ZONNIGE BEATRIX VEROVERDE
JUBELEND AMSTERDAM
Een algemeen onderzoek naar
onregelmatigheden met dossiers
niet uitvoerbaar
Meer allround politici in
Tweede Kamer
Mgr. Jansen sprak over de nood der kerken
In de sanatoria in Nederland
1200 lege bedden
Kroonprinses at kersen met persfotograaf
Ontroerende hulde aan vorstenhuis
Katholieke Jongerenraad
Vijf doden op de weg
Rotterdamse glazen in Helmond
Hartelijk applaus voor
prinses Wilhelmina
I?i -verband met de zaak-Schokking
Ministers antwoorden op vragen van
Eerste-Kamerlid
O.-Duitsland zegt leger
m te krimpen
Rhenense jongens
vonden zilverscliat
Weer een Zeppelin
boven ons lancl
Eerste pontificale H. Mis
in de kathedraal
GEEN LANDMIJNEN
MEER IN BORN
Het aantal recidive-gevallen neemt toe
Helder evenwichtig
werk van W illy Bom
MAANDAG 2 JULI 1956
PAGINA S
Ieder moet steentje
bijdragen
Leuke tafereeltjes
'db zal mijn best doen"
Spoufeest op de Sintelhaan
Gala-uitvoering in Stads
schouwburg
O
eslduitse socialisten
overleg af
Jeugd en woningnood
Gistermorgen heeft mgr. M. A.
Jansen van het bisdom Rotterdam
zijn eerste pontificale H. Mis op
gedragen in de kathedrale r.er.s
aan de Westzeedijk. Tijdens deze
ben vele Rotterdammers niet al
leen gelovigen, die behoren tot de
parochie van de H.H. Laurentius
en Ignatius, maar ook uit andere
Rotterdamse parochies de kerk
gevuld óm te luisteren naar de toe
spraak, die de bisschop na het
Evangelie hield naar aanleiding
van Kerkenbouwzondag. Om tien
uur nam de H. Mis een aanvang.
Mgr. Jansen werd geassisteerd bij
dit pontificale misoffer door mgr.
Van Hussen als presbyter-assistens
voorz. van de Stichting „Fonds
voor kerkenbouw" en door de vier
bouwpastoors in Rotterdam, name
lijk als troondiakens pastoor Lam-
pe O P. van de Dominicuskerk in
de city en past. Thoen O.F.M. van
Zuidwijk en als diaken pastoor
Groenen van Hoogvliet en sub
diaken pastoor Loerakker van
Pendrecht.
BENOEMINGEN
BISDOM ROTTERDAM
Juiste keuze
(Van onze Amsterdamse redactie)
Vele duizenden Amsterdammers hebben het eerste officiële bezoek van
H-K.H. prinses Beatrix zaterdag aan Amsterdam aangegrepen als een gelegen
heid om hun trouw en aanhankelijkheid te betuigen aan het vorstenhuis. Bur
gemeester d'Ailly van de hoofdstad had dit des ochtends bij de ontvangst
door de gemeente in de met Van Gogh's schilderijen „behangen" ®r02aal van
het Stedelijk Museum als eerste gedaan, toen hij in een toespraak tot het vor
stelijk gezelschap, waarbij zich tot aller verrassing ook de t>Üna 76-Jarige
grootmoeder van de troonopvolgster, H.K.H. Prinses Wilhelmina bevond, het
volgende zei: „Zonder aarzeling spreek ik uit, mij gedragen wetend door de
gevoelens van de gehele bevolking van uw rijk, dat wij in eerbied en vertrou
wen om uw troon geschaard staan, in u terugvindende de trouw en de begin
selen van vrijheid en recht, voor welke uw grote voorzaat. Peins Willem de
Zwijger, zijn leven gaf, en de opvattingen volgens welke wij willen leven en
waarin u ons een voorbeeld zijt. Juist nu majesteit, koninklijke hoogheid, na
kennisneming van de mededeling welke gij gisteren het licht hebt doen zien,
moest mij dit voorgaande van het hart en vergeef het mij, dat ik daaraan, met
de bescheidenheid welke daarbij geboden is, vrijmoedig toevoeg, (jat de be
volking van uw rijk, overigens uiteraard uw wensen eerbiedigend aan geen
commissie, welk dan ook, behoefte heeft gevoeld".
