De Keulse Dom is een uitzondering
Koningin spreekt in Nijmegen
Zore en toewijding van arts
Geen enkel model met applaus begroet
Nenni's twijfel aan systeem
van communisme
LOOD
M
Middeleeuws ideaal
bleef levende realiteit
m
O
Beraad over taak en recht volgens
katholiek beginsel
Givenchy: pijnlijke indruk
Geen museumstuk
Negen exposities
Oud en nieuw
BIJ DE KEULSE
KATHOLIEKENDAGEN
I.
Pax Christi-congres te
Valladolid
Op intern, conferentie inzake menselijke
verhoudingen
Den Haag leent vijftien
miljoen
Nieuw schip voor
K.P.M.
Voorbeschouwing bij 7de Int. Congres van
katholieke artsen
Paus spreekt Duitse
Katholiekendag toe
Voerde tot salto in de richting van
sociaal-democraten
DINSDAG 28 AUGUSTUS 1956
PAG IN 3
(Van een speciale verslaggever).
TT IT het station staat de bezoeker van Keulen
U meteen voor de Dom. Er is geen bordje „Naar
het centrum". Het hart van Keulen klopt hier,
waar de Dom staat, de gotische reus die met zijn
Want als het grondmotief van
deze Katholiekendagen: „De Kerk
een teken van God onder de vol
keren" ergens levensvatbaarheid
bewijst, dan is het in de bisschops
stad aan de Rijn wier bestaan
zonder Dom eenvoudig niet denk
baar is en wier bevolking van
eeuw tot eeuw met de Dom ver
trouwd is geraakt als met een
zelfgebouwd huis.
2 grauwe voelsprieten de hemel aftast. Daar ligt het
voornaamste plein van de stad. Vandaar reikt de
grootste der Keulse Rijnbruggen naar de overzijde.
Vandaar begint de Hohe Strasze, die winkelstraat met
de allure van een wereldstad. Dit stadshart leeft uit
de geestelijke kracht van de Domkerk. Betonnen
kantoor- en winkelpanden mogen in de plaats zijn
gekomen van de geruïneerde bouwsels uit de keizers-
periode, zij veranderen niets aan de hartslag. Die
wordt bepaald door de kathedraal, en wel op een
andere wijze dan bij de Franse, Italiaanse of Spaanse
kathedralen het geval is.
Want de Keulse Dom is een uitzondering. Zij is geen
monument kant en klaar overgebleven uit de middel
eeuwen. Tot aan de dag van vandaag heeft Keulen
aan zijn Dom gewerkt. Voor Keulen bleef het middel
eeuws-ideaal van de kathedraalbouw, elders verstard
tot een legende, een levende realiteit. Onvoltooid in
de Reformatietijd kreeg de Dom van de barokmees-
ters haar inwendige praal. En in veertig jaren van de
19e-eeuwse Romantiek zag zij haar gotische romp
uitgebreid met de zijschepen en de twee machtige
torens, zoals de vroegere bouwmeesters het zich had
den gedacht.
haar laatste bouwmeester, Willy
Weyres, doet er nu ook de twin-
tigste-eeuwse kunst haar intrede.
En het blijkt te kunnen, de mo
derne symboliek naast de werke
lijkheidsverbeelding der gotie-
ken. In Keulen kan dit. Omdat de
Keulse Dom een uitzondering is.
Daar ontmoet men dan weer
die wonderlijke samenspraak van
oud en nieuw waarvan de ge
schiedenis der Keulse Dom zo vol
is. Iedere eeuw liet in de Dom,
het oudse respecterend, iets ach
ter van de eigen religieuze ge
voeligheid. Onder supervisie van
Omdat in Keulen de relatie tus
sen geloof en leven zo nauw bleef,
dat zelfs in de 19e en de 20e eeuw
een kathedraal kon worden ge
bouwd als het levend centrum
van de stad. Het is deze gestelte
nis die juist in Keulen ook kan-
sen schiep tot een zinvolle ver
nieuwing van de kerkelijke kunst.
Hoe deze zich manifesteert in de
323 kerken welke sedert 1945 in
het aartsdiocees Keulen zijn ge
bouwd, toont een andere expo
sitie. Maar daarover in een vol
gend artikel.
