Verrassende benoeming tot
„minister van staatstoezicht"
Het zondags-
rijverbod
Britten trekken éen bataljon
uit Port Said terug
Nieuwe algemene proteststaking
in Boedapest
Bus reed slaap
kamer in
Uitkeringen sociale verzeke
ringswetten 10 procent omhoog
Kroesjtsjef met
rug tegen muur
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEH
Molotof iconmaar
het communisme
is aan het zakken
EDEN NAAR
JAMAICA
TWEE KINDEREN
OMGEKOMEN
Zwarte" benzine
in Parijs
Voldoende man voor
bestandslijn
Donderdag 22 november 1956
Het beleid bij Soeiale
Zaken
Bijna twee miljoen
op
777
OPA
Kostering
?5Bewijs van goede wil- op het laatste ogenblik
Laim verbeide rapporten van Hammar
skjoeld aanleiding tot fel debat in
Oostenrijk kan de vluchtelingenstroom onmogelijk verwerken
Russen zouden schieten op vluchtende
Hongaren
Algemene Vergadering
Nederlanders bij
bergingswerk?
Bewijs van goede wil
gevraagd
Derde trein op weg naar
Wenen
Overeenkomstig advies Stichting van den Arbeid
Geen extra-grote tegemoetkoming aan
noodwettrekkers
C.P.N.-vacatures in
Utrecht
WEERBERICHT
Bij brand in ivoonwageti
,NT°"^»Ïbf,r
te Delft viert
heden zn 105e
verjaardag
De weerverwachting van het K.N.M.I., geldig
tot vrijdagavond, luidt:
Droog en zonnig weer maar in het noorden
enkele wolkenvelden. Vannacht temperaturen
om het vriespunt tot lichte vorst. Iets hogere
middag temperaturen. Vrij krachtige tot malge
ooselijke wind.
Vrijdag 23 november: Zon op 8.13, onder 16.41
uur; maan op 22.45, onder 12.25 uur.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Molotofs ster rijst weer
De gewezen Sovjet-minister van buitenlandse zaken Molotof. die enige tiid
geleden vervangen werd door Sjcpilof doch een der eerste vice-premiers van
de Sovjet-Unie is gebleven, is gisteren benoemd tot minister van staatstoezicht.
Dit is door het Russische persbureau Tass bekend gemaakt. Molotof volgt in
die functie Vassili Zjaworonkof op, die sedert 1953 de leiding van het weinig
op de voorgrond tredende ministerie heeft gehad.
Molotof zal er in zijn nieuwe functie op moeten toezien, dat de decreten en
instructies van dc regering worden uitgevoerd. Het ministerie controleert op
de andere departementen, maar heeft ook controleurs in de voornaamste onder
nemingen, bij de spoorwegen, in de militaire districten, op de marinebases, en
in die gebieden van het land, die in economisch opzicht bijzonder belangrijk zijn.
ligbeidsdiensten. Na de arrestatie van
Beria volgde enkele maanden later ook
Merkulof. Zij werden tezamen geëxecu
teerd. Het departement verviel daarna
tot onbelangrijkheid.
De benoeming van Molotof kwam
voor de westelijke waarnemers in Mos
kou als een verrassing. Men weet niet
of het nu een promotie of een degrada
tie betekent. Het op het ogenblik nogal
onbelangrijke ministerie heeft niets te
maken met de werkzaamheden, die
Molotof tot nog toe uitvoerde en die
lagen op het culturele en ideologische
terrein. Zijn benoeming houdt volgens
waarnemers geen verband met veilig
heidskwesties.
Sommigen zijn van mening, dat
het ministerie niet belangrijk genoeg
is om Molotofs ster te doen rijzen.
Eerder schijnt het volgens hen
de bedoeling te zijn dat het ministerie
belangrijker moet worden. Het mini
sterie kan gebruikt worden als een
orgaan om de falsificaties en corrup
tie tegen te gaan. Zelfs in de Russi
sche organen, die onder strenge cen
suur staan, wordt toegegeven, dat
deze praktijken welig tieren onder de
zgn. bureaucraten. Het zou dus kun
nen zijn. dat Molotof tot taak krijgt
deze misstanden op te ruimen.
