ONS RADIO-PROGRAMMA Utrecht liep „St-Sebastiaan" mis KRUISWOORD-PUZZEL M' LH m m m'wPmP "Ifsf lil m m m ui m mm V0DR30HG Armada - Armageddon ABBEITQW VI OM) DE TWAALFDE SLAG jtji 9awP 11 UB IP Ël 81511 H ip 9 Él 9 9 9 11 Zondagavond 7 augustus 1588: DE HEILIGE YAN DE WEEK HET GRABBELTONNETJE BRIDGERUBRIEK WÜ jg Cantor uit New-York naar ons land ver trokken Brief van Franse kunsthandel kwam bij conservatorium terecht Wm9m m ül fP IP WwW j§ m t 10 augustusSt.-Laurentius Hondsdagen ZATERDAG 4 AUGUSTUS 1956 PAGINA 6 B. M. R S. B. M. R S. NED. GEZANT IN SYRIë De goedkope transatlantische reizen mz. m>. Wi. ipjl mm 'wk mm \'"7h CORRESPONDENT! E-AURES: POSTBUS 8, HILVERSUM ZATERDAG 4 AUGUSTUS Uitzending vanuit Eng. Transit Camp te Hoek Tan Holland. Golflengte 25 meter. 22.00 uur: Verzoekpaten. 23.00 uur: De Baard speelt. 23.15 uur: Muziekland. 23.4'5 uur: Vervolg verzoekplaten. 01.00 utir: Sluiting. ZONDAG 5 AUGUSTUS HILVERSUM I, 402 m. 8.00 VARA, 10.00 VPRO, 10.30 IKOR, 12.00 AVRO, 17.00 VARA, 20.00—24.00 VARA. 8.00 Nws. en postduivenber. 8.18 Weer of geen weer. 9.45 Caus. 10.00 V. d. jeugd. 19.30 Oecumenische kerkdienst. 12.00 Theaterork. 12.30 Sport en postduivenber. 12.35 Even afre kenen, Heren 12.45 Piano. 13.00 Nws. 13.05 Meded. 13.10 V. d. militairen. 14.00 Boekbespr. 14.20 Kamerork. 15.20 Caus. 15.30 Amus.muz. 16.10 Ritm. muz. 16.30 Sport. 17.00 Gramm. 17.30 V. d. jeugd. 17.50 Nws. en sport. 18.05 Sport. 18.30 Lichte muz. 19.00 Discussie. 19.35 Cabaret 20.00 Nws. 20.05 Radioscoop-Reflex. 20.55 Caus. 21.10 Lichte muz. 21.50 Radiojourn. 22.00 Gramm. 22.30 Idem. 23.00 Nws. 23.15 Act. 23.2524.00 Gramm. HILVERSUM II, 298 m. ».00 NCRV, 8.30 IKOR, 9.30 KRO, 17.00 NCRV, 19.45—24.00 KRO. 8.00 Nws. en weer. 8.15 Orgel. 8.30 Vroeg dienst. 9.30 Nws. 9.45 Gramm. 9.55 Pontificale hoogmis. 11.30 Gramm. 11.40 Kamerork. 12.20 Apologie. 12.40 Instr. trio. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nws. en kath. nws. 13.10 Lichte muz. 13.40 Boekbespr. 13.55 Groot koor en omr.ork. 14.25 Gramm. 16.15 Sport. 16.30 Vespers. 17.00 Christ. Geref. kerkd. 18.30 Gewijde muz. 19.00 Nws uit de kerken. 19.05 Boekbespr. 19.15 Kamerkoor. 19.30 Caus. 19.45 Nws. 20.00 De gewone man. 20.05 Lichte muz. 20.25 Act. 20.35 Caus. 20.45 Instr. trio. 21.10 Hoorspel. 22.10 Gramm. 22.45 Avondgebed. 23.00 Nws. 23.15—24.00 Gramm. Uitzending vanuit Eng. Transit Camp te Hoek Tan Holland. Golflengte 25 meter. 22.00 uur: Een beetje anders dan gewoon. 22.45 uur: Weense muziek. 23.15 uur: Muziek voor de jeugd. 23.45 uur: Verzoekplaten. 00.30 uur: Sluiting. Engeland. BBC Home Service, 330 m. 12.25 Caus. 12.55 Weerb. 13.00 Nws 13.10 Caus. 13.30 Gramm 14.00 Boekbespr. 14.30 Ork.conc. 15.30 Discussie 16.30 Gramm. 16.45 Amerikaanse nieuwsbrief 17.00 Voor de kind. 17.55 Weerb. 18.00 Nws 18.15 Lichte muz 19.00 Krit. 19.45 Kerkdienst 20.25 Liefdadigiheidsoproep 20.30 Hoorsp. 21.00 Nws 21.15 Caus. 21.30 Klankb. 22.30 Gitaar 22.50 Epiloog 23.0023.08 Nws en weerb. Engeland. BBC Light Progr., 1500 en 247 m. 12.05 Verz.progr. 13.15 Gramm. 13.45 Hoorsp. 14.15 Lichte muz. 14.45 Twintig vragien 15.15 Hoorsp. 16.00 Lichte muz. 17.00 Gramm. met interv. 18.00 Hoorsp. 18.45 Lichte muz. 19.00 Nws en journ. 19.28 Bèr. 19.30 Gevar. muz. 20.30 Samenzang 21.00 Gevar. progr. 22.00 Nws 22-15 Caus. en nyms. 22.30 Ritmise miiz. 23.15 Orgel 23.50 Progr.overz. 23.55—<24.00 Nws. N D.R./W.DJt., 309 m. 12.00 Omr.ork. 13.00 Nws 13.10 Amus.muz. 14.35 Lichte muz. 15.00 Ofperaconc 16.30 Dans- muz. 18.15 Symf.ork. en sol. 18.45 Bariton en piano 19.00 Nws 20.00 Operetteconc. 21.45 Nws 22.15 Dansmuz. 23.15 Lichte muz. 24.00 Nws 0.05 Symf.ork. en sol. 1-154.30 Gevar. muz. Frankrijk. Nationaal Programma, 347 m. 12.00 Gramm. 13.00 Nv/s 13.20 Hoorsp. 15.30 Isoline, sprookje 17.18 Gramm. 18.00 Ork.conc. 19.30 Gramm. 20.05 Lichte muz. 20.35 Klankb. 21.35 Festival van Viehy. 23.4524.00 Nws. Brussel, 324 en 484 m. 324 m. lil.00 Mozarteum-ork. en sol. (Om 12.30 Weer ber.) 13.00 Nws 13.15 Voor de sold. 14.00 La Forza del Destine opera (4e en 5e akte) 15.30 Gramm. 17.15 Sport 18.00 Gramm. 18 30 Godsd. halfuur 19.00 Nws 19.45 Gramm. 20.00 Hoorsp. 20.35 Beiaardspel 21.00 Omr.ork. en sol 22.00 Nws 22.15 Veilig rijden 23.00 Nws 23.05 Gramm. 23.2024.00 Dansmuz. 484 m. 1-2.15 Gevar. muz 13.00 Nws 13.10 Verz.progr 14.30. 15.00 en 16.00 Gramm. 17.00 Nws 17.05 Gramm. 17.15 Voor de sold. 17.45 Gramm 19 00 Kath. uitz. 20.00 Relais v. Frankrijk: 1. Chan sons, 2. Hoorsp. 3. Lichte muz 21.15 Gramm. 22.00 Nws 22.15 Lichte muz. 22.55 Nws 23 00 Lichte muz. 23.55 Nws. BBC. Uitzending voor Nederland 8.008.16 Eng les voor beginnelingen les 75, deel 3, en een uitspraakles. (Op 464 en 42 m.). 17.4518.15 Nws, Londens Radiodagboek Eng. geschiedenis. (Op 224 en 41 m.i. MAANDAG 6 AUGUSTUS PïtXJ?118™ 1' 402 m 7.00—24.00 AVRO. 7.00 Nws. 7.10 Gym. 7.20 Gramm. 