Academisch Ziekenhuis
r.-k. Universiteit te Nijme
der
een
geopend
Kardinaal van Rossum Instituut
heeft instemming van episcopaat
bij Zuilen
k A Sl\l vierde tweede lustrum
Resten van Cistercienserklooster
IBSEN NOGMAALS HERDACHT
Serge Lifar gaat
heen
Mgr. Alfrink: „De mens belangrijker dan de
ziekte en de persoon meer dan het geval
Kruisbeeld onthuld
Pastoor M. Bogaartz
40 jaar Jezuiet
Mgr. Mathias Brans
60 jaar Kapucijn
Prof. Winkelman
hoogleraar te Nijmegen
Ontdekking per bulldozer
Dynamiek
„De Haagsche Comedie" speelde „Spoken"
Pierre Kemp 70 jaar
i
MAANDAG I OKTOBER 1936
PAGINA S
Tot zegen en geluk van
ons volk
Ir. C. GROOTHOFF
Chef-bouwafdeling staatsmijnen
BENOEMINGEN BISDOM
ROTTERDAM
■Wie
(Van onze veslaggever)
In de geschiedenis van katholiek Nederland was het zaterdag een
bijzondere dag en allen, die in de loop der jaren hun steun hebben gegeven
aan liet eigen wetenschappelijk bolwerk, dat de r.-k. Universiteit te
Nijmegen toch is, verheugden er zich oprecht in, dat met de opening van
het Academisch Ziekenhuis die dag de medische faculteit meei is gecon
solideerd, al geldt het weliswaar nog maar het eerste verpleeggebouw van
het St.-Radboud-ziekenhuis op ((Heyendael" aaïl 1 '-Annastraat,
waarvan de ruimte, zoals de directeur-geneesheer er. van der Werf
verklaarde, nog zeer benauwend is. Alleen ipet 'iet Pei8Pectief op verbete
ring is werken hier mogelijk, maar de voorzitter 1 T-' medische faculteit
prof. dr. H. J. Lammers getuigde toch trots te zijn op deze kliniek. „Nu
pas hebben wij het gevoel, dat wij ivat Jete ®nen Een zeer modern
ziekenhuis, zowel wat inrichting als uitiusting letreft, dat de mediscie
wetenschap in hoge mate ten goede kan omen.
Vóór alles gaat echter het belang van de individuele zieke mens, gelijk
de voorzitter van het bestuur der St.-Radboud-stichting, Aartsbisschop
mor. dr B J Alfrink die het gebouw aan het bestuur van het ziekenhuis
overdroeg,' getuigde in een zeer belangwekkende rede, een principiële
uiteenzetting omtrent de taak van de werkers in een katholiek academisch
ziekenhuis ^Ook een aca"'emisch ziekenhuis waar iedere zieke een
interessant leerzaam geval zal mogen zijn, zal men niet mogen vergeten
dat de mens belangrijker is dan de ziekte en dat de persoon meer is dan
het geval"-
Tal van autoriteiten, het bestuur van
de St.-Radiboudsticihting bestuur en
hoogleraren van de universiteit, de me
dische staf en de senaat van de Nijmeegse
studentenvereniging woonden eerst de
pontificale H. Mis bij die des morgens
in de St.-Jozef,kerk op het Keizer Natel-
plein werd opgedragen door de bissc p-
coadjutor van Roermond U
Hanssen,. waarbij mgr. dr R. Rost as
Presbyter-assistens |u"geRd|iohr
K. L. Belton en prof dr. R.Motor t:roon-
diakpn waren, terwijl mgr. prof. dr. Alpn.
Mulders en prof. dr. J .J. P- van Boxtel
assisteerden resp. als diaken en subdia
ken Ben schola cantorum van studenten
zong onder leiding van Remie Schel-
strate de Gregoriaanse gezangen.
Herinnering aan de
Kromstaf feesten
Na afloop van deze plechtigheid vol
trok zich op het voorplein van net zie
kenhuis met de onthulling van een kruis
beeld van Paul Grégoire een gebeurtenis,
die de schone feesten bij gelegenheid van
het 100-jarig bestaan van de Bisschoppe
lijke Hiërarchie in ons land in herinne
ring riepen. Doch er was ook een wer
kelijke band tussen het feit. van de
opening der kliniek zelf en de Kromstaf
feesten. omdat in 1954 de katholieken een
prachtige som bijeen brachten voor de
medische faculteit als een geschenk aan
het Episcopaat.
Dit releveerde de voorzitter van het
toenmalige comité, dat het eeuwfeest
heeft voorfoereid, dr. F. J. A. M. Houiben,
commissaris der Koningin in Limburg.
