LONDEN leerde
HEERLEN kennen
PHILIPS
Nieuwe wegen
legeropbouw
w
w
„St. Pancratiuszong i/i
Festival Hall
de Royal
Reis „lichter"! Ga flitsen!
Kredieten nodig voor bouw en
modernisering van binnenvloot
Emigratie onder agrarische
bevolking neemt af
TECHNISCHE HOGESCHOOL TE
EINDHOVEN
N
Verkeerslichten met
lenzen
Resoluties Binnenscheepvaartcongres
Vrachttarieven baseren op kostprijs
Moderne architectuur
gevaar voor dorpen en
steden
Kunstprijs voor de
sport
Klaas Zachariasse
Mgr. Goossens neemt
ontslag
Prado leidt verkiezingen
in Peru
Belgen keurden hun
kersen zelf
Jeugd stapt over naar
ander beroep
Curatoren, adviseurs, rector-magnificus en
senaat aangewezen
VRIJDAG 22 JUNI 1956
PAGINA 3
In de Royal Festival Hall
Britten
Proef te Naarden
HULSLOZE
Het onmisbare zonlicht!
Ir. Knuttel:
Evenals loslaten van kleuren
experts
Provinciaal Delta-bureau
Prijzen en personeel
Verbetering der waterwegen
GEADOPTEERD DOOR
JACHTVLIEGERS
als rector van R.-K. Leergangen
EXPOGé WIL 5 MEI
VIERING BESTENDIGEN
Nieuwe Zwitserse vinding
SCHRIJFMACHINE MET
ELEKTRONISCH BREIN
Adviseurs
Rector magnificus en senaat
LONDEN, 21 juni.
Nauwelijks hebben de 120 leden van bet Kon. Mannenkoor
„Pancratius" uit Heerlen in bier meer verstaanbare taal als „The Dutch
Miners' Choir" betiteld voet op Engelse bodem gezet of reeds hebben
zij de Londenaren op een viertal plaatsen verrast door bun a-capellazang.
Zowel door de eindeloze ruimten der St.-Paul's kathedraal als in het
akoestisch wonder van Londen de Royal Festival Hall, alsook in meer
intieme milieus van de Nederlandse Ambassade en van bet paleis van
Kardinaal Griffith hebben de Pancratianen reeds hun stemmen doen
klinken.
Echtpaar, enz. Zichtbaar ontroerd door
de zanghulde der Pancratianen verleen
de Z. Eminentie aan allen z\jn zegen.
De Big-Ben liet tien zware slagen over
Westminster galmen, toen drie Londense
bussen tot het rumoer der metroplis
terugkeerden.
Marius Monnikendam.
Zowel de Londense toehoorders als de
uitvoerders zelf vielen van de ene ver
rassing in de andere. De eerste verrassing
was eerder deprimerend dan opwekkend,
doordat de Sint-Paul waarmee een
maal door de leiders der Engelse Staats
kerk een poging werd ondernamen om de
monumentaliteit der unieke Sint-Pieter
naar de kroon steken, althans in akoes
tisch opzicht een mislukking is. Ieder ge
luid van stemmen of instrumenten
waart richtingloos door de schier onbe
grensde ruimte van ronde bogen en het
koepelgewelf, als een vlucht vleermuizen.
Als concertruimte had men geen slech
ter keuze kunnen doen wijl iedere zang,
hoe perfect ook uitgevoerd, zeker waar
het hier mannenkoorzang betreft, gelijk
een wervelwind dooreenwaait. Kenners
verbaasden zich er over dat ondanks deze
natuurlijke belemmering zoveel schoons
te bewonderen was.
In het volgend morgenuur voerden drie
Londense dubbeldeks-autobussen de Pan
cratianen op het voorplein van het ge
bouw der Nederl. Ambassade aan het
Hyde-Park, waar het balkon met de va
derlandse driekleur was omgord. Weldra
verschenen de Mayor van het Londense
district, onze ambassadeur Z. Exc. mi
nister Stikker en heel het personeel der
ambassade op het balkon en voor de ge
opende vensters om een welgekozen doch
wat te uitvoerig programma van vader
landse en Engelse liederen te aanhoren.
Engelse zowel als Nederlandse repor
ters en fotografen, geluidswagens van de
B.B.C. benevens de televisiedienst ver
drongen zich rond de Nederlandse zan-
gersschare. Hierop volgde een ontvangst
binnen het gebouw.
Dit alles echter betekende slechts een
prelude, een anticiperen op het avond
concert in de Boyal Festival Hall. Eerst
nu men bemerkte het reeds bij de in
zet van het „Soave" van Palestrina
werd de zang van Pancratius gelijk de
vlucht van een Prometheus die voorheen
geboeid, nu ziln vrije vleugelslag kon
ontplooien. Want kan men zich althans in
de Britse hoofdstad een klankruimte
voorstellen waarin koorzang of spel van
instrumenten een duidelijker of levendi
ger gedaante verkrijgt dan deze concert
zaal waarmee Londen sinds de wereld
tentoonstelling verrijkt is geworden?
