Tilburg se Hogeschool vierde
29ste Dies Natalis
Morgen
wordt het derde „Susje"
geboren
Schilderspatroons zijn ongerust
Arthur Grumiaux
Bach en Bartók
speelt
Twist in de Engelse familie
Sovjet-unie is niet enige bond
genoot van het AA-blok
Het probleem der „paranormale
genezers
Van St.-Augustinus tot Herzfeld
O
In het Concertgebouw
Partiële vormingsplicht wenselijk na
leerplichtige leeftijd
Hoogtepunt het eredoctoraat van mr.
B. van Spaendonck
Bergers belooft weer gouden bergen
Nieuwe loterij met twee ton aan prijzen
Verrassing voor de
Oudejaarsavondwerkers
Ontwerp vestigingsbesluit laat bouwvak-
patroons kwast hanteren
GEBED VOOR DE
VERVOLGDEN
De bastaardwoorden
V.S. laten zich gelden in Midden-Oosten
De valse Westerling-
documenten
Stichting wil breed opgezet wetenschappelijk
onderzoek
Adres aan ministers
dominicanen
Nederland telt thans
40 diepvrieskluizen
Slechts één politiek ver
antwoordelijke
bewindsman
VRIJDAG 30 NOVEMBER 1936
PAGINA 3
Morgen zal het derde „SUSje" het
levenslicht zien; officiële geboorte
annonces zullen in de dagbladen
aankondigen, dat een derde loot
aan de stam der SUS-loterijen aan
het brein van de heer Bergers is
ontsproten en dat betekent voor
het Nederlandse publiek altijd wel
iets bijzonders. De twee vooraf
gaande „SUSjes" hebben immers
bewezen dat de gouden bergen van
Bergers steeds op charmante wijze
werden beloofd en uitgedeeld.
Oudejaarsnacht
Mysterieuze krant
GOEDE RESULTATEN
SPOEDCURSUSSEN
r;^.^o°rnd"n »'hu» V
NIEUWE LEDEN ZIEKEN
FONDSRAAD
WETHOUDER DE ROOS GEEN
BURGEMEESTER
TD
Gebrs. B. uit Tilburg
veroordeeld
PROMOVEERDEN
Proef-kluis te Wageningen
geopend
Voor gehele onderwijssector
PAUSELIJKE ONDERSCHEIDING
Beethoven was duidelijker
Mozart
Musica Nova
Gisteren had te Tilburg de ere-promotie plaats van mr. B. J. M. van Spaendonck
tot doctor in de economische wetenschappen. De secretaris van de senaat, prof.
Plattel O.P. bekleedt de nieuwe doctor met de tekenen van zijn waardigheid.
Het hoogtepunt van de herdenking van
de negenentwintigste diës Natalis van de
Katholieke Economische Hogeschool te
Tilburg vormde gistermiddag de ere.
Promotie van dr. B. J. M. van Spaen.
donck, in wie de Senaat een figuur van
nationaal formaat in het maatschappe
lijke leven eerde.
Om drie uur waren in de Metropole-
schouwburg zeer vele gasten bijeenge.
komen om deze plechtige academische
zitting glans en luister te verlenen.
In zijn openingswoord memoreerde de
rector magnificus prof. dr. J. J. J Dal-
mulder de eerder verleende ere.docto-
raten aan wijlen mgr. H. A. Poels, aan
de destijds minister van Buitenlandse
bisschop van Den Bosch. mgr. W. Mut-
saerts, en de bisschop van Rotterdam
mgr. M. A. Jansen. De regering was
vertegenwoordigd door mej. dr M.
Klompé, prof. mr. C. Beel en drs. W. K.
N. Sdhmelzer. Een bijzonder welkom
richtte de rector tot de ere.doctor prof.
dr. F. de Vries. Behalve het curatorium
van de Tilburgse Hogeschool waren uit
de academische wereld aanwezig de rec
toren magnifici van Delft. Rotterdam,
Nijmegen en Eindhoven. Voorts prof. dr.
de Quay en de burgemeesters van alle
grote Brabantse steden. Eveneens prof.
dr. J. van den Brink en dr. H. Hirscth-
feld. Talloos vele autoriteiten uit het
maatschappelijke en het bedrijfsleven
Zaken in Frankrijk, Robert Schuman en j maakten hun opwachting op de receptie
prof. dr. F, de Vries. Een kleine, doch welke ten Paleis Raadhuize plaats vond.
waarlijk illustre rij van ere-doctoraten.
Na de rede van de promotor, prof. dr.
F. J. H. M. van der Ven. waarin de
gronden die tot het besluit van de aca
demische Senaat hadden geleid, op soms
gloedvolle wijze waren uiteengezet,
vond de plechtige ceremonie plaats.
Onder het felle licht van de televisie
lampen bekleedde de secretaris van de
Senaat prof. dr. M. G. Plattel O.P. de
jonge ere.doctor met de tekenen zijner
waardigheid.
In zijn wederwoord gaf dr. Van Spaen
donck op ontroerende wijze uitdrukking
aan zijn diepgevoelde dankbaarheid
jegens allen die hem langs zijn levens
weg een vriend en steun waren geweest.
Vele vooraanstaanden woonden de
plechtigheid bij. Aanwezig waren de
De studenten van het T.S.C. Sint Olof
hebben in de avonduren de nieuwe ere
doctor begroet. Zij defileerden met fak
kels voor dr. Van Spaendonck, die van
af het bordes van het raadhuis het
schouwspel gadesloeg.