8.00 Nws. nlc 910 V' d- vrouw. 9.15 Gramm. Tï Waterst. 9.40 Morgenwijding. 10.00 Gramm. Yvrouw- H.15 Gramm. 11.45 Voordr. in on muz. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.50 13.15 14.00 16.00 17.35 18.00 12.33 V. h. platteland. 12.43 Gramm. Ronde van Nederland, rep. 13.00 Nws. Meded. 13.25 Lichte muz. 13.55 Koersen Gramm. 14.10 Gevar. progr. 14.55 Gramm. Caus. 16.15 Gevar. progr. 17.05 Gramm. Piano. 17.50 Rep. Ronde v. Nederland. Nws. 18.15 Orgel. 18.30 Dansmuz. 19.00 Amus. muz. 19.30 Gramm. 20.00 Nws. 20.05 Lichte JÜc^r' 20.50 Caus. 21.00 Opera. 21.55 Radiojourn. 22.05 Lichte muz. 23.00 Nws. 23.15 Koersen en act. 23.2524.00 Gramm. HILVERSUM II, 298 m. 7.0024.00 NCRV. 7.00 Nws. 7.10 Gewijde muz. 7.30 Gramm. 7.45 Een woord voor de dag. 8.00 Nws en weer. 8.15 Gramm. 9.00 V. d. zieken. 9.25 V. d. huisvr. 9.35 Voordr. 10.00 Gramm. 10.30 Mor gendienst. 11.00 Gramm. 11.15 Radio Vossen jacht. 12.25 Voor boer en tuinder. 12.30 Land en tunib.meded. 12.35 Lichte muz. 12.55 Gramm. 13.00 Nws. 13.15 Kamermuz. 13.40 Gramm. 14.CO V. d. jeugd. 14.30 Gramm. 14.45 V. d. vrouw. 15.15 Meisjeskoor. 16.00 Bijbeloverdenkign. 16.30 Barokviool en klavecimbel. 16.50 Gramm. 17.00 V. d. kleuters. 17.15 Gramm. 17.40 Beursber. 17.45 Regeringsuitz. 18.00 Koorzang. 18.15 Pro- menade ork. 19.00 Nws en weer. 19.10 Orgel. 19.30 Pari commentaar. 19.45 Beiaardconc. 20.00 Radiokr? - <>0.20 Metropole ork. 20.55 Klankb. 21.40 Vr ens. 22.00 Caus. 22.15 Omr.ork. 22.35 G 22.45 Avondoverdenking. 23.00 Nws. 23 iramm. 23.40—24.00 Het Evangelie in Esperanto. Engeland, BBC Home Service. 330 m. 12.00 Gramm. 12.20 Gevar.muz. 12.55 Weerber 13.00 Nws. 13.10 Gramm. 13.40 Caus. 13.55 Sport- uitsl. 14.00 Lichte muz. 14.30 Caus. 14.45 Gevar. muz. 15 45 Gevar. progr. 17.00 V. d. kind. 17.55 Weerber. 18.00 Nws. 18.15 Sport. i8.30 Gevar. progr. 19.00 Hoorsp. 19.30 Symf.ork. en sol. 21 00 Nws. 21.15 Hoorsp. 22.45 Bas-bariton en piano 23.0023.08 Nws. en weerber. Engeland, BBC Light Progr. 1500 en 247 m. 12.15 Dansmuz. 13.00 Sport. 13.35 Lichte muz. 13.4)5 V. d. kind. 14.00 Caus. 14 15 Sport. 15.35 Bij K.B.* is dr. R. H. van Guük, Hr. Ms. buitengewoon en gevolmachtigd minister te Beyrouth, tevens benoemd tot Hr. Ms. buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister bij de Syrische republiek. Mil.ork. 16.00 Sport. 17.40 Ork.conc. 18.00 Sport. 18.35 Gramm. 18.45 Hoorsp. 19.00 Nws en journ. 19.30 Hersengym. 20.00 Eisteddfod v. WaleS. 20.30 Klankb. 21.00 V. d. jeugd. 21.30 Gevar.progr. 22.00 Nws 22.15 Lichte muz. 23.00 Voordr. 23.1a Lichte muz. 23.50 Progr.-overz. 23.5524.00 Nws NDR/WDR 309 m. 12.00 Am us. muz. 13.00 Nws. 13.15 Omr.ork. en solist. 14.15 Operettemuz. 16.00 Omr ork. en solist. 17.00 Nws. 17.45 Amus. muz. 19.00 Nws. 19.30 Symf.conc. 21.15 Amus. muz. 22.10 Jazzmuz. 23.00 Gramm 24.00 Nws. 0.10 Omr.ork. 1.154.30 Ge var. muz. Frankrijk, Nationaal Progr. 347 m. 12.00 Gramm. 13.00 Nws. 13.20 Gramm. 14.00 Nws. 14.30 Gewijde muz. 15.00 Orkestconc. 16.50 Kamermuz. 17.50 Gramm. 20.05 Kamermuz 22.50 Gramm. 23.4524.00 Nws. Brussel. 324 en 484 m. 324 m. 11.45 Gramm. 12.30 Weerber. 12.34 V. d. landb. 12.42 Gramm. 12.55 Koersen. 13.00 Nws. 13.15 Gramm. 16.00 Koersen. 16.02 Gramm. 17.00 Nws. 17.10 Lichte muz. 17.45 Gramrrfc 18.00 Caus. 18.10 Gramm. 18.20 Prot caus. 18.30 V. d. sold. 19.00 Nws 19.40 Gramm 20.00 Symf.-ork., gemengd koor en sol. 21.00 Omr.ork. en solist. 22.00 Nws 22.15 Gramm. 22.5523.00 Nws. 484 m. 12 00 Gevar. muz. 13.00 Nws. 13.15 Gramm. 14.00 Omr. ork. 14.20 Gramm. 16.05 Lichte muz. 17.00 Nws. 17.15 Gramm. 17.30 Gitaarspel. 18.00 V. d. sold. 18.30 Gramm. 19.30 Nws 20.00 Klankb. 20.30 Orkestconc. 22.00 Nws. 22.15 Lichte muz 22.55 Nws. BBC. Uitz. voor Nederland. 8.008.15 Eng. les v. beginnelingen, les 75, deel 3, en een uitspraakles. iQp 464 en 42 m.) 17.4518.15 Nws. Londens Radiodagb. Eng. les v. beginnelingen, een herhalingsles (Op 224 en De Amerikaanse multi-miljonair H. B. Cantor, die, zoals wjj dezer dagen meld den, vandaag uit New York via Londen naar Nederland zal vertrekken ter be spreking van zijn plan voor de bouw van 2 schepen van elk 90.000 ton, die een groot aantal passagiers tegen een prijs van 50 dollar naar en van Europa kun nen vervoeren, zal tijdens zijn bezoek aan Europa trachten een haven te vinden, waar hij deze grote schepen kan laten dokken. Hy zal nagaan of Zeebrugge in België. Vlissingen of wel Milford Haven in Engeland voor zy'n doel geschikt zijn. De autoriteiten te Milford Haven hebben aangeboden de haven te vergroten voor zijn schepen, maar naar de heer Cantor gisteren verklaarde geeft hij de voorkeur aan Zeebrugge, omdat België alles doet, dat in zyn vermogen ligt .om hem te hel pen, terwijl België bovendien nog geen passagiersdienst op Amerika heeft. De heer Cantor deelde verder mede, dat de schepen elk 100 miljoen dollar zul len kosten. Het wezen van zijn plan, zo zeide hij, is een snel schip, dat vlugge rei zen kan maken. De overtocht zal vier da gen duren. Een wat gebrekkige adressering van een brief en drukte bq het Utrechtse Conservato rium zijn er oorzaak van dat het Centraal Museum in Utrecht zich niet de bezitter kan noemen van het schilderij „St.