Boutshoorn de verrassing op „Facetten II"
m
Behoefte aan onderwijzers bij
het lager onderwijs
Binnenkort import van vaccin
tenen kinderverlamminn
Semiprofs van
toneel
het
Vlaamse lijntekenaars en Nederlandse lyrici
De vierde onderwijsnota
Verlaging leerlingenscliaal L.O. in
1967 of 1969 geheel gerealiseerd
AFTREDEN VAN INDONESISCHE
REGERING GE-EIST
VAN BOEDAPEST NAAR CANADA
Inkomensgrens vrijwil
lige verzekering f 6000
Landing van revolutio
nairen op Cuba
Laatste bisschop van
Bulgarije gearresteerd
In het Haags Gemeentemuseum
Garantiefonds voor
atoomtentoonstelling
Midd. akten B wis-,
natuur- en scheikunde
aan universiteiten
Georgette Hagedoorn
Charles Eyck verlaat
Jan van Eyek-academie
Eenheid van volk niet bereikt, gefaald
in bestrijding van corruptie
Via Schiphol en de Noordpool
Prix Goncourt en
Renaudot
Gastdirigenten bij
Ned. Opera
Wagons voedsel en
bedden naar Oostenrij.
VAN HART EN
DINSDAG 4 DECEMBER 1956
PAGINA S
Ziekenfondsen zulleti strenge
controle moeten uitoefenen
INBREKERS VEROORDEELD
Niet tendentieus
Expressionisten en realisten
VOLLE PROFIJT VAN
WELVAARTSUITKERING
VOOR BEJAARDEN
Blijvend voorlichtingscentrum
in Amsterdam
de fles
de hand
Krachtige Kost voor het Kind!
Mr. E. VAN KLEFFENS
Stimulering opleiding
NEDERLANDERS IN ROME
„Philomela1" komt weer op
het repertoire
Voor de Hongaren
7\JA
iV a
CYPRISCHE MEISJES
VEROORDEELD
Naar wij vernemen, is er eindelijk
overeenstemming bereikt tussen de zie
kenfondsen en de medewerkers over de
optrekking van de officiële inkomens
grens voor de vrijwillige ziekenfonds
verzekering tot 6.000. Tot voor kort
lag deze grens officieel op 3750, maar
in de praktijk nam men het daarmede
nieü zo nauw.
Reeds lang was er van de kant van
de medewerkers der fondsen op aan
gedrongen de grenzen voor verplichte
en vrijwillige verzekering gelijk te
trekken; men stond er dan echter wel
op, dat ook een doelmatige controle zou
worden uitgeoefend, want het was wel
zeker, dat tal van mensen met een ho
ger inkomen dan 6.000 bij de vrijwilli
ge verzekering konden worden geduld,
omdat er geen controle op de opgaven
van de verzekerden werd uitgeoefend.
Deze eis van controle is steeds afge
wezen, omdat de organisaties van zie
kenfondsen meenden, dat deze niet uit
voerbaar was. Nu echter een speciale
wettelijke regeling met inkomensgrens
voor ouden van dagen is tot stand ge
komen en een effectief controlesysteem
hierop wel mogelijk bleek, kon men de
controle ten aanzien van de normale
vrijwillige verzekering niet meer afwij
zen.
Er is nu de volgende regeling getrof
fen. Verzekerden beneden de 3.000
per jaar moeten om de vyf jaar een
aangifteformulier indienen; die met een
inkomen tussen 3.000 en 4.500 om
de drie jaar en die met een inkomen
tussen f 4.500 en 6.000 elk jaar. Een
vijfde deel van het aantal verzekerden
zal elk jaar nauwkeurig worden ge
controleerd. Een verslag van deze con
trole-activiteit alsmede een accoun
tantsrapport zullen steeds worden voor.
gelegd aan de commissies van toezicht,
waarin ook de medewerkers van de
fondsen zitting hebben. Als gevolg van
deze maatregelen zal wel een aantal
verzekerden afvloeien.
Vliegtuigen van het Cubaanse leger
hebben gisteren een klein schip, dat bij
Manzanillo aan de zuidkust van Cuba
een „revolutionaire expeditie'' aan land
heeft gezet, beschoten. Legereenheden
zijn op weg naar de landingsplaats, aldus
heeft het hoofdkwartier van het Cu
baanse leger in Havanna bekendge
maakt.
De revolutionaire leider Fidel Castro
maakte onlangs in Mexico bekend, dat
de revolutionairen deze maand in Cuba
zouden landen om hef regime van pre
sident Fulgeneio Batista omver te wer
pen.
De vorige week hebben groepen revo
lutionairen politiebureaus in Santiago de
Cuba. eveneens aan de zuidkust ov r
vallen. Generaal FraneiscoTabernUIa,
de stafchef van het Cubaanse ^e?€r-
maakte toen bekend dat de aanvallen
werden uitgevoerd door Cubanen uit
Santiago en niet door groepen, die uit
het buitenland gekomen waren.