Men wilde evenwel een blijvende herin
nering en wat was schoner dan een kruis
tegen de gevel van het ziekenhuis, dat
wijst eb onze verlossing en opwekt tot
trouw a®n ons beginsel.
Mgr Post dankte voor het geschenk en
wees óp de betekenis van het kruis als
mken van hoop voor hen. die in het zie
kenhuis verpleegd worden; mgr. Hanssen
verrichtte daarna de onthulling.
T je namiddag vulde zich de grote
zaal van D?^reWnS" met vele geno-
zaai van „ue v mjniSter mr. J. Cals,
een ander mogen worden verkracht, zijn
van de andere kant onderworpen aan be
paalde grenzen. Niet de mens zelf is on
beperkte meester van zijn lichaam, van
zijn vermogens van zijn leven en van
zijn gezondheid. ..De mens'' zo heeft
de H. Vader eens gesproken tot een
wereldcongres van medici „de mens
is slechts vruchtgebruiker, niet de onaf
hankelijke bezitter en eigenaar van zijn
lichaam, van zijn leven en van alles wat
de Schepper hem heeft gegeven om er
gebruik van te maken in overeenstem
ming met de doeleinden van de natuur".
De medische wetenschap de medische
behandeling en de medicus hebben zich
altijd gekenmerkt en zullen zich altijd
moeten blijven kenmerken door eerbied
voor de individuele mens eerbied voor
zijn persoon eerbied voor zijn rechten
eerbied voor zijn leven. De vertechm-
sering van de wetenschap en van de -
dische behandeling brengt ongetwijfeld
het gevaar met zich mee dat de zieke eer-
der beschouwd &aat worden als een ge-
val dan als een persoon die het geval her
bergt. Maar de echte medicus en de
goede zieken verplegen de zullen nooit uit
het oog verliezen dat niet zozeer de
ziekte in hun handen is gegeven da>n wel
de zieke. Voor een christen medicus kan
het ook niet moeilijk zijn om dat niet te
vergeten. Het christendom kan niet
anders dan de waarde van de individuele
persoon intact Laten
Gedragen door een
christelijke liefde
Dit academisch ziekenhuis van de ka
tholieke universiteit mag niet anders zijn j
dan een zegen voor de gemeenschap,
doordat het een zegen is voor de indivi
duele mens, die hier genezing zoekt. Alles
wat hier geschiedt en allen, die hier wer
ken zullen gedragen moeten zijn door
een christelijke liefde en door een evan
gelische eerbied voor de medemens. In
deze christelijke liefde en eerbied zal i
men de basis kunnen vinden voor de
ideële verhouding tussen patiënt en be
handelende medische verzorger, die voor
het genezingsproces van zoveel beteke
nis is.
Met een bede om de hulp van de God
van alle vertroosting en van alle heil
voor de zieken, die hier komen en de
gezonden, die hier werken, verklaarde
Z. H. Exc. dit academisch ziekenhuis
voor geopend.
Notaris H. C. W. van Schaik, als voor
zitter van het bestuur, aanvaardde het'
ziekenhuis met de belofte dat de lijdende
mens hier inderdaad het centrale punt
zal zijn waaromheen verpleging en be
handeling zich groeperen. Een katholieke
sfeer zal er de onzichtbare bron van
warmte zijn.
Keizer Karelprijs voor
architect v. d. Laan
Minister Cals begreep, dat de geleide
lijke opbouw van de medische faculteit
zware eisen stelt aan allen, die er deel
van uitmaken. De docenten hebben nog
nauwelijks gelegenheid gehad tal van
nieuwe vindingen toe te passen. Z. Exc.
prees architect V. d. Laan om de wijze,
waarop hij het overleg met het. departe
ment had voorbereid.
De minister verwees naar het rijks
subsidie van 85 pet. om daarmee het na
tionale belang van deze universiteit en
haar medische faculteit te beklemtonen.
„Nijmegen", zo zei hij, „levert in stijgende
mate een waardevol aandeel aan de Ne
derlandse cultuur en wetenschap".
De president-curator. Z. Exc. mr. R-
H. van Schaik, dankte de Zusters van
Onder de Bogen, dat ZÜ de verpleging
op zich hadden genomen en hoopte op
een bestendiging van de goede samen
werking met de overheid onder de hui-
djp-p minister va,n D.» K. en W.
Prof. dr. A. G. M. van Melsen bracht
als waarnemend rector-magnificus op
geestige wijze de gelukwensen van de
senaat over.