Van 1950 tot 1953 stond het ministe
rie onder leiding van Merkulof,^ die er
een machtig wapen van maakte in han
den van Beria en diens geheime vei-
Britse deskundigen op het gebied van
Russische aangelegenheden zien in de
benoeming van Molotof wèl een beves
tiging van het vermoeden, dat „de ster
van de eerste medewerker van Stalin
rijst". In dit verband herinnert men aan
de uitspraak van Tito over de toene
mende invloed van voormalige „Stali
nisten" in het Kremlin.
De benoeming van Molotof komt op
een tijdstip, dat de betrekkingen
Moskou en Belgrado weer moeili.l e,
worden. Zoals bekend werd Mo o
indertijd als minister van buitenlandse
zaken door Sjepilof vervangen, kort
voordat maarschalk Tito in ,ium jl. een
bezoek aan de Sovjet-Unie zou brengen.
Ook in Joegoslavische kringen ziet
men de benoeming van Molotof, die
zich steeds een tegenstander van Tito
heeft getoond, als een zet in de strijd
tussen „Stalinisten" en „liberalen".
Drie weken vakantie
De Britse premier, sir Anthony Eden,
die, zoals bekend, overspannen is, za
vrijdag&vond in gezelschap van zijn eent-
Senote naar Jamaica vliegen om drie we-
ken ru«t te srenïeten, zo werd gistera-vo**
officie*! te T.onrteo bekend gemaakt. Vol
gen» do officiële verklaring hebben de
medische adviseurs van de premier hem
de raad gegeven enkele weken in het bui
tenland door te brengen- Naar verluidt
z&l Eden zijn vakantie doorbrengen in
Oracabessa. een kleine bananenhaven aan
de noordkust van Jamaica.
Tijdens zijn verblijf in Jamaica zal Eden
evenwel zoveel mogelijk de Britse reRe.
ring blilven leiden, met dien verstande
dat de Lord Grootzegelbewaarder Butler
in die periode de kabinetszittingen aa)
blijven presideren. Men heeft met opzet
Jamaica uitgekozen als vakantieoord, om
dat vandaar de verbindingen met Bonden
v^ let gouvernementshuis te Kingston
het beste zijn-
Gisteren heeft de Britse premier heb
ziekbed nog cont ct Rutier lejd_
lende leden van zijn kabinet. But
de gisteren een korte kabinetsz:itltiniS> I-
dens welke werd gesproken over het
den_Oosten en Hongarije.
In geheel Engeland wordt gespeculeerd
over het feit of de ziekte van sir Antho
ny niet het gevol? kan zijn van onenigheid
in zijn kabinet, vooral met betrekking tot
de gevolgde politiek in de Suezcrisis. De
politieke correspondent van het socialis
tische blad, Daily Herald, schreef giste
ren. dat Eden kort voor hij de verklaring
omtrent zijn overspannen zijn, liet uitge
ven een kabinetszitting had gehouden,
waar wederom was gedebatteerd over zijn
Politiek ten opzichte van de Suezcrisis. Er
zou een strijd ontbrand zijn tussen de
„gematigden" en „hard-van-stapellopers"
over het tijdstip, wanneer de troepen uit
de kanaalzone teruggetrokken moeten
worden. De gematigden zouden hebh^"
gewonnen en een paar uur later
Eden de verklaring, dat hij overspannen
was, hebben doen uitgeven.
In het woonwagenkamp te Wenum.
gemeente Apeldoorn, zijn gisteren
tengevolge van brand in een van de
woonwagens, twee kinderen van de
familie R. om het leven gekomen. Tij
dens een korte afwezigheid van de
ouders is het wiegje van de drie maan
den oude baby, vermoedelijk door de
hitte van een straalkachel, in brand
geraakt, waarbij het kind levend is
verbrand. Het vuur deelde zich spoe
dig mee aan het in de wagen staande
meubilair, waardoor ook het lcdi-
kantje van een zoontje van anderhalf
jaar vlam vatte.