Na mgr. Bossilkoff, bisschop van Nico-
poli, die de communisten in 1952 ter dood
veroordeelden, en mgr. Romano Romanoff,
apostolisch vicaris van Sophia, is thans
ook de laatste Bulgaarse bisschop, mgr.
Cyrillus Kurteff, gevangen genomen- Over
zijn verblijfplaats is niets bekend.
Mgr. Kurteff. apostolisch exarch voor de
geünieerde Bulgaren van de Byzantijnsche
Ritus, genoot tot nu toe nog een volledige
vrii'heid daar de kerkvervolging in BjI-
garije zich jarenlang alleen concentreerde
op de gemeenten van de RomeinseRito.
Wel werd de bisschop m 1952 uit zijn bis
schoppelijk paleis gezet en v,erbleet„ L,
een huis naast de kathedraal van s^Ph'a-
Met de arrestatie van mgr. Kurteff be
staat thans geen mogelijkheid meer om
nieuwe priesters in Bulgarije te wijden,
aldus meldt' het K.N-P-
De rechtbank te Maastricht heeft gis
termorgen de 22-jarige grondwerker M.J.
M. uit Hoensbroek veroordeeld tot een
jaar en zes maanden gevangenisstraf.
Veertien dagen geleden was tegen hem
twee jaar geëist wegens een rijwieldief
stal te Schaesberg en inbraken te Heer
len.
„België en Nederland vieren deze maand fnov., k.s.) het tienjarig
bestaan van het tussen de regeringen van deze beide landen gesloten
culturele akkoord. Alle takken van kunst zijn in deze viering betrokken,
waardoor een wapenschouw verkregen wordt van datgene wat de lage
landen in deze tien jaar op artistiek gebied gepresteerd hebben. Om de
beeldende kunsten hierbij recht te doen wedervaren organiseerde ons
museum een tentoonstelling van het iverk van twaalf jonge Belgen en
twaalf jonge Nederlandse kunstenaarsAldus mr. L. J. F. Wijsenbeek,
directeur van het Gemeentemuseum te 's-Gravenhage, in zijn inleiding op
de tentoonstelling „Facetten IV', die reeds op 8 nov. geopend werd en
zal duren tot. 14 januari.
Touwtje-springersvan Co Weslerik
Hij zet verder uiteen dat deze expositie,
in afwijking van de tentoonstelling „Fa
cetten I" die in 1949 gehouden is, bijeen
gebracht is op aanwijzing van twee jeug
dige assistenten van het Museum (nl. de
heren Oxenaar en Beeren. beiden nog
geen dertig jaar oud), en dat dit zo ge
schiedde met de overweging dat nu een
maal elke generatie zijn eigen kijk op het
werk van eigen tijd heeft. Dit feit wordt
door de andere overweging, dat de oude
ren kunnen bogen op grotere ervaring en
kennis, niet weggecijferd; en het ver
kreeg zelfs overwicht, nu eenmaal beslo
ten was dat in Facetten II aan de jong
ste kunst de voorkeur zou worden gege
ven. Want al mogen de ervaren ouderen
het niet altijd eens kunnen zijn met de
zienswijze der jongeren, dan moest men
er nu toch van uitgaan, daar de wijze van
zien verandert met het opkomen van elk
nieuw geslacht, dat de keuze die in Facet
ten I door de ouderen was gemaakt, voor
de jongeren niet geheel vertegenwoordigt
wat zij als de hoop voor de toekomst zien
In hun verantwoording stellen de beide
jonge kunsthistorici dan ook, dat in '49
de oudere generatie aan het hoogste bod
is geweest, waardoor globaal genomen,
het karakter van Facetten I beheerst werd
door expressionisme en realisme. En zij
achten het voor de hand liggend ook
zo-nder voaropgezette bedoeling dat, nu
het woord aan de jongeren is, gezien ook
de internationale ontwikkeling, het a fa
st r a c t e de toon aangeeft.
Zij hebben hieraan toegevoegd, dat de
tentoonstelling Facetten II „niet tenden
tieus" wil zijn, doch „uiteraard" in haar
voltooiing een schets oplevert, die iets
leert omtrent de ontwikkeling der kunst in'
België en Nederland.
Ik geloof wel, dat ztf met die laatste
opmerking zich niet geheel vergissen al
schijnt er mij meer tendentie in hun keu
ze begrepen dan zjj beseffen. En eerlijk
gezegd verbaast het mp enigszins dat jon
geren zo gemakkelijk het verschijnsel „ex
pressionisme" tegenover dat van de „ab
stracte" kunst plaatsen, als zou hier in
derdaad van een tegenstelling sprake zijn.