Voor deze derde SUS-actie, waarvan
ook ditmaal weer de baten ten goede zul
len komen aan een negental liefdadige of
sociale organisaties, is een totale prijzen-
schat van twee ton in het vooruitzicht ge
steld, terwtfl en passant óók nog vijfen
twintig mille aan „geheim" geld zal wor
den uitgedeeld.
Kopers van een SUS-lot hebben vijfmaal
een kans op een woonhuis of op een van
de andere duizend prijzen, die in elke van
de vijf etappes over het land zullen wor
den uitgezaaid. De K.R.O. zal ook ditmaal
weer zijn medewerking verlenen door op
de trekkingsavonden (12-19-26 januari en
2 en 9 februari van het volgende jaar) een
gevarieerd en uiteraard spannend pro
gramma te verzorgen.
Naast de grote loterij staan er verschei
dene nevenattracties op stapel. Zo zal
morgen op de eerste dag dat de loten van
deze derde SUS-actie verkrijgbaar zul
len zijn. in een aantal dagbladen een teke
ning verschijnen van een klein meiske,
dat een tros ballonnen in de hand houdt.
Zijn dat vijf, zes, zeven, acht of negen
ballonnen, dan kunt ge die krant rustig
verder lezen en naderhand in de kranten-
bak deponeren. Heeft het meisje echter
tien ballonnen in de hand, dan verdient
het alle aanbeveling de bladzijde aan uw
zoontje of dochtertje te geven, want die
kan ze bij de heer Bergers inruilen voor
een aardige verrassing.
Een verrassing wacht óók alle soldaten,
die op Oudejaarsavond om 12 uur ergens
in Nederland op wacht zullen staan. Zij
zullen allemaal gratis een SUS-lot krijgen.
Parochiële leiders van de actie zullen er
voor zorgen, dat de mannen-op-wacht het
lot precies om twaalf uur in handen krij
gen. Eenzelfde „lot" wacht ook de manne
lijke en vrouwelijke portiers van de ka
tholieke ziekenhuizen.
Ook zullen op 15 december, 's middags
om vijf minuten voor een op elf plaatsen
in ons land ballonnen worden opgelaten.
De K.R.O. zal voor deze vlucht in het
onbekende het startsein geven. Het eerste
bericht, waarin melding wordt gemaakt
van de landing van een der ballonnen, zal
voor een kruisverpleegster uit de plaats
vanwaar de ballon is opgestegen een gra
tis vakantie van viertien dagen betekenen.
Zij mag die vakantie dan gaan doorbren
gen op het plekje, waar de voor haar zo
fortuinlijke ballon op de aarde terecht
kwam.
En dan is er natuurlijk weer de SUS-
krant. De krant met een geheim, de krant,
die goud kan betekenen, zoals de uitgever
(de heer Bergers), veelbelovend voorspelt.
Deze krant, die in geheel Nederland huis
aan huis zal worden verspreid, bevat ook
al weer een mysterie. Welk, dat kunnen
wij niet zeggen. Wij weten alleen, dat zij
op een droge, vorstvrije plaats moet wor
den bewaard.
Zo wordt morgen dus het derde „SUS
je", beladen met prijzen, in zee gestuurd.
In alle plaatsen van Nederland en in
iedere parochie zijn SUS-comités geves
tigd, terwijl bovendien in de steden Am
sterdam, Den Haag. Rotterdam en Utrecht
enige duizenden winkeliers zijn ingescha
keld. Zal ook dit derde SUS-je een succes
zijn. „Ik ben ervan overtuigd, dat het geen
muurbloempje zal worden", zegt de heer
Bergers. „Ik weet bijna zeker, dat we geen
lot zullen overhouden".
De resultaten van de spoedcursussen
voor onderwijzer zijn zeer bevredigend.
Van de 1853 cursisten zijn er 1823 geslaagd
Van dezen waren eind oktober reeds 1634
d.i. bijna 90 pet., daadwerkelijk bij het
onderwijs werkzaam; 70 van hen zijn in
militaire dienst opgeroepen. Van 31 stond
de benoeming op een later tijdstip reeds
vast, terwijl van 32 anderen bekend was.'
dat zfj ernst maakten met het solliciteren.
Op goede gronden mag dan ook worden
aangenomen, dat het uiteindelijke rende
ment van deze spoedcursussen ongeveer
95 pet. zal bedragen.
De kosten voor de beloning van de do
centen, voor exploitatievergoeding en
voor uitkeringen aan de cursisten hebben
in totaal een bedrag belopen van onge
veer 5.680.000.
Op de gisteren in Utrecht gehouden
jaarvergadering van de Ned. hond van
christelijke schilderspatroons kwam grote
ongerustheid tot uiting over het ontwerp
vestigingsbesluit houwnijverheidshedrij-
ven.
Volgens de voorzitter, de heer F. F. van
der Welj uit Leeuwarden, krijgen bij door
voering van dit besluit, de bouwvakpa
troons ook schilderbevoegdheid, waardoor
het aantal ondernemers in het schilders
bedrijf zou worden verdubbeld tot circa
20.000
De bouwpatroons mogen dan niet alleen
alles wat ze hebben gebouwd, maar ook
Middagklok in ere hersteld
Zondag a.s. zal in alle kerken en kloos
ters van Nederland de grootscheepse gr
bedsactie de „Middagklok" aanvangen.
Deze gebedsactie, die door Z. H. E. mgr.