Zo moet ook de bevolking er over ge
dacht hebben, want iedere keer wanneer
het vorstelijk gezelschap zich in het open
baar vertoonde, klonken luid het gejuicn
en het geroep van „Leve de Koning
„Leve de Prinses" en „Leve ons vorsten
huis" op Prinses Wi.heimma mocm
het verlaten van het SwaeHJ* ont_
een hijzonder ^^^„^roonprinses,
vangst nemen. De hemilige door
dic zich ^.aar'weTzTer drukkc dag -
deze voor liaar wei zeer «-«broken
ze is minstens 12 uur bijna °naf,el ro
in touw geweest »he®"lldin^ nét ken
door haar ongedwonuen houding liet «jen
nen als een waar vorstenkind en daardoor
aller harten veroverde, werd herhaalde-
ïiik bejubeld en haar rit in een open auto
des middags van de Sintelhaan, waar zij
een sportfeest had bijgewoond, naar het
Kon. Paleis op de Dam, leek wei een
St Des avonds in de Stadsschouwburg was
dc spontane hulde van de gevulde zaal
een nieuwe demonstratie van aanhanke
lijkheid, waardoor Koningin Juliana zicht
baar ontroerd werd.
Dank zij de wijze waarop prinses Bea
trix als „eregast van Amsterdam", zoals
de burgemeester haar noemde, dit bezoek
beleefd heeft niets was haar te veel en
steeds opnieuw zag men haar brede, zon
nige lach was de dag vol van allerleuk
ste tafereeltjes. In het Stedelijk Museum
kon men de kroonprinses des ochtends
zien temidden van een groep vrouwelijke
raadsleden, met wie ze honderduit praat
te over haar „Roman holiday". Smakelijk
vertelde ze van haar avonturen in de
Eeuwige Stad, waar ze bij aankomst op
het vliegveld een grote menigte journalis
ten, fotografen eb filmreporters ontdetote.
Ze waren er echter niet voor mu, maar
voor Soekarno. die tegelijkertijd aan
kwam". In het Paviljoen Vondelpark,
waar het lawaai van een ongekend aantal
snorrende filmcamera's en klikkende en
blitzende fototoestellen de toespraken bij
na overstemde, was het de prinses die
met haar lach de situatie redde, toen een
cassette van een camera met veel rumoer
op de grond viel.
In de tuin van de ambtswoning van
burgemeester d'Ailly, waar na de „lo
pende lunch" kersen gegeten werden en
de fotopers in de gelegenheid werd ge
steld, opnamen te maken, verbrak prin
ses Beatrix het protocol, door met een
schaaltje kersen naar een fotograaf te
stappen ,U weet zich heel wat beter
te gedragen dan uw opdringerige en
brutale Italiaanse collega's", zo zei ze
en als een hommage aan de totopers
bood ze de sappige vruchten aan de
„plaatjesschieter" aan. Later m de na
middag, toen voor het Kon. Paleis op
de Dam een grootse sportoptocht voor
bijtrok en uit de groep wielrenners een
in rood-wit pak gestoken knaapje, dat
op een autoped-fiets meereed, afstapte
om de prinses een boeket bloemen aan
te bieden en daarna weer snel wegren
de, nep zij bet ventje terug om het te
bedanken. Bloemen kreeg de kroonprin
ses trouwens veel. „Het ene boeket is al
mooier dan het ander", zei ze een keer
een beetje aangedaan door al die hulde.
Na de Plechtigheden in het Stedelijk
Ken koniKP*v"AVondéffk!
keerden koningin Juuana prinses wilhel
mina en prins Bernhard naar <4n„c+diik
terug. „Nog een plezierige dag Trix" zei
de prins bij het afscheid. De prinses stknte
met het bestuur van de Sika 7stapte
kende Instituten voor Kistend*,
Amsterdam) in de fraaie directiebcm+S m
de Kon. Shell, de DiUgemg?envoora?
gegaan en gevolgd door vijf wherries
geroeid door leden van Amsterdamse roö-
verenigingen, werd naar de ambtswoning
van de burgemeester aan de Herengracht
gevaren. Vanaf de bruggen werd de in een
modieus alpaccagrijs tailleur geklede
prinses door de Amsterdammers toege
juicht.
De vijftienjarige dochter Antoinette yan
mi-, d'Ailly bood prinses Beatrix op net
bordes een tegel met het stadswapen aan.
Meisjes in hagelwitte schorten, leerlingen
van de vier huishoudscholen in de hoofd
stad, waren uitverkoren om de lunch op
te dienen en de prinses tastte smakelijk
toe. Wethouder De Roos, gemeentesecre
taris Spruyt en perschef Mijksenaar fun
geerden voor haar als „obers".
