B. EN K. TERUG IN MOSKOU
Stalin nog in Peking
Verlaging van leerlingenschaal
bij het lager onderwijs
KarcLVan Roey vierde 30-jarig
bisscliops j ubileum
Uitspanning DE KIEVIET te
Wassenaar geheel uitgebrand
Vondels „Lucifer" bij Ned. Comedie
Reclame
EEN KILLE, MAAR DRUKKE
BOLLENZONDAG
Geërgerd over Britse nieuwsgierigheid
„Laatste van Gogh"
gevonden
Drie doden op de weg
Renaissancetoneel met te veel zwier
Maakt
voor Uw zaak
MAANDAG 30 MEI 1956
PAGINA 3
Richtingwijzers aan
trams
Zes bruidstaarten op
één dag
Nederlands massa-huwelijk in
Canada
T elevisieprogramma
voor 1 mei veranderd
spoktvliegtüig
STRANDDE
wiadrlnhyhet°zrö
Commissie-De Bruyn stelt oplossing
in fasen voor
Kosten 69 tot 86 miljoen
per jaar
Beeld en Architectuur
Koning Boude wijn woonde plechtigheid bij
VEREENIODE GLASVER
ZEKERING MI JEN
Dak en zolder van naastgelegen villa
ook door vuur verwoest
COöP. EXPORTBEVORDE-
RINGS ORGANISATIE
Vroege tulpen beginnen te bloeien
Goed bezette hotels
Heden in de namiddag zouden de kameraden Boelganin en Kroesjtsjef
van hun Engelse trip te Moskou terugkeren. Het laatste gedeelte van hun
thuisreis, namelijk van Kaliningrad, waar de kruiser „Ordsjonikidze
Vandaag meerde, naar Moskou, zouden zij per vliegtuig afleggen.
In Engeland zelf wordt intussen nog
Wat nagekaart over het bezoek der beide
heren en Reuter weet te melden, dat Rus
sische functionarissen in privé-gesprekken
'n Londen wel hebben toegegeven, dat de
Russische tweeling, vooral in het begin,
nogal wat moeite heeft gehad met het
Britse karakter.
Wat de beide staatslieden bijzonder
irriteerde, aldus Reuter, was de Britse
„nieuwsgierigheid'" naar de „binnenlandse
aangelegenheden" en naar hun prive-
leven Kroesjtsjef heeft zich, volgens be
trouwbare bronnen, b.v. zeer geërgerd
over de speculaties van sommige Britse
kranten, die zich afvroegen of de partij
secretaris een echtgenote had, of dat deze
soms, op last van Stalin, naar Siberië was
gedeporteerd. Hij beschouwde dit als een
persoonlijke belediging jegens hem zelf
en zijn zoon, die ook in Engeland was en
het, heeft hem meer opgewonden dan het
bekende incident met het Labour-lid
Brown, die hem kwaad maakte tijdens
het diner met de Britse socialistische
leiders.
Brown is overigens zaterdag bij een
-mei-rede in Liverpool herhaaldelijk
onderbroken en uitgejouwd. Toen hij
zei, dat het Russische bezoek zeer nuttig
was geweest, schreeuwden arbeiders
hem toe: „U saboteerde dat bezoek" en
„Waar waren uw manieren?"
Uiteraard, zouden we haast zeggen,
komt nu ook het bericht, dat Scotland
Yard op de hoogte zou zijn geweest van
plannen van een groep Russische ballin
gen om B. en K. tijdens hun rejs om het
leven te brengen. Zaterdag ging dit lang
verbeide bericht, „afkomstig uit welinge
lichte bron", eindelijk door Londen. Met
bijzonderheden en al: de aanslagplegers
zouden als journalist vermomd gaan.
„Foreign Office" wist van dit alles na
tuurlijk niets, aldus verklaarde het zater
dagmiddag.
Stalin in Peking
B. en K. komen in Moskou juist op tijd
terug voor de 1-mei-viering. De Mos-
konse parade op die dag zal worden afge
nomen door minister Tsjoekof. Deze
1-mei-viering zal de eerste zijn na de
„de-stalinisatic" van de Sovjet-Unie.
Opmerkelijk zijn de berichten van de
Beuter-correspondent te Peking, die mel
ding maakt van de feestvoorbereidingen
in de Chinese hoofdstad. Er zijn daar
reeds enorme portretten van Stalin opge
richt en vele andere worden op het ogen-
klik nog vervaardigd. Niet alleen Stalin
overigens, ook Marx, Engels cn Lenin
prijken langs de Chinese wegen. Tot nog
toe Is slechts in één artikel in het offi
ciële Chinese partijblad melding gemaakt
van de besluiten van het jongste partij
congres In Moskou.
De Oostduitse premier Grotewohl heeft
intussen in een rede tot de Oostberlijnse
studenten uitgelegd, waarom de Stalin-
cuitus niet dadelijk in de kiem gesmoord
is. Dit had n.l. „tot een burgeroorlog in
cje Sovjet-Unie kunnen leiden". „Als men
zaken in discussie had gebracht
voordat de Leninistische geest in de
partij was geconsolideerd, dan had dit
zware schade aan de Sovjet-Unie kunnen
berokkenen, met niet te overziene con-
sequenties". Maar nu had men „de kaar
ten^ op tafel gelegd" omdat „de mobili
satie van alle krachten van de socialis
tische volkeren
vereiste".
volledige opheldering
In dezelfde toespraak kondigde Grote
wohl aan, dat Walter Ulbricht. de Oost
duitse partij-secretaris, niet het lot der
kleine Stalins" zou delen en ten val
worden gebracht, omdat „kameraad
Ulbricht één der werkzaamste leden van
de grote gemeenschappelijke leiding" is.