Misschien is de akoestiek van ons
A'dams Concertgebouw warmer, bloeien-
der. Maar deze Hall verleent in ieder ge
val aan de klank een soort microscopisch
bezien beeld, dat iedere geluidsgeving als
een corpus ter ontleedtafel doet uitsprei
den, zodat men bijna door het geluids
corpus h.een kijkt. Deze exactheid, deze
uiterste realiteit had het voordeel dat
men vooral de polyfone delen der ge
kozen stukken tot op de kern kon beluis
teren. Eerst nu ontwaarde men dan de
ware geaardheid van dit koor uit onze
mijnstreek, die er een is van een voor een
koor van liefhebbers^schier ongeëvenaar
de geoefendheid en gave harmonie. Want
de akoestiek van de R. F. Hall is gelijk
een tweeledig snijdend zwaard, middel
matigheden worden minder dan middel
matig en klankwaardigheid verkrijgt een
nog nobeler betekenis.
Dezelfde zangers die in de oneindig
heid der Sint-Paul als vreemden tegen
over elkaar stonden, ontdekken hier zich
zelf; hun werkelijke harmonie; hun een
heid; hun eigen karakter.
Zoals bij Pancratius te doen gebruike
lijk was het programma van een brede
opzet: klassieke polyfonie naast enkele
romantici! hedendaagse componisten o.w.
de Engelse meesters Berkeley, Elgar en
Britten naast de Nederlanders Borde-
wijk-Roepman, M. Monnikendam en O.
v. Hemel. Ook déze componisten kwamen
nu onder de sterke schijnwerper van het
akoetisch vermogen dezer klankruimte
en eerst nu ontdekte men details, motie
ven, ritmen, accentuaties, harmonische
vondsten of melodiegangen die gewoon
lijk door een nivellerende ruimte ver
borgen blijven.
Veel aandacht ging uit naar Benjamin
Brittens „The Ballad of little musgrave
en Lady Barnard" reeds in 1943 gecom
poneerd, maar eerst in 1952 in druk ver
schenen en waarschijnlijk hier voor het
eerst uitgevoerd. Als men soms in Frank
rijk van Gallische humor spreekt dan
zou men hier van Keltische humor kun
nen spreken die in ongezoutenheid voor
de eerste althans wat de tekst betreft
niet onder doet
Britten weefde rond deze tekst een
toonpatroon van viriele kracht waaraan
de pianobegeleiding vooral een ritmische
stuwing verleent. Het is Britten gelukt
om de balladetoon vrij te houden van
litteraire uitweidingen, maar ze in pit
tige en soms beklemmende ritmen en sa
menklanken op te stuwen met grote han
digheid van vorm. En het typeert we
derom de technische vaardigheid van
Pancratius dat zij in luttele weken zich
deze muziek wist eigen te maken en er
een groot succes bij de vele toehoorders
mee wist te verwerven.
Tot slot klonk Elgars bkende „Land of
hope and glory", dat tot zulke stralende
klank kwam dat men tot een tweetal toe
giften genoopt werd.
Geen twee uur daarna stond het grote
koor in een halve cirkel geschaard rond
de troon in het paleis van de primaat van
Engeland, kardinaal Griffith, en wederom
hoorde men deze sublieme koorzang door
de brede ruimten der ontvangzaal klin
ken. De kerkvorst diepte in zijn toespraak
vele herinneringen op aan ons land- Hjj
memoreerde zjjn bezoek aan Arnhem: aan
wjjicn kardinaal De Jong die hij als
grootste Nederlander sinds de oorlogs
dagen erkende; aan zijn ontmoeting in
Buckingham Palace van ons Koninklijk
(Van onze correspondent)
Rijksweg no. 1, Amsterdam—Het Gooi
—Amersfoort berucht en gevreesd om de
vele dodelijke aanrijdingen nog don
derdag werd een wielrijder overreden,
terwijl ook de ramp met de Duitse auto
bus en twee motorrijders bij de Gooise
Boer nog vers in het geheugen ligt is
al vele malen onderwerp van bespreking
geweest bij de verkeersautoriteiten en
een omlegging, ter vermijding van ge
vaarlijke kruispunten in de bebouwde
kommen van Naarden en Bussum. is nog
in behandeling. Dit zal echter nog wel
geruime tijd duren en ook daarna blijft
de weg druk en gevaarlijk voor streek-
verkeer.
