waarvoor wij u danken.
No. 7386.
L. C. Willemsens, Utrechts.
Eerste plaatsing.
Mat in 2 zetten.
No. 7387.
W. H. Haring, Schipluiden,
2e prijs „Jerusalem Post" 1955
Mat in 2 zetten.
ma a
m
„Dat doch alle wilden voor het lieve
Vaderlant cloeckelijck te strijden..."
Wanneer we onze tijdgenoten de vraag zouden voorleggen: noenit
eens een doorluchtige zeeheld" uit de Gouden Eeuwtien tegen één
dat we over Van Galen niets te horen zouden krijgen!
Men zou allereerst, en terecht, De
Ruyter noemen, die eigenlijk van na
ture helemaal geen vechtjas was.
Witte de With, die dat wél was. Kees
Tromp, die een zeeslag 'n brave dans
noemde.Maar van Ga'en? Jan van
Galen? Nooit van gehoord!
En toch.... heeft zijn naam in het
midden der Gouden Eeuw door heel
ons land geklonken; openden dichters
hun dichtader cm hem te verheerlij
ken; zetten schilders-van-naam de
duim in het palet om hem te ver
eeuwigen.
Hoe heeft Vondel hem niet bezon
gen!
„Laet nu Livius1) vrij pralen
Met z'n helden op papier:
Weeght hun deught op tegens Galen,
d'Eer van Hollants zeebanier;
Vraeght den Hertogh,2) die het zagh,
Wie zijn kusten met tien dagh
Van dees giori quam beschijnen,
Daer de Pesten') voor verdwijnen.
Dat heet eerst de straat te vegen
Van dit heilloos schuijm en slijck".
Jan van Galon, in 1604 te Essen ge
boren, begon zijn loopbaan als gewoon
matroos. En zijn zeebenen kreeg hij in
dienst van Bestevaer Tromp, de vader
van Kees, die óók als een doodgewone
jongen het zeegat uitvoer en maar een
jaar of vijf ouder was dan hij. Voor
beiden kwam de eervolle dood in het
zelfde jaar, 1653. Voor Tromp onder
de rook van Den Haag; voor Van Ga
len in het gezicht der kerktorens van
Livorno. Tromps laatste woorden. ,,Ik
heb gedaan, houdt goede moed"; die
van Jan van Galen: „Dat doch alle
wilden voor het lieve vaderland kloek
te strijden".
Wij lezen nergens, dat hij onder De
Ruyter heeft gediend; Warnsinck
meent zelfs, dat hij hem nooit ontmoet
heeft.
De eerste, grote zeeslag waarin Van
Galen zich loffelijk onderscheidde, was
die bij Duins. (1639). Tromp had meer
dan honderd schepen tot zijn beschik
king; de Spanjaard bijna zeventig.
Tromp raadpleegde Van Galen over
de te volgen tactiek; blijkbaar had hij
dóór, dat deze jongeman heel wat in
zijn mars had. Duizenden Engelsen
volgden de strijd, staande op de krijt
rotsen van de kust. Daar werd door
onze luisterrijke zegepraal, het respect
geboren, dat onze vloot in de toekomst
het bazige Albion zou afdwingen.
Van Galen keerde zich na dit wa
penfeit tegen de beruchte Duinkerker
kapers, die in de Spaanse tijd zo nu en
dan óók in de Noordzee opdaagden
en meegrepen wat er van hun gading
was. Heel Nederland weet, dat Piet
Hein, de „Zeeschrik van Delfshaven".
tegen dit ruwe volkje is gesneuveld
(1629). In hun door palissaden en for
ten beschermde haven, voelden de
kapers zich veilig. Ze hadden zelfs een
apart scheepstype gebouwd, een snel
fregat, dat de meeste vijandelijke
schepen de loef wist af te steken.
Voor duizenden en duizenden guldens
schade hebben deze rauwe, zeebonken
de Noordnederlandse visserij en han
delsvloot berokkend. Pas in 1646. toen
Duinkerken met hulp van Maerten
Tromp door de Fransen werd ver
overd, kwam er (voorlopig) aan het
bedrijf der kapers een einde.
Het klinkt ongelofelijk: „d'Eer van
Hollants zeebanier", toen schout-bij
nacht der Statenvlcot, Jan van Galen,
werd omstreeks 1645 als een doodge
wone muiter wegens „hardnekkige on
gehoorsaemheyd in de boeyen gesteld".
Door wie? Door Witte de With, als
mens de minst -ympathieke der drie
Brielse admiralen (M. H. Tromp, De
With, Van Almonde) Niemand minder
dan professor J. v. Hamel heeft van
hem gezegd: Met wie heeft Witte de
With al niet overhoop gelegen? Wat
was hij in conflicten gewikkeld. Vaak
verbitterd en teleurgesteld. In wat
voor ontstemmingen hebben de matro
zen hem uitgescholden. Zijn kapiteins
hem alleen laten staan. Slechts weini
gen bijten zo terug, als Witte de With
dit kon. (In Den Briel is een laan naar
hem genoemd).