In de kamer van de burgemeester kout-
j® H.K.H. later met de vijftig afgevaar-
'eden van de jeugd-, kunst-, studenten-
jlaa sportorganisaties, die aan de lunch
ziin t," deelSenon,en. Het gezellig samen-
biokfiwfrï °PSelnisterd door stemmige
Nederl»'muziek. Een bestuurslid van de
ÏEstonto E^s,®sPera.ntistenvfi:enlging „La
een fotoh t e toekomst is ons)bood
trachtte beia^ °v.er Nederland aan en
ster op te SSSf ,ngr van de troonopvolg-
„Ik zal mijn Wij" v"or het Esperanto.
st doen zei de prinses.
Na het kerseneten hu
de tuin reed prinses r'L ,vlJvert]e in
vier paarden getrok^^1* ln<?oor
het Amsterdamse Studentenkoro^'beee11
leid door een bereden escadiT? van
Amsterdamse stud®ntenverenigin" naar
de Sintelbaan op het Olympia^elit. "bI-
gunstigd pPn jile zomerweer
werd daar een door de Nederlandse
Jeugdgemeenschap verzorgde sportkalei
doscoop aangeboden. Leden van sportver
enigingen uit het gehele jand de
streerden voor de koninklijke gaT di
verse balspelen, langemat- en taflisprfn.
gen en ritmische gymnastiek Vol bewon
dering volgde de prinses de knappe tech
nische springstaaltjes. Bij de samenzang
heel toepasselijk werd „De grote zon"
van Guido Gezeile gezo-ngen deed
fi.R.H. dapper mee Weer kon men ge_
+nvo?n. v?n haar uitbundige lach, toen
xijoens het improvisatiespel een ouder-
ES. v f°tograaf met de zwarte doek over
LLj1 21011 voor de officiële tribune
opstelde om ook daarvan een „gefingeerd"
plaatje te maken. Het feest werd besloten
met volks, en kringdansen, waarna de
frjfc- volksdansclub „Marijke" uit Haar
lem de prinses een veidfooeket offreerde.
Laura ten Kate bood prinses Beatrix
een miniatuur model aan van een schrijf
bureau, bestemd voor haar werkkamer in
Leiden. De kroonprinses dankte hartelijk
voor dit aardige ges'chenk.
„Wij zijn voor het merendeel leeftijd
genoten zo zei ze. ,,We zullen elkaar
moeten kennen en vertrouwen, opdat we
d" ltd ^er ïaren> wanneer wij voor
vraagstukken komen te staan,
deze samen kunnen oplossen. Sommigen
ma" *0I1u nemen nu al actief deel aan het
matschappelijk leven, anderen bereiden
.daarop voor. Het spreekt vanzelf, dat
1VIJ ieder op onze post ons steentje zullen
moeten bijdragen tot de welvaart en het
geluk van ons volk. Deze kennismaking
mag een succes genoemd worden, als van
daag een basis is gelegd voor de verwe
zenlijking van deze gedachte".
In het Kon. Paleis verkleedde de prin
ses zich om vervolgens in een gebloemd
zomertoiletje met los daarover een licht
blauwe mantel, op een zetel voor een
ligusterhaag op de „kleine steentjes" te
genieten van de kilometerslange sportop
tocht, waarin een tiental muziekkorpsen,
zes praalwagens, de diverse sporttakken
uitbeeldend en vele duizenden jeugdige
sportbeoefenaren meereden en liepen. De
grote groep wandelaars verraste de prin
ses door breed met witte zakdoekjes te
zwaaien. Een aantal jagers met de meute
een praalwagen waarop schermsters met
elkaar duelleerden en een groepje „droog
zwemmende" kinderen, trokken vooral de
belangstelling van de prinses, die diep
onder de indruk kwam van deze unieke
demonstratie.
Het officiële bezoek werd besloten met
de gala-uitvoering in de Stadsschouw
burg, waar het London's Festival Ballet
een magnifieke uitvoering gaf o.a. van het
ballet „Hommage a une princesse". dat
ook voor Grace Kelly in Monaco ver
toond is. Koningin Juliana was gekleed
in een lichtblauwe robe met rose-blauwe
stola en de prinses droeg een grijsblauw
avondtoilet. Beiden waren getooid met
diamanten sieraden, waaronder een dia
deem. De met tal van hoofdstedelijke pro
minente gasten gevulde zaal was versierd
met boeketten pioenrozen, terwijl de ko
ninklijke loge opgesmukt was met gele en
rode gerbera's en rose rozen. Voor de aan
vang van de voorstelling droeg de acteur
Johan Schmitz een speciaal ter gelegen
heidvan het bezoek door de journalist E.
Werkman geschreven vers voor, waarvan
de laatste couplet luidde:
„Prinsesse Koningskind, geboren hoog
verheven,
De hoge taak die U na vele jrren
wacht.
Schenkt U een Koningskroon: wat
kunnen wij geven,
Wat heeft de Keizerskroon Uw hoogheid
toebedacht?