Van hogerhand is onlangs de gemeente
Naarden verzocht nu zij toch verkeers
lichten wil aanbrengen op gevaarlijke
kruispunten een proef te nemen met
verkeerslichten uit Amerika, welke in
ons land nog niet worden gebruikt. Het
zijn lichten met grote lenzen, waardoor
het verkeer op grote afstand reeds op
merkzaam op de kruispunten wordt ge
maakt. Deze verkeerslichten zijn thans
aangebracht en zullen morgenvroeg of
ficieel in werking worden gesteld. Slaagt
de proef, dan zullen zij op meer punten
in ons land worden gebruikt. In Naar
den zijn zij aangebracht op de gevaarlij
ke kruispunten RijkswegThierensweg,
voor het verkeer van en naar Naarden
Bussum en het kruispunt RijkswegBre-
diusweg, voor het verkeer van en naar
HuizenBussum.
Photo
aarorn
Neem op vakantie voortaan Philips „Photoflux" flits-
Iampjes mee! Want flitsfoto's zijn de prettigste en
waardevolste vakantie-herinneringen. Kiek daarom naar
hartelust in hotel, trein en boot. Flits overdag en 's avonds,
binnen en buiten. U reist „lichter", want met Philips
„Photoflux" heeft u 24 uur per dag zonlicht bij de
hand voor slechts 25 cent.
(Van onze Haagse redactie)
Na te hebben gezegd, dat het gemid
delde peil der bouwplannen na 1945 weer
ernstig aan het afzakken is, noemde ir.
W P C. Knuttel, onder-voorzitter van
het Oversticht, Genootschap tot bevorde-
ring en instandhouding van het landelijk
en stedelijk schoon in de provincie Over
ijssel, tijdens de algemene voorjaarsver
gadering gisteren te Balkbrug, de zg.
moderne architectuur een groot gevaar
voor dorpen en steden. Vooral de jonge
ren, aldus ir. Knuttel, kennen geen zelf
discipline en willen tot elke prijs opval
len. Een nieuw gevaar noemde spreker
de kleurenexperts die door grote verffa-
brieken op steden en dorpen worden los
gelaten. De schoonheidscommissies,
hun werk achtte ir. Knuttel nog zeer be
langrijk staan hier vrijwel machteloos
tegenover. Het geschiedt met een weten
schappelijk tintje en is dus des te gevaar
lijker daardoor. Een blok huizen met al
lemaal andere deur- en raamkleuren kan
een nieuwe wijk vermoorden.
De oude stadskernen worden bedreigd
door verpaupering. In Deventer is men
hiertegen reeds lang opgekomen, ook m
Zwolle is men thans actief geworden, al
dus de heer Knuttel.
Jhr. mr. T. Schorer, lid van de Prov.
Staten van Zeeland, heeft aan G.S. van
Zeeland de vraag gesteld, of het niet aan
beveling verdient, op korte termijn een
provinciaal Zeeuws Deltabureau in te
stellen.
Door dit bureau, dat ondergeschikt zou
zijn aan G.S., zouden met behulp van
Zeelandse deskundigen de Zeeuwse be
langen bij het Deltaplan op het terrein
van waterstaatkunde, economie, planolo
gie, sociologie en cultuur kunnen worden
gecoördineerd Met de resultaten van dit
onderzoek kan het provinciaal bestuur
van Zeeland van advies gediend worden
bij het vaststellen van zijn beleidlijn in
de kwestie van het Deltaplan.
Het Binnenscheepvaartcongres in Sche-
veningen gehouden, is gisteren afgesloten
met een aantal resoluties, die richtlijnen
inhouden voor de verdere ontwikkeling
van ons binnenscheepvaartverkeer op in
ternationaal en op nationaal niveau.
Zo sprak de vergadering ais haar me
ning uit, dat de principes van het ver
voersbeleid in verschillende, aan de inte
gratie deelnemende landen tot overeen
stemming dienen te worden gebracht en
dat onmiddellijk het beginsel van gelijk
heid van behandeling van de vervoerders,
ongeacht hun nationaliteit, dient te wor
den gerealiseerd met als beginsel van ver
voersbeleid het principe der rendabiliteit
van de vervoersondernemingen en de op
kosten en marktverhoudingen gebaseerde
vrachtprijzen. Het K.S.G.-verdrag biedt
niet de mogelijkheid van een functionele
integratie op het gebied van het vervoer,
omdat hierbij de vervoersbepalingen in
beginsel slechts gericht zijn op de goede
werking van de gemeenschappelijke
markt voor kolen en staal.
Uitgaande van het feit, dat de Neder
landse binnenscheepvaartvloot, met uit
zondering van de tankvloot, kwalitatief
en kwantitatief is achtergebleven in ont
wikkeling bij de gestegen vervoersbe
hoefte, heeft 't congres als zijn wens uit
gesproken, dat het allereerst noodzake
lijk is dat de vrachttarieven primair wor
den berekend op kostprjjsbasis en dat met
betrekking tot nieuwbouw en modernise
ring belastingfaciliteiten worden verleend
en/of kredietregelingen worden getroffen.