„Wat de overige Oosteuropese landen
thans gedeeltelijk doen, deden wij reeds
in 1953," aldus Grotewohl. De Oostduitse
partij had trouwens altijd „vastgehouden
aan de historische strijd tegen de per
soonsverheerlijking, zoals deze door
Marx en Engels is vastgelegd."
Opmerkelijke tendens
Na de jongste grote verschuivingen in
het Poolse kabinet, bespeurt Don Dallas,
de expert voor communistische aangele
genheden van Reuter, in Polen, maar ook
in Tsjechoslowakije een opmerkelijke
tendens naar meer mondigheid yan de
nationale „volksvertegenwoordigingen
Het Poolse voorbeeld daarvoor is de
behandeling, vorige week, door de
„Sejum", de Poolse nationale vergade-
ring-in-communistische-stijl, van een
regeringsvoorstel om abortus onder
zekere voorwaarden te legaliseren. Er
ontstond een vrij verhit debat, waarbij
een aantal katholieke (doch overigens al
sedert jaren met de communisten mee
werkende deputé's „tegen" stemden op
„gewetensgronden". Dit is een precedent
in de geschiedenis van de Poolse natio
nale vergadering.
In de Tsjechische pers wordt erop aan
gedrongen, dat de afgevaardigden meer
gebruik maken van hun rechten en met
name dat van interpellatie- Daar, even
als in Polen, werd een lans gebroken
voor een beter contact tussen ministers
ener- en de pers anderzijds, b.v. door
hoe democratisch lijkt dit allemaal 1
wekelijkse persconferenties. Hoewel het
duidelijk is, dat al deze „onafhankelijke
geluiden" van hogerhand zijn ingegeven,
dat de regeringen deze beweging niet uit
de hand zullen laten lopen en dat alle
afgevaardigden praten en zullen blijven
praten als communistische ja-zeggers,
noemt Reuter dit een opmerkelijke ten
dens-
Tot nog toe is het in Oost-Europa
alleen nog Roemenië, dat achterblijft in
de rehabilitatie van de slachtoffers
van het Stalinisme. Reuter meldt uit
Boekarest, dat daar nog geen enkel
teken wijst op een mogelijk eerherstel
aan ter dood veroordeelde, verdwenen
of gevangen partijleiders als Anna
Pauker, Vasile Luca, Alexander Iacob,
Theohari Georgescu en Lucretia Pa-
trascanu.
Verplichte invoering wordt
vervroegd
Ten aanzien van het richting aange
ven door trams is minister Algera aan
vankelijk van oordeel, zo blijkt uit zijn
Memorie van Antwoord aan de Eerste
Kamer, dat, om verwarring te voorko
men, een integrale invoering van de ver
plichting daartoe de voorkeur verdient
boven partiële invoering daarvan. Ove
rigens is een wijziging van het Wegen
verkeersreglement, waarbij de datum van
invoering van die verplichting wordt
vervroegd, binnenkort te verwachten, zo
deelt de bewindsman mede.
Aangezien bij de „generale repetitie
gebleken was, dat het voor de 61-jarige
vader Dorsser te vermoeiend was vier
keer het middenpad van de kleine kerk
yan de H. Maria in het plattelandsplaats
je Blenheim in Ontario (Canada), op en
af te lopen om zijn vier dochters naar
het altaar te brengen, wachtte hij de vier
witte bruidjes op het priesterkoor op.
Doch niet alleen de 30-jarige Mien, de
32-jarige Grada, de 25-jarige Dora en de
19-jarige Christina, ook twee zoons van
de heer Dorsser, traden zaterdag te Bren-
heim in het huwelijk. In de feestelijk ver
lichte en met tulpen versderde kerk,
vroeg de gebaarde pater Willibrord
O.F.M. zesmaal aan de twaalf bruidjes
en brUidegommen, of zij elkaar tot man
en vrouw wilden nemen „voor goede en
kwade dagen, in rijkdom en armoede, in
ziekte en in gezondheid''. De belangstel-
ling voor de plechtigheid was groot. Be
halve de vierhonderd genodigden waren
«r honderd verslaggevers en persfotogra
fen. Zes bruidstaarten elk van een an-
dere kleur werden tijdens de receptie
aangesneden.
Vader en moeder Dorsser verlieten
twee jaar geleden met twaalf van hun
vijftien kinderen hun woonplaats Helden
in Limburg om naar Canada te emigre
ren.
In het televisieprogramma van de
VARA van dinsdagavond 1 me-i zal niet,
zoals is aangekondigd, de film „Die Drei-
groschen Oper" worden vertoond, maar
het bekende werk van de Italiaanse re
gisseur Vittorio de Sica „Fietsendieven"
De Amerikaanse zangeres Marilyn Tyler
zal die avond een programma van chan
sons zingen- Enkele bejaarde socialisten:
Jan van Zutphen Eduard Polak, Willem
Ploeger zullen herinneringen ophalen aan
vroegere 1 mei-vieringen De avond zal
worden inge'leid door dr- W. Drees.