Van het schip de „Brederode"
waarop hij in 1658 zou sneuvelen men
probeert thans het wrak te lichten
leidde De With een konvooi van drie
honderd koopvaarders door de Sont,
passage_ „die God Almachtig alleen
heeft gemaakt". Op de vloot van vijf
tig begeleidende oorlogsbodems, was
Van Galen „Derde Persoon". Bijzon
derheden van zijn geschil met de op
vliegende en rauwe admiraal, hebben
we nergens kunnen vinden, maar vol
gens het zeggen moet Van Galen zich
„seer onfatsoenelijk aengestelt" heb
ben, ja hij zou zelfs de Statenvlag
met voeten hebben getreden(?) De
Franse gezant te Kopenhagen, vermoe
delijk op de hoogte van De With's on
besuisde manier van handelen, wist
hem weer vrij te krijgen Tussen twee
haakjes: de Hollandse resident, Van
Cracauw, diende over De With een
aanklacht bij de Staten in over zijn
hoogst onbetamelijke wijze van op
treden. Pensionaris Cats heeft hem
onder vier ogen de les gelezen!
Na het voorval onder De With, had
Jan van Galen genoeg van de oorlogs
vloot; ronduit zei hij „van de Staten
scheepen niet meer gedient te sijn"
(Warnsinck). Hij ging varen voor de
zoveel gemoedelijker Amsterdamse
Directie. Tijdens een gevecht met zee
rovers, werd zijn sloep overrompeld.
Uit dertien wonden bloedend, meende
hij, dat zijn 'aatste uur had geslagen.
Hij herstelde niettemin en ging bin
nen Amsterdam wonen. Mocht het
vaderland hem evenwel nodig hebben,
dan, zo schreef hij aan zijn vriend,
..cost hij sich imagineeren (indenken),
dat, in dienst comende te sterven, een
tombe tot sijn memorije soude worden
opgerecht".
Dat sterven en die tombe kwamen
misschien véél eerder, dan Van Galen
zich had voorgesteld. Want.in 1652
brak de eerste Engelse oorlog uit ,.het
eerste bedrijf van deze grote zee
tragedie: de wo-steling ener kleine
natie tegenóver een groot en machtig
volk. om vrij te blijven op de grote
oceaan en er even goed als de an-
dere brood en leven te verdienen en
te winnen" (Wer. Buning).
De Staten hadden een „vaillant
(kloek) ende- bequaem" vlootvoogd
in de Middellandse Zee nodig, ter be
scherming van onze handelsschepen.
Nog maar amper hersteld van zijn
wonden, begaf Van Galen zich over
land naar Italië. Gezeten in een door
zes schimmels getrokken karos, hem
ter beschikking gesteld door de hertog
van Toscane reed hij de havenstad
Livorno binnen.
In maart van het daarop volgende
jaar kreeg hij het aan de stok met de
Engelsen, onder hun ,-dmiraal Appie-
ton. Door het toepassen van een slim
me tactiek, wist hij een „notabele
Victorie" te behalen onder de rook
van Livorno! De mensen konden van
de daken af de strijd volgen; er kwa
men zelfs kogels op het strand te
recht. Slechts één Engels schip ont
snapte. Tevoren had onze admiraal zijn
manden een maand extra-gage be
loofd. Door deze overwinning werden
wij „Meesters van de Middellandsche
Zee ende dienvolgens Meesters van
de Negotie".
Zij werd duur gekocht, met over de
honderd doden en bijna tweehonderd
gewonden, onder wie Van Galen zelf.
Tijdens het gevecht, nam een Engelse
kogel een deel van zijn rechterbeen
weg. Na verbonden te zijn, trachtte hij
bovendeks de leiding van het gevecht
weer op zich te nemen. Evenals later
bij De Ruyter, liet zijn toestand zich
aanvankelijk gunstig aanzien, maar,
bij het gebrekkige medische inzicht
dier dagen, traden wondkoortsen op,
die de 23e maart een einde maakten
aan zijn leven, in het huis van onze
consul te Livorno. Hij stierf „seer
Christelijck ende Godtvresent", zijn
kapiteins vermanende „niet te twijffe-
len of Godt de Heere de wapetien
soude segencn".
Aan boord van de „Haarlem" naar
het vaderland overgebracht, vond hij
zijn laatste rustplaats in de Nieuwe
Kerk te Amsterdam, waar een tombe
te zijner eer werd opgericht, afgeslo
ten door zijn marmeren beeld. Von-
del's grafschrift luidde:
„Hier deckt de zerck het lijck van
Galen,
Wiens daoperheit alle Amiralen
De heirbaen van de glori toont,
Daer 't ein-t zijn brave (dappere)
daden kroont.