Toen men de brand ontdekte, kon
men het kind nog levend uit het ie-
dikantje nemen, doch kort na aan
komst in het Julianaziekenhuis te
Apeldoorn is het aan de opgelopen
brandwonden bezweken.
De Bond voor Bedrijfsautoverkeer in
Nederland en de Nederlandse Bond voor
Autorijschoolhouders hebben de minister
van Verkeer en Waterstaat telegrafisch
ontheffing van het zondagsrijverbod ge
vraagd voor hun leden. Daarbij wordt
opgemerkt dat de autorijschoolhouders en
de autoverhuurders hun inkomsten aan
zienlijk zullen zien dalen door het zon
dagsrijverbod.
De Nederlandse Centrale voor het be-
grafenisbedrijf heeft verzocht aan de lijst
van uitzonderingen toe te voegen motor
rijtuigen. ingericht voor het vervoer van
overledenen, lijkkisten en rouwartikeien
en motorrijtuigen, door begrafenisonder
nemers gebezigd bij de uitoefening van
hun beroep. De centrale heeft er de mi-
nister o m op geattendeerd dat herhaal-
delijk ook op zondag overledenen ver
voerd moeten worden, b.v. naar rouw
kamers en dat Israëlitische begrafenissen
ook 's zondags geschieden.
De plannen van min. Suurhoff
Een van dc hoofdljjn.cn voor zijn toe.
komstig beleid dient naar dc mening van
minister Suurhoff te bestaan in de ver
dere uitbouw van de sociale zekerheid:
een nieuwe kinderbijslagvolksverzekering
met een aanvullende regeling voor hen,
die tot dusver al van het eerste .kind af
kinderbijslag ontvingen; e cn wettelijke
voorziening voor weduwen en wezen; een
wettelijke regeling van het ziekenfonds
wezen en een herziening van de invalidi
teit»- en van de ongevallenverzekering.
Aldus deelt de minister mede in de
memorie van antwoord op het voorlopig
verslag uit de Tweede Kamer over de
begroting van zijn departement voor 1957.
Éen ontwerp-kinderbijslagwet lag vóór
de verkiezingen bij het toenmalige kabi
net. maar werd niet meer afgedaan, om
dat men het juister achtte dat aan een
nieuw kabinet over te laten.
Een tweede algemene richtlijn voor
's ministers beleid in de komende periode
is de zorg voor de werkgelegenheid en
voor de arbeidsvoorziening. Door scholing,
door loonpolitieke maatregelen ter opvoe
ring van de arbeidsproduktiviteit. door
bevordering van de binnenlandse migra
tie. door toelating van buitenlandse werk
nemers, door middel van een soepel, maar
toch niet te vrijgevig beleid t.o.v. de over-
werkvergun.ningen en wellicht in dc toe-
komst nog op andere wijzen zal getracht
moeten wórden de grote behoefte aan ar-
beidskrachten zoveel mogelijk te bevre
dij? en.
Daarnaast blijven voortzetting van het
emigratiebeleid en onverflauwde aandacht
voor de aanvullende werkgelegenheids-
politiek noodzakelijk.
(Advertentie»
KINDfRcOLIVERTS
Het bedrag op girorekening 777 van
het hoofdbestuur van het Ned. Rode Kruis
is gisteren opgelopen tot 1.927-784,61,
terwijl de Nederlandse jeugd met haar
krantenactie een omzet heeft bereikt van
1 34.000 exemplaren. De K.L.M. is dinsdag
j begonnen met het overbrengen van 3V2
ton koffie en thee naar het Internationale
Rode Kruis te Wenen en de spoorwegen
vervoeren op het ogenblik 2000 ledikan
ten voor het vluchtelingenkamp Spratzer
bij Wenen.