Op Bergense strand
scheSportvlieger Vrijdagavond' bij^het
valfenTandeduif
maken, is hem bijna duur te staan geko
men. In een Piper Cub st'eeginxj m.et een
Ve™'tGoofom^ar Texel te vliegel;
brengen, maar onderw ti dat de
donker en het zicht^ A de Spoelbergh
ege, 1 moedig de hoop oln het
die ondanks de duister
Was. Vervolgens daalde J
duinenrij en jnaakte tijdstip verlaten
Bergen op het op dit w n
strand van Bergen aan Zee tot met ge
Unge verbazing van de hcrtelga:sten een
Onverwachte, doch geslaagde noodlan
Beide inzittenden van het kleine toe-
Stel namen hun intrek m het hotel, ter
Wijl een ambtenaar van de douane zich
«aar de Piper Cub spoedde Uit een tele
foongesprek met Texel bleek het de heer
Spoelbergh. dat zijn broer, die kort voor
hem in een andere Piper Cub eveneens
bit 't Gooi was vertrokken, er nog juist
m geslaagd was Texel te bereiken.
De minister van Onderwijs. K. en W.
heeft in mei 1955 een commissie ingesteld
die tot opdracht kreeg het vraagstuk van
de verlaging der leerlingenschaal bij het
lager onderwijs in studie te nemen. Voor
zitter mr. J. de Bruyn, hoofd van de af
deling L.O. van het ministerie secretaris
de heer J. A. Zwarts, referendaris. Verder
bestond de commissie uit drie vertegen
woordigers van de A.N.O.F.. nl. de heren
T. Bos. Joh. Derksen en J. Roorda. en uit
twee ambtenaren van het departement, de
heren L. Kleiterp, hoofdinspecteur L. O.
en dr. J. Verllnden. hoofd afd. research
en documentatie. Blijkens haar rapport,
dat thans aan de Staten-Generaal is aan
geboden, was de commissie volledig een
stemmig over de noodzakelijkheid van de
verlaging van de leerlingenschaal.
Een- verbeterde leerlingenschaal valt in
tussen alleen dan te verwezenlijken, in
dien het daarvoor vereiste aantal leer
krachten beschikbaar is. Zij heeft daarom
een prognose opgesneld met betrekking tot
bet tijdstip, waarop de voorgestelde ge
wijzigde leerlingenschalen kunnen wor
den ingevoerd. Aangezien een zo spoedig
mogelijke verlaging gewenst is, stelt zij
voor een verlaging in fasen te verwezen
lijken.
Ofschoon men het in principe eens kon
worden over de eisen, waaraan de leer
lingenschalen dienen te voldoen bleken
de ambtelijke leden en de vertegenwoor
diserT van de a.N O.F, bij de praktische
Uitwerking van hun zienswijze meer of
nder van mening te verschillen.
Om die reden zijn de voorstellen van
beide groepen van leden opgenomen met
vermelding van de c™^,esnaa" de
realisering daarvan verbonden. De com-
missie is er zich van bewust dat verlaging
van de leerlingenschaal uitbreiding van
schooflokaliteit met zee medebrengt
dat daarvoor bouwvolume beschikbaai
moet zbn Gezien haar samenstelling heeft
zii zich echter niet competent geacht dit
aspect! n haar beschouwingen te betrek-
ken. In de volgende tabe]'eb,,id-" T°°T
verscheidene schooltypen de hUid S'5 i®"-
lingensehaal de schaal volgens de voor-
steUen der ambtelijke leden en de schaal
volgens de voorstellen van de A.N.O.F.-
vertegenwoordigers aangegeven.
G.L.O.-scholen
schaal vol- schaal vol
gens voorstel gens voorstel
v d. ambtelijke v.d. ANOF-
Aantal huidige
leerkr. schaal
bij 1-30 11.
bij 31-75 11.
bij 76-120 11.
bij 121-165 11.
bij 166-210 11.
leden
1-25 11-
26-60 11.
61-90 11.
91-125 11.
bij 126-160 11.
verteg,
bij 1-24 11
bij 25-54 11.
bij 55-84 11
bij 85-114 U.
bij 115-144 U.
vervolgens
de 35-schaal.
vervolgens vervolgens
de 45-sehaal. de 35-schaal.
V.G.L.O.-scholen en V.G.L.O.-klassen verbon-
den aan G.L.O.-scholen.
Aantal huidige schaal vol- schaal vol-
leerkr. schaal - gens voorstel Stns f,
v.d. ambtelijke v.d. ANOF-
leden
bij 1-25 11.
bij 26-50 11.
bij 51-75 11.
bij 76-100 11.
bij 101-125 11.
bij 126-150 11.
vervolgens
de 25-schaal.
bij 1-30 11.
bij 31-50 1) 11.
bij 51 2)-90 11.
b« 91-120 11.
bh 121-150 O.
bij 151-180 11.
vervolgens
de 30-schaal,
verteg.
bh l"24 1
ba 25-4° U-
bij 41-64 tl.
bij 65-90 tl.
by 91-116
ba 117-148 II.
vervolgens
de 24-schaaI.
1) bp v.g.l.o.-klassen aan g.l.o.-scholen: 60.
2) bfl v.g.l.o.-klassen aan g.l.o.-scH°l«n: öl-
Zevende en achtste leerjaar G.L.O. tz
V.G.L.O.-leerplan)
Voorstel v. d. amb-
telyke leden en
van de ANOF-
verteg,
bij 20-30 U
bü 31-60 U.
vervolgens
de 30-schaal
Aantal
leerkr.