Die gout en marmersteen verduren
(langer duren dan).
Hij storf, en leeft door zijn quetsuren
(wonden)
„TER LIJCKSTAETSI"
dichtte Vondel:
Waer blonck zijn deught?
Op zee, in bloet, en stralen.
Wat trof ze daer?
Het hart van Engelant.
Hoe eert men hem?
Als 't licht der Amiralen,
Wat schroomde hij?
Geen beenbreuk, maar de schant.
En waerom slechts hem 't eene been
gelaten?
Eén pijler stut de Beurs van Zeven
Staten (Gewesten).
1) Romeins geschiedschrijver.
2) Van Toscane.
3) Scheldwoord voor de Engelsen.
Palmzondag, zondag der palm-
wijding.
Wij hebben eenmaal in ons leven
palmtakken zien wijden. Dat was in
de Westminsterkathedraal, te Lon
den. Daar bezigde men de grote,
waaiervormig ingesneden bladeren
van echte palmen. In Nederland
hebben wij nooit anders zien wij
den dan takjes van de welbekende
heester met zijn altijdgroene
kleine blaadjes, die ooit tot het af
zetten van bloemperken gebruikt
wordt. De wetenschappelijke naam
is: buxus sempervirens, het buks
boompje: „sempervirens" wil zeg
gen: altijdgroen. Semperflorens al-
tiidbloeiend, is de buksboom niet.
Hij prijkt in de bescheiden luister
van in de bladoksels verscholen,
geelachtig-groene bloempjes alléén
gedurende maart of april.
De eigenlijke palmtak is eigenlijk
het zinnebeeld der overwinning,
overwinning in de betekenis van:
gelukkige voleinding. Eerst later
kregen martelaren een palmtak vn
de hand. De H. Angelus komt in
de gewijde kunst zelfs voor met een
palmtak, die drie kronen draagt;
één kroon voor zijn reinheid, een
andere voor zijn martelaarschap en
de derde voor zijn welsprekend
heid.
Op Palmzondag beduiden de pal
men de overwinning die Christus
door Zijn dood ging behalen op de
overste-van-de-dood, de duivel.
Op Palmzondag steekt men in
Vlaanderen wel gewijde palmtakjes
op de hoeken der bezaaide velden,
of tussen de wassende vruchten;
men noemt dit gebruik: palmen.
Tijdens het plaatsen mag men niet
stilstaan: men behoort al biddende
door te '.open.
Wanneer deze courant verschijnt,
staan we aan het begin van de Goede,
of Heilige Week Bijna iedere dag kan
dan een andere naam dragen, luister
maar:
De zaterdag vóór Palmzondag heet
wel: palmavond.
Over de zondag zélf hebben we al
het een en ander verteld.
Volgt de maandag, door onze Vlaam
se geloofsgenoten wel genoemd: kaif-
maandag. Die het laatst in school
komt, is het kalf! Men sloeg (vroeger'
het volk met een 'ap, die men het kalt
noemde. In 1760 verdronk er zelfs een
kind in de vaart, toen het over het
water bukte om het kalf te wassen.
Voor de dinsdag hebben we nergens
een aparte naam kunnen vinden.
Voor woensdag en de overige dagen
wel. Onze zuiderburen noemen hem:
schorsen woensdag! Want oudtijds werd
op die dag al het zwaardere werk aan
kant gezet, gesehorst. Men mocht tij
dens die dag niet aan het spinnewiel
gaan zitten, tenminste 's avonds niet,
want dan zou men de koorden spin
nen waarmede de beulen Christus
zouden binden.
Iedereen kent de Witte Donderdag.
De witte kleur der gewaden en de
witte sluier, die het kruis bedekt
duiden onze vreugde aan om de in
stelling van het H. Sacrament des
altaars.
De Goede Vrijdag heet in landen
waar men Duits spreekt: Karfreitag.
Dit ,,Kar" komt van een heel oud
woord, „kara", dat zoveel wil zeggen
als: klacht, droefenis.
De Paaszaterdag heet elders wel:
Paasavond. Vroeger jaren gingen de
misdienaars dan wel eieren vragen bij
de boeren.
Voor ditmaal hebben we weer eens wat
minder zware kost op het programma
staan. Wij zagen laatst een alleraardigst
spel dat in een Amsterdamse vereniging
aan 4 tafels werd gespeeld en dat zowel
bied- als spee'technisch aan de aldaar
aanw«ii>» dnnrsneespelers moeilijke pro
blemen stelde.
