HERMAN TEiRLINCK,
WYBERT
m
De Nederlandse soldaten
vochten bijzonder dapper"
Veiligheidsraad zal vrijdag de
Jordaanse klacht bespreken
Katholieke schilderspatroons
bespraken hun moeilijkheden
Wereldprotestantisme
v<
FRANS KLAART «P
Verdiende bekroning
Prijs der Nederlandse Letteren
een mondiaal mens
met de
Niets
Veel
PHILIPS „Infraphil'
Woensdag 17 oktober 1956
PAGINA 3
Bij guur weer w
J^jn^t^°5e°nSe
Als Uw maag
in liebter laaie raakt
T>
Repertoire van het
Nieuw Jeugdtoneel
hS^nSevil^m^-an^
van Kamacho" van Pieter Langendijk in
TRAKTEMENT HERVORMDE
PREDIKANTEN VERHOOGD
Elke dag meer dan 200
t.v.-toestellen geplaatst
Op iedere 5 Nederlanders een
radiotoestel
MOTIES UIT AFDELINGEN
ST.-BONA VENTURA
t Geheim van hun
spontane kracht
en energie?
Syrië stuurt Tsjechische wapens naar Amman
Britse steun
Studenten kregen 450
kamers in Amsterdam
Maar prijzen somtijds
opgedreven
SCHEIDENDE JAPANSE
AMBASSADEUR KREEG
GROOTKRUIS
MUZIEK-OPDRACHTEN
„ST.-LUCAS" VERGADERDE IN ROTTERDAM
Kritiek op loonvorming
Erelid uit Schiedam
I™] PHILIPS „Infraphil" zo gemakkelijk in uw gezin
met dieptewerking
Plannen van „Het
Masker"
Theeverbruik in het
Noorden het grootst
Dames meer melh, mannen
meer suiker
Provincie Zuid-Holland
Uitgifte tweede 4J/4 pet. lening
van 5 miljoen
DODELIJK ONGEVAL BIJ
VELSER TUNNEL
Een belangrijk boek voor katholiek
en protestant
Door dr. Fr. Thijssen
NEDERLANDER IN
DUITSLAND VERONGELUKT
410 VACATURES BIJ HET
LAGER ONDERWIJS
JAARVERGADERING A.R.K.O.
K.R.O. EN MISSIEZONDAG
Het advies volgend van de jury heb
ben de ministers van O. K. en W. van
België en Nederland besloten de prijs
der Nederlandse Letteren voor 1956
toe te kennen aan de Vlaamse auteur
Herman Teirlinck. De uitreiking van
de prijs, die dit jaar voor het eerst
wordt toegekend, zal, zoals gemeld,
door H. M. de Koningin geschieden op
zaterdag 27 oktober a.s. in de Ridder
zaal. De jury aan wier advies het be
sluit te danken was bestond uit Mau
rice Gilliams, Jan Engelman, Karei
Jonckheere, prof. dr. P. Minderaa,
Achilles Mussche en prof dr. G. Stui
veling.
(Advertentie).
kunt U verkoudheid
voorkomen met
Dit is Frans, leerling van de
School voor Doofstommen te
Rotterdam, tijdens een proefne
ming. Hij moet de woorden na
zeggen, die een leraar hem voor-
i-egt. Op de bovenste foto heeft
y zijn gehoorapparaat je uit het
genomen. Geen woord kan
;Lans verstaan. Op de middelste
het 'H? het apparaatje in
Ver °t°r en van e^e f*en woorden
Wanat er gemiddeld zeven.
lezer?e,er hij nu ook nog mag lip-
alles 'onderste foto) kan Frans
maal ?l1aze9gen en volgt hij nor
hij et. gesprek. Men ziet hoe
}n die stadia voelt aan
gezicht
van
Het wil ons voorkomen dat de jury niet
veel tijd nodig heeft gehad om tot haar
gewichtig advies te komen gewichtig,
daar hier voor het eerst een gezamenlijke
Belgisch-Nederlandse staatsprijs te ver
geven was Immers, wanneer me" ',n
alle oprechtheid de Nederlandse en Be'"
gische auteurs de revue laat passeren
hen waardeert op de betekenis die u
voor de literatuur bezitten, de v-erni -
wende stimulansen die van hen uitg S
de allure waarmee zij in het cultur -
ven hun stem verhieven, dan K<
haast niet anders of men eindig -
Herman Teirlinck te kiezen. t
d™cunuuV^ehef7blziggehoudven. als dich-
seur.r°t^d"<?hr[Hlèi'der ^kunstacademiedi-
kunsten zich adviseren laat hoofdrolspe
ler in zijn eigen film en zelfs als presi
dent van alle Belgische boogschutters,
maar meer nog om de nieuwe vergezich
ten die hij in meer dan een dezer activi
teiten heeft geopend.
