Nergens zoveel ontevreden geletterden
Ruim 300 KVP -ers bromden
naar Gouda
,Schouwburgarchitect" ir. Bijvoet
maakt voorontwerp
van Adamse opera
Reclame
a i|f Br'-
Strijd tegen communisme in
Travancore Cochin
Verbitterde gevechten
in Constantine
H
Probleem van woonarken en nood
woningen wordt bestudeerd
De problemen van India's meest katholiekestaat
KATHOLICISME IH
INDIA (SLOT)
Verloofd paar slacht
offer van verkeersf out
Drama op rijksweg te Bussum
Salariëring in particu
liere ziekenhuizen
Nederlandse kinderen
feliciteerden de Paus
Een stunt van klasse
Brand in Apeldoorns
be j aar dentehuis
Geen sprong in het
duister
Beter wandelen dan
brommen
Hoger dividend
Frans Beeren
Economische ontwikke
ling van Suriname
Vrijheid van handel bedreigd
Maakt
voor Uw zaak
VRIJDAG 11 MEI 1956
NSC—NDC
PAGINA 4
Twee gewonden
Eventuele tariefsverhoging
nog niet aan de orde
De Sint-Tliomas-kathe-
draal te Milwapore
Dankbetuiging van de H. Vader
BORSTBEELD VAN
dr. ir. S. L. LOUWES ONTHULD
TOEGENOMEN OMZETTEN
VAN DEN BERGH EN
JURGENS
ARBEIDSTHERAPIE VOOR
MILITAIREN
Opnieuw 50.000 Franse
reservisten naar Algerije
NED. KAMERKOOR NAAR
SAUERLAND
DE VRIENDSCHAP
li ij is vandaag jarig
Een stunt
Een overeenkomst
De bromfiets
PLEGER VAN OVERVAL OP
BIOSCOOPEXPLOITANT
VEROORDEELD
ROOKBOM ZETTE HEIDE
IN BRAND
Steekvlam in Haarden
Ntef op de lange baan
Vlothav en-affaire
Ontslagen stakers niet meer
in dienst
Hoopvolle verwachtingen
Van een speciale correspondent)
DOORDAT IN INDIA DE KATHOLIEKE missie zich vanouds ernstig
heeft bezig gehouden mei het onderwijs is het analfabetisme onder
de katholieken gering, wat zeei opvallend moet worden genoemd in een
land, waarin nog slechts 16 pet. der inwoners kunnen lezen en schrijven
Van de 5 miljoen leden der katholieke gemeenschap gaan er 1 miljoen
kinderen op school, en overwegend naar eigen instellingen, die bovendien
door niet-kathoheke scholkwo worden bezocht. Zo zijn er 2328 lagere
scholen voor jongens en 446 voor meisjes, 550 middelbare instituten en
55 „colleges". Een deel der studenten volgt de lessen aan staatsuniversi
teiten.
Een der gevolgen van deze situatie
is, dat er vrij veel katholieke publika-
ties worden uitgegeven. Behalve de
„Examiner" en de „Inquiry", waarover
wij reeds schreven, verschijnen (even
eens in het Engels) in' Calcutta de
„Herald" en in Madras de „New
Leader". Voorts zijn er een aantal
maand- en weekbladen, die worden ge
redigeerd in de gewestelijke talen.
Het meest verbreid is het katholicisme
langs de westkust, en in dit gebied
(waartoe Malabar behoort) beschikt
men over twee dagbladen en drie
weekbladen in het malajalam. Een
werkelijk centrum van katholiek leven
is Travancore Cochin, gelegen aan de
westelijke zuidpunt van India, een
staat die kleiner dan Nederland is,
doch evenveel inwoners telt. Hier be
hoort een derde der bevolking tot de
katholieke kerk. En hier ook liggen
de grootste problemen.
Juist in Travancore Cochin waar de
invloed der missie zo heeft doorgewerkt,
en waar zoveel minder analfabeten zijn
dan in andere staten van India is met
de kunst van het lezen en schrijven, met
de voortgaande middelbare opleiding van
velen, de begeerte gegroeid een hoger
levenspeil te bereiken. Nergens zijn zo
veel ontevreden geletterden. In het dicht
bevolkte gebied biedt de landbouw even
wel geen mogelijkheden meer, mensen
op te nemen. Men poogt de visvangst
uit te breiden o.a. met behulp van Noor
se deskundigen. Een uitweg kan alleen
worden gevonden in toenemende industria
lisatie. Dat beseft zowel het geweste
lijke bestuur als de regering te Delhi,
en vandaar dat veel aandacht wordt ge
schonken aan het bouwen van technische
scholen en het scheppen van nieuwe ve-
drijven. Dit kost tijd en geld en kan n .g
niet geschieden In het tempo, dat ver
eist zou zijn. Ten noorden van Cochin ont
wikkelt zich echter al een industriegebied,
en men hoopt aldus de werkloosheid
doeltreffend te bestrijden.