Met andere woorden, het verbaast mij dat
zij nog zo argeloos sorteren met behulp
van ouderwetse vakjes. Het kan hun toch
f -
Dit houten „prefab" huis, uitgerust met een „vliegende kamer", die negen
meter voorbij de laatste pijler uitsteekt, won een prijs bij een huizen-ontwerp
wedstrijd in Chicago. Het bouwsel moge er niet zo soliede uitzien, het heeft
toch maar twee Amerikaanse orkanen zonder een schrammetje doorstaan, en
dat wil toch wel wat zeggen. Wij vinden het geen onaardig idee voor onze
badplaatsen: zo van de voorkamer het water in!
niet ontgaan zijn dat de zg. abstracte
knnst een breder terrein bestrijkt dan de
beeldende autonomieën die via Mondriaan
aan het divisionlsme en aan het cubisme
ontsproten zijn. Het eerste abstracte schil
derij dat wij hebben zien ontstaan rond
1910, in de landen van Kandinsky was
een expressionistisch schilderij en een re
gelrechte, authentiek expressionistische,
consequentie van het expressionisme.
Ook de abstracties van Frans Mare. van
Paul Klee, van de na-cubistische Picas
so, van Manessier, van Hartung, van Ap
pel en meest ook van Corneille zijn alle
op hun wijze expressionistisch.
En dan zijn er nog een aantal „abstrac-
ten", zoals b.v. Bazaine, die wel niet ex
pressionistisch kunnen worden genoemd
zonder dit begrip in veelzeggende tekens
te plaatsen, maar die evenmin een auto
noom plasticisme voortbrengen: zij hebben
hun concepten duidelijk op de realiteit
geworteld.
Wie nu zou menen dat onze jeugdigs
kunsthistorici dan wellicht onder „ab
stracte" kunst uitsluitend de zuiver plas-
ticistische autonomie verstaan, zal dra
zijn vergissing inzien als hij deze ten
toonstelling bezoekt waarvan de jongelie
den immers beweren dat „het abstracte
er de toon aangeeft". Onder alle twaalf
Nederlanders die hier vertegenwoordigd
zijn is er namelijk geen enkele die niet-
expressionistisch te werk gaat. noch on
der abstracten, noch onder de meer rea-
listisch-lijkenden. Onder laatstgenoemden
rekenen wij Gregor en Westrik. Steke
lenburg en Boutshoorn behoren er stel
lig niet toe. hoewel ook zij voor ieder her
kenbare vormen, aan de zichtbare werke
lijkheid cr.tïeend. in hun naar abstractie
tenderende schilderijen handhaven.
Ook bij de twaalf Belgen is noch het
expressionistische, noch het enigszins rea
listische element geheel afwezig. Landwijk
gaat in het illusoire weergeven van licht
en schgduw-tonen over zijn vrij reële
vormen zelfs opvallend ver voor een ..jon
gere", terwijl Comus de zichtbare werke
lijkheid alleen maar enigszins „stileert
Bij deze twee kan men van abstractisme
niet spreken, al is er abstractie genoeg in
hun werk aan te wijzen; hetgeen een te
ken te meer is van de waarheid, da, al
die termen, die zogenaamd terreinen van
kunst of tegenstellingen van soorten
kunst willen afbakenen, louter woorden
zijn. woorden die allang te veel betexen>
hebben om nog iets te kunnen zeggen
Alles bijeen genomen stelt de tentoon
stelling ons toch voor een heel verras
send feit. N.l. dat de Belgen van de jong
ste garde, ook de Vlamingen onder hen.
heel on-VIaams, veel meer naar het Mon-
driaanse pnrisme zwemen dan de Neder
landers, en dat de jonge Nederlanders
veel meer verwant zijn aan het Perme-
kiaanse elementaire oerlyrisme dan de
Het Centraal Orgaan der Samenwer
kende Organisaties (van bejaarden),
waarbij ook aangesloten is de unie van
kath. dioc. bonden van bejaarden heeft
zich met een schrijven gewend tot de
colleges van B. en W. in Nederland om
te bereiken dat, wanneer straks de wej"
vaartsuitkering aan de bejaarden wordt
uitgekeerd, deze tegelijkertijd Seen
korting krijgen op de vanwege de oier\st
van sociale zaken gegeven aanvullende
steun.
Belgen. De Nederlanders storten meest
hun gemoed uit, en het blijkt vaak een
hevig gemoed. De Belgen hanteren naar
het schijnt liever passer en iineaal. ze zijn
goeddeels bedienaren van de geoutilleerde
tekentafel, lijntekenaars, met de habitns
die een goed figuur zou siaan op het ar
chitectenbureau. Dit geldt overigens niel
voor allen natnnrljjk; Marstboom b.v. is
een heel fijn poëet.
