Mij krijgen ze niet naar Rotterdam!
è'-zvRr
Opn
Ook zonder oliepijpleiding Vierde
Petroleumhaven in Hoek van Holland
DERDE PETROLEUMHAVEN
STROOMT VOL
1 u
I
R0
m
Toegang Waterweg op 14 meter - N.A.P.
kw'W
Meer supertankers
Gisteren werd de dam
doorgeboord
DONDERDAG 7 JUNI 1956
PAGINA 5
Rj' -L .•ft» -,..--A
DE DYNAMIEK van de na-oor-
logse periode, die Rotterdam,
tentoonspreidt geeft veel stof tot
commentaar en is schier overal het
voorwerp van oprechte bewonde
ring.
Dit is uitermate strelend en
vleiend voor deze stad en het zal
dan ook zeker geen rechtgeaard
Rotterdammer koud laten. Maar is
dc stedeling wel op de hoogte van
wat deze stads- en haven-uitbrei
ding kost? Ik bedoel hier niet hoe
veel kapitaal er voor nodig is om
al die grootse plannen te ver
wezenlijken. Neen, ik vestig hier
de aandacht op de verliesposten
aan landschappelijk schoon en
vruchtbare cultuurgrond.
Velen onzer lezen wel de berichten
over uitbreiding en havenaanleg enz.,
maar wij hebben soms toch maar een
vaag vermoeden waar al die terreinen
liggen en waar al dat groots wordt
verricht. Daarom heb ik eens een
onderzoek in loco ingesteld. Het Bot
lekplan betreft niet alleen de gronden
/'-mi
HET ziet er naar uit, dat
Rozenburg niet lang
meer zal zijn het rustige
schilderachtige eiland, dal 't
tvas en grotendeels nog is.
Niet alleen het Botlekplan
zal hier de landelijke rust
verstoren, maar, als de ge
dachten verwezenlijkt war
den, waarmede men in Rot
terdam speelt, namelijk een
kanaalverbinding tussen de
toekomstige Vierde Petro
leumhaven tegenover Hoek
yqn Holland) naar de Bot
lek evenwijdig aan de
Nieuwe Waterweg dus
over de gehele lengte van
Rozenburg dan zal dit
eiland niet slechts ten dele
maar geheel en al ten offer
pallen aan de scheepvaart en
de daaraan gepaard gaande
industrialisatie. Dit was een
onzer medewerkers aanlei
ding met pen en tekenstift
een bezoek te brengen aan
enkele nog landelijke hoek
jes van het mooie eiland.
TV/r EEN jongeman kwam ik
daar bij die dam in gesprek.
Het valt niet te ontkennen, dat er
een grote verbitterdheid is ont
staan in het gemoed vanvelenvan
deze Rozenburgers. Afgezien nog
van het feit, dat velen een on
zekere toekomst tegemoet gaan,
(Van onze verslaggever)
Maandag begint het beraad bij Esso-Deutschland over de grote
oliepijplciding naar het in opbouw zijnde grote raffinaderij bed rijf bij
Keulen. Zal Wilhelmshafcn eindpunt van de pijpleiding worden of
Rotterdam? Valt dc beslissing ten gunste van Rotterdam, dan betekent
dit een met enige snelheid uit te voeren aanleg van een Vierde Petro
leumhaven aan de monding van de Nieuwe Waterweg, in jioek van
Holland tegenover de Berghaven.
„Maar", zo zcidc ons de heer ir. N. Th. Koomans, directeur van het
Rotterdams gemeentelijk Havenbedrijf, „ook al zou die pijpleiding er
niet komen, dan nog wordt die haven aangelegd, alleen zullen we het
dan wat meer op ons gemak doen".
komt daar nog bij, dat zij aan hun
grond (in vele gevallen hun ge
boortegrond) zeer gehecht zijn. De
jongeman met wie ik sprak, gaf
mij met een zekere weemoed een
pathetische schildering van het
pastorale Rozenburg van zijn
jeugdjaren. Hij beschreef mij zijn
wandelingen door de velden en
Hieruit blijkt wel, dat Rotter
dam belang heeft bij een verdie
ping van de Nieuwe Waterweg,
waardoor volbeladen 45.000 'tons
ankers met een diepgang van 38
tot 39 voet kunnen worden ontvan
gen in de petroleumhavens en dito
tankers voor erts in het Botlekge-
bied.