(Van onze correspondent)
Een motorrijder uit Assendelft is gister,
morgen op de rijksweg Amsterdam
Amersfoort tegen een Duitse bus gereden:
zowel hfl als zijn verloofde, die op de
duo zat is hierbij om het leven gekomen
Het ongeluk had plaats omstreeks kwart
voor tien, ter hoogte van De Gooise Boer
te Bussum. De berucht geworden rijks
weg nr. 1 was op dat moment reeds vol
verkeer, dat zich van het oosten naar de
hoofdstad en de Bollenstreek begaf Plot
seling sloeg de chauffeur van een bus,
die een gezelschap var, dertig jongelui
van Utrecht naar Bussum zou brengen
waar zij zouden deelnemen aan wandel
marsen linksaf, de Bussumse Huizerweg
op, volgens ooggetuigen zonder voorrang
te geven aan het tegemoetkomend ver
keer uit de richting Amsterdam. De 23-
jarige T. Jongejans die met zijn 28-jarige
verloofde mej. C. Klein op weg was naar
Markelo en voorop reed in een groepje
van vijf motorrijders, moest daardoor
naar links uitwijken. Hij slaagde er nog
in, een uit de richting Amersfoort nade
rende bus te ontwijken, maar werd door
een tweede bus die met 55 personen van
Rheine in Westfalen op weg was naar de
Bollenstreek, gegrepen Beide slachtoffers
kwamen onder de bus terecht; toen men
erin slaagde hen te bevrijden, waren ze
reeds overleden.
Onder de buspassagiers ontstond een
paniek: nadat de motor van de bus in
brand gevlogen was trachtten -ij door de
ramen naar buiten te komen, waarbij ver-
scheidenen hunner lichte verwondingen
opliepen. Personeel van een nabijgelegen
benzinestation wist het vuur met brand-
blüsapparaten te doven.
In het Koningin Juliana-ziekenhuis te
Hengelo is gisteren overleden de 73-jarlge
landbouwer H- de Riet uit Borne, die
dinsdagavond op de Rondweg in Borne
toen hij plotseling de rijbaan overstak,
door een automobilist uit Hengelo was
aangereden De man liep daarbij een
schedelbasisfractuur op.
Tijdens de drukte bij de motorraces
in Markelo is gistermiddag een brom
fietsrijdster uit Almelo, die met haar
bromfiets aan de hand plotseling de rij
weg overstak, aangereden door een mo
torrijder Eén van haar benen werd daar
bij verbrijzeld en zou vermoedelijk ge
amputeerd moeten worden. Zij is in het
ziekenhuis te Almelo opgenomen.
Intussen echter hebben de communis
ten in Travancore Cochin een veel groter
aanhang weten te verwerven dan waar
ook in India. Bijna een derde der inwo
ners heeft communistisch gestemd. De
Congres-partij is in de minderheid en
door innerlijke twisten verdeeld. De socia
listen zijn er zwak. Zo kon er dit voor
jaar na een crisis geen parlementaire
regering worden gevormd, en is er een
„presidentieel kabinet" ingesteld. Wij wa
ren in deze staat getuige van optochten,
een kleine staking, en van verkiezings
propaganda voor de gemeenteraden, waar
bij de rode vlaggen der communisten op
vielen. Geen wonder, dat de katholieke
geestelijkheid hier een onverbiddelijke
strijd moet voeren tegen de communisten,
die allerlei onafhankelijke vakbonden be
heersen, waarvan ook katholieken lid wa
ren. Een energieke ca. ïpagne moest wor
den begonnen, om de katholieke arbei
ders en bedienden te waarschuwen en
hen te bewegen, zulke bonden te verla
ten. Op de conferentie der bisschoppen te
Allahabad is de wenselijkheid uitgespro
ken, dat zii lid zouder worden van de
INTUC, de gematigde vakbond, die door
de Congrespartij wordt beheerst. Want
het scheppen van eigen vakorganisaties
voor de katholieke minderheid is niet ge
makkelijk. De vissers van Travancore-Co-
chin zijn meest katholiek, en hun 5000 le
den tellende Fishing Industrial Union,
evenals verscheidene 'an hun coöpera
ties, aanvaarden de adviezen der geeste
lijkheid. Doch zulk een situatie is zeld
zaam.
IN DE STATEN Andhra en West-Ben
galen moet dezelfde strijd worden
gevoerd, doch i mindere mate
Daar de sociale oorzaken van het com
munisme (dat in totaal in India zwak
is) duidelijk zijn herkend, dringt de gees
telijkheid er op aan, actief deel te nemen
aan de projecten tot economische ontwik
keling der dorpen, aan de plannen tot
industrialisatie, aan het sociale en me
dische werk van de regering.
Terwjj] de Kerk bij deze acties rekenen
kan op de sympathie van de ministeries
is er op één punt een tegenstelling tus
sen de overheid en de geestelijkheid. Dit
punt betreft de geboortebeperking. Deze
wordt door het departement van volksge
zondheid (onder leiding van «en protes
tantse vrouwelijke minister) bevorderd
meestal door propaganda voor periodieke
onthouding, doch ook wel op andere wijze
Begrijpelijker wijze verzet de katholiek»
Kerk zich hiertegen. In dezen vindt zjj
steun bij tal van Hindoes en Moslims
en zij kan zich zelfs beroepen op uitspra
ken van Gandhi. Deze heeft zich wel uit
gesproken voor vrijwillige onthouding en
zelfbeheersing, maar (in de Harijan van
28 maart 1936, zoals wij vermeld von
den) tegen voorbehoedmiddelen.