5?
Britten hamsteren op grote schaal
Tengevolge van Uc aangekondigde be
perkingen op het benzinc-verliruik is in
Parjjs een zwarte markt ontstaan, waar
voor één liter benzine de dubbele prijs
wordt gevraagd en betaald. Er stonden
de gehele <l*g lange rijen auto's voor de
service- en benzine-stations, terwijl vele
stations waren gesloten, omdat zjj geen
druppel vloeistof meer in voorraad had
den. Vrijdag zal er ceti speciale kabincts-
zitting worden gehoud waarop besloten
zal worden of het benzineverbruik, even
als in Groot-Brittannië op de bon zal gaan
of niet.
De aankondiging van de benzinerant
soenering heeft ook in Groc t-Brittannië
een algemene stormloop op de benzine
stations doen ontstaan. Te Londen stelden
dc pomphouders op voorhand vast een on.
officiële distributie in door per auto niet
meer dan negen liter benzine te verstrek
ken.
Diverse garages zijn echter door de
automobilisten, dje voór de fatale datum
van 17 december zoveel mogelijk benzine
in huis willen hebben, in letterlijke zin
drooggelegd en moesten na 8 uur 's-avonds
hun deuren sluiten. De verkoop van blik
ken en jerrycans ij sinds dinsd-g buiten
gewoon levendig, bp de Londense beurs
trad gisteren voor de auto-industrie en
oliewaarden een scherpe daling in.
In Ierland zal de benzine oei 1 januari
1955 worden gerantsoeneerd, zo werd gis
teren in het parlement aangekondigd. In
Zweden, waar de benzine .reeds is gerant.i
soeneerd, hebben de autofabrikanten aan.
gekondigd, dat zij een vierdaagse werk-
Week zullen instellen
(Van onze correspondent)
Te Berkel-Enschot is woensdag tegen de
middag een autobus van de dienst Tilburg
-'s Hertogenbosch een woning binnenge
reden. De hele voorkant van het huis,
bewoond door de familie Denissen, werd
zeer ernstig beschadigd. De bus stond ge
deeltelijk in de slaapkamer, die op de
hoek
is gelegen. De autobus was eerst te
gen een boom op deze smalle weg tussen
Udenhout en Berkel gevlogen om vervol
gens in de slaapkamer van het pand tot
stilstand te komen.
De kamer was juist door de bewoners
verlaten; persoonlijke ongelukken deden
zich dan ook niet voor. Het huis is thans
echter niet meer te bewonen; de hele
voorgevel werd ingedrukt.
In plaats van aan het werk te gaan^ zoals de verraders-regering Kadar de
afgelopen dagen aanhoudend heeft gevraagd, hebben de leiders van de
Hongaarse arbeiders in Boedapest een officiële 48-uurs-staking afgekondigd.
Dit uit protest tegen het optreden van de politie en militairen, die ver
hinderen, dat in Boedapest een vergadering werd gehouden van het
zogenaamde „arbeiders-parlement".
Dit besluit werd genomen, nadat afgevaardigden uit liet gehele land
vijf uur lang in vergadering waren geweest in de kantoren van de stadstram
van Boedapest, waar het hoofdkwartier van de Boedapester arbeidersraad
gevestigd is.
„Als bewijs van hun goede wil" zijn de Britten hedenmorgen begonnen
met de terugtrekking van één bataljon uil het gebied van Port Said. Deze
maatregel werd gisteravond aangekondigd in een brief van de Britse
minister van buitenlandse zaken, Selwyn Lloyd, aan de secretaris-generaal
der V. N., Hammaiskjoeld. in deze brief herhaalde Selwyn Lloyd, dat zijn
land bereid is met de V. N.-politiemacht samen te werken en dat het zijn
troepen geheel zal terugtrekken als het V.N.-leger voldoende „effectieve"
omvang heeft.