Burgemeester mr. C. Hustinx deelde
mee, dat het gemeentebestuur de Keizer
Karelprijs die een cultureel object geldt,
had toegekend aan architect V. d. Laan
voor het complex-Heydendael.
Dr. Van der Werf bood namens de me
dische staf voor de kapel een schilderij
van „De Goede Herder" aan van de in
Zwitserland verblijvende Pool Theodoor
Strawinsky.
De genodigden kregen de gelegenheid
dit werk te bezichtigen tijdens een re
ceptie in het ziekenhuis, waar zij tevens
een rondgang konden maken.
dngoen., onaer wie - d_mirUsters prof.
minister ir. Witte de ou Brink gn
dr. Rutten en prof. ar. J.
de commissaris der Koningin i r-rfford
land, jhr. mr. C. G. C. Quarles V-an uuora
De zitting stond onder leiding van
Post, als voorzitter van de Raad van D
stuur der Sint-Radtooudstich'tiog, die ei
op wees wat nog nodig is voor een pas
sende behuizing van andere faciliteiten en
de bibliotheek. Ondanks de gewaardeer
de steun van rijik en gemeente zijn de
financiële middelen hiervoor ontoerei
kend. Hij bracht dank aan allen, in het
bijzonder minister Cals, die de totstand
koming van het ziekenhuis hebben moge
lijk gemaakt, waar na enige tijd plaats
voor 340 patiënten zal zijn. Hij prees de
architecten V. d. Laan, Van Eerden en
Rijkema Dom v. d. Laan O.S.B. voor het
ontwerpen van de kapel en dankte de
aannemers, die een artistiek beeld van
St.-Radiboud ten geschenke gaven.
Ook mgr. Alfrink bracht dank aan al
degenen, die dit prachtige gebouw heb
ben opgericht en ingericht. Met recht
mogen wij verhopen, aldus mgr., dat dit
grootse academisch ziekenhuis tot zegen
en genezing zal strekken van talloos vele
zieken en lijdenden en daardoor tot ze
gen en geluk van ons volk.
Ieder ziekenhuis heeft ten doel de indi-
viduële zieke mens te helpen en te gene
zen. Daarnaast zal echter ieder ziekenhuis
ook een zekere functie vervullen ten op
zichte van de vooruitgang van de medi
sche wetenschap. Men zal het er echter
gemakkelijk over eens zijn dat het pri
maire doel van het ziekenhuis niet gele-
?en is in de voouitgang van de medische
N®nnis en wetenschap als zodanig, maar
r? de verpleging en genezing van het
D? in'dmdu
worrt mens die ziek is en geholpen moet
zim,tr aLT de individuele mens die gene-
?:?dig heeft de instandhouding
eerste d,2nncrete individuele leven is het
bkuis is^r k het academisch zieiken-
w bestel v»0"1 en voor de patiënt, al is
,oel meei-nrieen academisch ziekenhuis
er elders op gericht nieu
we hUlS -n specialisten op te leiden.
Mens mag niet geofferd
worden aan gemeen-
schap
De individuele die hier genezing
hoopt te vinden, heeft eigen rechten. Hij
mag niet geofferd ^offerd* Weten"
schap en hii mag niet geonerd worden
aan de gemeenschap. De theorie dat het
Individu zijn recht op eigen gezondheid
?n eigen leven zou verliezen omwille van
uitga"1, dat dc gemeenschap tilt de voor-
il n?etVan de wetenschap zou trekken
is niet van christelijke make lil. De
ellende die deze theorie over talloos vele
naamlozen heen gebracht, is ons in een
nabu verleden voldoende duidelijk ge
worden. Onze H. Va<ier heeft ze verschei
dene malen met klem van redenen afge
wezen. De wetenschap kan de mens niet
zonder meer gebruiken ais een studie
object. Da^ kan niet zonder diens vrije
toestemming.
