Pater van de Sande ontmoette problematiek
van
niet-chrisfelijk cultuurgebied
PIRATE
Marihuana-liandel floreert nog
in Amsterdam
De arbeidsvoorwaarden in de
trawlvisserij
Turkije beperkt de persvrijheid
Roberts Rosseilini op een dwaalspoor
FILMS
P>1
Van China naar Japan
r
r
r
Twee meisjes onder
de tram
Nieuwe brief
Boelganin-Ike
Persoonlijk verzoek van Ike afgewezen
deze
i reek
Een jaar gevangenis geëist tegen Ambonees
Gedeeltelijke overeenstemming bereikt
Communisme overwint
kapitalisme ook zonder
oorlog
Brand op Amerikaans
landingsvaartuig eist
elf doden
Vrouw levend verbrand
r
Relletjes in Ambonezen
kamp
Met denkbeelden over
ontworpenen
Verliezer van dertien
mille meldt zich niet
0
■ÉÉiM
Nieuwe proeven met
„karnemelk"-motor
VRIJDAG 8 jmi 1956
PAGINA 5
Minder prettig
een Virginia met karakter
slechts 75 ct per pakje
En de clientèle
-
7
7
Tragisch ongeluk in
Den Haag
LITERATUURPRIJS
ACADéMIE FRANcAISE
Kampbeheerder werd aangevallen
Acht maanden geleden werd
portefeuille gevonden
„VAKANTIE IN NAPELS" EEN STIJLLOZE FILM
Amerikaans Huis wik hulpprogram bekfiotten
fU A
Eén op negenhonderd!
BELGISCHE NUMMER
PLATEN OP BODEM VAN
HOLLANDSCH DIEP
Zware straffen voor auto
smokkelaars
Dit is pater Abdias Van
de Sandein de tijd, dat
hij nog een motor liad,
die later door de commu
nisten werd geconfiskeerd.
(Van onze redacteur)
Pater Abdias van de Sande
zijn Japanse naam kunt u hiernaai
op zijn visitiekaartje lezen zat
in zijn kamer in Moxnbetsu op het
eiland Hokkaido.
In al die jaren, dat hij in Japan
was geweest was hij alleen geweest.
Hij had eerst in Kitamo gezeten
om van daaruit een nieuwe post te
stichten in Abashiri, een provincie
stad van 40.000 inwoners. Maar Hij
had geen geld. Hij had gehoord, dat
er ergens een protestant was, wiens
vrouw katholiserend was en dus
reisde hij op en neer om in dat huis
van die protestant de H. Mis te
lezen. Het was Neno San, die nu
professor is aan de Rijksuniversi
teit in Hokkaido. Na vier maanden
had hij een huurhuisje kunnen krij
gen, een armzalig ding, waarin hij
zijn eerste kerkje vestigde, maar
hij had geen geld om van te leven.
Gelukkig waren er Amerikanen up
Hokkaido en hij werd aalmoeze
nier van het Amerikaanse kamp en
leraar aan een middelbare meisjes
school voor Engels. Hij moest toch
leven
Twee jaar bleef hij in Abashiri, in al
die tijd had hij geen bed, hij sliep op
de grond. Daarna kwam hij in Mom-
betsu, maar hij bleef alleen, altijd al
leen. Naar Kitami, waar een missiepost
was, was anderhalf uur met de trein,
maar je wilde toch wel eens je mede
broeders spreken om weer moed op te
doen en verder weer alleen te zijn. In
de winter was het daar ijzig en een
zaam, zelfs de zee vroor dicht.
Zo zat hij daar in zijn eenvoudige
kamer, toen een meisje van het gym
nasium, waar hij Engels gaf, de deur
opende en wat verlegen vroeg of zij
mocht binnenkomen.
Zij deed de buitendeur open en riep:
Go-men kudasaimase? dat betekent:
neem me niet kwalijk, mag ik bin
nenkomen?
De pater kwam naar buiten en vroeg
wat er was.
Och, ik ben al zo dikwijls hier
langs gekomen en ik heb op school van
het Christendom gehoord, ik wist, dat
hier een katholiek priester woonde,
maar ik durfde niet binnenkomen. Mag
ik u neel even spreken?
Natuurlijk komt u binnen.
Pater Abdias van de Sande zat op een
stoel, een gewone houten stoel, maar
Kano Masako San ging op de grond zit
ten, op de mat, zoals de Japanners ge
woon zijn.
Zij wilde eens wat horen over de
katholieke kerk.