1
2
huidige
schaal
bü 20-36 11.
bij 37-72 11.
vervolgens
de 36-sohaal
U.L.o.-scholen:
Aantal
leerkr.
huidige
schaal
schaal vol- schaal vol
gens voorstel gens voorstel
v.d. ambtelijke v.d. ANOF-
bü 1-30 11.
bij 31-60 11.
bü 61-90 11,
bü 91-120 11.
vervolgens
de 30-schaal.
leden
bij 1-25 41.
bij 26-50 11.
by 51-75 11.
bit *-195 11.
vervolgens
de 30-schaal.
verteg.
bü 1-24 11.
bü 25-40 U.
by 41-56 tl.
bü 57-86 11.
vervolgens
De commissie stelt voor, dat naast het
opnemen van de gewijzigde leerlingen
schalen in de wet bij algemene maatregel
van bestuur aanvullende bepalingen wor
den gegeven die de strekking hebben on
gunstige combinaties en grote klassen te
voorkomen. Hiernaast blijft de mogelijk
heid bestaan voor het in bijzondere geval
len toekennen van de rijksvergoeding voor
boventallige onderwijzers.
Bij het U.L.O. bepleit zij voor scholen
met, meer dan 75 (volgens de A.N.O.F.-
vertegenwoordigers 56) leerlingen, dat
combinatie van leerjaren zoveel mogelijk
wordt uitgesloten en dat naar analogie van
de regeling bij het V.H.M.O. bij het be
reiken van een bepaald grensgetal de klas
sen worden gesplitst en een extra-leer
kracht wordt, toegekend.
Om het hoofd van een grote U.L.O.-
sehool te ontlasten zou naar de mening
van de commissie aan scholen met meer
dan 9 (volgens de A.N.O.F.-vertegenwoor-
digers 7) klassen een extra-leerkracht
moeten worden toegestaan.
De voorgestelde verlaging van de leer-
lingenschalen zal 10850 (bij de A.N.O.F-
voors'ellen 13400) extra-onderwfizers ver
gen. De commissie heeft berekend, dat
volgens de voorstellen der ambtelijke le
den de verlaging in 1967 geheel zou zijn
geëffectueerd. Volgens de voorstellen der
A.N.O.F.-vertegenwoordigers wordt dat
1969.
De ambtelijke leden stellen voor de ver
laging in 3 fasen te verwezenlijken, in
gaande in de jaren 1962, 1964 en 1967; de
A.N.O.F.-vertegenwoordigers willen dit in
4 fasen doen. ingaande in de jaren 1962,
1964, 1967 en 1969. De aan de verlaging
van de leerlingenschalen verbonden kos
ten vvorden naar de huidige s4and van de
salarissen en bouwprijzen op basis van
de voorstellen der ambtelijke leden op 69
miljoen en op die der A.N.O.F.-vertegen
woordigers op 86 miljoen gulden per jaar
geraamd. Hiervan bedragen de personele
kosten 58 (72) biljoen, de materiële op
basis van annuiteit 11 (14) miljoen
gulden. Voor de onderscheiden fasen zijn
de kosten volgens de voorstellen der amb
telijke leden jaarlijks 21-5, 43 en 69 (vol
gens de voorstellen der A.N.O.F.-verte
genwoordigers
gulden.
25. 44, 69 en
miljoen
(Van onze correspondent)
In Etten, bij Roosendaal, is verleden
week de oud postbeambte en doodgraver
bij de Ned. Herv. Kerk aldaar, Minus
Oostrijk, begraven.
Hij was lang de enige bezitter van een
tekening van Van Gogh, voorstellend de
Baai en Stationsstraat te Etten, waar de
vader van de groe Vincent dominee was.
de overleden Oostrijk heeft, in alle stilte
overigens, de tekening al enige jaren ge
leden afgestaan aan de heer J. de Visser
te Etten, die voor wijlen Oostrijk veel ge
daan heeft om diens laatste levensjaren
draaglijk te maken.
Over een tweede werkstupk van Vincent
van Gogh, een landschap waarop o.a. de
vader van de thans ontslapen Oostrijk
voorkwam, tast men thans echter nog in
het duister. Dit werkstuk is enkele jaren
geleden „in vertrouwen" meegenomen
door een dame. Deze zowel als het schil
derstuk zijn nooit meer achterhaald
Dit heeft wijlen Oostrijk diep geschokt
en daarom wilde hij de laatste tijd niets
weten van de buitenwereld omdat deze
ook maar niets te weten zou komen over
zijn laatste bezit van Van Gogh, een te
kening uit de beginperiode van Vincent.
Toch is Oostrijk niet als een eenzame
gestorven en nam hij geep enkele geheim
mee in het graf waarop door de dochter
van de tegenwoordige dominee, mej Nelly
v. d. Berg, V°1 piëteit bloemen gelegd wer
den. In zijn leven had Oostrijk namelijk
mej. v. d. Berg te verstaan gegeven, dat
hij gaarne bloemen op zijn graf zou heb
ben. Verder wenste hij even eenzaam te
leven als zijn onvergetelijke Vincent van
Gogh-
Studiedagen in Kasteel Bouvigne
Van donderdagavond tot en met zater
dagmiddag heeft een kleine groep van
katholieke kunstenaars in het kasteel
„Bouvigne" bij Breda onder auspiciën
van de Algemene Katholieke Kunste
naarsvereniging een studieweekend ge
houden, tijdens hetwelk het onderwerp
„Beeld en Architectuur" is besproken. Bij
de verschillende besprekingen kwam men
telkens weer tot de conclusie dat de be
tekenis van het beeld in de moderne
maatschappij in haar relatie tot het
hedendaagse bouwwerk een functie heeft
gekregen, die geheel verschilt met de
vroegere opvattingen.