Alfrink, 17 november j.l. in een plechtige
zitting werd ingeleid, is gericht tot de Al
machtige, om voor de Kerk en voor alle
mensen van welke gezindheid ook, een
spoedige bevrijding van vervolging of on
derdrukking te verkrijgen. In de tegen
woordige situatie, waar daadwerkelijke
hulp alleen voor de gevluchten mogelijk
is, moeten wij ons te meer richten op het
enige middel, op het gebed, om bijstand
en verlichting af te smeken voor alle on
derdrukte volkeren waarvan er verschil
lende zelf al in de vergetelheid geraakt
zijn.
Daarom zullen de klokken van 2 decem
ber 12 uur af elk middaguur luiden als
teken voor gebed en bezinning van enkele
schenk hun Uw geest van kracht en over
winning. Amen.
Zondag a.s. zullen als begin van
gebedsactie, de klokken langer dan no -
maal geluid worden, nl. 10 15 minuten.
Naar de minister van O., K. en W. in
zijn memorie van antwoord aan de Twee
de Kamer meedeelt, is het rapport van de
commissie over de schrijfwijze van de
bastaardwoorden tegen het einde van dit
jaar te verwachten. Verder zegt hij, dat
de subcommissie van de woordenlijstcom
missie, die belast was met het samenstel
len van historische namen, met haar werk
gereed is gekomen.
Bij K. B. is desgevraagd eervol ontslag
verleend als lid van de Ziekenfondsraad
aan dr. F. A. Dop, arts te Houten, en Ch.
J. M. Mol, arts te Etten. In hun plaatsen
zijn benoemd H. Frese, apotheekhoudend
huisarts te Bergambacht en P. B. A. Me-
lief, arts te Amsterdam.
Mr. A. de Roos (P.v.d.A.), wethouder
van Onderwijs- en Kunstzaken in Am
sterdam. heeft, in verband met de lo.
pende geruchten medegedeeld, dat hij
niet is aangezocht voor het burgemees
terschap van Zaandam, zelf ook niet een
dergelijk verzoek heeft, gedaan en be-
bieert 16 in het geheel niet am-
E golf van anti-Amerikaans senti-j d.w.z. als „familietwist" is het con
flict inderdaad nogal hoog gelopen. Dit
werd vooral j.l. zaterdag duidelijk ge
demonstreerd, toen de V.S. in de V.N.-
E) ment, die in de afgelopen weken
niet alleen in Frankrijk tradi
tionele burcht van het anti-America-
nisme maar ook in Groot-Brittannië
torenhoog opgelaaid is, schijnt eindelijk
over zijn hoogtepunt heen te zijn. De
Britse minister van buitenlandse zaken,
de heer Selwyn Lloyd, die wel zeer
bijzondere redenen had om gebelgd te
zijn daar hem, naar verzekerd wordt,
door een boze president Eisenhower een
audiëntie geweigerd werd, gaf er gis
teren blijk van, dat ook hij het nu
hoog tijd vindt, dat de gemoederen een
beetje gekalmeerd worden. „Niets an
ders dan een „familietwist", zo noemde
hij bij zijn vertrek uit New York het
meningsverschil met de V.S. En deze
uitspraak is heel wat dichter bij de
waarheid dan alle sensationele koppen
die in de afgelopen weken in de Britse
pers verschenen zijn en die de indruk
wekten als zou er een onherstelbare
breuk tussen de V.s. en hun westelijke
bondgenoten zijn ontstaan.
Een groep van circa 150 conservatieve
Lagerhuisleden heeft zelfs een motie
ingediend waarin de V.S. er o.a. van
beschuldigd worden de NATO in ge
vaar te hebben gebracht. Dat is natuur
lijk maar opgewonden taal, en de con
servatieve regering zal, als het debat
over het Midden-Oosten a.s. woensdag
begint deze motie waarschijnlijk niet
eens in behandeling nemen.
De V.S. en de overige westelijke mo
gendheden, waaronder Groot-Brittannië
in de eerste plaats, zijn van natur
bondgenoten. In laatste instantie zullen
zij altijd één lijn trekken en zolang de
dreiging van de communistische wereld
blijft voortbestaan, zal de NATO het
gemeenschappelijke bolwerk blijven,
waarin de westelijke mogendheden el
kaar zullen blijven vinden. Gemeen
schappelijke waarden èn gemeenschap
pelijke belangen vormen het stevige
cement, dat de NATO bijeenhoudt. Voor
zover nodig heeft het Witte Huis hierop
in de afgelopen dagen nog eens uitdruk
kelijk gewezen.
MET dit al kan de ernst van hef
meningsverschil, dat tussen de
V.S. enerzijds en Frankrijk en
Groot-Brittannië anderzijds is ontstaan
niet worden ontkend. In zijn soort
Assemblée stemden vóór de Aziatisch
Afrikaanse resolutie, waarin een „on
middellijk" terugtrekken van de Britse,
Franse en Israëlische troepen uit Egyp
te geëist werd. Hoewel nagenoeg de ge
hele V.N.-Assemblée, met inbegrip van
de Sovjt-Unie uiteraard, hetzelfde
standpunt als de V.S. innam (slechts
Australië en Nieuw-Zeeland waren, als
enige landen, solidair met Frankrijk,
Groot-Brittannië en Israël), heeft Ame
rika natuurlijk toch in Londen en Parijs
het goedkope verwijt te horen gekre
gen, dat het „samen met de Sovjet-
Unie" stemt. Dat is natuurlijk maar een
dwaze beschuldiging, want de V.S. heb
ben zich bij het bepalen van hun stand
punt zoals het hoort, laten leiden door
de mérites van de zaak waarover ge
stemd moest worden. Daar het Brits-
Franse optreden in Egypte in ieder
opzicht onwettig was (en een jammer
lijk politiek fiasco bovendien), is het
verblijf van de Brits-Franse en Israëli
sche troepen in Egypte natuurlijk pre
cies even ongewettigd, en daarover is
het, dat de V.S., terecht, hun misnoe
gen kenbaar hebben gemaakt.