De verhalen over die kerk hadden bij
dat Japanse meisje aangeslagen op het
meest gevoelige punt van het Japanse
geluksstreven, het koofuku.
De pater legde haar uit, dat het heel
moeilijk is om werkelijk gelukkig te
zijn. De dingen buiten ons en rond ons
trekken ons daarvan af. De mensen al
leen kunnen dat niet. Christus heeft ons
geleerd hoe wij dat moeten bereiken.
Toen hij dat gezegd had, kwam er een
huilbui. Hij liet haar uithuilen. En
snikkend vertelde zij toen, dat zij dat
nu juist altijd had gezocht, maar zij
had dat nooit gevonden en nooit voldoe
ning gehad.
Ik heb altijd gevoeld, dat er zo
iets moet zijn en nu vertelt u dat zo
rustig en zeker.
Na een jaar werd Kano Masako San
gedoopt. Zij had twintig nieuwe doop
leerlingen bij pater Van de Sande ge
bracht.
Maar nu wil zij in het klooster. De
vrouwelijke religieuzen zijn talrijk in
Japan. Dat komt omdat in Japan, waai
de meisjes vroeg worden uitgehuwelijkt,
de vrouw de daad van het offer kent,
maar zij kent de zin daarvan niet.
Daarom pakt haar het Christendom, dat
haar de zin van het offer leert. De Ja
panse man is een heerser en kent de
daad van net otter niet, de vrouw wel
Zij doet alles om haar man te behagen
Niet voor niets is voor de Chinezen de
definitie van het hoogste geluk: Chinees
eten, een Westers huis en een Japanse
vrouw.
Zo prettig als de ervaring was met
dit Japanse meisje, wier vader toch
maar kolonist was in de bergen van
Hokkaido, zo onprettig was de kennis
making met de oude Ono San. Ono San
was 81 jaar. Zijn vrouw was reeds lang
gestorven, maar hij kwam met al zijn
kinderèn naar het kerkje van de katho
lieke priester. Al die kinderen waren
min of meer debiel, maar Ono San liet
ze onderrichten bij de priester. Het was
in de eerste dagen van zijn verblijf in
Abashiri. Hij woonde met die kinderen
in een huisje, dat niets meer was dan
een varkensstal.'Een van de jongens van
Ono San kreeg les van de pater. Maar
op een moeizame tocht door de bergen
kwam de pater hem tegenop een
fiets, die een der andere leerlingen ach
ter het huisje van de pater had laten
staan. Die had hij maar meegenomen.
De pater onderhield hem daar ernstig
over. Maar toen kwam later Ono San
om de pater erover te onderhouden, hoe
hij zijn zoon van diefstal had, durven
beschuldigen.
Ono San was een bekend type in
Abashiri. Hij scheen in zijn jeugd, toen
daar toentertijd een missie was geweest,
priesterstudent te zijn geweest en had
met zijn kennis bij de pater gepronkt,
die toch ergens een begin moest hebben
voor zijn missie. Dat had Ono San ge
voeld en hij had begrepen, dat hier zijn
kans lag om er wat geld uit te slaan.
Maar dat had de katholieke priester zelf
niet. Toen had hij maar genoegen ge
nomen met een fiets.
Dit gebeurde in de missie van Kitami,
een stad van rond 50.000 inwoners, met
niet meer dan 60 a 70 katholieken, toen
pater Van de Sande er kwam, Ono San
niet meegerekend.
Pater Van óe Sande was oorspronke
lijk missionaris in China. Hij had tijdens
de oorlog in Utrecht Sinologie gestu
deerd en vertrok in 1947 naar China.
Hij studeerde nog een jaar Chinees in
Peking en kwam toen in een parochie
in Zuid-Peking. Hij zat er nauwelijks,
toen de communisten kwamen. Die
moesten echter eerst nog hun macht
consolideren, voordat zij de godsdienst
aangrepen. Dat is nu eenmaal de taktiek
van het communisme.
Zodoende kon hij nog ruim drie jaar
doorwerken in zijn parochie in Peking
en in die tijd groeide door de activiteit
van het Marialegioen het aantal katho
lieken van 70 tot 700.
Maar op 1 juli 1951 werd hij met vier
medebroeders Franciscanen gearres
teerd. Er werd een proces begonnen om
te zien hoe het volk daarop zou reage
ren. Het proces duurde een maand. De
parochie werd in handen gesteld van
schismatieken.' de priesters, die nog niet
waren gearresteerd kwamen onder toe
zicht van een schismatiek comité en
communistische afgevaardigden. Er
werd aan pater Van de Sande gevraagd
of hij het daarmee eens was.