En het kan zelfs niet altijd met zijn
vnje toestemming, want de eigen rechten
van de mens. die niet door de wil van
(Van onze Haagse redactie)
Woensdag j.l. was het veertig jaar ge
leden dat pastoor M. Bogaartz S.J., aal
moezenier van de katolieke pers, in de
Pater dr. Silverius in het goud
Het feest van St.-Franciscus op 4 ok-
orde der Jezuïeten trad. Dit feit werd gis- '.ober staat dit jaar voor de k a ne"
teren op sobere wyze herdacht. In de van het klooster aan de fcan
parochiekerk van O. L. Vrouw Onbevlekt Tilburg in een aparte .s d
Ontvangen te Den Haag. werd 's morgens n.l. een diamanten en een gouden JUDiia
een plechtige H. Mis opgedragen door de ris de nud-
jubilaris, die daarbij geassisteerd werd Z.H.Exc, mgr. Mathias Brans
door de paters E. van Yught en F. Toni- bisschop van Medan, gedenkt die dag, dat
no, kapelaans der parochie. Onder leiding hii 60jaai geleden kaPuc«" ffifvMius
van Louis van Tulder voerde het zang- terwijl rit hoogeerw. pater dr. bilvenu
koor Cantate Domino de Missa Festiva zijn „vijf.ig-te jaar büé
van Jaap Vranken uit. Mgr. Brans viert zijn
s' Middags was er een druk bezochte Mk fn de kapucijnenkerk
receptie. Bij de aanvang werd dejubila- bisschop. die thans" anderhalf jaar
ris door de voorzitter van het feestcom- Tj!burg genjet van een rustige oude
té, Staatsraad mr. J. R. H. van Scha ilterugzien op een zegenrijk leven
gehuldigd. Deze prees in pastoor Bogaastz a; kapucijn sjnds 1920 als missionaris
bijzonder zijn werkkracht als priester, zijn Sumatra en sinds 1933 als missie-bis-
diep sociaal gevoel en zijn beminnelijk-P he, A tolisch vicariaat van
heid. Het cadeau dat hu namens de paro- ön(Jer zijn bestuur werden de Ba-
chie overhandigde bestond uit een couvert
Sn icprk nnpneebroken"
chie overhandigde
waarvan de inhoud besteed zal worden om
een nieuwe geluidsinstallatie in de kerk
aan te brengen. Op een desbetreffende
opmerking van mr. Van Schaik, ant
woordde de jubilaris in zijn dankwoord
dat hij inderdaad hoopte dat door deze
installatie de band tussen priesters en ge
lovigen ook in de kerk hechter zou wor
den.
De dankbaarheid die hem werd betoond,
bracht pastoor Bogaartz over op zijn
ouders die beiden, als parochianen van
taklanden voor de Kerk „opengebroken
Het feest van pater dr. Silverius
wordt reeds morgen gevierd. Naar kapu-
cijnentrant wordt die dag de jubilaris door
pater provinciaal de gouden kruk uitge
reikt, symbool van de steun waarop de
medebroeder op zijn oude dag in de Capu-
cijnengemeenschap mag rekenen. Om half
9 zal de jubilaris de H. Mis opdragen
en daarna zijn H. Professie vernieuwen.
Pater Silverius woont reeds meer dan
30 jaren in Tilburg. Zijn biechtstoel in de
het jongenskoor van de Canisiusschool en
kele fris gezongen liederen ter omlijsting
van deze huldiging uit.
Het bestuur van de St.-Radboudstich-
ting heeft prof. dr. P. H. Winkelman te
Voorburg (Z.H.) benoemd tot gewoon hoog
leraar m de faculteit der letteren en wijs
begeerte van de Katholieke Universiteit
voor het geven van onderwijs in de sociale
en economische geschiedenis.
Zaterdag is te Nijmegen bij de officiële
ingebruikneming van het Academisch
Ziekenhuis een kruisbeeld van Gregoire
door mgr. Hanssen onthuld.
hij de geestelijke verzorging heeft der
slotzusters. In verscheidene kloosters
geeft hij de maandelijkse recollecties aan
fraters en zusters.
Morgen en donderdag is er van 11 tot
12 uur in het kapucijnenklooster gelegen
heid de jubilarissen te feliciteren.
Met ingang van vandaag is ir. C. W. J.
Groothoff benoemd tot chef van de bouw-
afdeling centraal bureau van de Staats
mijnen als opvolger van ir. W. F. Fontein.
Ir. Groothoff is tot heden steeds in hoofd
zaak belast geweest met de zorg ovor ge
wapend-betonconstructies bij de Staats
mijnen.
„Met instemming hebben wij kennis genomen van de oprichting van het
Kardinaal van Rossum Instituut, dat in samenwerking met de bestaande
katholieke organen, die op het terrein der missionaire lekenhulp werk
zaam zijn, de idee van de mondiale Caritas gemeengoed wil maken in
onze katholieke gemeenschap en daarbij het onontbeerlijk technisch
orgaan kan zijn, dat voor de realisatie dezer idee nodig is''. Aldus mgr. dr.