Nieuw kanaal
Uitdicpingsplar
Rijkswaterstaat heeft nu in uit
zicht gesteld, dat de minimum
diepte van de Nieuwe Waterweg
officieel zal worden gebracht op
11,6 m. beneden het zgn. O.L.W.
(..Overeengekomen Laag Water"),
met een vaargeulbreedte van 200
tot 240 m. Men kan dan de Nieuwe
Waterweg bevaren met schepen,
die een diepgang hebben van 11,60
tot 11,90 m.
(Van onze verslaggever)
Een reusachtige boor wentelde
zich gistermiddag in de tijdelijke
waterkering, die, waar Oude en
4
langs de dijken. Prachtige dijken,
bekroond door lommerrijke bomen
en gestoffeerd door het welvaren
de grazende vee. Hij weidde uit
over zijn watertochtjes en zijn
visavonturen, het leven van de
vogels, het wild, de gewassen op
het veld enz. enz.
Soortgelijke ontboezemingen ge
werden mij van de knecht van de
landbouwer A. J. van Leeuwen.
Zijn laatste zin, die hij my in de
late namiddag nariep, was: „Mij
krijgen ze nooit naar Rotterdam,
hoor". Merkwaardig, dat deze
eenvoudige man, die het tempo
van deze tijd niet vatten kan, Rot
terdam als de boosdoener ziet. En...
alsof er geen andere mogelijkheid
was dan in de stad te gaan wonen,
waar deze mensen zich ook als
ballingen zouden gevoelen.
Voor die, jongeman, die ik daar bij
die dam ontmoette zijn er natuurlijk
nog wel kansen. Hetzij hier, hetzij in
het buitenland via de emigratie. Maar
voor die oudere knecht ligt de zaak
niet zo gunstig meer.
Op mijn terugweg naar de Maassluise
pont mediteerde ik temidden van het
frisse stralende land over het eeuwige
conflict der belangen, dat tot de dage
lijkse levensritmen schijnt te behoren.
OCTAVE DECONINCK.
Nieuwe Maas tezamen komen, de
derde Petroleumhaven van Rot
terdam afsloot.
Om 5 minuten over half 3 be
zweek het laatste stukje dijk. De
drijvende boor liet de sirene loeien
en de Nederlandse en Rotterdamse
vlaggen rezen langs de vlaggenmas
ten van het werkschip. Een grijze
cascade stoomde door het dijkgat
over het gras van de voormalige
polder en deed 't peil van de sloten
erin snel rijzen. De eerste nieuwe
haven in het Botlekgebied stroom
de vol
Plan groeide
Dam naar binnen
In 1957 in gebruik
offer
Rozenbur
aan
w&>M
Botlekpla
n
L
De Molenweg in het dorp Rozenburg met de korenmolen „De IIoop". Op de baard
van de molenkap staat het jaartal 1887.
van de Welplaat en die in de buurt
van het Hartelse Kanaal in de Brielse
Maas, maar ook een enorme hap zal
er genomen worden uit het oostelijke
eind van het eiland Rozenburg. Op
een Aiooie heldere zonnige lentedag
heb ik de elektrische trein genomen
naar Maassluis. Vervolgens heb ik mij
laten overvaren naar de zuidelijke
oever van de Nieuwe Waterweg.
Langs de Heuveldijk, Koninginnelaan,
kwam ik aan de Molenweg. Dit is als
het ware het centrum van het dorp
Rozenburg op het gelijknamige eiland.