Weet de bisschop daarvan? vroeg de
pater.
Neen.
Dan kunnen we dat niet aanvaar
den en weiger ik om mee te werken.
Toen kreeg hij een redevoering te
horen van drie kwartier waarin hij
werd uitgescholden voor alles wat het
minst mooi was, maar hij weigerde om
de eigendomspapieren van de kerk af
te geven.
Dan zullen we geweld gebruiken,
werd er gezegd.
Alle goederen werden geconftsceerd
en de paters kregen huisarrest.
Een Chinees huis heeft een poort en
een binnenplaats. Er kwam een gewa
pend communist aan de poort te staan.
Men wilde hen dwingen om mee te wer
ken, omdat men meer heeft aan colla
borateurs dan aan martelaren. Iedere
dag werden zij uren lang op de binnen
plaats ondervraagd. Er werden intussen
communisten uitgezonden om de paro
chianen te ondervragen om zo een lijst
van aanklachten tegen de pater te krij
gen. Zo werden pater Van de Sande ten
slotte achttien misdaden ten laste ge
legd, zoals dat hij de jeugd had belet
lid te worden van de communistische
jeugdbeweging.
Zij hadden in zijn kamer een exem
plaar van „De Linie" ontdekt, het Ne
derlandse katholieke weekblad, waarin
een foto voorkwam van een Ameri
kaanse bommenwerper. Ook dat was
een misdaad.
Het kwam tenslotte tot confiscatie
en levenslange verbanning. De paters
werden met de trein naar Tientsu ge
bracht en vandaar op een Engelse boot,
begeleid door Chinese politie naar
Hongkong gebracht, vandaar ging het
naar Japan.
Toen-werd de studie van het Chinees
vervangen door de studie van het Ja
pans. Men nam een stuk over van de
Duitse missie op Hokkaido, de missie
van Kitami aan de zee van Ochotsk.
In die missie ging pater Van de Sande
weer vijf lange jaren eenzaam rond.
Verstoken van een gesprek met zijn me
debroeders, zonder kerk, zonder kapel.
Zorgend voor het eigen levensonder
houd.
In China waren de katholieken on
danks het communisme gekomen om ge
knield op de grond buiten voor de
deur der gesloten kerken te bidden.
Hier was niets.
Nu na negen jaar is hij enkele maan
den terug. In augustus gaat hij weer
terug naar Japan.
Weet u, zegt hij mij, ieder die ooit
voor langere tijd alleen heeft geleefd
in een niet-christelijk cultuurgebied, zal
weten hoeveel problemen dit bij 'een
mens oproept. Het zuiver natuurlijk
denken en voelen der mensen in zo'n
gebied beïnvloedt hem. Ongemerkt gaat
zijn eigen denken en gevoelsleven zich
assimileren aan dat zijner omgeving. Hij
voelt langzaam de neiging oude, ver
worven waarden minder hoog te schat
ten, het komt losser te zitten in hem
en er is veel oplettendheid en gebed
nodig om niet af te glijden. Daarom is
het nodig, dat er in elke missie een huis
is, waar de missionarissen elke maand
samen kunnen komen om zich een dag
terug te trekken en zich te bezinnen.
Daar moeten ze elkaar treffen, met el
kaar praten, desnoods onder elkaar de
boel op stelten zetten. Er moet een huis
zijn, waar de paters ieder jaar retraite
kunnen houden. Welnu zo'n huis moet
er komen.
Verder moet er een kerkje komen,
klein en eenvoudig, maar echt een kerk
je. Al 22 jaar moeten de mensen van de
plaats Kitami, waar de door ons aange
troffen pastorie-kapel staat, hun geeste
lijk leven op peil houden in een arm
zalig kapelletje. In het gehele gebied
was er niets, dat ook maar in de verte
herinnert aan een katholieke kerk.
Ruim drie maanden reeds heb ik ge
probeerd de gelden, nodig voor de bouw
van een klein kloostertje en een klein
kerkje bijeen te brengen Tot nu toe is
alle moeite vergeefs geweest.
De moeilijkheid is, zegt hij, de anti-
Japanse gezindheid hier en dat is na
de gebeurtenissen in Indonesië te be
grijpen.
Weet u heb ik hem geantwoord
ik zal u laten zien, dat de katholieken
hier onderscheid weten te maken tussen
hun Japanse gezindheid en hun chris
tendom. Per slot van rekening is juist
daarom het eerste wat de Japanners
nodig hebben het christendom.