Tot slot nog één opmerking: na wat ik
van hem in „Facetten II" te zien kreeg, zon
ik wei 'ns een uitgebreide tentoonstelling
van het werk van de schilder W. L.
Boutshoorn willen zien. Hij maakte grote
indruk op m\j met ijn aan Rouaulf her
innerende en toch krachtig-persooniijke
verbeeldingen. Hij beeft weliswaar sinds
'51 reeds herhaaldelijk geëxposeerd, zowel
hier als in het buitenland, maar eerst nn,
in '56. schijnt zijn ware kracht door de
moeilijkheden heengebroken te zijn, en
dat is een kracht die zeer verrast.
K. S.
Het bestuur van de Internationale Ten
toonstelling „Het Atoom 1957", die- zoals
men weet op Schiphol in een speciaal
daarvoor gebouwde loods zal worden ge
houden, hoopt een garantiefonds van
200.000 tot 250.000 te vormen door vrij
willige bijdragen van 't bedrijfsleven. Het
tentoonstellinssbesuiur beeft wei een ge
meentelijke subsidie gekregen van 6.5
miljoen maar toen was nog met in de be
groting opgenomen het plaatsen, de ex
ploitatie en het weer afbreken van cte
kernreactor die door de regering in Ame
rika wordt aangekoekt en aan de expositie
wordt uitgeleend. Het werken met zo'n
kernreactor kost massa's geld. Het be
drijfsleven heeft dit begrepen en ook het
belang ingezien van de aanwezigheid van
zo'n duur apparaat in Nederland. Er zijn
dan inmiddels al toezeggingen van bedrij
ven binnengekomen voor belangrijke be.
dragen. Het, bedoelde garantiefonds krijgt
ook tot doel een plan te verwezenlijken
tot vorming van blijvend voorlichtings
centrum op het gebied van de kernreactie
in Amsterdam, zodat de expos'tie voor
de hoofdstad dus ook nog andere voor
delige gevolgen zal hebben. Ook dit stre
ven iE bij het hoofdstedelijk bedrijfsleven
in goede aarde gevallen.
'TTT'
Minister Cals zegt in zijn vierde on
derwijsnota, dat hij bij de ramingen
van de behoefte aan onderwijzers de
kiasscdelers constant wil houden op
het huidige peil, d.w.z. bij het G.L.O.
en V.G.L.O. op 35,3, bij het B.L.O. op
14,4 en bij het U.L.O. op 27,6, Ais de
ze klassedelers worden toegepast op de
geraamde aantallen leerlingen dan
ontstaan de vereiste aantallen onder
wijzers. Deze aantallen zijn voor 1 ja
nuari 1957 voor het G.L.O. en V.G.L.O.
42.800, voor het B.L.O. 3.100 en voor
het U.L.O. 6.650, in totaal dus 52.550
onderwijzers. Dit aantal stijgt tot
54.450 in 1961. Daarna daalt het en
kele jaren en eindigt in 1970 met een
totaal van 54.000.
Op grond van deze aantallen is het
vrij eenvoudig de jaarlijkse uitbrei
dingsbehoefte vast te stellen. De bepa
ling van de jaarlijkse vervangingsbe
hoefte is minder eenvoudig, aldus de
nota.
In de jaren 1950 tot en met 1955 blijkt
het verloop van de vervangingspercen
tages vrij wisselvallig te zijn, hoewel
een tendens tot stijging niet kan worden
ontkend. Deze stijging is in 1955 even
wel sterk afgeremd. Opmerkelijk is, al
dus de bewindsman, dat bij het U.L.O.
ondanks de „zuiging" van het V.H.M.O.
het vervangingspercentage in 1955 het
zelfde was als in 1956.
De behoefte aan nieuwe onderwijzers
wordt voor 1957 geschat op 4300. Dit
cijfer daalt tot 3.350 in 1962. daarna
stijgt het langzaam tot 3.850 in 1970.
Het rechtstreekse aanbod van onder
wijzers kan voor 1 januari 1957 wor
den gesteld op rond 3.000, voor 1958 op
2.700 ep voor 1959 op 2.250. Voor 1 ja
nuari 1966 kan een aanbod van 3.350
onderwijzers worden geraamd.
Wat bietreft het niet rechtstreeks aan
bod van onderwijzers (dit is het aan
bod van leerkrachten die aanvankelijk
een andere functie bij het onderwijs of
buiten het onderwijs hebben bekleed,
e.d. of die terugkomen uit militaire
dienst), dit wordt voor 1957 geraamd op
1.300, voor 1958 op 1.500 en voor 1959
op 1.750.