De korenmolen die daar prijkt is een
mooi accent in deze dorpsstraat. De
molen „De Hoop" van 1887 is een
baliemolen die op de huidige dag nog
in vol bedrijf is. De balie is op de
tekening niet te zien door de vele
bomen en daken die zich ervoor drin
gen. Deze molenweg zet zich oost
waarts voort met de gebruikelijke
bochten en kronkelingen.
""P OEN IK het dorp achter de
rug had, ging ik dc Binnendijk
op. Op goed geluk af zocht ik de
weg naar dc graaf- en baggcr-
werkzaamheden. Rij informatie
bleek my, dat de havengebieden
zullen worden aangelegd tot vlak
by de oostgrens van de bebouwde
kom van het dorp. Van hieruit
gaat de weg bijna regelrecht naar
A^^rTern*1
Is Uw maag
0|$ van streek?
Carbovit-Dragées
de richting van de Oude Maas. Ik
kwam langs een prachtige kapitale
en zeer oude boerderij van de heer
A. J. van Leeuwen. Deze boerderij
moet ook verdwijnen, al staat het
erf nog tamelijk ver van de grave-
rij. Maar het is uitstel van executie.
Nog een jaartje.... iets meer of iets
minderen dan is dit sieraad
van het landschap ook weer ver
dwenen.
Mijn wandeling voortzettend kwam
ik tenslotte aan de laatste boerderij,
die vlak langs het terrein ligt waar
thans de graaf- en spuitwerkzaamheden
druk 'aan de gang zijn. Het smalle
kronkelweggetje leidt om de boerderij
heen en richt zich naar de Oude Maas;
maar lang daarvoor reeds wordt het
weggetje afgesneden.
Ik stond dan ook plotseling voor
een enorme zandvlakte, doorsne
den door dikke buizen en bezaaid
met allerlei accessoires van de
haven- en werfbouwwerkzaam-
heden.
Ik sloeg even n^ar rechts af en liep
aan de dam die reeds in de Brielse
Maas is gelegd. Van hier kon ik dus
naar de Welplaat lopen, hetgeen ik
echter niet deed, omdat de tijd mij
ontbrak. Bovendien zou het een nogal
?ware tocht zijn geworden, aangezien
door het mulle zand had moe-
J Pmateren over een afstand van
enige kilometers. Ik zag dus van dit
oanara-experiment af.
En dit is dan de zichtbare en
tastbare apotheose van de mo
derne techniek. Althans voorlopig.
Want 'hot is nog niet het machtige
slotakkoord. Dit zal pas klinken
nadat deze enorme verblindende
en stuivende zandzee zal zijn om
getoverd irC een havencomplex
met een grote scheepswerf erby.
De weg in aanleg op de linker
kant van de tekening leidt naar
de plaats waar de grote scheeps
werf van „Verolme" zal worden
gebouwd. Op de tekening ziet men
recht naar het Oosten, dus in de
richting van de Oude Maas. Links
op de achtergrond enige techni
sche bedrijven van Vlaardingen
o.a. de Fosfaat- en dc Zeepfabrie
ken. Meet naar het midden even
eens een chemische fabriek die
gelegen is op de tegenoverliggen
de oever. Verder een veld vol
tanks en tenslotte het woud van
schoorstenen van de kraakinstal
laties tc Pernis. Geheel rechts op
de achtergrond de nieuwe hef-
brug n.l. de Botlckbrug over dc
Oude Maas. Het kleine huisje,
tegen het dijkje aanleunend, zal
spoedig ook opgaan in de baaierd
van zand en klei. Het heeft toe
behoord aan Waterstaat.
De plannen voor een tankerhaven in
Hoek van Holland zijn niet nieuw. Welis
waar had men er een andere plaats voor
gedacht, nl. buiten de pieren, in open zee.