U komt uit Tilburg, heb ik gezegd, en
nu zou ik mij toch wel heel erg moeten
vergissen, als bijvoorbeeld de Tilburgse
en andere fabrikanten of ze nu tex
tiel, dekens of sigaren maken in deze
tijd van hoogconjunctuur u niet in een
paar maanden aan een klein kerkje en
een klein huisje voor uw missie zouden
helpen. Wedden?
Pater Van de Sande wacht bij zijn
broer, de dokter in Tilburg, op het Til-
Amsterdam en Parijs staan bij de
Amerikaanse soldaten bekend als de voor
naamste centra, waar zjj marihuana -
sigaretten kunnen kopen", zei gisteren als
getuige een Amsterdamse brigadier, die
belast is met het opsporen van handelaars
in deze verdovende middelen. „Ondanks
de processen van de laatste tijd tiert de
handel nog welig."
„Tegen deze sinds 1953 verboden invoer
dient streng te worden opgetreden",
meende de officier van justitie, mr. W.
K. Baron van Dedem, en hij eiste 1 jaar
met aftrek tegen de stille, ietwat vreem
de, bedeesde Ambonese jongen in de
verdachtenbank, die met gevouwen han
den zonder ook maar eenmaal met zijn
ogen te knipperen, starend naar de pre
sident keek. „Ik vraag vergeving, hoog
heid", fluisterde hij, „ik heb ook nog
opium verkocht".
„O", antwoordde de president, ,,maar
dat is u niet ten laste gelegd, dus zullen
we daar maar niet over praten"
„Ambonese Piet" noemen de dubieuze
handelaars op de Zeedijk hem en toen
het vorig jaar een jonge Nederlander, een
25-jarige onderwijzer, die aan de ma»
nhuana-rokerij verslaafd was geraakt,
eigener beweging naar de recherche ging
en iedereen bekend maakte, die bij de
handel betrokken was, kwam ook de
naam „Ambonese Piet" tevoorschijn.
's Middags had een tiental voornamelijk
jonge Nederlanders zich te verantwoor
den wegens het afnemen en roken van
deze sigaretten. Onder het tiental waren
vier musici en de andere zes waren ofwel
adspirant-musicj of grote muziekliefheb-
burgse wonder.
F. S.
Bij de onderhandelingen tussen de ver- wijziging van de collectieve arbeidsover-
eniging van reders van vissersvaartui
gen te IJmuiden, de centrale van zee
varenden ter koopvaardij en visserij, de
christelijke bedrijfsgroepen centrale en
de katholieke bond van werknemers in
het transportbedrijf St.-Bonifacius, over
„Wy geloven, dat het communisme het
kapitalisme zonder yen voorafgaande oor
log zal overwinnen", aldus heeft de eer
ste secretaris der Sov.ietrussische commu
nistische partij. Nikita Kroesjtsjef, kort
geleden op het Kremlin tegenover jonge
lieden, die deel gin&en nemen aan het ont
ginningswerk in Siberië, verklaard.
De tekst van Kroesjtsjefs toespraak werd
gisteren door Radio-Moskou omgeroepen
Kroesjtsief had ook verklaard: ,De over
winning van hot communisme is histo
risch onvermijdelijk. Wij marcheren langs
de door Marx, Engels en Lenin aangegeven
we8 gestadig voort naar de vestiging van
een communistische gemeenschap".
De brand aan boord van het Ameri
kaanse landingsvaartuig, dat 250 km ten
oosten van Zuid-Vietnam oude munitie
in zee wierp, heeft aan elf personen het
leven gekost, zo wordt van officiële
Amerikaanse zijde te Saigon vernomen.
Vijf personen worden nog vermist en ze
ventien hebben verwondingen opgelopen
Het vaartuig is inmiddels op eigen
kracht in de haven Nhabe, bij Saigon,
aangekomen.
De brand ontstond in de ongeveer 900
ton oude vliegtuigmunitie, die men wilde
vernietigen.
In een schuurtje achter haar huis te
Vaals, is gisteren de 50-jarige mevrouw
Schoonbrood-Kuipers levend verbrand
De vrouw moet door de rook van een
door onbekende oorzaak in brand geraakte
partij hooi bedwelmd zijn geraakt. Het
slachtoffer heeft vijf kinderen.
eenkomst voor de trawlvisserij is, naar
ons van de zijde der werknemersorgani
saties wordt meegedeeld, overeenstem
ming verkregen.