(Advertentie
Bij de confrontatie van de geraamde
behoefte aan en het geraamde aanbod
van onderwijzers in de nota blijkt, dat
de behoefte en het aanbod voor 1957
gelijk zijn. Voor 1958 is een overschot
van 300 geschat Voor 1959 zal, naar ra
ming, het aanbod 300 lager zijn dan de
behoefte. De potentiële overschotten
stijgen daarna cumulatief van 800 in
I960 tot 9.000 in 1966 en vervolgens tot
14.550 in 1970.
Bij K.B. is mr. E. N. van Kleffens,
minister van Staat, benoemd tot hoofd
van de gecombineerde Nederlandse per
manente vertegenwoordiging bij de Noord-
atlantische raad en bij de organisatie
voor Europese Economische samenwer
king te Parijs, zulks met de rang en titel
van buitengewoon en gevolmachtigd am-
massadeur in speciale zending.
In het rapport „De verlaging van de
teertingenschaal bij het lager onderwijs"
werd gesteld, dat de beoogde verlaging
van de leerlïngenschaal volledig gereali
seerd kan zijn, hetzij op 1 januari 1967
(bij de voorstellen der ambtelijke leden),
hetzij op 1 januari 1969 (bij de voorstellen
van de A.N.O.F.-leden). Thans blijkt uit
een volledig herziene prognose, dat deze
conclusies onverkort kunnen worden ge
handhaafd. Aldus minister Cals in zijn
vierde onderwijsnota aan de Tweede Ka
mer, welke de toekomstige behoefte aan
onderwijzers bij het gehele lager onder
wijs betreft.
De minister zegt voor% in de conclusies
van deze nota, dat ook ten aanzien van
de prognostische cijfers, welke in het
kweekscholenplan worden gehanteerd, kan
worden gezegd, dat er geen verschil van
praktische betekenis is met die van de
nieuwe prognose. In het kweekscholen
plan werd voor 1 januari 1966 een korps
geraamd van in totaal 65.000 onderwiizers.
Indien dezelfde taakstellende klassedelers
worden gehanteerd en eenzelfde schatting
wordt gemaakt ten aanzien van de ver
laging van de leerlïngenschaal en de ver
lenging van de leerplicht zou men op
grond van de herziene prognose komen op
een korps van ruim 66.000 onderwijzers.
Dit verschil heeft geen praktisch effect op
de conclusies van het kweekscholenplan.
Hoewel de toeloop tot de kweekscholen
de laatste jaren zeer bevredigend is. zo
zegt de bewindsman in zijn conclusies
voorts, zal het voorlopig noodzakelijk blij
ven de opleiding tot het ambt van onder
wijzers met kracht te stimuleren. Alleen
Vermoedelijk met ingang van het studie
jaar 19571958 zal aan de universiteiten
'de opleiding in dagonderwijs voor de
nieuwe middelbare akten B in wis-, na-
tuur- en scheikunde kunnen beginnen. De
Koninklijke Besluiten, waarin de pro
gramma's voor de nieuwe akten worden
vastgesteld zullen namelijk waarschijnlijk
tijdens het lopende studiejaar het Staats
blad bereiken.
Het ligt in de bedoeling binnenkort
de belemmeringen uit de weg te ruimen,
die tot nil toe ingevolge de wet op sera
en vaccins de import van vaccin tegen
kinderverlamming onmogelijk maakten.
Bovendien beeft de regering van des
kundig zijde voorstellen ontvangen om
in Nederland tot Produktie van een
vaccin over te gaan.
Dit deelt minister Suurhoff mee in zijn
memorie van antwoord aan de Tweede
Kamer over een wetsontwerp tot wij
ziging van zijn begroting voor 1956.
De minister geeft in deze memore
een overzicht van het aantal gevallen
van kinderverlamming in 1955 en 19o6
in Nederland en enkele andere Euronese
landen. In Nederland kwamen verleden
jaar per 100 000 inwoners 4.48 gevallen
voor en dit jaar tot en met de 38ste week
14.20. Voor België waren de overeen
komstige getallen 11 07 en 6.62. voor
Luxemburg 1.62 en 13.96 voor Frankrijk
De actrice en chansonnière Georgette
Hagedoorn zal ongeveer 10 december
naar Engeland vertrekken, waar zij zal
ontreden in Londen. Birmingham en an
dere steden
Mevrouw Hagedoorn zal echter spoe
dig weer naar Nederland terugkeren in
verband met de opvoering van ..De ster
van Bethlehem" op 17 en 18 december.
Genoemd lekenspel werd zoals bekend
geschreven door haar overleden echtge
noot de dichter M. Nijhoff.
De Jan van Eyok Academie te Maas
tricht. heeft besloten, prof Charles Eyck.
op zijn verzoek eervol ontslag te ver
lenen uit zijn functie als hoogleraar aan
deze academie.
Het ontslag gaat in met terugwerken
de kracht vanaf 1 november.