-Sebas- tiaan" van de Utrechtse schilder Hendrik Ter- brugghen (1588—1629). In 1052, toen hier de grote Caravaggio-tentoon- sitelling werd gehouden, zond een kunsthandel ln Nice een brief aan de directrice van het Cen traal Museum. Althans, dat was de bedoeling. Op de enveloppe stond ech ter: „Au Conservateur du Musée d'Utrecht". De post bezorgde de brief, waarin de kunsthandel de koop van een schilderij, waar schijnlijk van de Utrechtse schilder Terbrugghen, aanbood, bij het Utrechts Conservatorium. Het schil derij. dat duidelijk de tekenen droeg van Cara- vaggio te zijn, moest toen nog worden gerestaureerd. Eerst zes weken later zond het Conservatorium de brief door naar de di rectrice van het Centraal Museum. Een antwoord aan de kunsthandel te Nice, dat men voor dit schilderij voelde, bereikte de kunsthandel eerst twee maanden na zijn offerte. Toen had men in Nice ook al ontdekt, dat het geen Carravaggio maar een Terbrugghen was en inmiddels via een andere kunsthandel het doek aan het Oberlin College in Oberlin. Ohio (V. S.) ver kocht. Met enige spijt heeft de directrice van het Cen traal Museum, mej dr. Elizabeth Houtzager, gis teren dit doek in haar museum opgehangen, waar bet thans een onderdeel vormt van de expositie „Meesterwerken uit Ame rikaanse universiteits musea", die hier tot en met 9 september wordt gehouden. Ware de brief destijds spoedig in het bezit ge komen van het Centraal Museum, dan had men dit doek voor een bedrag van 6000 kunnen aankopen. Het Oberlin College be taalde er trouwens een aanzienlijk hoger bedrag voor. toen men dus had uitgemaakt dat dit wer kelijk een schepping van de Utrechtse meester was. Horizontaal: 1 kleur, 6 beladen, 11 elke, 13 voorzetsel, 15 kuststrook, 18 windrich ting (afk), 20 op de wijze van, 21 rivier in Italië, 23 vogel, 25 snuiter, 27 al, 29 leng temaat, 31 soort vis, 33 tandeloos zoog dier, 34 ontkenning, 35 dwingeland, 37 vernissen, 40 onbekende, 41 spaanse titel, 42 als eerder (afk), 43 spil, 44 ieder, 46 de dato (afk), 47 comfort, 50 stilstaand water, 52 zoogdier. 54 voorzetsel. 55 vaak (eng), 57 voorzetsel, 58 halfedelsteen, 61 draagvat, 63 vluggfer, 65 meisjesnaam, 66 zangnoot, 67 gewicht, 68 dubbelklank 69 kwaadsprekerij, 71 stofmaat, 73 vroeger, 75 waard, 76 heimelijk wegnemen. Verticaal: 2 deel v. d. dag. 3 nootje, 4 gelofte, 5 eerwaarde heer (lat. afk.). 6 kledingstuk, 7 water in Friesland, 8 anno (afk.), 9 bewaren, 10 aanblik, 12 slot (eng.). 14 wijze van verbinden. 16 meisjesnaam, 17 begin, 19 meisjesnaam, 23 plant, 24 als eerder (afk.), 26 slede. 28 peinzen, 30 deel v. d. dag. 32 bevel, 33 grote bijl, 36 ambtshalve (lat. afk.), 38 kleurling, 39 op geen plaats, 42 vlakte maat, 45 fr. lidwoord, 46 om die reden, 48 wondvocht. 49 en omgekeerd (afk), 51 rovers, 53 tekengerei, 56 tot en met (afk.). 59 meisjesnaam, 60 hitte, 62 maand, 64 aanzien, 66 zangnoot, 69. bijib. naam, 70 eng. lidwoord. 72 chin, maat, 73 voegwoord, 74 titel (afk.). Oplossing van donderdag Horizontaal. 1 tu; 3 stramien; 10 es; 11 oir; 12 Ede; 13 Malaga; 15 manege; 18 e.a.; 20 erin; 22 egard; 24 krent; 25 saai; 27 ab; 28 slopen; 30 altaar; 32 KRO; 34 dal; 35 ge; 36 rammeien;37 en. Verticaal: 1 tempeest; 2 USA; 4 toga; 5 riant; 6 ar; 7 iedere; 8 Ed; 9 ne; 14 amaril; 16 gerant; 17 ontberen; 19 aga; 21 Ina; 23 aasdom; 26 opaal; 29 Elle; 31 age; 32 kr.; 33 ra; 34 de. •<a m .J 2* No. 3021. 4 augustus 1956 Redacteur: G. J. A. VAN DAM, Vossiusstraat 18b, Amsterdam-Z. Alle correspondentie aan dit adres. Bij vragen om inlichtingen e.v.p. postzegel voor antwoord insluiten. PROBLEMATIEK EN PRAKTISCH SPEL De oud-wereldkampioen B. Springer te Den Haag deelde mij in een langdurig ge sprek zijn mening mede over de heden daagse problematiek. Gezien het feit, dat grootmeester Springer niet alleen alle kneepjes van het wedstrij dspe1 onder de knie heeft, maar ook op vrijwel alle ge bieden van de probleemkunst zijn sporen méér dan verdiend heeft, verdienen zijn opvattingen ongetwijfeld ernstige overwe ging. Zulks temeer daar zij in wezen in overeenstemming zijn met die van de grote, pas overleden nestor der compo sitieleer G. L. Gortmans. Springer's me ning, die ik volkomen kan onderschrijven, komt neer op het volgende: De problematiek heeft zich de laatste jaren in ons spel dusdanig ontwikkeld, dat nieuwe Ideeën en opvattingen de „ge ijkte" en na lange jaren van proefonder vindelijke