Bepaald werd: de vaste gage van de
matroos wordt gebracht op 230,— per
maand die van de overige functionaris
sen overeenkomstig de bestaande rang
verhouding; de positie van de tremmer
wordt vaste gage 197,— per maand, be
sommingspercentage 0.85 de opbrengst
van de aangevoerde lever en kuit komt
ten goede aan de bemanning na aftrek
van 25 ter dekking van de aan de aan
voer en verkoop door de reder te maken
kosien.
Ter tegemoetkoming in de kosten voor
bedrijfskleding zal aan elke opvarende
een bedrag van 5,— per maand worden
betaald.
Bovengenoemde bepalingen worden ge
acht te zijn ingegaan op 1 april 1956 De
vakantie wordt uitgebreid tot 15 dagen
per vol jaar dienstverband. Over enkele
andere punten wordt nog nader onder
handeld.
t ti it
h a
i) H
i
O 9 i
v *T
S -
4
7
'y
9
Het Japanse visitekaartje van pater
Van de Sande. Indien u het niet
mocht kunnen lezen, dan luidtde
vertaling (van boven naar onder):
Pater Abdias Van de Sande. Francis
caanse Missie, Panracho, Kitami,
Hokkaido. Maar het vakatie-adres
luidt: Bisschop Zwijsenslruat 15,
T ilburg.
In de Laan van Meerdervoort, ter hoog
te van de Rozenstraat te 's-Gravenhage,
zjin gistermiddag twee meisjes van on
geveer 6 jaar onder een tram van lijn 14
gekomen. Een der meisjes werd gedood,
het andere zwaar gewond. De tram moest
door de brandweer Worden opgevijzeld om
de beide kinderen te bevrijden. Het
zwaargewonde kind en het stoffelijk over
schot zijn naar het ziekenhuis „West-
einde" overgebracht.
De meisjes waren op weg naar hun
schooi aan de Zonnebloemstraat.
Bij het ongeval is de zeven-jarige Ellen
de Geus uit de Lijsterbesstraat omgeko
men. Zij overleed ter plaatse. Haar vijf
jarige vriendinnetje A. K., uit dezelfde
straat, werd ernstig aan het hoofd ge
wond en kreeg een arm- en een beenfrac
tuur.
De kinderen schijnen al spelende van
het trottoir de trambaan te zijn opgelo
pen.
De „Académie Framjalse" heeft don
derdag de grote literatuurprijs ter waar
de van 100.000 fr. toegekend aan Ilenri
Clouard en de romanprijs aan Paul Guth.
De prijzen zijn verleend voor hun gehele
werk.
bers, zij het dan in hoofdzaak bewonde
raars van jazz-muziek. De meesten ken
den elkaar en in bijna alle zaken werd
tegen hen de 25-jarige onderwijzer ge
hoord, die leider van een amateurband
was geweest en zijn medespelenden allen
had verleid tot het roken der verboden
sigaretten. Geen van hen scheen daaraan
verslaafd te zijn geraakt. In bijna alle
zaken werd slechts vastgesteld, dat de
verdachten incidenteel, meestal uit
nieuwsgierigheid, soms met zijn tweeën,
trekjes aan een marihuana-sigaret gedaan
hadden, die de onderwijzer hun had ge
geven.
Tegen alle tien verdachten eiste de of
ficier 3 maanden voorwaardelijke gevan
genisstraf plus een geldboete; a] naarge
lang zij meer of minder der verboden si
garetten hadden gerookt, varieerden de
geëiste boeten tussen 25 en 109. Tegen
één verdachte, die in 1950 al veroordeeld
was wegens het verhandelen van cocaïne,
werd behalve de 3 maanden voorwaarde
lijk echter een extra hoge boete, nl
150 geëist.
In het kamp Teuge waar meer dan 500
Ambonezen wonen, zijn naar eerst thans
bekend wordt, woensdagavond ernstige
onlusten uitgebroken. Na de maatregelen
met betrekking tot de verzorging van de
bewoners, die op 14 mei j.l. door minister
Van Thiel zijn bekend gemaakt, broe'de
het in het kamp. Woensdagavond kwam
de ontevreden stemming tot uitbarsting
toen enige tientallen bewoners het, kan
toor van de kampbeheerder, door de deur
en dwars door de muur van hardboard-
binnendrongen. De beheerder, de heer
J- A Samson, werd met ijzeren stoelen
bewerkt en pijnlijk toegetakeld.