BENOEMINGEN PRIESTERS
VAN HET H- HART
Voor financiering woningbouw
stop die jeuk iPfJfnde
met een paar DÉBRQLME
WERELDCONGRES VOOR
SOCIOLOGIE
BERGING VAN „ANDREA
DORIA" MOGELIJK?
|%S9
door prof. dr.
A. Th. L. M. MERTENS
Petruskop uit het Petrusportaal van de Dom
De oudste inwoners herinneren
zich nog zonder moeite de inwijding
op 15 oktober 1880, toen de Keule
naars iets moeten hebben gevoeld
van middeleeuwse trots op een geloof
dat letterlijk bergen verzetten kan.
De luehtraids van de jongste oor
log hebben dit werk ten dele ver
nietigd. Slechts de huls van de Dom
stond in 1945 nog overeind. Maar
weer sloeg katholiek Keulen de han
den ineen en na tien jaar is de over
weldigend ruime kerkhal opnieuw in
gereedheid gebracht voor de ere
dienst.
Zo hebben vele generaties meege-
bouwd aan het heiligdom van Keu
lens stadshart. De Keulse Dom is
geen museumstuk, maar een levende
kerk aan wier bouw elke eeuw het
zijne heeft bijgedragen. Daarom
vooral is het, dat Keulen zijn Dom
nog nader staat dan Autun, Burgos
of Mainz hun kathedralen. Daarom is
het zinvol dat, nu in de Dom voor
de zoveelste maal de galm der werk-
hamers zwijgen kan en de klank van
he™ pontificaal Offergebed de hoge
ruimte weer zal vullen, de 77ste
Duitse Katholiekendagen worden ge
houden in Keulen.
In verband met de Katholieken
dagen, die morgen onder overwel
digende belangstelling van o.a. 70
gemijterde prelaten en 25.000 be
zoekers uit de Oostzone worden
geopend, heeft men in Keulen de
In een onaanzienlijk museum in
de buurt, zo herinnerde zich een
der organisatoren van de tentoon
stelling „Der Kölner Dom. zou zich
een model van de Dom bevinden.
Een loden model. De andere be
trokkenen bij de voorbereiding na
men de bewering op zijn gezag
gretig aan en vonden dat deze ma
quette niet mocht ontbreken op de
expositie. Besloten werd het ding
te gaan halen, hoeveel moeilijkhe
den het ook zou opleveren. Want
hoe zou het gevaarte te transpor
teren zijn? De Dom is groot, en
lood is zwaar. Dus trok een kolon-
ne vrachtrijders met een vijfton-
truck naar het museum in de Ca-
ciliënstrasse. Ter plaatse aangeko
men deelden zij }n hun meest, sap
pige Keuls mee dat zij het loden
model kwamen halen. De dienst
doende museummensen keken eens
naar de truck, keken elkaar ver
volgens onbegrijpend aan totdat
een hunner plotseling in een on
bedaarlijke lachbui losbarstte.
„Het loden model? Kom maar
mee". Even later stond een der
transportsjouwers verbijsterd te
kijken naar een loden kerkje dat
royaal paste in de holte van
zijn werkhand.
kerkebouw en de kerkelijke kunst
in het centrum geplaatst van een
aantal tentoonstellingen. Het zijn
er in totaal negen. En natuurlijk is
één ervan gewijd aan de Dom. Zij
is te zien in het oude Zeughaus, dat
hiermee voor het eerst zijn toe
komstige bestemming als museum
rechtvaardigt.
Hier leert de bezoeker de Dom
anders kennen, intiemer, dan bij de
verbijsterende confrontatie die hem
bij de stationsuitgang wacht. Hij
krijgt er besef voor de levende plaats
die dit Godshuis steeds in het stads
beeld heeft bekleed, eigenlijk al van
af de romeinse tijd, toen het heilig
dom stond op dezelfde heuvel. De
Karolingers bouwden dicht bij die
plaats hun romaanse kerk, die in
1248 afbrandde, waarbij het smelten
de dak een loden traan plengde. In
een vitrine wordt dit legendarisch
restant geëxposeerd, temidden van
bouwtekeningen en modellen, por-
taalbeelden, tapijten, dakversierin-
gen en portretten van bouwers en
begunstigers. Een uiterst kostbare
inzending vormen de originele bouw
tekeningen uit de gotiek, met daar
naast de 4 meter grote middeleeuwse
werktekening voor de torenfacaae.