Door deze consequente houding, hoe
weinig Groot-Brittannië en Frankrijk
die ook mogen waarderen, hebben de
V.S. nu eindelijk iets als het respect en
de goodwill van de Aziatische en Afri
kaanse landen verworven. Ook dit
wordt natuurlijk door kwaadwillenden
te Londen en Parijs verkeerd uitgelegd,
alsof de Amerikanen bezig zouden zijn
hun invloeden ten koste van Frankrijk
en Groot-Brittannië uit te breiden. In
werkelijkheid echter zullen Frankrijk
en Groot-Brittannië, evenals alle ande
re landen van het westen, er slechts
wèl bij kunnen varen, indien de V.S.
er in slagen een brug t.e slaan over
de kloof van wantrouwen en vooroor
delen die op zo betreurenswaardige
wijze'tussen het blanke en het gekleur
de deel van de wereld bestaat.
Door de houding die Amerika nu in
dit zo heel belangrijke Midden-Oosten
debat in de V.N. consequent heeft in-
genomen, is voorkomen, dat onder de
volkeren van het A.A.-bloc de mening
postvat als zou alleen maar de Sov.iet-
Unie hun enige bondgenoot kunnen
zijn. Dit is een zeer positief winstpunt,
waarvan uiteindelijk de gehele weste
lijke wereld en niet minder ook de
gekleurde wereld! de vruchten zal
kunnen plukken.
VERIGENS schijnt de houding, die
de V.S. in deze kwestie hebben
ingenomen, een zeer duidelijke
uiting te zijn van hun voornemen om
voortaan een meer scheidsrechterlijke
rol in de wereld fe spelen en zich zo
weinig mogelijk als partij te laten ver
wikkelen. Een scheidsrechterlijke rol is
in wezen natuurlijk helemaal niet het
zelfde als een passieve rol. integendeel,
op de juiste manier opgevat, is het de
meest positieve taak, die men zich den
ken kan.
In de huidige Midden-Oosten-kwes-
ties hebben de V.S. eens te meer de
indruk gewekt van een mogendheid
voor wie de normen van recht en mo
raal niet zomaar holle frazen zijn. Zij
hebben een rechtvaardig standpunt
verdedigd. Er is dan ook niet zoiets
als een „Westelijke alliantie", die van
de V.S. zou eisen zich medeplichtig te
maken aan de onverantwoordelijke
avonturen van Frankrijk en Groot-Brit
tannië zulks te minder, daar Wash
ington niet eens tevoren op de hoog
te gesteld was van de Brits-Franse
plannen!
Des te dwazer zou het voor de V.S-
geweest zijn gemene zaak met hun wes
telijke bondgenoten te maken, daar
zulks een uitnodiging voor de Sovjet-
Unie geweest zou zijn om zich óók for
meel partij te stellen. Een atoommo-
gendheid als de V.S. heeft zware ver
antwoordelijkheden voor de wereldvre
de en kan zich geen spelen met vuur
veroorloven.
Amerika heeft evenwel duidelijk ge
maakt, en dat is gelukkig, dat zijn
„onpartijdigheid" ia het Midden-Oosten
in geen geval uitgelegd dient te worden
als een carte blanche voor de Sovjets.
President Eisenhower heeft immers
doen weten, in die ^agen toen Moskou
speelde met het vrijwilligersdreigement,
dat de V.S. evenmin zou tolereren, dat
na het vertrek van de Britse en Franse
troepen andere buitenlandse troepen in
het Midden-Oosten zullen penetreren.
Dat was verstandige taal, die tevens be
wijst, dat de V.S. van plan zijn voor de
enen te laten gelden wat ook voor de
anderen gold. Dat is, tenslotte, niets
anders dan een elementair beginsel van
rechtvaardigheid.
Op 20 december, de laatste veiling in dit
jaar, zullen worden aangeboden 3000/1 en
144/2 kisten Java-, benevens 1254/1 en
156/2 kisten Sumatrathee.
alles waaraan is gezaagd, geschaafd of ge
timmerd, schilderen. Het schildersbedrijf
zou door incorporatie in het bouwvak ge
heel worden ontwricht.
„Wat wij met ons eigen vestigingsbesluit
gedurende vijftien jaar hebben geordend,
zou door het nieuwe vestigingsbesluit wor
den opzij geschoven. Hebben we het dan
zo slecht gedaan?", zo vroeg spr. De bo-nd
zal zich dan ook tegen dit besluit verzet
ten, doch niet door er een rel van te ma
ken. aldus de voorzitter.
Wanneer de overheid mistast, is het de
taak van de bond te waarschuwen, zo was
de mening van de vergadering. Aan de re
gering zal worden voorgesteld het schil
derwerk als bedoeld in het desbetreffende
artikel te omschrijven met; „echter alleen
voor wat betreft het op ongeschilderd of
ongevernist hout of metaal".
Als deze wijziging niet zou worden aan
gebracht, dan wordt volgens de bond, het
bedrijfschap krachteloos en de vakoplei
ding zinloos gemaakt en zal bovendien de
verwarring hopeloos worden.