Voor de Pauselijke Bijbelcommissie in
Vaticaanstad is pater Willibald Verreij-
ken. Norbertijn der Abdii van Heeswiik.
cum mentione geslaagd voor het licen.
tiaats examen in de H Schrift.
4.28 en 1.53. voor Zwitserland 18.65 en
1165 voor Duitsland 5.76 en 3.27, voor
Schotland 11.78 en 3 62, voor Ierland 2.67
en 6.25. voor Engeland 16.47 en 5.43 en
voor Denemarken 1.60 en 0.34.
Het „anti-communistische front van In
donesië" heeft gisteren naar aanleiding
van het aftreden van dr. Hatta- een ver
klaring uitgegeven, waarin er bij premier
Ali Sastroamidjojo op wordt aangedron
gen het mandaat van de coalitieregering
aan de president terug te geven. Volgens
deze verklaring is de regering er niet in
geslaagd de eenheid van het Indonesische
volk te bereiken en heeft zij gefaald in
de strijd tegen de corruptie.
In politieke kringen in Djakarta wordt
verklaard, dat Hatta is afgetreden, omdat
Ruim 60 Hongaarse vluchtelingen
werden vannacht op Schiphol getrak
teerd op kippesoep, Hongaarse goulash
met rijst, ijs, fruit en koffie. En dat was
waarschijnlijk de eerste keer sinds heel
lange tijd, dat zij zo goed konden tafe
len.
De groep kwam kort na middernacht
met het eerste door de Canadese rege-
rin" speciaal gecharterde toestel van de
Canadian Pacific Airlines" uit Oosten
rijk op Schiphol aan. Behalve de 61 vol
wassenen werd de reis gemaakt door
een zevental nog zeer kleine kinderen.
Het betrof de eerste van vijf vluch
ten, waarbij in totaal meer dan 300
vluchtelingen van Oostenrijk naar Ca-
nada zullen worden gebracht. De DC-6
vliegtuigen, waarmee deze chartervluch
ten worden uitgevoerd, vliegen van
Oostenrijk via Amsterdam over de
Noordpool naar Vancouver aan de west
kust van Canada.
Verreweg de meesten van deze eerste
groep, die anderhalf uur op Schiphol
verbleef, waren jonge ongehuwde man-
nen, in leeftijd variërend van 20 tot 30
jaar. Slechts drie van hën waren ge
trouwd en hadden hun vrouwen en kin
deren bij zich. Enkele anderen werden
vergezeld door een zuster. Bijna allen
waren zij circa twee a drie weken gele
den uit Hongarije naar Oostenrijk ge
vlucht. Van de 61 volwassenen waren
er 50 uit Boedapest afkomstig.
„Wij mogen in Canada blijven, indien
we dat willen", vertelden ze, „maar de
meesten van ons zijn van plan naar
Hongarije terug te keren, indien ons
land tenminste bevrijd zal worden. Als
dat niet gebeurt, dan blijven wij in Ca
nada".
hij teleurgesteld is nooit te zijn geraad
pleegd in belangrijke staatszaken.
Als voorbeeld werd genoemd de straf
vermindering met zes maanden van de
voormalige minister van justitie. Djo.iy
Gondokusumo- die veroordeeld was we
gens het aannemen van steekpenningen
De strafvermindering werd verleend d°or
Soekarno. Hatta zou voorts een specia.e
parlementaire delegatie, die heeft getracht
hem te bewegen op zijn besiuit om af te
treden terug te komen, hebben medege
deeld dat naar zi.in mening de „twee-
eenheid Soekarno—Hatta" slechts in woor
den bestond.
Hef. nationalistische blad ..Suluh Indo
nesia" citeerde gisteren echter president
Soekarno. die heeft gezegd, dat. er geen
conflict bestaat tussen hem en Hatta. Soe
karno gaf toe dat er meningsverschillen
zijn geweest. Soekarno zeide altijd he'
advies van Hatta in belangrijke kwesties
te hebben gevraagd. Volgens politieke
kringen zou Soekarno nog een week ge-
ieden aan Hatta hebben gevraagd zijn be
sluit tot aftreden te herzien.
Soekarno is inmiddels voor een vakantie
van tien dagen naar Bali vertrekken-
De voorzitter van het parlement, mr
Sartono. zal de functies van het staats
hoofd waarnemen.
Zoals gemeld is de Prix Goncourt toe
gekend aan Romain Gary. Gary is in
1914 geboren als de zoon van een Russi
sche vader en een Franse moeder. Hij
diende in de laatste oorlog bij de lucht
macht van de „vrije Fransen" en werd
officier in he» legioen van eer. Van be
roep is hii diplomaat. Hij had standplaats
o.a te Sofia en te Londen en trad op als
woordvoerder van de Franse delegatie
bij de Verenigde Naties Thans Is hij
consul-generaal te Los Angeles. Zijn
"chtgenote is de schrijfster Leslie
Blanche. Romain Gary kreeg in 1945 een
prijs voor ..Education Europeenne".