Od twee terreinen voora] heeft Teir
linck bijzondere verdiensten. De roman
kunst en het toneel. Hij was een der eer
ste die. naar voren gekomen uit de „Van
Nu en Straks" groep het Vlaamse na
turalisme de rug toekeerde en daarvoor
iets positief nieuws in de plaats stelde
Teirlinck beeldt in zijn prozawerk de na
tuur niet uit, hij tast naar de raadsels en
de geheimen die de natuur omgeven; hij
neemt de natuur in zich op en tovert haar
om tot een nieuwe, wonderbare wereld,
waarin de mensen en hun instincten een
vollere betekenis krijgen.
Daarin ligt Teirlinck's vernieuwing van
het proza. De roep van August vermeijlen
om een Europees peil in de Vlaamse let
teren heeft hij meer dan beantwoord, tn
zijn beste werk ,-Mijnheer Serjans zoon"
..Marie Speermalie" en vooral het gran
dioze „Gevecht met de Engel" dat enige
iaren geleden het licht zag. toont Teir-
linck zich de schrijver van de literatuur
van de wereldmens Zo noemde hp
zelf in zijn rede bij zijn eredoctoi
de Amsterdamse Unive's'te*ereldmens
„Een literatuur van de werw
in aantocht" mrk'a*' opbouw ervan zijn
gelegenheid. •'Aa"„^oen. En ook de taal
alle volkeren opsweg staan. Want
zal deze droom (p Babel aan de wol
hij hangt "letkt zijn vesten in de diepten,
ken. maar
(Advertentie)
van Brandend Maagzuur
geven Rennies onmiddellijk baat. Niet zodra
begint dat smakelijk tabletje te smelten op
uw tong, of de brand bedaart en ls volko
men geblust binnen enkele minuten. Dat
doet de wondere samenstelling van Rennies.
én de natuurlijke wijze waarop de blussende
substantie 't overtollig maagzuur neutrali
seert, zonder de verhoudingen te verstoren.
Rennies geven uitkomst aan honderdduizen
den lijders aan Brandend Maagzuur ln ons
land en tn de hele wereld o-ver-al
in die voor alle volkcnkinderen eendere
humane inzieligheid, waar het bewuste
zich in het onderbewuste voleindt en waar
een nog ongekend, nog ongerept licht een
nieuwe schoonheid zal openbaren".
Met deze droom tekende Teirlinck zijn
zelfportret: een Europese Vlaming, een
mondiaal mens. Wat hij in deze enigszins
naar mysticisme zwemende woorden be
doelde. heeft zijn streven in de literatuur
en in zijn toneelactiviteiten bepaald-
De experimenten waarmee hij in de ja
ren '20 het expressionisme in het Vlaams
toneel bracht zijn nauwelijks meer bruik
baar. maar het uitganspunt dat hem be
zielde toen hij zijn stukken voor de poes
jenellenkelder zijn ..Vertraagde film ..De
man zonder lijf" .EIckerlijc creeerde is
nog altijd hetzelfde en nog steeds een be-
langwekkend uitgangspunt. Nog steeds ge-
looft Teirlinck dat de Vlamingen een groot
dramatisch potentieel bezitten dat stamt
uit de Middeleeuwen. Het is bewaard m
de poesjenellenkelders en in de rederij
kerij. Het kan en moet, zo meent hij, weer
worden geactiveerd door teksten die de
.Wereldmens" aanspreken. Van daar zijn
bewerking van Aeschylus' „Oresteia"-
trilogie. die hij heeft uitgesnoeid en ge
adopteerd aan het moderne tonee] om de
van alle tijdsverbanden verloste mense
lijke substantie te vertonen.
Teirlinck's schrijverschap valt uiteraard
nader Ie specificeren. Men kan zijn werk
zien als doordrongen van een geest van
verwording en tegelijk van levenskracht,
van scepticisme en tegelijk mystieke ver
wondering. Men kan zijn taal ontleden,
dat prachtig geritmeerde, barokke voor
tuig voor wereldwijde fantasieën en ge
dachten, Maar wie naar het wezenlijke
van Teirlinck speurt, komt terecht bij zijn
streven naar de literatuur van de wereld-
mens. Het is aanwijsbaar in de superieure
ironie van de verfijnde levens-genieter die
Mijnheer Ser.jaanzoon heet en in „Het
gevecht met de engel", die grootse roman-
symfonie, die het Zoniënwoud onsterfe
lijk maakte in zijn Aeschylus-bewerking
en in zijn expressionistische „El-
ckerlyc" Juist om Teirlinck's wereldbur
gerschap verdient hij deze eerste geza
menlijke internationale prijs van de Bel
gische en Nederlandse Ietteren meer dan
wie ook van zijn Nederlands schrijvende
collega's.
Op 25 mei 1940 was de veldtocht van
de Duitsers door West-Europa al een heel
eind op gang en hadden zjj met de sol
daten van Nederland, België, Frankrijk
en Engeland kennis gemaakt. Hoe in die
dagen hun indrukken omtrent de tegen
standers waren schreef Hitler in een
brief aan Mussolini, welke is teruggevon
den in buitgemaakte officiële Duitse oor
logsdocumenten en gisteren in Londen is
gepubliceerd.