Wees welkom, en aanvaard uit onze
oude handen.
Gij, dochter van een groot en roemrijk
voorgeslacht,
De Kroon van Amsterdam, hoofdstad
der Nederlanden:
Oranje, Amsterdam: Uw schoonheid,
ónze pracht."
De dag loopt ten einde; met Prins
Bernhard verlaat H.K.H. Prinses
Beatrix het Paleis op de Dam om
zich naar de Stadsschouivburg te
begeven.
Een algemeen onderzoek naar nnreeel
matigheden met stukken als de onfeJ-
havige is niet u.tvoerbaar te achten De
zuiveringsdossiers worden i„ de archie_
ven van de departementen bewaard De
kans, dat afschriften daarvan aisnig in
handen van onbevoegden zouden komen,
is tot een minimum gereduceerd. Aldus
heeft de minister van binnenlandse zaken,
mede namens de minister van Justitie,
geantwoord op vragen van het lid van
de Eerste Kamer, de heer De *os van
Steenwflk, over het z.g. d°ss>er brtreffen-
de de burgemeester van s-G
Met het in de door de vragensteller
genoemde dossier zijn kennelijk
stukken uit het zuiveringsdossier eI1
politieke strafdossier van de °PPer^a
meester van de staatspolitie H. Kore
in welke stukken onder meer gegeven
zijn vermeld met betrekking tot het op
treden in 1942 van de toenmalige burge
meester van Hazerswoude inzake de
arrestatie en ter beschikkingstelling van
de Sicherheitsdienst van een aldaar
ondergedoken joods gezin, aldus de mi
nisters.
Bij het ter zake ingesteld onderzoek
kon worden vastgesteld, dat de stukken
zich bevonden in het archief van het
bureau zuivering van de afdeling politie
en van het bureau bijzondere rechtsple
ging van het ministerie van justitie en
dat, vermoedelijk in het begin van 1952,
deze ter inzage zijn verstrekt aan de na
dien met ingang van 1 februari 1952 ont
slagen hoofdcommissaris van politie te
s-Gravenhage. De laatste heeft van een
dezer stukken, te weten van de verklaring
van eerderbedoelde burgemeester, be
rustende in het zuiveringsdossier-Koren,
foto-kopieën laten vervaardigen.
Niet is gebleken noch zijn aanwijzingen
aanwezig, dat de hoofdcommissaris foto-
Kopieën aan derden heeft verstrekt of op
andere wijze aan de inhoud daarvan be
kendheid heeft gegeven.
Gezien het grote aantal personen even
wel, dat destijds uit hoofde van hun
functie rechtstreeks of zijdelings be
moeiing heeft gehad met de behandeling
van zuiveringsaangelegenheden of met de
opsporing, vervolging en berechting van
politieke feiten uit de bezettingstijd, als
mede de ervaringen in de aangelegenheid,
welke thans in het geding is, kunnen de
ministers de vraag, of rekening moet
worden gehouden met de mogelijkheid,
dat nog meer dossiers uit de zuiverings-
hd in verkeerde handen zijn gekomen,
as niet ontkennend beantwoorden.
wijzen
De Oostduitse regering heeft bekend ge-
£7..™ strÜdkrachten met
30.000 man zal verminderen en dat het
Oostduitse leger in de toekomst 90 000
man sterk zal zijn.
Tegelijkertijd maakte Radio-Oost-Ber-
ljjn een brief bekend, van de Oostduitse
communistische partij aan de Westduit-
se sociaal-democraten, waarin een beroep
werd gedaan op „onze kameraden" om
soortgelijke voorstellen in West-Duitsland
te doen.
De communisten stelden tevens bespre
kingen met de sociaal-democraten voor
ten einde te voorkomen, dat de dienst
plichtwet, ie, naar men verwacht deze
week door de Bondsdag zal worden goed
gekeurd, wordt aangenomen.
De Westduitse sociaal-democraten
hebben dit aanbod gisteren zonder meer
van de hand gewezen. Een socialistisch
woordvoerder verklaarde naar aanleiding
van de aangekondigde vermindering van
het Oostduitse leger, dat niet na te gaan
is of het hier al dan niet een propagan-
damaatregel betreft.
„Nu zijn we rijk, pa", riep de achtjarige
zoon van de heer W. Bovenschen te Rhe-
nen, toen hij thuis kwam met de broek
zakken vol zilveren rijksdaalders guldens,
halve guldens, kwartjes en dubbeltjes.