WAT DE INTERVENTIE betreft van
de geestelijkheid in politieke aange
legenheden wordt grote voorzichtig
heid in acht genomen. Gewoonlijk wordt
opgewekt, te stemmen op kandidaten die
de vrijheid van religie verdedigen: die
de heiligheid van het huwellik erkennen
die het recht der ouders eerbiedigen om
hun kinderen naar ei'en Inzicht op te
voeden, op scholen naar hun keuze: die
eerbied voor God eisen: en die zich ver
zetten tegen een atheïstisch communisme
Aan eigen partijvorming kan de kleine
minderheid niet denken. Bovendien moe
ten de buitenlandse geestelijken zich ont
houden van zuiver politieke werkzaamhe-
Het tweede-Kamerlid Van de Wetering
heeft onlangs aan minister Suurhoff ge
vraagd, of hij niet van oordeel is, dat de
bestaande gelijkstelling in de salariëring
van het personeel in particuliere en in
overheidsziekenhuizen behouden dient te
blijven en het derhalve gewenst is, dezelf
de uitkeringen en toeslagen, welke het
overheidspersoneel krijgt, op 31 mei ook
aan het personeel van particuliere zieken
huizen worden toegekend. En voorts of
de minister bereid is met zijn ambtgenoot
van Economische Zaken in overleg te tre
den, opdat zo nodig voor dit doel een
compenserende tariefsverhoging wordt
toegestaan, waardoor het de particuliere
ziekeninrichtingen mogelijk zal zijn, deze
uitkeringen of toeslagen aan haar perso
neel toe te kennen.
In zijn antwoord zegt minister Suurhoff
nu, dat voor wat de particuliere zieken
huizen betreft, de verantwoordelijkheid
voor de vaststelling der salarissen van het
verplegend personeel primair berust bij
de besturen dier inrichtingen, waarbij
uiteraard overleg wordt gepleegd met de
personeelsorganisaties. Dit overleg is
thans gaande. Hangende dit overleg ligt
het niet op de weg van de minister, al
dus het antwoord, ter zake uitspraken te
doen.
Zodra de ziekenhuisbesturen tot voor
stellen zijn gekomen en het College van
Rijksbemiddelaars daarover voor zover
nodig een beslissing heeft genomen, zul
len, zoals gebruikelijk, de ziekenhuisbe
sturen zich tot de minister van Economi
sche Zaken moeten wenden.
den daar zjj onderdanen zjjn van 'n andere
staat. Voor de Indische geestelijken geldt
deze beperking niet en zii spreken zich
vrijer uit, doch zij plaatsen zich even
min achter een bepaalde partij.
Dat betekent niet, dat het Indische
katholicisme niet door en door nationaal
zou z(jn. Het is een wezenlijk bestand
deel van de Indische maatschappij en
zijn invloed reikt veel verder dan men
geneigd zou zijn af te leiden uit het aantal
katholieken. Men vindt hen op tal van
leidende posten, in overheids- en particu
liere instellingen, en wij hebben geen
van hen horen klagen over discriminatie
Doch zij hebben te kampen met de pro
blemen, die elke kleine minderheid op
haar weg ontmoet.
In een brief aan mgr. Paolo Giobbe
heeft de H. Vader zijn dank betuigd voor
de vele gelukwensen van de Nederlandse
schoolkinderen ter gelegenheid van zijn
80ste verjaardag. Het schrijven, onderte
kend door de substituut van het Pause
lijk staatssecretariaat, mgr. Angelo dell'
Acqua, luidt als volgt;
„Het verheugt mij, Üwe Hoogwaardige
Excellentie te kunnen mededelen, dat de
Heilige Vader diep getroffen is geweest
en zeer verblijd door de duizenden be
tuigingen van toegenegenheid, die Hem
bij gelegenheid van de feestdagen, welke
Zijpe Heiligheid onlangs heeft mogen
vieren, uit Nederland zijn toegezonden
Maar heel in het bijzonder heeft Zijn
Vaderhart vertroosting gevonden in de
wensen, de initiatieven en de felicitaties,
waarmee Zijn goede, geliefde Nederland
se kinderen in allerlei vorm en op veie
verschillende manieren aan hun gevoe
lens uiting hebben gegeven Hun getui
genis is een prachtig bewijs van de vrome
en oprechte aanhankelijkheid van de Ka
tholieke Kerk van Nederland aan de
Stoel van St.-Petrus en van de vurige
apostolaatszip, waarvan de Nederlandse
Katholieken de evangelische beginselen
beleven en in Draktijk brengen, ook door
zich te beijveren, deze beginselen in
de ontvankelijke kinderzielen in te pren
ten.
De Heilige Vader bedankt hen van
ganser harte en het is Zijn verlangen, dat
aan allen, leerlingen, ouders en leerkrach
ten, Zijn dank wordt overgebracht voor
de hulde, die Hem zo goed heeft gedaan.