De Nederlandse soldaten kwamen er
bij de Fuhrer helemaal niet zo slecht af;
„Zjj boden veel krachtiger verzet dan wil
aanvankelijk hadden verwacht," zo schreef
Hitier. „Vele van hun eenheden vochten
zeer dapper. Maar zjj hadden niet de
juiste opleiding gehad en misten elke oor
logservaring. Zodoende konden zjj in het
algemeen worden overwonnen door Duit
se troepen welke dikwjjls numeriek zwak
ker waren."
De Belgen waren ook zo slecht niet;
„De Belgische soldaat vocht over het ge
heel genomen eveneens zeer dapper. Zijn
oorlogservaring moet aanzienlijk hoger
worden geschat dan die van de Neder
landers In het begin was zijn vasthou
dendheid verbazingwekkend, maar zij
eaat thans zichtbaar achteruit, nu hij zich
realiseert dat zijn taak in wezen is de
Engelse terugtocht, als .die al mogelijk
is, te dekken." (De strijd in Beige duurde
°PTen aanzien2 vande''waarde der Franse
troepenschreef Hitlerdat er opmerkeiy
ke verschillen vielen te constateren. „Er
staan zeer slechte eenheden..
front, zij aan zij met uitstekende
verschil in kwaliteit tussen actieve en re
serve divisies is zeer sterk. Vele van ae
actieve eenheden hebben wanhopig -
vochten, doch het moreel van de reserve-
troepen is zwak."
Wat tenslotte de Britse soldaten betreft.
™?st het Hitler van het hart, dat zij een
In biizu6 Ieidi|ng" hadden.
oijzijn van de Duitse ambassadeur
Nieuw j|«idton^"irgest\VPun"ChtDi
bewerkt E— '^be
Regle' decors en kostuums- Cruvs
Voorbergh. Voorts „Het eigenwijze haas
je", een Russisch sprookje van Michail-
kov, (regie: Cees Laseur) met versjes
van Annie Schmidt, muziek van Ap
Bronkhorst. en dansjes van Cruys Voor-
hprsh Als derde stuk fungeert »»Van <je
vos Reinaart" door Manuel van Loggem.
Regie: Erik Vos.
Voor het M O. wordt gespeeld „De
de regie van Luc Lutz. worden
In november zal de premi e
uitgebracht van „Het dansende ezeltje
van Erik Vos.
De generale synode der Nederlandse
Hervormde Kerk heeft met algemene
stemmen besloten, de traktementen van
de hervormde predikanten te verhogen.
De synode nam met 37 tegen 12 stemmen
een voorstel aan van de raad voor de
predikantstraktementen tot verhoging van
de minima der traktementen in de vijf
klassen, waarin de predikanten naar de
grootte hunner gemeenten, zijn verdeeld-
De verhoging zal in de laagste klasse 840
per jaar zijn (van f 4920 tot 5760) en in
de hoogste klasse f 1560 (van f 6720 tot
8280). Deze verhoging zal geleidelijk
worden Ingevoerd en op 1 januari 1959
volledig zijn.
Von Mackensen las Mussolini deze brief
hasdop voor en volgens^ het rapport van
de ambassadeur lachte hij luid bijxie pas
sage over de Engelsen.
De brief is opgenomen in een nieuw
boekdeel met documenten over de Duitse
buitenlandse politiek dat js uitgegeven
door de Engelse regering, in samenwer
king met de Ver. Staten en Frankrijk, en
gisteren is verschenen.
Het aantal aangegeven radio-ontvang
toestellen in Nederland bedroeg op
1 oktober 1956: 2.205.552 tegen 2.197-479 op
1 september 1956- Op 1 oktober 1956 waren
er 537.047 aangeslotenen op het draad-
omroepnet tegen 535.643 op 1 september
1956. Het aantal geregistreerde televisie
ontvangers steeg van 71 153 op 1 september
1956 tot 77.587 op 1 oktober*
De afdelingen Tilburg en Gouda van de
R.-K- Lerarenvereniging ,St.-Bonaven-
tura" hebben moties aangenomen, waar
in zij in verband met de berichten, dat
de komende salarisverhoging voor hogere
ambtenaren niet van toepassing is op de
leraren V.H M.O.. adhesie betuigen met
de motie van de afdeling Amsterdam en
het hoofdbestuur verzoeken er bij de ne
gering op aan te blijven dringen, dat zij
geen beslissingen neme, die de zeer ern
stige nood van het V.H.M O. nog zullen
vergroten.
Dinsdagavond is bekendgemaakt, dat de
Veiligheidsraad vrijdag bijeen zal komen
om de Jordaanse klacht over „agressie
daden" van Israel in behandeling te ne
men.
De Jordaanse afgevaardigde Abdoel
Moenim Rafai heeft na een onderhoud
met secretaris-generaal Hammarskjoeld
gezegd, dat Jordanië toepassing van sanc
ties tegen Israël zal eisen. Jordanië, dat
geen lid van de raad is. kan geen reso
lutie indienen. Het zal waarschijnlijk Per-
zie verzoeken dit te doen.