De heer Bovenschen vertrouwde het
zaakje echter niet al te best. Hij onder
vroeg zijn zoon en toen bleek, dat hij met
zijn kornuiten op een puinhoop bij het sta
tionsemplacement, waar gewerkt wordt
aan de aanleg van de Noord-Zuid verbin
ding Oss-Rhenen-Amersfoort, een oude
blauwe etenspan had gevonden vol zilver
geld.
Vader en zoon gingen de pan samen op
halen. Thuis gekomen telde de heer Bo
venschen de reeds half geplunderde in
houd van de „zilverpan". Hij kwam nog
tot ruim 700.
Hij waarschuwde onmiddellijk de politie.
Ettelij» jongelui, die ook aan de schat-
graverij hadden meegedaan, hebben hun
buit al teruggebracht op het politiebureau.
Intussen staat al vast, dat het puin, waar
in zich deze „dure" pan bevond, afkom
stig is van een gesloopte schuur in de
ondier de gemeente Rhenen behorende
buurtschap Achterberg welke moest wor
den afgebroken om ruim baan te maken
voor de nieuwe verkeersweg.
(Van onze correspondent)
In de zaterdag te Utrecht gehouden
vergadering van de Katholieke Jongeren-
raad heeft de politieke situatie in het
Katholieke kamp een uitvoerig punt van
gesprek en discussie uitgemaakt. Het on
derwerp werd ingeleid door een rede van
de heer J. Beenakker over de resultaten
van de jongste verkiezingsstrijd. Na ge
constateerd te hebben, dat de verkiezin
gen in een voor de K.V.P. gunstig klimaat
zijn verlopen waaraan niet voor het minst
het goede resultaat te danken is, bracht
spr. enige desiderata naar voren. Zo
merkte hij op, dat de meerderheid van de
nieuwe figuren in de K.V.P-fractie voort
gekomen is uit de kringen van de maat
schappelijke organisaties, sterker nog,
dat het grotendeels vrijgestelde krachten
van deze organisaties waren. En dit ter
wijl onder de terugkerende figuren hun
aantal reeds zeer groot is. AI met al kan
gesteld worden aldus spreker dat
ongeveer 1/3 deel van de KVP-fractie uit
functionarissen van nict-politieke organi
saties bestaat. Hjj achtte dit bedenkelijk.
De heer Beenakker zou in hun plaats
liever wat meer allround politici zien ge
kozen. mensen, die van de politiek een
vak. een kunst hebben gemaakt, die het
politieke terrein als een geheel zien en
daardoor minder het risico lopen van de
beroepsblindheid van de specialist, die al
tijd weer resulteert in het scheppen van
weer nieuwe vergeten groepen. Mensen
bovenal, die in staat zijn de politiek weer
voor het volk te doen leven.
Naar aanleiding van dit betoog ontspon
zich een geanimeerde gedachtenwisseiing,
waaruit bleek dat het merendeel van de
woordvoerders het met de inleider eens
was, al werd ook door enigen de nood
zakelijkheid van de bemoeienis van de
sociale organisaties met de politiek op
grond van praktische feiten verdedigd.
De tweede spreker. de heer Cosijn, be
pleitte de noodzakelijkheid van aanpassing
van het onderwijs, meer in het bijzonder
het middelbaar onderwijs, aan de nieuwe
maatschappelijke ontwikkeling. Vervol
gens brak hij een lans voor do jeugd en
voor 'n krachtiger woningbouwbeleid, dat
meer in het bijzonder rekening houdt met
de jongelieden.die wensen te huwen, maar
in de huidige situatie jarenlang moeten
wachten om aan een passende woning te
komen.
Wat dit laatste betreft constateerde de
heer Cosijn, dat 'net woningbeleid in Ne
derland volkomen gefaald heeft en dat
juist de jongeren het recht hebben dit
luider te zeggen dan wie ook, omdat de
ze groep het eerste en het ernstigste
slachtoffer is. Verbetering achtte spreker
alleen mogelijk, wanneer aan verschillende
eisen wordt voldaan, zoals het invoeren
van nieuwe produktiemethoden, beteuge
ling van de prijzen- en winstmarges in de
bouwnijverheid, opheffing van alle ambte
lijke voorschriften, die een vlotte en snel
le woningproduktie in de weg staan, over-
heidsgaranties voor de investeringen, die
nodig zijn om te komen tot een modern
Nederlands bouwbedrijf.
Ook deze rede gaf aanleiding tot over
vloedig vrijwel geheel goedkeurend com
mentaar.
In het debat mengde zich tenslotte ook
nog het Tweede Kamerlid, de heer W.
Andriessen, die er op wees, dat het ver
keerd is alle heil voor de woningbouw te
verwachten van de minister of de lands
regering. Ook de gemeenten hebben in de
ze een grote taak te vervullen en kun
nen in dit opzicht méér dan geschiedt.