Research en voorlichting in verhand
met nieuwbouw en uitbreiding dienen,
naar de mening van het congres, te wor
den bevorderd door een orgaan, dat in
samenwerking van overheid en bedrijfs
leven in het leven moet worden geroepen.
De prijzen, die voor nieuwbouw van
schepen nodig zijn, en de personeelsmoei-
Hjkheden bleken gisteren bij de discus
sie over de preadviezen betreffende de
toestand en ontwikkeling van de binnen
scheepvaartvloot een centraal probleem
te vormen. De prijzen op de werven zijn
6 tot 7 maal zo hoog geworden als vóór
de oorlog. Veelal worden de schepen dan
ook vernieuwd door ze door midden te
zagen en langer te maken, zodat s°^5\r
pen van 140 ton b.v. een inhoud van 210
krijgen. Men ziet reikhalzend uit naar een
rapport, dat volgens toezegging van de
minister, de positie van de binnenvloot
zal behandelen. Evenals de dag te voren,
toen de toepassing van radar werd be
handeld, kreeg het congres wat afwisse
ling door een causerie over de moderne
laad- en losmethoden voor het binnen
scheepvaartverkeer.
Vóórdat de directeur-generaal van het
Verkeer, mr. D. H. Dijkmans van Gunst,
het congres hulde bracht voor de wijze
waarop de problematiek van het binnen
scheepvaartverkeer onder de loep was ge
nomen, werd met algemene stemmen goed
keuring gehecht aan de resoluties, waar
van wij hierboven reeds een deel weer
gaven.
In deze resoluties werd ook nog als
oordeel uitgesproken dat zo spoedig mo
gelijk dient te worden overgegaan tot uit
voering van een of meer plannen ter ver
betering der waterwegén, dat overheid
en bedrijfsleven eikaars opvattingen ken
baar moeten maken met betrekking tot
een internationale regeling van de aan
sprakelijkheid van de varvoerder en te
vens dat de opeiding van binnenvaartper-
soneel op ruimere schaal dient plaats te
vinden.
Tenslotte was het congres o.m. van me
ning dat maatregelen met betrekking tot
coördinatie of mededinging tot de com
petentie van de nationale regeringen be
horen.
Het Prins Bernhard fonds heeft in sa
menwerking met het Nederlands Olym
pisch Comité evenals in het vorig jaar
een z.g. „Kunstprijs voor de sport" (groot
f 2000) - uitgeloofd, die za] worden toege
kend aan het beste beeldende kunst
werk, dat geïnspireerd is op de sport In
het Stedelijk Museum te Amsterdam is
een groot aantal inzendingen binnenge
komen van kunstenaars die naar deze
prijs dingen. Deze kunstwerken zullen
worden beoordeeld door een jury be
staande uit o.m. de heeren J Bruyn, Hil-
do Krop en jhr. Sandberg. Een geselec
teerd aantal ingezonden werken zal van
af 23 juni a.s„ de vooravond van de olym
pische dag 1956, worden tentoongesteld
in het Stedelijk Museum.
De bedoeling van de prijsvraag en de
expositie is Nederland beter te doen ver
tegenwoordigen bij de kunstmanifestatie,
die tijdens de Olympische Spelen za]
worden gehouden.
In Leiden opende Prins Bernhard gisteren
het leger- en wapenmuseum. Toen er
nog moest ivorden geloot, wie soldaat
mocht worden, werd daarvoor deze trom
mel gebruikt, die nu als historische her
innering in het museum staat.
ftffiwflaaaa
Bij de vliegtuigherkenningswedstrijden
in februari van dit jaar wist Klaas Zacha
riasse (16), leerling van het Christelijk Ly
ceum voor Zeeland in Goes, alle kopstuk
ken en professionals in zijn klasse te ver
slaan.
De vliegers van 313 Squadron van de
vliegbasis Volkel waardeerden deze pres
tatie door Klaas te'adopteren en zo zal
hij dinsdag op de vliegbasis de gast zijn
om eens van nabij met de vliegerij kennis
te maken.
Daar de rector van dat lyceum Dr. D
Barends in de jaren '25—'30 luitenant-vlie
ger is geweest op Soesterberg en niet
vreemd is aan het luchtvaartenthousiasme
dat onder zijn leerlingen leeft, werd ook
hij uitgenodigd eens te kijken naar de
veranderingen in de luchtvaart sinds de
tijd van Fokker en Koolhoven.
's Morgens om 9 uur zullen twee heli
kopters landen op het gemeentelijk sport
veld aan de haven in Goes om beiden af
te halen en 's avonds om 6 uur wordt in
Volkel de terugreis wederom per helikop
ter, aanvaard.