„Voor dat alles, waarvoor wij de ver
antwoordelijkheid afwijzen, zal de over
heid door ons worden gewaarschuwd.
Niet met een dreigement, maar als een
ernstige poging om strijd en moeilijkhe
den te voorkomen", zo was de mening
van het hoofdbestuur.
Met de „Symfonie in A gr." (K.V. 201)
van W. A. Mozart werd het donderdag
avond-abonnementsconcert allergelukkigst
begonnen. Eduard van Beinum had een
van die verrukkelijke jeugdwerken uit
gezocht die door hun charme en spirituele
inhoud zoveel musiceervreugde uitstralen.
Een kamermuziekensemble van strijkers,
een paar hobo's en hoorns waren voldoen
de voor de gevierde dirigent om te
goochelen met de geheimen van de Saiz-
burger meester. Met het miniemste hand
gebaar doch innerlijk geladen wist hij de
geest van de geniale componist op te
roepen, wiens vierdelige werk uit 1774
boeide en overtuigde van zijn universele
grootheid. Voor de luisteraars was deze
uitvoering een volmaakt muzikaal festijn
en dat moet het ook voor de uitvoerenden
geweest zijn.
Om gezondheidsredenen was de aange
kondigde solist Jehudi Menuhin vervan
gen door Arthur Grumiaux. Deze bekende
Belgische violist, die in Nederland een
vooraanstaande plaats begint in te nemen
en door zijn zeer geslaagde grammofoon-
platenopnamen van zich doet spreken, ge
lukte het de uitnemende atmosfeer, ont
staan door Mozarts Symfonie, voort te
zetten met het „Concert in a kl" van Joh.
Seb. Bach. Weer werd het een gave
muzikale belevenis, ontdaan van de jacht
naar uiterlijk effect. Grumiaux, die met
zijn heldere en warme toonvorming, ge
stalte gaf aan de markante hoekdelen,
maakte vooral diepe indruk in het magni
fieke centrale deel met zijn rustige bas-
passages en zijn innige cantilenen.
Na de pauze heeft Grumiaux getoond,
met het „Vioolconcert" van Béla Bartok,
een violist van bijzondere klasse te zijn.
Glansrijk heeft hij de niet geringe tech
nische eisen van het Slavische werk over
wonnen. Ook aan het orkest heeft Bartok
een gecompliceerde doch effectvolle taak
toebedeeld, maar mede omdat het con
tact van solist en dirigent feilloos raak
was. werden de veelkleurige en contrast
rijke facetten op fascinerende wijze ver
klankt. Zelden hebben we in het Concert
gebouw zo'n enthousiasme meegemaakt
voor een solistisch werk van de Hon
gaarse meester.
Het was aan te voelen, dat deze avond
ook een topprestatie van Maurice Ravels
„La Valse" zou opleveren. Inderdaad ont
stond een geraffineerde en temperament
volle vertolking door Van Beinum en het
orkest, van dit „poême choregraphique".
Het auditorium, onder de indruk van de
prachtavond, bracht dirigent en orkest
leden een langdurige en zeer hartelijke
ovatie. O. v. H.
De rechtbank te Breda heeft de gebroe
ders B. te Tilburg, die zeiden op te tre
den als gemachtigden van Westerling,
terzake oplichting en valsheid in ge
schrifte ieder veroordeeld tot vijftien
maanden gevangenisstraf met aftrek van
voorarrest.
J.B. had een document gemaakt, waar
in de ex-KNIL-kapitein Westerling ver
klaarde. van de regering twee ton tegoed
te hebben ter ondersteuning van zijn ac
ties in Indonesië. Daarin was tevens op
genomen een schuldbekentenis aan de
gebroeders B. ter grootte van 35.000.-.
Zijn broer, M.B.. had getracht dit docu
ment voor 35.000.- in handen te spelen
van het ministerie van Buitenlandse Za
ken.
(Van onze Amsterdamse redactie)
De uitoefening van de geneeskunst door
zgn. „genezers", die niet de wettelijke
medische graad bezitten en die boyendien
in de regel uitgaan van andere beginselen
dan officiële artsen bedoeld wordt de
groep, die veelal onder de naam magne
tiseurs wordt aangeduid vormt in Ne
derland een brandende kwestie, nu de
bijna een eeuw oude wet <>P de uitoefe
ning van de geneeskunst op grote schaal
door deze „genezers" ontdoken wordt. De
Verleden jaar opgerichte Stichting inzake
het vraagstuk van paranormale genees
kunst en haar maatschappelijke betekenis,
die tot doel heeft voor dit probleem een
oplossing te vinden, heeft zich thans met
Sociale Zaken en Volksgezondheid en van
Justitie gericht, waarin zjj deze bewinds
lieden vraagt in principe toe te staan,
dat de stichting een volstrekt weten
schappelijk en grondig onderzoek instelt
naar de betekenis zowel op medisch als
op maatschappelijk vlak, va„ dit vraag
stuk.
Daarvoor acht zij nodig, dat bonafide
genezers verplicht kunnen worden hun
volle medewerking en die van hun patiën
ten aan het bedoelde onderzoek te geven en
tegelijkertijd tijdelijk gevrijwaard zijn te
gen vervolging, wanneer zij voor dit on
derzoek „aan het werk" zijn. De voor het
onderzoek in aanmerking komende „ge
nezer" zou onder toezicht moeten werken,
opdat hij geen vrijbrief krijge
De stichting is van oordeel, dat aan
het betrokken dilemma niet langer kan
een uitvoerig adres tot de ministers van worden voorbijgegaan. Het aantal „gene
zers" wordt momenteel al geschat op drie
tot vierduizend. Bovendien, zo zegt het
adres, heeft zich in de laatste decennia
een onmisbare „kentering des geestes'
in deze materie doen gevoelen.