Uwe Hoogwaardige Excellentie wil dan
ook wei zo goed zijn, aan allen de Apos
tolische Zegen te doen toekomen als be
wijs van' vaderlijke genegenheid en als
onderpand van veelvuldige hemelse ze
geningen".
„Het nageslacht za] nooit kunnen be
grijpen, wat deze figuur voor ons land en
voor onze landbouw heeft betekend Daar.
om is het goed. dat de beeltenis het ook
komende geslachten mogelijk maakt, aan
dr. ir. S L. Louwes te worden herinnerd",
aldus zeide minister Mansholf woensdag,
toen hij het in brons uitgevoerde borst
beeld van de enige jaren geleden over
leden directeur-generaal van de voedsel
voorziening namens de regering aan
vaardde in een bijeenkomst tn bet de-
nartementsgebouw aan de Bezuidenhout-
seweg te 's-Gravenhage. Voordien had de
oudste zoon, mr H. J. Louwes. die met
zijn moeder en enige andere familieleden
de intieme plechtigheid bijwoonde, bet
door de beeldhouwer L. H. Sondaar ver
vaardigde borstbeeld onthuld
De bijeenkomst was belegd door een
comité, dat onder voorzitterschap van de
heer K, L. Gaaikema Schuringa, oud
voorzitter van het hoofdbedrijfschap voor
akkerbouwprodukten, uit particuliere bij
dragen de gelden heeft bijeengebracht
voor de vervaardiging van het borstbeeld.
De fabrieken in Nederland zijn gedu
rende 1955 goed bezet geweest. Dank zM
het vervallen van de heffing op marga
rine en later het wegvallen van de om.
zetbelasting op grondstoffen voor mar
garine en spiisvetten konden de consu
mentenprijzen voor deze artikelen be
langrijk worden verlaagd aldns het ver
slag over 1955 van Van den Bergh's en
Jurgens' Fabrieken N.V.
De stijging van de vleeswarenomzet
van Unox heeft zich voortgezet. De capa
citeit van de fabriek moest weer worden
vergroot.. Ook op de buitenlandse mark
ten ontvingen de produkten een gunstig
onthaal. De vraag naar Royco-soepen
nam nog verder toe. De omzetten van
Lever s Zeep Mij. waren over het alge
meen hoger dan in 1954. De fabriek te
Vlaardmgen wordt uitgebreid.
In Indonesië zette de stijging van de
omzetten, van margarine, zeep en in het
bijzonder die van toiletartikelen zich
voort. In België ontwikkelde de omzet
zich gunstig.
De winst over het jaar, waaronder be
grepen hef aandeel der vennootschap in
de winsten, na aftrek van verliezen,
van onderhorige maatschappijen en na
yan reserves beIiep ƒ10.261.144
(9.183.073). Na aftrek van administratie
kosten en interest op obligatielening is
erae c„n nettowinst van 9 794.070
(8.654.314), waaraan wordt toegevoegd
het saldo A.P. ad ƒ8.884.322 (7.436.064).
Na onveranderde dividenden van 5Vb
pet op cum pref aandelen van 6 pet op
de cum pref. winstdelende aandelen A
en 6 pet op de cum. pref. winstdelende
aandelen B, van 4'-i pet op de aflosbare
cum pref aandelen van 13.6425 pet op
de gewone aandelen A en 10 pet op de
gewone aandelen B. wordt een saldo van
13.472.021 naar nieuwe rekening over
gebracht.
Dinsdagmiddag heeft de adjunct-inspec
teur van de geneeskundige dienst der
Kon. Landmacht, kolonel J. J. Krijnen
een nieuw arbeidstherapiegebouw ge
opend,, dat behoort bij het militaire neu
rosehospitaal te Austerlitz. Dit nieuwe
gebouw vervangt het houten bouwsel,
dat sinds 1946 voor dit doel .dienst deed.
Het bevat ruimte voor hout- en metaal
bewerking. een sportzaal en o.m. een
studeervertrek.
Franse troepen hebben gisteren op twee
fronten de strjjd tegen de Algerijnse op
standelingen voortgezet. In het departe
ment Constantine, waar naar eerst gis
teren bekend werd, de opstandelingen in
de nacht van dinsdag op woensdag een
systematische aanval op 46 dórpen on
dernamen, woeden verbitterde gevechten.
In berichten, die gisteren uit Constanti
ne werden ontvangen, wordt gezegd, dat
de benden „gedecimeerd" waren. Juiste
gegevens over de omvang der verliezen
aan de zijde der rebellen zijn evenwel
niet bekend.
De opstandelingen, die hun aanval goed
hadden voorbereid, deden in het tijds
verloop van vier uur een wilde aanval
op de 46 dorpen, die alle in het noorden
van het departement Constantine gelegen
zijn. Sterke Franse tegenaanvallen waren
nodig om de goed bewapende rebellen
op verschillende punten terug te werpen.