experimenten als juist bevon den stelregels geheel dreigen te verdrin gen. Dit is vooral bij de jongere proble- misten het geval die niet of te weinig op de hoogte zijn van de prachtige compo sities, die in elk probleemgenre werden samengesteld en in de jaren 19141940 werden gepubliceerd. In die jaren was een der hoogste idea len van elke problemist zijn werk, indien enigszins mogelijk, in een zodanige vorm te gieten, dat de aanvangsstand niet alleen voor elke probleemliefhebber maar ook voor elke partijspeler was te aan vaarden. Tegenwoordig is dat anders. Onze pro blematiek heeft zich in zekere zin ln de richting van de schaakproblematiek ont wikkeld, met ongeveer dezelfde grond- eisen. De voornaamste afwijking hiervan is alleen no-g dat de winnende partij in de aanvangsstand (over het algemeen) in positioneel en materieel opzicht schijn baar gelijkwaardig moet zijn aan die van de tegenpartij. Wel vindt men vrij alge meen het gebruik van „dam(men)" uit den boze (iets dat geenszins juist is, wanneer de dam(men) maar in de beginstand ge rechtvaardigd zijn, omdat zonder deze te gebruiken en door vervanging door schij ven een totaal onmogelijke, fantasiestand zou ontstaan) en wanneer die dam(men) maar als zodanig tijdens de ontleding een werkelijke functionele, liefst verrassende werkingskracht ontwikkelen. Men com poneert echter wél schijvenstanden, die zó bizar zijn, dat het gebruik van één dam (of meer) esthetisch een veel fraaier effect zou sorteren. Daarnaast staart men zich blind op toepassing en handhaving van de zogenaamde „scherpe regels", die voor het samenstellen van composities gelden. Maar ook hier ver geet men dat men op de eerste plaats te doen heeft met een „schepping" om iets van de bijzondere schoonhed van het dam spel te demonstreren en niet om een vol gens de S.R. feilloos verlopende afwikke ling, waarin iedere pointe zoek ts. Het resultaat is geweest dat de prakti sche dammer zich vrijwel geheel uitge sloten voelt uit dit speciale damwereld.ie. Merkwaardig genoeg voelen desondanks de meeste der hedendaagse problemisten zich nog verongelijkt door dit verschijn sel. Tegen het componeren van bizarre pro blemen, mits daarin iets werkelijk bijzon ders wordt gedemonstreerd, is op zichzelf natuurlijk geen enkel bezwaar, maar dan moet er anderzijds ook weer evenals vroeger naar worden gestreefd, dat de problemisten ook hun talenten aanwen den om door zo natuurlijk mogelijke, in ieder geval aanvaardbare aanvangsstan- den eveneens te laten zien, hoeveel schoonheid en diepte in het damspel zijn verborgen. De praktische problematiek is door de hiervoor geschetste ontwikkeling nage noeg geheel verdwenen en slechts een enkeling componeert af en toe eens een lokzet, een lok-lok of een spelstudie. om van analyse-vraagstukken maar in het geheel niet te spreken. Alleen de oude garde, die helaas langzaam uitsterft, blijft aan dit, wel zeer belangrijke deel der problematiek aandacht schenken. Niet alleen dat hierdoor veel moois ver loren is gegaan of nooit verder tot ont wikkeling komt, doch bovendien dreigt daardoor de band, die problemisten en partijspelers bond, verloren te gaan, tenzij men alsnog van deze dwaalweg terug keert. Temeer daar op het gebied van de praktische problematiek, zoals de lokzet ten, de lok-lok-zetten, de dwangproble- men, de spelstudies en alle gradaties daar tussen, nog zoveel fraaie en leerzame composities zijn te construeren, dat deze ook elke problemist moeten bevredigen, die enig gevoel heeft voor de schoonheid van het praktische spel. Een mooi voorbeeld daarvan geeft de oud-wereldkampioen in de volgende „lok- zet-spelstudie". No. 3401 B. SPRINGER, Den Haag m m 'W 22X13 (of?), 12—18, 5. 13 X 22, 3—9. 6. 24X13, 9X47 wint. En op 2. 30—24, 19X30. 3. 28X19 (gedw., wegens 1218 enz.), 14X23!!. 4. 35X24 (op 25X34, 17X28, 33X22, 23—29, 34X23, 2127 enz. wint 1 stuk). Dus 4. 35X24, 17X28. 5. 33X22, 21—27. 6. 32X21, 26X28 en zw. wint 1 stuk. Ook op 2. 32—27, 23X34. 3. 27X20, 17X39. 4. 40X29, 19—24. 5. 30X19, 10—14. 6. ad lib., 4X33. 7 31—27, 3—9. 8. 25—20, 8—13. 9. 35—30 (of?), 39—44. 10 49X40, 33—39. 11. 30—25, 39—43. 12. 20—14, 9X20. 13. 25X14, 13—19. 14. 14X23, 4349 staat zwart vrij zeker gewonnen. Tenslotte gaat ook niet: 2. 22—18, 13 X 22 3. 32—27, 21X34 4 40X16, 6—11. 5. 16X7, 2X11. 6. 30—24 (vrijwel gedw.), 19X30. 7. 35X24, 1—6!. 8. 41—36 (om los te komen door 3732 enz.), 1721. 9. 28X17, 11X22, want dan komt wit zéér slecht te staan. De zet 16—21 Is dus voor zwart wel zeer verlokkelijk, maar wit sP^R nu rustig. 2. 3127! en als zwart ook denkt nü zijn slag te slaan door 1218 komt hij van een koude kermis thuis. Dus zwart 12—18 (B.). Wit wint dan door 3. 27X7, 18X27. 4. 32X12, 23X34. 5. 30X39, 8X17. 6. 33—28! 2X11. 7. 25—20, 14X25. 8. 28—22. 17X28. 9. 