Toen Lloyds brief in New York werd gepulilicecrd, bogen de verschil
lende Y'.N.-delegaties zich daar nog over de twee toegezegde rapporten, die
Hammarskjoeld gisteren na enig uitstel toch heeft uitgebracht. Deze
rapporten die een verslag bevatten van de besprekingen die
Hammarskjoeld in Cairo met president Nasser en in New York met de
ministers Lloyd, Pineau en mevr. Golda Meir voerde zullen het
onderwerp zijn van het debat, dat de Algemene Vergadering van de
V. N. hedenavond aan de crisis in het Midden-Oosten zal wijden. Men
verwachtte vannacht, dat dit debat bijzonder bitter zal zijn, vooral omdat
de rapporten geen enkele opheldering verschaffen welke plannen Frankrijk
en Grooi-Brittannië koesteren ten aanzien van de terugtrekking van hun
invasie-macht. In hoeverre de nadere berichten die Hammarskjoeld na de
toezegging van Lloyd ongetwijfeld aan de Algemene Vergadering zal doen
toekomen, de gemoederen zullen sussen, blijft een open vraag.
Het eerste van de twee rapporten
handelt over de plannen, die Hammar
skjoeld in petto heeft voor de vrijma
king van het kanaal. Het tweede rap
port geeft een kort verslag van zijn be
sprekingen mei president Nasser over
de taak. die de V.N.-poÜtiemacht in
Egypte zal hebben. Hieraan is een aide
memoire toegevoegd, waarin de prin-
cincs zijn vastgelegd, die als basis voor
liet optreden van de politiemacht zullen
dienen. De politiemacht wordt tn Ham.
marstjoelds documuenten aangeduid
met de letters UNEF (U.N. Emergency
Force).
Volgens insiders zou de secretaris
generaal in de eerste redactie van zijn
rapport een scherpe kritiek op de rege
ringen van Frankrijk, Groot-Brittannië
en Israël hebben opgenomen. Deze heeft
hij echter geschrapt na protest van de
minister Pineau, Lloyd en mevr. Golda
Meir. Een dergelijke redactie, zo zouden
dezen hebben gezegd, dient tot niets en
kan de toch al moeilijke situatie alleen
maar verslechteren. Hammarskjoeld
heeft toen wij maakten daar gisteren
in een deel van onze oplaag nog melding
van een aantal vragen aan de drie
regeringen voorgelegd: In hoeverre zijn
de troepen teruggetrokken? Welke plan
nen zijn er voor terugtrekking? Waarom
is er geen voortgang, or geen verdere
voortgang gemaakt, in overeenstemming
met de resoluties van de V.N.? Het werd
vannacht zeker geacht, dat Hammar
skjoeld de reacties op deze vragen in
een afzonderlijk document het ..Com
pliance-Report" (Rapport t.z. van de
nakoming) zou verwerken en zou
toezenden aan de V.N.
De resolutie, die op de vergadering werd
aangenomen beveelt iedere fabriek en
werkplaats in de Hongaarse hoofdstad,
jj ,?,.de levensmidelen-industrle on
middellijk het werk neer te leggen tol
24 november uit protest tegen de regering-
„die een vergadering. welke tot doel had
de hervatting van het werk te bespreken,
belette De resolutie eiste ook, fiat
de regering de „democratisch gekozen
arbeidersraad" zou erkennen als enige
onderhandclingsbekwame partner over
arbeiderskwesties- Wanneer de regering
hierop ingaat, zal het werk op de 24ste
hervat worden.
De resolutie eist vervolgens- dat de re
gering op 24 november onderhandelingen
begint met vertegenwoordigers van de ar
beidersraad over de eisen van de arbei
ders. Deze houden o.m. in het herstel van
Imré Nagy als premier en de terugtrek
king van de Russische troepen uit Hon
garije.