Het Oosten kent het beeld als symbool,
veel sterker dan het Westen, waar we
hiervan maar sporadische voorbeelden
hebben. In het Westen is het beeld (in
de brede zin van het woord) didactisch
gebleven, een herinnering aan het goede,
een aansporing. Het zou ideaal zijn als
de opvatting van het Oosten symbo
lisch. deel uitmakend van de Godheid
met die van het Westen verenigd zou
kunnen worden in de kerkelijke kunst.
Na deze uiteenzetting, die door Pater
Laudy O. Praem. naar voren werd ge
bracht, een opvatting die alleen de gees
telijke achtergrond van het beeld belich
ten wilde, bracht Marius van Beek het
beeld in verband met de architectuur ter
sprake. Hij maakte twee onderscheidin
gen; het beeld als teken, ontstaan uit
magische bezweringen en het beeld als
karyathyde. Beide vinden hun oorsprong
in de volkskunst, welke helaas in bijna
geheel West-Europa is uitgestorven.
Ko Sarneel huldigde de mening dat de
kunstenaar moet uitbeelden wat er leeft
onder het volk (de Kerk), en dit absoluut
niet mag verwaarlozen, maar dat hij vrij
gelaten moet worden bij de uitvoering
ervan, wat echter niet wil zeggen dat
iedere uitbeelding aanvaard moet wor
den.
Alvorens de heer ir- A. Thunnissen het
besprokene pog eens samenvatte, sprak
de heer ir. N. Luning Prak over architec
tuur en beeld. Hij was van mening dat
in de architectuur een te weinig voor
name plaats aan het beeld werd gegeven.
De architectuur is teveel zelfgenoegzaam
geworden en de mogelijkheden voor het
beeld worden tegenwoordig te weinig
uitgebuit. Het beeld moet een belang
rijker plaats in de architectuur gegeven
worden, en de architecten zullen zich
daar opnieuw op moeten bezinnen.
Tijdens het weekend hebben de deel
nemers ook genoten van de meest immate
riële kunst: de muziek. Het Kamerkoor
„Orlando di Lasso" o.l.v. de heer L. Toe
bosch zong liederen van oude Franse
meesters, Bach, Poulenc en bewerkingen
van Nederlandse volksliederen.
Een excursie naar de St.-Joostacade-
mie in Breda, zorgde dat de deelnemers
aan de studiedagen een frisse neus kon
den halen.
De 57-jarige heer J. van den Berg uit
Zwolle is vrijdagavond overleden aan de
verwondingen, die hij opliep, toen hij
vrijdagmiddag met zijn personenauto te
gen een boom reed op de rijksweg Zwolle
Almelo, onder Raalte. De heer Van den
Berg wilde een voor hem rijdende jeep
passeren, toen met grote snelheid een te
genligger kwam aanrijden. Om die te ont
wijken remde hij krachtig, maar verloor
de macht over het stuur, waarop hij te
gen de boom botste Zijn wagen werd ge
heel verniejd. Hij werd naar het Sophia-
ziekenhuis te Zwolle overgebracht waar
hij in de loop van de avond overleed. De
heer Van den Berg was in Zwolle een
zeer geziene figuur. Hij was directeur van
de N-V. Handelmij. Jan van den Berg,
een steenkolenhandel. Tevens was hij
tweede voorzitter van het hoofdbestuur
van de bond van detailhandelaren in
brandstoffen in Nederland. Tijdens en na
de oorlog was de heer Van den Berg
directeur van het Rijkskolenbureau voor
Overijssel.
Met grote snelheid vloog zaterdagmid
dag op de rijksweg HengeloBorne de
27-jarige schilder H. Grootelaar uit Hen
gelo met zijn motor tegen een jeep. die
uit tegenovergestelde richting kwam. De
motorrijder werd over de auto in de berm
geslingerd Hij was op slag dood. Het
slachtoffer was nog slechts kort gehuwd.
De 23-jarige motorrijder J. Smulders,
die woensdag met de blauwe tram te Den
Haag in botsing kwam, omdat hij deze
geen voorrang verleende, en die met ern
stige verwondingen in het ziekenhuis
Westeinde werd opgenomen, is zaterdag
avond aan de gevolgen overleden.
(Telefonisch van onze correspondent)
BRUSSEL, zondagavond.
Het dertigjarig bisschopsjubileum van kardinaal Van Roey is vandaag
met een grote kerkelijke plechtigheid gevierd. In de grote H. Hartbasiliek
op de Koekelberg bij Brussel werd een pontificale Mis van dank-
zegging opgedragen. Behalve, door de hoogste geestelijken van het land,
werd deze Mis van dankbaarheid bijgewoond door koning Boudewijn, die
vergezeld was van een groot aantal dignitarissen. Duizenden gelovigen,
onder wie veel afgevaardigden van jeugdbonden met ontelbare vlaggeD,
bevonden zich in en om de basiliek, waar ook de galerijen waren bezet.