37—31 enz.! Men bestudere nu nog eens even de diagramstand voor de volgende problema tische afwikkeling. 1. 3631, 16$1, 2. 33—29!, 23X43. 3. 32—27!, 21X23. (A.) 4. 31—27!, 43X21. 5. 25—20!!. 14X34. 6. 40X27, 17 X 28. 7. 37—31 en wit zou winnen. Toch verdient wit's tweede zet: 3127! de voor keur, omdat zwart in deze variant bij A. zou kunnen slaan: 3. 43X28. 4. 27X20, 17X28 met goed spel voor zwart, omdat op 5. 20—14, 10—15, 6. 14—10, 15—20!. 7. 25X14, 4X15 zwart een stuk kan winnen. Het is om deze reden dat de lokzet 2. 31—27 de voorkeur verdient, want als zwart de valstrik doorziet en antwoordt met 2. 1116, houdt wit toch, zoals bij het spelen van een lokzet vereist is (men mag immers zijn partij nooit voor een lokzet in de waagschaal stellen), goed spel door 3. 22X11, 6X17. 4. 49—43 enz. ,,Kijk", zegt grootmeester Springer, „dit is' wat de moderne problematiek ons niet meer biedt en vroeger schering en inslag was Al deze fraaie mogelijkheden gecom primeerd in een zuivere partijstelling!".... In verband met de vakantieperiode dit maal geen damproblemen ter oplossing. Pc5! om 3. Dc4 te laten volgen. Verhin dert zwart dit door 2Tc5: dan 3. Df3!tt Nu we toch no. 7433 bespreken brengen we een correctie in de gegeven oplossing aan. Na 1Pf7 volgt niet 2. Pf6, doch 2. Pf5t, Ke6, 3. Pg7tt. Problemen van deze week. No. 7445. N. v. Dijk, le prijs Israël Problemist Ass., mat in 2 zetten. Wit: Ke8, Db2. Th3-d8, Lgl, g6. Pd5. f 5 pi f 3. Zwart: Kd3, Lb2-e4„ pi b3, b5, c5, g4. Oplossingen over drie weken. Probleemoplossingen. No. 7434. L. M. Hageman. Opl. 1. Lb4: dreigt 2. Lc3ft. No. 7435. E. Visserman. Opl. 1. De8 dreigt 2. Dd8:t enz. 1 Dc3. 2. Pcd7t Kf5, 3. Pf3tt 1Df4: 2. Ped7,t Kf5Pe4tt, 1Kf5, 2. Dd7t, Kf6 3. Lg7:ft. No. 7435. Dr. W. Speckmann. Opl. 1. Kf6 Lb2t, 2 Kg6, d2t, 3. Kh6, Kf8, 4. Dd8t. Kf7. 5. Pg5?t. Goede oplossingen. Deze drie problemen werden goed op gelost door L. M. Hageman, Den Haag; Paul Raschdorf, Hannover. No. 7434, no. 7435 door F. Pijls, Maasbracht. No. 7434 door dr. R. Bromberg, Roermond. No. 7443 A. Akerblom, le prijs, Problemas 1055, mat in 3 zetten. Stand: Zwart 1—4, 6, 8. 1014, 16, 19, 23, 26. Wit 22, 25, 28, 30, 32, 33, 35-41, 45, 46, 49. Mag wit 3631 spelen? Deze vraag moet met „ja" worden be antwoord, al lijkt bij oppervlakkige be schouwing het tegendeel het geval. Men eontrolere de volgende mogelijkheden: 1. 36—31, 1621. Een zet, die schijnbaar winst forceert. Immers, er dreigt 21—27 enz. Op 2. 49—43, 23—29!. 3. 33 X 24, 13—18 (ook 21—27, 11—16 enz. is voldoende). 4. (Schaakredacteur P. A. Koetsheid, Huize St.-Bernardus, Sassenheim) (Zaterdag 4augustus 1956). De problemen van deze week. Onder no 7444 vindt de lezer een een voudige opgave: tempoprobleem met matverandering. No. 7443 en no. 7445 zyn twee fraaie eerste prijzen. Met eerste prijzen hebben we niet altijd prettige ervaringen. Zo bv. die van 1955 uit de Bas. Nachr. een onop losbare. Nu worden we weer een neven oplossing gewaar in no. 7433. De heren Pijls en Dickhaut geven aan als eerste zet 1. Dfl en dat blijkt in de gepubliceer de stand op te gaan. Wij meenden een weerlegging te zien in 1Tg6 doch er is dan een echt problematische zet 2. No. 7444. P. A. Koetsheid. Eerste plaatsing. Mat in 2 zetten. /X MM 'Mig}, (Slot) Op zondagavond, wellicht juister: in de zondagnacht van 7 op 8 augustus, klonk over de aan hun ankers rukkende scliepen der armada in de nabijheid van Calais plotseling de rauwe kreet: Gianibelli! Gianibelli! De naam van de Italiaan se ingenieur, die tijdens het beleg van Antwerpen, drie jaar tevoren, Parma's schipbrug over de Schelde ip de lucht had laten vliegen. Er moeten op de Armada mensen geweest zijn, die zich de vreselijke uitbarstingen der bran ders nog levendig herinnerden. Ze kostten honderden en honderden het leven! En zie nudaar kwamen even na middernacht, acht van die helse vuur- monsters op de Armada af. Een pani sche schrik maakte zich van de Span jaarden meester. Alle ankers werden gelicht. Het scheelde maar weinig, of het vlaggeschip was het kind van de rekening geworden. Ook andere gal joenen raakten in het nauw. Kogels doorboorden de scheepswanden en het rondhout. Men kwam handen tekort om de ontstane gaten te dichten. De San Mateo moest, uiteindelijk, de ha ven van Vlissingen binnenlopen, waar het schip, na geplunderd te zijn, in de diepte verdween. 