Bij het Openbaar Ministerie en de rech
terlijke macht bestaat een merkbare on
zekerheid en verschil in wetstoepassing.
Onder het oog moet dan ook worden ge
zien hoe een betere situatie kan worden
bewerkstelligd opdat er een wet tot stand
komt, die niet zo veel kan worden ont
doken. Mr. J. in 't Veld, de voorzitter
der stichting, verklaarde op een perscon
ferentie waar het adres wérd toegelicht,
van mening te zijn. dat de justitie het in
het algemeen gemunt heeft op „genezers"
die een naam en faam gekregen hebben
en dat de veel grotere massa van louche
figuren in duisternis haar werk kan voort
zetten Deze laatste „genezers" zijn veel
al gevaarlijker dan hun bonafide „colle
ga's", zo meende hij.
De stichting, die volkomen neutraal wil
blijven en daarom ook belanghebbenden
geen enkele stem in het kapittel geeft en
zelf geen enkel contact hieft met welke
belangengroep van „genezers" dan ook,
hoopt spoedig met het onderzoek, waarin
geen zgn .„gebedsgenezers" en „aard-
straalgenezers" worden bertokken, te
kunnen beginnen. De stichting, waarin
o.m. zitting heeft mr. dr. P. Witteman,
wil zich laten bijstaan door een breed
samengesteld college van curatoren, die
over richting, methode en uitvoering van
het onderzoek zal adviseren. In dit colle
ge zullen zitting hebben o.m. de professo
ren Pompe (jurist), Tuntler (sociale hy
giëne), Kistemaker (Physicus), Tenhaeff
(parapsycholoog) en Groenman (socio,
loog). Met een bekende chirurg en psy
chiater is men nog in onderhandeling. In
het adres wordt aan de ministers ge-
vraagd zich te wiR&h beraden of een mo-
dus gevonden kan worden voor de finan
ciering van het onderzoek, dat zo nodig
in enkele min of meer autonome gedeel
ten kan worden gesplitst.
Voor het licentiaat in de bijbelweten
schappen afgelegd voor de pauselijke Bij
belcommissie te Rome slaagde cum men-
tione pater J. Vink O.P.
Aan de universiteit te Freiburg (Zw.)
promoveerde aan de theologische facul
teit op proefschrift: „Het particulier mis
sierecht der missionerende instituten. Een
vergelijkende rechtsstudie", pater W. v. d
Marck O.P. (magna cum laude).
Aan de theologische faculteit van de
universiteit te Münster promoveerde op
proefschrift: „Kirchenzugehörigkeit als
Heilsnotwe-nd-igkeit", pater B, .Willems
Het probleem, dat voor een groot aan
tal begaafden nog steeds de hoogste in
tellectuele vorming onbereikbaar zou
zijn. is. aldus de M. v. A. over de on
derwijsbegroting zeker niet aan de aan
dacht van de minister ontgaan. Hij ver
wijst. hierbij naar de uitbreiding van het
aantal beurzen en renteloze voorschotten
bij alle takken van onderwijs en voorts
op de mogelijkheid voor begaafde leer
lingen van de L.T.S. tenslotte de tech
nische hogeschool te bereiken.
Aan de redactie van een wetsontwerp
op het vbortgezet onderwijs, omvattende
het gehele onderwijs tussen enerzijds
het gewoon lager (basis-onderwijs) en
anderzijds het aan de universiteiten en
hogescholen geggven onderwijs, is intens
gearbeid. De om-vang van het. door dit
ontwerp te bestrijken gebied en de vele
moeilijkheden welke naarmate het werk
vordert, onder het oog moeten worden
gezien en overwonnen maken het ver
klaarbaar, dat. enige tijd zal moeten
verstrijken, voordat het wetsontwerp
kan worden aangeboden. Niettemin is
een aanzienlijk deel van het, ontwerp
thans in een voorlopige redactie gereed.
De minister is van mening, dat het
wenselijk is binnen niet al te lange tijd
te geraken tot de invoering van een par
tiële vormingsplicht gedurende een of
meer jaren na de leerplichtige leeftijd.
Hij acht dit noodzakelijk om de over
gang van het beschermende schoolmilieu
naar de zelfstandige maatschappelijke
werkzaamheid zo gunstig mogelijk te
laten verlopen. De minister is van me
ning, dat de invoering van een partiële
vormingsplicht een geschikte aanloop
vormt tot de verlenging van de leer
plicht voor volledig dagonderwijs die
gezien het tekort aan docenten en ge
houwen inderdaad niet op korte termijn
is te verwezenlijken. Over de wijze
waarop aan de vormingsplicht kan wor
den voldaan, zal een commissie op korte
termijn voorstellen indienen.
Gisteren heeft. jr. A. W. van de Plas-
sohe. directeur-generaal van de Land
bouw, de proefdiepivrieskluis van de
Stichting Landbouwhuishoudkundig On
derzoek te Wageningen officieel ge
opend. Ir. Van de Plassdhe zeide grote
verwachtingen te koesteren van de
Proefnemingen op het gebied van het
diepvriezen van levensmiddelen. Hier
door wordt een uitstekende basis gelegd
voor onderwijs en voorlichting ten aan
zien van deze werkwijze, die plotseling
een bijna explosieve ontwikkeling door
maakt.. De heer Van de Plassdhe wenste
ook de Wageningse huisvrouwen geluk,
omdat 'zij in de gelegenheid worden ge
steld ook van deze grote vooruitgang van
de techniek te profiteren.