B. J. Alfrink in zijn feestpredikatie tijdens de pontificale hoogmis, welke
Z. H. Exc. mgr. Paolo Giobbe opdroeg ter gelegenheid van het tienjarige
bestaan van het Katholiek Sociaal Kerkelijk Instituut, het KASKI. In de
dekenale kerk van de H. Jacobus te 's-Gravenhage, waar de plechtigheid
gistermorgen plaats vond, hadden vele hoge kerkelijke en burgerlijke
autoriteiten plaatsgenomen.
Mgr Alfrink nam als uitgangspunt bij
zijn betoog de bijzondere dynamiek, welke
deze tijd kenschetst cn welke diepgaande
wijzigingen in de maatschappelijke struc
tuur te weeg brengt. Zowel in de landen
waar de Kerk is gevestigd, als waar Zn
zich nog moet inplanten. Deze maat
schappelijke veranderingen, aldus de
Aartsbisschop, geven in grote delen aei
westerse bevolking een ontkerstening te
zien, welke in de geschiedenis geen weer
ga vindt. Zelfs moest spreker vrezen
dat een voortgezette ontwikkeling voor
volgende generaties noodlottig kan wor-
Daarom neemt bet Kerkelijk gezag,
aldus mgr. Alfrink zo belangstellend
kennis van katholieke sociologen verenigd
in het KASKI, die hun kennis in dienst
stellen van de zielzorg en het apostolaat
van de Kerk. Zij moet de structuur van
vandaag, de maatschappelijke situatie
kennen: vooral die van de missie-ge
bieden.
Snelle groei
Meer dan ooit, zo oordeelde de Aarts
bisschop, is het voor de Kerk zaak in
deze niet-westerse landen vaste voet te yerwege ztln vruchtbaarste periode „Een
krijgen, omdat men daar zeer snel naar ^J'"d in de ve.f"
de politieke, culturele en economische
nomen: mgr. M. Jansen, bisschop van
Rotterdam, mgr. S. Kuypers C.ss.r. Apos
tolisch Vicaris van Suriname en mgr. M.
Staverman, Apostolisch Vicaris van Hol-
landia.
Het corps diplomatique was vertegen
woordigd door de ambassadeurs van Ja
pan en België, door de gezant van Oos
tenrijk, de zaakgelastigden van Frank
rijk en Ierland, alsmede door verschei
dene leden van de Duitse en de Austra
lische ambassades. Onder <je aanwezigen
merkten wij voorts op minister mr. J.
Luns en staatssecretaris H. Moorman, de
voorzitter van de Tweede Kamer, dr. L.
Kortenhorst en verscheidene leden van
de Eerste en Tweede Kamer, de staats
raden dr. L. Deckers en mr. J. van
Schaik, professoren van de katholieke
Universiteit van Nijmegen en van de
Economische Hogeschool van Tilburg,
overmoedige klanken en zeide, dat het
KASKI nog altijd staat aan het begin van
de grote taak die het éich heeft gesteld.
Serge Lifar. mai-
tre de ballet en
eerste balletdanser
van de Par(jse
Opera, heeft beslo
ten zijn ballet
schoentjes op te
hergen. Dat heeft
Lifar vandaag be
kend gemaakt toen
hij, op weg naar
Londen om daar
een voorstelling te
zien van het Bols- f WffK&Ê*
hoi-ballct, op het f> f
vliegveld te Parijs AbIIJhP* rf
tot reporters zei:
is mij niet moge-
lijk de aanbiedin
gen aan te nemen die men mij gedaan
heeft".
De 51-jarige Lifar heeft dit seizoen nog
in ons land gedanst. In het kader van het
Holland Festival trad hij op bij een voor
stelling van het Nederl. Opera-ballet. Zijn
werk als choreograaf o.a. in ,,Le pas
d'acier" maakte veel indruk, terwijl in
zijn persoonlijk optreden een voor zijn
leeftijd bewonderenswaardige technische
beheersing uiteraard niet geheel het ge
brek aan souplesse kon maskeren. Het
afscheid dat Lifar nu bekend heeft ge
maakt. moest vroeg of laat komen. Maar
het is een waardig afscheid geworden, nog
in de volle glorie van zijn danstechnische
kwaliteiten die hem destijds als een soort
wonderkind bij Diaghilevs balletgroep voor
het voetlicht brachten. Als een levende
herinnering aan deze gloriejaren heeft
prof. Szalo uit Leuven, en prof. Michels
uit Freiburg. Voorts waren nog aanwezig
talrijke Ridders van het H. Graf, vele
Provinciaals en Algemene Oversten van
Orden en Congregaties zowel van priesters,
broeders als zusters de hoofdaalmoezeniers
van leger en vloot, en de burgemeesters
van Heemskerk, Beverwijk en Middel-
beers.