's Maandagsmorgens elf uur wist de admiraal der verzuimde kansen, Medi na Sidonia, weer orde op de zaken te stellen Er volgde een scheepsraad. Sommigen stelden voor te gaan over winteren inNoorwegen! Want er dreigde gebrek aan levensmiddelen, aan wijn volksdrank in Spanje en water. Men zag zich later zelfs ge dwongen een vreselijk besluit te ne men: om drinkwater te sparen voorde bemanning, liet Medina Sidonia veer tig muildieren, die in Engeland! ka nonnen hadden moeten trekken, over boord gooien, benevens tientallen paarden. Wij hebben bij een betrouw bare schrijver, dunkt ons, gelezen, dat de stomme dieren de vluchtende schepen achterna bleven zwemmen. Vluchtende schepen? Ja, want een ongunstige wind belette de terugkeer naar het Kanaal en er zat weinig an ders op dan de thuisreis via het noor den, om Groot-Brittan je heen, te wa gen, wel een héél ongebruikelijke route. Het is op deze route, dat de nog al tijd geduchte Armada, voortgezweept langs onherbergzame kusten, speelbal der golven en ten prooi aan de holle zee, de meeste averij heeft opgelopen. Haar taak had zij absoluut niet vol bracht. Een beslissing met de wapenen was geenszins gevallen. Zeker, de her haalde aanvallen van Engelsen en Hol landers hadden haar wat veren uit de staart gerukt maar die staart zélf konden de Engelsen maar niet te pak ken krijgen. Bovendien moesten zij hun eigen havens weer aanlopen bij gebrek aan munitie. „Den twaalfden Augustus" aldus Blok „zagen de Engelschen de Armada voor het laatst. Ze lieten haar toen aan haar lot oven Dat lot was vreeselijk". De zee benoorden Schotland en Ier land men bereikte de 62e breedte graad! werd voor de Armada een Armagèddon (Harmagedon, het grote slagveld van Palestina, waar vele be roemde koningen het leven lieten. Openb. XVI; 16). Dr. J. Brouwer geeft het relaas van pater Geronimo de la Torre weer in zijn studie: De Onover winnelijke Vloot (Patria). De pater schrijft: We kwamen tot op 62 graden noor derbreedte. Daar hadden we, midden in de zomer, het donkerste weer dat men zich denken kan, en de vreemdste nevels waar wij ooit van gehoord had den. Iedere dag regende het, vaak met zulke regenbuien, dat we doornat waren. Het was zo buitengewoon koud, dat het wel Kerstmis leek. Daarbij le den we erge honger en dorst, want ons rantsoen bestond slechts uit een halve liter water, een kwart liter wijn en tweehonderd gram bedorven scheepsbeschuit. We waren drijfnat en het regende altoos maar door. Het schip droop van alle kanten en de mensen kwamen om van gebrek. De stormvlagen waren heel zwaar, de zee is daar altijd heel omstuimig en zo woelig, dat er geen menselijk lichaam tegen bestand is. (Opvarenden uit zo veel warmere oorden stierven van kou en gebrek, red,). Hoe meer we vor derden, hoe heviger de stormen wer den. Eens helde ons schip zo sterk, dat één van de raas (waaraan de zeilen hangen) een eind in het water dook. Het schip was op verscheidene plaat sen opengesprongen. We moesten er drie zware kabels omheen sjorren. Het mocht dan zijn, dat Engelsen en Hollanders de Armada niet de baas konden in ieder geval hadden zij veel meer schepen „invencible" on overwinnelijk bleek ze toch niet. Trouwens, Spaanse oorkonden uit die dagen hebben het nergens over „in vencible". Hier en daar sprak men van een „famosa (befaamde) armada", maar men kan roemzuchtig zijn zon der onoverwinnelijk te wezen Hoe dan ook, de ongunst der elementen, stormen, nieuwe stormen, weer ande re stormen, speelden met de topzware, logge, overtakelde galjoenen als waren het strootjes van een kind. Om nu maar heel kort te gaan: 41 galjoenen en andere zware oorlogsschepen, twin tig adviesjachten, drie galjassen, sa men: 65 vaartuigen, bleven op zee. Het ergste waren zij eraan toe, die in han den van de Ieren vielen. Er is een brief tot ons gekomen van zekere Cuellar, een kapitein, die gruwelijke bijzonderheden behelst omtrent het lot der deerniswekkende schipbreukelin gen, welke aan de Ierse kusten strand den zélf ontkwam hij. doordat hij zich ,,uit de grond van zijn hart aan 's Heren zorg en aan die van Maria had aanbevolen". Jaar op jaar horen wij in de Am sterdamse schouwburg Badeloch, Gijs- breght's vrouw, spreken over ,,dewil- de Yr". En, inderdaad, de ruwheid der Ieren is lang spreekwoordelijk geble ven: de verongelukte Spanjaarden hebben het aan den lijve ondervonden. Medina Sidonia, ziek, mismoedig, dacht met de rest der gehavende vloot La Coruna binnen te vallen, maar het werd Santander (klemtoon op de „er"), een der beroemdste Spaanse badplaatsen. Vandaar schreef hij aan koning „Fe lipe Segundo": Men kan zich niet voorstellen in welk een droevige toestand de sche pen verkeren. Het zal een grote som dukaten kosten ze weer zeewaardig te maken. In geen geval en op geen en kele manier zal ik mij echter meer in laten met zeezaken, al kost het me m'n hoofd. Want, dit laatste zal ge makkelijker zijn dan te sterven in een functie, waar ik niets van af weet en waar ik niats van begrijp, en waarin ik degenen die mij raad geven heb te geloven, zonder dat ik hun bedoeling kan doorzien (bij Dr. Brouwer, id.). Filips II, die toentertijd het konin klijk klooster van St.