„Als bewijs van goede wil" eist de reso
lutie van de regering de onmiddellijke
vrijlating van alle burgers en soldaten, die
zijn opgepakt, gearresteerd of gedepor
teerd vóór de onderhandelingen beginnen
ZU moeten worden overgedragen aan on
afhankelijke Hongaarse rechtbanken en
hun namen en personalia dienen bekend
te worden gemaakt-
De arbeidersletders waren van plan de
eerste vergadering van de Hongaarse ar
beidersraad te houden in het sportpaleis
in Boedapest. Maar reeds vroeg in de mor
gen hadden Hongaarse troepen en gewa
pende politie met §ePant-serde verken
ningswagens alle wegen die naar het
sportpaleis leiden afgezet. Al degenen, die
naar het sportpaleis wilden gaan werden
weggestuurd met' het smoesje, dat daar
een vergadering van de strijdkrachten
werd gehouden. Toen besloten de arbei
ders hun bijeenkomst te houden in een
andere hal, dicht in de buurt van het Sts-
linmonument, dat in de eerste dagen van
de revolutie werd neergehaald. Toen all
ook daar niet in konden komen, zijn ze
naar de kantoren van de gemeentelijke
tram gegaan.
Een paar minuten, nadat de arbeiders-
leiders daar bijeen waren, arriveerden
ook het leger en de politie, die de toegan?
afzetten en iedereen, die daar verder n-ii
binnen wilde gaan, terugstuurden- E'
wordt beweerd, dat de arbeiders permis
sie voor de vergadering hadden aange
vraagd. doch dat d!e hun geweigerd wa
Langzaamaan-aclie
Tn Horos:, een mïïnplaats omreve*»r 5P
kf'omptpr xr3Ti wni, oïrep 1R ,>'>r
flor* woxltPP WPH ""Pipprjs qr
OTr, flp plgof
"Vo CifnnRit Kpcru-plrnri
An** An «Wftalf
''°n vïvt An tntnf
ifAntrtjoIrnUnnrn'InKfio ctpnh*
o tnfAn* '1
-?cav» T>o nr-^n'
A
'«•o tv.O*
(*<./»- n «v X.'n t »Tf„| W
-- el! n aw An n flrrAwr«„-. 7-
dergelijke beperkt* -taking 4
voeren.
Generaal Bums, de opperbevelhebber
van de internationale politiemacht van
de V.N., heeft woensdag op een pers
conferentie op het vliegveld Capodichino
bij Napels verklaard, dat de politie
macht stellingen langs de voormalige
bestandslijn tussen T -ȑl en Egypte zal
innemen, „wanneer de Israëliërs zich
terugtrekken". De omvang van de V.N
troepen was voldoende voor deze taak.
Burns zei. dat de politiemacht, die
voornamelijk uit infanteristen bestaat,
tot taak heeft verdere strijd te voorko
men. Cairo zou voorlopig zijn hoofd,
kwartier zijn.
Uit Utrecht is gisteravond om negen
uur een extra trein vertrokken om de
derde groep Hongaarse vluchtelingen te
halen, die in ons land zullen worden on
dergebracht. De reis wordt wederom
meegemaakt door een arts Rode-KrUis-
helpsters, tolken en reisleiders.
Als gevolg van de tot stand gekomen
loonsverhogingen kan op zeer korte ter-
mij,, de indiening van zes wetsontwerpen
worden tegemoetgezien, waarbij over-
oenlr—nc)-"- he, advies van de Stichting
van den Arbeid wordt voorgesteld de
uitkeringen ingevolge de onderscheiden
sociale verzekeringswetten met Pct
verhogen Aldus deelt minister Suurhoff
in de M. v. A. over zijn begroting aan de
Tweede Kamer mede.