Barokke altaarbeelden, de tapijten die
Rubens ontwierp voor de wand ach
ter de koorbanken, verweerde en
kapotgebombardeerde waterspuwers,
Driekoningen-voorstellingen, de oor
spronkelijke plastieken van het
Petrusportaal treft men hier aan
naast modellen voor de moderne
sculpturen die de verwoeste fragmen
ten van de Dom in eigentijdse stijl
completeren.
Van 12 tot 16 september zal in Valla
dolid in Spanje het 4e Internationale Pax
Christi Congres worden gehouden, waar
voor men ongeveer 500 deelnemers ver
wacht.
Een twintigtal kardinalen en bisschop
pen, onder wie mgr. dr. B. J. Alfrink,
aartsbisschop van Utrecht, zuilen in hun
functie van nationaal voorzitter der be
weging hun land op dit congres vertegen
woordigen. Het congres, dat het karakter
draagt van een werkbijeenkomst, staat
onder patronage van de aartsbisschop van
Parijs, kardinaal Maurice Feltin, die in
ternationaal president der Pax Christi is.
Voor de eerste maai zullen dit jaar ook de
deelnemers aan de Internationale Routes
de la Paix over het algemeen jonge
ren op het congres vertegenwoordigd
zijn.
Als algemeen studiethema is gekozen:
„het internationaal burgerschap". Inlei
dende conferenties zullen worden gehou
den door o.a. Guiseppe Pela, oud-minis
ter-president van Italië en president van
de wetgevende vergadering der K.S.G. en
door prof. Etienne Gilson van het Collége
de France.
Het congres zal worden gesloten met
een pontificale middernachtmis, welke
door kardinaal Feltin in de kathedraal
van Valladolid zal worden gecelebreerd.
Pater Van Marrewijk S.C.J- rector van
het St.-Nicolaas Lyceum van de Pries
ters van het H. Hart te Amsterdam, is be
noemd tot leraar aan het St.-Janslyceum
te 's-Gravenhage. Tot nieuwe rector van
het St.-Nicolaas Lyceum tevens overste
van het klooster te Amsterdam is benoemd
pater H. Paalvast thans rector van het
St.-Janscollege te Den Haag, waaraan hij
sinds 1938 was verbonden.
Koningin Juliana zal dinsdag 4 septem
ber, in de ochtendbijeenkomst van de in
ternationale conferentie inzake menselijke
verhoudingen, die in ,.De Vereeniging" te
Nijmegen zal worden gehouden, een toe
spraak houden.
Op die dag wordt de conferentie, welke
van 3 tot 15 september in Nijmegen zal
worden gehouden officieel geopend.
De ochtend- en de middagzitting op de
openingsdag zullen worden gepresideerd
door prins Bernhard.
In de ochtendbijeenkomst zal voorts het
woord worden gevoerd door de voorzitters
van déze conferentie, t.w. dr. Manuel A.
Chavez, ambassadeur van Mexico bij het
Nederlandse hof, sir Muhammed Zafrulla
Khan, rechter van het internationale ge
rechtshof en dr. Albert de Smaele. oud
minister van economische zaken van Bel
gië.
Tenslotte zal in de ochtendbijeenkomst
ook spreken prof. dr. F. J. Th. Rutten,
hoogleraar aan de r.-k. universiteit te
Nijmegen.
Des middags wordt de eerste plenaire
zitting gehouden, met als onderwerp „Ver
andering en weerstand te§en verandering
in de menselijke verhoudingen".
De zittingen op de laatste twee dagen
der conferentie, 13 en 14 september, zul
len eveneens door prins Bernhard worden
geleid.
f Advertentie)
druppels I
De algemene raad van de International
Sociological Association, samengesteld uit
vertegenwoordigers van 48 landen, heeft
voor de periode 1956-1959 tot president
gekozen: prof. dr. G. Friedmann (Frank
rijk) en tot vice-presidenten prof. dr. L.
A Costa Pinto (Brazilië), prof. dr. AN.
J. den Hollander (Nederland) emprof. dr.
H. Z. Ulken (Turkije). De IS.A houdt,
gelijk gemeld, op het ogenblik net derde
wereldcongres voor sociologie in het In-
stituut voor de Tropen te Amsterdam.