Prof. C. W. Willinge PrinsVisser, di
rectrice van de Stichting Landlbouwhuis-
hou-dkundig Onderzoek, gaf een over
zicht van de ontwikkeling van het diep
vriezen a.ls werkwijze voor het conser
veren van produkten voor de eigen huis
houding, Deze werkwijze is thans bezig
Nederland t.e veroveren. Sinds een jaar
is het aantal gemeenschappelijke diep
vrieskluizen in ons land gegroeid van
acht kluizen met 750 loketten tot veertig
met 3.200 loketten. Deze ontwikkeling
gaat nog steeds door. Mevrouw Willinge
Prins aaht deze methode vooral van
grote betekenis voor de bewaring van
slachtprodukten. De nieuwe inrichting
is ook van groot belang voor de oplei
ding van leraressen voor het landibouw-
huish-ou-dkundig onderzoek en voor de
huishoudelijke voorlichting. De theore
tische lessen kunnen nu worden aange
vuld m-et demonstraties in de kluis en
in de ruimte ervoor, die voor het voor
bereiden en verpakken van de produk
ten is ingericht.
Met veie leden van <ie Tweede Kamer
die met instemming hadden kennisgeno
men van het bericht, dat een tweede
staatssecretaris aan het departement van
O., K. en W. is benoemd, is de minister
van mening, dgt dit departement, dat zij
in het huidige tijdsgewricht als een. der
belangrijkste beschouwden, een der om
vangrijkste is, wat de aard van zijn be
moeiingen betreft. De omvang van de
verscheiden en veelomvattende taken
van dit departement zou op zich zelf het
blijvend inschakelen van een tweetal
staatssecretarissen alleszins wettigen. Na
rijp beraad en na overleg met de reeds
in functie zijnde staatssecretaris is hij
evenwel tot de overtuiging gekomen, dat
de speciale aard. der te behandelen
vraagstukken eist. dat voor de gehele
onderwijssector slechts één politiek ver
antwoordelijke bewindsman optreedt,
aldus minister Cals in de memorie van
antwoord aan de Tweede Kamer.
De zeereerw. heer Th. Zwartkruis,
leraar aan het seminarie Hageveld, heeft
het erekruis Pro Ecclesia et Pontifice uit
gereikt aan de heer Th. Kalkhoven hoofd
bestuurslid van de Katholieke Kinderuit-
zending in de bisdommen Haarlem en Rot
terdam. De onderscheiding werd hem ver
leend voor zijn verdiensten in het werk
der Katholieke Kinderuitzending.
Nauwelijks voorstelbaar zijn de muzikale opvattingen van de lijd waarin
de heilige Augustinus zijn wijsgerige samenspraken onder de titel: „De
Musica" op schrift stelde. Want de toonkunst heeft sinds de winter van hot
jaar 386 waarin dit geschrift werd aangevangen tot anno 19o6 zoveel evolu
ties beleefd in samenhang met het leven zelf dat we de Pythagorese op
vattingen waarop St.-Augustinus steunde nauwelijks meer kunnen volgen.
En toch, als we zijn theorieën van maat en getal, van evenredigheid of
eurhythmie zó streng en consequent geformuleerd zien, denken wij tegelijk
aan de formules waarmede enkele hedendaagse componisten der Weense
School hun composities als een hogere wiskunde trachten op te bouwen.
Anders gezegd verschilt het systeem
der dodecafonisten (Schönberg. v. We.
bern e.a.) in principe weinig met de
mathenAatische grondslag waarop de
kerkvader in navolging van Terrentius
Varran zijn theorie bouwde. Alleen
trekt hij een weidser conclusie dan de
dodecafonisten. door de getallen tot een
bovennatuurlijke orde op te heffen, tot
een geneugte om in de bewegingskracht
der getallen een kern te ontdekken
welke boven de tastbare realiteit uit.
stijgt. een wiskundige opvatting die
de cadans van de sterren evenzeer be
paalt
Nu niemand onder de muziekgevoe-
ligen zich meer bekommert over de
harmonie van het oneindige dat iedere
nacht boven onze hoofden te schitteren
staat, kunnen we ook moeilijk meer een
visie op het toonkunstig gebeuren vol
gen die in déze samenhang, deze ab
solute harmonie haar aanrakingspunten
vindt. Het zal ons in dit verband dan
ook niet verwonderen dat Augustinus in
onophoudeliike sokratische samenspraak
met een leerling tot de bekende defi
nitie der toonkunst kwam; „scientia bene
movendi" de wetenschap van de wel
geordende beweging.
De vertaler, die overigens voortreffe
lijk werk deed, spreekt hier van „kunst"
terwijl Augustinus van „wetenschap"
spreekt. Beethoven zei het duidelijker
door van de toon-kunst te spreken als
een hogere openbaring dan wijsheid of
wetenschap. In het kader der antieke
opvatting lijkt „wetenschap" hier eerder
de muziek te regeren dan de intuïtieve
kracht van het scheppen.