De kaarten tussen West en Oost waren:
West Oost
A761 *82
CAH865 C 9 7 4
<0> 3 O H 9 7 5
<f> A V 4 4* H 10 8 6 3
Het goede eindbo.d tussen OW is na
tuurlek 4 harten, doch dat werd lang niet
overs' ccbqden
Aan de eerste tafel opende West 1 har
ten.N7. pasten, Oost bood 1 Sans-Atout
West 2 schoppen en Oost 3 klaveren waar
na West, er nog 4 klaveren van maakte
doch Oost paste Dit bieden was niet best
en Oost had zeker wel eens ergens mogen
vertellen, dat hij een weinig steun voor
ha-'en had.
Aan de tweede tafel opende West 1 har
ten en bood Oost onmiddellijk 2 klaveren:
West zag natuurlijk grote mogelijkheden
met ziin fraaie spel en ging met 4 SA
naar azen vragen Hli anorde er aeeneen
bij Oost en paste om kansloos één down
te "aan
Aan tafel 3 bood Oost helemaal niets op
1 harten en daar men na een openingsbod
van de partner met twee heren in de hand
zeker iets bieden moet, was dat bepaald
een fout.
Aan de vierde tafel werd eindelijk de
to cd- onloss'na "an dit vraagstuk gevon
den Weat 1 harten. Oost 2 harten. West 4
h a -t e n
Ooat- ha-tenhod -s weinu' orthodox
doch '-1 s 'eker he' roedp bod c>p zwak
ke doohleton in schoppen maakt 1 SA
volkomen ongewenst en voor een ant
woord van 2 klaveren is het Oostspel weer
veel te zwak. De troefsteun in harten is
wel dun. doch als Oost uit alle kwade
mogelijkheden de minst kwade wil kiezen
zal hij in 2 harten toch de beste omschrij
ving van zijn spel vinden nl enige steun
voor de partner en een vrij zwak spel.
Het spelen van 4 harten is ook belang-
',-Ulf -;-4 'Hik T,o.
ten we veronderstellen dat Noord met
schoppenvrouw uitkomt West neemt de
slag met schoppenaas en moet nu spelen
hartenaas en dan een kleine harten Eén
der twee tegenstanders komt in harten
aan slag en er zit nu nog maar één troefje
bij NZ in. De tegenpartij kan nu wel een
schonoenslag maken, doch zij kan geen
erhnnppn don-speien daar do dummv
(Oost) nog een troef over heeft. Speelt de
rrr»m - r. r. fomin r< --.Wz.x.. es, O".
maakt te hebben, dan haalt West die slag
met hq^t^nhppr L. «nPn pr> -ïne^lt daarna
ziin vriie k1av«*rflDk1enr af OW zullen bij
niet t,p «derbt.ö kan-t^rA^ling steeds kun
nen maken één suhnnnenslag, 4 harten-
slapen en 5 klaveren sla een.
De speler die bet spel te spelen kreeg
bezouqde zichzelf vele moeilijkheden door
de tweede srhonpenslag te nemen en
schoppen te gaan int.roeven. Dat liep goed
af doch .nu bemerkte hij dat hij geen
hartenheer mocht spelen, omdat hij nog
nen verliesslav in «schoppen zou overhou
den fcffj ripatv>»-n na en liet
de slag aan Noord, die drie troeven had
M-wyr-fJ tt" 1ivAAr «aohi" ••'m
na Oost troefde er Zuid troefde over Snel
nam Zuid hierna ruitenaas mee en West
had zichzelf dus dén down gespeeld.
Bekiikt n de uuste speelwijze eens goed
"•int 4o„gpi,"Vp <?r»cjlpp komen jn de.nrak
tijk vaak voor en dan is het voordelig te
wéten, hoe ge er voor zorgen moet mees
ter van de situatie te blijven.
MIMIR
De puzzel heeft betrekking op de
aardrijkskunde van Nederland. Op de
kruisjes komt de naam van een ge
meente in de omgeving van Heerlen.
9.
10.
•<t«X««t>
1. Staat voor „van", bijv. in Sas v.
Gent enz.
2. Beslaat nog slechts ruim 5 van
de Nederlandse grond.
3. Landelijke gemeente in Utrecht
tussen Baarn en Amersfoort.
4. Station aan de spoorlijn Amster
damUtrecht.
5. Stad met grote veemarkt tussen
Wormer, Beemster en Purmer.
6. Historische ^tad aan de Merwede,
tegenover Loevestein. Woudrichevn
en Sleewijk. (Ook wel anders ge
schreven).
7ontzet wordt jaarlijks ge
vierd op de derde oktober met uit
deling j an haring en brood.
8 Gemeente in het Stichtse heuvel
land, tussen Hilversum en Amers
foort.
9 Oude waterloop in Zuid-Hotlanl-
10. Aldus duidt men. i-erkort, de af
stand lan 'an een plaats tot
nul-meridaan.
Oplossing volgende keer.