Tijdens zijn wekelijkse persconferentie
heeft de Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken, Dulles gisteren te Was
hington verklaard dat Amerika elk slacht
offer van een agressie in Palestina te hulp
zal komen. Dulles wilde geen mening uit
spreken over het gemelde voornemen van
Trak om troepen naar Jordanië te zenden
teneinde de toestand in dat land te stabi-
üseren. Hij noemde de situatie uiterst
moeilijk door de vele verdragen en over
eenkomsten. Amerika was niet van nlan
daarin een beslissende rol te spelen
In aanwezigheid van vertegenwoordi
gers van alle studentengroeperingen aan
de universiteit van Amsterdam, nl. de
Asva-ledenraad. zijn in klinkende munt
de prijzen uitgereikt aan de tekenaars der
bekroonde cartoons van de prijsvraag,
waarmee de Amsterdamse studenten be
langstelling vroegen voor bun kamernood.
Medegedeeld werd dat als gevolg van
de actie 450 kamers ni Amsterdam werden
aangeboden, terwijl rriag worden aange
nomen, dat ook in andere Nederlandse
universiteitssteden deze poging verlich
ting van de studentenkamernood heeft te
weeg gebracht.
Verleden jaar kwamen door het plaat
sen van advertenties in Amsterdam slechts
30 kamers voor dit doei beschikbaar. He
laas heeft zo werd verklaard- de toege
nomen ruchtbaarheid ook geleid tot prijs
opdrijving en het stellen van andere bui
tensporige voorwaarden.
Generaal Ali Abunuwar, commandant
van het Jordaanse leger, heeft gezegd
dat. de te Amman gestationeerde straal
vliegtuigen van de Britse luchtmacht des
gevraagd de Jordaanse troepen zullen
steunen bij een aanval van de kant van
Israël De Iraakse strijdkrachten die in
geval van nood ter beschikking staan,
zullen dan onder Jordaans bevel komen.
Ook een woordvoerder van het Jordaan
se ministerie van buitenlandse zaken beeft
bevestigd, dat Groot-Brittannië heeft toe
gezegd Jordanië te hulp te zullen komen
als bet slachtoffer van een agressie zou
worden.
Op de berichten, dat Irak Jordanië mi
litaire steun wenst te verlenen, heeft Sy
rië het thans veiliger geacht deze taak
niet alleen aan dit land over te laten om
een al te grote Iraakse invloed in Jorda
nië te voorkomen. De Syrische ambassa
deur te Amman heeft thans meegedeeld
dat sedert dinsdagnacht zware wapens
en uitrusting in Jordanië worden binnen
gebracht als „gift van het Syrische volk"
aan het „volk van Jordanië".
Volgens berichten te Amman bevindt
zich onder de Syrische wapens een aan
tal Tsjechische tanks, kanonnen, anti
tank-wapens en mortieren. Syrië heeft
onlangs een wapenovereenkomst met
Tsjecho-Slowakije gesloten.
H.M. de Koningin heeft dezer dagen de
ambassadeur van Japan, de heer S. Oka-
moto, in afscheidsgehoor ontvangen De
scheidende ambassadeur is door H.M. be
noemd tot grootkruis in de orde van
Oranje-Nassau-
De minister van O.K. en W. heeft op
drachten verleend tot het componeren
van een werk voor klarinet of hobo en or
kest aan M. Flothuis te Amsterdam. Een
werk voor gemengd koor. eventueel met
enkele solisten en orkest aan J. Geraedts
te Scheveningen. een of meer merken
voor koor a cappella aan W. Paap te
Utrecht voort een ballet aan J Andries-
sen te 's-Gravenhage en een kort stuk
voor beiaard aan J. van Dijk te Lekker-
kerk.
Hoog boven Rotterdam, op het dakter
ras van het Groothandelsgebouw, hebben
de katholieke schilderspatroons zich gis
teren tijdens hun algemene najaarsver
gadering beraden over de moeilijkheden
die zich in steeds toenemende mate in
hun bedrijfstak voordoen. Het was de
voorzitter van St.-Lucas. de heer H. A.
Kok. die in een uitvoerige openingsrede
de problemen preciseerde.
Hij gaf allereerst een overzicht van de
politieke ontwikkeling in ons land, die
volgens spreker de middenstanders
met zorg moet vervullen. Vervolgens kri
tiseerde hjj de vorm, waarin de regering
de laatste loonsverhoging had gepresen
teerd. Een gesuggereerde winstuitkering
op vrijwillige basis werd uiteindelijk
aldus de heer Kok een blijvende ver
hoging van de sociale lasten Hij vroeg
zich af. waarom de middenstandsvereni
gingen zich niet distancjeerden van de
door de Stichting van den Arbeid ver
leende adviezen, wanneer deze door de
middenstand niet te realiseren zijn. Het
was voldoende bekend zo meende de
voorzitter, dat zowel de werknemers als
de werkgevers meer prjjs stellen op een
rechtstreekse verhoging van de lonen met
doorberekening.