In een keurige optocht werd de kardi
naal van het bij de basiliek gelegen colle
ge naar de kerk geleid. In de stoet liepen
o.a. mede de professoren van Leuven in
hun toga's, voorafgegaan door de rector-
magnificus, die tevens wijbisschop van
Mechelen is. Achtereenvolgens kwamen
honderden priesters, een aantal katholie-
onderwijzers, de deken van Groot-Brus
sel, klooster-oversten, kanunniken, prela
ten en vicarissen-generaal, een twaalftal
gemijterde abten, de bisschoppen en de
wijbisschoppen van België en tenslotte de
kardinaal, die de cappa magna droeg. On
der de bisschoppen bevond zich ook de
eerste negerbisschop van Belgisch Kongo.
Op het priesterkoor nam de koning plaats
op een troon tegenover die van de kardi
naal, welke werd omgeven door ridders
van de Orde van Malta en het H. Graf.
Er waren ook familieleden van de primaat
en verder diplomaten, leden van prinse
lijke families van België en andere hoog-
geplaatsten in den lande, onder wie mi
nisters, parlementsleden enz. De pontifi
cale mis werd opgedragen door een wij
bisschop van Mechelen.
Het was een imposant gezicht om de
bisschoppen, abten en prelaten en de
wereldlijke hooggeplaatste personen bij
een te zien op het marmeren priester
koor in deze imposante kerk, die een van
de grootste van Europa is.
Na het Evangelie richtte de hoogbejaar
de jubilaris zich met een nog opvallend
vaste stem in de beide landstalen tot de
binnen en buiten de kerk aanwezige
duizenden gelovigen. Hij dankte de
koning voor zijn aanwezigheid. Verder
wees hij erop, dat hij de vriendschap en
het vertrouwen van de koninklijke familie
had mogen genieten en betrokken was
geweest in alle gebeurtenissen, zowel
vrolijke als pijnlijke, die zich in het
vorstenhuis hadden voorgedaan.
Vervolgens dankte de prelaat de Godde
lijke Voorzienigheid voor al de gunsten
en genaden, die hij gedurende zijn episco
paat had mogen ontvangen.
De kerkvoogd bracht tenslotte dank
aan de H. Vader, voor Wiens voeten hij
in gedachten neerknielde om de geeste
lijke vruchten van zijn dertig-jarige
kerkelijke arbeid aan te bieden.
Daarna vond de voorlezing plaats van.
het schrijven van de Paus aan de kardi
naal.
Aan het einde van de plechtigheid werd
door de kardinaal het Te Deum aan
geheven. dat door al de aanwezigen bin
nen en buiten de basiliek werd mee
gezongen.
In de vergadering van aandeelhouders
der N.V. De Vereenigde Glasverzekering
Mij en werden de jaarstukken over 1955
goedgekeurd. Door een toevoeging van
rond f 51.310.— werden de totale reserves
gebracht op ad f 424.860.De schadere-
serve werd hierbij buiten beschouwing
gelaten. Na afschrijving en reservering
laat de overblijvende winst een dividend
uitkering toe van 15 pet, evenals vooraf
gaande jaren.
v.
V/C
c V
Voor de tweede maal in enkele
dagen is Wassenaar door een grote uit
slaande brand getroffen. Werd woens
dagavond de residentie van de ambas
sadeur van India voor een groot deel
Lang heeft men Vondel's „Lucifer" op liet toneel gemist. Zaterdagavond
vond in de Amsterdamse Stadsschouwburg echter weer een voorstelling
plaats ditmaal onder regie van Johan de Meester, waarbij Eppo Doeve
'et décor en de costumes voor „Lucifer" had ontworpen. Al direct bij
het opgaan van het doek, werd men getroffen door de suggestiêve ruimte
werking, die Doeve had bereikt met zijn sober décor: enkele vaste zet
stukken, voornamelijk trappen waarachter een horizondoek met een
reigende wolkparlij. In deze ruimte kwamen echter de dramatis personae
op m een costumering, die men de haute couture van het theater zou
kunnen noemen. Doeve heeft gebroken met de „traditie". Dus geen engelen
m witte gewaden met gulden vleugels. Hij had vrij ingewikkelde stof-
partijen ontworpen met veel kleur en rijk bestiksel. De acteurs hadden
en nel ijk moeite zich waardig in deze kostumes te bewegen en de zwier
van de draperieën stimuleerden hen om hoofse bewegingen te maken,
zodat men zich afvroeg of Belial niet een edeling van het hof van de
zonnekoning was in plaats van een rebellerende engel
Lucifer is het eerste spel van de trilo-
f!®,?y?r de zondeval. Tien jaar later be-
m ircv8 Vonde] Adam in Ballingschap en
B6' w®rd „Noach" opgevoerd, waar-
\°ndeI °P grootse wijze de tragische
■.gesJoten- De val van de aarts-
enge] Lucifer had tot gevolg het ontstaan
van de hel en de duivels, waardoor de
zondeval van Adam en Eva werd bewerk
stelligd met tot gevolg het verworden van
de mensheid en de ondergang van de
?er^eTTwe?'eld- Het optreden van duivels
neet Vondel ontleend aan de middeleeuw
se geestelijk dramatiek. En wat de vorm
betreft, heeft Vondel zich volledig ge-
nouden aan de klassieke wetten van een
heid van tijd, plaats en handeling. De
eerste vier bedrijven worden afgesloten
met een reizang. De tekst in gepaard rij
mende alexandrijnen wordt af en toe
doorbroken door de strofische
van de intermezzi der reien.