Na afloop van de plechtigheid in de
kerk begaven de meeste aanwezigen zich
naar de pastorie, waar een druk bezochte
receptie plaats had.
Wonderbaarlijke groei
Voor de viering van dit tweede lustrum
van het KAflKI waren vrijwel alle mede
werkers van het instituut, ook van de
buitenlandse vestigingen, naar Den Haag
gekomen.
De verdere dag was gewijd aan een
interne feestviering. Men maakte een
boottocht over de Maas en de Noord en
was 's avonds in Dordrecht, waar het ju
bilee werd besloten. Tal van medewerkers
grepen aan tafel de gelegenheid aan
uiting te geven aan hun gevoelens van
bijzondere erkentelijkheid tegenover de
directeur van het instituut, prof. G. Zee-
gers, speciaal voor de geest van apostoli
sche bewogenheid waarmede hij in deze
afgelopen tien jaar het instituut heeft
voortgestuwd. In zijn dankwoord toonde
prof. Zeegers zich vooral dankbaar voor
wat hij noemde de wonderbaarlijke groei
van het KASKI. Hij wees ook, in navol
ging van een der sprekers, op de voor
treffelijke samenwerking tussen priesters
en leken in het instituut gerealiseerd, I Serge Lifar tot dit jaar toe de Prélude
maar waarschuwde terstond voor al te I l'apres-midi d'un faun" van Debussy in
zijn eigen choreografie op de planken ge
bracht. Ook in ons land, waar hij enkele
jaren geleden in deze solistische prestatie
veel lof verwierf.
Wie beweert dat de Sombere Noor, hal- niet telkens in een fluistertoon was ver
vallen, die haar zelfs op de eerste rijen
(Van onze correspondent) nanstonds nog nieuwe ontdek-
Utrecht staat de laakte maanden Wél borden gedaan. Voorlopig
in het teken van archeologische vond
sten. Zowel bij de verbouwing van het
Gerechtsgebouw aan de Hamburgerstraat
als bij de restauratie van de Pieterskerk
werden enige belangwekkende ontdekkin
gen gedaan. Op eerstgenoemde plaats
vond men o.a. een fraaie tegelvloer en
enige sarkofagen, restanten van de voor
malige St.-Paulusabdijin de Pieterskerk
twee fragmenten van twee ambo's, met
kunstig beeldhouwwerk versierd, date
rend uit de laatste romaanse periode, d.i.
ongeveer 1200.
Opnieuw heeft men dezer dagen ver
rassende vondsten gedaan. Bij de aanleg
van rioleringen in de voormalige ge
meente Zuilen tussen het oude kasteel
Zuylen en de Amsterdamsestraatweg,
stuitten bulldozers op de oude fundamen
ten van het voormalige Cisterciënser-
klooster „Maria ten Daele". dat vanaf
het midden van de 13e tot het eind van
de 16e eeuw een vermaard vrouwencon
vent is geweest. Het werd in 1245 gesticht
door Theodoricus Kovelwaet, kanunnik
van Oud-Munster en in 1586 afgebroken
op bevel van de graaf van Leicester om
dat men stenen nodig had om de stads
wallen te versterken.
Tot dusver de opgravingen zijn nl.
nog niet geëindigd vond meJ} k'er vl®r
fraaie beeldfragmenten, een vrijwel onge
schonden, ongemeen kunstig bewerkt ka
piteel met Romaanse ornamentiek, een
zeldzaam grote 16e eeuwse bruinrode te
gel (1 Utrechtse voet in vierkant) met
mannenfiguur in staatsiemantel, een
tweetal memoriesteentjes, enige taber
nakelfragmenten en een groot aantal
kleine tegeltjes in diverse kleuren, ge
deeltelijk beschadigd.
Het eerste van de hierboven genoem-
ue beeldfragmenten stelt voor Maria,
™>i van Smarten; op het fijnbesneden
fehr - z^n duidelijk de tranen van de
moJeiende madonna waarneembaar. De
wordt ondersteund door een
h oSu guur- waarvan het hoofd ont-
DreeKt, maar die vermoedelijk de apostel
Joannes vTo°rstelt. De tweede beeldt Ma
ria Magdalena uit; de beide andere vrou
wenfiguren heeft men nog niet kunnen
identificeren; in één vermoedt men de fi
guur van een der abdissen van het con
vent.
Het is geenszins uitgesloten dat op dit
is het hoofd van de oudheidkundige dienst
van de gemeente Utrecht, de heer W.