Nu de noodwet-ouderdomsvoorziening
op 1 januari a.s. buiten werking zal tre
den is er zo Zegt hij verder, uitsluitend
om die reden, wej aanleiding de procen
tuele verhoging over {je laatste maanden
van het jaar 1956 in eén bedrag te doen
verstrekken, waardoor voorkomen wordt
dat alle nooduitkeringen voor deze korte
spanne tüds zouden moeten worden her
berekend. Hoewel de minister bereid is
voor deze groep, d-e het zo nodig heeft
een enigszins gunstige afronding voor te
stellen, waardoor tevens het voordeel
van een snelle administratieve verwer
king en uitbetaling wordt verkregen
kan hij mede met het oog op de positie
van 's rijks schatkist geen vrijheid
vinden om aan noodwettrekkers een uit
kering te verstrekken, die, zoals de
Stichting van den Arbeid heeft voorge
steld, zeer aanzienlijk zou uitkomen bo
ven de verhoging, welke over de maan
den september tot en met december 1956
op de overige uitkeringen wordt ver
strekt.
De minister meent dat het in dit op
zicht zeer te betreuren is. dat het advies
van de Stichting van den Arbeid aan de
regering terzake is openbaar geworden,
omdat hierdoor verwachtingen zijn ge
wekt, die niet geheel in vervulling zul
len gaan.
De minister is ook doende maatregelen
te treffen ter aanpassing van de kinder
bijslagen voor zelfstandigen, ouderdoms-
en wezenrentetrekkers.
Door het bedanken van de heer L. Kra
mer zijn vacatures ontstaan in de CPN-
fracties in de gemeenteraad en de Prov
Staten van Utrecht. Hij zal in de gemeen
teraad worden opgevolgd door de heer
M. van der Steen en in de Prov. Staten
door de heer A. C. de Vries, die tevens
zitting heeft in de Utrechtse raad.
MAAR al te waarschijnlijk zijn de
geruchten als zou het duo Kroesj-
tsjef-Boelganin binnenkort van 't
Moskouse toneel verdwijnen. Na alles
wat zich in de afgelopen maanden in
het wereldcommunisme en in het
Sovjet-satellieten-imperium heeft af
gespeeld, zou het, integendeel, ver
wonderlijk zijn indien de beide heren
en hun trawanten erin slaagden zich te
handhaven. Want zij zijn het geweest,
die de duivel ontketend hebben. Door
Stalin en zijn methoden te desavoueren
en door de ketterijen van Tito in de
leer op te nemen, hebben zij én onder
de adepten van het communisme in
de gehele wereld én onder de verdruk
te volkeren in Oost-Europa een im
mense beweging op gang gebracht, die
de communistische wereld thans in al
haar voegen doet kraken. De nieuwe
functie, die de stalinist Molotof thans
gekregen heeft, is een teken aan de
wand.
Wat heeft Kroesjtsjef er destijds
toe bewogen om op zo progressieve
manier van de vertrouwde Stalinis
tische weg af te wijken? Geloofde hij,
dat het wereldcommunisme sterk ge
noeg stond om tot „liberalisering" over
te gaan? Of vreesde hij, dat de abso
lute Stalinistische dictatuur reeds zo
veel weerstand en verzet had opge
roepen, dat het gevaar voor een
explosie hoogst acuut geworden was?
Het heeft niet veel zin om hier nog
veel langer over te speculeren, nu wij
constateren, dat Kroesjtsjef zich in
beide gevallen deerlijk heeft vergist.
Het wereldcommunisme blijkt zwakker
dan ooit en het steeds smeulende ver
zet in de satellietlanden is door de
„liberalisering" slechts aangewakkerd
tot het torenhoog opvlamde, in Poznan
en in Hongarije.
Sinds de opstand in Poznan schijnt
het ergste progressisme er bij Kroesj
tsjef overigens wel een beetje te zijn
afgeraakt. Want onmiddellijk na het
uitbreken van de opstand reisde hij
naar Warschau om de marionetten-
regering daar de wacht te gaan aan
zeggen, dat op zo'n manier de „nieuwe
koers" niet geïnterpreteerd diende te
worden. En toen op 19 oktober j.l. de
Polen, onder aanvoering van de weer
in eer herstelde Gomulka, wat al te
snel de „eigen weg naar hei socia
lisme" dreigden op te galopperen, toer.
was het opnieuw Kroesjtsjef, die naar
Warschau vloog om daar Gomulka c.s.
te bedreigen met de gehele macht van
het reeds in beweging zijnde rode
leger, indien niet onmiddellijk paal en
perk zou worden gesteld aan de pogin
gen om „Polen te verkopen aan de
Amerikaanse imperialisten".