Het zwaarste werd gevochten in Roua-
ched, 60 km. van Constantine. Daar bra
ken de guerillas door de Franse linies
onder het schreeuwen van ..Wij brengen
de heilige oorlog" terwijl zij wild op
burgers en troepen vuurden. De straten
waren spoedig herschapen in een hel
van vuur en vlammen. Pogingen om het
Franse hoofdkwartier in Constantine te
waarschuwen bleven zonder resultaat
daar de rebellen de telefoonlijnen had
den doorgesneden. De plaatselijke bezet
ting van Rouached deed twaalf maal
een tegenaanval op de opstandelingen,
waarbij gevechten van man tegen man
ontstonden. De rebellen vochten verbit
terd, terwijl zij werden teruggedreven.
Het andere toneel van de strijd lag
in het departement Oran, dicht bij de Ma
rokkaanse grens, waar honderden geter
roriseerde boeren en hun gezinnen uit
hun geïsoleerde huizen vluchten en een
goed heenkomen zoeken in de steden.
Intussen is gisteren de Franse reside
rende minister in Algerije. Lacoste, naar
zijn standplaats teruggekeerd, na van zijn
regering de belofte te hebben gekregen,
dat nog 50.000 reservisten naar Algerije
gezonden zullen worden. Hierdoor zullen
de Franse strijdkrachten in dit gebied
binnen ongeveer zeven weken tot 330.000
man zijn aangegroeid.
Het Nederlands Kamerkoor o.l.v. Felix
de Nobel is donderdag vertrokken voor
een concertreis in het Sauerland. Er zul
len concerten worden gegeven in Men
den, Arnsberg en Meschede, in het ka
der der Nederlandse Cultuurweek.
De N.V. „De Vriendschap"' Mij. tot
Exploitatie van Onroerende Goederen te
Rotterdam, heeft in 1955 aan huren ont
vangen 225.513 (221.261). Na Oftrek vaft
kosten enz. resteert een winst van
102.874 (102.269), waaruit een dividend
van 6 pet. (onv.) kan worden uitgekeerd.
Per oprichtersbewijs kan 117 (116) wor
den betaald.
De rekening onroerende goederen steeg
door de aankoop van negen panden tot
1.987.460 (1.848.545). Na afschrijvingen uit
de winst ad 20.000 sluit deze rekening
met 1.967-460 per uit. 1955-
Van onze Goudse medeiverker)
Tegen het Stadhuis stonden gisteren op
de Markt meer bromfieten dan alle ma
gazijnen en winkels van Gouda in voor
raad hebben. Van al die met knalpottcn
uitgeruste fietsen wapperde een vlagge
tje: een vlaggetje van de K.V.P. die Gou
da had uitgekozen als een tien pleister
plaatsen voor de Bromfietssterrit, een pro-
pagandatocht, die een veertig kilome
ter lang succes is geworden.
Een vrolijk stukje muziek deed hen. die
overvallen waren door een zomers buitje,
de nattigheid spoedig vergeten en toen al
len zich in Concordia verzameld hadden
en de Toeterkapel losbrak, waren de
brommeys al gauw weer op temperatuur.
De heer W. Hoonhout, de propaganda
leider voor de, kring Zuid-Holland heette
zijn sportieve partijleden welkom en dank
te hen voor het stuk propagandawerk, dat
zij op deze dag hadden verricht. Hiermee
zo zei hij, heeft de K.V.P. éven willen la
ten zien. dat zij er is. Het is een stunt
van klasse geweest.
Drs. W. K. N. Schmeltzer, lid van het
Partijbestuur gaf ruiterlijk toe, dat hij
geen verstand had van bromfietsen. Ver
volgens bekende hij, dat hij zich verdiept
had in de kunst van het rijden om te
achterhalen of er soms een overeenkomst
bestond tussen het werken van de brom
fiets en de K.V.P.
Het was hem gebleken zoals uit het
vervolg van zijn geestige speech tot
uiting kwam, dat er heel wat gedaan
moet worden voordat de berijder van
een bromfiets zowel als de K.V.P. „in het
zadel zit".
Hij vertelde, dat zijn instructeur hem
een ding vergeten was te vertellen en dat
was de plaats, waar de rem zat. Hij hoop
te, dat de deelnemers aan deze sterrit
dit ook zouden vergeten en dat zij door
Vervolgens werd overgegaan tot de ver
loting van de bromfiets. Dank zij een inge
nieus systeem was binnen enige ogenblik
ken de winnaar bekend. Het was C. P.
M. Kriek uit Voorburg die deze prijs mee
naar hu is nam. Veel van de overige prij-
zouden gaan met propaganda te maken tot zen gingen naar Den Haag en Voorburg
13 juni, zodat zij vastbesloten om te
winnen, niet meer te houden en niet meer
te remmen zijn.
en waarschijnlijk waren de meeste brom
mers ook wel uit deze gemeenten afkom
stig.
ln het gebouw Concordia verzamelden zich na ajloop van de sterrit de
deelnemers om de uitslag van de verloting bij te wonen. De winnaar werd
de heer Kriek ui* Voorburg, die hier op de foto wordt geluk gewenst door
de heer Hoonhout, de propagandaleider van de K V. P. voor de kring
Zuid-Holland.