Dit probleem heeft de kerkvader reeds
verontrust. Enerzijds baseert hij zich op
de wetmatigheid van het getal dat vers
voeten, metriek en melodiek tot op ze
kere hoogte regeert, anderzijds wil hii
aan deze rekenkundigheid een transcen
dentale betekenis toekennen: de rede
die de zinnen wil veredelen. Een neo-
Platonische gedachte die bij de zojuist
verworven christelijke inzichten van
Augustinus tot in alle onderdelen van
zijn wijsgerig geschrift doordringt.
Het was de uitgeverij van Desclée. de
Brouwer die dit deel der ..Dialogues
philosophiques" met Latijnse naast
Franse tekst deed verschijnen in een
typografisch zeer verzorgde en hand
zame (zakformaat.) editie.
Ook voor de Mozart-herdenking le
verde deze uitgeverij een waardevolle
bijdrage door een Franse vertaling van
een door Alfred Einstein tijdens de oor
log in de V.S geschreven werk Hierin
streeft de Duitse muziekencyclopedist
niet naar een nieuwe biografie op welk
terrein de Wyzewa en Saint-Foix hem
met vijf delen waren voorafgegaan maar
naar een nieuwe, eigen formule-ring van
Mozarts leven en werk in een 600-tal Pa
gina's met enkele notenbeelden door
schoten werk: Alfred Einstein. Mozart.
L'Homme et l'Oeuvre tEd. Desclée). Hij
ziet het Salsburger wonderkind achter
eenvolgens als reiziger, als wonderkind,
in zijn verhouding tot de Vrijmetselarij,
tot ziin vaderland, tot zijn tijdgenoten,
om daarna het werk aan een grondige
analyse te onderwerpen
Bij dit alles poneert Einstein Mozart
niet als de immer zegevierende held en
het smetteloos mensenkind. maar hij
dringt met grote waarheidsliefde door
tot in de schuilhoeken van Mozarts
psyche, daar vele voortreffelijkheden,
maar ook donkere plekken van releve
rend. waardoor met één woord gezegd,
des te duidelijker het mensenkind dat
ook dit genie tenslotte is geweest, wordt
geopenbaard.
Met ..Mozart dans Mozart" gaf (in de
zelfde uitgave) de Parijse muziekcriti
cus Jean Chantavaine in een beknopter
bestek een visie PP enkele opera's waarin
hij op boeiende wijze aantoont dat vele
..remeniscen-ties" in Mozarts muziek
geen toevallige gelijkenissen zijn. maar
styibeginselen of formulen. M.a.w ziet
men de componist menigvuldig zichzelf
herhalen en Chantavaine vraagt zich af
of de verklaring hiervan niet eerder tot
het terrein der psychologie behoort dan
tot de muziek. De groei van deze grond
motieven in de loop van het dramatisch
werk van Mozart heen, de ontkieming
tot de volledige vormuitbloei wordt nu
in <jit boek vaak met opvallende kennis
van zaken en vergelijkingen beschreven
en met legio voorbeelden ondersteund.
Ter uitgeverij" van Rnys-Bussum ver
scheen een vrij omvangrijk boek Musfca
nova genaamd, dat oorspronkelijk door
Friedrich Herzfeld in het Duits geschre
ven, nu in het Nederlands werd vertaald
door P. Jaarsma en bewerkt door Nor-
bert Loeser In zijn algemeenheid is dit
werk een der beste gidsen in het nog
weinig voor de massa toegankelijke ge
bied der eigentijdse muziek omdat het
van iedere richting de voornaamste ken
merken omschrijft, de belangrijkste com
ponisten met hun werken tracht te he
naderen en met vele notenvoorbeelden
en illustraties een en ander belicht Het
nadeel is dat de auteur het contemporain
muziekgebeuren wat eenzijdig vanuit de
Duitse gezichtshoek onder de loep neemt
en om een voorbeeld te noemen aan
Hindemith 35 pagina's en aan Britten
!4 bladzijde wijdt. Dit is geen toeval.
Terwijl hij bij nonsensicale teksten als
van Hindemiths opera's lang verwijlt,
wordt een magistrale tekst als van Ho.
neggers Jeanne d'Arc au bücher slechts
terloops genoemd.
Herzfeld zoekt de basis van de mo.
derne muziek in R. Wagner en voortbor
durend op dit ..Leitmotiv" kent hij aan
de inmiddels hier bijna geheel in de
vergetelheid verzonken figuur van Hans
Pfitzner en ook aan Fer. Busoni een
grote betekenis toe. daarentegen had hij
geheel uit het oog verloren dat er ook
nog in de Nederlanden (bezuiden of be
noorden de rivieren) muziek gecreëerd
wordt en was het N. Loeser die dit
vacuum moest aanvullen in deze Neder,
landse editie.
Maar ook deze versie bleef tot een
summiere opsomming beperkt en een
figuur als Badings kreeg nauwelijks 20
regels toebedeeld. 28 pagina's werden
aan Schönberg gewijd en aan deze uit.
eenzetting en die over Hindemith heeft
men een stevig houvast om zich in hun
oeuvre te verdiepen.
Vele „ismen" of stijlmanieren passeren
hier in bonte rij de revue als snel wis
selend spectrum dat de muziek van onze
eeuw kenmerkt. Overigens is het geheel
nog al romantisch gekleurd met zijn ka
pittel-benamingen als: „Kleur klank en
geur": Angst.... angst.... angst; „In
moeders schoot": „Terug tot de natuur",
een individualistische beschouwings
wijze waarvan de tijdgenoot-muziek.
schepper zich juist wil bevrijden....
MARIUS MONNIKENDAM