(Van onze Haagse redactie)
Tijdens een zitting die slechts enkele
minuten duurde, heeft de Haagse gemeen
teraad zich gistermiddag akkoord ver
klaard met het voorstel van B. en W., een
geldlening aan te gaan van vijftien mil
joen gulden. De opbrengst van deze le
ning zal worden bestemd voor de hmm-
ciering van kapitaalsuitgaven, in hoofd
zaak voor woningbouw.
Deze obligatielening wordt aangegaan
voor een looptijd van dertig jaar, tegen
een jaarlijkse rente van 4J4 De koers
van uitgifte zal 100 bedragen, de da
tum van storting van het leningsbedrag
zal worden vastgesteld op 1 okt. 1956. De
lening is verdeeld in 15.000 obligaties aan
toonder, elk groot 1000 gulden en door
lopend genummerd. De obligaties zullen
voorzien zijn van 60 half-jaarlijkse cou
pons, elk groot 21.25, waarvan de eerste
vervalt op 1 april 1957.
Gedurende de jaren 1957 tot en mat
1960 zal geen aflossing geschieden, daarna
zal de gemeente de lening a pari aflossen
in 20 gelijke termijnen van 750.000, elk
jaar op 1 oktober: De gemeente is tot ver
vroegde of gedeeltelijke aflossing bevoegd,
maar niet gedurende de eerste tien jaar
van de looptijd van de lening.
Willy Weyres, de man onder wiens
leiding de restauratie van de Dom
sinds 1945 plaats had.
Voor rekening van de n.v. Koninklijke
Paketvaartmaatsehappij zal woensdag,
morgen omstreeks half tien het m.s. „Zui-
derkerk" bij de Machinefabriek en
Scheepswerf van P. Smit jr. n.v. te Rot
terdam te water worden gelaten. Het
schip zal worden gedoopt door mevrouw
S. Delprat-VetJh.
De Italiaanse bergingsdeskundige Alfre
do Viola heeft gisteren in Genua ver
klaard, dat het wrak van het Italiaanse
passagiersschip „Andrea Doria" dat bij
de kust van Nantucket 72 meter onder de
zeespiegel ligt geborgen kan worden.
Hij raamde de kosten van de berging
op meer dan één miljard lire, ruim zes
miljoen gulden.
De Fransman Louis Malle, die de diep
zeefilm „de Wereld der Stilte" gemaakt
heeft, is van plan begin september een
poging te wagen om met zijn camera
het wrak van de „Andrea Doria" te fil
men.
Zoals reeds gemeld wordt van 9-1:5
september a.s. te 's-Gravenhage net
zevende Internationale Congres van
Katholieke Artsen gehouden.
Wij vonden de Nijmeegse hoog
leraar prof. dr. A. Th. L. M. Mertens,
voorzitter van de R.-K. Artsenvereni-
qinq en lid van de congrescommissie,
bereid een voorbeschouwing aan dit
belangrijke congres te wijden, welke
onze lezers nader oriënteert ten aan
zien van het thema: Arts en Recht.
HOE KAN de geheimhouding van
zijn intimiteiten voor de mens
gewaarborgd worden con
ditio sine qua non voor de doeltref
fendheid van geneeskundige hulp
nu de financiële gevolgen van
ziek-zijn en de kosten van de ge
neeskundige hulp steeds meer door
sociale voorzieningen en particu
liere verzekeringen opgevangen
moeten worden en er dus controle
op zijn aanspraken nodig is?
Is het gewenst en betamelijk, dat
nooit de eigen behandelende arts, maar
steeds een andere medisch-deskundige
mensen ten behoeve van derden keurt
of controleert of aan de rechtbank rap
porteert?
Is, zoals in Engeland, een soort ver
plichte volksverzekering tegen de kos
ten van geneeskundige hulp nu bijna
niemand meer al deze kosten steeds al
leen kan dragen gewenst?
Is het juist, dat school-artsen en be
drijfsartsen patiënten gaan behandelen
of moet ieder mens zijn helper in deze
steeds vrijelijk zelf kunnen kiezen? En
als deze laatste vraag bevestigend moet
worden beantwoord, is het dan nie! mo
gelijk, dat ook ziekenhuisverpleegsters,
militairen en gevangenen dit recht kun
nen effectueren?