-Laurentius van het Escoriaal bewoonde (men toont daar nog zijn sobere werkkamer en het ijzeren ledikant, waarin hij stierf), nam de zware nederlaag, de schande, de nationale ramp, kalm en waardig op. Hij verweet Medina Sidonia niets; hij ontsloeg hem niet eens uit de dienst; toch had de hertog het land onberekenbare schade berokkend. „De ondergang der Armada" al dus prof. v. Gelder „betekende voor Spanje een enorm verlies aan mensen levens en een financiële debacle (on dergang), die het niet meer te boven is gekomen. De Spaanse macht op zee was hiermede ten einde". Wie Laurentius zegt, moet ook Sixtus zeggen. De Paus en de diaken stonden schouder aan schouder in de kerk van Rome. De Paus moest' zich veelszins schuil houden; Laurentius, de diaken, on derhield dan de verbinding tussen Petrus' opvolger en de gelovigen. Van die eerste Pausen weten we niet erg veel af. Van Sixtus II haast helemaal niets. Hij bestuur de Sint Pieters scheepje tijdens de regering van keizer Valerianus. Onder deze man brak een zware vervolging tegen de Katholieken uit. Alle bisschoppen, priesters en diakens moesten de heidense staats godsdienst belijden; wie niet offe ren wilde aan de afgoden, werd met de doodstraf bedreigd. Onder deze keizer nu werd Six tus II tijdens het vieren der H. Ge heimen in de catacombe van Prae- textatus gevangen genomen en ter plaatse onthoofd, samen met enkele diakens. Men ziet deze martelaar wel afgebeeld met een geldbuidel, wegens zijn zorg voor de behoef- tigen. Nu was de taak der diakens o.m.: zorg voor de armen en het beheren, onder toezicht van hun bisschop, der kerkelijke goederen. Geringer in waardigheid, hadden zij dikwijls méér invloed dan de priesters. (In die dagen kende men ook diakonessen, wier zorgen zich uitstrekten over zieke en arme vrouwen) Toen ook Sint-Laurentius werd gegrepen, eiste men van hem de schatten der Kerk op. Hij vroeg drie dagen uitstel en toonde zijn rechters daarna de misdeelden, de zieken en de behoeftigen. Men stelt maar de kardinaal acht „de ak ten van St.-Laurentius niet best te vertrouwen" dat hij op een gloeiend rooster gemarteld werd, totdat de dood hem bevrijdde. Er waren eens drie broers. Hoe ze heetten, weet ik niet meer. Maar de jongste had een bijnaam: Goudhaar. Het is duidelijk waarom. En hoe het kwam, dat ze alle drie een wens moch ten doen, weet ik óók niet meer. Hoofdzaak is: ze deden een wens: wie zijn hand in z'» broekzak stak, haal de er telkens een goudstuk uit. Goud haar deed géén wens. Ik heb al goud genoeg, vond hij. Toen de broers op reis gingen, moest hij met hen mee om hun koffers te dragen. Eens zaten de twee oudsten in een herberg te schransen. Want eten kon je het niet meer noemen. Er kwam een oud vrouwtje voorbij. Ze vroeg of ze mee mocht eten? „Zeker zo'n oud wijf!" spotten ze. Het mensje ging bedroefd weg. Zag op de binnenplaats Goudhaar staan. En begreep dat hij óók niks kreeg van al dat lekkers. Hier, beste jongen, hier heb je van mij een schaar. Als je daarmee knipt, knip je de prachtigste stoffen uit de lucht! Probeer het maar!" Goudhaar deed het. Er viel een lap goudlaken voor zijn voeten neer. Hij bedankte de lieve, oude vrouw. Stak de stof en de schaar bij zich. En reisde verder met zijn broers. Weer kwamen ze bij een herberg. Weer gingen de oudsten naar binnen. Weer moest Goudhaar buiten op de koffers blijven passen. „Het schijnt de heren nogal te smaken. Mag ik mee- eten?" vroeg een oude bedelaar. „Zeker zo'n vieze bedelaar!" spot ten de broers. Nu, een bedelaar was hij wèl, maar hij zag er toch netjes uit. „Krijg jij óók niks?" vroeg hij Goudhaar. „Net zomin als u!" „Goed, neem dan ait servet. Leg het op een tafel. En bestel dan de fijnste gerech ten", zei de bedelaar. Het onderstaande slamspel kwam voorzeker achtte en het zou noord wellicht in een oefenpartij. Ook sterke spelersnog kunnen bewegen klein-slam te bieden, zullen er wel enige ogenblikken op moe-1 Noord accepteerde de uitnodiging, niet in ten studeren, alvorens zij zullen kunnen zeggen welke speelwijze de grootste kans biedt om de twaalfde slag te maken. Wij hebben de kaarten van OW ln het diagram weggelaten, om de lezers in staat te stellen het probleem objectief te be naderen. 