In zijn thans bekroonde werk voert de
hoofdfiguur, de Fransman Morel, een
campagne ter verdediging van de olifan
ten in Afrika.
André Perrin. die in „Le Père" dat de
prix Renaudot kreeg, over zijn jeugd
vertelt, is afkomstig uit een arbeiders
gezin Op vijftienjarige leeftijd werd hii
medewerker bij een uiterst-links blad
Hii werkte later enkele ia ren,bij han
delsondernemingen en in een fabriek en
keerde toen in de journalistiek terug,
waarvan hij in 1955 afscheid nam.
dén zal het mogelijk zijn een voldoende
aanbod van onderwijzers voor de toekomst
te waarborgen.
De minister zegt, dat vooral de maat
regelen welke er toe kunnen bijdragen de
studie te bevorderen voor de akten, die
voor het U.L.O. nodig zijn. zijn bijzon
dere aandacht hebben Hij hoopt daardoor
er aan te kunnen medewerken, dat binnen
het geraamde tijdsbestek de zo noodza
kelijke verlaging van de, leerlïngenschaal
kan worden verwezenlijkt en dat in het
bijzonder de moeilijkhe-den, die de groei
van het U.L.O. medebrengt, ondervange
kunnen worden.
In afwachting van de aanstelling van
een vaste dirigent bij de Ned. Opera zijn
thans, telkens voor de periode van drie
maanden zonder onderbreking gastdiri
genten geëngageerd Behalve enkelercper-
toire-opera's dirigeren dezen ..Pique Da
me" (Alexander Smallens) en „Der Rosen-
kavaiier" (George Meyer). B, en W. van
Amsterdam, flic dit aan de raad medede
len, voegen er aan toe dat ofsrhoon ct voor
het lopende seizoen geen vaste verbinte
nis met Alexander Krannhais is aange
gaan, er niettemin bindende afspraken
voor voorstellingen mot hem gemaakt zijn.
Voor het seizoen 1956-1957 heeft de vaste
dirigent Arrigo Guarnieri de leiding van
het. „ijzeren" repertoire in handen: hij zal
ook de première van „Don Carlos" diri
geren. Voorts leiden de aan de Opera
verbonden repetitoren enkele repertoire-
werken Het ligt tevens in de bedoeling
een jonge Nederlandse opera-dirigent, die
thans in hef buitenland vertoeft, in de ge
legenheid te stellen, enige voorstellingen
te leiden. Er zijn met vijf Nederlandse di
rigenten o. w. Ed. Flipse en André Rieu,
verbintenissen aangegaan.
In het lopende seizoen zal een heropne
ming plaats vinden van „Philomela" van
Hendrik Andriessen en Jan Engelman.
Tevens zi.in voor 1956-1957 zes jonge Neder
landse solisten geëngageerd.
Met de bouw van een nieuwe Opera zal
worden begonnenzodra de vergunning ver
kregen is. Binnenkort zal de raad een pro
gramma van eisen vaststellen. Met 't Am
sterdams Conservatorium zijn besprekin
gen geopend over de opleiding en vorming
van jonge krachten en over de vraag
welke wijze deze kunnen worden betrok
ken bij het werk van de Ned. Opera. He
plan om jongeren een opleiding te geven
voor operakracht is in een vergevorderd
stadium; begin januari zal men waar
schijnlijk met de definitieve werkzaamhe
den kunnen beginnen. Eind december ka,
een voordracht voor de benoeming van
nieuwe directeur van de Stadsschouwburg
in Amsterdam worden verwacht.
Aan het eind van de afgelopen week
heeft het Nederlandse Rode Kruis zeven
wagons levensmiddelen verzonden naar
het Internationale Rode Kruis in Wenen.
Daaronder waren drie wagons margarin
ais resultaat van de actie die in Friesland
werd gevoerd, een wagon appelen van de
vereniging van groentenexporteurs en
twee wagons met riist en vlees, die het
Comité Amsterdam helpt Hongarije ter
verzending aanbood. Aan het begin van
deze week werd een wagon tarwebloem
verzonden, benevens gisteren en va.nda.ag
telkens drie wagons met 3.000 bedden. Deze
bedden zijn hier te lande aangekocht door
de intendance van het Nederlandse Rode
K-ruis voor rekening van het ministerie
van bii>nenlandse zaken in Oostenrijk. Er
zullen nog 2.000 stuks volgen-
De „Pan American Airways" vervoeren
nog 5 ton koffie en 1.5 ton thee naar Oos
tenrijk ais resultaat van de activiteit van
het Comité Amsterdam helpt Hongarije.
Het Jeugd Rode Kruis heeft ruim 1.30"
gesehenkpakketten, ter waarde van
f 11.000. verzonden voor de jongeren, die
in vluchtelingenkampen in Oostenrijk ver
blijven.