Tevens bracht hij onder de aandacht
de beunhazerij, die steeds meer in om
vang toeneemt. Gezellen knappen in hun
vrije tijd karweitjes op, waardoor de
werkgever benadeeld wordt. Hij deed een
beroep op de gezellenorganisaties om dit.
euvel te bestrijden. Vooral wanneer de
40-urige werkweek zou worden inge
voerd. kon deze misstand uitgroeien tot
een ware ramp.
De heer Kok betreurde het, dat de
regering de 20 procent subsidie, die in
de winter op de uit te voeren werken
werd verleend, heeft ingetrokken. Hier.
door zouden de patroons gedwongen
kunnen worden personeel te ontslaan,
waardoor een gedeeltelijke afvloeiing
van de gezellen naar andere ambachten
in de hand wordt gewerkt.
Spreker pleitte verder voor goed vak
onderwijs en het deed hem deugd in dit
verband te kunnen opmerken, dat er
plannen zijn ontworpen voor de bouw
van een schildersschool in Boxtel, die
reeds de goedkeuring van het betrokken
ministerie hebben verkregen.
De ochtendvergadering werd besloten
met een geestelijk woord van de bonds-
adviseur, pater fr Engelbregt O.F.M.
Na de lunch werd allereerst de beer
Jos. A. van Rest uit Schiedam geïnstal
leerd als erelid. De heer Van Rest is we
gens een verandering van functie, ge
dwongen zjjn actieve aandeel in de orga
nisatie op te geven Op deze manier heeft
men toch nog kans gezien deze pionitfr
aan de bond „vast te nagelen".
De heren J. A. J. Ghering uit Tilburg
M. A. Rutges uit Bilthoven en M. Videc
uit Bussum, die periodiek aftredend wa-
(Advertentie)
Kou gevat
Philips „Infraphil" weg verkoudheid!
Dit infrarood bestra
lingsapparaat kan ook
met succes worden ge
bruikt bij spierreuma-
tiek. spit, verstuikin
gen, verwondingen,
steenpuisten, winter
handen en -voeten
Raadpleeg uw dokter.
Voor het seizoen 1956-1957 heeft de jon
ge toneelgroep „Het Masker" op haar re
pertoire genomen „De getemde feeks"
van Shakespeare, in de vertaling van
Burgersdijk. „De barbier van Sevilla" van
De Baumarchais ln de vertaling van Jan
Engelman. „Sloep zonder visser" van
Alesandro Casona, „Hamlet" van Jean
Francois Ducis, vertaald door Ambrosius
Justus Zübli. „Als er slechts de levenden
waren" van Gabriel Marcel, vertaald
door Bets Ranucct-Beckman en „Bona-
ventura" van Charlotte Hastings in de
vertaling van Froukje de Waard.
Als reizend gezelschap treedt „Het Mas
ker" voornamelijk op voor o.a. kunst
kringen personeelsverenigingen scholen
en jeugd- en vakorganisaties. Voor de
middelbare scholen heeft men oP het Pro
gramma genomen: „Een Florentijns treur
spel" van Oscar Wilde, in de vertaling
van P. C. Boutens en voor de lagere scho
len: „Koning Lijsterbaard" en het Chi
nese sprookje „De gouden pantoffel".
De groep is voor het komende seizoen
als volgt samengesteld: Mteke Lelyveld.
Brenda Lindbergh, Ann van der Linden,
Kitty Posthumes. Gré Schuring. Rosa
Swart, Jack van Doom, Kep van Delft.
Paul van Gorcum, Hans Kroessen. Sjef
van Leeuwen, Jan Mulder. Wim Wagter
en Geert Tijssens. De leiding berust bij
Sjef van Leeuwen. Literair medewerker
is dr. Harrie Kapteyns en decorontwer
per Jules Verschuuren.
Als gastregisseurs fungeren Coba Kel-
Iing en Jan van der Linden.
ren. werden in het hoofdbestuur herko
zen
Twee causerieën besloten de eerste dag
van de vergadering Eerst hield de heer
Joh. Weyer. hoofd van het bedrijfschap
schildersbedrijf, een inleiding over „wer
ken in tarief": een veelomstreden onder
werp in de wereld van de schilderspa
troons Dp n ouwe directeur van de schil
dersschool de heer A J. P. Vriens hield
vervolgens een pleidooi voor een andere
dan tot nu toP gevolgde leermethode. Hij
vond het een bezwaar dat de leerlingen
geregeld uit de banken worden gehaald
voor het verrichten van praktisch werk.
Volgens hem raakten zij hierdoor de ver
werkte stof weer voor een groot gedeelte
kwijt.
Herwij] de heren zich op het dakterras
over de vele problemen bogen bezichtig
den de dames, die mee naar Rotterdam
gekomen waren, de winkelcentra en de
bezienswaardigheden van de stad.
De dag van vandaag zal geheel gewjjd
zijn aan de belangen van de fondsen.