Het was een idee van de Studiedienst van
de Rijkswaterstaat, die reeds in 1950/51
een waarschuwing had doen horen, dat
dit de goede oplossing zou zijn voor het
probleem voor de in aantal en omvang
groeiende tankervloot die de Waterweg
Was het schccpstype van 32.000 tot 36.000
ton het meest gangbare en economisch
meest verantwoorde, verscheidene petro-
leumproducenten deden weten, dat zij op
bepaalde routes gaapte grotere schepen
wilden gebruiken, zgn. supertankers van
45.000 ton. De „Tina Onassis", geen on
bekende verschijning in de Rotterdamse
haven, is er een van.
In verscheidene westcuropese havens
konden deze tankers reeds binnenkomen,
zoals in Lavéra bij Marseille. Le Havre
en Southampton. Ook in Rotterdam en Li
verpool was dat mogelijk, maar dan moes-
tgn ze niet geheel afgeladen zijn.
Bij de ertstankers is gedacht aan die,
welke de ertsen uit Labrador laden in een
haven aan de St.-Lawrence en vandaar
worden afgescheept o.a. naar Europa.
Hier springt in het oog, van welk be
lang een haven voor grotere tankers, lan
gere schepen en grotere diepgang nabij de
Waterwegmonding moet zijn.
Wellicht kan dc aanleg daarvan tot ge
volge hebben, dat er nog een verbindings
kanaal van deze vierde petroleumhaven
naar dc Botlek mogelijk is langs de
noordrand over de gehele lengte van het
eiland Rozenburg, evenwijdig agn de
Nieuwe Waterweg. Het is nog maar een
gedachte, waarvan geen uitgewerkte plan
nen bestaan. Men denkt dan tevens aan
een „uitloper" tegenover het Voornse
Kanaal en een verbreding en uitdieping
van dc geul, die dc Botlek en dc Oude
Maas benoorden Geervliet verbinden.
Maar dit is van later zorg.
Belangrijker is, dat de diepte-toestand
binnen in de havens in overeenstemming
is met die in de Waterweg en dit is thans
niet het geval.
Daarbij behoort in de toegang tot de
Nieuwe Waterweg, in verband met de
daar mogelijke deining, een grotere diep
te. Het Rijk stelt zich voor een verbin
dingsgeul te maken met een diepte van
13 m beneden o.l.w., verlopend tot 12 m.
op een punt, ongeveer 4 k.m. binnenwaarts
van de uiteinden der hoofden gelegen. In
de Derde Petroleumhaven is dan een
diepte voorzien van 12 m„ in een voorge
nomen tankerhaven te Hoek van Holland
van 12.85 m.
Ten aanzien van het pijpleidingproject
vernemen wij, dat de gemeente Rotter
dam aan het Duitse concern dat zich bezig
houdt met dit project eerst een, naar het
oordeel van het Rotterdamse havenbe
drijf, passende aanbieding heeft gedaan
voor een terrein, groot ongeveer 50 ha.
in de Derde Petroleumhaven.
Toen bleek, dat het concern dacht aan
een terrein van wel 100 h.a. is, overigens
op dezelfde grondslagen als voor alle
vestigingen van petroleumbedrijven te
Rotterdam gelden, een aanbieding gedaan
in het genoemde tankerhavenproject te
genover Hoek van Holland.
Voor die tankerhaven is voorlopig aan
een oppervlakte gedacht van 75 a 85 ha.
De drijvende boor, die het gat in de dijk maakte, waardoor het water de Derde
Petroleumhaven vulde.
De prachtige boerderij van A. J. van Leeuwen. Hoog verheffen zich de bomen ten
hemel- 'ij geven statigheid en bekoring aan het geheel. De landweg slingert met
een bocht om het boerenerf heen. Een hoog en helder licht valt op de boederijen
op de achtergrond.
Een oud en stram boerenwerkpaard
staat op de dijk van Rozenburg met op
de achtergrond enige lichtbakens langs
de boorden van de Nieuwe Waterwee}.
Zal deze trouwe knol ook tot de „displa
ced persons" gaan behoren1
De boerderij van Varekamp aan de
Bosschelaan ligt op de grens van het
bewoonbare en de graafkerken. Links
ziet men in de richting van de Oude
Maas met op de achtergrond de gedeel
telijk geopende Botlckbrug. Rechts ziet
men een bagger- en zandperser in de
Brielse Maas.