Stooker. zeer ingenomen met de nieuwe
aanwinsten voor de oude historie van de
Domstad, welke binnenkort zullen wor
den bijgezet in het Historisch Museum,
onderafdeling van het Centraal Museum
aan de Agnietenstraat te Utrecht.
Zoals is gemeld zal de dichter en schil
der Pierre Kemp op 1 december 70 jaar
worden. Voor deze gelegenheid is een ere-
comité gevormd onder beschermheerschap
van de minister van O.K. en W. Het
werkcomité organiseert een expositie van
het schilderkunstig en literair oeuvre van
Pierre Kemp.
Vandaar dat behalve zijn aan Maas
tricht gewijde verzen, „Maastricht en Ik",
nog een tweede bundel van Pierre Kemp
het licht zal zien, en wel „Engelse Verf
doos", een zestigtal kleine gedichten,
geïnspireerd op de zestig kleuren die zich
in een dergelijke verfdoos plegen te be
vinden. „Engelse Verfdoos" zal omstreeks
Pierre Kemp's verjaardag verschijnen, in
een door Dick Elffers verzorgde uitgave.
Verder bestaat het plan om de dichter op
zijn verjaardag een Liber Amicorum aan
te bieden, waarin literaire en beeldende
kunstenaars in een geschreven of geteken
de bijdrage van hun waardering zullen
getuigen, en waarin tevens de handteke
ningen van allen die op deze uitgave in
tekenden, verzameld zullen worden. Se
cretaris van het „Liber Amicorum" is de
heer H. J. M. F. Lodewick. Hertogsingel
91, Maastricht, die tevens penningmees
ter van het werkcomité is.
zelfstandigheid toegroeit. Niet alleen
móet zo snel mogelijk voor een inheemse
clergé worden gezorgd, maar ook de
leken moeten voldoende sociaal en cul
tureel bewust in bet leven staan. Die
leken moeten zelf tot deze ontwikkeling
bijdragen men denke aan onderwijs,
gezondheidszorg, pers maar zij kunnen
het nog niet alleen. Het is vooral de
westerse leek die op dat maatschappelijk
terrein zijn taak heeft. Hij beschikt over
de technische bekwaamheden, die de
priester doorgaans mist en welke ook
niet op de weg van zijn priesterlijke roe
ping liggen.
Hoedster van cultuur
Mgr.Alfrink achtte dit particuliere
initiatief van de leden dubbel nodig, om
dat de laatste tijd de westerse staten op
grote schaal de minder-ontwikkelde ge
bieden met materiële en technische hulp
gaan bijstaan. Wanneer deze bijstand niet
plaats vindt onder de zedelijke waarbor
gen, welke duurzaam in het christendom
liggen verankerd, ontstaat bij de gesteun
de naties slechts een ongezonde en ge
vaarlijke ontwikkeling. Met deze weten
schap is de Kerk altijd de hoedster van
cultuur en sociale rechtvaardigheid ge
weest. De Kerk houdt Haar eigen taak,
ook al kan Ze zich nog zo verenigen met
allen die de achtergebleven gebieden wil
len bijstaan. Mgr. Alfrink pleitte bijv.
voor particulier initiatief jn de steunac-
tiviteit. Naast deze gemeenschappelijke
werkzaamheid echter, heeft ook de katho
lieke gemeenschap afzonderlijk een plicht
in de vorm van soc^a^e en culturele hulp.
Hierbij gaf s.preker het bovenaangehaalde
standpunt weer van hem en de andere
bisschoppen over het Kardinaal van Ros
sum Instituut.
Mgr. Alfrink besloot zijn predikatie
met de bede dat de H. Kerk, mede door
het werk van het KASKI, de weg zou
weten te vinden, de Blijde Boodschap te
brengen aan alle mensen in eigen groep
en eigen milieu.
Drukke receptie
Mgr. Giobbe werd aan het hoogaltaar
geassisteerd door mgr. mr. F. J. C. M.
Op de Coul vice-voorzitter van het be
stuur van het KASKI. als presbyter assis-
tens. Troondiakens waren mgr. H. J. van
Hussen, nationaal directeur van de Pau
selijke Missiegenootschappen en mgr. H.
bestuurslid van het
Mgr. M. A. Jansen, bisschop van Rot
terdam, heeft aan pastoor L. Brink eervol
ontslag verleend als pastoor te Noordwij-
kerhout (H. Victor) en in zijn plaats be
noemd de zeereerw. heer A. Vollaerts; tot
pastoor te Leiden (H. Petrus) heeft mgr.
Jansen benoemd de zeereerw. heer W.