In het Noorden van Nederland .is het
theeverbruik groter dan in het overige ge
deelte van het land. Tot deze conclusie
komt de Nederlandse Stichting voor Sta
tistiek in haar onlangs verschenen tweede
rap-Dort over het theeverbruik in Neder
land.
Andere interessante gegevens, die uit
het gehouden onderzoek zijn verkregen,
zijn o.a. dat ongeveer 80®/» van de Neder
landse huisvrouwen altijd suiker in de
thee gebruikt terwijl voor de mannen dit
dit percentage nog hoger ligt. Dit in te
genstelling tot het percentage mannen,
dat de voorkeur geeft aan thee met melk.
25®/» van d-sdames gebruikt melk in de
thee, voor de mannen ligt dit percentage
slechts iets lager.
Bij het' ontbijt wordt door 86®/» van de
ondervraagden thee gedronken; in het
Noorden door 91% „in de loop van de
middag" Het merendeel der ondervraag
den wist slappere thee dan men zelf ge
woonlijk zet. slechts zeer matig te waar
deren. h-tgeen onomwonden uit de ant
woorden bleek.
De provincie Zuid-Holland gaat over tot
de uitgifte van 5 miljoen iVt pet. 30-
jarige obligation 1956 (tweede lening) in
stukken van f 1000 aan toonder tegen de
koers van 100 pet. De inschrijving zal
openstaan bij R. Mees Zoonen. Piersen
Co.. Vlaer Kol. de heren Beels
Co.. De Clercq Boon Hartslnck en de
heren Heldring Pierson op 24 oktober
aanstaande.
De coupons vervallen 1 april en 1
oktober. De storting op de toegewezen
obligaties moet geschieden op 16 novem
ber a.s. Opneming van de lening in de
beursnotering en dooreenleverbaarheid
met de bij prospectus van 24 augustus j.l.
ter inschrijving aangeboden 5 miljoen
obligatiën za] worderv aangevraagd. De
opbrengst van de lening zal strekken tot
dekking van de uitgaven van provinciale
werken, inzonderheid het provinciale
wegenplan.
In de Velsense tunnelbouwput is gister
middag een dodelijk ongeluk gebeurd,
waarvan de 55-jarlge arbeider W. Doustra
uit Beverwijk het slachtoffer werd. Ar
beiders waren bezig met het afbranden
van de pijpleiding, die gebruikt is voor de
bronbemaling van de bouwput en hadden
daartoe een stalen driepoot boven het
werkobject geplaatst. Op het moment.,
dat de pijp bijna afgebrand was. is de
stelling omgevallen, waarbij D. zo ernstig
gewond werd. dat hij vrijwel onmiddellijk
overleed.
EEN nieuw boek van grootse allure
heeft onze oecumenische biblio
theken verrijkt. Aldus zou ik het
pas verschenen werk van de hand
van pro£. dr. W. H. van de Pol, hoog
leraar aan de Katholieke Universiteit
van Nijmegen aan de lezers van dit
blad willen bekend maken. De titel
luidt: „W ereldprotestan-
tisme"
Al lezende zal men zichzelf los
werken uit een bekrompen, particu
laristische en een aan plaatselijke
omstandigheden gebonden geest. Men
komt open te staan voor een wereld
beeld, waarbij de eigen kleine nie
tigheden tot de ware proporties wor
den teruggebracht, zodat er ruimte
komt voor een bekommernis om het
tragische verschijnsel onder ons
christenen in de gehele wereld, dat
men pleegt aan te duiden met het
-oecumenische vraagstuk!"
alP'Affidt ,voor de katholiek evenzeer
moet Protestant. Bij voorbaat
Tgd dft««middellijk worden ge-
tesTantddnbwerekHèn katho,iek èn Pr0'
inderdaad zó ^LT" te Iezen' Het is
doorsnee katholifk èn^n' dat d°
testant, die maar doorsnee Pro"
ling heeft voor renliSZms belan"stel"
boek kan leze^1donder
vattingsvermogen te boven -aatl:|n
Voor een katholiek zal hw
dit boek te lezen, om eindelijk eeVop
te houden over het protestants christen
dom „klein" te denken. Voor hem js er
nu een gelegenheid geboden om ziin
visie over een „verdeeld protestantisme"
eeh grondige wijziging te doen onder
gaan. Door zijn plaatselijke omgeving
gevormd, ziet hij vaak het protestantis
me vanwege de „verdeeldheid" als een
„quantité négligeable" en het heeft
daarmee voor hem eigenlijk ook afge
daan. Het was hem onmogelijk om.door
te dringen tot de grootse conceptie die
daarachter schuilt, zodat het protestan
tisme ook als vraag hem nauwelijks
raakt. Door dit boek wordt het prote
stantisme niet alleen voor hem een
vraag, maar een wereldvraag, waarop
de Katholieke Kerk als wereld-Kerk
een antwoord dient te geven.