Een grote groep boeren <fiit de omge
ving van Breda en Oosterhout. pachters
van de Staatsdomeinen, die eens een
dagje samen uit waren, stonden het aan
te zien. Ook waren er drie burgemees
ters, n.l. mr. G. E. van Wilsum van Rot
terdam. die in de geest de tankers al zag
binnenvaren, de heer L. G. Just de la
Paisières van Rozenburg en de heer P.
J. Bliek van Spijkenisse. die zijn ge
meentelijke grond letterlijk zag weg-
brokkelen onder de drang van de Rot
terdamse boor.
Ook waren er verscheidene directeu
ren en hoofden van Rotterdamse ge
meentediensten en de wethouder van
openbare werken, de heer J. Meertens
waagde zich zelfs gevaarlijk dicht aan
het steeds wijder gapende dijkgat.
Nieuw is het plan-Botlek niet. Reeds
in 1947 ki-eeg de Rotterdamse raad er een
project van onder'ogen. Er was toen nog
geen Delta-plan in zicht, dus moest er
rekening" worden gehouden met de ver
dere verzilting van de binnenwateren,
een gevaar zowel voor de landbouw als
voor de drinkwatervoorziening.
Daarom was er eerst sprake van een
sluis die de toegang tot het havencomplex
zou afsluiten.
Toen het echter in 1943 nodig bleek,
een Derde Petroleumhaven te maken en
deze te projecteren in het Botlekgebied,
zou deze op het eiland Rozenburg mo
gen komen in open gemeenschap met de
Nieuwe Waterweg, omdat anaers het
verkeer met. grote olietankers piet mo
gelijk zou zijn. Doch toen Rotterdam
daar" nog niet over de benodigde grond
kon beschikken, besloot men Je nieuwe
haven op de Welplaat aan te leggen.
Van de zijde van het oliecentrum Per
nis bereikt men de Derde Petroleumha
ven door de nabije Botlek brug over de
Oude Maas, een flinke verkeersbrug die
vorig jaar werd voltooid.
Direct achter de uitmonding van de
Derde Petroleumhaven moest een dam
komen in de Botlek, maar wijl zich daar
industrieën wilden vestigen die niet pas
ten binnen een afgedamd water, werd
aan Rijkswaterstaat gevraagd, de dam
meer westelijk te mogen leggeij, .dieper"
in de Botlek, waardoor bijv. de toekom
stige werf van Verolme. op de oostpunt
van Rozenburg, aan open water zou ko
men. Aansluitend op de nieuwe dam
moest dan tevens de nieuwe waterkering
komen, die, door haar omlegging van de
eilanden Rozenburg, Voorne en Putten,
één geheel maakt. Die waterkering
moest gereed zijn, alvorens de havenbek
kens tot de vereiste diepte worden uit
gebaggerd en gisteren ,was het dan zo
ver.
Reeds heel wat werk is verricht aan
het gereedmaken van de terreinen in het
gebiea van de Derde Petroleumhaven.
Een deel daarvan zal volgend jaar in ge
bruik kunnen worden genomen.
Wanneer men van westelijke zijde naar
de samenvloeiing van Oude Maas en Bot
lek komt is de Botlek-monding zodanig,
dat men -een scherpe hoek om moet, om
in de Botlek te .geraken. Daaruit vloeit
voort, da' bij opVomend tij. de Botlek
„voorbijgestroomd" wordt en net vloed
water opstuwt in Nieuwe en Oude Maas.
Op grond van proefnem.ingen in het
Waterloopkundig Laboratorium wordt
nu de uitmonding van de Botlek zodanig
naar het westen omgebogen, dat zij on
geveer evenwijdig komt aan die van de
Oude Maas en daarvan door een smalle
landtong wordt gescheiden. Dit jaar wordt
met dit werk begonnen.