Blok, en tot pastoor te Schiedam (H.
Hart) de zeereerw. heer G. P- Regeer, die, J. van Deursen,
rector was aan de bisschoppelijke nij\ -T- I KASKI.
heidsschool te Voorhout Op het priesterkoor hadden plaats gö-
eenzaamde figuur van Stockmann zijn
eigen portret tekende, hem zou men in
zekere zin bezwaarlijk van ongelijk kun
nen overtuigen.
Want de levensgang van Hcnrik Ibsen
was een gestadige strijd tegen zijn eigen
laindgenoten en tegen hun „halfslachtig
heid", in een der hoogtepunten van zijn
dramatisch oeuvre „Peer Gynt" ten voe
ten uit aan de kaak gesteld; en men zoekt
dan ook vergeefs in zijn werk naar een
sociaal-voelend mens. terwijl men slechts
vindt de verbeten individualist, bezeten
door de haat tegen onrecht en onwaar
heid, of wat hij althans daarvoor aanziet.
Ook met „Spoken" (de program-inlei
ding deelt het in bij schrijvers „huis-
kamer"-stukken; wij prefereren van
„maatschappelijke" stukken te spreken)
gaat hij de maatschappelijke normen van
zijn tijd onbarmhartig te lijf. evenals in
..Nora", dat ook tot deze serie behoort
en dat nog deze zomer mede door de
..Haagsche Comedie" ook al bij de V)-
jarige herdenking van Ibsen's sterfdag
voor het voetlicht werd gebracht.
Onze courant heeft altijd afwijzend ge
staan tegenover dit meest naargeestige
produkt van de geniale schrijver, bij de
jonge generatie veelal enkel bekend om
dat hij bakkebaarden en een ijzeren bril
droeg.
Het mag zijn, dat de regie van Joris
Diels de naturalistische tendens van het
toneel-technisch nog weinig verouderde
stuk heeft getemj>erd zoals wij ergens la
zen, voor ons is de sfeer van deze dialoog
toch te drukkend en roept zij te veel
tegenspraak op dan dat wij niet zouden
aarzelen het geheel een aanbeveling zon
der extra reserve mede te geven.
Zoals bekend is het leidende thema de
neerdrukkende waarheid dat de zonden
der vaderen niet zelden in het nageslacht
worden gestraft. Haar te verbeelden is een
hachelijk ondernemen waarbij vee] af
hangt van de vraag welke filosofische en
godsdienstige opvattingen de auteur hul
digt. En bij Ibsen, die naar Kierkegaard
neigde, voelt men zich lichtelijk onveilig,
vooral omdat de sobere intrige hier schuil,
gaat achter een overmaat van geraison-
neer- Zij verloopt tussen 5 personen, die
tegen een suggestief decor, de scheef
getrokken verhoudingen symboliserend,
ongetwijfeld door hun doordacht spel de
toeschouwers, welke heel de Koninklijke
vulden, moeten hebben geboeid, al klon
ken herhaaldelijk lachsalvo's op die soms
Dijnlijk demonstreerden dat het hun aan
begrip schortte.
De meest-tragisohe figuur was wel Fie
Carelsen, die als mevrouw Alving, eigena
res van een landgoed, de mater familias,
de spil vormde waar rond zich het drama
tisch gebeuren samentrok. Wanneer zij
minder verstaanbaar maakte, zouden wij
haar gemakkelijker als prima inter pares
de prijs hebben kunnen reiken.
Niettemin was de tragedienne in actie
en mimiek voortreffelijk, hetzij zij fier de
degen kruiste met dominee Manders, dan
wel haar teerste liefkozingen uitte voor
haar zoon Oswald de erfelijk besmette,
die niet meer te redden blijkt.
Voor de wel heel naïeve dominee trad
Max Croiset in het Ipijt en naar de aard
heeft hij de geestelijke zeer zuiver ge
creëerd; Luc Lutz had in de Oswald-
figiuur een zware partij, die hij tot het
bittere einde met veel begrip vervulde.
En Henk van Buuren beeldde de handige
huichelaar Engstrand met zo veel verve
dat hem een „open doekje" toeviel.
Maar niet mogen wij Myra Ward ver
geten, enig symbool van de levensblijheid
bij alle somberheid, die als zodanig een
vorstelijke Regine op de planken zette.
Aan het slot ovationeel applaus en de
gebruikelijke bloemenhulde, waarin ook
Joris Diels voor zijn uitstekende regie te
recht werd betrokken,
L. H.
F ie Carelsen en Luo Lutz in Ibsen's Spoken"