Dit antwoord bestaat niet alleen in
een negatief antwoord, nl. in datgene
wat voor de Katholieke Kerk onaan
vaardbaar is. Dit antwoord heeft de Ka
tholieke Kerk reeds vanaf het Concilie
van Trente duidelijk gegeven. Maar ook
een positief antwoord moet gegeven
worden, n.l. in hoeverre kan het positief
christelijk gegeven, waarop de Refor
matie steunt, weer zo duidelijk in het
leven van de Katholieke Kerk naar vo
ren komen, dat Zij werkelijk blijkt do
bewaarster van het totale christelijke
oergegeven te zijn. Juist omdat de Ka
tholieke Kerk ook dit positieve ant
woord aan de Reformatie in Zich draagt
omdat wij er als katholieken van over
tuigd zijn, dat de Katholieke Kerk het
totale christelijke geloofsgoed bezit en
bewaart, daarom moet en kan ook het
antwoord aan de Reformatie in de con
crete katholieke beleving gegeven wor
den. Juist de huidige ontwikkelingen
binnen de Katholieke Kerk lijken mij in
die richting te tenderen.
Voor een katholiek is het goed dit
boek te lezen om tot de ontdekking te
komen, dat hij aan het protestantisme
niet voorbij kan komen, al was het al
leen maar om hemzelf, nl. omdat ook
hij door zijn historische gebondenheid
ergens nog mede aanleiding is tot het
bestaan en het voortbestaan van dit
'grote schisma. Ieder moment dat hij
door een onjuiste uitleg voor zijn pro
testantse broeder het aanschijn van de
Kerk verduistert, bewerkt hij ook het
voortbestaan van het schisma. Dit al
leen te bedenken, zou in het hart van
iedere katholiek het verlangen naar een
zuiverder kennis en beleven van zijn
ge'nofschat moeten opwekken.
Voor een katholiek is het tenslotte
goed dit boek te lezen om hem van een
„katholieke ziekte" te genezen, nl. dat
hij zijn protestantse broeders niet vol
doende „serieus" neemt. Juist omdat
vele katholieken dit niet voldoende be
grijpen, vraagt men zich vaak af of de
katholiek zichzelf wel serieus neemt.
"OOR een protestant zal het goed
zijn dit boek te bestuderen om
hem van een typisch protestant
se ziekte te genezen, nl. zijn parti
cularisme. zijn standjesgeest, alsof
zijn vorm van christendom in het le
ven van een van de verschillende de
nominaties, nu werkelijk hét van hèt
is. Dit kan iemand, die oog heeft voor
het wereldprotestantisme niet blijven
volhouden.
Dit is mij zelf weer eens goed duide
lijk geworden, toen ik, kort geleden,
met de Scandivanische Lutherse kerk in
aanraking kwam. Daar heb ik vaak ge
dacht: Ik zou willen dat de Nederlandse
protestant eens in aanraking kon komen
met het leven van deze medebroeders
van hem. die toch ook uit diezelfde Re
formatie zijn voortgekomen. Misschien
zou hij dan in staat zijn, zijn gekibbel
en theologisch dispuut veel meer te la
ten leiden vanuit de reformatorische
grondconceptie. Zijn eigen leven zou
een flinke integratie ondergaan en een
andere gestalte aannemen dan die, wel
ke hij vanuit zijn denominatie heeft aan
genomen.
Voor mijzelf heeft de ontmoeting mei
de Scandinavische Lutherse Kerk mijn
gedachte over het protestantisme, mijn
opvatting over het Nederlandse protes
tantisme enigszins op de helling gezet
Want mijn vraag is deze geworden: Wa»
doet een Nederlandse protestant toch
eigenlijk met de vorm van eredienst,
geestelijk leven enz. die hij vindt in de
Scandinavische Lutherse Kerk? Is die
vormgeving van de reformatorische ge
dachte aldaar een ..corpus" alienum"
voor de Nederlandse orotestant? Zo ja.
dan bestaan er verscheidene reformaties
Maar dan heeft, de Nederlandse pro
testant niet het recht deze Lutherse ge
meenschap als een „zusterkerk" te aan
vaarden Zo neen. dan heeft de Neder
landse nrotestant de plicht ziin vorm
geving te laten integreren b.v. hier van
uit de Lutherse wereld. Of dit geschiedt
in de huidige consensus tussen de Lu
therse Kerk in Nederland eti de Her
vormde Kerk alhier Is een grote vraag.
Hoe staat het in dit verband met het
Angliranisme? Zou van hieruit ook no?
niet een belangriike integratie mngeliik
ziin? Maar dan moet men zi.in „getto"-
geest laten varen! Wordt het gesprek
met de katholieken niet dikwijls ernstig
Onlangs is van de hand van de
Nijmeegse hoogleraar prof. dr. W.
van de Pol een zeer actueel boek
verschenen over het Wereldpro
testantisme, waarin een wereld
wijde blik gegund wordt op het
oecumenische vraagstuk. Dr. Fr.