De rijkspolitie, die sne] gewaarschuwd
was ontzette de heer Samson, doch hier
op moest het groepje van vijf man een
ware veldslag leveren tegen naar schat
ting tachtig Ambonezen die hen met
klinkers- die ze uit de straat haalden, ste
nen, stokken en zelfs steenkolen bekogel
den, De politie kon slechts stand houden
door gebruik te maken van de vuurwa
pens.
Een detachement van de rijkspolitie
is thans in de nabijheid van het kamp
gelegerd om bij het eerste teken van her
nieuwde onlusten onmiddellijk te kun
nen ingrijpen Enige van de ergste rad
draaiers zijn reeds met. hun gezinnen naar
andere kampen overgebracht.
Premier Boelganin heeft een brief ge
zonden aan president Eisenhower. De
Russische ambassadeur Zaroebin heeft
het schrijven gistermiddag aan minister
Dulles ter hand gesteld.
Vorige week zaterdag zegde Zaroebin
een voorgenomen reis naar Moskou af,
mogelijk om Boelganins brief te kunnen
overhandigen.
De Sovjet-ambassade weigerde de in
houd van de het stuk bekend te maken.
Doch Zaroebin verklaarde na zijn bezoek
aan Dulles, dat premier Boelganin in dit
stuk de in de afgelopen zomer begonnen
correspondentie met president Eisenho
wer voortzet.
Deze correspondentie betrof voor het
merendeel het ontwapeningsvraagstuk In
januari stelde de Sovjet-premier ook een
vriendschapsverdrag tussen de Sovjet-
Unie en de V S, en andere westelijke
landen voor, doch dit werd door president
Eisenhower, na overleg met premier Eden,
van de hand gewezen.
Diplomatieke en perskringen in New
York en Washington menen te weten,
dat Boelganin thans aan president Eisen
hower gevraagd heeft of de V. S. niet,
evenals de Sovjet-Unie, hun strijdkrach
ten willen beperken. Ook zouden in de
brief „nieuwe denkbeelden" over ontwa
pening staan. Een groot deel van de
brief zou zelfs gewjjd zijn aan maatrege
len die belde zijden nemen knnnen om
een nieuwe grondslag voor vertrouwen
tussen Oost en West te leggen.
Het is thans bijna acht maanden gele
den, dat de 23-jarige los-werkman Her-
man Klok uit Harskamp, een dorpje tus
sen Barneveld en Ede, bij de politie aan
gifte deed van het feit, dat hij een dik-
gevulde portefeuille had gevonden, toen
hij bezig was met het schoonmaken van
een greppel. Hoewel aan deze gebeurte
nis in de pers de nodige aandacht werd
geschonken, is de eigenaar noig steeds
niet opgespoord. Het kapitaal is thans
veilig bij do justitie. Na drie jaar. dus op
11 oktober 1958, heeft Herman Klok recht
op het vruchtgebruik van zijn vondst en
na dertig jaar het kapitaal is dan zo
goed als verdubbeld kan de rechtma
tige eigenaar peen aanspraak meer op
het verlorene doen gelden.
De Turkse volksvertegenwoordiging
heeft een Perswet aanvaard, waarin de
vrijheid van de Turkse journalisten "teiK
wordt beperkt. De wet werd aanvaard
ondanks het verzet van de in de oppositie
zijnde republikeinse volkspartij en van
de vrijheidspartij, en ondanks protesten
van de zijde der dagbladen.
Ook het Internationale Persinstituut te
Ziirich heeft gisteravond in een commu
niqué ernstig geprotesteerd tegen de bui
tengewone gestrengheid van deze nieu
we Turkse wetgeving.
Enkele pabalingen der perswet zijn:
1 Journalisten die onjuiste berichten
hebben gepubliceerd, welke de positie
der regering op financieel en politiek
gebied kunnen schaden, kunnen tot ge
vangenisstraffen van een tot drie jaar
en zware boete worden veroordeeld;
Journalisten, die tegen ambtenaren ge
richte berichten schrijven en doen pu-
onceren, welke wantrouwen tegenover
w Zt®. reSeringsdienaren kunnen ver
wekken, of waardoor deze in hun eer
ort houden worden gedaan, kunnen
f^Va^Senisstraffen tot drie jaar krijgen
en tot zware boeten worden veroor
deeld.
3 Dagbladschrijvers kunnen worden ge
straft, wanneer door hen gepubliceerde
berichten aanleiding hebben gegeven
tot schommelingen in de produkten
prijzen.