De rechtbank te Maastricht heeft gis
termorgen de 26-jarige mijnweker J. L. T
uit Valkenburg—Houthem veroordeeld
tot twee en een half jaar gevangenisstraf
en terbeschikkingstelling van de regering
voor psychiatrisch toezicht. Hij had In
de late avond van 18 januari de Heerlense
bioscoopexploitant Erwin Hirschberg on
der stompen en slagen en bedreigingen
met de dood gedwongen zijn geld, een
portefeuille met 190. af te geven
Toen veertien dagen geleden dp sub
stituut-officier van Justitie, mr P. van
Mierlo, in een scherp gesteld requisitoir
verdachte aan de kaak stelde als een
man dle snel het pad der misdaad af
gaat en tegen wie hij vier laar gevange
nisstraf eiste, was verdachte op de offi
cier afgesprongen; deze kon door deur
waarder en parketwacht, dank zij het
feit. dat verdachtes sprong slechts half
gelukte, worden ontzet
De man, die later schriftelijk zijn ex
cuus heeft aangeboden voor zijn daad
was bij het uitspreken van het vonnis
heel rustig
(Van onze correspondent)
Woensdag rond het middaguur
is op de Rozendaalse helde in
de gemeente Rheden een felle
heidebrand ontstaan, toen tijdens
een militaire oefening een rookbom in de
struiken was geworpen. Het vuur
greep met niet te stuiten snelheid om
zich heen en bij afzenden van dli bericht
waren militairen en de brandweer van
Arnhem en omgeving er nog niet in ge
slaagd het te bedwingen.
In de nacht van woensdag op donderdag
is omstreeks een uur brand ontstaan in
het bejaardentehuis „Avondzon" te Apel
doorn. De brand liet zich aanvankelijk
ernstig aanzien, maar dank z(j het snelle
optreden van de Apeldoornse brandweer
kon het vuur nog vrij spoedig worden be
dwongen.
Het vuur ontstond in een aangebouwde
wasgelegenheid: de oorzaak moet worden
gezocht in een smeulende vonk, die des
middags van een snijbrander moet zijn ge
sprongen toen enkele monteurs bezig wa
ren met 't afbreken van de verwarmings
installatie. De brandweer wist het vuur
te beperken tot de keuken en aangrenzen
de gebouwen; de bewoners hebben er
geen noemenswaardige hinder van onder
vonden.
De schade, waarvan de omvang nog
niet bekend is, wordt door verzekering ge
dekt.
In een garage aan de Pastoorstraat in
de vesting Naarden waren woensdagavond
enige monteurs aan het lassen met een
acetyleen gascilinderapparaat. Met een
hevige kna] sloeg plothseling een grote
steekvlam naar buiten en de vuurspuwen
de cilinder tastte de houten garage aan.
De brandweer die snel ter plaatse was
had de niet eenvoudige taak te voorko
men, dat de cilinder zou ontploffen. Met
veel moeite lukte het deze met schuim af
te dekken en nat te houden.
Men zag daarna kans, de cilinder op
een wagentje te Iaden en vergezeld van
spuitende brandweerlieden werd htj enige
straten verder in het water van een gracht
geworpen.
De garage en twee auto's liepen ern
stige brandschade op; een ernaast gele
gen woning kreeg aanzienlijke waterscha
de.
(Van onze Amsterdamse redactie).
De Amsterdamse raad heeft zich woensdag eenstemmig akkoord verklaard
net het voorstel aan de momenteel in Haarlem woonachtige architect ir. B.
Bijvoet opdracht te geven een voorlopig ontwerp te maken voor het aan het
Frederiksplein te stichten Operagebouw, waarvan de kosten thans worden
begroot op^ tien a twaalf miljoen gulden. Men was het er algemeen over eens,
dat de 67-jarige ir. Bijvoet de aangewezen man was om deze opdracht te krij
gen. Op 29-jarige leeftijd won hij de Rijksprijsvraag voor een nieuwe Rijks
academie voor Beeldende Kunsten in de hoofdstad, welke overigens wegens
geldgebrek nooit tot s*and is gekomen en na zijn Parijse tijd (20 jaar) beeft hij
zich in ons land doen kennen als de „schouwburg"-architect bij uitnemend
heid. Bestedingsklaar zijn reeds ontwerpen voor het concertgebouw „Tivoli"
in Utrecht, en de schouwburgen voor Nijmegen, Tilburg en Venlo, die, wan
neer de bouwstop wordt opgeheven, gerealiseerd zullen worden. In voorberei
ding heeft ir. Bijvoet, die voorzitter is van de „Rijksschouwburgen-commissie"
een schouwburg in Venlo (in samenwerking met ir. Vsn der Grinten) en een
cultureel centrum in Den Bosch (met ir. Klijnen). Het theater Gooiland en het
sanatorium Zonnestraal, beide te Hilversum, werden eveneens door hem ont
worpen, evenals het Heerlense HFC-stadion en de Bossche ambachtsschool
waarvoor hij samenwerkte met prof. Holt.
chitect voldoende vrijheid moet krijgen
om ziji; inzichten te verwezenlijken zon
der dat hu te vee] door functionele eisen,
van de kant van de opdrachtgeefster af
komstig. gebonden zou worden Een
operagebouw moet primair een „opera"
zun en secundaire functies, welke na
tuurlijk wei tot gelding mogen komen,
mogen het hoofddoel niet in de weg
staan, zo meende zij.