4» B 8 3 <?AH4 O H B 9 8 ij>HBl 9 8 6 5 3 Zuid gever, allen kwetsbaar. Zuid opende het spel met 1 klaveren. OW pasten voortdurend en het bieden ging tussen zuid en noord als volgt ver der: Zuid 1 klaveren, noord 1 ruiten, zuid 2 klaveren, noord 3 SA, zuid 5 klaveren, noord 6 klaveren, zuid pas. Velen zouden op zuids spel in de twee de biedronde 3 klaveren geboden hebben. Na het 1 ruiten antwoord van noord is dat echter geen bijzonder aanlokkelijk bod en persoonlijk kunnen wij ons dan ook goed met 2 kiaveren verenigen. Nadat noord echter 3 SA bood. achtte zuid zijn spel terecht sterk genoeg om een optimisti scher geluid te laten horen 5 klaveren wees erop dat zuid dat contract vrijwel de laatste plaats omdat hij zulk een fraaie klaverensteun had. Tegen het 6-klaverenbod kwam west uit met hartenboer. Zuid zag, dat NZ aan het hoofd stonden van 11 directe slagen, zodat een 12e slag ontwikkeld zou moe ten worden. Na enig overleg vond zuid de juiste. Hij nam hartenheer in de dummy en speel de in slag 2 ruiten 8 na. Zou oost rui tenaas hebben en die niet durven laten lopen, dan was het contract gemaakt. Bo- vendien zou het spel gemaakt kunnen worden, als oost van de ontbrekende ho ge ruitens (aas, vrouw en tien) er ten minste 2 in handen had. Na enige aarzeling speelde oost een kleine ruiten, waarop zuid de schoppen 2 weggooide! West nam de slag met rui tenvrouw en speelde schoppen na, die zuid met het aas won. Nu werd twee ma len troef gespeeld en hierna uit noord ruiten 9 nagespeeld, oost dekte met rui ten 10 en zui<j troefde in. Noord kwam weer met harten aan slag - waarna rui- tenboer voorgespeeld werd. Oost had in derdaad het aas. doch speelde snel een kleine ruiten bij. Zuid liet zich echter niet misleiden en ruimde zijn kleine schoppen op - waarna het contract gemaakt was. Als oost ruitenaas gegooid had, zou zuid hebben ingetroefd, zou met troef naar de dummy hebben kunnen gaan en had dan op de vrije ruitenheer zijn verliezende schoppen kunnen parkeren. Het is wel interessant te zien, hoe belangrijk de rui ten 9 en 8 in dit spel waren; zonder die kaarten bij noord, zou zuid zijn contract nauwelijks hebben kunnen maken. mimir De andere dag gebeurde er iets der gelijks. Maar nu kwam er een jong Meisje naar Goudhaar toe.. „Hier heb je een zilveren kraan. Wanneer je hem opendraait, komt er heerlijke wijn uit. Je broers gunnen je niks, maar ik gun je wèl wat! Zo sjokte Goudhaar achter z'n broers aan met de koffers Zijn cadeautjes hield hij weg. Daar hoefden die twee niks van te weten! Ze kwamen bij het paleis van de koning. De oudsten werd verzocht binnen te komen. De jongste moest buiten de poort blijven, op de binnenplaats „Wat is dat voor iemand?" vroeg de koning. „O, Sire, dat is een knecht van ons, die moet op onze koffers passen!" De prinses keek uit het raam. „Wat heeft die knecht mooie haren!" vond ze. Want goed haar is vast niet lelijk. „Ik ga eens een praatje met hem maken, 't Lijkt me wei een aardige jongen!" Nu, daar op de binnenplaats konden die twee het best met mekaar vinden. Ze lachten en hadden veel schik. „Kom, ik moet aan tafel" zei de prinses eindelijk. Ze kon haast niet Wegkomen van die leuke knul. „Tafelen doen we hier!" zei Goud haar. „Laat maar een tafel brengen." Een lakei kwam met het ding aanzet ten. Nu knipte Goudhaar met z'n schaar in de lucht: er viel een ko ningsmantel van brokaat uit de lucht. Weet je niét wat dat is? Heel en heel erge mooie zijden stof met goud en zil ver erin en zo. De prinses vond hem beeldig. Daarna verscheen het lekker ste eten wat je maar denken kunt! En toen de kraan openging, verspreidde zich de geur van de allerfijnste wijn! Dat ging zo'n paar dagen door. De dagen werden weken. En de rest hoef ik je zeker niet te vertellen, hè? Prachtig! Hij kreeg de Prinses èn het halve koninkrijk d'r bij! Volgens de kalender moeten we ons op 't ogenblik, begin augustus, in het hartje van de hondsdagen bevinden, de dagen, dat Sirius in 't sterrenbeeld „De Hond" tegelijk met de zon opkomt en ondergaat. Deze periode strekt zich uit van 19 juli tot 18 augustus, èn, tekent het woordenboek aan, wordt gekenmerkt door „zeer warme dagen". Nu, wat dit laatste betreft, daar heb ben we zo onze eigen mening over, door buiige ervaring gevormd Trouwens, een grote encyclopedie schrijft, om alle misverstand buiten te sluiten, erbij: deze periode onder scheidde zich vooral in Griekenland door grote hitte en ook in Nederland en omgeving geldt let op dit listige woord! ze voor die met de grootste warmte gedurende het hele jaar. Deze voorzichtige woordkeuze „Grieken land geldt ze" verklaart alles. „Canis majoris" het sterrenbeeld van Sirius, de Grote Hond, er be staat óók een kleiner slag, „Canis mi nor" vertoont de welbekende, voor het óóg: schitterendste ster aan de winterse avondhemel, dertigmaal schitterender dan de zon, driemaal zo zwaar, en zevenentwintig maal zo groot. „In de buurt" van Sirius be vindt zich nog een ster, Bèta, ogen schijnlijk zonder enige luister, doch niettemin tweeduizend maal zo schit terend als de zon. Dit hemellichaam staat 360 lichtjaren van ons af. Eén lichtjaar is de afstand door het licht in één jaar afgelegd, zijnde 9460 mil jard km. Vermenigvuldig dit met 360 En beken dan, dat het nog wol even zal duren eer we dóór naar toe gaan suizen! „Sirius" seirios betekent: heet. Moge deze ster haar naam met betrek king tot onze planeet spoedig eer aan doen!

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1956 | | pagina 6