4. De Turkse gerechtshoven hebben het
recht dagbladen een verschijningver
bod van drie maanden op te leggen;
Er verschijnen in Turkiie 24 dagbladen,
de meeste in Istanbul. Er werken drie
persbureaus.
Met „Vakantie in Napels" heeft Roberto Rosseilini een film gemaakt,
die de toeschouwer zich doet afvragen, waar de regisseur van „Rome open
stad" en „Paisa" is gebleven. Nog eenmaal, na beide genoemde sublieme
werken, heeft deze Italiaan zich in de neo realistische stijl doen gelden
met „Europa '51". Maar „Stromboli" en liet fragment, onder zijn regie
gemaakt in „Siamo Donne", waarin hij vertelt hoe Ingrid Bergmann leeft,
waren reeds zó ver verwijderd van de „oude" meesterwerken, dat men thans
reeds openlijk de stelling poneert, dat „Rome opeii stad" slechts voor de
helft in het bijzijn van Rosseilini is gemaakt en dat het voornamelijk aan
Fellini is te danken, dat hier uitstekende resultaten zijn bereikt.
Fellini heeft met „La Strada" en „I Vitelloni" bewezen, dat hij een uit
stekend cineast en een groot kunstenaar is.
Rosseilini is daarentegen steeds meer bergafwaarts gegaan. Zijn nieuwe
film is een vreemde mengeling van larmoyante romantiek en vals cynisme,
levens worden de bezienswaardigheden van Napels en ook iets van Capri
getoond, zodat men zich afvraagt, of hier een documentaire is gemaakt, dan
wel een speelfilm, die in Napels is gelokaliseerd.
tel zijn „Michel Angelo" tot een juweel
maakte. Hoe interessant het ook is om de
Riviera di Chiaja, de mooiste straat in
Napels langs de zee te zien, ofwel de
Strada di Horna en de verschillende Piaz
za over te wandelen met de cameraman,
het blijft alles vlak en vaag. Zelfs de Ca-
acomben, het wonder der ionisatie en de
opgravingstechniek van het oude Hercu-
lanum en Pompeji blijven te oppervlak
kig en te duidelijk met de haren bij het
verhaal gesleept, dat men van deze film
iets méér meeneemt, dan een gevoel van
onbehagen, dat Rosseilini zijn gaven heeft
weggeworpen met een produkt, dat geen
enkele aanknoping vertoont met het so-
cio-of neo-realisme en dat ook geen eigen
stijl verraadt.
Bu.
werd dit voorste] met veel lawaai van
de hand gewezen.
Typerend in het debat was, dat repu
blikeinen en democraten gelijkelijk over
het vraagstuk van de buitenlandse hulp
verlening verdeeld zijn.
Het Amerikaanse Huis van Afgevaar.
digden heeft gisteren, ondanks een per
soonlijk beroep van president Eisen
hower om het voorgestelde program
voor hulp aan het buitenland ongewij
zigd goed te keuren, gestemd voor een
beknotting in dit program van 1.109 mil
joen dollar.
De stemverhouding was 192 tegen 112
Met name wees het Huis een amende
ment af van de democratische voorzitter
van het Huis Sam Rayburn. om 600 mil
joen dollar toe te voegen aan het bedrag
van 3.891 miljoen dollar dat de commis
sie voor buitenlandse zaken had goed
gekeurd.
Tijdens het debat gaf de republikeinse
leider Joseph Martin lezing van een
brief van de president, waarin verklaard
werd dat grote belangen op het spel staan
en dat de Amerikaanse veiligheid en de
bijdragen van de V.S. tot het bondge
nootschap van de vrije wereld „ern
stig geschaad" zouden worden indien de
door de commissie voorgestelde be
snoeiingen gehandhaafd zouden blijven.
Doch toen vervolgens voorgesteld werd
om alsnog goedkeuring te verlenen voor
het program van 4.900 miljoen dollar,
waarom de president gevraagd heeft.
Het is natuurlijk weer Ingrid Berg
mann, die de hoofdrol vertolkt. Ditmaal
terzijde gestaan door George (All about
Eve"—„Call me Madam") Sanders. De
nasynchronisatie is perfect. Men krijgt
de indruk, dat het beeld en het geluld
gelijktijdig zijn opgenomen. In Napels
komt een echtpaar aan. De kennisma
king begint reeds met een autotocht, die
schrikbarend traag is opgenomen en waar
bij men zich eerder verveelt, dan geïnte
resseerd volgt wat in deze introductie
wordt meegedeeld. Een kind weet al van
stond af aan, dat het echtpaar alles be
halve gelukkig is. Om dit nog duidelijker
te maken, worden af en toe scènes in
gelast, waarbij Ingrid peinst en haar ge
dachten worden dan op de geluidsstrook
vastgelegd, waarbij woorden als „O, hoe
haat ik je" schering en inslag zijn. Ai
spoedig blijkt, waar het probleem ligt.