Is voor iedere behandelende arts, ter
wille van de efficiëntie van zijn werk,
de onafhankelijke status te verkiezen
boven die van ambtenaar?
Moet de arts zich laten inschakelen in
het politiële opsporings-apparaat door
bloed voor „de bloodproef" af te nemen
of door de beschuldigde onder narcose
(narcoanalyse) geheimen te ontfutse
len?
Is een verplichting tot geneeskundig
onderzoek voor het huwelijk gewenst?
Of een verplichting tot periodiek onder
zoek op besmettelijke ziekten, bijv. tu
berculose? Of tot dat op andere ziekten,
bijv. kanker of rheuma?
In hoeverre zijn experimenten op
mensen ooit geoorloofd? En op lijken
van mensen?
Mag iemand een gezond orgaan af-
staan om een mede-mens het leven te
redden?
Is het een arts ooit geoorloofd, zijn
patiënt tegen diens wil, een levensred
dende operatie te doen ondergaan.
Mag een regering uit hoofde van het
landsbelang een arts ervan weerhouden
een voor zieken belangrijke ontdekking
wereldkundig te maken?
Is het ooit geoorloofd, dat militaire
bevelhebbers een arts niet in de gele
genheid stellen of zelfs verbieden voor
vriend en vijand gelijkelijk zijn plicht
te doen?
Soortgelijke vragen worden opgeroe
pen door de mogelijkheid van kunstma
tige bevruchting, overplanting van Ver
stokken van de ene vrouw op de andere,
de mogelijkheid van het aannemen van
de verschijningsvorm van de andere
sexe. Ook oudere vragen zijn telkens
weer actueel; de vooruitgang in de ge
neeskunde en veranderingen in de so
ciale situatie doen ze telkens in een
nieuw gewaad verschijnen: abortus pro-
vocatus, anti-conceptie, euthanasie, ver
dovende middelen, kwakzalverij.
De bovenstaande vragen betreffen
vrijwel uitsluitend het moreel-juiste van
bepaalde handelingen. Van niet minder
belang is te weten, welke wettelijke
regelingen in de verschillende landen
en boven-nationaal de mens dringen
of dwingen tot juist handelen en hem
beschermen als hij juist handelt.
BEHALVE de genoemde, zou men
nog een aantal andere kwesties
kunnen aangeven, die thans ter
discussie zijn. De discussies in deze
zijn niet alleen in ons land gaande
maar evenzeer en vaak even hef
tig in alle andere Westerse landen.
Op het eerste gezicht kan deze duide
lijk te constateren uniformiteit van pro
blemen in al deze landen verbazing
wekken. Dit is echter niet langer ver
wonderlijk, als men bedenkt, dat al deze
problemen gevolg zijn van de in al deze
landen vrijwel gelijke ontwikkeling van
de geneeskunde en van de visie op de
verhouding tussen mens en gemeen
schap; en tevens van de vooral sinds de
laatste oorlog, snel voortschrijdende in
ternationalisering van het leven.
De ontdekking van het besmettelijk-
zijn en van het erfelijk-zijn van bepaal
de ziekten hebben van het ziek-zijn een
steeds minder uitsluitend individuele
aangelegenheid gemaakt. De condition-
nering van het gezond-zijn door milieu
omstandigheden niet alleen in fysieke
zin: stof, geluid, verlichting enz., maar
ook in psychische zin: „human rela
tions" doet steeds duidelijker liet be
lang van de verbindingen tussen de
mens en de gemeenschap, waarin hij
leeft en werkt, zien.
De Romeinse correspondent van het
KNP verneemt dat het in de bedoeling
van de H. Vader ligt de Duitse Katholie
kendagen, die van 29 augustus tot 2 sep
tember in Keulen gehouden worden, met
een radiotoespraak te besluiten. De radio
boodschap zal in het Duits uitgesproken
worden.
PARIJS, hedenmorgen
Givenchy heeft gisternamiddag zijn
collectie aan de pers getoond. Het waren
ruim 200 modellen- Er was er geen en
kel, waar een vrouw er op haar voorde
ligst kan doen uitzien. Noch de hoeden
noch de bleke maquillage, noch de bijoux
konden de pijnlijke indruk verzachten,
die de zo uitgedoste mannequins maak
ten.