Uriël. is zo langgerekt, dat iedere span
ning ontbreekt.
Regie en spel
en
verzen
Beschouwt men „Lucifer" als toneel
werk, dan valt storend op het gemis
aan handeling en de trage stuwings-
lijn. Is eenmaal de zege van Michael op
Lucifer behaalt, dan holt Vondel door om
nog even de val van het eerste mensen
paar toe te voegen. Van een climax is
dan ook geen sprake, en met name het
relaas van de schildknaap van Michael,
De regie van Johan de Meester was
weer vol van een knap spel met de be
lichtingsmogelijkheden. Lex van Delden
schreef enige sobere muziek, die werd uit
gevoerd door Het Nederlands Kamerkoor
en enkele instrumentalisten onder leiding
van Felix de Nobel. In deze entourage
keek men naar een spel van acteurs en
actrices; niet naar een tragische schuld,
die door Lucifer werd bedreven. Men kan
zich evenwel afvragen of het de opze'
van deze voorstelling is geweest om iets
van de geestelijke achtergrond te geven,
die schuilt achter de gezwollen taal van
Vondel; of dat het alleen in de bedoeling
van De Meester heeft gelegen om Vondel
te spelen. In het laatste geval kan men
dan spreken van een aanschouwelijke li*-
teratuurgesrhiedenisles: is echter gepoogd
om de geestelijke inhoud te brengen- dan
is de voorstelling mislukt.
Van de weerspannige Oversten Belzebub
(Ko van Dijk). Belial (Eli Blom) en Apol-
lion (Henk van Ulsen) was .het alleen bij
Belzebub van het begin af aan duidelijk-
dat hij nog voordat Lucifer zich bewust
wordt van zün afgebrokkelde glans, nadat
de godheid Adam heeft geschapen, al
rebelleert en het zaad der revoluhe tot
ontkiemen rijp maakt. Eli Blom was hoots
en zwierig; Henk van Ulsen was week
maar zegde duidelijk zijn verzen, Ko van
Dijk was demonisch met veel stille mi
miek maar met een overslaande stem,
wanneer hij zijn emotionele tekst zegde.
Hij was zo sterk dominerend, dat men
zich afvroeg, waarom Vondel dit stuk niet
„Belzebub" heeft genoemd.
André van den Heuvel bracht het uiter
ste aan sereniteit op in de rol van Ga-
briël. Hij heeft een ondankbare taak. Zeer
terecht merkt Van Duinkerken hierom
trent op: „Hij worstelt tegen een gevoelig
verschil tussen zijn taak en zijn aard1
Van een dergelijke worsteling viel op het
toneel niets te bespeuren. Van den Heuvel
heeft steeds een volledig geestelijk even
wicht bewaard. Hij was een monumentale
verschijning waarbij gevoel volledig was
gesublimeerd in een sereniteit en een rust
als gevolg van een volledige onderwer
ping aan de wetten van God.
De Rei van Engelen werd verzorgd door
Andrea Domburg, Sigrid Koetse en Riny
v. Slingelandt. De tekstverzorging van
haar alleen was goed. Sigrid Koetse was
uitermate gevoelig voor de nuancemoge
lijkheden in de tekst aanwezig.
De Oproerige Geesten, aangevoerd door
Bob Goedhart, moesten vreemde bewe
gingen maken. Niet in overeenstemming
met de stijl van uiterlijke fraaie schijn
De kracht van hun voornemen lag niet in
de overtuiging door middel van het ver
standelijk woord, maar als opgehitste
massa door een leider". Vondel heeft het
zo gewild, maar als massageest sugge
reert men niet met vijf mensen.
De Michael van Frans 't Hoen had een
forse allure. Louis Hensen als Rafaël was
goed van dictie en beschaafd van gebaar.
Het heeft ons bevreemd een Uriel, dus
Michaëls schildknaap, te zien van Henk
Rigters, compleet met snor. Zijn betoog
is, lang en zonder spanning gebracht. Het
zijn niet allemaal enthousiaste opmerkin
gen. Maar de voorstelling was teveel op
uiterlijk effect en op elegance afgestemd,
zodat de toch al niet sterke dramatische
kracht van „Lucifer" nog werd wegge
drukt in uiterlijkheden, waarop men zich
bij Vondel niet primair moet richten.
Bu.
door het vuur verwoest, zaterdagmid
dag om ongeveer half drie werd een
uitslaande brand gemeld in Auberge
De Kievit. Onmiddellijk rukte de vrij
willige brandweer van Wassenaar met
al het beschikbare materiaal uit. Ook
werd de assistentie ingeroepen van de
Haagse brandweer, die met een ladder
wagen, twee motorspuiten en een ma
teriaalwagen ter plaatse verscheen.
Men kon evenwel niet verhinderen,
dat de bekende uitspanning aan de
Stoeplaan binnen het uur geheel uit
brandde. De naast De Kievit gelegen
villa vatte ook vlam; het strooien dak
en de zolderverdieping werden even
eens een prooi der vlammen.