De vrouw is n.I. een kunstzinnig per
soon, hetgeen blijkt uit haar fobie voor
het onartistieke en haar ongebreidelde
voorkeur voor musea en bezienswaardig
heden. De man is wars van poëzie en wil
zich amuseren, hoewel hij daartoe in Na
pels geen kans krijgt en dus naar Capri
afreist. Zijn echtgenote volgt hem niet,
maar wacht toch iedere boot af, omdat
zij zich beledigd voelt doot het afreizen
van haar man. Als zij weer bijeen zijn,
besluiten zij te scheiden. Maar tijdens een
processie, die door Napels trekt, waarbij
een wonder gebeurt, vind enbeiden el
kaar weer en dus is het „happy ending"
verzekerd.
Napels, een stukje hemel dat op aarde
is gevallen, wordt door Rosseilini veel
vuldig als lokale sfeer benut. Maar geen
ritme in de beelden in de trant van
Walter Ruttmann's „Berlin, die Sinfonie
der Grosstadt". De kunstzinnige beziens
waardigheden zijn niet met die grote artis
tieke kracht verfilmd, waarmee Curt Oer- 1
De Haarlemse vlieger J. Hogenhout, die
op 22 april j.l. proeven nam met een boot,
waarvan de motor gevoed werd met een
door hemzelf gevonden brandstof, dip hij
„karnemelk" noemt, zal op 17 juni a.s. op
nieuw met zijn vaartuigen een demon
stratie geven. Bij de vorige demonstratie
bereikte hij op het Noorder Buitenspaar-
ne een snelheid van 30 km per uur.
De brandstof is volgens de heer Ho
genhout zeer zuinig. Op één liter (kosten
zeven gulden) zou zijn boot meer dan 900
km. kunnen afleggen.
Na de proef van 22 april is de motor
van het vaartuig geexpiodeerd, waarbij
de heer H. brandwonden opliep. Hij heeft
echter de moed niet opgegeven en bezit
nu een nieuwe motor. Op deze motor en
ook op de door hem uitgevonden brand
stof is octrooi aangevraagd.
Hogenhout is van plan deze brandstof
eveneens geschikt te maken voor brom
fietsen. Iemand heeft ook reeds zijn auto
beschikbaar gesteld voor het nemen van
proeven in het najaar. De motor van
deze auto zal volgens het principe van
de uitvinder worden omgebouwd. Hij
zal proberen er een afstand van 800 km.
mee af te leggen.
Ingrid Bergmann en George Sanders in „Vakantie in Nagels", een nieuwe film
van Rosseilini, waarin de bezienswaardigheden van deze Zuid-Italiaanse stad
eigenlijk de hoofdrol spelen.
De rechtbank te Amsterdam heeft twee
autosmokkelaars en vier medeverdachten
zware straffen opgelegd. De hoofdver
dachte, de 30-jarige Belg F. C. de H-,
woonachtig in Breda, werd veroordeeld
tot twee jaar gevangenisstraf met aftrek.
Gedurende ruim twee en een half jaar had
hij in Antwerpen auto's gestolen die hij
dan naar een afgesproken plaats in de
stad bracht. Daar wachtte de tweede
hoofdverdachte, de 28-jarige lampekap-
penfabrikant C. G. van M. uit Weesper-
karspel hem op- Deze reed de wagens ver
volgens via smokkelpaden in Zeeuwsch-
Viaanderen naar zijn woonark bij Wees-
perkarspel. waar hij oude nationaliteits-
bewijzen, veelal afkomstig van sloopwa
gens. vervalste met de gegevens van de
gestolen wagens De Belgische nummer
platen waren inmiddels vervangen door
Nederlandse en werden tijdens de rit ia
het Hollandseh Diep geworpen. De recht
bank legde deze lampekappenfabrikant
eveneens twee jaar met aftrek op.
De overige verdachten kochten veelal
de wagens van M. en verhandelden deze
later weer op de automarkten. Zij werden
veroordeeld tot straffen, lopend van an
derhalf jaar gevangenisstraf met aftrek
tot een boete van f 250.-.