Zij zijn o.m. in staat door opheffing van
belemmerende beoerkingen de bouw van
houten of houtrijke huizen te bevorderen
o.a. door het verstrekken van garanties
voor de premie.
De ter vergadering aanwezige voor
zitter van de KVP, mr. v. Doorn, zegde
overweging en bestudering van deze kwes
ties toe in de centrale leiding van de KVP.
Zaterdagmiddag is bij een verkeers
ongeval te Jelsum (Fr.) de 55-jarige me
vrouw T. Bakker, echtgenote van het
hoofd van de christelijke school te Stiens,
om het leven gekomen. Mevrouw Bakker
reed van het fietspad de oversteekplaats
op en lette daarbij niet voldoende op een
uit de tegenovergestelde richting komen
de autobus. Ztj botste tegen de bus op en
werd op slag gedood.
Te Asten is zaterdagmiddag het zeven
jarige dochtertje uit het gezin A. van den
Waarsenburg bij het plotseling overste
ken van de straat door een personenauto
aangereden en op slag gedood.
Op het kruispunt Julianalaan—Prins
Hendrik IH-laan te Breda is de heer H.
Schrave zaterdagmiddag in botsing geko
men met een andere wielrijder. De 68-
jarige heer moest met een zware hoofd
wond en een hersenschudding naar het
St.-Ignatiusziekenhuis worden vervoerd.
Daar is hij dezelfde avond overleden.
De 63-jarige S. de Vries is zondagmid
dag op de Westhavenweg in Amsterdam
verongelukt. Volgens de politie maakte
hij zonder een teken te geven plotseling
een zwenking naar links met zijn brom
fiets en werd door een hem achterop ko
mende personenauto aangereden. Bij aan
komst in het Wilheiminagasthuis. moest
men 's mans dood constateren. Waar
schijnlijk wilde hij op het ogenblik, dat
hij werd aangereden zich naar de over-
Tijdens de middag heeft H.K.H. ten hut-
ze van Burgemeester d'Ailly een lopen
de luch gebruikt, u-aar vele afgevaardig
den van jeugdgroepen mede aanwezig
waren. Na afloop gebruikte men in de
tuin van de ambtswoning het fruit en
dc koffie. De Prinses liet zich de kersen
goed smaken.
zijn
kant van de straat begeven om
vrouw, die daar liep, op te halen.
Op de Kanaaldijk in Koedijk is zondag
avond de 42-jarige echtgenote van de ar
beider W. Mudde uit Santpoort om het
leven gekomen. Zp zat by haar man ach
ter op de motor, maar viel daar af toen
op een gegeven ogenblik een van de ban
den sprong. Zij liep een schedelbasisfrac-
tuur op, en overleed na enkele minuten.
Haar man bleef ongedeerd.
Deze maand of uiterlijk de eerste week
van augustus, zal men boven ons land weer
eens een Zeppelin kunnen aanschouwen,
iets dat in 23 jaar niet mogelijk is geweest.
Van Keulen uft zal een Amerikaans lucht
schip van 52 meter lengte naar ons land
worden gevlogen, waar het gevaarte ge
durende een tweetal maanden voor recla
medoeleinden gebruikt za] worden. Twee
motoren zorgen voor een maximumsnel-
i heid van 100 km. Het luchtschip, dat wordt
gevlogen door de Amerikaan Charles
Probst, kan zes passagiers vervoeren.
van hoogconjunctuur niet in staat zijn
behoorlijke kerken te bouwen? Het is een
van de zware opdrachten die wij", aldus
mgr. Jansen, „in deze tijd hebben".
Hij sprak zijn dankbaarheid uit voor
alles waf tot nu toe tot stand was ge
bracht. Maar het is onvoldoende. De bis
schop wees er op. dat niet alleen diege
nen die nog niet over een behoorlijke
parochiekerk beschikken moeten offeren
voor de kerkenbouw, maar ook zij die
"vl A Gebold Viph- reeds deel uitmaken van een kerk die
gedenkwaardige plecntlgneiu waardig en goed genoemd mag worden.
„Er is zoveel geschreven en gezegd over
de kerkennood. Laten wij nu eens tot de
daad over gaan".
Als bouwpastoor in Leiden collecteerde
toen nog deken Jansen op Kerkenbouw-
intrek kan nemen, maar meestal als laat. I zondag zelf in zijn parochie om toch maar
ste. Zouden wij dan werkelijk in een tijd j vooral te benadrukken de belangrijkheid
van voldoende Godshuizen. „Door een
persoonlijk offer", zo zeide hij, „zal men
de Goddelijke zegen over parochie en
gezin afroepen. Wees en durf edelmoedig
te zijn", zo besloot hij zijn toespraak.