Maar Kroesjtsjef oogstte met deze
dreigementen in het minst geen suc
ces. Gomulka was de grote overwin
naar en is dat tot dusver gebleven. En
al heeft Gomulka dan ook, met zin voor
de politieke realiteit, het beginsel van
„samenwerking tussen Polen en de
Sovjet-Unie" moeten handhaven, het
nieuwe feit is, dat Moskou heeft moe
ten erkennen, dat deze samenwerking
voortaan op voet van gelijkheid zal
dienen plaats te vinden.
Bij deze laatste reis van Kroesjtsjef
naar Warschau werd het ook voor het
eerst duidelijk, dat de ster van de
Stalinisten in Moskou weer rijzende
was, want ook de kameraden Molotof
en Soeslof waren van de partij. Men
kon zich toen echter, gezien Kroesj-
tsjefs uitspraken, nog afvragen of er
inmiddels misschien een vergelijk was
tot stand gekomen tussen de Stalinis
ten en Kroesjtsjef met zijn aanhangers.
Onwaarschijnlijk was het immers niet,
dat de heren, geconfronteerd met de
immense bedreiging, die zowel voor
het wereldcommunisme als voor het
Sovjet-imperium ontstaan was, alsnog
tot een compromis gekomen waren.
Doch de recente uitlatingen van
Tito hebben duidelijk gemaakt, dat er
van zulk een compromis geen sprake
is en even belangrijk dat
Kroesjtsjef nog steeds beschouwd moet
worden als de grote pleitbezorger van
de anti-Stalin-lijn. Men zou dus ge
neigd zijn te veronderstellen, dat zijn
recente verandering van houding er
niet alleen op wijst, dat hij zelf enigs
zins is begonnen te twijfelen aan de
juistheid van de tot door hem zelf ge-
inaugureerde „nieuwe koers", maar
wellicht zelfs, dat hij zich in de macht
van de Stalinisten bevindt en door hen
gedwongen wordt tot een desavouering
van zijn eigen theorieën.
Uitermate waarschijnlijk is, dat de
Moskouse Stalinisten de steun hebben
gekregen van de militaire kliek onder
leiding van de minister van defensie
Tsjoekof. Dit alleen kan verklaren, ge
loven wij, dat zij thans er in slagen
hun wil door te drijven. Door alles wat
zich thans in Oost-Europa afspeelt zien
de militairen ongetwijfeld de strate
gische positie van de Sovjet-Unie ern
stig bedreigd.
Als binnenkort de Stalinisten in het
Kremlin weer aan het roer zullen
komen dan is te vrezen, dat een tijd
van onmenselijk lijden voor miljoenen
mensen en van angst voor de gehele
wereld zal herbeginnen. Maar tege
lijkertijd zal wellicht juist dan nabijer
dan ooit de hoop zijn, dat zich een
fatale ineenstorting in de communis
tische wereld gaat produceren. Want
het is niet in te zien, dat er nog een
weg terug naar het Stalinisme is. De
door Kroesjtsjef gekoesterde Titoïsti-
sche splijtzwam heeft te diep wortel
geschoten en een terugkeer naar de
Stalinistische methoden zou gelijk
staan met een politieke catastrofe.
Met één slag zou dan een einde wor
den gemaakt aan alle sympathieën, die
Moskou zich sinds Stalins dood in Azië
en Afrika heeft weten te verwerven.
Maar de schaduwzijde blijft, dat naar
mate het Kremlin meer in het nauw
wordt gedreven de gevaren voor een
wanhopige noodsprong des te groter
worden.