Voorbijgangers ontdekten om half
drie dat het strooien dak van De Kie
vit in brand stond; zij waarschuwden
onmiddellijk de eigenaar, de heer Luigi
Gandini. Omdat groot gevaar bestond,
dat het vuur van het als een fakkel
brandende dak van de uitspanning zou
overslaan naar de villa .nummer 25,
welke pas enkele weken geleden was
betrokken door de heer T. F. Harris,
handelssecretaris van de Canadese
ambassade, werd dit pand met acht
stralen nat gehouden. Het strooien dak
van de villa vatte echter eveneens
vlam; weldra woedde het vuur er hef
tig in. Daar de weer daarnaast gele
gen villa, bewoond door jhr. J. G.
Reuchlin,'eveneens gevaar liep, werd
ook dit perceel voortdurend natgespo
ten. Toen de brandweren, die met grote
harken het brandende stro van de da
ken van De Kievit en de villa trokken,
om ongeveer half vijf met de nablus
sing van de uitspanning begonnen,
brandde de villa van de heer Harris
nog volop. Tegen vijf uur waren de
vlammen gedoofd .De nablussing nam
nog geruime tijd in beslag.
De Auberge, waarvan de bovenver
dieping nog zeer onlangs was her
bouwd tot woning van de heer Gan
dini, was veranderd in kale, zwartge
blakerde muren en verkoolde balken,
terwijl van de woning van de heer
Harris dak en zolderetage in de as
waren gelegd. Een gedeelte van de in
boedel van de uitspanning heeft men
in veiligheid kunnen brengen. De heer
Gandini was verzekerd tegen brand
en bedrijfsschade. De oorzaak van de
brand is nog niet bekend.
Met het doel eigen verkoophuizen in
het buitenland te stichten en te exploite
ren is opgericht de Coöperatieve-export-
Bevorderings-Organisatie U.A. (Cebo) te
Utrecht.
Leden van de Cebo kunnen alleen zijn
fabrikanten, die deelnemers zijn van
de stichting „Nederlandse Export Combi
natie" (Neco) te Utrecht.
De Cebo overweegt om te beginnen met
het stichten van een eigen verkoophuis
aan de goudkust, doch heeft ook reeds
enkele andere landen op het programma
staan.
Nederland heeft een kille, maar drukke
bollenzondag achter de rug. Zoals op de
andere zondagen in april lieten de fiet
sende bollengangers, die anders b(j tien
duizenden de bollenstreek overstromen, in
hoge mate verstek gaan, maar het gemo
toriseerde deel der enthousiasten was gro
ter dan verder in het seizoen.
Op de bollenvelden beginnen de narcis
sen al eindweegs uitgebloeid te raken.
Enkele vroege tulpen beginnen te bloeien,
doch ook de latere soorten hebben zodanig
dikke knoppen, dat zij na een regenbuitje
bij wat milder weer zeer snel in bloei
zullen komen. Ook de hyacinten zijn lang
zamerhand aan het kleuren en op zeer
beschutte plekken reeds hier en daar in
bloei. Het heeft er dan ook alle schijn
van, dat op 5 (hei, de dag van het bloe
mencorso in Sassenheim, Lisse en Hille-
gom, de bollenvelden allerwege in volle
bloei zullen staan, mits er een beetje
regen en wat zachtere temperaturen ko
men.
Russen „laaiend enthousiast'
De Keukenhof werd door 35-000 toeris
ten bezocht. Vijfhonderd Keukenhof
bewonderaars werden met een extratreln
uit Duitsland aangevoerd negenhonderd
kwamen er met twee extratreinen uit
Frankrijk en tweehonderd waren per
extratrein uit Luxemburg gekomen. Het
merendeel van de bezoekers bestond weer
uit Duitsers, op de tweede plaats kwanjen
de Belgen. Ook de Russische toerieten
van het reisbureau „Intourist" bezochten
zondag de Keukenhof, die volgens direc
teur Th. Zwetsloot hun „laaiend enthou
siasme" opwekte.
De Linnaeushof telde gisteren 20.000 be
zoekers, van wie de meesten per bus wer
den aangevoerd. Behalve Duitsers waren
hier ook veel Amerikanen, Fransen, Bel
gen en zelfs Zweden.
Zeer veel buitenlanders en Nederlan
ders hebben zaterdag en zondag de Keu
kenhof bezocht. Het was er zondagmiddag
bepaald zeer druk.
Dat er vele buitenlanders thans naar
Nederland komen, bewees wel de hotelbe
zetting in de drie grote steden. In Am
sterdam was het zo druk met Duitsers,
Fransen en Belgen, dat de logies-informa-
tiedienst 725 buitenlanders bij particulie
ren en buiten de stad onder moest bren
gen. De zondagavond was betrekkelijk
rustig. Ook Rotterdam had zeer goed be
zette hotels en pensions, doch de 200 bui
tenlanders die niet tijdig hadden geboekt,
konden nog worden ondergebracht In de
havenstad zag men voornamelijk Fransen
en voorts Duitsers, Amerikaanse soldaten
en Belgen. Ook Den Haag zag de grote
hotels volledig bezet en de kleinere hotels
en pensions goed tot zeer goed. De logies-
informatiedienst hielp 200 liefhebberd,
voornamelijk Fransen en Amerikaanse
soldaten, aan onderdak. ..Madurodam"
ontving zaterdag 2000 en zondag 6000 ba-
bezoekers, waarvan 30 pet. buite&laodsBfc