Na de noodlottige ontploffing van een
landmijn te Bom, waarbij drie personen
werden gedood, werd rekening gehouden
met de mogelijkheid dat er nog meer land
mijnen ter plaatse in de grond verborgen
konden zitten, als onderdeel van een door
de Duitsers aangebrachte tankversperring.
De hulpverlenings- en opruimingsdienst
uit Barneveld heeft de vorige week te
Born een grondig onderzoek ingesteld op
de Postweg en omgeving. Er werden ech
ter geen landmijnen of andere projectielen
meer aangetroffen.
De bisschop, staande op het priester
koor, vestigde er in zijn preek de aan
dacht op, dat er in het bisdom Rotterdam
vele noodkerken waren. In het komende
naiaar komen er weer meer van derge
lijke Godshuizen bij. „Christus'zo zei-
de hii „die onder ons wil leven is Zeit
het slachtoffer van de heersende woning
nood. En daarbij komt, dat Hij ^ooit de
eerste is die in een nieuwe wijk Zijn
Z. H. Exc. Mgr. M. A. Jansen, Bisschop
van Rotterdam, heeft benoemd tot kape
laan te Voorburg (H. Martinus). de wel-
eerw. heer A. A. M. Weniholt, die kapelaan
was te Rotterdam (H. Joseph); tot kape
laan te Rotterdam (H. Joseph) de weleerw.
heer N. M. Nooy, die kapelaan was te
Rijswijk (H. Bonifatius).
(Van onze Utrechtse redacteur)
Dp daling van ziekte- en sterftecijfers
betreffende de tuberculose in Nederland,
zette zich ook in 1955 voort. Deze terug
gang stelt degenen, die zich met de be
strijding van de7-c ziekte bezig houden
echter ook voor nieuwe vragen en pro
blemen. Mogen wij het verdwijnen van
de tuberculose tegemoet zien of moeten
wij rekening houden met het nog lang
durig blijven bestaan van een tubercu-
lose-residu, met alle risico's, die daaraan
zijn verbonden? Zal het bevolkingsonder
zoek in zijn huidige vorm op de duur
rendabel blijven of moet men gaan den
ken aan een meer gericht onderzoek van
bevolkingsgroepen? Waar ligt de oplos
sing voor het probleem van het toene
mend aantal lege sanatoriumbedden?
Wat kan worden gedaan om het aanzien-
Pastoor Franciscus van Oort van de
H. Hartkerk aan de Bindersestraat in
Helmond, het kleine fabrieksstad] e, dat
zijn beslotenheid voor de technische ont
wikkeling in industrie en nijverheid niet
heeft kunnen redden, zal zaterdagmorgen
wel tot de merkwaardige ontdekking zijn
gekomen, dat zijn nieuwe bakstenen kerk
meer artistieke mogelijkheden bezit, dan
hij zelf ooit vermoed zou hebben. Toen
hij verleden jaar op waardige wijze af
scheid had genomen van de oude paro
chiekerk, verderop in de stad gelegen,
omdat deze moest worden afgebroken,
een hardnekkige vraatzucht van een min
derwaardig soort houtinsect is daarvan
de oorzaak en hij op feestelijke wijze
met zijn kapelaans en gelovigen de gloed
nieuwe kerk van architect H. W. Valk
uit Den Bosch aan de rand der stad in
gebruik nam, was hij 'sLieven heerke,
alle Heiligen, weldoeners en parochianen
dankbaar en viel de dubbelzware last van
„afbraak en tegelijke bouwpastoor" van
zijn schouders. Het voornaamste was er,
de kerk; de rest zou wel vanzelf komen.
Onder die rest bevindt zich thans de
nog jonge Rotterdamse schilderes Wil
ly Bom. Zelf geen vreemde in deze
streek van Brabant, kwam zij terecht
in een actie die de veerfraaiing van de
nieuwe kerk voorstaat. Het gebouw, dat
intiem en warm aandoet, is uitgevoerd
in een bijzonder fraai soort baksteen en
heeft tot nu toe ramen die uit gekleurd
glas bestaan. Achter het priesterkoor
met het sobere altaar onder de ruime
vieringstoren zijn zolang de ramen ge
plaatst uit de oude kerk van Kuypers,
die moest worden afgebroken. In een
van de zijkapellen naast het altaar, zit
nu sinds zaterdagmorgen een glas-m-
lood raam van Willy Bom. Haar eer
ste officiële apdracht op dti gebied. En
het was juist wat in die kerk juist pp
die plaats nodig was.