De verkiezing van Manuel Prado als
president, van Peru schijnt thans wei zo
goed als vast te staan. Na de verkiezingen
waarvan wij vorige week een uitgebreide
prognose gaven en die zondag jl. plaats
vonden in Peru, heeft men thans de
stemmen op 200.000 na geteld. De uitsla
gen van de geïsoleerde gemeenten zijn
nog niet bekend. Volgens de gedeeltelijke
uitslagen heeft Prado echter zo'n voor
sprong op zijn tegenstanders, dr Hernand
Lavalieen en dr. Belaunde, dat hij waar
schijnlijk niet meer wordt ingehaald.
Het bestuur van het Produktschap
Groenten en Fruit heeft ingestemd met
een voorstel om Belgische kersen zonder
keuring van Nederlandse zijde te, laten
importeren. De Belgische keuringsdienst
zal volgens zodanige normen de naar Ne
derland uit te voeren kersen keuren, dat
incidenteel, deze invoer zonder keuring
van Nederlandse zijde zal kunnen ge
schieden.
In het kader van het Expogé-congres
te Dordrecht werd gistermorgen in het
gebouw „Kunstmin" de eerste gedele
geerdenzitting gehouden. De jaarversla
gen van de secretaris, de penningmeester
en de redacteur alsmede de begroting
1956 konden de toets der kritiek door
staan en werden met lof en onder dank
zegging aanvaard.
Een ander punt van de agenda „de vie
ring van de vijfde mei" ondervond van
alle afdelingen veel aandacht. In het al
gemeen was de vergadering het er over
eens, dat de viering van deze dag ge
handhaafd moet blijven De kwestie van
de vrije dag werd door de voorzitter, mr.
G. Aalders. als minder urgent beschouwd.
Hij stelde voorop het, tonen van dank
baarheid. een waardige herdenking en
het wekken van belangstelling hiervoor
bij de jeugd.
Op het Internationaal congres over
automatisering zijn mededelingen gedaan
over een in Zwitserland ontwikkelde
elektronische schrijfmachine, de „sono-
graaf", die zonder menselijke tussen
komst, met behulp van microfoons en
een elektronisch brein, het mondeling
gedicteerde rechtstreeks in schrift omzet.
Deze machine za] in oktober in de Parij-
se Sorbonne gedemonstreerd worden. In
de huidige uitvoering geeft zij de spraak
fonetisch weer. Men tracht echter tot een
methode van orthografische weergave te
komen.
Mgr. prof. dr. Th. Goossens heeft beslo
ten, zich met ingang van 1 juli aanstaande
terug te trekken als rector van de r.k.
Leergangen en ais beheerder van de Ka
tholieke Economische Hogeschool te Til
burg. Eerstgenoemde functie heeft hjj 35
jaar vervuld. Mgr. Goossens zal zich na
1 juli in 's-Hertogenboscb vestigen.
Mgr. Goossens werd in 1882 in Den Bosch
geboren. Na zijn priesterwijding in 1907
studeerde hij aan de universiteit van Am
sterdam geschiedenis en Nederlandse let
teren; hij behaalde eind 1913 het doctoraal
examen en keerde daarna terug naar het
bisdom Den Bosch, waar hij in 1914 werd
benoemd tot professor aan het klein se
minarie te St. Michielsgestel. Inmiddels
zette hij zijn studies in de geschiedenis
voort en op 13 oktober 1917 promoveerde
hij in Amsterdam cum laude. Op 1 januari
1921 werd hij rector van de r.-k. Leergan
gen te Tilburg, welke functie hij sindsdien
is blijven vervullen. Onder zijn rectoraat
zijn de Leergangen tot grote bloei geko
men. Naast zijn activiteit ten bate van de
Leergangen heeft Mgr. Goossens eveneens
een groot aandeel gehad in de oprichting
van de Katholieke Economische Hoge
school, waarvan hij de eerste rector-mag-
nificus was en waaraan hij vele jaren
hogleraar is geweest.
Mgr. Goossens werd in 1929 benoemd tot
Ridder in de Orde van de Nederlandse
Leeuw, in 1929 tot Geheim Kamerheer van
de Paus en in 1946 tot Huisprelaat.
(Van onze militaire medewerker)
ANNEER WE mobilisabele (re
serve) troepen in beschouwing
nemen, dan ontkomen we er
niet aan deze eerst te definiëren
aangezien er op grond van de ge-
vechtswaarde, welke daaraan wordt
toegekend verschillende soorten
van reserve-eenheden zijn. Nu doen
we het verstandigste de indeling van
de NATO aan te houden, want een
eigen indeling loopt altijd het ge
vaar te geflatteerd te zijn met als
gevolg: misplaatste zelfvoldaanheid
en de kans dat de eigen indeling in
ternationaal niet wordt erkend met
de daaraan verbonden moeilijkheden.