Geen enkel model werd dan ook met
applaus ontvangen en het handgeklap,
dat volgens de gewoonte 9P ei.n<^
van de collectie de bruid bij haar bin
nenkomen begroet, klonk maar heel
zachtjes en duurde maar uiterst kort.
„Er zijn toch ideeën," zei een der be
zoeksters, „Maar ideeën alleen zijn nog
niet goed,'' antwoordde een ander. Mis
schien zijn de inkopers het daar niet mee
eens. Zij rafelen de ideeën uit en ver
zachten de exentriciteiten van het mo
del. zodat ze best. iets heel draagbaars
over kunnen houden, maar om het mo
del te dragen, zoals het getoond werd.
is schier onmogelijk.
Er zijn goede mantelpakjes, dieneteven
op de heupen rusten en het middel ter
nauwernood aanduiden. Maar dergelijke
tailleurs vinden we bij alle couturiers.
Als de taille gemarkurd wordt dan ge
beurt dit altijd net onder de buste, een
enkele keer gelbeurt het door middel
van een ceintuur, maar doorgaans door
dat het goed ingerimpeld wordt. Het
lijkt dan of er onder de buste een ve-
terbandje geregen is die de jurk ver
nauwt. Sommige tailleurs hebben dit al
leen in de rug.
Andere modellen zijn onvervalste
hemdjaponnen, waar dikwijls een dra
perie bij te pas komt. Er is een mantel
in een soort tonvorm die onderaan de
zoom, die bijna tot de lengte der japon
komt, ingehaald is. Een pietluttig strikje
houdt <Jat ingehaalde bij elkaar.
Bij sommige japonnen hangen aan de
beide kanten op zij en aan de zoom strik
ken af die langs de benen bengelen. Een
ander heeft een grote zak, een soort van
kangaroe-model, maar die zak zit van
achteren. Veel tunieken heel lang of heel
kort. Avondjaponnen hebben dikwijls de
laatste. Het lijf dat net over de buste
komt is geheel geplooid of liever gezegd
ingehaald. En dU ingehaalde loopt onder
de ceintuur door. De tuniek komt niet
eens tot aan de knieën en lijkt een zeer
goede dracht voor aanstaande moeders.
Voor. zijn avondtoiletten neemt Given
chy veel satijn, zoals rose in alle moge
lijke schakeringen. De kleuren zijn ver
der voornamelijk zwart, rood, bruin,
paars, groen, beige en stopverf.
Grote pothoeden die tot achter in de
hals reiken en de mannequins water
hoofden géven, dragen er niet toe bij om
het geheel op te vrolijken, 's Avonds' zet
deze couturier zijn mannequins heel klei
ne parasolletjes op het hoofd. Deze
dingen zijn op kleine kalotjes gepoot.
Zo'n gevai staat of boven op het hoofd
of het past net om de toet. Soms is het
geen parasolletje maar een pannetje of
een vliegtuigschroef in zakformaat. Mrs.
Snow, die onbetwist in Amerika de
grootste is op dit gebied, nam dit alles
met een onbewogen gezicht in ogen
schouw. Het overige gezelschap volgde
haar voorbeeld.
DINY K—W
GAAT Pietro Nenni, de leider van
Italië's „bijna-communistische"
socialistische partij zich verzoe
nen met Saragat, de aanvoerder van
de Italiaanse sociaal democraten, én
aldus terugkeren binnen de burgerlij
ke schaapstal van de socialistische in
ternationale? De besprekingen, die
beide rivalen in het afgelopen week
einde hebben gehad, zijn oorzaak ge
worden van heel Wat speculaties in
deze richting. Tot deze speculaties heb
ben Nenni en Saragat overigens zelf
het nodige bijgedragen door met veel
nadruk voor de pers te verklaren, dat
er wederzijds een „verlangen tot toe
nadering" bestaat. Dit is op zich dus
nog niet veel concreets en in alle geval
niets nieuws. Sinds, nu negen jaar ge
leden, de scheuring in de Italiaanse
socialistische partij plaatsvond omdat
Saragat niet langer genoegen nam met
Nenni's progressisme, zijn er herhaal
delijk van beide zijden herenigings
pogingen gedaan, doch steeds zonder
resultaat. Zolang Nenni met Togliatti
verbonden bleef door het befaamde
pact van „eenheid van handelen" was
iedere vorm van samenwerking prin
cipieel uitgesloten voor Saragats soci
aal democraten, die in de coalitierege
ring vertegenwoordigd zijn en lid zijn
van de socialistische internationale.