De kerk is een compromis tussen mo
derne vooruitstrevende en Romaans-go-
tische vormen. Met een merkwaardige
speelsheid valt het licht binnen in de
ruimte die, ofschoon nog altijd vele hon-
derden kan bevatten, niet massaal en on-
gebonden aandoet. Ook een pastoor moet
roeien met de riemen die hij heeft. Daar
om zullen de doodgewerkte ramen achter
het priesterkoor er voorlopig wel blijven
zitten al passen zij eigenlijk niet in de
kerk Maar een verlichting is het raam
van Willy Bom. Het stelt de figuur van
O L Vr van Binderen voor en is over
wegend uit variaties blauw en groen
blauw glas opgetrokken in een zeer so
bere en evenwichtige stijl. Het glas is
voor een klein gedeelte slechts gebrand;
d.w.z die gedeelten, die voor de teke
ning van figuren noodzakelijk zijn. Het
gebruik van een dergelijk soort raam kan
echter gevaarlijk zijn, omdat de kleuren
te transparant dreigen te worden en de
vorm te los. Daarom is het bijzonder
moeilijk de juiste keuze van het onge-
gebrande glas te maken. De keuze voor
de Helmondse kerk is juist gebleken. Het
raam sluit niet de buitenwereld af, maar
geeft een speciaal contact met het dag
licht. dat nodig is om een goede helde
re sfeer te krijgen.
lijk recidive-vraagstuk nader t°t een °P-
lossing te brengen?
Dit alles staat te lezen in het jaarver
slag van de Kon. Ned. Centrale Vereni
ging tot bestrijding der tuberculose en
in de vrijdag te Utrecht gehouden alge
mene vergadering ging de voorzitter, dr.
M. R. Heynsius van den Berg uit Amster
dam, nader op deze zaken in.
Het sterftecijfer van t.b.c.-patiënten is
gedaald van bijna 200 in 1900 tot 7.5 in
1954 en in 1955 tot 6,6 per 100.000 inwo
ners.
DP daling van het ziektecijfer is niet
zo spectaculair, want in 1955 werd nog
bij 81 per 100:000 inwoners een nieuw ge
val van t-b.c. ontdekt tegen 106 in 1954.
Dit betekent nog bijna 9000 gevallen van
onbekende t.b.c. vorig jaar.
In de laatste 5 jaar is de sterfte aan
t.b.c. op 1/3 teruggelopen, maar het ziek
tecijfer nog niet op de helft.
De laatste tientallen jaren is het merk
waardige feit te constateren, dat t.b.c. hoe
langer hoe meer een ziekte van de oudere
generatie is geworden, want terwijl de
sterfte onder de 30 jaar sinds 1949 van
100 pet tot 10 pet is teruggelopen, is die
teruggang boven de 30 jaar slechts van
100 tot 40 pet. In diezelfde jaren vermin
derde het ziektecijfer beneden 30 jaar tot
de helft, maar van ouderen slechts tot
3/4.
Een belangrijke factor bij het teruglo
pen van deze ziekte is, dat het gevaar
voor besmetting van de mens door tu
berculeus rundvlees sinds 1 mei 1956 in
geheel Nederland is opgeheven. De t.b.c.
bij het rundvee was toen in ons land
uitgeroeid.
Voor wat de nieuwe problemen betref^,
wees de voorzitter op het groot aantal
lege bedden in sanatoria, vooral in die
voor jeugdige patiënten, waardoor deze
inrichtingen in financiële moeilijkheden
dreigen te komen. Er zijn thans ir Neder
land ongeveer 1200 lege bedden in de
sanatoria nog afgezien van de 200 bedden
di» door opheffins van enkele kleinere
inrichtingen zijn komen te vervallen.
Het opnemen van patiënten uit andere
landen, die nog plaatsgebrek hebben.,
stuit nog steeds op blijkbaar onoverko
melijke financiële moeilijkheden.
Een tweede moeilijkheid is. dat vele
patiënten zonder geldige reden de sana-
toriumverpleging afbreken en daardoor
hun omgeving aan besmettingsgevaar
bloot stellen. Dit is in 1 op 4 gevallen,
in enkele sanatoria zelfs 1 op 2. Het aan
tal patiënten, dat na enige tijd opnieuw
ziek wordt, neemt eerder toe dan af.
Over de oorzaken verkeert ïnen nog in
het onzekere.
Tenslotte merkte dr. Heynsius van den
Berg op, dat een goede nazorg nog
steeds het stiefkind van de t.b.c.-bestrij-
ding nodig is.
Dr. C. R. N. F. van Joost hield een
voordracht over: „De huidige fase van
de tuberculosebestrijding in Nederland".