Thijssen. die zich door zijn oecume
nische arbeid grote bekendheid
heeft verworven, geeft in een drie
tal artikelen zijn visie op deze
belangrijke publikatie. Hiernaast
vindt men dr. Thijssens eerste be
schouwing.
bemoeilijkt, omdat vele protestanten ln
Nederland alleen maar spreken van uit
hun „getto" zonder aandacht te heb
ben voor de grootse conceptie van de
Reformatie, die men alleen maar van
uit het wereldprotestantisme kan bena
deren?
Voor een protestant is het goed dit
boek te lezen, want hij kan leren zien
wie hij is. Jammer genoeg is het een
bóek dat hij leest. Het is nog niet de
concrete werkelijkheid van een levend
wereldprotestantisme. Deze is niet in
een boek vast te leggen Een protestant
zou veel moeten reizen, wil hij gaan be
grijpen. wie hij is. De persoonlijke ont
moeting met het wereldprotestantisme
zou hem rijp maken tot een oecumenisch
man. Moge het boek van Van de Pol
hem daartoe brengen.
Voor een protestant is het tenslotte
goed dit boek te lezen, want de doorsnee
protestant is niet historisch in zijn gees
telijk leven, waarschijnlijk als gevolg
van het zware accent op een aetuallsti-
sche geloofsbeleving Immers, de beteke
nis van de hier en nu gestelde geloofs
daad als heilsdaad, staat geheel los van
zijn oorsprong als historisch gegeven en
speelt daarin voor hem geen rol Juist
daarom zal het voor hem nuttig zijn
eens te reflecteren over zijn afkomst
Want hoe men het ook bekijkt, ztjn af
komst en ook de aard van zijn geloofs
daad zijn ergens historisch bepaald of
men dit wil of niet. De Reformatie is
nu eenmaal een historisch gebeuren, dat
men ook niet kan losmaken van de 1500
iaar. die aan de Reformatie voorafgin
gen.
Moge dit boek een rijkelijke versprei
ding vinden onder het Nederlandse pu
bliek. Deze wens spreek Ik van harte
uit.
„Het Wereldprotestantisme". door
prof dr. W van de Pol Uitg. Romen
en Zn., Roermond.
De 60-jarige vertegenwoordiger W. F.
Zetteler uit de Frans Halslaan te Hilver
sum is maandag bij een verkeersongeluk
bij Berghausen in de buurt van Halle
(Westfalen) om het leven gekomen. Vol
gens mededelingen van de politie reed de
heer Zetteler met grote snelheid tegen een
boom langs de weg. waarbij zijn wagen
geheel werd vernield- Levensgevaarlijk
gewond werd het slachtoffer naar het
ziekenhuis overgebracht, waar hij des
avonds overleed. De heer Zetteler was
gehuwd.
Per 16 september bestaan bij het lager
onderwijs in Nederland 410 vacature? bij
het onderwijzend personeel, blijkt uit een
brief, die de minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen aan de
Tweede Kamer heeft gericht.
Hiervan zijn er bij het gewoon lager
onderwijs, het voortgezet lager onder
wijs en het buitengewoon leger onder
wijs, 95 voor wat betreft het verplicht
personeel, 55 voor het boventallig perso
neel, 111 wegens ziekte, militaire dienst
enz voor het verplicht personeel en 10
wegens dezelfde redenen voor het boven
tallig personeel.
Deze cijfers zijn voor het uitgebreid
lager onderwijs respectievelijk 38, 60. 35
en 6.
Zaterdag en zondag a.s. zullen de leden
van de Algemene Rooms-Katholieke Of
ficierenvereniging hun jaarvergadering
houden in Tilburg.
Zaterdag te 12 uur worden de deelne
mers ontvangen op het paleis-raadhuis,
waarna om 13.30 uur de huishoudelijke
vergadering aanvangt. Om 16 uur zal het
gemeentebestuur de deelnemers ontvan
gen.
Nadat de hoofdlegeraalmoezenier, kol.
mgr. H. van Straelen. zondagmorgen om
10 uur de solemnele H Mis heeft opge
dragen. wordt des middags om 13 uur de
huishoudelijke vergadering voortgezet,
gevolgd door de algemene vergadering om
15 uur, waarbij de jaarrede wordt uit
gesproken door de voorzitter. It.-gen. A.
van de Kroon. De feestrede wordt gehou
den door prof. dr. L. J. Rogier, met als
onderwerp „Willem II en mgr. Zwijsen".
Bij gelegenheid van Missiezondag zendt
de K R.O. op 21 oktober een plechtige
Hoogmis uit, welke wordt opgedragen in
de kapel van het college der Sociëteit voor
de Afrikaanse Missiën te Cadier en Keer-
Vrijdag wordt door de K.R.O. een hoor
spel uitgezonden over de Afrika-film „De
beproeving van een nacht". Deze Franse
film, getiteld „Un missionaire", een werk
van de bekende cineast Maurice Cloohe,
vond veel waardering in de binnen- en
buitenlandse pers. Deze week zal de
première gaan voor het Nederlandse
oubliek. nadat voor enkele weken verto
ningen van deze film zijn geweest te
Maastricht.