Zou Nenni thans echter bereid zijn
om zijn vriendschapsbanden met de
communisten te slaken? Onmogelijk
zou dit inderdaad niet zijn. In de
eerste plaats heeft de salto mortale van
het twintigste congres van de Sovjet
communistische partij de grond daar
toe bereid. Naarmate in de buitenwe
reld meer bekend werd wat Kroesjt-
sjef daar precies verklaard heeft, is
Nenni zich onmiskenbaar gaan dis
tantiëren van niet alleen Moskou doch
ook van Togliatti.
Nenni's opzienbarende artikelen van
20 juli j.l. in „Avanti" gaven blijk van
'n geschokte overtuiging. Ook Togliatti
als alle andere communisten in de
wereld maakte een gewetenscrisis
door, toen hij zich rekenschap gaf van
de implicaties van de in Moskou in
geluide destalinisatie-campagne. Maar
Nenni toonde zich kritischer. Hij stel
de aan Kroesjtsjef c.s. de vraag waar
om men Stalin aan het bewind gelaten
had als hij zo'n misdadiger was. Wat
meer is: Nenni maakte zich klaarblij
kelijk schuldig aan die voor een echte
communist onvergeeflijke zonde: hij
begon te twijfelen aan het gehele sys
teem.
Zo heeft de doctrinaire omzwaai van
Moskou er zeker toe bijgedragen om
Nenni te doen uitzien naar de moge
lijkheid van andere allianties dan die
met Togliatti. De veranderingen, die
tegelijkertijd op wereldpolitiek terrein
en Italië zelf zijn ingetreden, hebben
dit zoeken naar een nieuwe oriënte
ring slechts kunnen begunstigen. In
Italië zelf, waar bij de jongste ge
meenteraadsverkiezingen de commu
nisten verloren en de beide socialis
tische partijen winnaars waren, kwam
het tot incidentele samenwerking in
verschillende gemeenteraden tussen
Nenni-socialisten en Saragat-sociaal
democraten. Anderzijds heeft ook de
algemene tendens van het vervagen
van een fundamentele tegenstelling in
de wereld van twee kampen, zijn in
vloed niet op Italië gemist. Nenni is
niet de enige die gevolueerd is: ook de
niet communistische partijen maken
een heroriënteringsproces door, met
name op het terrein van de buiten
landse politiek.
In eerste instantie zal niettemin op
het terrein van de buitenlandse poli
tiek beslist worden of er inderdaad
een toenadering tussen Nenni-socialis
ten en sociaal-democraten mogelijk
zal zijn. Het criterium zal met name
zijn of Nenni bereid is om zoals de
andere Westeuropese partijen, die aan
gesloten zijn bij de socialistische in
ternationale zijn steun te geven aan
de NATO en aan de Europese integra
tieplannen. Doch dit zou wel een zo
grote omzwaai zijn dat het weinig rea
listisch lijkt om aan zulk een ontwik
keling op korte termijn te geloven.
Bovendien bestaan er tussen de leiders
van de twee Italiaanse socialistische
partijen de nodige persoonlijke vetes,
die aan samenwerking ernstig in de
weg staan.
Met het toenemen van de medische
kennis en kunde in deze, is de gemeen
schap het steeds meer als haar taak
gaan zien de omstandigheden voor het
behoud en de opbloei van de gezond
heid der gemeenschapsleden gunstig te
doen zijn. Behalve geneeskundige in
specteurs en artsen van Gemeentelijke
Geneeskundige Diensten, nam de ge
meenschap hiertoe schoolartsen en be
drijfsartsen in dienst.
Ziekte en gezondheid zijn ook steeds
meer een sociale aangelegenheid gewor
den, omdat de mens via collectieve voor
zieningen de kosten van geneeskundige
hulp (ziekenfondsen) en de financiële
gevolgen van ziek-zijn (ziekte-, invali-
diteits-, ongevallenwetten) draagt.