De N.A.T.O. onderscheidt nu drie
soorten reserve-eenheden:
le echelon: eenheden, waarvan in vre
destijd een kern van minimaal 20 pet
in alle geledingen aanwezig is en die op
voet van oorlog worden gebracht en ge
durende 30 dagen op divisieniveau oefe
nen;
2e echalon: eenheden, waarvan in vre
destijd geen kern of een kern beneden
20 pet aanwezig is en die volgens een
snel mobilisatie-systeem ten minste
iedere twee jaar op voet van oorlog
worden gebracht en gedurende 30 dagen
in hoge verbanden oefenen;
3e echalon; eenheden, die zelfs niet
aan de eisen van het 2e echalon vol
doen en die na mobilisatie gedurende
enige tijd moeten worden geoefend om
op de vereiste gevechtswaarde te wor
den gebracht.
t
De lezer zal aan de hand van de voor
gaande artikelen begrijpen, dat de
thans door ons gevormde mobilisabele
divisiën tot de categorie van het 2e
echelon behoren. Deze eenheden zijn na
mobilisatie, evenals die van het eerste
echelon, onmiddellijk inzetbaar zonder
dat daaraan de gevechtswaarde van
parate troepen mag worden toegekend.
Bij de aan deze eenheden op te dragen
taken, zal men hiermede in de aanvang
rekening moeten houden.
DOCH ER IS MEER. De gevechts
waarde van reserve-eenheden is
niet alleen afhankelijk van de
wijze waarop ze worden geoefend,
doch veel meer nog van de wijze
waarop zij zijn of worden gevormd.
Hierdoor wordt de samenhang in een
onderdeel bepaald en juist deze sa
menhang, het hechte onderdeelsver-
Ondanks de hoogconjunctuur in Neder
land met een tekort aan arbeidskrachten
om te voldoen aan de vraag op de
binnenlandse arbeidsmarkt, bleef ook in
1955 de belangstelling voor de emigratie
groot. Voor ongeveer 49.000 personen wer
den dossiers samengesteld. Aldus blijkt
uit het. jaarverslag van de Katholieke
Centrale Emigratie Stichting over het
jaar 1955. Niet in alle maatschappelijke
geledingen van het Nederlandse volk was
de belangstelling voor emigratie even
groot; zo daalde bijvoorbeeld de belang
stelling voor emigratie onder de agra
rische bevolking. Hierin is namelijk een
aanmerkelijk verschil waarneembaar tus
sen de niet-agrarische bevolking, in het
bijzonder van uit de kleine, grotere en
grote steden, en de agrarische bevol
king zélf.
Bij de behandeling van de begroting
van zijn departement op het eind van
1955 sprak de minister van sociale zaken
1 en volksgezondheid over het feit. dat de
motieven tot emigratie vooral liggen in
de psychologische sfeer en dat velen be
wust worden gegrepen door het ruimte
probleem, dat vanzelfsprekend voor de
agrarische bevolking primair economische
facetten heeft. Ondanks dit feit, ontdekt
men een tendens tot afneming van de
belangstelling voor emigratie en de nei
ging van een bepaalde groepering van de
agrarische jeugd om over te gaan naar
een niet-agrarisch beroep in Nederland.
In aansluiting op deze tendensen bracht
de Katholieke Centrale Emigratie Stich
ting in haar voorlichting duidelijk naar
voren, dat een gedeelte van hen, die uit
de agrarische wereld overgaan tot een
niet-agrarisch beroep tenslotte weer de
neiging vertonen om te emigreren, aldus
het jaarverslag.
Voor meer dan 7000 personen stelde de
K.E S. een emigratie-dossier op, die zij
op haar beurt ter hand stelde van de
Nederlandse Emigratiedienst, die de dos
siers weer doorleidt naar de betrokken
vertegenwoordigers van de immigratie
landen in Nederland. Toch bleek het aan
tal katholieken, dat de hulp van het Ge
westelijk Arbeidsbureau inriep voor het
samenstellen van dit dossier, vrij groot.
Konden wij" dinsdag melden, dat een
aantal artikelen van de wet vau 7 juni
tot wijziging van de Hoger onderwijswet
voor de Technische Hogeschool te Eind
hoven op 23 juni in werking zal treden,
terwijl dan ook het bepaalde over het
bestuur1 van de Eindhovense Hogeschool
van kracht wordt, thans is het K. B.
verschenen, waarbij de curatoren worden
aangewezen.
Met ingang van 23 juni zijn in dit
college benoemd:
dr. ir. F. W. van Berekel, hoofdingenieur
der Staatmijnen te Geleen; ir. W. H. Boom
directeur van N.V. G. Dikkers en Co. te
i Boekelo; mr. H. L. 's Jacob, te Voorburg;
mr. H. A. M. T. Kolfschoten, burgemees
ter der gemeente Eindhoven; ir. Th. P.