Een gerechtshof in Nicosia ieeft gisteren
twee meisjes van 17 jaar veroordeeld tot
resp. twee en zeven jaar gevangenisstra"
Zij hadden voor de Grieks-Cyprische ver
zetsbeweging bommen ve-rvoerd. Dit 's
de eerste maal dat Cyprische vrouwen
voor dergelijk verzetswerk veroordeeld
zijn.
AAST het beroepstoneel en de
amateur groepen beweegt zich in
de vaderlandse toneelwereld nog
ccn derde categorie. Laten wij haar met
een aan de sportkolommcn ontleende
naam de semi-professionele noemen.
Zij bestaat uit gezelschappen wier fi
nanciële draagkracht ontoereikend is
om beroepsacteurs blijvend te binden,
doch wier optreden niettemin aspecten
vertoont, die om het andermaal in
sporttermen te zeggen slecht pas
sen bg de amateurslatus. Het is met
deze groeperingen een moeilijk geval.
Enerzijds springt hun potentiële bete
kenis voor de theatercultnur in het
oog, in zoverre zij, opererend in kleine
of afgelegen plaatsen, de kunst van
het toneel kunnen introduceren rcaar
de Coördinatie verstek laat gaan. An
derzijds ziet de verwezenlijking van
die mogelijkheid zich juist gedwars
boomd door de smalle financiële basis
die het engageren Van belangrijke ac
teurs uitsluit en daardoor het spel-
niveau ongunstig beïnvloedt.
Terecht, wees Gerard Knuvelder in
De Tijd van zaterdag jl. op de cultuur-
spreidende waarde die de semi-profes
sionele ensembles kunnen vertegen
woordigen, Is het de overheid ernst,
met haar cultuurbrengende activiteit
over een breed front, dan ontkomt zij
niet aan de erkenning, althans in be
ginsel,. van deze waarde,. Behalve de
overheid zouden ook de vijt door O. K.
en IV. vertroetelde Coördinatie-gezel
schappen meer begrip dienen te heb
ben voor de semi-professionele pogin
gen. In plaats van concurrentie ervan
te duchten, mogen zij in genoemde ca
tegorie veeleer èen propagandistisch
werkzame medestander begroeten.
dere en dikwijls nog weinig ontvanke
lijke massa niet in eerste instantie om
het opvoeren van stukken met literaire
kwaliteit, het gaat allereerst om het
bijbrengen van wat goed toneel is. Men
kan voor bepaalde kringen op voor
treffelijke wijze de Gijsbrecht spelen
cn ver over de hoofden heen schieten.
Men heeft dan cltnrcel misgeschoten
Blijkbaar ligt voor de schrijver het
zwaartepunt van het probleem bij de
repertoirekeuze. Maar ligt dat. in feite
niet elders? Het is meer dan eens ge
bleken dat, wat de keuze van stukken
betreft, een beroepsgezelschap soms bij
bepaalde amateur- en semi-prof-groe
pen in de leer kan gaan. Wordt de
raakheid van het culturele schot niet
voornamelijk bepaald door de kwaliteit
ZO ongeveer bepaalt
vL
Gerard Knu
velder de plaats der semi-profs. En
hij heeft daarin grotendeels gelijk.
In de rest van zijn betoog springt hij
evenwel wat luchtig om met het punt
waar de zaak in feite om gaat. De
semiprofs, zoals wij ze gemakshalve
blijven noemen, kunnen voor het the
ater nog onontgonnen gebied verove
ren en er belangstelling wekken voor
goed toneel. Dai is juist. Maar wat is
goed toneel? Knuvelder schrijft Het
gaat bij dit toneel voor de grotebre-
van de vertoning en door de vraag in
hoeverre zij het te bereiken publiek
overtuigt
En daar ligt nu precies de moeilijk
heid voor de subsidiërende overheid.
Immers, een subsidie, welke uiteraard
nooit zo ruim uitvalt als die waarop
men de grote gezelschappen tracteert,
geeft' geen enkele garantie, dat daar
mee nu ook het spel aan gehalte wint.
Tenzij de overheid door de subsidie-
vorm zelf invloed op de spelkwaliteit
wil trachten uit te oefenen. Schrikt zij
terug voor het fourneren van een geld
bedrag zonder meer, wellicht is een
voor alle partijen bevredigende oplos
sing te bereiken met een steunverle
ning „in natura". Met het beschikbaar
stellen, voorlopig voor bepaalde verto
ningen, van een bekwame regisseur en
van een decorkunstenaar. Zonder de
subsidiepot geweld aan te doen, zou
zulk een steun althans de kans bieden
op maximale doelmatigheid. Heeft een
subsidiërende overheid ooit groter
ideaal dan dat?,