De heer Sajet (P.v.d.A.) memoreerde,
hoe de heer Boissevain in 1915 de Am
sterdamse raad al bezwoer om in de uit
breiding-Zuid een opera te stichten maar
zijn stem was die van een roepende in de
woestijn. In 1929 werd met 24 tegen 21
stemmen het plan-Staal getorpedeerd om
naast het Stedelijk museum het z.g. „mu
seumtheater" te bouwen Enige iaren ge
leden werd het principe-besluit genomen
het Frederiksplein aan te wijzen als de
meest geschikte plaats voor een opera
De heer Sajet hoopte, dat met de beslis
sing om reeds nu een voorlopig ontwerp
te laten maken over een tijdstip var
uitvoering durft men immers zijn gedach
ten nog niet eens te laten gaan geen
sprong in het duister zou zijn.
De communist Seegers hoopte, dat de
totstandkoming van het. nationaal thea
ter in de hoofdstad", zoals hij de opera
zag, niet even lang als de voorbereiding
zou duren. .,We hebben er elf iaar over
gedaan om van de eerste idee tot de ar
chitect te komen", zo betoogde hij veel
zeggend.
„Worden inderdaad geen Verwachtingen
gewekt, waaraan toch niet voldaan kan
worden?", zo vroeg de heer Van Rij
(prot.) zich af.
Mej. Luns (K.V.P.) stelde, dat de ar-
Wethouder De Roos beklemtoonde, dat
Amsterdam het laten maken van een ont
werp niet op de lange baan kan schuiven.
Er zijn vrij veel schouwburgontwerpen op
de markt, die op uitvoering wachten en
dat van Amsterdam kan daarbij niet ont
breken. We zouden dan achterop komen
als eenmaal de tijd daar is. dat er ook
werkelijk gebouwd kan gaan worden.
Het nu te nemen besluit bindt de stad
niet, zo zei de wethouder. De mogelijk
heid bestaat, dat het ontwerp afgekeurd
wordt en de architect zal zich daarbij
dan ook neerleggen. De inschakeling van
de Kun.straad. die ir. Bijvoet zai advi
seren over de functionele eisen, werkt
niet vertragend. Integendeel, samen met
de architect, die dit advies op prijs stelt,
zal getracht worden een voor de hoofd-
stad waardig en aan de modernste in
zichten beantwoordend operagebouw te
ontwerpen.
Een tweede agendapunt, dat de tongen
nogal los maakte was de nota over de
Vlothaven en het adres van de „con-
fectieihoek" aan de Herengracht die pro
testeert tegen het plan om voor haar,
door vele buitenlanders bezochte zaken
woonarken ligplaats te doen kiezen De
heer Douqué (KVP) pleitte nog eens voor
zijn idee een speciale woonschepenhaven
te creëren waarop burgemeester d'AiUy
de waarschuwing liet horen, dat dit ton
nen zou gaan kosten. Woonarken in de
Herengracht, vond de kath. fractieleider
geen sieraad voor de stad. Er zijn toch
nog wel andere mogelijkheden, zo meen
de hij. b.v. de Amstel.
De burgervader deelde mede. dat er in
Amsterdam thans 40° niet-goedgekeurde
en 700 wei-goedgekeurde woonschepen
zijn Dit aantal benauwt B. en W lang
zamerhand. Mr d'Ailly voelde wel leis
voor het plan de Commissie van Büstand
voor de Volkshuisvesting het gehele pro
bleem nog eens te laten bestuderen
omdat z.i. het vraagstuk veel meer ligt
od het vlak van de huisvesting De wet
houders van Publieke Werken en van
Volkshuisvesting zullen trouwens B. en
W. rapporteren over de mogelijkheden
die er zijn om een goede oplossing te vin
den.
Volgens de burgemeester zou ook de
vraag of btf de steeds groter wordende
woningnood de bouw van noodwoningen
misschien een uitkomst zou kunnen bie
den onder ogen moeten worden gezien
Deze médedeling waarbij ook de woor
den „nota over noodwoningen" viel te
beluisteren wekte enige verwarring en
ontlokte de communist Seegers de vraag
of by Publieke Werken wellicht een plan
in voorbereiding Is om noodwoningen te
bouwen. Zowel de„burgemeester ais de
wethouder voor Volkshuisvesting ont
kenden dit ten stelligste.
Goedgekeurd werd voorts nog het voor-
stel een krediet te verlenen voor de ver
bouwing van de Toneelschool aan de Mar-
nlxkade. Wethouder De Roos (P v. d. A.)
vond de gedachte van mej Luns (KVP) om
deze school aan het Conservatorium te bin
den en ereen geheel van te maken een
aanlokkelijk idee, maar volgens hem was
l'LHltYoe.rfng nog niet rijp Met
de leiders van de beide kunstscholen zou
hij er eens over spreken. Een kleine sub
sidie werd beschikbaar gesteld voor het
in het najaar in Amsterdam te houden
danscongres dat gepaard zal gaan met een
bijzonder soort dansspel.