Tromp, lid van de raad van bestuur van
de N.V. Philips Gloeilampenfabrieken te
Eindhoven en prof. dr. J. E. de Quay,
commissaris der Koningin in de provin-
i cie Noord-Brabant te 's-Hertogenbosch.
j Prof. De Quay is tevens tot voorzitter
van het college benoemd. Zolang nog niet
in het ambt van secretaris is voorzien,
wordt A. H. M. Wijffels, economisch drs.
met de waarneming van het secretariaat
I belast.
De ministers van Onderwijs, K. en W
heeft voorts benoemd tot adviseur van de
commissie ter verdere uitwerking van de
Plannen voor deze hogeschool (commissie
-De Quay) en tot lid van een der subcom
missies. die in het bijzonder belast zijn
met de behartiging van het onderwijs
en de beoefening der wetenschap: dr. tr.
W. van Loon, Geleen; ir. L. J. P. Smul
ders, Wassenaar; prof. dr. C, Zwikker,
Amsterdam; dr. ir. J. A. Haringx, Eind
hoven; dr. ir. J. N. J. Perquin. s-Gra-
venhage; ir. A. L. W. Seyffardt, Eindho
ven; prof. dr, F. J. H. M. van der Ven,
Tilburg; prof. dr. W. F. Brandsma, Delft;
prof. ir. C. J. D. M. Verhagen, Delft;
dr. J. J. Seidel, Delft; prof. dr. A, Olden-
dorff, Nijmegen; prof. dr. ir. J. L. H.
Jonker, Eindhoven; drs. P. C. Veenstra,
Utrecht; prof. dr. ir. J. G. Niesten, Hui
zen (N.H.); prof. dr. C. J. Bouwkamp,
Eindhoven
De sub-commisies van de commissie-
De Quay, die in het bijzonder belast
zijn met de behartiging van het onderwijs
en de beoefening der wetenschap, zijn
thans als yolgt vastgesteld.
„Kerncommissie" uit de adviseurs van
de commissie-De Quay. (Voorlopig col
lege van rector en assessoren van de
tweede Technische Hogeschool in oprich
ting): rector magnificus: prof. dr. H. B.
Dorgelo, secretaris Van de senaat: prof.
dr. K. Posthumus, voorzitter afd. alg,
wetenschappen: prof. dr. C. Zwikker,
voorzitter afd. werktuigbouwkunde: ir.
L. J. P. Smulders, voorzitter afd. elek
trotechniek: prof. dr. J. H. L. Jonker,
voorzitter afd. scheikunde, dr. ir. W. van
Loon, beheerder van het provtsorium,
(als gast) Prof. dr P. van der Leeden.
Afdeling der algemene wetenschappen:
prof. dr. C. Zwikker. materialenkennis,
gewone leden prof. dr. P. van der Leeden,
natuurkunde, prof. dr. H. B, Dorgelo,
natuurkunde, dr. J. J. Seidel, wiskunde,
prof. dr. A. Oldendorff, siciologie- bui
tengewone leden: prof dr. C. j. Bouw
kamp, wiskunde en prof. dr. F. J. M. van
der Ven, arbeidsrecht. Adviseur prof. dr.
C. J. D. M. Verhagen, regeltechniek.
Afdeling voor elektrotechniek: voorzit
ter prof dr. J. L. H. Jonker, gewone le
den: prof. dr. C. Zwikker en prof. dr. J.
G, Niesten.
Afdeling der scheikundige technologie:
voorzitter: dr. ir. W. van Loon, chem.
technologie, gewoon lid. prof. dr. K. Pos
thumus, alg. en anorg. chemie, buiten
gewoon lid. dr. ir. J. N. J. Perquin, chem.
technologie.
Afdeling der werktuigbouwkunde:
voorzitter: ir. L. J. P. Smulders, werk
tuigbouw, gewone leden: prof. dr. ir W.
F. Brandsma, metalen, drs. P. C. Veenstra,
mech. technologie Buitengewone leden:
dr. ir. Haringx, tech. mechanici en ir. A.
L. W. Seyffardt, alg. werktuigbouw en
constructie motoren.
band, is in de moderne gevechtsvoe-
ring zó belangrijk, dat de gevechts
waarde in de eerste instantie daar
door wordt bepaald. Hoe uitermate
belangrijk goede training ook is, een
tekort hieraan kan door een hecht
onderdeelsverband worden opgevan
gen, doch omgekeerd nimmer.
En juist aan deze samenhang gaat
het in deze reserve-eenheden se
dert het enige jaren werkend aan
vullingssysteem ontbreken.