Het is zonder meer duidelijk, dat met
het geprononceerder naar voren komen
van de sociale facetten ervan, ziek-zijn
en gezondheid steeds meer van de vrij
wel uitsluitend privaat-rechtelijke in de
publiek-rechtelijke sfeer komen te lig
gen.
HET LEVEN wordt steeds sterker
geïnternationaliseerd. De grenzen
tussen landen en werelddelen
worden ook in vredestijd steeds vaker
en door steeds meer mensen over
schreden. Niet alleen meer de eigen
natie heeft belangstelling voor de ge
zondheidstoestand van de enkeling. De
enkeling als patiënt of als arts
krijgt steeds vaker te maken met de
regelingen en wetten op het terrein
der gezondheidszorg van andere lan
den dan zijn eigen land.
Internationale regelingen zijn van nog
groter belang in oorlogs- dan in vredes
tijd en in de moderne oorlog gaan ze
niet alleen de militair en de officier van
gezondheid aan; iedere burger pa
tiënt en ar.ts wordt als combattant
beschouwd.
UIT DEZE summiere aanduidingen
moge blijken, dat het onderwerp
„arts en recht" van het zevende
internationale congres van katholieke
artsen, dat van 9 tot 15 september
a.s. te Scheveningen wordt gehouden
in hoge mate up-to-date is en dat een
internationaal forum de juiste plaats
van bespreking is. Het baart dan ook
geen verwondering, dat het aantal
buitenlandse deelnemers artsen,
juristen, theologen, sociologen gro
ter is dan aan een der vorige inter
nationale congressen.
Het belang en de actualiteit van het
onderwerp van dit congres kan ook blij
ken uit het feit, dat er steeds meer
stemmen opgaan om aan de universitei
ten, naast leerstoelen voor „arbeids
recht", „landbouwrecht" e.d. een leer
stoel op te richten voor „medisch recht".
De H. Vader heeft de laatste jaren in
toespraken tot artsen en tot juristen
herhaaldelijk en met klem op daadwer
kelijke belangstelling voor de kwesties
van „arts en recht" aangedrongen.
Op het a.s. congres nu zal getracht
worden aan te geven in hoeverre de mo
raal gecodificeerd dient te worden tot
positief recht; wat dient wel en wat
dient niet of nog niet gecodificeerd te
worden? Het is vanzelfsprekend, dat al
leen zedelijk-juiste handelingen door het
recht geurgeerd en beschermd dienen te
worden dit geschiedt in feite niet
steeds maar wat van het zedelijk-
juiste behoeft thans ook via wetten af
gedwongen te worden? En voorts, hoe
liggen in deze de taak en de verant
woordelijkheid van de artsen als groep
en die van de staat? Welke internatio
nale organen Verenigde Naties, We
reld Gezondheids Organisatie, Wereld
Artsen Bond, Rode Kruis hebben hier
een taak en in hoeverre zien zij die en
geven zij er uitvoering aan?
Met het beantwoorden van vragen als
deze wordt getracht op dit congres enige
fundamenten bloot te leggen, waarop de
rechtsordening in deze opgetrokken
dient te zijn. Tegelijk wordt vanuit
™mC„^idfnw- c°nc.rete regslingen het
peillood de diepte in gelaten om te zien
of men inderdaad op de juiste funda
menten uitkomt.
DE STEEDS wisselende situaties
vereisen een voortdurend ver
anderende concretisering in wet
ten en regelingen van het onveran
derlijk zedelijk-juiste. Naarmate onze
beschaving ontkerstent, is het moei
lijker deze onveranderlijke basis te
kennen en te erkennen. De katholie
ken hebben in deze een grote taak, die
hun alleen een reden tot zorg en toe
wijding en geenszins tot zelfverhef
fing kan zijn. Van deze zorg en toe
wijding is de bestudering van „arts
en recht" op het a.s. congres een uiting.
Deze bestudering van dit nog voor
een groot deel braak liggend terrein
kan niet meer zijn dan een begin.
Moge het een goed begin zijn' en
moge de lijn in studie en praktijk
doorgetrokken worden; de resultaten
ervan zullen patiënt, arts en gemeen
schap tot zegen strekken.