Bij de aanvang der vergadering werd
een voorstel van de communisten om de
61 wegens deelneming aan de staking
vorig jaar ontslagen gemeente-ambtena
ren weer in dienst te nemen, afgewezen.
In vijf gevallen pas, zo zei de burgemees
ter. is er een uitspraak geweest van de
Centrale Raad van Beroep in Utrecht en
overigens achtte hij het niet opportuun
deze kwestie opnieuw in beraad te ne
men,
Juffrouw Brand woonachtig in het
Emmapark te Pijnacker liep gis
teren met haar verloofde te wan
delen op de Bentinckweg.
Zij had misschien al een paar bromfiet
sen zien passeren, maar er niet verder
bij nagedacht, totdat een oude kennis,
mej wie ze op kantoor in Rotterdam had
gewerkt er aan kwam brommen. Hij g.af
haar het toeschouwersbiljet dat de mo
gelijkheid inhield tot het winnen van
een radiotoestel De mijnheer, die haar
had aangehouden was de heer Kriek, die
in Gouda de bromfiets won en dat be
tekende dat juffrouw Brand al wande
lend de radio had veroverd Af en toe
kun je toch beter wandelen dan brom
men.
De omzet van de N.V. Tricotagefabrie-
ken v/h. Frans Beeren eri Zonen te Weert
lag in 1955 iets beneden die van het vorige
jaar als gevolg van een wijziging in de
omzetbelasting. Mede door het afsluiten
van een onderhandse lening groot
1.000,000 is de liquiditeitspositie verbe
terd. In 1955 werd 'n bedrag van 500.000
geïnvesteerd.
Door overneming per 1 december 1955
van alle aandelen van de N V. Tricotage-
fabriek Evana te Sassenheim, heeft het
bedrijf thans twee dochterondernemingen
nl. genoemde N.V. en de Handelsonderne
ming Frans Beeren en Zonen N.V. Deze
laatste heeft op haar beurt weer twee
dochterondernemingen nl. een verkoop
kantoor in België en een confectiefabriek
te Durban. In laatstgenoemd bedrijf wer
ken thans 200 personen. De stoffen uit het
Weerter bedrijf worden daar geconfectio
neerd. In het afgelopen jaar werd er met
gunstige resultaten gewerkt. De winst
wordt voorlopig nog niet naar Nederland
overgemaakt, omdat dit bedrijf zich steeds
meer uitbreidt o.m. door zich toe teleg-
gen op het confectioneren van damesbo-
venkleding, waardoor de behoefte aan
liauide middelen groter wordt.
De winst over het lopend boekjaar der
Tricotagefabrieken v/h. Frans Beeren en
Zonen na afschrijving gebouwen en ma
chines bedraagt 1.208.725 (v. j. 1.260.868).
Voorgesteld wordt een dividend uit te
keren van 8 (6) pet., aan de algemene re
serve (met inbegrip van de agioreserve)
toe te voegen f 280.000 (v. j. 400 000. als
mede 147.500 voor heropvoering agio-
reserve) en voor belastingen 360.000
(275 000) te reserveren.
Door het vervaardigen van nieuwe stof
fen, zoals tricot-tweed is men bezig de
omzet te vergroten. Voor 1956 zijn er
hoopvolle verwachtingen.
Gouverneur J. van Tilburg van Suri
name heeft heden het eenennegentigste
zittingsjaar van de staten van Suriname
geopend.
In zijn toespraak zeide hij o.a., dat het
de regering verheugt, dat in een tijdsver
loop van 90 jaren de Staten zijn uitge
groeid tot een volwaardige volksvertegen
woordiging.
Mede door de aankomst in Suriname
van de Nederlandse missie, die toezicht
houdt op de uitvoering van het economi
sche tienjarenplan, kan thans het tempo
van uitvoering der met het plan in ver
band staande werken belangrijk worden
versneld. Zonder dat de principiële op
stelling van het plan ingrijpend zal wor
den gewijzigd, kunnen niettemin in ver
scheidene sectoren van het plan verschui
vingen worden verwacht. In het bijzonder
zal onder het oog worden gezien, in hoe
verre de Surinaamse volksgemeenschap
in de uitvoering van het tienjarenplan
kan worden betrokken.
Wat het financiële beleid betreft, streeft
de Surinaamse regering er naar. de ge
wone dienst te doen sluiten met een ba
tig saldo, met dien verstande, dat uit de
gewone dienst de Surinaamse bijdrage
aan de uitvoering van het tienjarenplan
kan worden bestreden. De regering zal,
zo nodig, niet aarzelen, voor het verwer
kelijken van dit doel de medewerking
in te roepen van de Staten tot het verkrij
gen van extra-bijdragen van de bevol
king. x
In ernstige studie is, in hoeverre ter be
vordering van de Surinaamse binnenland
se produktie. in bepaalde sectoren de
handel zal moeten worden gedeliberali-
seerd.