Wij vragen ons nog steeds af hoe dit
systeem, waar wij nog steeds vreemd
tegenover staan, in ons leger is geko
men. Onlangs werd in één onzer dagbla
den beweerd, dat het een imitatie van
Amerika is. Het kan waar zijn, maar
dan zouden we hebben nagelaten het
Amerikaanse oordeel te vragen, want
juist terzelfder tijd, dat wij tot dit sy
steem overgingen trok de generaal Van
Fleet, een naam verbonden aan de held
haftige strijd in Korea, heftig van leer
tegen het zgn. „fillersystem" in het
Amerikaanse militaire tijdschrift „Com
bat forces" En men kan de laatste jaren
welhaast geen Amerikaans tijdschrift
opslaan of men leest er krachtige plei
dooien voor de onderdeelsgewijze ver
vanging en aanvulling.
Als wij goed zijn ingelicht worden de
Amerikaanse triepen in Duitsland al
sedert enige tijd onderdeelsgewijze afge
lost. Aanvankelijk nog in kleine ver
banden, doch allengs groeiend naar
hoger verband Het „fillersystem" is ge
durende de Tweede Wereldoorlog uit
nood geooren. Kan het wellicht in een
Jarenlange oorlog op den duur onver
mijdelijk zijn, het is een noodsysteem
en past zeker niet in een vredes-leger-
vormingsysteem. Het voert dan in vre-
destiid bij de legeropbouw een factor
in, die slechts in oorlogstijd uit bittere
noodzaak moet worden aanvaard.
Het aanvullingssysteem in onze leger
opbouw zal dus zeker niet zonder meer
een imitatie zijn, doch zal ook uit de
nood der omstandigheden nolens volens
zijn toegepast.
ANNEER we echter de re
serve-eenheden op hechte
basis willen vormen, dan zal
het zeker nodig zijn het aanvul
lingssysteem los te laten en terug
te keren tot het onderdeelsgewijze
vormen der eenheden.
Summa summarum zijn wij er van
overtuigd, dat het in hoge mate gewenst
is:
le. In de komende jaren over te gaan
tot de vorming van een paraat leger
korps van twee divisies met vermin
derde sterkte aan mankracht, zodat Ne
derland op het tijdstip, dat de West-
duitse divisies in de NA..T.O.-strijd-
krachten kunnen worden ingeschakeld,
een voor de N.A.T.O. aanvaardbare en
in de internationale- en Nederlandse
verhoudingen een gezonde bijdrage le
vert, gegrond op de toekomstige taak
van de N.A.T.O.
2e. De reserve-eenheden, welke on
middellijk inzetbaar worden gemaakt
(2e echelon), te'beperken tot een reserve
legerkorps van twee divisies, waarvan
de kwaliteit tot een hoger peil kan wor
den opgevoerd.
3e. Voor zover de behoefte aan ter
ritoriale troepen in de zg. Nationale
sector dit toestaat, reserve-eenheden
3e echelon te formeren, welke niet on
middellijk inzetbaar zijn, aangezien voor
deze eenheden in vredestijd geen of in
beperkte mate materieel aanwezig is en
de geoefendheid eerst na mobilisatie op
het vereiste peil kan worden gebracht.
De sterkte hiervan is afhankelijk van
de uit de eenheden 2e echelon geleide
lijk ter beschikking komende man
kracht.
4e. De kwaliteit van parate- en mo
bilisabele eenheden op te voeren door
het loslaten van het aan vullingssysteem,
waarvoor slechts weinigen een goed
woord hebben, en weder terug te keren
tot het onderdeelsgewijze vervangen en
aanvullen der eenheden tot herstel van
de hechte samenhang in de onderdelen.
U WILLEN wij geenszins bewe
ren, dat op grond van voor
gaande overwegingen het
geen is geschied in de verkeerde
Achting ging. Integendeel, wij
hebben in de huidige conceptie een
waardevolle bijdrage geleverd en
de gevolgde methoden zijn groten
deels bepaald door de vereiste
spoed en de te «ei-vullen taak.
Generaal Calmeyer schreef in zijn
artikel in de „Nieuwe Haagsche Cou
rant van 30 mei j.l.: „Thans hinkt men
op twee gedachten door mobilisabele
troepen te organiseren en uit te rusten
voor een operatieve taak, die zü naar
internationale maatstaf niet kunnen
volbrengen.
Deze mening kunnen wij niet delen.
De omstandigheden hebben tot een
snelle opbouw van eenheden met een
scherp omlijnde, beperkte operatieve
taak gedwongen. Hierop was toch het de
fensiebeleid de laatste jaren bewust ge
richt. Een Pinken op twee gedachten
vermogen wij hierin niet te zien. Dat
de voor dit doel gevormde eenheden in
de „forward strategy" slechts ten dele
passen, dwingt ons een andere weg te
gaan volgen met een nieuw doel bewust
voor ogen.
Wij hopen slechts dat regering en
volksvertegenwoordiging er in zullen
slagen de voorliggende moeilijke weg t*
volgen en de vele hindernissen te na
men.
